مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مرکز دانلود تحقیق رايگان دانش آموزان و فروش آنلاين انواع مقالات، پروژه های دانشجويی،جزوات دانشگاهی، خلاصه کتاب، كارورزی و کارآموزی، طرح لایه باز کارت ویزیت، تراکت مشاغل و...(توجه: اگر شما نویسنده یا پدیدآورنده اثر هستید در صورت عدم رضایت از نمایش اثر خود به منظور حذف اثر از سایت به پشتیبانی پیام دهید)

نمونه سوالات کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات کارشناسی دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات دانشگاه پيام نور (سوالات عمومی)

کارآموزی و کارورزی

مقالات رشته حسابداری و اقتصاد

مقالات علوم اجتماعی و جامعه شناسی

مقالات روانشناسی و علوم تربیتی

مقالات فقهی و حقوق

مقالات تاریخ- جغرافی

مقالات دینی و مذهبی

مقالات علوم سیاسی

مقالات مدیریت و سازمان

مقالات پزشکی - مامایی- میکروبیولوژی

مقالات صنعت- معماری- کشاورزی-برق

مقالات ریاضی- فیزیک- شیمی

مقالات کامپیوتر و شبکه

مقالات ادبیات- هنر - گرافیک

اقدام پژوهی و گزارش تخصصی معلمان

پاورپوئینت و بروشورر آماده

طرح توجیهی کارآفرینی

آمار سایت

آمار بازدید

  • بازدید امروز : 1234
  • بازدید دیروز : 2206
  • بازدید کل : 13042897

مقاله89-کشت خاکهای هیدروپونیک 130 ص


مقاله89-کشت خاکهای هیدروپونیک 130 ص

فهرست:

مقدمه

تکثیر گیاهان به روش آبکشت

- کاشت بذر

- کاشت در جعبه تکثیر

- کاشت بذر در بستر خنثی

- کاشت بذر در محیط مایع

- تکثیر غیربذری

- عناصر غذایی

- ترکیب عناصر در گیاهان

- عناصر پرمصرف

- عناصر کم مصرف

- عناصر غیرضروری

- نکات مهم در ملایم کمبود در عناصر غذایی

- روابط متقابل عناصر غذایی

- کودهای مخلوط

- pH

- عناصر غذایی پویا و غیرپویا

- غلظت عناصر غذایی و عملکرد

- آماده سازی محلولهای غذایی

- تغذیه از طری برگ

- تجزیه محلولهای غذایی

- روش کشت

- نکات عمده

- محیط های نگهدارنده

- کشت در ماسه – سیستم باز

- کشت در ریگ سیستم بسته

- آب

- پدیده اسمز

- تعرق

- آبیاری

- محیط ریشه

- نقش ریشه ها

- روابط جذب عناصر غذایی

- اثرات رشد گیاهان و آزمون های گیاهی

- کارایی فتوسنتز

- کنترل بیماریها

- کاشت و مدیریت آن

- گیاهان سازش پذیر با کشت بدون خاک

- سیستم های متفاوت کشت هیدروپویک

- سیستم های بدون سوبسترا

- سیستم های همراه سوبسترا

- تعاریف کشت گیاهان بیرون از خاک

 

مقدمه

آبکشت یا هایدروپونیک روش نوینی برای پرورش گیاهان است که درآن خاک زراعی بکار نمی رود. پایه و اساس این تکنیک عبارتست از تغذیه گیاه در محلولی که کلیه عناصر غذایی لازم و اساسی گیاه در آن وجود دارد. ریشه گیاه ممکن است یا مستقیما در محلول غذایی قرار گیرد و یا در بستری از مواد خنثی که آغشعته به محلول غذایی است.

فن کشت بدون خاک عناوین مختلفی دارد: آبکشت یا هایدرویونیک ، هوا کشت یا ایروپونیک ، هواکشت معلق، کشت در مایع یا هایدروکالچر ، در این بخش از کتاب سعی میکنیم عناوین فوق را که معمولاً به روش های مختلف آبکشت اطلاق میشود شرح دهیم.

آبکشت ، بمعنای عام خود ، شامل همه روش هایی است که در آنها از خاک استفاده نمی شود و آب در یک زمان هم منبع مواد غذایی و هم وسیله انتقال آن به گیاه بشمار میرود، و باین ترتیب همه عناوین فوق را در برمیگیرد. لفظ هایدرویونیک در اصل از کلمه یونانی «یونوس» بمعنای «کار» مشتق شده است و بمعنای چیزی است «که با آب کار میکند» و در فارسی اصطلاحاً آبکشت خوانده میشود. ولی در عمل آبکشت اختصاصا به یکی از روش های کشت بدون خاک گفته می شود که در آن گیاهان در بستری از مواد خنثی که آغشته به محلول غذایی است پرورش مییابند. در حالیکه بستر به زمین متکی است. در این کتاب آنجا که روش های مختلف شرح داده میشوند، آبکشت بمعنای اختصاصی خود بکار رفته است. روش های دیگر آبکشت را بترتیب زیر می توان توصیف کرد:

هواکشت: ریشه گیاهان در هوا آزاد بوده و در عین حال بنحوی استوار نگهداشته می شوند و محلول غذایی متناوبا روی آنها پاشیده می شود.

کشت در مایع: ریشه گیاه کاملا در محیط مایع قرار دارد.

هوا کشت معلق: ریشه گیاهان در بستری از مواد خنثی قرار دارد و در محلول غذایی رقیقی غوطه ور است.

آبکشت شناور: روش جدیدی از هواکشت است که در آن گیاهان بر صفحات مشبکی قرار دارند که روی محلول غذایی شناور است.

شرحی که در این کتاب از روشهای مختلف می آوریم می تواند اصول کلی آبکشت را روشن تر کرده و تفاوت ها و شباهت های فنون مختلف آنرا روشن سازد.

برای اینکه خواننده بهتر بتواند کاربرد عملی هر یک از این روشها را دریابد ذیلا بطور مختصر هدفها و امکانات گوناگون کاربرد آنها را شرح می دهیم.

- تولید میوه و سبزی تازه در زمینهای خشک، سنگی، باتلاقی، و زمینهایی که بدلیلی غیرقابل کشت هستند.

- بهره برداری از اماکن متروکه مثل انبار، گاراژه و غیره.

- کشت گیاهان علوفه ای بطور متوالی برای واحدهای کوچک دامداری.

- صرفه جوئی قابل ملاحظه در مصرف آب در مناطقی که آب کمیاب است.

- بازده بیشتر در تولید سبزیجات و گلهای خارج از فصل در گلخانه.

- سهولت پیشینی میزان عملکرد

- کیفیت بهتر محصولات.

- کاهش میزان ابتلا به بیماریهای ارگانیک و انگلی گیاهان.

- کاهش هزینه نیروی انسانی، بعلت حذف عملیاتی که به خاک مربوط می شود.

- امکان کشت مداوم یک گیاه معین در یک زمین ثابت، بدون اینکه احتیاج به آیش باشد.

- سهولت کشت گیاهان زینتی آپارتمانی چه در منزل و چه در گلخانه بعلت یکی شدن عمل آبیاری و کوددهی ، و همچنین بعلت کاهش فضای لازم.

در بخشهای آینده کتاب توضیح خواهیم داد که هر یک از روشهای فوق تا چه اندازه در تحقق این هدف ها موثر بوده اند.

در واقع آبکشت در قرن هفدهم پایه گذای شد. در این قرن یک دانشمند انگلیسی آزمایشاتی برای بررسی احتیاطات غذایی گیاهان انجام داد که دو قرن بعد در سال 1860 دنبال شد. این آزمایشات بمرور تکمیل شدند و نتایج روشنی درباره نحوه تغذیه گیاهان بدست آمد که پس از تلفیق با دستآوردهای علم معاصر به کشف روش نوین آبکشت منتهی شد.

وقتی کشت در خاک زراعی صورت می گیرد، حتی اگر خواص فیزیکی و شیمیایی خاک معلوم باشند و انسان بکمک کودهایی که کمیت و کیفیت آنها مشخص است مداخله کند، تعیین مصرف واقعی گیاهان از توانایی انسان خارج است، زیرا عوامل بیرونی مانند آب، درجه حرارت و تهویه همواره دخالت کرده و با تسریع یا کند کردن واکنشهای شیمیایی و حیاتی، شرایط اولیه را تغییر میدهند. عملیات کشت مثل آبیاری و کودپاشی دقیقاً به این خاطر صورت می گیرند که شرایط مطلوب خاک حتی الامکان حفظ و احیا گردد.

بهمین جهت برای اینکه تحقیقات آزمایشگاهی مذکور از تاثیر عوامل مزاحم خارجی محفوظ باشد دانشمندان مذکور از محلول های غذایی استفاده کردند که حاوی نمک های معدنی مورد احتیاج گیاه بودند. باین وسیله موفق شدند گیاهان را مستقیماً در یک محیط مایع یا در بستری آغشته به محلول غذایی پرورش دهند. این بسترها از لحاظ شیمیایی خنثی بودند. یعنی در تماس با محلول غذایی واکنشی نشان نمیدادند.مواد متشکله این بسترها عبارت بودند از براده پلاتین، کریستالهای کوارتز، قطعات چینی ، زغال و ماسه سیلیسی. سرانجام انجام این آزمایشها با کاربرد بسترهای اصلاح شده و روشهای دقیقتر تجزیه و همچنین با پرورش گیاهان متنوع در مقیاس وسیع از غلات گرفته تا میوه و سبزیجات و گیاهان بدیع کامل شد.

بالاخره در جریان جنگ دوم جهانی بود که آبکشت به معنای واقعی مورد استفاده قرار گرفت. نظامیان آمریکایی توانستند در سربازخانه های جزایر آتشفشانی اقیانوس آرام با استفاده از این روش احتیاجات غذایی خود را برآورند. تاسیسات آبکشت روی عرشة کشتی های جنگی و سپس بر عرشة زیردریایی «ناتیلوس» که مدتها زیر آب بود راه پیدا کرد.

با استفاده از روش آبكشت ميتوان مسئله مبود آب يا عدم امكان استفاده از آن را حل كرد، زيرا در اين روش مصرف آب كم است و حتي شيرين كردن آب دريا (نمك زدايي) باصرفه خواهد بود. علاوه بر اين در خاك هاي سبك كه داراي زهكش طبيعي هستند و آب را در خود نگه نميدارند، و درمناطق گرم كه شدت تبخير بالاست، ممكن است منابع موجود آب براي كشت معمولي كفايت نكنند، در حاليكه بروش آبكشت ميتوان به نحو موثري از اين منابع استفاده كرد.

بعد از جنگ بخصوص در ايالات متحده آمريكا آبكشت بصور مختلفي پياده شد ولي نتايج قابل اطميناني بدست نيامد زيراهنوز اين فن به اندازه كافي رشد نكرده بود ولي امروزه اين روش عليرغم مشكلات زيادي كه هنوز سر راه دارد گسترش قابل توجهي يافته است.

 

تكثير گياهان بروش آبكشت

تكثير گياهان بسته به موقعيت بدو طريق صورت ميگيرد. كاشت بذر و كاشت قلمه بهر صورت بهتر است تكثير را بروش آبكشت انجام داد تا ريشه هاي گياهان از لحاظ شكل ظاهري (مرفولوژي) و وضعيت زيستي متناسب با محيط مايع (چه با بستر و چه بدون بستر) رشد كنند. اين امر باعث خواهد شد كه گياه هنگام انتقال به محيط مايع تحت فشار و شوك قرار نگيرد و رشدش به تاخير نيافتد.

وقتي گياه با ريشه هاي كاملا برهنه و تميز نشاء‌شود مسئله چندان مهم نيست، بلكه كار هنگامي دشوار خواهد بود كه ذرات خاك به
ريشه هاي كوچك و موبين چسبيده باشند. بعلاوه در كشت معمولي ريشه هيچگاه بطور كامل و دست نخورده از خاك خارج نميشود وژس از انتقال نيز گياه براي مدتي پژمرده ميشود. بنابراين بايد آنرا آب پاشي، برگهاي مرده را حذف و باندازه كافي آبياري كرد. تعيين ميزان آب لازم و كافي در اين مرحله دشوار است و كوچكترين بي دقتي باعث ميشود كه آب پاي ريشه جمع شده و باعث خفگي و پوسيدن آن بشود. در واقع هنگام نشاء، ريشه ها كار زيادي انجام نميدهند و زيادي آب بسيار خطرناك است.

ولي هنگاميكه پاي محلول غذائي در ميان است جابجايي گياه بيشتر حالت يك «انتقال» ساده دارد تا نشاء زيرا جذب آب و مواد غذايي متوقف يا كند نميشود. حتي اگر گياه جوان در خاك پرورش يافته باشد، قسمتهاي هوايي آن پس از انتقال به محيط آبكشت هرگز پلاسيده و خشك نميشود زيرا رطوبت حاصل از تبخير محلول غذايي، اندامهاي آنرا در بر ميگيرد. ريشه ها نيز هرگز نميپوسند زيرا در بستر نفوذپذيري قرار دارند كه بخصوص براي گياهان جوان مناسب است.

 

كاشت بذر

انتخاب بذر بسيار مهم است . بذري كه خريداري ميشود بايد قابليت سازگاري با محيط مصنوعي و محدود را داشته باشد. از يك واريته خالص انتخاب شود (خلوص ژنتيكي)، از مواد خارجي پاك باشد. اطمينان حاصل شود كه سالم و عاري از ويروس است (در غير اينصورت بيماري ويروسي كه علاج ناپذير است تمام گياه را فرا ميگيرد).

هنگام كاشت بذر بايد توجه داشت كه همه بذور سبز نميشوند، بهمين جهت بايد مقدار بذر را بيش از معمول در نظر گرفت. اين اقدام باعث ميشود كه خزانه اي در دسترس داشته و در صورت لزوم بتوانيم گياهان ذخيره را جانشين گياهان خراب و ضعيف كنيم.

بذر را ميتوان در جعبه تكثير يا مستقيما در خاك كاشت. انتخاب يكي از اين دو روش بستگي به مسائلي دارد كه در گلخانه هاي سنتي نيز مطرح است و در واقع به نوع گياه مربوط ميشود. بعضي از انواع گياهان قابل نشاء نيستند و نميتوان در يك دوره پرورش كوتاه و در فضاي محدود از آنها بنحو اقتصادي بهره برداري كرد. ولي بايد ملاحظات اقتصادي را نيز در نظر گرفت، يعني بايد ديد كه آيا صرفه جويي در نيروي كار (در كاشت مستقيم بذر) جبران كاهش ميزان محصول رامي كند يا نه. در اين مورد مكانيزاسيون عمليات تاثير زيادي بر نتيجه حاصله دارد.

 

-كاشت در جعبه تكثير

در آبكشت، جعبه تكثير را ميتوان در گلخانه اصلي قرار داد بشرط اينكه شرايط لازم از لحاظ درجه حرارت، رطوبت و روشنايي براي جوانه زدن بذور مناسب باشد. در غير اينصورت بايد مكان جداگانه اي را براي اينكار در نظر گرفت.

تجهيزات لازم بسته به روش تكثير فرق ميكند ولي اصولا بي نهايت ساده بوده و احتياجي به حوضچه هاي كشت و تجهيزات پيچيده ديگر نيست.

 

- كاشت بذر در بستر خنثي

بهتر است ماده اي كه بعنوان بستر بكار ميرود از جنس ماده بستر ماده بستر اصلي كشت باشد ولي با دانه هاي ريزتر تا ريشه هاي گياه جوان بخوبي به آنها بچسبند. خاكدانه هاي 3 تا 4 ميلي متري بخصوص براي اينكار مناسبند زيرا سبك و متخلخلند و بخوبي به آب آغشته ميشوند. ورمي كوليت و ماسه درشت نيز نتيجه خوبي ميدهند. مواد ديگري كه ميتوان بعنوان بستر كاشت بذر بكار برد عبارتند از: صفحات سخت پلي اورتان منبسط، سلولزي كه ساختمان لانه زنبوري دارد و قطعات اسفنج مصنوعي مخصوص.

بهرحال ماده بستر مورد نظر را روي صفحات پلاستيكي سوراخدار يا ساده قرار داده و هر صفحه را در يك جعبه گذاشته و از زي آبياري و يا مستقيما آنرا در آب قرار ميدهيم. روش آبياري از زير بهتر است زيرا باعث جابجا شدن بذرها نشده و آب بروش موبين بالا ميرود و براي روش آبكشت مناسب تر است.

در تاسيسات تجارتي ميتوان از جعبه هاي چوبي يا پلاستيكي ميوه بعنوان جعبه كاشت استفاده و باين ترتيب صرفه جويي قابل توجهي كرد.

دانه (بذر) ذخيره كافي براي تغذيه جوانه و ريشه اوليه دارد. بنابراين تا زمانيكه برگهاي جوان «واقعي» بوجود نيامده اند ميتوان بذر را با آب معمولي آبياري كرد. پس از بوجود آمدن برگهاي فوق، از محلولهاي غذايي گياه بالغ است استفاده ميشود. بعلاوه با توجه به دوره كوتاه اقامت گياهچه ها در جعبه كاشت، احتياجي به كنترل تركيب شيميايي محلول نيست و ميتوان به كنترل PH و جايگزين كردن آب تبخير شده اكتفا كرد.

هنگام نشاء بايد گياهچه ها را طوري بيرون آورد كه مواد چسبيده به ريشه از آن جدا نشوند و سپس آنها را در گوديهاي كوچكي در بستر اصلي قرار داد. اگر بذر روي صفحات پلي اورتان يا اسفنجهاي سلولزي كاشته شود ميتوان با بريدن آنها گياه كوچك را همراه با قطعه اي از اسفنج يا صفحه پلي اورتان بسهولت بيرون آورد.

عده اي بذر را در قطعات خاك يا گلدانهاي كوچك توربي مي كارند، در اينصورت بايد حتما ريشه ها را قبل از نشاء‌كردن بخوبي شست.

برخي ديگر ترجيح ميدهند كه ريشه گياه جوان را بتدريج به محيط جديد عادت دهند باين صورت كه ابتدا گياه را در مخلوطي از ماسه و وركولوميت به نسبت و كه بخوبي به ريشه ها ميچسبند نشاء كنند. اين روش اگر چه پرزحمت بنظر ميآيد ولي ميتوان عمليات كشت بذر را با استفاده از دستگاههايي كه در گلخانه هاي سنتي مورد استفاده قرار ميگيرد مكانيزه كرد.

براي آسان تر كردن عمليات نشاء ميتوان بذر را در قطعاتي از لوله پلاستيكي نيمه سخت كاشت. اين لوله را ميتوان از جهت طولي بدونيم كرد و در داخل بستر قرار داد. باين ترتيب مي توان خاكدانه هاي ريزتر را جهت كاشت بذر در اين لوله بكار برد و عمق آن را نيز تنظيم كرد. هنگام نشاء فقط لوله ها برداشته مي شوند و گياه كه خاكدانه هاي ريز اطراف ريشه آن بصورت فشرده قرار دارد با بستر اصلي تماس پيدا ميكنند.

 

- كاشت بذر در محيط مايع

در اين روش بذر روي توري پلاستيكي قرار ميگيرد و ابتدا در ظرفي انباشته از آب لوله كشي شناور ميشود. پس از سبز شدن محلول غذايي با نصف غلظت غذايي اصلي بكار ميرود. شبكه ريشه هاي گياه جوان از سوراخهاي توري كه نگاهدارنده آن نيز هستند پايين ميرود. براي نشاء‌بايد ريشه هاي گياه را از تور خارج كرد.

- تكثير غير بذري (كاشت قلمه)

تكثير غيربذري عبارتست از ريشه دار كردن قلمه گياه و از اين كار بعكس بذركاري بصورت غيرجنسي انجام ميشود . اين روش درمورد گياهاني كه بذرشان بكندي سبز مي شود و بذوري كه يكنواخت سبز نمي شوند بكار مي رود. عملا گياهان خشبي و بطور كلي گياهان زينتي به اين طريق تكثير ميشوند. بكمك توليد مثل غيرجنسي ميتوان در مدتي كوتاه گياهان بالغي بدست آوردكه آماده بهره دهي يعني گل دادن ، ميوه دادن، و رسيدن به حالت زينتي هستند.

اين روش از آنجهت جالب توجه است كه گياهان جديد خصوصيات متفاوتي ندارند و كاملا شبيه گياه مادرند، مثلا اگر يك قلمه از پيچك (پاپيتال) ابلق را كه ساقه كاملا سفيدي دارد بكاريم، گياه جديد نيز ساقه سفيد خواهد داشت. باين ترتيب اگر در يك مجموعه بعلت دخالت عوامل مختلف مثل بي نظمي هاي كروموزومي (موتاسيون) يا امراض
بي اهميت ويروسي گياه جديدي با رنگ يا شكل بديع و جالب توجه بدست آيد ميتوان با ريشه دار كردن يكي از شاخه هاي آن، آنرا تكثير كرد. در صورتيكه خصوصيات جديد از طريق كاشت بذر گياه مادري حاصل نمي شوند و گياه را بايد بروش غيرجنسي تكثير كرد.

يادآوري مي كنيم كه امراض ويروسي از طريق توليد مثل جنسي انتقال مي يابند ولي اگر يك شاخه سالم از گياه مبتلا به ويروس را براي قلمه زدن انتخاب كنيم گياه حاصله سالم و عاري از ويروس خواهد بود. البته بايد توجه داشت كه سلامت يك شاخه از گياه را نميتوان از ظاهر آن معلوم كرد زيرا هميشه اين خطر وجود دارد كه عامل بيماريزا در بافتهاي گياه موجود باشد بي آنكه نشاني از وجود آن ظاهر گردد.

توليد مثل غيرجنسي از طريق تقسيم گياه بصورت قلمه زدن شاخه، برگ و ريشه، و از طريق خواباندن شاخه و نهال صورت مي گيرد. پيوند نيز از اين نوع است. ولي لزومي به تشريح كامل آن نيست. كافي است بدانيم كه در پيوند قطعه اي از گياه ،‌روي گياه ريشه دار ديگري قرار مي گيرد. و بايد خاطرنشان كنيم كه از طريق پيوند ميتوان
واريته هاي كمياب را روي پايه اي كه در سيستم آبكشت بخوبي ريشه دوانده است تكثير كرد.

روش خوابانيدن اگر در مورد گياهاني بكار رود كه در حال فعاليت بوده و شيره گياه بخوبي جريان دارد و در عين حال آب و غذاي كافي به ريشه هاي در حال رشد ميرسد نتايج خوبي ببار مي آورد.

قلمه را مي توان از يك شاخه فرعي خشبي يا نيمه خشبي انتخاب كرد كه داراي 2 تا 3 جوانه است، يا از انتهاي فوقاني گياه، كه قطع آن رشد عمودي گياه را متوقف كرده و باعث رشد بيشتر برگهاي زيرين گياه ميشود . تقريباً تمام برگهاي قلمه انتخاب شده بجز دمبرگها و احتمالا برگ انتهايي را بايد حذف كرد.

محل بريدگي بايد صاف باشد و بهتر است قلمه را بطور مورب برش داد تا ريشه زدن بآساني صورت گيرد. علاوه بر اين ميتوان محل بريدگي را به هورمون ريشه زا آغشته كرد. قلمه ها مانند بذر در بستري از اسفنج مصنوعي، يا ماسه يا خاكدانه ريز (دانه هاي 4 تا 5 ميليمتري) كاشته ميشوند . انتخاب نوع بستر، بستگي به خصوصيات گياه دارد و مثلا گياهاني كه از رطوبت زياد صدمه مي بينند، در خاكدانه يا ساير مواد متخلخل كه بخوبي زهكشي مي شوند، بهتر ريشه مي زنند. اين نوع قلمه ها بايد قبل از كشت،‌مدتي در مكاني خشك و خنك نگهداري شوند. تا از تشكيل «كالوس» جلوگيري به عمل آيد.

 

 

 

تكثير گياهان بروش آبكشت

اصطلاحات مختلف كشت بدون خاك و كشت هيدرويونيك و كشت روي سوبستراها از طرف سرويس آمار و مطالعات اقتصادي وزارت كشاورزي فرانسه در سال 1988 به صورت زير تعريف شده اند.

كشت بدون خاك به كليه كشتهايي كه درون خاك (محيط طبيعي ريشه خواه خاك طبيعي يا خاك كود و يا مخلوطي از خاكها كه جانشين خاك طبيعي كرده باشيم) نمي باشند اطلاق مي شود . كشت بدون خاك بندرت در مزرعه صورت مي گيرد و بيشتر در گلخانه ها مي باشند.

كشت هيدروپونيك : در اينجا ريشه ها درون يك تكيه گاه فيزيكي جامد نبوده و مستقيماً درون باكها و ظروف حاوي محلولهاي غذايي غوطه ور هستند كه در اين موارد گياه بايستي از محله طوقه يا
شاخه ها حمايت و نگهداري شود.

 

كشت روي سوبستراها:

عموماً گياهان تكيه گاه جامدي براي استقرار ريشه ها دارند كه محلول غذايي از طريق اين تكيه گاه يا سوبسترا به گياه رسانده
مي شود.

در اينجا كشت بدون خاك بواسطه نوع تكيه گاه كاربردي از كشت درون خاك جدا نمي شود چون در اين موارد تكيه گاه مي تواند خاك هم باشد ولي از تكيه گاه مربوطه از خاك گلخانه ايزوله جدا ميباشد و بدينوسيله ريشه ها درون خاك گلخانه گسترش و نفوذ پيدا نخواهند كرد يعني تكيه گاه مزبور درون پاكتها و محفظه هايي ايزوله شده كه از نفوذ و توسعه ريشه درون خاك گلخانه جلوگيي ميكند. محفظه هاي مزبور گلدان ، ليوان و يا محفظه هايي مشابه و از جنس هاي مختلف (ساكها و محفظه هاي پلاستيكي و عموماً پلي اتيلني) و داراي سوراخهايي مي باشند.

چه ها باعث تصحيح نسبت ريشه به اندام هوايي خواهد شد.

اين مشكلات وقتي كه نشاءها با توجه به اصول سيستم كشت بدون خاك منتقل شوند بوجود نمي آيد و از بين رفتن ريشه ها به حداقل خواهد رسيد . بطور كلي گياهاني كه در سيستم كشت بدون خاك رشد يافته اند فاقد ريشة موئين بوده و يا اين ريشه ها داراي توسعة ميكروسكوپي اندكي مي باشند . وقتي نشاءها از سيستم خاكي به سيستم بدون خاك منتقل مي شوند در شرايط عادي همان مشكلاتي كه در انتقال نشاء از سيستم خاكي به سيستم خاكي وجود دارد،‌ مشاهده مي شود . ولي نشاء ها در سيستم كشت بدون خاك رشد مجدد خود را سريعتر شروع مي كنند.

تلاش زيادي براي افزايش ريشه هاي جديد و بلندتر كه تحمل بيشتري در انتقال نشاءها داشته باشند صورت مي گيرد. عواملي كه تشكيل ريشه را تحت تأثير قرار مي دهند هم داخلي و هم خارجي
مي باشند. عوامل داخلي شامل مقدار مواد متابوليكي و تغيير مكان اين مواد مقدار هورمونهاي گياهي و غيره مي باشند . عوامل خارجي نيز شرايط اقليمي، رطوبت، خاك، آب ، pH و غيره هستند.

بعضي از توليد كنندگان در سيستم كشت بدون خاك ادعا مي كنند كه در مرحله رشد نشاني بعضي از عناصر غذايي پرمصرف
ريشه زايي را تحت تأثير قرار مي دهند. برخي آزمايشها نشان داده در صورتي كه سطح بالايي از Mg, NH4 يا K مورد استفاده قرار گيرد اختلاف معني داري مشاهده نمي شود در صورت وجود ذرات محيط غيرخاكي مانند پشم سنگ به صورت چسبيده به ريشه نشاءها در زمان انتقال نياز به هيچگونه تيمار خاصي نمي باشند.

نشاءهاي توليد شده در كشت هاي بدون خاك كه فاقد ذرات باشند ممكن است مستقيماً منتقل شده و كاشته شوند ولي گياهاني كه ابتدا ريشه آنها مقداري سخت شده است بهتر رشد مي كنند. نشاهاي سبزيجات و گلها معمولاً بعد از 6 الي 12 هفته بعد از كاشت بذر منتقل مي شوند. ريشه نشاء‌ بايد بطور مناسبي در هفتة آخر قبل از انتقال با بالا بردن فشار اسمزي محلول غذايي ، ‌سخت شود. براي بالا بردن فشار اسمزي مي توان از محلول غذايي غليظ براي آبياري استفاده نمود. سايه بانها بايد در زمان سخت كردن بافت برداشته شوند. گياهان سخت شده بعد از انتقال به بستر اصلي در صورتي كه با محلول غذايي رقيق با آب لوله كشي آبياري شوند سريعاً آب جذب نموده ريشه آنها سريعاً توسعه يافته و گياه به رشد مطلوب خود خواهد رسيد.

گياهان تازه منتقل شده بايد براي 3-2 روز به دفعات زيادي آبياري شوند . وقتي نشاءها از سيستم خاكي به سيستم كشت بدون خاك منتقل مي شوند قبل از انتقال بايد ريشة آنها كاملاً شسته شود. بهترين روش براي شستشو غوطه ور كردن نشاها در آب راكد براي چند دقيقه است كه با اين كار ذرات خاك در آب حل مي شود بدون آنكه صدمه كلي به ريشه هاي اصلي وارد شود براي جلوگيري از آلوده شدن به بيماريهاي خاكزاد مواد ضدعفوني ممكن است به آب اضافه شود بلافاصله بعد از شستشو بايد عمليات انتقال به بستر صورت بگيرد و آبياري گياهان تازه كاشت نبايد به تأخير بيافتد.

تغيير يا كنترل شرايط محيطي براي رسيدن به حداكثر محصول انجام مي دهند. روش كشت بدون خاك نوع بخصوصي از كشت گياهان است كه از بسياري از جنبه ها شبيه كشت خاكي است ولي اختلافاتي كه در محيط رشد وجود دارد باعث بوجود آمدن مشكلات خاصي در سيستم هاي كشت بدون خاك مي شود كه نياز به عمليات معيني دارد در حالي كه اين مشكلات يا در سيستم خاكي اصلاً وجود ندارد و يا اينكه با سيستم كشت بدون خاك متفاوت است اطلاعاتي كه در اين كتاب در مورد كشت نباتات ارائه شده با مفاهيمي كه در روشهاي متداول باغباني وجود دارد متفاوت بوده ونبايد اشتباه شود.

گياهان سازش پذير با كشت هاي بدون خاك

تمامي گياهان مي توانند در سيستم كشت بدون خاك رشد يابند . ولي آيا محصولي در اين سيستم اقتصادي است يا خير،‌بستگي به موقعيت و ساير فاكتورها دارد. بيشتر گياهان ريشه اي اقتصادي نيستند ولي گياهان با اندام هوايي گسترده،‌ عملكرد اقتصادي دارند گياهاني مثل گوجه فرنگي،‌نخود و خيار اقتصادي تر بوده زيرا با وجود سيستم ريشه اي محدود عملكرد زيادي دارند. گياهاني كه با داربست نگه داشته مي شوند معمولاً بسيار اقتصادي هستند اما برخي از گياهان كم ارتفاع مثل كاهو و فلفل ها نيز تحت شرايط خاصي از ارزش اقتصادي نسبتاً بالايي برخوردارند. گلهاي رشد يافته تحت شرايط كشت بدون خاك چون از كيفيت بالايي برخوردار هستند ارزش اقتصادي بالايي دارند. همچنين ممكن است گياهاني مثل كاهو بين رديفهاي ساير گياهان گلخانه اي كاشته شوند (بنتلي 1959، جنسن 1980، مورگان و تان 1983،‌رش 1983، ‌وزارت كشاورزي و غذا، اونتاريو 1988،‌مورتلي و همكاران 1991).

1-رقم گياه

رقمهاي رايج در كشت خارجي معمولاً بطور موفقيت آميزي در كشت هاي بدون خاك مورد استفاده قرار مي گيرند . ساير رقم ها ممكن است حتي از ارزش اقتصادي بيشتري نيز برخوردار باشند زیرا شرایط در کشت های بدون خاک متفاوت است. برای مثال برخی از بیماری های ریشه ای وجود ندارد یا از داربست برای نگهداری گیاهان استفاده میشود.

2- کاشت بذور

در تمامی روشهای آبیاری سطحی، روش کاشت متداو خاکی و روشهای متداول مراقبت گیاهان جوان مورد استفاده قرار می گیرد. در سیستم های آبیاری زیرزمینی روشهای زیر رایج است.

قبل از کاشت، بستر باید مرطوب شود. بذرهای کوچک مانند گوجه فرنگی باید در عمق دو الی سه سانتی متری کاشته شوند. بذرهای درشت تر مثل خیار در عمق چهار الی شش سانتی متری قرار
می گیرند . بذرهای بسیار ریز مثل کاهو، درست زیر نخستین لایة محیط رشد کاشته می شود (سطحی) برخی از بذور مثل هندوانه، خربزه و خیار بهتر است ابتدا 24 ساعت خیسانده شده و سپس در حالتی که خیس هستند کاشته شوند.

3- آبیای بذور

بذرها باید مرطوب نگه داشته شوند ولی نباید هرگز غوطه ور شوند. مرطوب نمودن بذور ممکن است با یک یا دو بار آبیاری روزانه و پوشاندن محیط رشد تا زمانی که نخستین برگها ظاهر شوند صورت بگیرد یا اینکه روزی سه الی چهار بار وقتی که از پوشش استفاده نکنیم، آبیاری کنیم. بذرهای ریز نیاز به دفعات بیشتری آبیاری نسبت به بذرهای درشت دارند.

4- مواظبت از گیاهان جوان (در روش های آبیاری زیرزمینی)

وقتی برگهای اولیه رشد کردند از محلول غذایی رقیقی استفاده
می شود و بخاطر اینکه در دو هفته اول باید مرطوب نگه داشته شوند آبیاری به دفعات بیشتری باید صورت بگیرد طوقه ها نباید خیس شوند. در دو سه روز نخست محلول غذایی رقیقی ممکن است در محیط رشد جریان یابد اگر شدت نور خورشید زیاد است گیاهان جوان را باید با سایه بان پوشاند. برای اینکه گیاهان قوی بوجود آید باید در وقت مناسب زمانی که گیاهان کوچک هستند تنک کردن انجام شود.

5- نشاء کاری

انتقال نشاءها با ریشه های بدون خاک باعث از بین رفتن ریشه های فرعی بخصوص ریشه چه ها می شود، بعد از انتقال نشاء ها(محیط خاکی) ناحیة تعرق نشاءها و ناحیه جذب عناصر غذایی از مقدار مناسبی آب برخوردار نبوده و نسبت اندام هوایی به ریشه اغلب تغییر می یابدو این موضوع باعث پژمردگی موقت می شود.

 

کنترل بیمارها

1- مراقبت های بهداشتی گیاهان بیمار

گیاهان بیمار باید مانند کشت های خاکی، تیمار شوند . گیاهان بیمار یا قسمتهای بیمار گیاهان باید به آرامی حذف شوند تا از سرایت بیماری به گیاهان سالم جلوگیری شود. بخاطر این موضوع که گیاهان بیمار ممکن است محصول سالم و مناسبی تولید نمایند نباید از آنها غفلت نمود. بسیاری از سموم کنترل کنندة بیماریهای گیاهی ، محلولهای غذایی را تحت تأثیر قرارنمی دهند ولی وقتی از سموم حاوی مس و گوگرد استفاده می کنیم باید مواظب باشیم تا مقدار این عناصر از حد معمول زیادتر نباشد. برای مشخص نمودن علایم کمبود عناصر غذایی که به علایم یک بیماری مشابه است، عنصر مورد نظر را به گیاه محلول پاشی نموده و در صورت تأثیر فرض اولیه به اثبات می رسد . استفاده از مه پاش که برای مرطوب کردن گلخانه ها استفاده می شود . برای سم پاشی گلخانه ها توصیه می شود محلول پاشی در مراحل اولیة رشد و برگهای جوان موثرتر واقع می شود. 1 الی 3 درصد عناصر پرمصرف و 1/0 تا 1 درصد محلول عناصر کم مصرف توصیه می شود . محلول پاشی بخصوص برای عناصر پرمصرف باید هر یک تا سه روز تکرار شود. وقتی محلول پاشی موثر واقع شود عناصر غذایی کم شده باید به محلول غذایی اضافه شود یا محلول غذایی باید تعویض شود. محلول پاشی عناصر غذایی فقط به صورت موقتی کمبود غذایی را برطرف می کند.

2- بیماریهای ریشه

سیستم های بسته کشت های آبی و سیستم NFT اجازة گسترش سریع بیماریهای ریشه را می دهد. در مورد گیاه گوجه فرنگی بطور طبیعی بعضی از ریشه ها، وقتی که رشد گستردة ریشه در زمان شروع بزرگ شدن اولین میوه ها، متوقف می شود می میرند. در این زمان گیاه مستعد توسعة بیماریهای ریشه می شود که از بذرهای آلوده یا مخلوطهای نشایی آروده و حتی خاک های اطراف گلخانه منشاء می گیرند. از بیماریهای رایجی که باعث پژمردگی گوجه فرنگی می شود فوزاریوم و ورتی سیلیوم می باشد که به آسانی با استفاده از ارقام مقاوم قابل کنترل است.

استفاده از اشعة ماوراء بنفش در کاهش بیماریهای گیاهی باکتریایی در محلولهای غذایی در برخی از سیستم های NFT بسیار امیدبخش می باشد. تاکنون هیچگونه ترکیب شیمیایی که به محلول غذایی اضافه شود و باعث از بین رفتن یا جلوگیری از توسعه بیماریهای ریشه شود کشف نشده است.

فرایند فتوسنتز، از جذب انرژی نورانی تا تبدیل و ذخیرة انرژی برای ساختن قندها می تواند بوسیله عوامل محدود کنندة مختلف به نحو متفاوتی تحت تاثیر قرار گیرد.

 

اثرات رشد گیاهان و آزمونهای گیاهی

کارآیی فتوسنتز

بطور متوسط فقط یک چهارم از یک درصد انرژی نورانی رسیده به سطح زمین توسط موجودات فتوسنتز کننده دریافت و ذخیره می شود. این رقم در حد زیادی به تراکم گیاهان فتوسنتز کننده در سطح زمین و کارآیی جذب نور برای انجام فتوسنتز درتمامی فصول بستگی خواهد داشت. در مقابل گیاهان کارآمد C4 مانند ذرت قادرند از 5 درصد انرژی تابشی در مرحله رشد سریع خود استفاده کنند.

کارآیی بالقوه فتوسنتز چیست؟ یک پاسخ با اندازه گیری کارآیی کوانتومی بدست می آید. کارآیی تثبیت یک مولکول CO2 در ازای 8 الی 10 کوانتم نور جذب شده توسط یک جلبک سادة تک سلولی اندازه گیری شده است این کارآیی بالا است و فقط تحت شرایط آزمایشگاهی مطلوب و شدت کم نور بدست می آید که با شرایط متوسط خارج آزمایشگاه بسیار متفاوت است. بنابراین به دلایل مختلف، تعمیم این روش اندازه گیری برای گیاهان مزرعه ای عملی نیست. بسیاری از عوامل مانند مراحل رشد و نمو گیاه وجود تنش های بیولوژیکی و فیزیکوشیمیایی کارآیی فتوسنتز را کاهش می دهند. درمجموع، هر مرحله در ثانیه جذب می کنند و در یک روز ابری میلی گرم در ثانیه جذب می کنند. در طول شب این مقدار تدریجاً به ترتیب به مقادیر و تقلیل می یابد. اگر آب از اکسیژن اشباع باشد. در درجة حرارت 15 درجه سانتی گراد یک لیتر حاوی فقط 10 میلی گرم اکسیژن است و در درجة حرارت 20 تا 21 درجه حاوی 9 میلی گرم می باشد. برای گیاه گوجه فرنگی درکشت آبی با 5 لیتر محلول غذایی در 20 درجه سانتی گراد فقط 45 میلی گرم اکسیژن وجود دارد. اگر ریشه ها قادر باشند که تمامی مقدار ذخیره شده را مصرف کنند، در یک روز آفتابی ، این مقدار فقط برای 2 ساعت کفایت می کند. حتی اگر جذب این مقدار اکسیژن برای ریشه ها ممکن باشد محلول باید در اطراف ریشه مخلوط شده و به گردش درآید زیرا سرعت انتشار اکسیژن از درون فاز آبی بسیار ناچیز است. در 18 درجه سانتی گراد سرعت انتشار فقط میلی گرم اکسیژن در ثانیه در سطح مقطع یک سانتی متر مربعی با حداکثر شیب فشار اکسیژن از 160 میلیمتر جیوه به صفر، می باشد. این اعداد به خوبی ضرورت گردش محلول غذایی برای کشت های آبی و ضرورت تهویه مداوم این محلولها را روشن می کند (الستنر، 1982 کریزک 1982، گیسلرود و کمپتون 1983، الوان و نیوتن 1984).

2- روابط جذب عناصر غذایی

تجمع نمکها نزدیک نوک ریشه احتمالاً به دلیل فعالیت شدید تنفسی در این ناحیه و همچنین عدم حضور آوند جهت انتقال این نمکها می باشد. اگر چه نواحی مریستمی نمکها را جذب می کنند ولی توانایی کمی برای انتقال مواد به مناطق دیگر وجود دارند. بنابراین نمکها در این ناحیه باقی می مانند. مناطق مسن تر که در آنها تارهای کشنده و سیستم آوند به خوبی گسترش یافته است بطور موثری یونها را منتقل می کنند.

بیشتر نمکها احتمالاً از جایی که تارهای کشنده ظاهر می شوند جذب شده و از طریق آوندهای چوبی به قسمتهای بالاتر گیاه منتقل
می شوند. علاوه بر این مقداری از انتقال نمکها از منطقه تارهای کشنده احتمالاً از طریق آوندهای آبکش و آپوپلاست فضاهای بین سلولی صورت می گیرد. اگر تمامی نمکها جذب آپوپلاست ریشه شوند و سپس وارد آوندهای چوبی شوند بدون آنکه از درون سلولهای زنده عبور کنند. در این حالت سرعت جذب ارتباط مستقیمی با جذب آب و تنفس دارد . اگر نمکها با فشار بخواهند از بافتهای زنده عبور کنند غشاء انتخابی مقدار بیشتری آب را عبور می دهد بنابراین جذب نمکها در این حالت ارتباط مستقیمی با حرکت آب در داخل گیاه نخواهد داشت. آزمایشهای زیادی برای تعیین جگونگی ارتباط بین جذب آب و مواد غذایی انجام شده و نتایج بسیار متفاوتی حاصل شده است (ول هوس، 1981 لوتگ 1983، فلدمن 1984).


مبلغ قابل پرداخت 19,440 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۶               تعداد بازدید : 708

دیدگاه های کاربران (0)

دفتر فنی دانشجو

توجه: چنانچه هرگونه مشكلي در دانلود فايل هاي خريداري شده و يا هر سوال و راهنمایی نیاز داشتيد لطفا جهت ارتباط سریعتر ازطريق شماره تلفن و ايميل اعلام شده ارتباط برقرار نماييد.

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما