مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مرکز دانلود تحقیق رايگان دانش آموزان و فروش آنلاين انواع مقالات، پروژه های دانشجويی،جزوات دانشگاهی، خلاصه کتاب، كارورزی و کارآموزی، طرح لایه باز کارت ویزیت، تراکت مشاغل و...(توجه: اگر شما نویسنده یا پدیدآورنده اثر هستید در صورت عدم رضایت از نمایش اثر خود به منظور حذف اثر از سایت به پشتیبانی پیام دهید)

نمونه سوالات کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات کارشناسی دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات دانشگاه پيام نور (سوالات عمومی)

کارآموزی و کارورزی

مقالات رشته حسابداری و اقتصاد

مقالات علوم اجتماعی و جامعه شناسی

مقالات روانشناسی و علوم تربیتی

مقالات فقهی و حقوق

مقالات تاریخ- جغرافی

مقالات دینی و مذهبی

مقالات علوم سیاسی

مقالات مدیریت و سازمان

مقالات پزشکی - مامایی- میکروبیولوژی

مقالات صنعت- معماری- کشاورزی-برق

مقالات ریاضی- فیزیک- شیمی

مقالات کامپیوتر و شبکه

مقالات ادبیات- هنر - گرافیک

اقدام پژوهی و گزارش تخصصی معلمان

پاورپوئینت و بروشورر آماده

طرح توجیهی کارآفرینی

آمار سایت

آمار بازدید

  • بازدید امروز : 2316
  • بازدید دیروز : 2206
  • بازدید کل : 13043979

شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار (ویروسی،انگلی،قارچی،باکتریها) 120صفحه


شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار (ویروسی،انگلی،قارچی،باکتریها) 120صفحه

شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار 

به صورت کامل و در قالب فایل word شامل 120 صفحه

به همراه تصاویر مربوطه به هر بیماری

 

فهرست شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار 

عنوان

صفحه

باکتري ها

4

ويروس ها

11

انگل ها

14

قارچ ها

15

اصطلاحات

16

ديفتري

24

کزاز

27

سياه سرفه

31

فلج اطفال

33

هپاتيت هاي ويروسي

37

سل

41

سرخک

52

سرخجه

55

اوريون

57

آميبيازيس

59

ژيارديازيس

62

فاسيولازيس

65

شيستوزوميازيس

68

هيداتيدوز

71

تنيازيس(کرد کدو)

74

آسکاريازيس

77

کرمک

79

پيوک

82

کرم قلاب دار

84

ميازيس

86

پديکولوزيس

89

شيگلوزيس

96

تيفوئيد

99

وبا

101

آبله مرغان

106

گلودرد چرکي

108

زرد زخم

110

مخملک

111

مننژيت

113

آنفلوانزا

115

تب خال

120

ميخچه

122

زگيل

123

قسمتی از متن شناخت مجموعه کامل بيماري هاي واگيردار 

بـيـماري هـاي واگـيـر

بيماري هاي واگير به آن دسته از بيماري هایی گفته مي شود که قابليت انتقال داشته و بين انسان­ها، محيط و ساير جانداران در گردش هستند، اين بيماري­ها مي­توانند از انسان به انسان، از انسان به حيوان و بالعکس و يا از محيط به انسان منتقل شوند. گاهي در مسير چرخش عامل بيماري ساير موجودات هم مانند برخي از بندپايان و... نقش دارند.

عواملي که باعث ايجاد بيمارهاي واگير مي­شوند موجودات زنده و داراي حيات مي باشند که در ذيل به شرح مختصري از هر دسته پرداخته و سپس وارد مباحث تک تک بيماري ها خواهيم شد.

باکتري ها :

باکتريهاساده­ترينموجوداتزندهايهستندکهساختارسلوليدارندودرهمهمحيطهاازقبيل خاک،آب،داخليارويبدنجاندارانزندگيميکنند. شکلزير ساختاريکباکتريرانشانميدهد. باکتريهاچنان کوچکاندکههزارانعددازآن ها درنوکيکسوزنجاميگيرد.

توليد مثل:

بيشترباکتريهادرفاصله 20دقيقهبهحداکثررشدخودميرسندوقادربهتوليد مثل ميشوند.درشرايطمحيطي مساعد،باکتريباسرعت زياديتکثيرحاصلميکند.مثلاًيکباکتريبعداز 20دقيقهبهدوباکتريتبديلميشود 20 دقيقهبعد،از آندوباکتري،چهارباکتريبهوجودميآيدوبههمين ترتيبتعدادباکتريهابه8 ،16 ،32 ،64 ،128 ،256 و...ميرسد.باکتريهاازطريقتوليد سموياتخريبسلولهايبدنبيماريايجادميکنندو بهبدنآسيبميرسانند.

ساختارسلولباکتري

سلولباکتريمعمولاًبهيکيازاينسهشکلاصلي زیرديدهميشود:باسيلوس، کهميلهايشکلاست،کوکوسکهکرويشکلاستواسپيريليومکهمارپيچياست. تعداداندکي ازانواعباکتريهاميتوانندبهيکديگرمتصلشوندوساختارهاييرشتهايپديدآورند.اگراجتماع باکتري­هابهصورترشته­اي باشد،آن­ها راباپيشونداسترپتو (منفرد (مونوکوک)، دوتايي (ديپلوکوک)، زنجيري (استرپتوکوک))واگربهصورتخوشهايباشد،آن ها را باپيشونداستافيلومشخصمي کنند.

باکتريهارابراساسنوعديوارهسلوليآن هابهدوگروهتقسيمميکنند:گرممثبتو گرممنفي.ايندوگروهرابرپايهپاسخي کهبهروشرنگآميزيگرَمميدهندازيکديگرتشخيص ميدهند.

واکنشگرَم

وقتيبايکعفونتباکترياييبيمارميشويم،يکيازاولينموارديکهپزشکدرباره باکتريمسبببيماريمي خواهدبداند،واکنشگرَمآن هاست.دانستنواکنشگِرَممهماست،چون حساسيتباکتريهايگرممثبتوگرممنفينسبتبهآنتيبيوتيکهامتفاوتاست. اختلافباکتريهايگرممنفيوگرممثبتدرايناستکهباکتريهايگرم مثبتنسبت بهباکتريهايگرممنفي،لايهپپتيدوگليکانيضخيمتريدارند.

رنگآميزيگرمچگونهانجامميشود؟

باکتريهاابتدابارنگويوله(بنفش) رنگآميزيميشوندوسپسبراينگهداشتنرنگدرسلولها،يکمحلوليدياضافهميشودبعدسلولهاباالکلشستهميشوند،الکل رنگويولهرا ازباکتريهاييکهنميتوانندرنگرانگهدارند،ميشويدسپسباکتريهابايکرنگصورتيروشن رنگآميزيميشوندباکتريهايگرم مثبتنسبتبهرنگبريباالکلمقاوماندورنگبنفشرا نگهميدارند

باکتريهايگرممنفينميتواننداينرنگرانگهدارندوصورتيرنگميشونداين اختلافاتدرشکلبالانشاندادهشدهاست. درنتيجهرنگآميزيگرم،پزشکميتواندآنتيبيوتيکمؤثرتريراعليهباکتريمسبببيماري تجویز نماید.

 

 

ويروس ها

ويروسهاموجوداتبسيارکوچکيهستندکهساختارسلوليندارند،بههميندليلبرايتوليد مثل بايدواردسلولهايزندهشوندوبااستفادهازموادموجوددرسلولميزبانتوليد مثلکنند. ويروس دربيرونازسلولهيچگونهفعاليتزيستيندارد،اماوقتيواردسلولميزبانخودميشود،شروعبه توليد مثلميکند.

 

ويژگيهايويروسها: همهويروسهاچندويژگيمشترکدارند. مهمتريناينويژگيهاکه آن هاراازموجوداتزندهديگرمتمايزميکند،عبارتانداز:

1- ساختارسلوليندارند. پيکرهرويروسازيکبخشاسيدنوکلئيکوپوششي پروتئينيبهنامکپسيددرستشدهاست. در هنگامحملهويروسبهسلولها،تنهااسيدنوکلئيکويروسواردسلولميشود.

2- همهآن ها برايتوليد مثلحتماًبايدواردسلولهاشوند.

3- ميزباناختصاصيدارند؛يعنيهرنوعويروسفقطبهيکنوعسلولزندهحملهميکند. مثلاًويروسيکهدرسلولهايگياهانتوليد مثلميکند،برسلولهايجانوراناثرندارد.

4- ويروسهابهاندازهايکوچکاندکهباميکروسکوپهاينوريديدهنميشوند،مثلاًاندازه ویروسایدز١٤٠ نانومتر استو بههمینعلتبرايمشاهدهويروسهابايدازميکروسکوپالکتروني استفادهکرد.

 

آلودگيويروسي: ويروسهاتقريباًهمهموجوداتزندهراموردحملهقرارميدهند. بسياري ازويروسهاپسازورودبهسلولهايبدنميزبان، فعاليتهايسلولراتغييرميدهندودر نتيجهسلول نميتواندبهزندگيعاديخودادامهدهد.

بعضيويروسهاممکناستمدتيدرونسلولهايزندهغيرفعالبماننداما ناگهان،پسازمساعدشدنشرايط،فعالشوندوسلولراازبينببرند. ويروستب خال ازايننوعاست.

دفاعبدندربرابرويروسها: هنگاميکهويروسيبهسلولهايبدنحملهميکند،اينسلولها مادهايپروتئينيبهناماينترفرون توليدميکنند. بعدازپارهشدنسلولهاوآزادشدنويروسها، اينترفرونبهسلولهايسالمکههنوزويروسبهآن ها حملهنکردهاستميچسبدوآنسلولهارانسبت بهويروسمقاومميکند.

 

چونويروسهاهمهويژگیهایحياتراندارند،زيستشناسانآنهارازنده نمی­شمارند. ويروسهارشدنمیکنند،هومئوستازی(حالتپايدار)ندارندومتابوليسمیدرونآن هارخ نمیدهد؛امادربسياریازجاندارانباعثبروزبيماریمیشوندوبنابراينتأثيرمهمیبردنيایزنده برجایمیگذارند.

اگر1۰۰ويروسآنفلوآنزادرکناريکديگرقراربگيرند، طولآن ها برابرطوليکباکتریمیشود.

پوششپروتئينیويروس،کپسيدنامدارد. درونکپسيدممکناستDNA یا RNA وجود داشته باشد (اما نه هر دو) از ویروس های RNAدار میتوانبهويروسنقصايمنیاکتسابی کهباعثايدزمیشود،ويروسآنفلوآنزاوويروسهاریاشارهکرد.ازويروسهای DNA دامیتوان ويروسآبلهمرغانوزگيلرانامبرد.بسياریازويروسها،نظيرويروسآنفلوآنزاغشايیدارندکهپوششناميدهمیشودوکپسيدرااحاطهمیکند.پوشش، ويروسرادرورودبهسلولياریمیکندوازپروتئين،ليپيدوگليکوپروتئينساختهشدهاست. اين مولکولهاازسلولميزبانقبلیتأمينشدهاند. ويروس ممکناستکروی،مارپيچی،ياچندوجهی باشد.

ويروسهادرونسلولهایزندههمانند سازیمیکنند.

ويروسهاآنزيمهایلازمبرایمتابوليسمونيزساختارهایلازمبرایپروتئينسازیراندارند. بنابراينمجبورندبرایهمانندسازیبهسلولهایزنده) سلولهایميزبان( متکیشوند.

 

روش هاي انتقال و انتشار ويروس ها

ويروس­هاي مختلف داراي مکانيسم هايي دقيق و پيچيده براي ادامه حيات و انتقال از يک ميزبان به ميزباني ديگر هستند. روش انتقال يک ويروس از يک ميزبان به ميزبان ديگر به ماهيت واکنش متقابل بين ويروس و ميزبان بستگي دارد. ويروس ها به روش هايي انتقال مي‌يابند مثلا انتقال از فردي به فرد ديگر در اثر تماس مستقيم. بيشترين راههاي انتقال ويروس ها توسط قطرات تنفسي، ذرات عفوني معلق در هوا و تماس جنسي است.

 

پريونهاوويروئيدها:

درسال۱۹۸۲،استانلیپروزينر،ذراتعفونیجديدیراکشفکرد. اينذراتکهپريوننامدارندازپروتئينساختهشدهاندونوکلئيکاسيدندارند. بيماریزايیپريونها برپايهتغييرشکلپروتئينهااستواراست. شکلوساختارپريونیکهباعثبيماریمیشود،بهگونهای تغييرمیکندکهقادربهکارنيستوبنابراينبيماریزاست. اينپريونمیتواندبراثرتماسباپريونیکه بهطورطبيعیدربدنوجوددارد،شکلآنرانيزتغييردهدوآنرابهپريونبيماریزا86

تبديلکند.

پريونهااولينباربهيکبيماریگوسفندینسبتدادهشدند.بعداًدانشمنداندريافتندکه عاملبيماریهایجنونگاوینيزپريوناست.اگرکسیازگوشتآلودهبهپريونبيماریرابخورد، بيمارمیشود.

ويروئيدتکرشتهایاز RNA استکهکپسيدندارد. ويروئيدهاازعواملمهمبيماریزايیدرگياهاناند.

انگل ها

انگل بهموجوديگفتهمي شودكهمايحتاجغذاييخودرابه طريقمستقيموياغير مستقيمازميزبانتهيهودرنتيجهباعثآسيب،آزار،تهاجم،عفونتوبيماريدرميزبانمي­گردد وبه خرجموجودزندهديگريبنامميزبانزندگيخودراتأمينميكند. انگل در داخل يا خارج بدن ساير موجودات زنده، زندگي مي كند. به طور كلي انگل ها يا پارازيت ها شامل چهار دسته اند :

1- تك ياخته هاprotozoa: اين موجودات بسيار كوچك بوده و براي مشاهده­ي آن ها به ميكروسكوپ نياز داريم. بیماری هایی مثل مالاريا، توكسوپلاسما، اسهال خوني آميبي و ليشمانيوز و... به وسیله ی این نوع انگل ها ایجاد می شوند .

2- كرم هاhelminthes : اين موجودات ماكروسكوپي بوده و با چشم ديده مي شوند. و از چند سانتي متر يا ميلي متر تا چندين متر متغيير هستند ، مثلاً يك نوع كرم در روده انسان زندگي مي كند به نام taeniasaginata ، كه اندازه ي آن به چندين متر مي رسد. خ

3- بند پايانarthropods : مثل شپش ، كنه و ...

4- قارچ هاfungi

مكانيسم بيماري زايي انگل

1- ترشحات و مواد دفعي : اين ترشحات ممكن است آنزيم يا مواد ترشحي باشد. مثل آميب در روده­ي بزرگ انسان آنزيم هاي متعددي ترشح مي كند كه اين آنزيم ها باعث تخريب ديواره ي روده ي بزرگ مي شود.

2- هجوم و تخريب : مثلاً انگل عامل مالاريا به گلبول هاي قرمز حمله کرده و آن ها را تخريب مي­كند.

3- رقابت : رقابت در جذب مواد غذايي، معدني، ...

5- مكانيكي : مثلاً آسكاريس مي تواند در روده ي انسان تجمع كند و باعث انسداد آن گردد . يا ممكن است از محل اصلي استقرار خود كه روده ي كوچك است حركت كند و به مجاري صفراوي آمده و در آنجا موجب عفونت گردد. فاسيولا كه در مجاري صفراوي قرار دارند و حضور آن ممكن است موجب يرقان شود.

 

راه هاي انتقال

- دهان مهم ترين راه انتقال است كه به دو صورت مي باشد: مستقيم : فرد به فرد. غير مستقيم : (غذا ، آب ، ... )

- پوست: مستقيم : نفوذ مستقيم انگلي از طريق پوست مثل کرم قلاب دار كه در مناطق شمال وجود دارد و از طريق پوست وارد مي شود. از طريق شنا كردن. غير مستقيم : مثلاً يك حشره از انسان خون خواري مي كند و سپس عامل بيماري را به يك انسان ديگر از طريق نيش يا خون خواري منتقل مي كند.

قارچ ها

قارچها موجودات زنده‌اي هستند که نمي توانندغذاي خود را بسازند و‌ مجبور به زندگي انگلي هستند. قارچهاي بيماري‌زا در انسانضايعاتي ايجاد مي‌کنند. مثل ضايعات سطحي که در پوست بدن،‌ مو و ناخن به وجودمي‌آيد.

معمولا قارچها در محيط گرم و مرطوب به سرعت رشد مي‌کنند. نوعيبيماري قارچي، انگشتهاي پا را مبتلا مي‌کند و سبب خارش مي شود و پوست پا ترک برمي‌دارد. برفک دهان نيز که يک بيماري قارچي است بيشتر در دوران ‌نوزادي ديده مي­شود.

 

اصطلاحات متداول در بيماري هاي واگير و نظام مراقبت بيماري ها

تعريف سلامت :از ديدگاه سازمان جهاني بهداشت (WHO) سلامت عبارتست از برخورداري از آسايش كامل جسمي، رواني و اجتماعي و نه فقط نداشتن بيماري و نقص عضو و توانايي داشتن يك زندگي مفيد از نظر اقتصادي و اجتماعي .

ابعاد سلامتي: با توجه به تعريف سلامتي( تعريف WHO) متوجه مي شويم كه سلامتي يك مسئله چند بعدي است حتي امروزه علاوه بر بعد جسمي، رواني و اجتماعي جنبه معنوي را هم در نظر مي گيرند. و بايد توجه داشت كه ابعاد مختلف سلامتي و يا بيماري بر يكديگر اثر كرده و تحت تاثير يكديگر قرار دارند. چنانچه مشكلات جسمي بر روان فرد مشكلات رواني بر جسم او و نيز هر دوي آن ها بر جامعه و اختلالات موجود در جامعه بر هر دو بعد ديگر سلامتي اثر مي گذارند لذا اقدامات انجام شده براي ارتقاي سلامتي بايد به تمام جوانب سلامتي فردي (جسمي و رواني و معنوي) و سلامت كلي جامعه توجه داشته باشد.

طيف سلامت و بيماري : سلامتي و بيماري به دنبال يكديگر قرار دارند و مرز مشخص و قاطعي ندارند . پايين ترين نقطه طيف سلامتي و بيماري مرگ است و بالاترين نقطه آن سلامتي مثبت است. نظريه طيف سلامتي مويد آن است كه سلامت يك فرد ايستا نيست بلكه پديده اي پويا و فرآيندي دائما در حال تغيير است:

سلامت كامل - سلامت نسبي - بيماري غير آشكار - بيماري خفيف - بيماري متوسط - بيماري شديد - بيماري كشنده همراه با عوارض - مرگ .

تعريف بيماري (Dis – Ease) : به معناي ناراحتي، در مقابل Ease به معناي راحتي است . در حقيقت بيماري نقطه مقابل سلامتي است .

ناخوشي: حالتي است كه در آن فـرد به طور ذهني احساس مي كند كه حالش خوب نيست.

كسالت : حالتي است كه در فرد پديد مي آيد و طـي آن فعاليـت هاي اجتماعي وي مختـل مي شود.

ابتلا (Morbidity): هر گونه انحراف ، خواه عيني (آشكار) يا ذهني (پنهان) را از آسايش جسمي يا رواني ابتلا مـي­گـويند.

بيماري­هاي غيرواگير : بيماري هائي هستند كه عامل بيماريزاي زنده ندارند و انتقال نمي يابند. عوامل متعدد فردي، محيطي و اجتماعي و اقتصادي در بروز بيماري هاي غير واگير موثرند .

بيماري واگيردار (CommunicableDisease) : به آن دسته از بيماري ها مي گويند که در نتيجه يک عامل بيماري زا يا فرآورده هاي سمي آن به وجود مي آيد و مي تواند به صورت مستقيم يا غير مستقيم از انسان به انسان، يا از حشرات و حيوانات به انسان ،جانور بــه جانـور، يـا از محيط بــه انسان يا جانوران منتـقل شود.

بيماري تماسي (Contagious Disease) : به آن دسته از بيماري ها گويند کــه در نتيـجه تماس ايجاد مـي شونـد. مـثل بيـمـاري هاي گال، تراخم، جذام يا بيماري هاي آميزشي

انواع انتقال بيماري هاي واگير : مستقيم - غير مستقيم

انتقال مستقيم :

  • تماس مستقيم ( لمس كردن مثل دست دادن – ذرات ريز قطره اي مثل عطسه و سرفه – تماس جنسي )
  • تماس با خاك (كزاز)
  • گزش حيوانات (هاري)
  • مادر به جنين (سرخجه از راه جفت )

انتقال غير مستقيم :

  • انتقال به وسيله وسايل بي جان (مثل آب – غذا و لباس)
  • انتقال به وسيله ناقل جاندار (مگس)
  • انتقال به وسيله هوا ( ذرات و گردو غبار معلق در هوا)

طبقه بندي بيماري هاي واگير

يكي از بهترين روش هاي طبقه بندي اين بيماري ها ، دسته بندي آن ها با توجه به روش انتقال مي باشد كه از اين نظر در پنج گروه جاي مي گيرند:

1- بيماري هاي منتقله از هوا

الف) بيماري هاي باكتريايي: مانند مخملك- آنژين چركي (فارنژيت) - تب روماتيسمي (فارنژیت استرپتوکوکی) - ديفتري - مننژيت باكتريايي - سياه سرفه - سل- پنوموني .

ب) بيماري هاي ويروسي : مانند آنفلونزا- سرخك- سرخجه- اوريون- آبله مرغان- مننژيت ويروسي- عفونت هاي تنفسي ويروسي- سرماخوردگي

2-بيماري هاي منتقله از طريق مدفوع:

الف) بيماري هاي باكتريايي: مانند تيفوئيد و پاراتيفوئيد- ديسانتري باسيلي- وبا

ب) بيماري هاي ويروسي: مانند فلج اطفال و هپاتيت A .

3-بيماري هاي منتقله از طريق حيوانات:

اين بيماري ها شامل سياه زخم – هاري- توكسوپلاسموزيس- سل گاوي- بروسلوز - طاعون و .. مي باشد.

4-بيماري هاي منتقله از طريق تماس :بيماري هاي آميزشي (مثل سيفليس- سوزاك - ايدز) و جرب

5-بيماري هاي منتقله از طريق حشرات :اين بيماري ها شامل مالاريا-سالك- تيفوس و .. مي باشد.

 

بيماري هاي مشترك انسان و دام (Zoonoses): به عفونتي يا بيماري گفته مي شود كه تحت شرايط طبيعي از حيوانات مهـره دار به انسان منتقل شود. اين بيماري ها ممكن است به صورت همه­گيري يا بومي باشند. مثل: طاعون، ‌هاري، سل گاوي، ‌سياه زخم،‌ بروسلوز،‌ سالمونلوز، ‌هيداتيدوز و ….

عفونت (Infection) : ورود، تكامل، تکثير و گسترش يک عامل عفوني بيماريزا را در بدن انسان يا جانوران عفونت مي گـويند. بدن در مقابل عفونت هـا پاسخ نشان مي دهـد، ولي يک عفونت هميشه منجر به بيماري نمي شود. عفونت مي تواند به صورت عفونت ناپيدا یا مخفی (بدون حضور نشانه هاي باليني) و يا به شكل عفونت آشكار باشد.

زنجيره عفونت : در ايجاد بيماري هاي عفوني يك سلسله عوامل پيوسته به يكديگر دخالت دارد كه به صورت زنجير به هم متصل و مربوط بوده و به زنجيره عفونت موسوم است لازم به ذكر است كه هر قسمتي از زنجيره قطع شود و يا كامل نباشد بيماري به وقوع نمي پيوندد.

آمادگي ميزبان راههاي ورود راههاي انتقال راههاي خروج مخزن يا منبع عامل بيماريزا

 

مخزن عفونت (Reservoir) :هر شخص، ‌حيوان، بندپا، گياه، ‌خاك يا ماده يا تركيبي از اينها كه عامل عفونت به شكلي عادي در آن ها زندگي و تكثير يابد به طوري كه ادامه حيات آن عامل به آن ها بستگي داشته باشد و به طريقي در آن ها تكثير يابد كه بتواند به ميزبان حساسي منتقل شود. (زيستگاه طبيعي عامل بيماريزاي عفوني يا تکثير، رشد و تجديد نسل ارگانيسم در يک سيستم بيولوژيک )

مثلاً :

- مخزن منحصرا انسان: مثل حصبه – آبله مرغان - سوزاک - ايدز و ...

- مخزنانسان و حيوان: بيماري های مشترک مثل سالمونلوز - هاري و ...

- مخزنانسان ، حيوان و خاك : كچلي - کزاز - سياه زخم

منبع عفونت (Source):عبارت است از شخص يا حيوان يا چيزي كه عامل عفونت زا از آن مستقيماً و بدون واسطه به ميزبان سرايت مي كند به طور مثال مخزن عفونت بيماري حصبه انسان است ، حال چنانچه بيمار حصبه اي موجب آلوده شدن غذا يا آب شود و از اين غذا يا آب مردم استفاده كنند و مبتلا به بيماري شوند گفته مي شود منبع عفونت حصبه ، غذاي آلوده و آب آلوده است. آب (وبا) – غذا ( سالمونلا) – خاک (کـزاز) – وسايل مثل گاز پانسمان (استافيلوکوک) – دست ها ( ويروس هاي سرماخوردگي) – ترشحات بدن خـون، خلط، بزاق، مايع مني، ادرار، مدفوع (مثل: هپاتيت-حصبه- عفونت هاي روده­اي و...

آلودگي سطحي يا آلايش(Contamination) : وجـود عـامل بيماري زا بـر سطح بدن، لباس، روي وسايل و بستر خواب، اسباب بازي، لوازم جراحي و پانسمان، آب، شير و مواد خوراکي را آلودگي مي گوينــد.

مثل: آلوده شـدن ادرار در اثـر تمـاس لولـه نمونه با بدن يا آلوده شدن محيط کشت با ميکروب هاي بدن و مثبت شدن کاذب کشت .

آلودگي انگلي (Infestation) : جايگزين شدن، توليد مثل و گسترش بند پايان بر سطح بدن يا لباس را آلودگي انگلي مي گويند. مثل: آلودگي به شپش، آلوده شدن با هيره و آلودگي با کرم هاي انگلي روده­اي.

ميزبان: انسان يا حيوان كه جايي براي جايگزيني يا ادامه­ي زندگي عامل بيماري­زاي عفوني به صورت طبيعي باشد، ميزبان ناميده مي شود .

ميزبان اجباري : يعني تنها ميزبان عامل عفوني ( مانند انسان براي سرخك و حصبه ).

ميزبان اصلي (نهايي): ميزبان هايي كه انگل در بدن آن ها به مرحله بلوغ و يا مرحله جنسي مي­رسد، به عنوان ميزبان اوليه يا اصلي (نهايي)گفته مي شوند. مثل پشه آنوفل در بيماري مالاريا

ميزبان واسط: ميزبان هايي كه عامل عفوني يا انگلي مرحله غير جنسي يا لاروي خود را در بدن آن­ها بگذراند، ميزبان واسط يا ثانوي ناميده مي شود مثل انسان مبتلا به مالاريا

دوره كمون (Incubation Period): به فاصله بين تماس با يك عامل عفونت و بروز اولين نشانه­هاي بيماري ناشي از آن گفته مي شود.

انواع دوره کمون:

- خيلي کوتاه (چند ساعت) : مثل بوتولينيوم- مسموميت استافيلوکوکي و...

- کوتاه (2 تا 3 روز) : مثل عفونت هاي ويروسي تنفسي گلودرد چرکي و ...

- متوسط (2 تا 3 هفته) : مثل آبله مرغان- اوريون- و ...

- بلند (چند ماه) : مثل هپاتيت B

- خيلي بلند (چند سال) : مثل ايدز ، جذام و ...

دوره واگيري (Communicability Period): عبارت است از مدت زماني كه يك عامل عفوني به طور مستقيم يا غير مستقيم (از انسان آلوده به انسان ديگر يا از حيوان آلوده به انسان يا از انسان آلوده به حيوان از جمله بندپايان) منتقل مي شود. (مدت زماني است كه شخص يا حيوان آلوده مي تواند بيماري را منتقل كند) مثلا : دوره واگيري در :

  • آبله مرغان : 7روز ، تا خشک شدن کامل بثورات جلدي
  • سل : تا دو هفته بعد از درمان صحيح
  • مننژيت مننگوکوکي : تا 24 ساعت بعد از درمان صحيح
  • ژيارديازيس و آميبيازيس : تا زمان وجود کيست در مدفوع
  • اوريون : تا فروکش کردن پاروتيديت (متورم شدن غددبزاقی‌ واقع‌ بین‌ فک وگوش)
  • ديفتري : 2 تا 4 هفته
  • هپاتيت: با بروز زردي دفع ويروس از مدفوع کم مي شود و با کم شدن زردي واگيري کم خواهد شد.

شدت واگيري(Contagion Severity):

بالا: مثلا در سرخک 90% حساس­ها مبتلا مي­شوند- آبله مرغان (88% کودکان حساس مبتلا مي­شوند) - آنفلوآنزا – عفونت هاي استرپتوکوکي

پايين : مثل زونا – تب مالت در انسان­ها – جذام- سل خارج ريوي – کزاز

دوزآلوده کننده(Infective Dosage)

حتي با يک ارگانيسم: مثل سل، تا 10 ارگانيسم: مثل شيگلوز و ژيارديوز، کمتر از 1000 ارگانيسم: مثل تب تيفوئيدي (حصبه) و کامپيلوباکترژژوني حدود 100 هزار ارگانيسم: مثل سالمونلوز، حدود يک ميليون ارگانيسم: مثل وبا

فرد آلوده : به شخص يا حيواني با نشانه هاي بيماري و يا حامل و يا عفونت مخفي، که حامل يك عامل عفونت باشد گفته مي شود. شخص يا حيوان آلوده كسي است كه عامل عفونت از او به طور طبيعي بتواند منتقل شود.

حامل يا حالت ناقلي (Carierity): به انسان يا حيواني گفته مي­شود كه داراي علائم ظاهري و باليني بيماري نيست و عامل عفوني را در بدن خود دارد و مي تواند منبع عفونت براي ديگران باشد. چنانچه حالت حامل بودن براي يك دوره طولاني باقي بماند به آن حامل مزمن گويند .

ناقل(Vector) : به حشره و يا هر حامل زنده اطلاق مي شود كه عامل بيماري زاي عفوني را از فرد و يا محيط آلوده به فرد حساس ،‌ محيط اطراف و يا غذاي او انتقال دهد . حشرات ناقل مهم:

آنوفل (مالاريا) - فلبوتوم (ليشمانيوز)- شپش ( تب راجعه)- كك گزنوپسيلا (طاعون) - مگس تسه تسه (بيماري خواب) - سوسك (سالمونلوز)

ضد عفوني(Antiseptic): ضد عفوني به معني نابود کردن عوامل بيماريزا از محيط جاندار است. در اين روش اسپور باکتري ها ار بين نمي روند.

گند زدايي(Disinfection) : يعني نابود کردن عواملي که باعث آلودگي و بيماري مي شوند از محيط بي جان، ولي همه موجودات ذره بيني در اين عوامل از بين نمي روند. مثلا اضافه نمودن کلر به آب.

استريل کردن(Strilization) : يعني از بين بردن تمام ميکرو ارگانيسم هاي بيماريزا و غير بيماريزاي موجود در اشيا و وسايل.

اپيدميولوژي (همه گيرشناسي) : بيماري اعم از واگير يا غير واگير در برخي از نقاط و تحت بعضي شرايط ممكن است در ميان انبوهي از مردم زيادتر يا كمتر از حد متعارف ديده شود يا به عبارت ديگر همه گيري يك بيماري كم يا زياد باشد . دانشي كه نحوه انتشار و علت شيوع بيماري ها را مورد بررسي قرار مي دهد علم اپيدميولوژي (همه گيرشناسي ) نام دارد كه شاخه اي از علم پزشكي است .

آندميك (بومي)Endemic: به وجود دائمي بيماري يا عامل بيماري زا در يك منطقه جغرافيايي يا گروه جمعيتي گفته مي شود. مثلاً سرماخوردگي يك بيماري بومي است زيرا همواره عده اي از مردم به آن دچارند .

اپيدميك (همه گيري)Epidemic: يعني ميزان وقوع بيش از حد انتظار كه اين حد انتظار با مقدار مشابه در سال گذشته يا در يك دوره زماني مشابه ديگر سنجيده مي شود. طغيان (outbreak) هم تقريبا معني برابر با اپيدمي دارد .

اسپوراديك (تك گير يا انفرادي) Sporadic: ‌يعني موارد بيماري به طور نامنظم و پراكنده گاه و بيگاه و معمولاً به صورت نادر بروز مي­نمايند. موارد بيماري بسيار كم و از نظر زماني و مكاني با فاصله­ي زياد هستند و از اين رو كم­تر به نظر مي آيد كه با يكديگر مرتبط باشند و نمي توان يك منبع مشترك براي آنها يافت. مانند: بيماري كزاز، فلج كودكان، مننژيت مننگوكوكي و تب خال. بسياري از بيماري هاي مشترك انسان و دام به صورت انفرادي به انسان منتقل مي­شوند.

پاندميك (عالم گير) pandemic: ‌يعني موارد بيماري به طور ناگهاني در تمام نقاط يك كشور و يا بخشي از يك قاره يا كل جهان روي دهد . مثل وباي التور - آنفلوآنزا – طاعون – تيفوس – ايدز

عوامل موثر در انتشار و اپيدمي بيماري ها :1– عوامل بيماريزا 2– عوامل فردي (عوامل ميزبان ) 3– عوامل محيطي

مثلث بيماريزايي (مثلث اپيدميولوژي ) :

عوامل بيماريزا

 

عوامل فردي عوامل محيطي

اصول پيشگيري و كنترل بيماري هاي واگير: بر سه اصل زير متكي است :

1 اقداماتي كه در مورد منابع عفونت (مبتلايان به بيماري) بايد انجام داد عبارتند از :

  • تشخيص زودرس و به موقع بيماران -درمان آن ها - جدا كردن بيماران از افراد سالم
  • بيماريابي و درمان آن دسته از افرادي كه به شكل خفيف بيماري مبتلا هستند .
  • پيداكردن حاملين سالم و درمان آن ها

2 - اقداماتي كه در مورد ميزبان (اشخاص سالم) بايد انجام داد عبارتند از :

  • آموزش دادن به مردم در مورد نحوه سرايت بيماري ها و رعايت موازين بهداشت فردي
  • ايمن سازي و واكسيناسيون گروه هاي آسيب پذير
  • بهبود وضع تغذيه
  • سكونت در محل هاي مناسب از نظر وسعت محل و استفاده از نور مناسب و ...
  • پرهيز از اعتيادات مانند سيگار- الكل و مواد مخدر

3 - اقداماتي كه در مورد محيط و وسايل انتقال بايد انجام داد عبارتند از :

  • تهيه آب آشاميدني سالم -حفظ و نگهداري آن
  • ايجاد سيستم صحيح دفع فضولات انسان ي و حيواني و فاضلاب
  • مبارزه با حشرات و بندپايان ناقل بيماري ها
  • حفظ مواد غذايي از آلودگي

سطوح پيشگيري

پيشگيري شامل كليه اقداماتي است كه به منطور جلوگيري از بروز، قطع يا آهسته كردن سير بيماري استفاده مي شود. بر پايه اين مفهوم و با توجه به مراحل متفاوت سير بيماري مي توان براي پيشگيري سطوح متعددي قائل شد.

1) پيشگيري نوع اول (Primary)، كه بر پيشگيري از بيماري در اشخاص سالم توجه دارد .

2) پيشگيري نوع دوم (Secondary)، كه بر كساني كه بيماري در آن ها ظاهر شده است توجه دارد و به عبارت ديگر به مرحله قبل از بروز علائم باليني مربوط است و موضوع آن كشف به موقع و درمان بيماري ها قبل از ايجاد علائم و نشانه هاي واضح باليني است.

3) پيشگيري نوع سوم (Tertiary)، كه مربوط به مرحله پيشرفت بيماري يا ايجاد ناتواني است و عبارت است از كاهش ناتواني معلول بيماري و كوشش هائي كه براي برگرداندن اعمال اعضاء و دستگاه ها به حالت موثر به كار گرفته مي شود.

تعريف مورد (case) : در اپيدميولوژي ، مورد به فردي از يك جمعيت يا گروه اطلاق مي شود كه بيماري، اختلال سلامتي و يا شرايط خاص تحت بررسي را دارا باشد . تعريف يك مورد در واقع عبارت از توصيف استاندارد يك بيماري است و براي تشخيص بيماري ها، معيارهايي تعيين شده است ، اين معيارها به منظور برآورده ساختن اهداف اپيدميولوژي عبارتند از :

1-تعريف عاميانه (فرضي) Lay case: يك تعريف غير باليني عمدتا براي تعيين علايم استفاده مي گردد. مانند تعريف عاميانه مورد فلج شل حاد ( هرگونه فلج ناگهاني )

2- تعريف مورد مشكوك suspected case: براساس تشخيص باليني و بدون انجام آزمايشات باليني تعريف مي شود . مانند تعريف مورد مشكوك تيفوئيد (وجود علائمي چون تب ، سردرد ، شكم درد ، اسهال يا يبوست ، همراه با راش پوستي )

3-تعريف مورد محتمل probable case: براساس تشخيص باليني (تعريف مورد مشكوك) و آزمون هاي آزمايشگاهي غير اختصاصي، انجام ولي تاييد نمي شود . مانند تعريف مورد محتمل تيفوئيد : (داشتن تعريف مشكوك بيماري + افزايش 4 برابر تيتر ويدال ظرف دو هفته )

4-تعريف قطعي confirmed case: بر اساس تشخيص باليني و تاييد آزمايشگاهي صورت مي­گيرد. مانند تعريف مورد قطعي تيفوئيد : ( جداكردن سالمونلا از نمونه هاي خون ، ادرار ، مدفوع، مغز استخوان )

به طور خلاصه مي توان گفت :

  • در موارد مشكوك، تجربه كردن نشانه هاي يك بيماري كافي است .
  • در تشخيص محتمل ممكن است نشانه هايي از نظر باليني يا آزمايشگاهي براي اثبات بيماري وجود داشته باشد .
  • در حالت تشخيص قطعي بايد عوامل عفوني (با اخذ نمونه ها آزمايشگاهي) از بيمار جدا شده باشد .

 

بيماري هاي واگير برمبناي نظام مراقبت آن بيماري (به صورت فوري يا غير فوري) به سطح بالاتر گزارش می شوند.

بيماري هاي قابل گزارش Notifiable Diseases: به آن دستـه از بيماري هـا اطلاق مي شود كــه وقوع شان از نظر بهداشت عمومي آن قدر مهم است كه بايد وقوع آن ها به صورت تلفني ، از طريق فاكس و يا كتباً به مسئولين بهـداشتي خبر داده شـود.

بيماري هاي مشمول گزارش فوري (تلفني) :

وبا - فلج شل حاد - سرخك - سندرم سرخجه مادرزادي - سياه سرفه - ديفتري - كزاز نوزادان - مننژيت –- طاعون - تيفوس - تب زرد - مالاريا - بوتوليسم - سياه زخم تنفسي - هر نوع حيوان گزيدگي – تب هاي خونريزي دهنده ويروسي - عوارض فوري متعاقب ايمن سازي - و هرگونه افزايش ناگهاني موارد بيماري هاي عفوني .

بيماري هاي مشمول گزارش غير فوري (كتبي هفتگي يا ماهيانه) :

سل- جذام - كزاز بالغين - ايدز و عفونت HIV- بيماري هاي مقاربتي- انواع هپاتيت ويروسي - تب تيفوئيد - سياه زخم جلدي- كالا آزار - سالك - تب مالت - تب راجعه - فاسيوليازيس- شيستوزوميازيس- شيگلوزيس - لپتوسپيروزيس- عوارض غير فوري متعاقب ايمن سازي .


مبلغ قابل پرداخت 19,439 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۷ اردیبهشت ۱۳۹۷               تعداد بازدید : 1757

برچسب های مهم

دیدگاه های کاربران (0)

دفتر فنی دانشجو

توجه: چنانچه هرگونه مشكلي در دانلود فايل هاي خريداري شده و يا هر سوال و راهنمایی نیاز داشتيد لطفا جهت ارتباط سریعتر ازطريق شماره تلفن و ايميل اعلام شده ارتباط برقرار نماييد.

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما