مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه. 1

پیشینه مطالعاتی.. 2

هدف تحقیق.. 2

فرضیه های تحقیق.. 2

روش تحقیق.. 3

سامانه تحقیق.. 3

 

فصل اول: کلیات

مبحث اول : واژه شناسی.. 5

گفتار اول : تعاریف.... 5

بند اول : تعریف حق.. 5

بند دوم – تعریف محیط زیست... 5

گفتار دوم : پیشینه مباحث محیط زیست... 6

 

فصل دوم: نقش مذهب به ویژه دین اسلام

در محیط زیست... 8

مبحث اول.. 9

گفتار اول – نقش مذهب در حل بحرانهای زیست محیطی.. 9

گفتار دوم – دیدگاه اسلام به محیط زیست... 10

مبحث دوم – مبانی محیط زیست در اسلام. 10

گفتار اول – جامعیت اسلام. 10

گفتار دوم – جامعیت اسلام در قرآن و روایات... 11

گفتار سوم – طبیعت و محیط زیست آیه و نشانه خداوند.. 12

بند اول – نمونه های طبیعت و محیط زیست در قرآن.. 12

بند دوم – نام گذاری سوره های قرآن به برخی از جلوه های طبیعت... 12

الف

بند سوم – سوگند به برخی از پدیده های طبیعت... 12

بند چهارم – دعوت به مطالعه و تدبر در پدیده های طبیعت و محیط زیست... 13

بند پنجم – طبیعت تسبیح گوی خداوند.. 13

گفتار چهارم – رابطه انسان با طبیعت و محیط زیست... 13

بند اول – تاثیر محیط زیست بر انسان.. 14

بند دوم – تاثیر انسان بر محیط زیست... 15

گفتار پنجم – شناسایی حق بر محیط زیست در اسلام. 16

 

فصل سوم: اخلاق زیست محیطی در اسلام

مبحث اول – اخلاق زیست محیطی در اسلام. 20

گفتار اول – حدود تصرف انسان در محیط زیست... 20

گفتار دوم – وظایف افراد و حکومت در قبال محیط زیست... 21

مبحث دوم - مبانی فقهی حق بر محیط زیست... 23

گفتار اول – تعریف قاعده فقهی و بیان مصادیق مهم آن.. 23

بند اول – قاعده لاضرر و حق بر محیط زیست... 23

بند دوم – قاعده عدالت و حق بر محیط زیست... 24

بند سوم – قاعده اتلاف و حق بر محیط زیست... 24

بند چهارم – قاعده و ضمان.. 24

نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد. 26

فهرست منابع و مآخذ.. 28

 

مقدمه

تبیین موضوع :

بشر امروز گر چه مدتهاست که متوجه اهمیت محیط زیست در زندگی خود شده است اما دهه های آخر قرن بیستم را باید زمان اوج طرح مسائل زیست محیطی دانست طی دو قرن اخیر با رشد سریع علم و تکنولوژی تعادل محیط زیست بر هم خورده است و لطمات جبران ناپذیری به آن وارد شده است .

امروزه خطر بزرگی که بشر از ناحیه مشکلات زیست محیطی احساس می کند نه تنها آرامش و امنیت زندگی او را بر هم زده است بلکه موجودیت او را هم در معرض خطر قرار داده است بنابراین در کنار مشکلاتی که انسان امروز دارد فاجعه به هم خوردن تعادل زیست محیطی نیز به یکی از مهم ترین مسائل و دغدغه های او تبدیل شده است به عقیده اکثر متفکران معاصر بحران محیط زیست که در حال حاضر گریبانگیر اکثر کشورهاست از بحران روحی و اخلاقی سرچشمه گرفته است و یکی از علل اصلی آن تفکیک جدی میان علوم و معنویات می باشد که از جانب بعضی از سطحی نگران برای جوامع بشری مطرح گردیده و ترویج شده است .

پیشینه مطالعاتی :

علی رغم اینکه مسئله محیط زیست و امور ناشی از آن از پیشینه مطالعاتی چندانی برخوردار نیست و به تازگی مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته اما توانسته جایگاه خود را در میان سایر رشته ها بیابد در رابطه با موضوع حاضر هم ، « اسلام و محیط زیست » نیز در سالهای اخیر فعالیتهای شایان توجهی صورت گرفته و مقالات و پایان نامه های مختلفی در این راستا توسط محققان به رشته تحریر در آمده اند که این امر حاکی از توجه بیش از پیش اندیشمندان به مسئله محیط زیست و ارتباط آن با معقوله دین علی الخصوص دین اسلام می باشد .

 

هدف تحقیق :

هدف اصلی این تحقیق بیان یکی از جدیدترین مسائل مرتبط با حقوق بشر و محیط زیست یعنی حق بر محیط زیست است که در حوزه اسلام صورت می گیرد به همین جهت در این پژوهش به سئوالات متعددی حول این موضوع پاسخ خواهیم داد سئوالاتی از قبیل :

- آیا حق بر محیط زیست در اسناد بین المللی و اسلام مورد شناسایی قرار گرفته است ؟

- نظر اسلام درباره این حق چیست ؟ و ...

 

فرضیه های تحقیق :

- حق برخورداری از محیط زیست سالم را می توان در بنیادی ترین حق شناخته شده در منشور ملل متحد یعنی حق حیات یافت و از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و در جلسات مختلف بین المللی بر اهمیت آن تاکید شده است و اسناد مهمی در رابطه با آن تدوین شده است .

- اسلام نیز به عنوان دینی جهان شمول بر اهمیت این موضوع و برخورداری از محیط زیستی سالم تاکید کرده است و آیات و روایات فراوانی از جانب معصومین در این رابطه وجود دارد که حاکی از توجه ویژه اسلام به محیط زیست می باشد .

 

روش تحقیق :

روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می باشد و تمام داده و اطلاعات نگاشته شده در تحقیق حاضر به شیوه کتابخانه ای و با استفاده از مقالات مختلفی که در این راستا نگاشته شده اند جمع آوری گشته است.

 

سامانه تحقیق :

تحقیق حاضر مشتمل بر سه فصل می باشد که در فصل اول برای آشنایی مخاطب با موضوع به کلیات و ارائه تعریفاتی در این رابطه می پردازیم .

در فصل دوم به نقش مذهب در حفط محیط زیست اشاره گردیده است و در بخش سوم به مبحث اخلاق زیست محیطی در اسلام و ذکر چند قاعده فقهی مهم در این راستا پرداخته شده است و در نهایت هم ضمن ارائه نتیجه گیری چند راهکار در جهت حفظ محیط زیست پیشنهاد گردیده است .

ب