مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

کل مقاله 116 صفحه

پيش گفتار

علم دامپزشكي به عنوان يكي از علوم وابسته به سلامتي انسان است و اهداف عمده آن عبارتست از ارتقاي سلامتي و حفظ سلامتي حيوانات كه بستگي به سلامتي انسانها دارد. بدين لحاظ دانستيم كه آموخته هاي ناچيز خود را در دوره كارآموزي به صورت مكتوب درآورم تامورد استفاده ديگران نيز واقع شود. بدين لحاظ توضيحاتي كوتاه درمورد روال كلي مطالبم شرح مي دهم .

ابتدا خلاصه اي از رشته دامپزشكي درايران و شرح دو مقطع كارداني و دكتري پرداخته ام در بخش دوم به قسمت كوچكي از آيات واحاديث نبوي در مورد حيوانات اشاره نموده ام و پس از آن در چند بخش متوالي به وظايف سازمان دامپزشكي و آئين نامه اجرايي آن وواحدهاي درماني و وظايف بخش خصوصي و اداره كل و بخش دولتي سازمان دامپزشكي پرداخته ام و پس از آن به اهداف واختيارات سازمان نظام دامپزشكي اشاره نموده ام و نيز به نقش دامپزشكي در اعتلاي سطحي بهداشت جامعه اشاره نموده ام و در مورد تشخيص آبستني مطالبي تهيه كردم همچنين در مورد كاربرد سيدر . پس از آن شرح موارد بيماري را به تفكيك نوع حيوان ذكر نموده ام. و مطالبي ديگر نيز كه از منابع مختلف استخراج نموده ام و به نظر آمد كه به كار آيد را ذكر كرده ام .

در خاتمه بايد از همكاري و راهنمايي هاي آقايان دكتر علوي و تكنسين محموديان و دكتر فاني كه عامل مهمي در به ثمر رسيدن اين مجموعه بودند كمال امتنان و سپاسگزاري را به عمل آورم . اميد كه مقبول افتد.

 

 

خلاصه اي از دامپزشكي

دامپزشكي علم شناخت بيماريهاي دامي اعم از بيماريهاي مشترك بين انسان و حيوان يا بيماريهاي خاص دام، پيشگيري از بيماريها و همچنين علم تغذيه انسان و دام مي باشد.

در نشريه سازمان بهداشت جهاني آمده است هدف نهايي دامپزشكي درمان حيوانات نيست بلكه دقيقا تامين مواد غذايي و بهداشت انسان مي باشد چرا كه با واكسيناسيون دامها مي توان از مرگ و مير آنها جلوگيري كرد و بر ميزان فرآورده هاي دامي افزود.

در نتيجه مواد پروتئيني لازم را براي جيره غذايي انسان تامين نمود موادي كه مقاومت انسان بخصوص كودكان را در مقابل كليه بيماريها افزايش مي دهد و نه تنها باعث كاهش قابل ملاحظه هزينه هاي درمان مي شود بلكه جامعه اي سالم و فعال بوجود خواهد آورد.

يك دامپزشك علاوه بر دانش بسيارو قدرت تجزيه وتحليل بايد زيرك و هوشيار باشد تا بتواند نوع بيماري دام را تشخيص دهد و در درس زيست شناسي قوي باشد.

همچنين بر زبان انگليسي مسلط باشد. رشته دامپزشكي در دو مقطع دكتري و كارداني دامپزشكي دانشجو مي پذيرد . در زير به شمه اي از فعاليتها و اهداف تاسيس اين رشته اشاره مي نماييم .

1 – دكتراي دامپزشكي : هدف تربيت دامپزشكان ورزيده در زمينه پيشگيري ريشه كني درمان بيماريهاي دامي تامين بهداشت عمومي از طريق كنترل بيماريهاي مشترك انسان و دام و كنترل بهداشتي مواد غذايي با منشاء‌دامي است . طول دوره حداقل 5.5 سال و بطور متوسط 6 سال است .كارآيي فارغ التحصيلان عبارت است از : تشخيص، پيشگيري ،ريشه كني و درمان بيماريهاي دامي در دامداريهاي سنتي صنعتي ، مديريت واحدهاي دامپزشكي برنامه ريزي و تحقيق پيرامون معضلات دامپزشكي ، مبارزه با بيماريهاي مشترك ، تدريس و تحقيق در دانشكده ها و آموزشكده هاي دامپزشكي و پژوهش در موسسات تحقيقات ذيربط و امكان ادامه تحصيلات در دوره هاي تخصصي دامپزشكي وجود دارد.

كارداني دامپزشكي : هدف تربيت افراد كارآمدي است كه با راهنمايي و نظارت علمي دكترهاي دامپزشك بتوانند در امر كنترل بيماريهاي دامي بيماريهاي مشترك انسان و دام و كنترل بهداشتي مواد خوراكي با منشاء دامي به فعاليت بپردازند. طول دوره حداقل 2 سال است . درحال حاضر ادامه تحصيل دراين رشته از طريق شركت مجدد در آزمون سراسري و انتخاب رشته دكتري دامپزشكي ويا شركت در آزمون كارشناسي ناپيوسته و انتخاب رشتهء‌علوم آزمايشگاهي دامپزشكي امكان پذير است . مهمترين وظايف فارغ التحصيلان عبارت است از: همكاري در پيشگيري و ريشه كني بيماريها ي دامي ، بيماريهاي مشترك انسان و دام ، كنترل بهداشتي مواد خوراكي با منشاء‌دامي در آزمايشگاهها و كشتارگاهها ، در آزمايشگاههاي دانشكده ها ، آموزشكده هاي دامپزشكي ، سازمانهاي تحقيقاتي ذيربط ، مديريت فني و ارائه خدمات فني در حد تكنسين در بخشهاي استانهاي كشور. .

 

 

 

 

 

 

 

 

سيري در آيات قرآن و احاديث نبوي و ائمه اطهار در مورد حيوانات

در سوره هاي مختلفي از قرآن كريم حيوانات مورد بحث قرار گرفته اند و از تسبيح آنان به درگاه خداوند تدبر و تفكر در آفرينش آنها به عنوان نشانه هاي قدرت پروردگار نوعي حيوان شناسي و موارد ديگري ياد شده است . همچينن در احاديث نبوي و امامان از ترحم و حمايت از حيوانات و نكات بهداشتي ذكر گرديده است . به عنوان مثال در مورد اسب : سوره و العاديات آيه هاي 1-5 «به نام خداوند بخشنده مهربان ، سوگند بدان اسباب دونده كه نفسي همي زنند به آواز در تاختن و آتش جهنده از سمهاي ايشان تا بامدادان آنها را به غارت گرفتند بر هامون دشمن گرد بر انگيختند و سپاه دشمن را همه در ميان گرفتند » كلمه عاديات را منشاء گرفته از عدو به معناي دويدن و فصيح ،آواز نفس اسب است در وقت دويدن و برخي مفسران عنوان داشته اند كه مقصود اسبان جنگجويان اسلام است .

و از جمله .احاديث نبوي مي توان به حديث نقل شده از پيامبر اسلام (ص)‌اشاره نمود كه مي فرمايند : «بهترين بازيها در پيش خدا اسب دواني و تيراندازي است » .

تفكر و تدبر در مورد حيوانات :‌در قرآن كريم آياتي چند درمورد حيوانات و فوائد آنها كه به بشر مي رسد توصيه به تفكر و تدبر در مورد جانوران مي نمايد ، از جمله : آيه 66 سوره النحل « ملاحظه چهارپايان همه عبرت و حكمت است كه ما از آنچه در شكمهايشان است از ميان سرگين و خون شيرپاك ، شما را بنوشانيم كه در طبع همه نوشندگان گواراست »

توجه و رعايت حال حيوانات باتوجه به احاديث : احاديثي زياد از پيامبر و ديگر امامان وجود دارد و همين توجه بزرگان بود كه موجب گسترش دامپروري و ازدياد ثروت دامي در ممالك اسلامي بوده است .

از پيامبر اسلام نقل شده است :« در هر خانه اي كه 3 گوسفند باشد فرشتگان براهل آن خانه شب تا صبح دعا مي كنند».و حديثي ديگر از اميرالمونين (ع )‌منقول است كه :يكي ازحاملين عرش به صورت گا و است و گا و سيد بهترين حيوانات است ».

رعايت حقوق حيوانات نيز در احاديث نبوي بسيار سفارش شده است و حال مي بينيم كه كشورهاي غربي تازه به اهميت حيوانات پي برده اند و انجمنهاي حمايت از حيوانات تشكيل داده اند و اگر بر فرض در جايي به حيواني ستمي روا گردد، تنها با صدور بيانيه آنرا محكوم مي كنند ويااگر خيلي لطف نمايند محلي جهت نگهداري آنها اختصاص مي دهند.

بااين حال ، بر هر فرد مسلماني وظيفه است كه به اعمال سفارش شده توسط قرآن و بزرگان دين عمل كنند و از آن جمله رعايت حقوق حيوانات مي باشد. به اميد آن روز….

نمونه هايي چند از حيوانات در فرهنگ عامه و مثلهاي زبان فارسي :

در مورد اسب :

1 – از اسب افتاد به خر سوار شد تنزل رتبه

2 – دندان اسب پيشكشي را نمي شمارند.

درمورد گاو : گاوش زاييد حادثه جديد .

1 – تا گوساله گاو شود دل صاحبش آب شود گنايه از صبر بسيار

2 – گاو خوش آب و علف پرخور.

در مورد پرندگان : 1 – چوچه پائيزه جوجه بهاره را درس مي دهد طفلي كه مي خواهد پير مجرب رااغفال كند 2 – خروس بي محل 3 – مرغي كه انجير مي خورد نوكش كج است . 4. – كبوتر چاهي آخرش جايش ته چاه است .

 

خلاصه اي از وظايف سازمان دامپزشكي :

ماده يك : به منظور تامين بهداشت دام كشور و فرآورده هاي مربوط به آن و پيشگيري و مبارزه با بيماريهاي دامي به موجب اين قانون سازمان دامپزشكي كشور وابسته به وزارت كشاورزي تاسيس و جايگزين اداره كل دامپزشكي ميگردد.

سازمان دامپزشكي كشور كه دراين قانون سازمان ناميده مي شود وداراي شخصيت حقوقي است و به وسيله يك نفر رئيس از بين دامپزشكاني كه داراي دكترا باشد به انتخاب وزير كشاورزي اداره خواهد شد.

تبصره – سازمان داراي ذيحسابي است كه طبق مقررات كانون محاسبات عمومي تعيين خواهد شد.

ماده دو : در اين كانون كلمه دام به حيوانات اهلي طيور، ماهي ،زنبور عسل ، كرم ابريشم ، حيوانات آزمايشگاهي و حيوانات باغ وحش اطلاق مي شود و مقصود از كنترل بهداشتي بازرسي و اقداماتي است كه از لحاظ پيشگيري و مبارزه با امراض دامي و بيماريهاي مشترك بين انسان و دام لازم و ضروري است .

ماده سه : وظايف سازمان به شرح زير است : بررسي بيماريهاي دامي ، شناسايي مناطق و منابع آلوده و راه سرايت و طرز انتشار بيماريها تامين بهداشت دام كشور از طريق پيشگيري ومبارزه با بيماريهاي همه گير و قرنطينه اي دام ، همكاري با وزارت بهداري درامر مبارزه با بيماريهاي مشترك انسان ودام همچنين كنترل بهداشتي و ورود و خروج دام و فرآورده هاي خام دامي و نظارت در نقل وانتقال آنها و صدور گواهي بهداشتي دام و فرآورده هاي خام دامي كه به خارج صادر مي شود. نظارت بهداشتي چراهگاهها،‌ مراتع ، آبشخورها، محل نگهداري دام و ساير تاسيسات مربوط به بهداشت دام همچنين نظارت بركارخانه هاي توليد خوراك دام از لحاظ بهداشتي ، نظارت بهداشتي كشتارگاهها و كارخانه هاي توليد و تهيه فرآورده هاي خام دامي اظهار نظر و نظارت در مورد ساخت ورود و صدور و فروش انواع دارو ، سرم ، واكسن و مواد بيولوژيكي مخصوص دام مشاركت در كنفرانسهاي بين المللي دامپزشكي و اعزام نماينده به اين كنفرانسها و همچنين مبادله اطلاعات علمي با مراكز و مراجع دامپزشكي تاسيس و توسعه شبكه هاي دامپزشكي و همچنين تربيت كادر فني در مناطق و مراكز دامداري كشور.

ماده چهار: كليه صاحبان و مسئولان نگهداري دام و كارگاهها و كارخانه ها و مراكز تهيه و آماده كردن فرآورده هاي خام دامي موظف به اجراي دستورهاي بهداشتي و قرنطينه اي سازمان مي باشند.

ماده پنج : سازمان مكلف است به منظور مبارزه با بيماريهاي دامي و جلوگيري از سرايت و انتشار آنها اقدامات زير را به عمل آورد :‌تلقيحات و معالجات دامي وانجام عمليات بهداشتي و قرنطينه اي در موارد لزوم از عبور و مرور ونقل وانتقال دام و فرآورده هاي خام دامي ممانعت به عمل آورد و مواد آلوده را در صورت لزوم ضد عفوني نموده و آن وسايل و مواد آلوده را با تاديه غرامت خراب يا معدوم نمايد.

ماده شش : اشخاصي كه در مواقع بروز بيماريهاي واگير دامي موجبات سرايت بيماري را فراهم كنند و يا مانع اجراي وظايف مقرر در ماده پنج اين قانون شوند مورد تعقييب قانوني قرار گرفته و به مدت 3 تا 6 ماه حبس تاديبي و يا پرداخت جريمه نقدي از پنج هزار ريال تا پنجاه هزار ريال يا به هردو مجازات محكوم خواهند شد.

ماده نه : اشتغال به كار تهيه وتركيب و فروش داروهاي ساده ، مركب ،‌واكسنها ، سرمهاي مورد مصرف دامپزشكي مستلزم اخذ پروانه از سازمان است.

ماده ده : تاسيس بيمارستانها و درمانگاههاي دامپزشكي و همچنين اشتغال به مايه گويي و درمان دام مستلزم اخذ پروانه از سازمان خواهد بود.

ماده چهارده :‌سازمان مجاز است در مقابل انجام خدمات دامپزشكي وجوه متناسبي با خدمات انجام شده دريافت نمايد.

ماده پانزده : در صورت بروز بيماريهاي واگير دامي كه به طور غير مترقبه شايع مي شود و هزينه آن در بودجه سازمان منظور نگرديده باشد وزارت كشاورزي موظف به مبارزه فوري است و دولت نيز مكلف است اعتبار لازم را تامين و دراختيار وزارت كشاورزي بگذارد.

ماده هيجده :‌بازرسي و معاينه بهداشتي گوشت در كشتارگاههاي كشور از وظايف سازمنا است و شهرداريها و سازمانهاي ذيربط مكلفند پرسنل بودجه واعتبار لازم را طبق آئين نامه اجرايي اين قانون در اختيار سازمان بگذارند.

آئين نامه بازرسي و معاينه بهداشتي گوشت : اين آئين نامه در 21 ماده در مورد بازرسي گوشت در كشتارگاههاي كشور تدوين شده است . بنابر مواد 4 و 6 آن كليه دامهاي كشتاري بايد قبل و بعد از كشتار بوسيله بازرسان بهداشتي مورد بازرسي و معاينه لازم قرار گيرند. لاشه گوشت بهداشتي سالم مهر مي گردد.

لاشه گوشت و ضمائم لاشه ناسالم زير نظر بازرسان ضبط واز مصرف خارج وامحاء مي گردد.

 

 

 

 

خلاصه اي از آئين نامه اجرايي ماده 10 قانون سازمان دامپزشكي .

مواد 10-11 قانون سازمان دامپزشكي كشور

ماده 10 – تاسيس بيمارستانها و درمانگاه هاي دامپزشكي و همچنين اشتغال به مايه كوبي و درمان دام مستلزم اخذ پروانه از سازمان خواهند بود. درمانگاه ها و بيمارستانهاي وابسته به دانشگاهها و موسسات آموزش عالي و تحقيقاتي مشمول اين ماده نخواهند بود.

ماده 11 – در صورتي كه اشخاص بدون اخذ پروانه از سازمان به مايه كوبي و درمان اشتغال ورزند به تقاضاي سازمان مورد تعقيب قرار گرفته و به 3 تا 6 ماه حبس تاديبي محكوم خواهند شد.

آئين نامه اجرايي ماده 10 قانون سازمان دامپزشكي كشور براي صدور پروانه هاي بيمارستان ، درمانگاه ، آزمايشگاه و اشتغال به امور درماني دامپزشكي.

 

فصل اول – تعاريف:

ماده 1 – بيمارستان دامپزشكي مكاني با فضاي مناسب مطابق نقشه استاندارد موجود در سازمان دامپزشكي كشور، با امكانات دامهاي كوچك و بزرگ، طيور و … يا هريك از آنها است كه داراي امكانات معاينه ، تشخيص ، معالجه ، جراحي دامها ، امكانات آزمايشگاهي براي انجام آزمايشات لازم ، تامين داروهاي تجويز شده و در صورت لزوم بستري كردن دامها و اعزام اكيپهاي سيار به مناطق تحت پوشش مي باشد.

ماده 2 – درمانگاه دامپزشكي ، مكاني با فضاي مناسب ، طبق نقشه هاي موجود در سازمان دامپزشكي كشور است كه داراي امكانات كافي براي پذيرش دام ، معاينه ، تشخيص ، معالجه سرپائي دامها و در صورت لزوم اعزام اكيپهاي سيار به مناطق تحت پوشش ميباشد.

ماده 3 – آزمايشگاه تشخيص دامپزشكي ، مكاني با فضاي مناسب طبق نقشه هاي موجود در سازمان دامپزشكي كشور و مجهز به لوازم و وسايل فني و مواد آزمايشگاهي است كه در آن آزمايشهاي مجاز تشخيص دامپزشكي انجام مي شود.

تبصره – فعاليت بيمارستان ، درمانگاه و آزمايشگاه تشخيص دامپزشكي به صورت اختصاصي ، عمومي يا تخصصي (حسب تخصص دامپزشكان) مجاز است.

ماده 4 – پلي كلينيك دامپزشكي ، درمانگاهي عمومي با فضاي مناسب و شامل چند بخش اختصاصي است.

ماده 5 – نسخه ورقه اي است كه در آن تجويز دارو بر اساس معيارهاي نسخه نويسي و به زبان لاتين صورت مي گيرد و روش تجويز آن به زبان فارسي نوشته مي شود.

ماده 6 – دامپزشك ، به فارغ التحصيلان رشته هاي دامپزشكي داخل و خارج از كشور اطلاق مي شود كه مدرك دكتراي دامپزشكي آنها به تاييد مراجع ذيصلاح رسيده باشد.

ماده 7 – طبقه بندي بيماريها ، گروه بيماريهاي (A,B,C) است كه بر اساس طبقه بندي موجود در دفتر بين المللي بيماريهاي واگير دام ( OIE ) تعيين مي شود.