مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چكيده

مقدمه. 1

آسيب‌پذيري‌هاي عمده در مطالعه. 2

اصول مطالعه. 3

عوامل مؤثر در يادگيري.. 4

يادگيري دو سويه. 4

آسيب‌شناسي مطالعه در دانش‌آموزان و شيوه‌هاي كنترل آن.. 5

تكنيك ايست و توقف كن: STOP.. 5

موانع و راه‌هاي گسترش تفكر و بينش علمي در دانش‌آموزان.. 6

نتيجه‌گيري.. 7

منابع و ماخذ.. 8

آسيب‌شناسي مطالعه در دانش‌آموزان

چكيده مطالب

مطالعه امري مهم و يكي از عوامل افت تحصيلي مشكلات مطالعه مي‌باشد كه چكيده كوتاهي را به اختصار بيان مي‌كنيم كه شامل آسيب‌پذيري‌هاي عمده در مطالعه كه بلندخواني، مطالعه در حين راه رفتن، در كنار وسايل صوتي و چند مورد ديگر را شامل مي‌شود.

اصول مطالعه شامل 8 مورد مي‌باشد كه در متن تحقيق ذكر شده است و همچنين مسايلي كه در مطالعه بايد از آن اجتناب كرد و بعد از آن به عوامل مؤثر در يادگيري كه به 7 مورد اشاره شده است مي‌پردازيم و بعد از آن به توصيه‌هايي براي تقويت مطالعه اشاره مي‌شود.

گسترش مطالعه و پژوهش در دانش‌آموزان اهميت و ضرورت آن موضوع ديگري است كه در راستا وظيفه كتابدار مدرسه در ايجاد انگيزه مطالعه در دانش‌آموزان پيش مي‌آيد. روش مطالعه و يادگيري دو سويه را مورد مطالعه و بحث قرار مي‌دهيم و در مورد آسيب‌شناسي مطالعه در دانش‌آموزان و شيوه‌هاي كنترل آن صحبت به ميان مي‌آيد و همچنين علاقه‌مندي به موضوع مطالعه، برنامه‌ريزي براي مطالعه و ويژگي آن‌كه استفاده از تكنيك ايستSTOP يكي از آنها مي‌باشد و در انتها موانع و راه‌هاي گسترش تفكر و بينش علمي در دانش‌آموزان مورد بحث قرار مي‌گيرد.

 

كليد واژه‌ها

مطالعه، آسيب‌شناسي مطالعه در كشور ايران، تكنيكSTOP، پژوهش، يادگيري دو سويه، بلندخواني.

 

 

آسيب‌شناسي مطالعه در دانش‌آموزان

مقدمه

مطالعه امري بسيار مهم است و يكي از عواملي كه باعث مي‌شود دانش‌آموزان چار افت تحصيلي شوند، مشكلاتي است كه در مطالعه دارند. بارها والدين، مربيان و خود دانش‌آموزان مي‌پرسند چگونه بايد مطالعه كرد؟ گاهي نيز روش‌هاي مطالعه خود را مورد بررسي و ارزيابي قرار مي‌دهند و درصدد بهبود شيوه‌هاي مطالعه خود بر مي‌آيند، اما اين امر زماني تحقق پيدا مي‌كند كه آنان بر صحت روش‌هاي مطالعه خود آگاهي كامل داشته باشند. از سوي ديگر يكي از اموري كه بايد به نحو جدي به آن پرداخت و متأسفانه كمتر مورد توجه قرار مي‌گيرد، آشنا كردن شاگردان با شيوه‌هاي مطالعه و نحوه يادگرفتن مطالب است.

شايد اغراق‌آميز نباشد اگر بگويم كه معلمان و دبيران بارها تأكيد كرده و مي‌كنند كه بايد مطالعه كنيد اما به ما كمتر شيوه مطالعه كردن را آموخته‌اند. به هر حال هر يك از دانش‌آموزان به گونه‌اي متفاوت مطالعه مي‌كنند. يكي راه مي‌رود و مطالعه مي‌كند. ديگري بلند بلند مي‌خواند. يكي به طور مداوم مي‌خواند و حسابي خسته مي‌شود. خلاصه هركس با شيوه‌اي خو گرفته است كه قطعاً نياز به اصلاح و بازنگري دارد ولي غالباً اين بازنگري‌ها صورت نمي‌گيرد و رفتارهاي غلط شاگردان در امر مطالعه سال‌ها دوام مي‌يابند و به عنوان عاملي در جهت افت تحصيلي شاگردان مؤثرند.[1]

 

 

آسيب‌پذيري‌هاي عمده در مطالعه

بسياري از ما والدين در ميان جمع و ديگران اين موضوع را بيان مي‌كنيم كه فرزندان ما مطالعه مي‌كنند و زمان بسياري را صرف مطالعه و يادگيري مي‌كنند ولي متأسفانه بازده كار آنها مفيد نيست. در اين‌جا ما به مواردي كه باعث پايين آمدن اين بازده در مطالعه مي‌شود مي‌پردازيم كه 5 مورد آن را ذكر مي‌كنيم.

 

بلندخواني

ما بايد دانش‌آموزان را به صامت خواني تشويق كنيم چرا كه وقتي بلند بلند مي‌خوانند ماهيچه‌هاي زبان و فك آنها مدام حركت مي‌كنند و تارهاي صوتي پيوسته منقبض و منبسط مي‌شود. به خصوص تارهاي صوتي دختران بيشتر آسيب مي‌بيند و همه اينها دانش‌آموز را خسته مي‌كند و از زمان مطالعه مي‌كاهد و اين خستگي‌هاي مكرر در او زدگي نسبت به مطالعه ايجاد مي‌كند و دانش‌آموز سخت برانگيخته و عصبي مي‌شود.

 

مطالعه در حين راه رفتن

حركت مداوم خيلي زود دانش‌آموز را خسته مي‌كند كه باعث مي‌شود مطالب را با سختي فرا بگيرد. پس اگر نشسته و به طور صحيح مطالعه كنيم مي‌توانيم از حداكثر توان خود براي يادگيري استفاده كنيم به اين ترتيب يادگيري بازده بهتري دارد.

 

مطالعه در كنار وسايل صوتي

در اين حالت مطالعه كردن باعث مي‌شود فعاليت‌هاي ذهن آدمي به دو بخش تقسيم مي‌شود؛ بخشي به فراگيري مطالب درسي مي‌پردازد و بخش ديگر به فراگيري مطالبي كه از طريق وسايل صوتي و رسانه‌هاي جمعي پخش مي‌شود اختصاص پيدا مي‌كند. شايان ذكر است كه كودك يا نوجوان نمي‌تواند به طور همزمان هر دو مطلب را ياد بگيرد.[2]

 

از ساده به مشكل خواندن

عده‌اي از دانش‌آموزان هنگامي از مدرسه به خانه مي‌آيند در حالي كه خسته‌اند مطالعه را آغاز مي‌كنند و ابتدا به سراغ كتاب و درس‌هاي ساده‌تر مي‌روند و پس احساس خستگي به سراغ درس‌هاي سخت‌تر مي‌روند كه باعث مي‌شود درس دشوار را كمتر بفهمند.

 

بي‌وقفه خواندن

بايد با ارائه مثال‌هاي ملموس به شاگردان تفهيم كرد كه استراحت فرصت مناسب براي دست يافتن به آرامش و زمان خوبي براي كاهش فشارهاي رواني ناشي از كار و خستگي.

 

 

اصول مطالعه

براي بهره‌وري بيشتر براي دانش‌آموزان عمل به اصول مطالعه الزامي و واجب است كه شامل موارد زير است:

1. استمرار در مطالعه
2. انضباط در مطالعه
3. تنوع در مطالعه
4. تنظيم برنامه مطالعه
5. برنامه بايد انعطاف داشته باشد.
6. براي مطالعه هر درس وقت كافي منظور شود.

 

عوامل مؤثر در يادگيري

در عوامل مؤثر در يادگيري هم به چند مورد اشاره مي‌كنيم.

1. احساس و نياز و علاقه و اشتياق
2. داشتن دانش و اطلاعات قبلي از درس پيش نياز و درك آن
3. تمرين و تكرار و ممارست و تعميم دادن مفاهيم به مصداق‌ها[3]

در مهارت اساسي براي پايه‌ريزي زندگي علمي و اجتماعي بايد مطالعه و پژوهش داشته باشيم كه در دوره‌هاي نخست زندگي بخصوص دوره تحصيلي اهميت و ضرورت خاصي را دارا مي‌باشد و اهداف گوناگون را دارا مي‌باشد كه كتابدار مدرسه در ايجاد انگيزه نقش بسزايي دارد كه شامل انتخاب كتاب، حفظ تعادل بين موضوعات و تازه نگه داشتن مجموعه‌ي كتابخانه است و غيره. تا طرز نگهداري و امانت‌داري را به دانش‌آموزان فرا دادن.

 

يادگيري دو سويه

فاقصص القصص لعلهم يتفكرون؛[4]

قصه را بگوي، شايد به انديشه فرو روند.

اين آيه را مي‌توان به روش مطالعه دو سويه ارتباط داد كه اين روش را دو دانشمند به نام‌هاي پالينسكا و براون[5] تدوين كرده‌اند كه معتقدند از تدوين اين روش، كمك به دانش‌آموزان براي آموختن انديشيدن با عنايت به مواد خواندني بود كه شامل 4 راهبرد؛ طرح سوال، خلاصه كردن، روشن‌سازي معاني واژه‌ها و روشن كردن نكات پيچيده متن و پيش‌بيني رويداد آتي. كه به صورت گروهي اجرا مي‌شود. كه اين راهبردهاي شناختي و فراشناختي باعث مي‌شود كه درك مطالب كه در آغاز15درصد بود پس از آموزش به 80 درصد افزايش يابد.

 

آسيب‌شناسي مطالعه در دانش‌آموزان و شيوه‌هاي كنترل آن

كه عوامل متعددي باعث مي‌شود موقعيت مطالعه را نامناسب مي‌كند كه شامل:

1. دماي نامناسب
2. نور كم
3. سر و صدا
4. نابساماني فضاي مطالعه

 

تكنيك ايست و توقف كن: STOP

اين تكنيك خود يكي از روش‌هاي مقابله با حواس‌پرتي مي‌باشد كه اين عمل خيلي ساده به نظر مي‌رسد، اما مؤثر است. وقتي شما متوجه شديد كه فكرتان از موضوع منحرف شده است به خودتان بگوييد: توقف كن و سپس به آرامي توجه خود را به جايي كه مي‌خواهيد برگردانيد.

 

موانع و راه‌هاي گسترش تفكر و بينش علمي در دانش‌آموزان

امروزه در حالي كه تعميق و گسترش علم و تفكر علمي در دانش‌آموز بيش از هر دوره‌ي ديگر ضرورتي طبيعي و غيرقابل اجتناب است ليكن كمتر مورد توجه مربيان و حتي خانواده‌هاست. قطعاً يكي از راه‌هاي پرداختن به مقوله‌ي علم، افزايش آگاهي علمي جامعه و از آن مهمتر ارتقاي كيفيت بينش علمي و فهم امور در دانش‌آموزان از طريق اصلاح ديدگاه‌ها و نيز شيوه‌هاي يادگيري و آموزش است. واقعيت اين است كه به ويژه دوره‌ي آموزش عمومي بايد در فراگيران شوق به آموختن برانگيخته شود. همچنين به اصلاح روش تفكر، تحليل، استنباط و استنتاج به خصوص در دانش‌آموزان اين آينده‌سازان ايران فردا پيشتر اهتمام گردد به اميد حق.

 

 

 

نتيجه‌گيري

از اين تحقيق به اين نتيجه مي‌رسيم كه در مطالعه آسيب‌هاي فراواني وجود دارد ولي بايد دانش‌آموزان را به مطالعه علاقمند كرد با روش‌ها و راه‌كارهاي گوناگون و به روش‌هاي جديد و به روز اين اطلاعات را در اختيار آنها گذاشت تا فرهنگ مطالعه و پژوهش در بين دانش‌آموزان و حتي خود ما دانشجويان و يا دبيران ترويج پيدا كند. در مورد مطالعه بحث‌هاي فراوان و متعددي وجود دارد. دانشمندان و بزرگان و حتي در دين اسلام و در كتاب آسماني ما به آن ارزش و بها داده‌اند و مورد توجه قرار گرفته است. پس بايد سعي كنيم موانع را از سر راهمان بردايم و راه‌هاي گسترش تفكر و بينش علمي در ابتدا بين كودكان خودمان آغاز كنيم و اين مسير را تا به بالا ادامه دهيم. از همين حالا شروع كنيم هيچ زماني براي اجراي كارمان دير نيست. (به اميد حق)

 

 

 

 

منابع و ماخذ

 

• قرآن‌ كريم. آل‌عمران/61
• پوراسمعيل، فاطمه «آسيب‌شناسي مطالعه» www.tebyan.org
• تبيان، سايت «آسيب‌شناسي مطالعه» www.tebyan.org
• فرحاني، علي «آسيب‌شناسي» (88md/208)www.tebyan.org
• كيهان، روزنامه «آسيب‌شناسي» ش18519

 

 

 http://daneshjooqom.4kia.ir/