مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

ايدز چيست ؟

مقدمه

هنگامي که دنيا برنامه بهداشت براي همه تا سال ۲۰۰۰ را پيگيري مي کرد و زمانيکه جهانيان ريشه کني آبله را جشن مي گرفتند و غلبه بر بسياري از بيماريهاي عفوني مانند فلج اطفال ،‌ ديفتري ، سرخک و کنترل بيماريهاي واگير را نويد مي دادند ، ناگهان در سال ۱۹۸۱ نوعي بيماري عفوني ناشناخته در آمريکا ، اروپا ، آفريقا ،‌ استراليا ، به نام ايدز گسترش يافت . با گذشت حدود ۲۰ سال و صرف ميلياردها دلار هزينه ،‌عليرغم بسياري پيشرفتها هنوز دانشمندان موفق به کشف واکسني براي پيشگيري و دارويي براي درمان قطعي آن نشده اند . با گسترش ايدز در آفريقاي جنوبي و آسيا ، اين بيماري هم اکنون بصورت جهانگير درآمده است . تخمين زده شده که تا ابتداي سال ۲۰۰۱ حدود ۱/۳۶ ميليون نفر آلوده به ويروس ايدز در جهان زندگي مي کنند و ۲۲ ميليون نفر بخاطر اين بيماري جان خود را از دست داده اند .

تنها در سال ۱۹۹۹ ، ۶/۵ ميليون مورد جديد به موارد آلودگي اضافه شده که حدود نيمي از آنها بين ۲۴-۱۵ سال سن دارند . پس شناخت اين بيماري براي شما نوجوانان عزيز ضروري است .

 

* عامل ايدز

عامل بيماري ويروسي به نام ويروس نقص ايمني انسان( Human Immuno deficiency Virus HIV) که به سيستم دفاعي بدن حمله کرده و باعث اختلال در فعاليت آن مي گردد . بيشترين سلولهايي که درگير مي شوند ،‌لنفوسيت ها هستند که جزء گلبولهاي سفيد مي باشند .

نام بيماري ( AIDS) از حروف اول کلمات زير گرفته شده است و به معني نقص ايمني اکتسابي است :

( Acquired Immuno Deficiency Syndrome )

 

* تشخيص

تشخيص آلودگي به ويروس ايدز ، فقط با آزمايش خون ميسر است که آن هم از زمان ورود ويروس به بدن انسان تا زماني که شواهد آزمايشگاهي ظاهر شود ،‌ بين ۲ هفته تا ۱۶ ماه فاصله وجود دارد که به آن دوره پنجره گفته مي شود . در اين دوران فرد آلوده کننده است ولي هيچ يک ازعلائم باليني و آزمايشگاهي متداول را ندارد.

 

 

* ايدز چگونه سرايت مي کند ؟

* ويروس ايدز از سه راه قابل انتقال است :

۱ - تماس جنسي

۲ - از راه انتقال خون و فرآورده هاي خوني و استفاده مشترک از سرنگ و سوزن آلوده

۳ - از مادر به کودک

 

۱ - تماس جنسي

۸۰ درصد آلوده شدگان به بيماري ايدز در دنيا به دليل برقراري روابط جنسي با افراد آلوده به اين بيماري مبتلا شده اند .

 

۲ - انتقال خون و فرآورده هاي خوني و سرنگ و سوزن آلوده

بيماري ايدز از طريق انتقال خون و فرآورده هاي خوني آلوده به ويروس ، قابل انتقال است . در اکثر کشورهاي جهان ، خون و فرآورده هاي خوني را از نظر آلودگي به ويروس ايدز مورد بررسي قرار مي دهند ، پنج درصد از آلوده شدگان به ويروس ايدز از اين طريق آلوده شده اند .

هر وسيله تيز و برنده که بتواند در پوست يا مخاط خراش ايجاد کند يا وارد بدن شود مانند ابزار پزشکي و دندان پزشکي ،‌لوازم حجامت ، سوراخ کردن گوش ، ختنه ، خال کوبي ، طب سوزني ، تيغ سلماني و مسواک مي تواند باعث انتقال ويروس گردد .

اينگونه وسايل ،‌ بايد يک بار مصرف باشند و يا حداقل بصورت مشترک استفاده نشوند ، در مورد وسايلي مانند وسايل دندانپزشکي و پزشکي پيشرفته که امکان چنين کاري نيست بايد حتماً وسايل بخوبي استريل شده باشند .

در حال حاضر مهمترين راه انتقال ويروس در ايران و برخي از کشورهاي ديگر جهان استفاده افراد معتاد از سرنگ يکديگر براي تزريق مواد مخدر بوده است .

۳ - از مادر به کودک

سومين راه انتقال از طريق مادر به کودک در طول حاملگي و زايمان است . ثابت شده است که شير مادر آلوده مي تواند سبب انتقال ويروس از مادر به فرزند باشد

 

راههاي عدم سرايت

عليرغم جداسازي ويروس ايدز بسياري از ترشحات بدن مانند خون ،‌ ترشحات جنسي مردانه و زنانه ، بزاق ، ادرار ، اشک ، عرق ، شيرمادر ،‌ مايعات جنب ،‌صفاق و مغزي نخاعي ، سرايت در اثر تماس با همه آنها صورت نمي گيرد و فقط خون ،‌ ترشحات جنسي و شير مادر عامل انتقال هستند . لذا ويروس ايدز از راه تماسهاي عادي مثل با هم کارکردن ، صحبت کردن ،‌ همسفر شدن ، غذاخوردن و همچنين از راه حمام ، استخر و توالت قابل انتقال نمي باشد .

 

* چه راههايي براي پيشگيري از بيماري ايدز وجود دارد ؟

۱ - با توجه به اينکه شايعترين راه سرايت در جهان از طريق تماس جنسي است ، بهترين راه پيشگيري از ايدز ، پاي بندي به اصول اخلاقي و خانوادگي و اجتناب از بي بند و باري هاي جنسي است .

۲ - عدم استفاده مشترک از لوازمي که ممکن است در قسمتي از بدن بوسيله آنها خراش يا بريدگي ايجاد شود مانند : تيغ صورت تراش ، خلال دندان يا مسواک .

۳ - استفاده از سوزن و سرنگ يک بار مصرف براي تزريقات و استريل کردن کامل لوازم پزشکي و دندانپزشکي.

۴ - پرهيز از مواد مخدر ، اعتياد تزريقي و استفاده از سرنگ و سوزن مشترک که راه مهمي براي انتقال ويروس است و از طرف ديگر مصرف هر نوع ماده مخدر چه تزريقي و چه خوراکي ، حتي الکل ، چون باعث کاهش هوشياري و خويشتن داري مي گردد و مي تواند انسان را در برابر رفتارهاي پرخطر قرار دهد .

 

* آموزش

يکي از مهمترين گروههاي پرخطر ، جوانان مي باشند و کسب آگاهي در زمينه کنترل و پيشگيري از ايدز جزء ضروريات آموزشي تمام کشورهاست .

 

آنچه بايد جوانان و نوجوانان درباره ايدز بدانند :

• ايدز تا کنون درمان قطعي نداشته است .
• ايدز قابل پيشگيري است .
• ويروس ايدز مي تواند توسط افرادي که در ظاهر سالم هستند نيز منتشر شود .
• ويروس ايدز از طريق برخوردهاي اجتماعي مثل دست دادن ، غذاخوردن ، صحبت کردن ، حمام و توالت عمومي ، استخر شنا و ... منتقل نمي شود و نبايد از افراد آلوده يا مبتلا به ويروس ايدز وحشت داشت . زيرا اين بيماري تنها از راه رفتارهاي پرخطر به انسان سرايت مي کند و تماسهاي معمول جامعه باعث انتقال بيماري نمی شود .

پس همدردي و حمايت خود را نسبت به اين بيماران و افراد آلوده به ويروس دريغ نکنيد .

* براي اجتناب از آلودگي به ايدز

در برابر تعارفات خانمانسوز مثل سيگار ، مواد مخدر ،‌ شرکت در مجامع خطرناک ،‌ وسوسه در انجام کارهاي ناسالم از طرف فاميل و دوستان ناباب ، مقاومت کنيد .

براي مقاومت در برابر وسوسه هاي شيطاني به قدرت لايزال الهي پناه ببريد .

به اصول و موازين اخلاقي و انساني دين مبين اسلام پايبند باشيد و بدانيد که يکي از دلايل انتشار بيماري و بلاي قرن در اروپا و آمريکا و آفريقا بي بند و باري و هرزگي بسياري از جوانان بوده است .

 

* علائم بيماري چگونه ظاهر مي شود ؟

با کاهش قدرت سيستم دفاعي به مرور زمان بدن آماده ابتلا به عفونتها و سرطانهائي مي شود که به طور معمول در مردم عادي ديده نمي شوند ، اين بيماريها بصورت بيماريهاي ريوي ، اسهالهاي شديد و مزمن ،‌ تبهاي طولاني ، کاهش وزن ،‌ اختلالات شخصيتي ،‌ بيماريهاي مغزي وپوستي خود را نشان مي دهند که درنهايت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد .

 

اولين تست اچ. آی. وی.

چه زمانی بعد از رفتار خطرناک بايستی آزمايش اچ. آی. وی. داد؟

 

اگر شما در ايران زندگی می کنيد:

• اولين آزمايش 8 هفته بعد از رفتار خطرناک
• تکرار آزمايش 6 ماه بعد از رفتار خطرناک

در ايران معمولاً دسترسی به آزمايش استاندارد اچ. آی. وی. ( HIV-ELISA ) سهل تر است . اين نوع آزمايش در ايران برای بار اول 8 هفته بعد از رفتار خطرناک به مراجعه کنندگان توصيه می شود. ولی به دليل اينکه سرعت و ميزان توليد پادتن خون در بدن افراد متفاوت است و برای انجام آزمايش دقيقی که بتوان به نتيجه آن استنتاج کرد و جواب قطعی را ارائه داد، 6 ماه بعد از رفتار خطرناک بايستی که آزمايش تکرار شود.

 

اگر شما در اروپا و يا آمريکای شمالی زندگی می کنيد:

• اولين آزمايش 2 هفته بعد از رفتار خطرناک
• تکرار آزمايش 12 هفته بعد از رفتار خطرناک

در کشورهای اتحاديه اروپا و آمريکای شمالی معمولاً به دليل دسترسی سهل تر به روش تست (HIV-PCR) اولين آزمايش 2 هفته بعد از رفتار خطرناک توصيه می شود. اين روش دو هفته بعد از ورود ويروس قادر به جستجو و رديابی مستقيم ويروس در خون می باشد. اطمينان به اين تست تنها 95 درصد است. بنابراين برای دفعه دوم 12 هفته بعد يک تست (HIV-ELISA) نيز توصيه می شود که ميزان پادتن (آنتی بادی) ها يی که خون شخص آلوده برعليه ويروس اچ. آی. وی. توليد کرده است را اندازه گيری می کند .

 

آزمايش HIV-ELISA

آزمايش استاندارد اچ. آی. وی.، تست HIV-ELISA است. اين تست استاندارد جهانی مورد استفاده در بيمارستان ها، بانک های خون و يا سازمان های انتقال خون می باشد.

اين آزمايش مستقيماً خود ویروس را جستجو نمی کند. در اين روش، ميزان پادتن ( آنتی بادی) هایی که بدن شخص آلوده برعلیه ویروس اچ. آی. وی. توليد کرده، اندازه گرفته می شود.

وقتی که ويروس اچ. آی. وی. وارد بدن می شود، يک ماده شيميايی خاصی از سوی سيستم دفاعی توليد می شود که پادتن ( آنتی بادی) ناميده می شود. پادتن ها واکنش بدن نسبت به عفونت می باشند. بنا براين اگر بدن شخصی پادتن عليه ويروس اچ. آی. وی. توليد کرده باشد، به معنای آن است که شخص به ويروس اچ. آی. وی. آلوده شده است.

توليد پادتن در بدن به مدت زمان بين چند روز تا سه هفته نياز دارد.

آزمايشی را که بتوان به نتيجه آن اعتماد کرده و بر اساس آن شخص را نسبت به نوع سلامت خود با اطلاع کرد، دربعضی منابع بين 6 هفته تا 6 ماه و بعضی ديگر بين 8 هفته تا 6 ماه بعد از ارتباط خطرناک توصيه شده است.

 

آزمايش HIV-PCR

به زبان بسيار ساده اين آزمايش مستقيماً وجود ويروس اچ. آی. وی. در خون را جستجو می کند.

تست HIV-PCR، دی. ان. آی. ويروس اچ. آی. وی. را در خون رديابی می کند. اگر شخصی آلوده شده باشد، دی. ان. آی. ويروس ايدز در خون او وجود خواهد داشت.

ميزان اطمينان به دقت اين تست 95% می باشد. بعضی منابع اين آزمايش را دو هفته بعد از داشتن ارتباط خطرناک (ارتباطی که به تماس مشکوک با خون منجر شود) و بعضی ديگر ابتدا 4 هفته بعد³، توصيه می کنند. معمولاً بين 5 روز تا يک هفته طول می کشد تا نتيجه اين آزمايش دريافت شود.

از نظرهزينه، اين تست به طور معمول بسيار گران تر از تست (HIV-ELISA) می باشد.

موارد ياد شده در بالا از راههاي زير آلوده شده اند:

69 درصد در اثر استفاده از سرنگ و سوزن اشتراكي (معتادين تزريقي)

13 درصد از راه تماس جنسي.

11 درصد از راه خون و فراورده هاي خوني .

1 درصد از مادر آلوده به كودك و مواردي هم نامشخص بوده است.

 

ايدز در ايران

در ايران نيز اخيرا آمارهای نگران کننده ای از افزايش مبتلايان به ايدز به گوش می رسد، به طوری که گفته شده که در سالهای اخير تعداد مبتلايان به ويروس اچ آی وی، چندين برابر شده است. اين آمارها نشان می دهد که ايران با يک اپيدمی جدی ايدز روبروست.

اولين مورد ايدز در ايران در سال ۱۳۶۶ گزارش شد . اين مورد يک کودک ۶ ساله هموفيل بود که بدليل بيماري زمينه اي از فرآورده هاي خوني وارداتي استفاده مي کرد . از آن پس تمام خونها و فرآورده هاي خوني اعم از داخلي يا وارداتي ملزم به آزمايش از نظر عفونت قبل از مصرف شدند . اين آزمايشات توسط سازمان انتقال خون ايران انجام مي پذيرد . برابر گزارشات واصله از دبيرخانه ستاد کشوري مبارزه با ايدز ، از آن زمان تا پايان سال ۱۳۷۹ ، ۲۳۸۲ مورد آلوده به ويروس در ايران شناسايي شده است که ۳۱۹ نفرشان به اين بيماري مبتلا و ۲۸۴ نفرشان فوت شده اند .

۶۴٪ موارد ابتلا از طريق اعتياد تزريقي و اشتراک در سرنگ و سوزن ۱۲٪ از طريق آميزش جنسي بوده است .

 

 

 

منابع

سايت هاي اينترنتي

http://www.emdadgar.com/special/aids/aids.htm

http://www.irteb.com/bimarihayrooz/aids%20in%20iran.htm

http://www.mardoman.com/health/hiv.aspx

http://www.irteb.com/bimarihayrooz/aids%20and%20tinage.htm