مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مرکز دانلود تحقیق رايگان دانش آموزان و فروش آنلاين انواع مقالات، پروژه های دانشجويی،جزوات دانشگاهی، خلاصه کتاب، كارورزی و کارآموزی، طرح لایه باز کارت ویزیت، تراکت مشاغل و...(توجه: اگر شما نویسنده یا پدیدآورنده اثر هستید در صورت عدم رضایت از نمایش اثر خود به منظور حذف اثر از سایت به پشتیبانی پیام دهید)

نمونه سوالات کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات کارشناسی دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات دانشگاه پيام نور (سوالات عمومی)

کارآموزی و کارورزی

مقالات رشته حسابداری و اقتصاد

مقالات علوم اجتماعی و جامعه شناسی

مقالات روانشناسی و علوم تربیتی

مقالات فقهی و حقوق

مقالات تاریخ- جغرافی

مقالات دینی و مذهبی

مقالات علوم سیاسی

مقالات مدیریت و سازمان

مقالات پزشکی - مامایی- میکروبیولوژی

مقالات صنعت- معماری- کشاورزی-برق

مقالات ریاضی- فیزیک- شیمی

مقالات کامپیوتر و شبکه

مقالات ادبیات- هنر - گرافیک

اقدام پژوهی و گزارش تخصصی معلمان

پاورپوئینت و بروشورر آماده

طرح توجیهی کارآفرینی

آمار سایت

آمار بازدید

  • بازدید امروز : 1011
  • بازدید دیروز : 1603
  • بازدید کل : 13040468

استان قم


فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه. 1

جغرافياي استان قم.. 1

وجه تسيمه قم.. 2

پيشينه تاريخي.. 2

معرفي جاذبه هاي تاريخي قم.. 2

گنبد حرم مطهر. 2

مناره هاي حرم مطهر. 3

رواق ها3

آرامگاه ها4

مساجد قم.. 5

مدرسه هاي علوم ديني.. 6

خانه هاي تاريخي.. 6

قلعه ها7

كاروانسرا ها8

پل ها8

آب انبارها9

ميل ها9

تپه ها10

بازارهاي قم.. 10

بازار كهنه. 10

بازار نو. 10

تحول بازارنو. 11

تيمچه بزرگ قم.. 12

منابع. 13


مقدمه :

در دنياي كنوني صنعت گردشگري يكي از منابع پر درآمد جهان و سومين صنعت مهم پس از صنعت نفت و خودرو سازي است. همچنين نسل كنوني در مقايسه با نسل هاي گذشته نياز بيشترب به اوقات فراغت دارد و بيش از كذشتگان تشنه كشف دنياي ناشناخته و فهم مسائل كهن است و مي خواهد با افراد سرزمين هاي ديگر ارتباط مستقيم داشته باشد . جهان گردي هم اكنون به بخشي از واقعيت جهان ، به ويژه در جهان صنعتي تبديل شده و به طور حتم در آينده مهم تر و تعيين كننده تر خواهد شد .

كشور جمهوري اسلامي ايران به عنوا ن يكي از كانون هاي مهم عظيم تمدن بشري با جاذبه هاي فراوان و متنوع طبيعي داراي آب و هواي چهار فصل است . صرف نظر از بسياري از جاذبه هاي طبيعي و باستاني وجود مرقد مطهر امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) در ايران از مهم ترين انگيزه هاي جذب جهان گردان مسلمان به كشور مان محسوب مي شود. اماكن زيارتي و مقدس صرف نظر از قداست معنوي هر يك نمايشگاهي از هنر و نمادي از فرهنگ و تمدن اسلامي شمرده مي شود .

استان قم پس از خراسان رضوي دومين استان زائر پذير و نخستين كانون علوم ديني ايران به شمار مي رود.

 

جغرافياي استان قم :

استان قم با وسعت 11240 كيلومتر مربع بين مدار 34 درجه و 15 دقيقه تا 35 درجه و 15 دقيقه عرض شمالي نسبت به خط استوا قرار دارد . كل استان قم 8/6 درصد كل مساحت كشور است . اين استان از شمال به تهران ، از شرق به سمنان ، از جنوب به اصفهان و مركزي و از غرب و جنوب غربي به استان مركزي محدود است . استان قم در غرب درياچه نمك قرار

وجه تسيمه قم :

در خصوص نام گذاري قم نقل هاي مختلفي در تاريخ آمده است ، اما مشهور ترين آن تبديل كلمه كومه ( به معناي خانه هاي كوچك كنار هم ) به كم و سپس برگردان آن به قم از سوي عرب مهاجر است .

 

پيشينه تاريخي :

برخي ار منابع مكتوب قدمت شهر قم را به يكي از پادشاهان اسطوره اي پيشدادي ( به نام تَهمورث ) نسبت مي دهند و معتقدند شهر قم در قرن هاي پيش از اسلام شهري معتبر و داراي مهدوده بزرگي بوده است . اين شهر در سال 23 هجري قمري به دست سپاه اسلام به فرماندهي ابو موسي اشعري فتح و در زمان هارون الرشيد در حدود سال 189 هجري قمري از اصفهان مستقل شد.

يكي از بزرگ ترين خساراتي كه به شهر قم و مردم آن وارد شد ناشي از حمله مغولان در سال 621 به اين شهر بود . تپه تاريخي قلي درويش كه در فهرست آثار ملي ثبت شده مجموعه مسكوني قم بوده است كه در جريان حمله مغولان تخريب شد .

 

معرفي جاذبه هاي تاريخي قم :

گنبد حرم مطهر :

آستانه مقدس حضرت معصومه (س) گنجينه اي نفيس از آثار هنري و معماري است كه همواره در تارك مشاهد متبرك جهان تشيع مي درخشد . در سال 925 هجري قمري گنبد حرم حضرت معصومه تجديد بنا شد و سطح خارجي آن با كاشي معرق آراسته شد و ايوان بلند با دو مناره در صحن عتيق ساخته شد . در سال 970 هجري قمري به دستور شاه تهماسب صفوي يه تكميل و تزيين حرم پرداختند كه از آن جمله كاشي كاري ضريح و نسب ضريحي از فولاد بود و بعد از آن گنبد طلايي فعلي بنا شد . در عصر قاجار گنبد با خشت طلايي زينت داده شد كه تا سال 1379 هجري شمسي باقي ماند . در همان دوره ضريح آينه و ضريح فولادي روي قبر به نقره ناب تغيير يافت و مسجد بالا سر و مدرسه دارالشفا ساخته شد و ايوان آيينه آينه كاري شد . در دهه پاياني قرن 13 شالوده صحن جديد ساخته شد و بناي آن در سال 1303 هجري قمري با هنرمندي استاد حسن معمار باشي به پايان رسيد .

 

مناره هاي حرم مطهر :

مناره هاي ايوان آينه : بر فراز پايه هاي دو طرف ايوان دو مَأذنه كه بلند ترين بناهاي آستانه هستند وجود دارد ، كه بر هريك كتيبه اي به پهناي يك متر نسب شده ، كه در متن آن ها شعائر اسلامي نوشته شده است . پوشش هر دو مَأذنه از بالا تا پائين كاشي گره اي است كه در ميان آن ها نام هاي خداوند متعال خوانده مي شود . دو مَأذنه ديگر در صحن بزرگ (نو يا اتابكي) وجود دارد كه روبروي ايوان آينه واقع شده است .

مناره اي صحن عتيق : در صحن عتيق بر فراز ايوان طلا دو مَأذنه استوانه اي بلند با پوشش كاشي گره اي به شكل مارپيچ قرار دارد كه در ميان پيچ ها نام هاي مبارك ا... ، محمد و علي به خط بنايي خوانده مي شود . اين مَأذنه ها در سال 1285 هجري قمري به دستور محمد حسن خان شاهسوند شهاب الملك بنا و قبه آن ها در سال 1301 هجري قمري طلا كاري شد .

 

رواق ها :

رواق بالاسر : محوطه اي كه بين مسجد بالا سر تا ضريح مطهر را در بر گرفته ، رواق بالا سر مي نامند . فضاي اين رواق با آينه كاري و گچ كاري هاي بسيار زيبا آراسته شده است .

رواق دارالحفاظ : محوطه اي بين ايوان طلا و ضريح مطهر است كه اين مكان از گذشته محل مراسم ويژه خادمان و قاريان قرآن بوده است .

رواق آينه : پايين پاي حضرت معصومه در بخش زنانه و محل زيارت خواهران است .

رواق پيش رو : وحوطه بين مسجد طباطبايي و ضريح مطهر كه سال ها محل برگزاري مراسم خطبه صبح گاهي و عرض ادب خادمان آستانه مقدسه بوده است .

 

آرامگاه ها :

مقابر گنبد سبز : شهر قم در قرن هشتم ه.ق شاهد ساخت يادمانهاي مذهبي تاريخي متعددي بود كه در فرهنگ معماري ايران به نام برج هاي آرامگاهي شناخته مي شوند. شاخص ترين اين بنا ها مجموعه اي را تشكيل مي دهند كه تحت عنوان مقابر دروازه كاشان قم شناخته مي شوند . در اين سه مقبره كه از نظر هنر گچ بري از نمونه هاي منحصر به فرد يه شمار مي روند اميران خاندان علي صفي، فرمانروايان مستقل قم در قرن هشتم ه.ق دفن شده اند. گچ بري هاي نفيس و ممتاز اين بنا متعلق به قرن هشتم است .

قبرستان شيخان : اين قبرستان در ميدان آستانه قرار دارد و دور تا دور آن را بازارچه اي به همين نام پوشانده است . اين قبرستان يكي از زيارتگاه هاي معروف شهر قم به حساب مي آيد. در اين مكان گروهي از ياران نزديك امامان شيعه و دانشمندان فرزانه و محدثان قرن هاي نخست اسلام به خاك سپرده شده اند . فرزانگاني مانند : زكريا ابن آدم ، ميرزاي قمي و ميرزا جواد آقا ملكي تبريزي از اين جمله اند . آرامگاه علي ابن بابويه قمي ، پدر شيخ صدوق ، متوفي سال 329 ه.ق روبروي قبرستان شيخان و پشت پاساژ ملت قرار دارد . اين بنا شامل قبه و بقعه ، ايوان و صحن مشتمل بر سه حجره است .

مقبره والده امام خميني : مقبره مادر امام خميني و عمه گرامي ايشان در مجاورت امام زاده علي و حارث در ميدان الهادي قم واقع شده اند .

ساير آرامگاه ها و قبرستان هاي قم عبارتند از آرامگاه هاي قولويه ، كربلايي كاظم و وادي السلام.

 

مساجد قم :

مسجد اعظم : اين مسجد در كنار حرم حضرت معصومه و در سمت غربي آن قرار دارد . اين مسجد به كوشش آيت ا... بروجردي ، به دست استاد حسين ابن محمد معمار ( معروف به لر زاده) بنا شد . اين مسجد از جمله مساجد سه ايواني است . يك مقصوره وسيع ، گنبد مرتفع ، ايوان بزرگ ، دو گوشواره ،‌چهل ستون ، كتابخانه و ساير بيوتات ساختمان اين مسجد را تشكيل مي دهند .

مسجد جامع عتيق : اين مسجد يكي از بزرگ ترين و قديمي ترين مساجد شهر قم است . اين مسجد در سال 755 يا 752 ه.ق ساخته شده است . مسجد جامع عتيق داراي مقصوره بلند ، گنبد ، ايوان ، سه شبستان ، يك صحن بزرگ و زير زمين است .

مسجد امام حسن عسكري : اين مسجد كه به مسجد امام معروف است از مساجد معتبر و قديمي شهر قم است . بناي اوليه اين مسجد به دستور امام حسن عسكري ، به دست احمد ابن اسحاق اشعري و كيل آن حضرت در قرن سوم ه.ق احداث شد و در دوران صفويه تعمير و توسعه يافت . مسجد امام از چهار شبستان ، يك ايوان و يك سرد آب تشكيل شده است .

ساير مساجد تاريخي قم عبارتند از : ميدان كهنه ، پنجه علي و عشقعلي .

 

 

مدرسه هاي علوم ديني :

مدرسه فيضيه : اين مدرسه يكي از پر آوازه ترين مدارس علوم ديني جهان است . بناي كنوني مدرسه در شمال صحن عتيق در سال 1213 ه.ق به دستور فتحعلي شاه قاجار جايگزين بناي مدرسه آستانه شد ، كه از آثار قرن ششم ه.ق بود . ساختمان مدرسه چهار ايواني است و در دو طبقه با چهل حجره متعلق به دوره قاجار در طبقه پايين و چهل حجره متعلق به قرن چهاردهم ه.ق در طبقه بالا است .

مدرسه جهانگيرخان : معروف به مدرسه ناصري و جاني خاني ، روبروي مسجد جامع قرار دارد و از مدارس دوره صفويه است .

مدرسه رضويه : بناي اوليه اين مدرسه از قديمي ترين مدارس شهر به شمار ميرود و منسوب به امام رضا(ع) است . برخي از مورخان معتقدند آن امام همام در سفر خود از مدينه به خراسان از قم گذر كردند و در اين مكان فرد آمدند . اين مدرسه همچنين عبادتگاه حضرت معصومه بوده است .

 

خانه هاي تاريخي :

خانه حاج علي خان زند : در مركز بافت قديمي شهر قم معروف به محله چهار مردان در گذر قلعه قرار دارد . اين بنا متعلق به اواخر دوره قاجاريه ( 130 سال قبل ) است .

خانه حاجي خان : بناي اين اثر تاريخي از اواخر دوره قاجار به جاي مانده است . اما اتاق ها و فضاهاي جنوبي كه قديمي ترين بخش بنا را تشكيل ميدهند قدمتي بيش از 120 سال دارند.

خانه آيت ا... بروجردي : اين خانه متغلق به دوره قاجار است .

خانه ملا صدرا : محمد ابن ابراهيم يحيي شيرازي معروف به ملا صدرا بنيان گذار حكمت متعاليه ، سرآمد حكماي اسلامي و يكي از بزرگترين دانشمندان جهان در فلسفه الهي و اسلامي است . اين خانه در بخش كهك قم است . پلان اصلي بنا شبستاني و چليپايي (چهار صفه) است ، كه گرداگرد آن را در چهار گوشه حجره ها و اتاق ها در بر گرفته اند .

برخي از خانه هاي قديمي قم كه جزو آثار به جا مانده از دوره قاجاردن عبارتند از : خانه آيت ا... حاج شيخ عبد الكريم حائري يزدي ، خانه يزدان پناه ، خانه سيد باقر روحاني ، خانه توكلي ، خانه سيد حاجي روحاني و خانه شاكري .

 

قلعه ها :

قلعه قمرود: قمرود داراي دوقلعه است كه يكي ازاين قلعه ها مربوط به دوره صفويه است واكنون بصورت باربند يا آغل گوسفندان ازآن استفاده مي شود . قلعه ديگر را ميرزا نظام غفاري(مهندس الممالك) بناكرده است.بناي قلعه دردوطبقه احداث شده وداراي حوض خانه و بادگير و بازارچه مهم بوده است .

قلعه مظفرآباد: در 5 كيلومتري شرق روستاي قمرود واقع است ازآثار ميرزا نظام غفاري است .اين قلعه داراي 5 برج است كه چهار برج آن درچهارگوشه ويك برج درميانه ضلع شرقي قراردارد.قلعه داراي دو حياط خلوت است ودركناردر ورودي آن حمامي بناشده است

 

قلعه ملك آباد: اين قلعه راميرزانظام براي دخترش بناكرد ازآثار به جا مانده مي توان فهميد كه قلعه ازخشت وگل بناشده وداراي چهاربرج درچهارگوشه ويك آسياب بوده است. قلعه هاي ديگرقم عبارتندازقلعه سام آباد، قلعه قرمزگلي ‌، زار بلاغ قلعه تپه طغرود ، قلعه جمكران (قلعه گبري) قلعه قنبرعلي ‌، قيزقلعه سي جمكران وشيرين قلعه(منصورآباد).

 

 

كاروانسرا ها :

كاروانسراي حوض سلطان : اين كاروانسرا در دو بخش مركزي شرق چشمه شور و شمال درياچه حوض سلطان در جاده تهران-قم قرار دارد و در دوره ناصرالدين شاه قاجار ساخته شده است .

كاروانسراي دير : اين كاروانسرا در 65 كيلومتري جنوب تهران و در جاده قديم قم به ري كه يكي از راه هاي مهم ارتباطي كشور بوده واقع است . بناي اوليه آن به روزگار ساسانيان مي رسد .

كاروانسراهاي پُل دلاك : در جاده قم-تهران در سمت شمال رود مسيله و پل دلاك دو كاروانسرا با فاصله حدود 30 متر از يكديگر قرار گرفته اند كه يكي از آجر و ديگري از خشت و گل است .

كاروانسراي پاسنگان : اين كاروانسرا در 20 كيلومتري جاده قديم قم-كاشان قرار گرفته و به شكل مربع است . پا سنگان از بناهاي چها ايواني است و در چهار گوشه بنا ، چهار برج نيم دايره قرار دارد . كاروانسرا با تزئينات آجركاري از آثار صفوي و قاجار است و دو آب انبار در داخل و خارج كاروانسرا ساخته اند . جهانگرداني مانند مولر و ديولافوا از اين كاروانسرا بازديد كردند .

ساير كاروانسراهاي تاريخي قم عبارتند از : كاروانسراي مَلينوج ، حسن آباد ، سفيد آب ، صدري ، كوه نمك ، عسگر آباد ، منظريه ، علي آباد و باقرآباد .

 

پل ها :

پل دلاك : در مسير راه قديمي قم-تهران ، نزديك كاروانسراي دلاك ، روي رودخانه قره سو بنا شده و از آثار دوره صفويه است . اين پل نجموعا 153 متر طول و 6 متر عرض و 18 دهانه دارد .

پل حوض سلطان : اين پل كه در جاده كاروان روِ قم-تهراه روي رود مسيله واقع است ، و در سال 1262 ه.ق به فذمان علي اصغر خان اتابك ساخته شده است . بناي اين پل به صورت يك چشمه طاق جناقي تند و يك دهليز كوچك است . مصالح به كار رفته در طاق پل آجر است ، ولي بدنه و پايه آن از سنگ با ملات ساروج ساخته شده و فاقد تزئينات است .

پل عليخاني‌ : بناي اوليه اين پل در دوره صفويه بوده و در سال 1292 ه.ق عليخان سنقري چشمه هاي پيشين را برداشته و بناي كنوني را به جاي آن ساخت . اين پل در مركز شهر قم واقع است .

پل هاي تاريخي ديگر قم عبارتند از : پل شكسته ، كاج ، كنار رود و عسگر آباد

 

آب انبارها :

موقعيت اقليمي قم موجب شده مردم اين منطقه براي تامين آب آشاميدني خود به ساخت آب انبارها روي آورند . قديمي ترين آب انبارقن در سال 1055 ه.ق ساخته شده است . آب انبار هاي چهل اختران ، صدر آباد ، مبارك آباد ، كوه سفيد ، كاج و پاسنگان از معروف ترين آب انبارهاي قم مي باشند .

 

ميل ها :

در كناره راه هاي باستاني ايران ، به ويژه در دل كوير ، ستون هاي بلندي را مي بينيم كه از فرسنگ هاي دور نيز قابل مشاهده اند . اين گونه ستون ها را ميل مي نامند . در منطقه قمرود نيز نمونه هايي از اين ميل هاي راهنما ديده مي شوند كه در مسيرهاي فرعي جاده هاي باستاني شكل گرفته اند .

ميل صفر علي : اين ميل بر فراز رشته كوهي در غرب روستاي كاج به نام سپر رستم واقع شده است . ارتفاع ميل حدود 6 متر و قطر قائده آن 7 متر است .

ميل بابك : برفراز بلند ترين رشته كوه شمالي دره قمرود و در غرب روستاي كاج و 5/1 كيلومتري ميل صفر علي قرار دارد .

ميل مَيِم : اين ميل در روستاي مَيِم واقع شده است .

تپه ها :

تپه سرم : در حدود 15 كيلومتري جنوي شرقي جاده كاشان در بخش كهك قرار دارد و از مهم ترين محوطه هاي عصر آهن ايران و فرهنگ سفال خاكستري ايران است .

 

بازارهاي قم

بازار كهنه :

بازار كهنه ميان سته اوليه شهر قم يعني محله لب چال ومحله عربستان قرار دارد. بخشهاي وسيعي ازاين بازار دردوران صفويه بنا شده وتا پايان قاجار بناهايي كه به ان مربوط بود دران جاي گرفت. طول راسته بازار كهنه حدود 1كيلومتراست.درقسمت انتهاي بازار ميداني مستطيل شكل وجود دارد كه بنام ميدان كهنه معرووف است ودور تا دوران را مغزه ها ي مختلف دربر گرفته است.

 

بازار نو :

دردوره ناصرالدين شاه بازار قم روبه گسترش نهاد وبازار نو احداث شد.به عبارت ديگر معبر بازار نو دردوران قاجار همزمان با پيدايش ورشدمحله استانه ايجاد شد.قبل از قاجاريه ميدان وبازار كهنه مركز شهر محسوب ميشد،اما باپيدايش اين معبر وتاسيس جاده جديد تهران-قمومتروك شدن جاده قديم به وي‍‍زه سيل 1313مركزيت بيش ازپيش به نزديكي محله استانه انتقال يافت. طول راسته بازار حدود 1كيلومتر وعرض ان حدود 6متر است.سقف راسته بازار شامل4 نيم طاق و78طاق گنبدي وارتفاع ان حدود 6متر است كه به صورت يك رديف گنبد مشاهده ميشود.كوچه هاي تنگ مسكوني با محورهاي فرعي به عرض دوتاسه متر به بازار پيوسته اند. بيشتر سراها ي بازار قم دربازار نوودرجنوب راسته آن قراردارند: سراي بناها – صدراعظم –همدانيها – حاج عسكرخان وعباسقلي ازجمله اين سراها هستند. سراها يك راسته فرعي دارند كه در دوسوي آن مغازه ها ساخته شده ودالون ناميده مي شود. بازارنو دوچهارسوق دارد،چهارسوق اول ازيك طرف به سه راه بازاروازطرف ديگر به بازار كفاشها وسراي بنا ها ارتباط دارد .

 

 

تحول بازارنو:

درحدود پنجاه سال پيش به موازات توسعه شهرقم وبه دليل احداث خيابانهاي جديد آذر واستانه دو تيمچه متوسط وكوچك ازبين رفتند.‍(چنانچه مشهوراست رضا شاه در سفر خود به قم با مشاهده سقف تيمچه هاي متوسط وكوچك كه ازحرم قابل رويت بودند با عصا به انها اشاره كرد ودستور خرابي انها راميدهد وپيش از خروج وي ازقم اين كارانجام ميگيرد.) با تخريب تيمچه هاي مزبور دو خيابان متقاطع در دروازه بازار قديم ايجاد شد ( 1316 ه.ش ) و سپس بافت جديد و خيابان هاي جديد به موازات آن ها در قم ايجاد شد كه بزرگترين ضربه را به بافت قديم قم زد . با تخريب دو تيمچه ديگر ، اهميت تيمچه بزرگ به نحو چشمگيري افزايش يافت . چنان كه فيض در گنجينه آثار قم مي گويد : اينك تيمچه مزبور منحصر به فرد شده و در كمرگاه بازار واقع است . اما اين جمله را فيض در سال 1349 مي گويد و امروزه عملكرد تجاري تيمچه بسيار ضعيف شده و بسياري از حجره هاي آن متروكه گشته است .

بيشتر سراهاي بازار قم در بازار نو و در جنوب راسته بازار نو قرار دارند نام اين سرا ها اغلب از نام كالاهايي كه در آن معامله مي شد و يا نام بنيان گذار آن گرفته شده است . بازار نو داراي يك چهار سوق است . از بازار مسگر ها به اولين تقاطع كه برسيم چهار سوق مشهود است . با ورود به چهار سوق در مقابل سه راه بازار ديده مي شود كه در سمت راست آن بازار كفاش ها جاي دارد . روبروي بازار كفاش ها سراي بنا ها جاي دارد . چهار سوق هشت طاق گنبدي دارد . بالاي هر طاق يك دريچه دايره شكل و طرفين هر طاق دو دريچه به شكل قلب وجود دارد . چهار سوق ديگر بازار نو ، بازار كفاش ها است كه به موازات بازار مسگر ها قرار دارد . چهار سوق به خيابان آستانه منتهي مي شود و در مقابل سراي بنا ها واقع است .

همان طور كه آمد به دليل مركزيت محله آستانه بازار نو اهميتي ويژه داشت . اين اهميت با احداث جاده جديد تهران – قم دو چندان شد . چنان چه برخي متمولين شهر به فكر ايجاد تيمچه افتادند ، چرا كه در همين زمان در تهران تيمچه هاي چندي نظير مهدويه و سراي امير ايجاد شده بود .

در شرايط آن زمان سه تيمچه همزمان در قم به وجود آمد : تيمچه بزرگ ، متوسط و كوچك . معمار هر سه تيمچه استاد حسن معمار باشي بود ، كه گفته مي شود مجتهد نيز بوده و از اساتيد اول معماري معاصر تا قبل از تاسيس دانشكده هاي معماري محسوب مي شده است .

تيمچه بزرگ كه به تفصيل توضيح داده مي شود . اما در مورد دو تيمچه ديگر :

تيمچه متوسط متعلق به امين السلطان ( صدر اعظم ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه قاجار ) بوده و در وسط بازار سلامگاه قرار داشت . در مورد وجه تسميه بازار سلامگاه گفته مي شود : دسته جات عزا داري در محرم پس از خروج از بازار به حضرت معصومه سلام مي دادند .

تيمچه كوچك متعلق به انحصار الدوله ( حاكم قم ) بود .

 

تيمچه بزرگ قم :

تيمچه بزرگ از بناهاي ارزشمند و با شكوه است . اين تيمچه در سمت شمال راسته بازار نو قرار دارد و در سال 1301 ه.ق طراحي و اجرا شده است . اين بنا از نظر وسعت ، هنر معماري و تزئينات از جمله بناهاي منحصر به فرد به شمار مي رود . تيمچه بزرگ بيست حجره در طبقه پايين و دوازده غرفه در طبقه بالا دارد و آثاري ارزنده از هنر گچ كاري و مقرنس كاري را در خود جاي داده است . گنبد اين بنا از نوع عرق چيني و پوشش زير آن شمسه كاري با روزنه هايي براي تامين روشنايي داخل بنا است . تيمچه با دو در رودي به راسته بازار نو راه مي يابد .

برخي از كسبه بازار در توضيح ساخت تيمچه چنين مي گويند :

كسبه در اين فكر بودند كه تيمچه اي بسازند كه در نوع خود كم نظير بوده و سرآمد ساير تيمچه هاي آن زمان باشد . به همين دليل به دنبال بهترين معمارهاي آن زمان گشتند و پس از مراجعه به استاد حسن معمار باشي به او گفتند كه حاضرند هر هزينه اي را بپردازند اما در مقابلش از او بهترين تيمچه را مي خواهند. او نيز قبول كرد و پس از گرفتن تمام هزينه و دستمزد ساخت در ابتداي كار ، كار خود را آغاز نمود . مدتي از ساخت آن گذشت ، تا اينكه كار تا زير طاق هاي اول پيش رفته بود كه ناگهان اهالي متوجه عدم حضور استاد در شهر شدند . ديگر همه يقين كرده بودند كه او پول كلاني را كه از آنها گرفته برداشته ، و از آن جا فرار كرده است . چند سالي از آن واقعه گذشت كه استاد حسن به شهر بر مي گردد . آن ها از استاد دليل كارش را مي خواهند و او در پاسخ به آن ها مي گويد : بنا را تا طاق ها بالا بردم و آن را رها كردم تا كاملا نشست كند . اگر از ابتدا به شما مي گفتم بر من سخت مي گرفتيد كه بنا را زود تر تمام كنم . من نيز رفتم و پس از نشست كامل بنا آمدم و ادامه آن را بر روي اين طاق مي سازم تا بناي حاصله از استقامت بسيار بالا برخوردار باشد .

 

 

منابع

- اداره ميراث فرهنگي استان قم

- سايت اينترنتي www.tebyan.net

 

  انتشار : ۱۴ آبان ۱۳۹۵               تعداد بازدید : 621

برچسب های مهم

دفتر فنی دانشجو

توجه: چنانچه هرگونه مشكلي در دانلود فايل هاي خريداري شده و يا هر سوال و راهنمایی نیاز داشتيد لطفا جهت ارتباط سریعتر ازطريق شماره تلفن و ايميل اعلام شده ارتباط برقرار نماييد.

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما