بازاریابی اینترنتی
تاریخچه
آغاز بازاریابی اینترنتی به اوایل دهه ۹۰ برمی گردد، در آن زمان وب سایت ها اطلاعات خود را به روشی بسیار ساده و تنها با استفاده از فایل های متنی ارائه می دادند، به تدریج گرافیک و در پی آن تبلیغات تصویری به سایت های مختلف افزوده شد. آخرین قدم در این زمینه تکامل تجارت آنلاین و به کارگیری اینترنت جهت سرعت بخشیدن به فروش کالا و خدمات است.
مدل های تجاری و اشکال مختلف آن
بازاریابی اینترنتی به چندین مدل مختلف وجود دارد و مدل های اصلی آن عبارتند از : business-to-business که اصطلاحا B۲B نام گرفته و business-to-consumer که B۲C نامیده می شود. در مدل B۲B دو شرکت مختلف با یکدیگر به تجارت می پردازند، در حالیکه مدل B۲C مستقیما با مصرف کننده در ارتباط است.
بازاریابی اینترنتی با مدل B۲C آغاز شد و به تدریج مدل B۲B نیز که پیچیده تر از مدل اول بود پدیدار گشت. مدل سومی نیز وجود دارد که چندان رایج نیست و peer-to-peer یا اصطلاحا P۲P نامیده می شود، در این مدل افراد اجناس مختلف را بین خود به اشتراک و معاوضه می گذارند . سایت Kazaa یک نمونه از P۲P است که بر مبنای به اشتراک گذاردن انواع فایل ها از جمله فایل های موسیقی، فیلم، متن و غیره توسط کاربران، راه اندازی شده است.
بازاریابی اینترنتی اشکال مختلفی دارد، یکی از آنها مشخص کردن محدوده قیمت است، مانند سایت priceline.com. در این حالت، مشتریان محدوده قیمت و بودجه ای را که می خواهند صرف کنند، مشخص می کنند و سپس از میان اجناس موجود در آن محدوده، کالایشان را انتخاب می کنند. شکل دیگر، جستجو به منظور یافتن ارزانترین قیمت است.در این سایت کاربران به دنبال کمترین قیمت برای کالای مورد نظر خود هستند. آخرین روش “حراج آنلاین” است. که خریداران بر روی اجناس موجود قیمت های پیشنهادی خود را می گذارند و در واقع نوعی مزایده آنلاین است.
مزایا
از مزایای بازاریابی اینترنتی می توان به در دسترس بودن اطلاعات وسیع و نامحدود اشاره نمود، کاربران با اتصال به اینترنت و جستجوی کالای مورد نظرشان به راحتی قادرند در هر ساعتی از شبانه روز اطلاعات کاملی راجع به آن کالا دریافت نمایند و در صورت تمایل نسبت به خرید آن اقدام کنند. به علاوه فروش آنلاین برای مالکین شرکت ها به علت عدم نیاز به نیروی کاری، مقرون به صرفه تر نیز می باشد. به طور کلی با استفاده از بازاریابی اینترنتی می توان بازار محدود و محلی را به بازاری گسترده و جهانی تبدیل نمود.
محدودیت ها
محدودیت های بازاریابی اینترنتی هم برای مشتریان و هم برای فروشندگان مشکلاتی بوجود می آورد. پایین بودن سرعت اینترنت می تواند مسبب مشکلات بسیاری شود، اگر حجم اطلاعات و تعداد صفحات وب سایت شرکتی بیش از اندازه زیاد باشد، کاربران برای دریافت و دانلود اطلاعات مورد نظر خود به کوشش فراوان نیاز خواهند داشت.
بازاریابی اینترنتی به خریداران امکان لمس، بو کردن، چشیدن و به طور کلی دیدن کالا از نزدیک را قبل از خرید، نمی دهد. برخی از فروشندگان عرصه تجارت الکترونیک، برای هر چه کم رنگ تر جلوه دادن این قبیل مشکلات و جلب اطمینان مشتریان، سیاست های مختلفی را به کار می گیرند و تحت شرایطی امکان بازپس فرستادن کالا را در اختیار خریداران آنلاین قرار می دهند.
اقدامات امنیتی
برای خریداران و فروشندگانی که از تجارت آنلاین استفاده می کنند، نگرانی های امنیتی مسئله بسیار مهمی است. بسیاری از مصرف کنندگان از آنجائیکه به امنیت اطلاعات شخصی خود در این سایت ها اطمینان ندارند، در مورد خرید اینترنتی دچار تردید می شوند. اخیرا برخی از شرکت هایی که خدمات فروش آنلاین ارائه می دهند، از دادن هرگونه اطلاعات در مورد خریداران به شدت اجتناب می ورزند.
به هرحال ، بسیاری از خریداران آنلاین از این امر که ممکن است اطلاعات شخصی شان در اختیار دیگر شرکت ها قرار بگیرد، کاملا بی اطلاعند. در چنین حالتی هیچ راهی جهت متوقف نمودن این انتقال اطلاعات وجود نخواهد داشت.
امروزه شرکت هایی که فروش آنلاین انجام می دهند، اقدام به استفاده از روش های گوناگون به منظور حفظ حریم اطلاعات شخصی مشتریان و برطرف نمودن نگرانی های آنها هستند. پنهان سازی اطلاعات (Encryption) یکی از روشهای اصلی است که در این زمینه به کار گرفته می شود. در این روش اطلاعات کاربران به کدهایی تبدیل می شود که دسترسی به اطلاعات آنها تنها با تایید شرکت مورد نظر امکان خواهد داشت. به عبارت دیگر با قوی تر شدن این سیستم، درجه امنیت اطلاعات نیز بالاتر می رود.
تاثیرات بر صنایع مختلف
بازاریابی اینترنتی تاثیر فراوانی بر بازار صنایع مختلف از جمله موسیقی، بانکداری و خرید و فروش عتیقه داشته است، در صنعت موسیقی بسیاری از مصرف کنندگان و علاقمندان به جای خرید سی دی، از سایت های اینترنتی MP۳ های مورد نظر خود را خریداری و دانلود می نمایند. مدت های مدید، صحبت در مورد قانونی یا غیر قانونی بودن دانلود فایل های موسیقی، بحث روز دست اندر کاران این صنعت به شمار می رفت.
بازاریابی اینترنتی بر صنعت بانکداری نیز بی تاثیر نبوده و روز به روز بر تعداد بانک هایی که خدمات آنلاین انجام می دهند، افزوده می گردد. این سیستم به دلیل عدم نیاز به مراجعه به شعب بانک ها، از طرف مشتریان مورد استقبال بسیار قرار گرفته است.
آمار نشان داده در حال حاضر بیش از ۵۰ میلیون نفر از ساکنان آمریکا عملیات بانکی خود را به صورت آنلاین انجام می دهند. البته پیشرفت تکنولوژی و بالا رفتن سرعت اتصال اینترنت در گسترش این سیستم های بانکی تاثیر چشمگیری داشته است. امروزه خدمات بانکی آنلاین یکی از پرسرعت ترین عملیاتی است که از طریق اینترنت انجام می شود. ۴۴ درصد از کل کاربران اینترنت، عملیات بانکی خود را به صورت آنلاین انجام می دهند.
مشكلات اصلی بازاریابی اینترنتی
در سرمایهگذاری و راهاندازی یك فعالیت اقتصادی آنلاین همیشه موانع و مشكلاتی است كه سرعت پیشرفت كار را پایین میآورد. اسم این موانع را «مشكلات اصلی بازاریابی اینترنتی» میگذاریم.
مشكل اول: مشكلات مربوط به یك سرمایهگذاری موفق
اولین مشكل در راهاندازی یك فعالیت اقتصادی آنلاین سودمند شناخت صحیح نوع فعالیت است. از میان میلیونها فعالیت آنلاین اینترنتی كدام فعالیت است كه ما میتوانیم به با ضریب اطمینان بالا سرمایهگذاری كنیم و وقت و تلاش خود را صرف آن كنیم؟ كدام فعالیت آنلاین اینترنتی است كه میتواند ما را موفق سازد؟ كدام فعالیت، قانونی و كدام یك غیرقانونی است؟ كدام یك كلاهبرداری و كدام یك فعالیتی سالم است؟ تحقیق و پژوهش در مورد این موضوعات ممكن است مقداری از زمان و یا پول شما را بگیرد اما در نهایت بررسی و پرداخت هزینه در این مورد به نفع شما خواهد بود. انجام این فعالیت به ظاهر پرهزینه میتواند فرصتها و فعالیتهای بسیار جدید و مهمی را مقابل شما قرار دهد.
برای این كار، میتوان فعالیتهای مورد قبول مردم را بررسی كرد. با مراجعه به محكمهها و نهادهای قانونی، قانونی بودن یك فعالیت اقتصادی را بررسی كنید. فرصتهای مختلف را مشخص و كتابهای مربوط به آنها را مطالعه كنید. با انجام این كارها تا حد زیادی میتوان اطمینان حاصل كرد كه این مشكل، اخلالی در كار ما پیش نخواهد آورد و ما را به زمین نخواهد كوبید.
مشكل دوم: مشكلات مربوط به هزینه و سرمایهگذاری
دومین مشكل اصلی زمانی كه ما یك فعالیت اقتصادی آنلاین را شروع میكنیم مشكلات مربوط به هزینه و سرمایهگذاری برای آن كار است. اگر ما دقت كافی را در این مورد نداشته باشیم این مشكل میتواند با در بر داشتن مخارج سنگین مانع مهمی در پیشرفت كار و گسترش آن باشد.
اولین موردی كه ما باید به آن توجه داشته باشیم این است كه سرمایه ما نه تنها برای شروع كار باید كافی باشد بلكه باید پتانسیل لازم سرمایهگذاری را برای ادامه و گسترش كار در اختیار داشته باشیم.
بعد از آن ما باید یك برنامه جامع تجاری و همچنین بودجه كافی برای ادامه كار داشته باشیم. با این روش میتوان به راهاندازی یك كسب و كار طولانی مدت و پرسود امیدوار بود. گذشته از این باید در نظر داشته باشیم كه یك فعالیت اقتصادی آنلاین، فعالیتی نیست كه سریع و بلافاصله به نتیجه و سوددهی برسد و به مدت زمان نسبتا زیادی برای رسیدن به سوددهی نیاز دارد.
برای دستیابی به موفقیت در یك كسب و كار تحت وب باید مدت زمان زیادی هزینه كنیم تا بتوانیم به نتیجه مطلوب دست یابیم. قبل از شروع به كار، مخارجی را كه ممكن است در راهاندازی و گسترش یك فعالیت نیاز باشد، مشخص كنید.
شما باید چه میزان هزینه برای عضوگیری و استخدام انجام دهید؟ چقدر پول باید صرف مخارج مربوط به تكنیكهای مختلف آگهی و بازاریابی برای فعالیت خود كنید؟ از چه روشهایی برای فروش و بازاریابی برای فعالیت خود استفاده و چهقدر برای این كار هزینه خواهید كرد؟ یك صفحه در Excel تهیه و مخارج مربوط به كسب و كار خود را در آن مشخص كنید. با انجام این كارها مشكل مربوط به پول و هزینه در میانهی راه شما را از فعالیت باز نخواهد داشت.
مشكل سوم: مشكلات مربوط به زمان
راهاندازی یك كسب و كار اینترنتی كار آسان و سادهای نیست. این كار نیاز به كوشش فراوان، صرف انرژی زیاد و تلاش مستمر دارد تا بتوانید به نتیجه دلخواه خود دست یابید. هر چند شما زمان مورد نیاز برای دستیابی به نتیجه را مشخص نمایید ولی در زندگی انسان حادثههای غیر منتظرهای اتفاق میافتد كه پیشرفت فعالیت شما را با مشكل مواجه میسازد و از حركت به سمت جلو باز میدارد. شما باید برای این حوادث پیشبینی نشده را در مدیریت زمان خود برای این كار مد نظر قرار دهید.
شما باید مشخص كنید كه هر روزه چه كارهایی باید انجام دهید تا كسب و كار شما در مسیر هموار حركت نماید. حتا اگر كسب و كار شما یك فعالیت اقتصادی بسیار كوچك باشد شما باید مدیریت زمان را برای آن در نظر بگیرید. تهیه یك برنامه روزانه برای انجام كارهای مربوط به كسب و كار میتواند در این مورد به شما كمك زیادی بكند. لیستی از كارهایی كه باید انجام دهید برای خود تهیه كنید و اهدافی را كه برای دستیابی به آنها تلاش میكنید، مشخص نمایید.
این طرز تفكر كه همه كارها را یك جا انجام دهید اصلا ایده درستی نیست. انجام این كار شما را فرسوده و خسته خواهد ساخت و توان شما را خواهد گرفت.
همانند مدیریت مالی و هزینه، زمان خود را نیز مدیریت كنید تا بتوانید زمان لازم را برای سایر مسایل زندگی خود اختصاص دهید. شما باید زمان لازم برای كار روزانه، خانواده، دوستان، فعالیتهای ورزشی، تفریحات، استراحت و آرامش و ... را در این مدیریت زمانی در نظر بگیرید.
اگر فعالیت اقتصادی شما به صورت پاره وقت است به هیچ وجه برای تبدیل آن به یك فعالیت تمام وقت تلاش نكنید. شما اگر میخواهید سالم بمانید باید زمان خود را به خوبی مدیریت كنید. با انجام این اقدامات مشكلات مربوط به زمان را نیز در كسب و كار خود حل كردهاید.
مشكل چهارم: مشكلات مربوط به آگهیهای تبلیغاتی
بازاریابی اینترنتی نیاز به انجام حجم وسیعی از آگهیهای تبلیغاتی دارد. اگر شما بخواهید كه مشتریان كسب و كار شما را به راحتی در اینترنت پیدا كنند و محصول یا خدمات شما را خریداری كنند باید به روشهای مختلفی نسبت به ارایه آگهیهای تبلیغاتی اقدام كنید.
لازم است كه متدهای مختلفی از روشهای دادن آگهی را فهرست كنیم و بعد از آن مشخص كنیم كه كدام یك برای كسب و كار ما بهترین است.
این كار چندان آسان نیست و میتواند بسیار هزینهبر باشد. خوب است بدانید كه راههای بسیار ارزان و یا حتا رایگانی برای تبلیغ محصول و یا خدمات وجود دارد و این راهها را پیدا كنید، در این صورت میتوانید به بقای كسب و كار خود امیدوار باشید.
نوشتن مقاله، ارسال خدمات خود به وبلاگها، لینكدادن صفحه وب و ... فعالیتهای مربوط به تبلیغ محصول است كه حتا یك سنت هم برای شما هزینه نخواهد داشت. اما این به تنهایی كافی نیست و ما باید از روشهای تبلیغاتی گوناگون كه نیاز به سرمایهگذاری نیز دارند استفاده كنیم به ویژه اگر ما سرمایه لازم برای هزینه در این مورد را داشته باشیم. شما میتوانید با چاپ مقالههای خود در مجلات و روزنامهها، همچنین در مجلههای الكترونیكی بازاریابی مناسبی برای خدمات خود انجام دهید.
میتوانید روشهای مختلفی را امتحان كنید تا سرانجام روشی را كه نتیجه بخش است، پیدا كنید. با زیاد كردن روشهای مورد استفاده شما به نتایج دلخواه در این زمینه خواهید رسید و بر این مشكل نیز به آسانی غلبه پیدا خواهید كرد.
مشكل پنجم: مشكلات مربوط به مراجعه مردم و مشتریان به وبسایت شما
یكی از مهمترین چیزهایی كه سبب میشود كسب و كار اینترنتی شما پا برجا باشد مساله مراجعه مشتریان به وبسایت شماست. اگر قصد دارید كه كسب و كار اینترنتی شما سودآوری داشته باشد باید اقدامات لازم برای مراجعه تعداد زیادی از خریداریان اینترنتی به وبسایت خود را فراهم آورید.
مراجعه نكردن مشتریان به كسب و كار شما در اینترنت میتواند پیآمدهای سنگین و نگرانكنندهای برای شما به بار داشته باشد؛ بنابراین باید نهایت تلاش خود را برای بازدید مشتریان از وبسایتتان به منظور خرید محصول یا خدمات خود به كار گیرید. اگر وبسایت و خدمات شما ویژه و خاص نباشد مطمئنا در بازار رقابت تجارت اینترنتی ناكام خواهید بود.
یكی از بهترین كارهایی كه شما به این منظور میتوانید انجام دهید این است كه مقالههایی در مورد خدمات خود نوشته و همچنین لینكهای وبسایت خود را در صنفهای مربوط به كسب و كار خود ارایه دهید.
شما باید بازاریابی و ارایه مقالات خود را در سایتها و خدماتی ارایه دهید كه هزاران هزار بازدید كننده آنلاین دارد و این آگهیها را به صورت گسترده در شبكه اینترنت پخش كنید.
حتا میتوانید لینك خود را به انجمنها و سایتهای مختلف بحث و مناظرهی اینترنتی ارسال كنید. همچنین در وبلاگ سایر اشخاص میتوانید مطالبی مربوط به خدمات و محصول خود بنویسید.
لینك شما باید توسط موتورهای جستوجوی اینترنتی قابل دسترسی باشد تا افرادی كه خدمات شما را جستوجو میكنند، بتوانند به راحتا به وبسایت شما دسترسی داشته باشند. همچنین میتوان یك برای تشویق كاربران به مراجعه به سایت، خبرنامهای در وبسایت راهاندازی كرد. یا با همكاری سایر سایتها، لینكهای سایت خود را در آنها قرار دهید. در نهایت شما باید همیشه به دنبال راههای جدید برای افزایش مراجعه مشتریان به وبسایت خود باشید این امر درصد موفقیت فعالیت اقتصای شما را دو برابر خواهد كرد.
مشكل ششم: تقویت ارتباط با مشتریان
زمانی كه شما در یك شبكه بازاریابی بزرگ فعالیت میكنید، شاید اصلیترین مشكل شما فراهم آوردن یك فضای ارتباطی مناسب باشد.
شما باید چشمانداز و دورنمای فعالیت خود را مشخص كرده و امكان انتقال آن را به مشتریان خود فراهم آورید. باید تلفنهای تماس خود را در اختیار مشتریان قرار دهید و تماسهای مكرر مشتریان خود استقبال كنید و زمان كافی برای ارتباط با كاربران خود در نظر بگیرید. در صورت نیاز میتوانید از یك دستیار در این مورد كمك بگیرید.
مشتریان شما باید بدانند كه شما ارزش زیادی برای آنها قایل هستید. میتوان با پخش كارت بازرگانی، جزوه و حتا تهیه یك CD در مورد خدمات و محصول خود چشمانداز و دورنمای خدمات خود را به مشتریان ارایه داد.
میتوان با كسانی كه پیشتر در زمینه كاری شما فعالیت كردهاند و یا اطلاعاتی در این زمینه دارند برای توسعه و تبلیغ خدمات همكاری كرد.
اگر شما خدمات پشتیبانی مناسب برای محصول خود ارایه دهید و نتایج استفاده از آن را به صورت مناسب در اختیار كاربران قرار دهید، مشكلات مربوط به تقویت ارتباط با مشتریان را به سادگی حل خواهید كرد.
مشكلات هفتم: مشكلات مربوط به فروش
آخرین مشكل در مورد راهاندازی یك كسب و كار آنلاین موفق مساله فروش است. بعضی مواقع ما همه كارها را درست انجام میدهیم ولی به آن میزان فروشی كه مد نظرمان است، دست نمییابیم.
چگونه میتوان فعالیتهای مربوط به تبلیغات و ارایه آگهیهای تبلیغاتی و همچنین افزایش تعداد مراجعه مشتریان را به یك فروش مناسب سوق داد؟ چگونه میتوانیم مشتریان خود را حفظ كنیم كه در آینده برای خرید مجدد به وبسایت ما مراجعه كنند؟ و یا وبسایت و محصول ما را در برای دوستان و آشنایان خود تعریف و تبلیغ كنند؟
در بعضی از موارد این یك امر پیشبینی نشده است. اما كاری كه شما یقینا باید انجام دهید این است كه ارتباط تنگانگ خود را با مشتری حفظ كنید. این امر به جهش اقتصادی كسب و كار شما كمك شایانی میكند.
فهرستی از مشتریان خود تهیه كنید و در خبرنامه وبسایت خود قرار دهید. برای آنها پیامهای شخصی بفرستید و در مورد رضایت از محصول سوال و از پیشنهادهای آنها استقبال كنید.
سعی نكنید فقط محصولی را كه پشت تلفن از آن تعریف كردهاید، به آنها بفروشید. به مشتریان خود نشان دهید كه خواستهها و نیازهای آنها در مورد محصول دلخواهشان برای شما اهمیت دارد و سعی كنید تا آنجایی كه میتوانید آنها را از خود راضی نگه دارید.
به آنها نشان دهید كه چگونه محصول یا خدمات شما میتواند پاسخگوی نیازشان باشد و خواستههای آنها را ارضا كند. مشتریان شما باید بفهمند كه شما حاضرید در هر حال به آنها كمك كنید و در كنارشان باشید. روابط خود را با آنها صمیمانهتر كنید.
تا آن جایی كه امكان دارد در كسب و كار خود از نظرات و وجود آنها استفاده كنید. با برقراری یك ارتباط خوب با مشتریان میتوانید به مشكلات مربوط به فروش نیز فایق آیید.