مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مرکز دانلود تحقیق رايگان دانش آموزان و فروش آنلاين انواع مقالات، پروژه های دانشجويی،جزوات دانشگاهی، خلاصه کتاب، كارورزی و کارآموزی، طرح لایه باز کارت ویزیت، تراکت مشاغل و...(توجه: اگر شما نویسنده یا پدیدآورنده اثر هستید در صورت عدم رضایت از نمایش اثر خود به منظور حذف اثر از سایت به پشتیبانی پیام دهید)

نمونه سوالات کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات کارشناسی دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات دانشگاه پيام نور (سوالات عمومی)

کارآموزی و کارورزی

مقالات رشته حسابداری و اقتصاد

مقالات علوم اجتماعی و جامعه شناسی

مقالات روانشناسی و علوم تربیتی

مقالات فقهی و حقوق

مقالات تاریخ- جغرافی

مقالات دینی و مذهبی

مقالات علوم سیاسی

مقالات مدیریت و سازمان

مقالات پزشکی - مامایی- میکروبیولوژی

مقالات صنعت- معماری- کشاورزی-برق

مقالات ریاضی- فیزیک- شیمی

مقالات کامپیوتر و شبکه

مقالات ادبیات- هنر - گرافیک

اقدام پژوهی و گزارش تخصصی معلمان

پاورپوئینت و بروشورر آماده

طرح توجیهی کارآفرینی

آمار سایت

آمار بازدید

  • بازدید امروز : 2366
  • بازدید دیروز : 2206
  • بازدید کل : 13044029

سنگ هاي کليه و مجاري


با سنگ هاي کليه و مجاري ادراري آشنا شويم

 

وقتي سنگ هاي کليه براي شما مسئله مي گردد:

اگر يک بار سنگ کليه پيدا کرده و آن را دفع کرده باشيد، مي دانيد که چقدر دردناک است. بعضي معتقدند که از درد زايمان نيز بدتر است.

خوشبختانه پزشکان امروزه مي توانند به شما کمک کنند تا با درمان هاي مناسب و برنامه هاي پيش گيري کننده بطور سريع و مطمئن سنگ هاي سيستم ادراري را مرتفع سازيد. روش هاي پيشگيري کننده در صورتي که در سرتاسر عمر اجرا گردد خطر عود مجدد را بسيار کاهش مي دهند.

سنگ هاي ساکن در گوشه و کنار کليه اغلب درد ايجاد نمي نمايند ولي بيشتر آن ها بخصوص اگر به حرکت درآيند دردهاي فراموش نشدني ايجاد مي کنند اين دردها اغلب به صورت موج از پهلو و پشت شروع شده، به جلوي شکم و کشاله ران و دستگاه تناسلي منتهي مي گردند. ساير علائم، تهوع، استفراغ، ادرار خوني يا سوزش و تکرر ادرار است.

داشتن سابقه فاميلي شما را در خطر ابتلاء بيشتري قرار مي دهد. بررسي هاي پزشکي به پزشک کمک مي کند تا از علت نوع، سنگ درمان و روش پيشگيري آن آگاه شويد.

مثلاً روش هايي وجود دارد که کمک مي کند تا سنگ به طور طبيعي دفع شود يا آن را با ماشين مخصوص خرد نمايد يا اقدام به جراحي نمايد و يا با پيشگيري مثل جذب زياد آب خاطره بد آن را به دور دست ها بسپارد.

آيا شما در خطر ابتلاء به سنگ کليه هستيد؟

افرادي که دچار سنگ مي شوند اغلب وجوه مشترک دارند اگر شما مردي ميان سال باشيد سه برابر بيشتر از خانم هاي مسن سن خود در خطر ابتلاء مي باشيد اگر آب زياد مصرف نمي کنيد يا در منطقه گرم زندگي مي کنيد باز هم احتمال گرفتاري شما بيشتر مي گردد.

بدين منظور مي توانيد به سؤالات زير پاسخ دهيد خود را محک بزنيد.

آيا کمتر از هشت ليوان آب در روز مصرف مي کنيد؟

خير, بله

آيا در مناطق گرمسير زندگي مي کنيد؟

خير, بله

آيا قبلاً مبتلا به سنگ ادراري بوده ايد؟

خير, بله

آيا مردي بين سنين 30-50 هستيد؟

خير, بله

آيا اغلب عادت داريد مواد پرکلسيم مصرف کنيد؟

خير, بله

آيا اغلب عادت داريد نمک زياد مصرف کنيد؟

خير, بله

آيا اغلب موادي که اگزالات زياد دارند مثل انواع نوشابه رنگي، شکلات، اسفناج، چاي و دانه هاي روغني مصرف مي کنيد؟

خير, بله

آيا عفونت کليه داشته و يا تکرار شده است؟

خير,بله

هر چه جواب سؤالات شما بله باشد خطر بيشتر است اما پس از مطالعه دقيق اين نوشتار مي توانيد به ميزان زيادي اين خطرات را کاهش دهيد.

اندازه سنگ ها:

يا آنقدر کوچک هستند مثل شن يا آنقدر بزرگ اندازه گردو و معمولاً انواع متوسط را مي توان با دستگاه خرد کرد و انواع بزرگ را با جراحي هاي مختلف خارج نمود.

با چگونگي ايجاد سنگ آشنا شويم:

کليه هاي لوبيايي شکل شما در حقيقت صافي هاي بدن هستند آن ها در سرتاسر روز و شب خون را تصفيه و مواد شيميايي و املاح را که خورده و آشاميده ايد را از آن جدا مي نمايند.

کليه هاي سالم مواد شيميايي حل نشده را که بدن نياز ندارد در ادرار آزاد مي نمايند. اما اگر بعضي از آن ها در کليه باقي بماند و تجمع نمايد تشکيل سنگ مي دهد.

درست مثل ورود جسم خارجي در يک صدف که در اطراف آن مرواريد تشکيل مي گردد.

اين سنگ ها مي توانند در کليه باقي مانده و يا به حرکت درآيند. اندازه، جنس و محل قرار گرفتن سنگ نوع برنامه درماني را تعيين مي نمايد.

از دست دادن مايع زياد از بدن و غليظ شدن ادرار منجر به رسوب مواد شيميايي مي گردد. مصرف توأم موادي که داراي اگزالات و کلسيم هستند و افزايش جذب آن ها از روده ها و زيادي دفع آن ها از کليه ها از علل تشکيل سنگ هستند. عفونت هاي مکرر دستگاه ادراري با تغيير در تعادل حالت اسيدي و قليايي ادراري و کاهش جريان آن نيز جزو عوامل مستعد کننده است.

چه جاهايي سنگ تشکيل مي شود؟

کليه داراي يک قسمت گوشتي يا کارخانه ايجاد ادرار است که توسط قيف هايي از قسمت هاي مختلف اين کارخانه ادرار تحويل و به داخل محوطه اي به نام لگنچه ريخته مي شود و از آنجا به وسيله لوله اي به نام حالب ادرار به مثانه منتقل و سپس دفع مي گردد سنگ در داخل قيف ها تشکيل بعضي از آن ها به داخل حالب حرکت کرده و از آنجا گير مي کند که باعث دردهاي شديد مي گردد.

بعضي در داخل قيف ها با لگنچه باقي مي ماند بزرگ مي شود به حدي که گاهي شبيه شاخ گوزن مي گردد.

بررسي هاي پزشکي

منظور اين است که پزشک دريابد آيا بيمارش قبلاً سنگ داشته است يا خير مثل پرسيدن اينکه:

آيا سنگ داشته ايد؟

آيا سابقه فاميلي داريد؟

آيا درد ناگهاني و مبهم پهلو داريد يا اينکه تب مي کنيد؟

چقدر آب در روز مصرف مي کنيد؟

و اگر داريد با مشخص کردن اندازه، شکل، محل، ترکيب آن درمان مناسب را انتخاب نمايد.

اندازه گيري درجه حرارت و يا بررسي حساسيت پشت و کمر و پهلوها از ديگر معاينات احتمالي خواهد بود.

آزمايشات تشخيصي

1- آزمايش ادرار جهت بررسي وجود خون و عفونت در آن

2- کشت ادرار

3- آزمايش خون: در صورتي که افزايش سلول هاي سفيد ديده مي شود به عفونت مشکوک مي شويم.

تصوير برداري:

1- عکس ساده: تصويري از تمام شکم داده و به طور کلي محل اغلب سنگ ها را مشخص مي نمايد.

2- عکس IVP يا اصطلاحاً رنگي: که با تزريق ماده حالب انجام شده و جزئيات کليه ها، حالب ها و مثانه را مشخص مي نمايد.

3- سونوگرافي: که وجود احتمالي سنگ و يا انسداد را در سيستم ادراري نشان مي دهد.

آزمايشات متابوليک يا سوخت و ساز

اگر سنگ داشته يا دفع کرده يا به نحوي آن را خارج نموده اند پزشک جهت بررسي انواع املاح ادراري عامل ايجاد سنگ و بررسي شانس ابتلاء مجدد در آينده، ادرار جمع آوري شده در 24 ساعت را همراه آزمايشات مشابه در خون، درخواست خواهد نمود.

درمان طبي

بيشتر سنگ هاي ادراري کوچک بوده و خودبخود دفع مي گردند بطوري که گاهي اندازه آن مثل هسته هاي ريز موجود در ميوه جات مي باشد. رنگ سنگ ممکن است قهوه اي- سياه يا طلايي باشد. در اين مواقع درمان بصورا انتظاري بوده و نياز به صبر و حوصله دارد.

1- مصرف آب فراوان

2- جمع آوري ادرار در ظرف يا عبور آن از پارچه نازک جهت پيدا کردن سنگ دفع شده.

3- در صورت دردهاي شديد از مسکن که توسط پزشک تجويز شده مي توان استفاده کرد.

4- گاهي براي کنترل درد لازم است بطور موقت در بيمارستان و بخش هاي سرپايي بستري گرديد. گاهي در مورد سنگ ها اسيداوريکي يا سيستيني پزشک داروهايي تجويز مي نمايد تا به حل شدن سنگ کمک نمايد. البته ممکن است مجبور باشيد براي تمام زندگي خود آن را مصرف نماييد. در صورت وجود سنگ هاي عفوني پزشک آنتي بيوتيک توصيه کرده و پس از اتمام دارو اقدام به خارج نمودن سنگ خواهد نمود. سنگ هاي کلسيم اگزالات با دارو حل نمي شوند ولي دارو در پيشگيري از وقوع مجدد آن ها مؤثر است.

سنگ هاي اسيداوريکي

توليد بيش از اندازه اسيداوريک که با وجود ميزان زياد گوشت در غذاي روزانه تشديد مي گردد و ممکن است منجر به توليد سنگ اسيداوريکي شود.

داروهايي مثل آلوپورنيول مقدار اسيداوريک را کاهش داده و بي کربنات سديم يا جوش شيرين اين نوع سنگ را حل مي نمايد. پيشگيري شامل مصرف آب زياد، کاهش مصرف گوشت و معاينات پزشکي مي باشد.

سنگ هاي سيستيني

غير شايع و ارثي هستند و از تجمع سيستين (يک نوع اسيد آمينه) زياد در ادرار ايجاد مي گردد. پني سيلين آمين باعث کاهش آن و بي کربنات باعث حل سنگ هاي سيستيني مي گردند. پيشگيري با مصرف آب زياد، کاهش مصرف متيونين (ماده شيميايي موجود در ماهي) و معاينات مرتب پزشک مي باشد.

سنگ هاي عفوني

اين سنگ ها در اثر عفونت مکرر کليه و مثانه که باعث تغييرات شيميايي محيط آن ها و به هم خوردن تعادل اسيد و باز مي شود ايجاد مي گردد.

آنتي بيوتيک به مدت طولاني جهت رفع عفونت قبل از هر گونه اقدام درماني ديگر توصيه مي شود.

جهت پيشگيري: مصرف آنتي بيوتيک طولاني مدت، مصرف آب فراوان و ويزيت مکرر پزشک لازم است.

رژيم غذايي در بيماران دچار سنگ کليه

 

امروزه ثابت شده است که سنگهاي ادراري منشاء و انواع متعددي دارند و رژيم غذايي تا حدي بسيار قليل کمک کننده در درمان سنگ سازي است و بر خلاف گذشته ديگر اعتقاد عميقي بر رعايت و ممنوعيت غذا نيست و مهم تر از آن مصرف مايعات کافي و کالري مناسب مطرح مي شود. خوردن مايعات با توجه به اينکه غلظت ادراري را کم مي کنند در

 

نتيجه املاح و ميکروبها موجود نيز رقيق شده و کار آيي خود را از دست مي دهند و از طرفي با تغيير در فيزيولوژي مدولاي کليه و نيز با افزايش حرکات در سيستم ادراري مي تواند مؤثر باشد.

 

مقدار مصرف مايعات روزانه بايد 3-2 ليتر باشد که اين مقدار بايد به طور متناسب در طول مدت روز تقسيم شود حتي توصيه مي شود در اين گونه بيماران در نيمه خواب نيز مايعات خورده شود و به طوري که وزن مخصوص ادرار در طي شبانه روز هر زماني در حد 1020 – 1018 باشد بنابراين بيماراني که عرق زياد مي کنند ويا در شرايط گرم تري به سر مي برند و کار آنها با فعاليت سنگين بدني همراه است و يا اختلال گوارشي دارند بايد آب بيشتري بخورند که حجم کافي ادرار با وزن مخصوص فوق داشته باشند.

 

مسئله مهم ديگر مصرف انواعي از غذاهاست که در اسيد و يا بازي کردن ادرار نقش دارند مي دانيم بعضي از املاح در محيط اسيدي کريستاليزه مي شوند و بعضي در محيط قليايي مثلا براي سنگ اسيد اوريک قليايي کردن ادرار توصيه مي شود و يا براي سنگهاي سيستيني هم همين طور، زيرا در محيط اسيدي کريستاليزه مي شوند و حتي گاهي با درمان ادرار را قليايي و اسيدي مي کنند به هر جهت مهمترين غذاهاي اسيدي کننده مواد پروتئيني است و قليايي کننده ها سبزيجات و ميوه جات هستند که ليمو نقش شاخصي در اين ميان دارد .

 

رژيم غذايي

 

اعتقاد بر اين است که شايد تنها جايگاه رژيم در جلوگيري از سنگ هاي کلسيمي است که چنانچه بررسي علتي اوليه و رفع ان موفقيتي نداشت محدوديت مصرف کلسيم زياد است و نيز بايد با کمتر نمودن مصرف کلسيم مصرف کلرورسديم را هم کم نمود. مهمترين مواد غذايي

 

داراي کلسيم پنير و پروتئين هاي حيواني است. اما گاهي اعتقاد بر اين است که به جهت عدم جذب کلسيم از روده موادي که علاقه زيادي به باند با کلسيم دارند مي دهند. مثلا غذاهاي داراي اگزالات زياد.

 

 

در نتيجه در نوشتن رژيم غذايي تفاوت هاي زيادي به چشم خواهد خورد که ممکن است بيمار را دلسرد نمايد در مورد سنگ هاي با منشاء اسيد اوريک که محدوديت غذايي چندان مفيد نيست ولي بعضي مطالعات اثرات خوبي را در رعايت رژيم غذايي تاييد مي کنند ولي به طور کلي محدوديت رژيم غذايي به مصرف پروتئين حدود 100-90 گرم در روز يعني ايجاد حداقل پورين و نيز قليايي کردن ادرار با غذا و چنانچه نياز باشد مصرف موادي چون جوش شيرين.

 

در سنگ هاي سيستني بهترين رژيم غذايي آب درماني است و قليايي نمودن ادرار مع الوصف پرهيز از غذاها مثل حبوباتف آجيل، مرغ و تخم مرغ توصيه مي شود. در مواردي که نوع سنگ نتوان به طور دقيق تعيين نمود. رژيم غذايي با پورين کم و اگزالات کم توصيه مي شود ولي به طور کلي مصرف مايعات در کليه هاي سنگ ساز مفيد است.

رژيم غذايي در افراد مبتلا به سنگ هاي کليه (2)

درمان تغذيه اي

 

 

 

 

در مطلب قبلي درمورد انواع سنگ هاي کليه و عوامل ايجاد کننده آنها توضيح داديم. هدف از درمان تغذيه اي در اين افراد، حذف عوامل غذايي است که در تشکيل سنگ مشارکت مي کنند و نيز،پيشگيري از بزرگ شدن سنگ هاي فعلي مي باشد.

 

آب

 

اولين و مهمترين جزء درمان تغذيه اي اين بيماران، مصرف فراوان آب است. به گونه اي که ادرار رقيق دفع گردد و غلظت مواد تشکيل دهنده ي سنگ در آن کاهش يابد يعني حجم ادرار دفع شده به 2 ليتر يا بيشتر در روز برسد. براي توليد اين مقدار ادرار، بايد روزانه 3 – 5/2 ليتر آب نوشيده شود. در يک مطالعه بر روي افراد مبتلا به سنگ کليه ديده شد، افرادي که روزانه بيش از 2 ليتر مايعات نوشيدند، نسبت به آنهايي که 1 ليتر مايعات نوشيدند، 27% عود مجدد کمتري داشتند و در مطالعه ي ديگري ديده شد، که برزو سنگ کليه در افرادي که روزانه بيش از 5/2 ليتر مايعات مي نوشيدند، 38% کمتر از آنهايي بود که روزانه 4/1 ليتر مايعات مي نوشيدند.

 

درمان تغذيه اي در سنگ هاي اگزالات کلسيم

 

اولين و مهمترين جزء درمان تغذيه اي اين بيماران، مصرف فراوان آب است. برخلاف گذشته که ميزان کلسيم مصرفي کاهش داده مي شد، لازم است اين بيماران روزانه بيش از 1000 ميلي گرم کلسيم مصرف کنند که از منابع خوب کلسيم شير کم چرب ، ماست ، پنير و کلم بروکلي است. درحقيقت مصرف رژيم غذايي حاوي کلسيم خيلي کم، سبب دفع ادراري اگزالات مي شود که در افراد مستعد، احتمال بروز سنگ کليه را افزايش مي دهد. با مصرف کلسيم فراوان ، کلسيم بيشتري در روده در دسترس است، که با اگزالات ترکيب و آن را به صورت غير محلول درمي آورد که بدين طريق اگزالات از روده جذب نمي شود.

 

 

 

 

مورد بعدي، کاهش اگزالات رژيم غذايي است که به خصوص با حذف آن هشت ماده ي غذايي غني از اگزالات ( اسفناج، ريواس ، چغندر ، آجيل ، شکلات ، چاي ، سبوس گندم و توت فرنگي)، تا حد زيادي اگزالات رژيم غذايي کاهش مي يابد. يافته ها نشان مي دهند که تغيير در دفع کلسيم اداراي نقش مهمتري دارد. مصرف محدود تا متوسط پروتئين حيواني مانند گوشت ، مرغ، ماهي و تخم مرغ مي تواند سبب کاهش دفع کلسيم شود. در برخي مطالعات، مصرف زياد نمک سبب افزايش دفع ادراري کلسيم شده است، لذا کاهش مصرف سديم و نمک توصيه مي شود. از آن جا که اخيراً رابطه ي دريافت کم پتاسيم در تشکيل سنگ هاي کليه از طريق افزايش دفع کلسيم ادراري نشان داده شده است، لذا توصيه مي شود اين افراد پتاسيم بيشتري دريافت کنند کربوهيدرات هاي ساده (قند، شکر،شيريني ها )، دفع کلسيم و اگزالات را افزايش مي دهند. براساس مطالعه ي انجام شده بر روي گروهي از افراد مستعد، سنگ هاي کليه کلسيمي (با علت ناشناخته)، اين افراد پاسخ انسوليني بالا و پايدار به گلوگز پس از وعده ي غذايي داشتند. لذا توصيه مي شود مصرف کربوهيدرات هاي ساده کاهش يابد.

 

درمان تغذيه اي در سنگ هاي اسيد اوريکي

 

بيماران مبتلا به سنگ هاي اسيد اوريکي بايد آب زيادي مصرف کنند و لازم است با تجويز رژيم غذايي با باقيمانده ي قليايي، PH ادرار آنها را کمي افزايش داد تا به 5/6 -6 برسد. در صورتي که افزايش اسيد اوريک شديد باشد، بايد پروتئين تنها در محدوده ي توصيه شده ي RDA مصرف شود و مصرف منابع غذايي حاوي پورين از جمله گوشت ها، عصاره ي گوشت، حبوبات و ساير منابع بايد کاهش يابد.

 

درمان تغذيه اي در سنگ هاي سيستئيني

 

اين بيماران بايد آب فراواني (بيشتر از 4 ليتر در روز ) بنوشند. اغلب لازم است در طول شب نيز بيدار شده و آب بنوشند. رژيم غذايي با باقيمانده ي قليايي ، براي افزايش PH ادرار تا 5/7 لازم است. به علاوه براي آنها رژيم غذايي حاوي سيستئين، متيونين و سيستئين کم توصيه مي شود. اگر با اين موارد سنگ کنترل نشود، پني سيلامين هم تجويز مي شود که اثرات جانبي زيادي دارد.

 

در مورد سنگ هاي STRUVITE، درمان تغذيه اي چندان نقشي ندارد و درمان آنها شامل درمان آنتي بيوتيکي و نيز برداشتن سنگ به وسيله جراحي است.

 

در مجموع، به همه افراد سالم، به خصوص، افراد مستعد بروز سنگ کليه توصيه مي شود، در طول روز به مقدار کافي آب و مايعات مصرف نمايند. افراد مبتلا به سنگ هاي کليه نيز حتماً حداقل 2 ليتر آب در طول روز بنوشند و علاوه بر توجه به نکات فوق، براي تنظيم رژيم غذايي برحسب نوع سنگ، با يک متخصص تغذيه مشورت نمايند.

 

جو دو سر

مشخصات گياه شناسي :

گياهي است از خانواده گندميان که داراي گل هاي بسيار ريز و نامشخص بوده و اين گل ها در دستجاتي که اصطلاحاً سنبله ناميده مي شوند قرار گرفته اند. هر سنبله توسط دو برگچه کوچک که پوش يا گلوم ناميده مي شوند احاطه شده است و گلوم ها داراي زوايد دراز نخي شکل مي باشند که ريشک ناميده مي شود.

انتشار جغرافيايي :

اين گياه در بيشتر نقاط کشور رويش دارد و آن را مي توان در آذربايجان، لرستان، فارس، اراک و حتي خوزستان مشاهده نمود.

ترکيبات شيميايي :

دانه هاي اين گياه واجد برخي اسيدهاي چرب همچون اسيد پالميتيک، اسيد اُلئيک و اسيد لينولئيک و به ميزان زيادتري واجد هيدرات هاي کربن همچون نشاسته مي باشد. از طرف ديگر کاه يا سبوس دانه هاي آن مثل سبوس ساير غلات واجد ويتامين هاي B1،C مي باشد.

قسمت مورد استفاده :

دانه هاي جو دو سر خاصيت دارويي فراوان دارند ولي بعضاً از کاه دانه ها نيز استفاده مي شود.

اثرات دارويي و طرز استعمال :

درمان ضعف عمومي : جوشانده دانه هاي بدون سبوس يولاف در شير که به آن يک زرده تخم مرغ اضافه شده باشد داروي بسيار مناسبي براي درمان ضعف مفرط ناشي از بيماري ها، و همچنين تقويت کودکان و افراد مسن مي باشد.

1.درمان يبوست و بواسير : جوشانده آرد و دانه هاي جو دو سر که صبح ناشتا به مقدار 2 تا 3 فنجان به مدت 2 تا 3 روز مصرف مي شود اثر ملين داشته يبوست را از بين مي برد و از طرف ديگر بواسير را نيز درمان مي نمايد.

2.درمان سنگ کليه : جوشانده 20 گرم دانه جو دو سر سبوس دار اثر مدر داشته و در درمان سنگ کليه، نواع ناراحتي هاي کليه، عدم دفع ادرار، آب آوردن انساج و ... به کار مي رود.

3.التيام زخمي : براي التيام زخم هاي کهنه و شديد مي توان از خمير آرد جو دو سر مخلوط با مخمر آب جو و شراب سفيد استفاده نمود.

 

روناس

مشخصات گياه شناسي :

گياهي است علفي با ساقه چهار گوش و ريشه اي قرمز رنگ، برگ ها بيضوي و نوک تيز بوده و به حالت فراهم 6 تايي بر روي ساقه قرار گرفته اند.

البته از 6 برگ مذکور فقط 2 عدد برگ ولقعي بوده و بقيه گوشوارک هاي رشد يافته اند. گل ها بسيار کوچک و زرد رنگ بوده و در محور ساقه به صورت چترهاي متعدد مستقر مي باشند. ميوه گياه پسته اي قرمز رنگ و گوشتي است.

 

انتشار جغرافيايي :

روناس در نواحي غربي و شمال غربي ايران يعني ناحيه آذربايجان رويش دارد.

ترکيبات شيميايي :

ريشه قرمز رنگ روناس حاوي مشتقي از آنتواکينون به نام آليزارين است که خاصيت ملين بودن گياه به دليل وجود اين ترکيب مي باشد. از طرف ديگر ترکيبات رزيني و پکتيني هم در ساختمان آن ديده مي شود.

قسمت مورد استفاده :

ريشه يا ريزوم بر گياه مصرف دارويي دارد.

اثرات دارويي و طرز استعمال :

1.درمان سنگ کليه : مهمترين خاصيت اين گياه انحلال سنگ هاي کليه و مجاري ادراري است البته برخلاف برخي ديگر از گياهان دارويي که خاصيت ضد سنگ آنان به دليل مدر بودن آنان است اين گياه سنگ هاي کليه ( غير از سنگ هاي اگزاليک ) را حل مي نمايند. در اين مورد مصرف جوشانده 15 تا 30 در هزار ريشه گياه توصيه مي شود.

2.درمان يبوست : ريشه روناس به دليل وجود آليزارين هم خاصيت مليني و هم مُسهلي دارد. در اين مورد نيز از جوشانده 15ـ30 در هزار ريشه آن استفاده مي شود.

 

 

سنگ کليه بيماری جددی نيست. حتی می گويند، فرعون هم به اين بيماری مبتلا بوده و يکی از ويژگی های طبيب مشهورش، سينوهه، توانايی درمان درد سنگ کليه بوده است. با پيشرفت علم پزشکی، درمانهای پيشرفته تری برای اين بيماری کشف و ابداع شده که سنگ کليه را جزو بيماری های ساده دنيا کرده است. اما هنوز هم درد سنگ کليه اگر نگوييم طاقت فرساترين دست کم يکی از وحشتناک ترين دردهايی است که تاکنون بدن انسان تحمل کرده است. به همين دليل درباره چگونگی پيشگيری و درمان اين درد با دکتر سيد کاظم فروتن، جراح و متخصص کليه و مجاری ادرار صحبت کرديم .

 

 

 

همه ما سنگ کليه را به عنوان يک درد وحشتناک پهلو می شناسيم، آيا سنگ کليه علائم ديگری هم دارد؟

 

سنگ کليه می تواند بدون علامت باشد تا زمانی که کليه را از کار بيندازد. يعنی ممکن است کليه سنگ بسازد، علائم هم ندهد و کسی هم متوجه نشود و در نهايت روزی کليه را نارسا کند. اما يکی از مهم ترين علائم سنگ کليه درد است. اين درد معمولا" شب ها شروع می شود و فرد را از خواب بيدار می کند. در واقع درد سنگ کليه شديد و غيرقابل تحمل است. خانم هايی که تجربه زايمان را داشته اند و بيمار سنگ کليه هم هستند، می گويند، درد زايمان قابل مقايسه با درد سنگ کليه نيست. واقعا" اين بيماران هنگام درد خيلی زجر می کشند. يکی ديگر از علائم سنگ، تغيير رنگ ادرار به صورت خونی يا رنگ چای شدن است. بعضی از بيماران سنگ کليه، با علامت عفونت مراجعه می کنند. در اين موارد، سنگ کليه جزو اورژانس های پزشکی است و بايد فورا" به آن رسيدگی شود.

 

اندازه سنگ کليه با شدت علائم آن ارتباطی دارد؟

 

خير، هيچ ارتباطی بين اندازه و علائم سنگ وجود ندارد.

 

درد چه موقع ايجاد می شود؟

 

معمولا" سنگ وقتی می خواهد دفع بشود، درد ايجاد می کند و وقتی جايش ثابت شد، درد از بين می رود، به عبارتی وقتی درد سنگ کليه از بين رفت، مفهومش دفع سنگ نيست. يعنی وقتی درد شروع شد و بعد تسکين پيدا کرد، بايد تکليف سنگ مشخص شود و نبايد بيمار فکر کند که چون ديگر درد ندارد پس همه چيز خوب شد و سنگ از بين رفت. بايد به کمک سونوگرافی و عکس راديولوژی مخصوص کليه و مجاری ادرار، اين سنگ پيگيری شود و اگر پيدا نشد آن وقت بگوييم که سنگ افتاده است و يک نفس راحت بکشيم .

 

همانطور که خودتان گفتيد، برخی سنگ های کليه علامت ندارند، با اين حساب افرادی که هيچ علامتی ندارند، از کجا بفهمند که سنگ کليه دارند؟

 

تشخيص سنگ کليه در کسانی که تاکنون سنگ کليه نداشته اند، هيچ علامتی هم ندارند، کمی مشکل است. از طرفی نمی توان به تمام افراد جامعه هم توصيه کرد که بروند و سونوگرافی و راديولوژی بشوند، چرا که احتمال دارد سنگ کليه داشته باشند. بنابراين ما توصيه می کنيم در کسانی که ممکن است کليه سنگ ساز داشته باشند و دلايلی به نفع سنگ کليه در آنها وجود دارد، بررسی های لازم صورت گيرد، مثلا" کسانی که در فاميل درجه يکشان سابقه سنگ کليه وجود دارد، هر سال يا هر دو سال يکبار، برای اين بررسی ها به پزشک مراجعه کنند. افرادی هم که خودشان سابقه سنگ کليه دارند، بايد سالی يکبار تحت سونوگرافی و بررسی های لازم قرار بگيرند.

 

چرا کليه بعضی از افراد سنگ ساز است؟

 

اينکه چرا سنگ کليه ايجاد می شود؟ چرا در يک کليه بيشتر از ديگری سنگ توليد می شود؟ چرا بعضی بيشتر و بعضی کمتر سنگ کليه دارند؟ سئوالاتی هستند که هنوز بطور مشخص جواب آنها پيدا نشده است. اما در اين زمينه نظريه هايی وجود دارد. مثلا" اگر غلظت مواد داخل ادرار زياد شود، می تواند زمينه ساز سنگ کليه شود يا در برخی موارد زمينه های ارثی برای تشکيل سنگ مطرح است که استعداد فرد را در ابتلا به سنگ کليه افزايش می دهد.

 

سنگ چگونه تشکيل می شود؟

 

وقتی غلظت موادی در داخل يک محلول بيش از حد شود، در نهايت به حالت فوق اشباع در می آيند و به کريستال تبديل شده و رسوب می کنند، مثل اتفاقی که موقع توليد نبات رخ می دهد. نبات رابا همين روش توليد می کنند. ابتدا محلول شکر و آب را غليظ می کنند، و سپس داخل اين محلول غليظ نخ آويزان می کنند تا کريستال های شکر دور اين نخ جمع شوند و نبات توليد شود. اين همان اتفاقی است که هنگام تشکيل سنگ کليه می افتد. وقتی غلظت مواد در ادرار زياد شود، زمينه تشکيل هسته سنگ در ادرار فراهم می شود. وقتی هم که اين هسته اوليه ايجاد شد، ساير مواد دور اين هسته رسوب می کنند و سنگ بزرگ می شود.

 

جنس اين سنگ ها معمولا" چيست؟

 

شايع ترين نوع سنگ کليه ، سنگ های کلسيمی هستند. شايد حدود 80 تا 85 درصد از انواع سنگ های کليوی سنگ های کلسيمی هستند. اين سنگ های کلسيمی هم عموما" به صورت نمک های کلسيم هستند. يعنی مثلا" اگزالات کلسيم يا فسفات کلسيم، بعد از سنگ های کلسيمی، سنگ های عفونی، اسيد اوريکی و ساير انواع سنگ ها شيوع دارند. ولی اکثر افرادی که گرفتار سنگ کليه می شوند، در واقع گرفتار سنگهای کلسيمی هستند.

 

 

 

اين کلسيمی که در کليه غلظتش بالا می رود و سنگ می شود، از کجا می آيد؟

 

اين کلسيم ممکن است ، بيش از حد از روده جذب شود. ببينيد ، ما در طول روز حدود هزار ميلی گرم کلسيم مصرف می کنيم که از اين مقدار چيزی حدود يک سومش جذب می شود. اگر اين ميزان جذب به هر دليلی افزايش يابد، مثلا" ميزان کلسيمی که مصرف می کنيم، زياد باشد،می تواند باعث تشکيل سنگ شود. ممکن است، ميزان کلسيمی که از طريق کليه دفع می شود، به دليل يک بيماری افزايش يابد. البته اين بيماری ها عموما" بيماری های مربوط به استخوان و هورمون های مربوط به آن هستند. مثلا" در بيماری هيپرپاراتيروئيدی ، برداشت کلسيم از استخوان ها افزايش می يابد و می رود که از کليه دفع شود و تبعا" غلظتش در ادرار افزايش يافته و باعث تشکيل سنگ می شود. در بعضی از موارد هم کلسيمی که به کليه می رسد زياد نيست ولی خود کليه به دليل مشکلی که دارد، بيش از حد کلسيم را دفع می کند. ماجرا از اين قرار است: حدود 95 درصد کلسيمی که در ابتدای واحدهای کليوی وارد ادرار می شود، دوباره در کليه باز جذب می شود. اگر کليه ای نتواند اين 95درصد کلسيم را باز جذب کند، مسلما" غلظت کلسيم ادرار بالا می رود و زمينه ساز تشکيل سنگ می شود.

 

به اين ترتيب، کسانی که کليه سنگ ساز دارند، بايد مصرف مواد غذايی کلسيم دار را کم کنند؟

 

نخير! تفکری که می گويد کسانی که کليه سنگ ساز دارند. نبايد لبنيات بخورند، کاملا" غلط است. چون اولا برخی افراد هستند که بدنشان به کلسيم اضافه نياز دارد. مثلا" زنان باردار و کسانی که دچار پوکی استخوان هستند. ثانيا" در برخی موارد سنگ کليه ، ما به بيمار توصيه مي كنيم كه بيشتر كلسيم مصرف كند. مثلا" در سنگ های اگزالات کلسيم، اگر شما کلسيم بيشتری مصرف کنيد، اين کلسيم در روده به اگزالات متصل می شود و اصلا" از روده جذب نمی شود و به اين ترتيب ، يون اگزالات که افزايش آن در ادرار باعث تشکيل اگزالات کلسيم در کليه شده و رسوب می کرد و سنگ اگزالات کلسيمی تشکيل می داد، اصلا" وارد بدن نمی شود.

 

پس بيمارانی که کليه سنگ ساز دارند، بايد از چه غذاهايی پرهيز کنند؟

 

تقريبا" تنها چيزی که ما توصيه می کنيم که بيماران سنگ کليه از آن پرهيز کنند، نمک است . ببينيد، يکی از مواد غذايی که باعث توليد سنگ می شود، نمک است. البته ما سنگ نمک که نداريم ولی نمک عاملی است که به ساخته شدن سنگ های کلسيمی کمک می کند. نمکی که از روده جذب می شود، از طريق کليه بايد دفع شود. اما مشکل همين جاست چرا که وقتی نمک می خواهد از کليه را وارد ادرار شود، با خودش کلسيم را وارد ادرار می کند و به اين ترتيب غلظت کلسيم ادرار افزايش می يابد. بنابراين همان نمکی که هنگام پختن غذا به آن زده می شود کافی است و افرادی که کليه سنگ ساز دارند، نبايد سرسفره به غذايشان نمک بزنند و مواد شور مثل خيار شور را مصرف نکنند.

 

کسانی که کليه سنگ ساز دارند، بايد چه مواد غذايی را بيشتر مصرف کنند؟

 

در ابتدا گفتيم که اگر غلظت مواد در ادرار زياد شود، زمينه های تشکيل سنگ کليه فراهم می شود. حالا می گوييم که برای جلوگيری از تشکيل سنگ بايد اين غلظت مواد را کم کنيم. به عبارتی بايد ادرار را تا می توانيم، رقيق کنيم. يعنی فردی که کليه سنگ ساز دارد، بايد آب و مايعات زيادی مصرف کند.

 

چقدر بايد آب و مايعات مصرف کرد؟

 

چقدر آب خوردن مهم نيست . چقدر ادرار داشتن مهم است. ممکن است فردی در محيطی گرم زندگی کند يا فعاليت روزانه اش زياد باشد، روزی 5 تا پارچ هم آب بخورد ، ولی باز کافی نباشد. چون همه اين 8 ليوان آبی که می خورد، عرق می شود و چيزی از آن به ادرار نمی رسد تا رقيق شود. اين فايده ای برای پيشگيری از سنگ کليه ندارد. برای همين بايد ملاک، ميزان ادرار باشد نه ميزان آبی که فرد می خورد. ما به بيماران توصيه می کنيم آنقدری آب بخورند که روزانه بيش از 2 ليتر ادرار داشته باشند. يا بعبارتی در طول خواب شبانه يک بار برای ادرار کردن به دستشويی بروند. بيماری که کليه سنگ ساز دارد، اگر احساس تشنگی کند و بعد آب بخورد، از قافله عقب مانده است. يعنی چنين بيمارانی نبايد هيچ وقت احساس تشنگی کنند و هميشه قبل از احساس تشنگی آب بخورند. اين بيماران بايد شب ها هنگام خواب يک ليوان بالای سرشان باشد، موقع کار روی ميزشان يک ليوان آب باشد . يعنی برای دسترسی به آب نبايد بيمار مشکلی داشته باشد.

 

اينکه برخی بيماران آب چشمه خاصی را مصرف می کنند، يا فقط آب معدنی می خورند، کار درستی است؟

 

اين سئوال شايعی در بين بيماران مبتلا به سنگ کليه است . اما ما اصلا" به چنين سئوالی اعتقاد نداريم. مگر تمام افرادی که از آب شهر استفاده می کنند، سنگ کليه توليد کرده اند که حالا اين بيماران آب شهر را استفاده نکنند. تازه برعکس وقتی بيماران خودشان را به يک نوع آب خاص مثلا" آب فلان چشمه محدود می کنند، وقتی به آن آب دسترسی ندارند، کمتر آب می نوشند و همين می تواند زمينه ساز توليد سنگ شود. اما اصل مصرف اب نوع آن نيست، بلکه حجم و مقدار آن است که بايد زياد باشد. آب هندوانه و ماءالشعير و از اين قبيل درمان های سنتی هم اشکالی ندارند ولی آنها هم اصولا" از طريق افزايش حجم ادرار از سنگ سازی کليه جلوگيری می کنند. ما توصيه می کنيم ، بيماران هر داروی سنتی که سهل الوصول است، خيلی هم گران نيست، ضرری هم ندارد و مورد تائيد پزشکان است مصرف کنند، ولی در کنارش آب و مايعات زيادی بخورند.

 

اگر کسی زياد آب بخورد و سنگ کليه اش دفع شود، چه بايد بکند؟

 

اگر کسی سنگش را انداخت دليل نمی شود که همين حالا سنگی در کليه اش وجود نداشته باشد. چنين بيماری وقتی به ما مراجعه می کند، اگر درد داشته باشد، با مسکن دردش را ساکت می کنيم و بعد بررسی های خودمان را شروع می کنيم . معمولا" اين بررسی ها شامل عکس KUB و سونوگرافی کليه است. سپس بر اساس يافته های اين بررسی اوليه تصميم می گيريم. برای بيمارمان چه کار بکنيم. يعنی بر اساس جنس، اندازه و محل سنگ کليه تصميم می گيريم که برای بيمار چه روش درمانی اتخاذ کنيم. اما يک نکته مهم را بايد در مورد درمان سنگ کليه بگويم و آن اين که تقريبا" امروزه ديگر جراحی باز کليه در درمان سنگ کليه لزومی ندارد مگر در موارد بسيار خاص که خيلی هم نادر هستند. يعنی در حال حاضر در همين کشور خودمان به راحتی می توان سنگ های کليه را با روش هايی مثل سنگ شکن و جراحی مختصر يا همان PCN درمان کرد. توصيه من به تمام بيماران سنگ کليه اين است که اگر جراحی به آنها گفت که بايد برای درمان سنگشان جراحی باز کليه شوند، حتما" با يکی دو جراح کليه و مجاری ادرار ديگر هم در اين مورد مشورت کنند.

 

  انتشار : ۴ آذر ۱۳۹۵               تعداد بازدید : 1371

دفتر فنی دانشجو

توجه: چنانچه هرگونه مشكلي در دانلود فايل هاي خريداري شده و يا هر سوال و راهنمایی نیاز داشتيد لطفا جهت ارتباط سریعتر ازطريق شماره تلفن و ايميل اعلام شده ارتباط برقرار نماييد.

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما