مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مرکز دانلود تحقیق رايگان دانش آموزان و فروش آنلاين انواع مقالات، پروژه های دانشجويی،جزوات دانشگاهی، خلاصه کتاب، كارورزی و کارآموزی، طرح لایه باز کارت ویزیت، تراکت مشاغل و...(توجه: اگر شما نویسنده یا پدیدآورنده اثر هستید در صورت عدم رضایت از نمایش اثر خود به منظور حذف اثر از سایت به پشتیبانی پیام دهید)

نمونه سوالات کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات کارشناسی دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات دانشگاه پيام نور (سوالات عمومی)

کارآموزی و کارورزی

مقالات رشته حسابداری و اقتصاد

مقالات علوم اجتماعی و جامعه شناسی

مقالات روانشناسی و علوم تربیتی

مقالات فقهی و حقوق

مقالات تاریخ- جغرافی

مقالات دینی و مذهبی

مقالات علوم سیاسی

مقالات مدیریت و سازمان

مقالات پزشکی - مامایی- میکروبیولوژی

مقالات صنعت- معماری- کشاورزی-برق

مقالات ریاضی- فیزیک- شیمی

مقالات کامپیوتر و شبکه

مقالات ادبیات- هنر - گرافیک

اقدام پژوهی و گزارش تخصصی معلمان

پاورپوئینت و بروشورر آماده

طرح توجیهی کارآفرینی

آمار سایت

آمار بازدید

  • بازدید امروز : 1803
  • بازدید دیروز : 1603
  • بازدید کل : 13041260

تنظيم خانواده


تنظيم خانواده

تعريف:

روش انديشه و زندگي که به صورت داوطلبانه و بر پايه آگاهي، بينش و تصميم گيري مسؤلانه توسط افراد و زوجين در جهت ارتقاي سلامت و بهزيستي خانواده‌ها اتخاذ مي‌شود و از اين رو در توسعه اجتماعي کشور سهم مؤثري دارد.

اهداف:

1)پرهيز از تولد کودک ناخواسته 2)داشتن کودک به تعداد دلخواه 3)تنظيم فواصل بين بارداريها 4)مراقبت زنان و زايمان در رابطه با سن پدر و مادر 5)تعيين تعداد کودکان براي خانواده

در نهايت هدف از برنامه‌های تنظيم خانواده فراهم نمودن زمينه مساعد براي تأمين سلامت جسمي و روحي کل خانواده مي‌باشد و تنها مترادف با کنترل مواليد نيست.

شاخص تنظيم خانواده: درصد پوشش تنظيم خانواده:

100 × کل زنان استفاده کننده از وسايل مطمئن پيشگيری

کل زنان 49-10 ساله همسردار

شاخص فوق ، با استفاده از زيج حياتی قابل محاسبه است.

لازمه انجام خدمت تنظيم خانواده در واحدهای بهداشتی مشاوره با فرد مراجعه کننده است:

مشاوره فرايندی است که در آن به داوطلب کمک مي‌ شودتا در مورد استفاده يا عدم استفاده از وسايل پيشگيری از بارداری تصميم بگيرد و روش پيشگيری از بارداری مناسب را انتخاب نمايد.

6 مرحله مشاوره ، خلاصه شده در کلمهGATHER عبارتند از:

G(GREET) : احترام به مراجعه کننده با نزاکت و برخورد گرم.

A(ASK) : از داوطلب در مورد خودش سوال کنيد (دليل مراجعه، کمک به بيان خواسته ها و نظرهای خود و احساسات و باورهای وی، کمک جهت تفکر کامل درباره انتخابهای موجود، ايجاد اين باور که مشاور، خواهان ارائه خدمت موثر می‌باشداگاهی از دانش و تجربيات مراجعه کننده،

T(TELL) : پاسخ به نيازها و نگرانيها با توجه به موقعيت مراجعه کننده.

H(HELP) : کمک به داوطلب برای اتخاذ بهترين تصميم.

E(EXPLAIN) : توضيح هر آنچه که لازم يا شفاف کننده است.

R(RETURN) : برنامه ريزی جهت ويزيت مجدد.

انواع روشهای تنظيم خانواده:

الف)فاصله‌گذاري:

1- هورموني (قرص های ترکيبی، قرص شيردهی، آمپول DMPA )

2- وسايل داخل رحمي (IUD )

3- روشهاي ايجاد مانع به طريق فيزيکي يا شيميايي (کاندوم، مواد اسپرم‌کش)

پس از مشاوره و انتخاب روش پيشگيری توسط گيرنده های خدمت پرونده خانوار تشکيل و فرم فاصله گذاری بين تولد ها به شرح ذيل تکميل مي‌گردد:

فرم فاصله گذاری از دو قسمت تشکيل شده است، قسمت بالای فرم شامل: شماره خانوار يا پرونده و اطلاعات کلی در مورد خصوصيات خانوادگی و سوابق عادت ماهيانه ، شيردهی ، سقط ، مرده زايي و ديابت است. قسمت پايين فرم حاوی نتيجه معاينات (فشار خون، وزن بدن، واريس، پستانها ، معاينه قلب و ريه ، معاينه زنانگی و پاپ اسمير) مي‌باشد.

آزمايشات لازم است بر اساس آخرين دستورالعمل تنظيم خانواده و بسته به نوع روشی که مورد استفاده متقاضی است و در فواصل تعيين شده انجام شود.

ب) قطعي ( توبکتومی، وازکتومي )

 

خانم های 35 ساله و بالاتر

خانم های با سابقه فاميلی نزديک ، بيماری قلبی يا فشار خون بالا

ديابتی ها ( هر ساله)

خانم های با سابقه ديابت حاملگی ( هر ساله)

خانم های چاق

2) قرص دوران شيردهی(لاينسترنول)

اندازه گيری وزن و قد و محاسبه BMI

پاپ اسمير

چنانچه نکته خاصی در شرح حال بيمار موجود باشد ، معاينه لازم حسب مورد ضرورت خواهد گرفت.

3) آی.يو .دي:

در اولين مراجعه ، معاينه لگنی و بررسی موارد کنترااندکاسيونها انجام می‌گيرد.

کنترل های بعدی آن يک و 6 ماه بعد از کارگذاری آي.يو.دی شامل انجام اسمير و معاينه لگنی مي‌باشد.

4) آمپول ضد بارداری:

اندازه گيری وزن و قد و محاسبه BMI ، اندازه گيری فشار خون ، انجام پاپ اسمير.

آزمايش ليپوپروفايل (يکبار)

اگر LDL پايه متقاضی خدمت از 200 ميلی گرم در دسی ليتر بيشتر بوده و دو فاکتور خطر عروقی و يا اختلالات نادر ليپيدی وجود داشته باشد ، آغاز استفاده از روش توصيه نمي‌ شود.

توجه: اگر انجام ازمايش و معاينه های فوق در اولين مراجعه ممکن نباشد، مي‌توان اولين نوبت آمپول را تزريق کرد. بايد به خاطر داشت که انجام بررسی‌های يادشده در فاصله زمانی سه ماه پس از تزريق اول ضرورت دارد.

5) توبکتومی:

قبل از ارجاع به توبکتومی، گرفتن سابقه بيماری ، تست گراويندکس، معاينه لگنی، اندازه گيری فشار خون ، انجام پاپ اسمير صورت می‌گيرد. مراجعه بعدی در فاصله 14-7 روز بعد از عمل به منظور کشيدن بخيه ها و معاينه محل عمل انجام می‌گيرد.

6) وازکتومی:

معمولا قبل از انجام وازکتومی نياز به درخواست هيچگونه آزمايشی نمی‌باشد. در گرفتن شرح حال بيمار، سابقه پزشکی متقاضی بررسی شده و معاينه فيزيکی عمومی با توجه ويژه به دستگاه ژنيتال انجام شود.

بهتر است فرد وازکتومی شده يک هفته بعد از عمل برای معاينه محل عمل به پزشک ارائه دهنده خدمت مراجعه نمايد.

فرد وازکتومی شده بايد سه ماه بعد از عمل از نظر آزواسپرمی ( نبودن اسپرم در مايع منی) آزمايش شود انجام اسپرم آناليز بعدی با فاصله زمانی يک ماه از ازمايش اول ( چهار ماه پس از عمل ) خواهد بود. لذا تا ناپديد شدن اسپرم در مايع منی ، فرد بايد حتما از يک روش ديگر پيشگيری استفاده کند.

انواع روشهای تنظيم خانواده:

1- بلند مدت دائم ( توبکتومی، وازکتومي )

2- بلند مدت غير دائم (آمپول DMPA )

3- کوتاه مدت (قرص های ترکيبی ، قرص شيردهی ، کاندوم ، IUD )

قرص های ترکيبی:

قرص های ترکيبی به سه شکل LD و HD و تری فازيک موجود می‌باشد. اين قرصها بهترين روش برای اوايل ازدواج که زوجين نمی‌خواهند فوراً بچه‌دار شوند می‌باشد.

نحوه مصرف صحيح:

مصرف اين قرص ها بايد در 5 روز اول قاعدگی ( روز اول تا روز پنجم ) اغاز گردد. برای اطمينان بيشتر بهتر است که مصرف آن روز اول خونريزی قاعدگی شروع شود. قرص در ساعت خاصی از شبانه روز تا پايان بسته 21 عددی خورده می‌شود مصرف بسته بعدی پس از يک فاصله 7 روزه آغاز خواهد شد، ديگر مهم نيست که در اين 7 روز چه زمانی قاعدگی رخ می دهد. مهم اين است بين مصرف دو بسته قرص بايد 7 روز کامل فاصله و استراحت باشد. در اولين دوره مصرف قرص در دو هفته اول بايد علاوه بر آن از روش ديگری مثل کاندوم هم استفاده کرد.

فراموشی مصرف قرص LD و HD :

1- در صورت فراموشی خوردن يک قرص و بخاطر آوردن تا زمان مصرف قرص بعدی، به محض به ياد آوردن قرص فراموش شده ، ان قرص خورده شده و بقيه قرص ها طبق معمول ادامه يابد.

2- چنانچه دو قرص فراموش شود بقيه قرص ها طبق معمول ادمه يافته و تايک هفته نيز از يک روش کمکی پيشگيری از بارداری استفاده می‌شود.

3- در صورت فراموشی بيش از دو قرص در هر زمان از سيکل ، خوردن بقيه قرص ها (روزی يک عدد) ادامه يافته و تا يک هفته از روش کمکی ديگر نيز استفاده شده و بلافاصله پس از اتمام اين بسته ، مصرف بسته بعدی ( بدون فاصله 7 روزه) آغاز می‌گردد.

فراموشی مصرف قرص تری فازيک:

1- در صورت فراموشی مصرف يکی از قرص ها در زمان مقرر و بخاطر آوردن آن در کمتر از 12 ساعت پس از زمان هميشگی، بلافاصله آن قرص مصرف و بقيه قرص ها در موعد مقرر خورده خواهد شد شايان ذکر است که گذشت زمان کمتر از 12 ساعت از زمان معمول خوردن قرص تاثير پيشگيری از بارداری آن را کاهش نمی‌دهد.

2- در صورت فراموشی مصرف يکی از قرص ها در نوبت مقرر و به خاطر آوردن آن پس از 12 ساعت از زمان هميشگی، قرص فراموش شده خورده نشده ولی مصرف بقيه قرص ها طبق برنامه ادامه می‌يابد در اين مورد حتماً بايد از يک روش کمکی ديگر ( مثل کاندوم) نيز به منظور جلوگيری از بارداری تا پايان بسته استفاده شود.

عوارض قرص های ترکيبی:

لکه بينی، تهوع، استفراغ ، سردرد ، کم شدن بيش از حد خون قاعدگی، کاهش شير در صورت استفاده در زنان شيرده.

نکات مهم در برخورد با عوارض:

لکه بينی بين قاعدگيها در عرض 3-2 ماه برطرف می‌گردد، در صورت برطرف نشدن لکه بينی بعد از 3-2 ماه فقط در يک دوره و در روزهايي که لکه بينی وجود دارد هر شب دو قرص LD خورده شده که دو روز پس از پايان لکه بينی مجدداً به روزی يک عدد تبديل خواهد شد قرص های اضافی بايد از يک بسته جديد تامين گردد.

در صورت سابقه يک دوره آمنوره با مصرف صحيح قرص و قاعده نشدن در فاصله 7 روز بين مصرف دو بسته می‌توان بسته بعدی را پس از پايان فاصله 7 روزه آغاز نمود ولی شروع بسته سوم مشروط به قاعده شدن پس از پايان بسته دوم است در غير اين صورت بايد وجود حاملگی بررسی شود.

استفراغ به فاصله 2-1 ساعت بعد از خوردن قرص: يک قرص از يک بسته ديگر خورده شده و مصرف مرتب بقيه قرص هاي بسته اصلی در زمان مقرر ادامه می‌يابد در صورت تداوم استفراغ و اسهال شديد ضمن مصرف قرص در زمان مقرر، روش کمکی آغاز شده و استفاده از آن تا يک هفته پس از اتمام بيماری ادامه خواهد يافت.

تاريخ مراجعه بعدی: طي يک هفته قبل از پايان بسته برای دريافت بسته بعدی مراجعه نمايد.

موارد منع مصرف مطلق قرص های ترکيبی:

شک يا اطمينان به حاملگی ، شک يا ابتلا يا سابقه ابتلا به سرطان پستان، سرطان های وابسته به استروژن مثل آندومتر ، خونريزی رحمی بدون علات مشخص، هر نوع بيماری کبدی، خانم سيگاری 35 ساله و بالاتر با مصرف بيشتر از 15 نخ سيگار در روز، ابتلا يا سابقه DVT و اختلالات ترمبوامبوليک، بيماريهای دريچه قلب بيماری کرونر، سکته مغزی، ديابت همراه با بيماريهای عروقی، فشار خون بالاتر از 100/160 ميگرن با علائم عصبی موضعی، مادر شيرده زير 6 ماهگی ، آنژين قلبی ناپايدار ، ديس ليپيدمی و....

موارد منع مصرف نسبی:

فشار خون بين 90/140 تا 100/160، نئوپلازی داخل اپيتليومی تا شديد سرويکس ، ميگرن بدون علائم عصبی موضعی، واريس بدون سابقه DVT، افسردگی خيلی شديد، مصرف همزمان برخي آنتي‌بيوتيکها مانند ريفامپين و گريزوفولوين و نيز داروهاي ضد تشنج مانند کاربامازپين و فنوباربيتال و ...(اين داروها با قرصهاي ترکيبي تداخل اثر دارند مثلاً ريفامپين باعث کاهش اثر قرصها در پيشگيري مي‌شود و لذا بايد از يک روش کمکي ديگر استفاده کرد)

شاخص عملکرد: درصد استفاده از قرصهای ترکيبی:

100 × تعداد زنان واجد شرايط استفاده کننده از قرص ترکيبی

کل زنان واجد شرايط

قرص لاينسترول( شير دهی):

قرص خوراکی پيشگيری از بارداری بوده که مادران شيرده تا 6 ماه پس از زايمان می‌توانند از ان به منظور پيشگيری از بارداری استفاده نمايند.

نحوه مصرف صحيح:

شروع مصرف قرص های دوران شيردهی 6 هفته پس از زايمان است به شرطی که قاعدگی اتفاق نيفتاده باشد و تغذيه انحصاری با شير مادر صورت گيرد ولی اگر قبل از هفته ششم قاعدگی شروع شود مصرف قرص بايد از روز اول عادت ماهانه آغاز گردد.در 6 ماه اول تغذيه انحصاری با شير مادر قرص دوران شيردهی جهت اطمينان از عدم بروز حاملگی کافی است هر بليستر لاينسترنول دارای 28 قرص بوده که بايد هر شب يک عدد از آن راس ساعت معينی خورده شود. شروع مصرف بسته بعدی قرص بلافاصله پس از پايان بسته قبلی است بين دو بسته قرص نبايد هيچ فاصله زمانی وجود داشته باشد.

فراموشی مصرف قرص شيردهی:

فراموشی مصرف يک قرص تا 3 ساعت مسئله ای نبوده و ضمن خوردن قرص فراموش شده تا 3 ساعت آموزش و تاکيد برای خوردن قرص های بعدی در ساعت مقرر لازم است.

در صورتی که مصرف يک قرص بيش از 3 ساعت به تاخير افتد و يا خوردن يک قرص تا نوبت بعدی فراموش شود هر زمان که به ياد آيد قرص فراموش شده خورده شده و قرص نوبت بعدی نيز در زمان تعيين شده خورده خواهد شد. ضمناً تا دو روز هم از يک روش ديگر مانند کاندوم استفاده شود.

در صورتی که مصرف دو قرص دو روز فراموش شود بايد به محض به يادآوردن، قرص های فراموش شده يک جا خورده شده و بقيه قرص ها ادامه يافته و تا 7 روز از روش مضاعف مثل کاندوم استفاده شود. در صورت داشتن نزديکی محافظت نشده در اين دو روز از روش اورژانس پيشگيری از بارداری EC استفاده شود در صورت قاعده نشدن در مدت 6-4 هفته پس از فراموشی، بررسی بارداری لازم است.

در صورت فراموشی بيش از دو قرص و داشتن نزديکی محافظت نشده در عرض 72 ساعت اخير، تجويز EC و مشاوره برای انتخاب روش مناسب ديگر صورت گيرد. در صورتی که از نزديکی محافظت نشده وی در زمان عدم مصرف قرص، بيش از 72 ساعت می‌گذرد بررسی بارداری ضروری است.

عوارض قرص شيردهی:

خونريزی نامنظم مختصر در بين قاعدگی، تاخيردر برگشت قاعدگی، سردرد شديد ، زردی پوست و چشم ، درد شکمی بخصوص در قسمت پايين شکم و لگن که بايد به متخصص ارجاع داده شوند .

موارد منع مصرف مطلق قرص شيردهی:

خونريزی غير طبيعی رحمی، اختلالات حاد يا مزمن کبد، ابتلا به سرطان پستان.

موارد منع مصرف نسبی:

سابقه سرطان پستان ، چاقی شديد ، فشار خون بالا (100/160 به بالا)، سابقه حاملگی خارج رحمی، مصرف همزمان با داروهای ضد تشنج يا ريفامپين ، سابقه کلستارز بارداری.

شاخص عملکرد:

100 × تعداد زنان واجد شرايط استفاده از قرص شيردهی

کل زنان واجد شرايط

 

کاندوم:

کاندوم يک وسيله پيشگيری از بارداری از جنس لاتکس است ، کاندوم تنها روشی است که علاوه بر پيشگيری از بارداری از انتقال بيماريهای قابل انتقال از تماس جنسی مانند ايدز پيشگيری می‌نمايد.

نحوه صحيح استفاده از کاندوم:

1- در هر بار نزديکی کاندوم جديد استفاده شود.

2- کاندوم بايد پيش از مصرف مشاهده و از سالم بودن آن اطمينان حاصل شود ( با استفاده از روش باد کردن)

3- کاندوم بايد در حالت نعوظ و قبل از نزديکی به روی آلت کشيده شود.

4- لازم است بلافاصله پس از انزال برای خروج کاندوم اقدام شود برای اينکار در حاليکه هنوز نعوظ وجود دارد با گرفتن حلقه بالايي کاندوم نسبت به خارج نمودن آن اقدام خواهد شد.

5- با توجه به اينکه ماليدن وازلين، روغن نباتی و گياهی، احتمال آسيب به کاندوم و پاره شدن آن را افزايش خواهد داد لازم است که از استفاده از اينگونه موارد خودداری گردد ( با توجه به افزايش احتمال پاره شدن کاندوم در صورت استفاده همسر فرد از کرم های طبی بايد مصرف اين کرمها به پس از تماس جنسی موکول گردد.)

6- حين استفاده بايد مواظب بود که کاندوم با ناخن، انگشت يا انگشتر سوراخ نشود.

7- بايد توجه نمود که کاندوم پس از انزال در داخل واژن باقی نماند.

8- نبايد از کاندوم های شکننده ، تاريخ گذشته ، تغيير شکل و تغيير رنگ داده و يا کاندومی که بسته بندی داخلی آن صدمه ديده است استفاده کرد.

عيب ها يا عوارض کاندوم:

ايجاد حساسيت به کاندوم ، کاهش لذت جنسی به دليل کاهش حس لمس، لزوم استفاده پس از نعوظ ، احتمال خارج شدن يا پاره شدن.

در شرايطی که به هنگام نزديکی کاندوم پاره شود و شک به حاملگی وجود داشته باشد لازم است از روش اورژانس پيشگيری از بارداری استفاده شود.

چگونگی نگهداری کاندوم: کاندوم بايستی دور از نور آفتاب ، گرما ، رطوبت ، نور لامپ فلوئورسانس و اشعه ماورای بنفش بوده و در جای خنک و تاريک نگهداری شود.

مراجعه بعدی: بعد از اتمام بسته ( هر بسته حاوی 12 عدد کاندوم است).

شاخص عملکرد:

100 × تعداد افراد استفاده کننده از کاندوم

کل زنان واجد شرايط

 

روش اورژانس پيشگيری از بارداری: EC (Emergency Contraception)

روشی است که پس از تماس جنسی بدون استفاده از روش های مطمئن پيشگيری از بارداری و يا هر موردی که احتمال بارداری ناخواسته پس از تماس جنسی را داشته باشد استفاده می‌شود. اين روش نبايد به عنوان يک روش دائمی پيشگيری از بارداری استفاده شود.

نحوه مصرف صحيح:

اگر بيش از 72 ساعت از زمان نزديکی مشکوک نگذشته باشد ( مصرف اولين دوز اين روش بايد حداکثر در فاصله زمانی 72 ساعت از تماس جنسی مشکوک صورت گيرد):

1- قرص HD ، 2 عدد در اولين فرصت و 2 عدد 12 ساعت بعد.

2- قرصLD ، 4 عدد در اولين فرصت، و 4 عدد 12 ساعت بعد

3- قرص تری فازيک ، 4 عدد قرص سفيد در اولين فرصت و 4 عدد قرص سفيد 12 ساعت بعد.

تذکر های حين مصرف:

*بهتر است که قرص ها با شکم خالی خوردن نشود.

* در صورت استفراغ تا 2 ساعت پس ار استفاده از روش ، خوردن مجدد قرص ها ضروری است.

*حداکثر دفعات مجاز استفاده از اين روش در هر سيکل قاعدگی يکبار است.

*در صورت قاعده نشدن فرد يا عدم وجو خونريزيهای منطبق با قاعدگی در عرض 3 هفته پس از مصرف EC برا ی بررسی و معرفی برای انجام تست بارداری اقدام شود

* با توجه به تراتوژن نبودن اين روش برای جنين در صورت وقوع حاملگی ، نيازی به ختم آن نخواهد بود.

 

توبکتومی:

بعد از انجام مشاوره و رضايت زوجين از انتخاب روش دائمی ، فرم ارجاع تکميل می‌گردد و زن داوطلب به همراه بهورز جهت توبکتومی به بيمارستان مراجعه مينمايد.

زمان انجام توبکتومی:

در صورت اطمينان از باردار نبودن متقاضی، بستن لوله های رحمی در هر زمانی از سيکل قاعدگی امکان‌پذير است ( دو هفته اول سيکل قاعدگی دوره زمانی مناسب‌تر)

پس از زايمان طبيعی

هنگام سزارين ( پس از سقط و نيز در فاصله 42-7 روز پس از زايمان ، زمان مناسبی برای انجام توبکتومی نيست).

سن مناسب برای بستن لوله های رحمی:

در خانم های مولتی پار بالای 35 سال مناسب است. در مورد متقاضيان زير 30 سال با توجه به احتمال طلاق و ازدواج مجدد بهتر است ارائه خدمت مشروط به مشاوره دقيق شده و با در نظر گرفتن احتياطهای لازم همراه گردد.

عوارض توبکتومی که بايد فورا ارجاع داده شوند:

تب بالای 38 درجه ، درد ، تورم محل عمل و خروج چرک و خون از آن تا يک هفته، درد شکمی که بدترشده يا از بين نرود، اسهال، از حال رفتن.

مراجعه بعدی: مراجعه در فاصله 14-7 روز بعد از عمل به منظور کشيدن بخيه ها و معاينه محل عمل.

تذکر های مهم : خودداری از برداشتن اجسام و اشيای سنگين تا يک هفته ، نداشتن رابطه زناشويي تا يک هفته ( اگر درد پس از يک هفته ادامه يابد لازم است که تا زمان رفع درد از رابطه جنسی خودداری شود.)

شاخص عملکرد: درصد استفاده از توبکتومی

100 × تعداد زنان توبکتومی شده

کل زنان واجد شرايط

وازکتومی:

وازکتومی بدون تيغ جراحی يک روش دائمی پيشگيری از بارداری برای مردان است .اين روش با يک عمل جراحی سرپايي و بی حسی موضعی و معمولاً کوتاهتر از 20 دقيقه انجام می‌گيرد. طی اين عمل لوله های اسپرم بر از طريق ايجاد يک سوراخ کوچک بر بروی کيسه بيضه ها بسته می‌شوند. بعد از انجام مشاوره و رضايت زوجين از انتخاب روش دائمی، فرم ارجاع تکميل می‌گردد و فرد داوطلب جهت وازکتومی به مرکز NSV شهرستان مربوطه و يا بيمارستان مراجعه می‌کند. از جمله مزايای آن ، تاثير بسيار زياد آن در جلوگيری از بارداری ، ارزان بودن ، عدم نياز به وسايل خاص و عدم خطر زا بودن برای فرد است.

نکات مهم قبل از عمل وازکتومی:

تاکيد بر راسخ بودن در تصميم و عدم تمايل به بچه دارشدن در آينده، لذا برای زوجهايي که تصميم قطعی برای جلوگيری از بارداری ندارند توصيه نمی‌شود ، زيرا ميزان بازگشت باروری بعد از وازکتومی صد در صد نيست و شانس موفقيت حداکثر 50 درصد است ولی اگر موفقيت عمل بازگشت باروری موجب پيدايش اسپرم شود تا 90 درصد احتمال باروری هست.

هيچگونه منع مطلقی در انجام وازکتومی وجود ندارد اما در برخی شرايط بايد با احتياط ، تاخير و يا ارجاع صورت گيرد.

موارد احتياط: آسيب اسکروتوم و با سابقه عمل جراحی آن ،واريکوسال و هيدروسل بزرگ ، عدم نزول بيضه يک طرفه.

موارد تاخير: بيماری مقاربتی فعال ، التهاب سر آلت ، عفونت پوست اسکروتوم

موارد ارجاع: فتق کشاله ران ، عدم نزول بيضه دو طرفه ، اختلالات انعقادی، ايدز ، وجود توده در کيسه بيضه ها ، سابقه حساسيت به ليدوکائين.

 

 

 

شاخص عملکرد: درصد استفاده از وازکتومی:

100 × تعداد افراد وازکتومی شده

کل زنان واجد شرايط

آمپول DMPA ( مگسترول)

يک روش تزريقی پيشگيری از بارداری است 3 ماه از بارداری پيشگيری می‌نمايد.

نحوه مصرف و زمان شروع استفاده از آمپول DMPA و چگونگی استفاده از آن :

آمپول 150 ميلی گرمی هر 3 ماه يکبار تزريق می‌گردد. اگر متقاضی در محدوده فاصله زمانی 2 هفته زودتر و يا 2 هفته ديرتر از موعد مقرر مراجعه نمايد می توان ضمن تاکيد بر لزوم رعايت زمان تعيين شده،DMPA را تزريق کرد.

قبل از تزريق و برای بوجود آمدن سوسپانسيون يکنواخت ، بايد ويال يا آمپول را به شدت تکان داد.

تزريق آمپول عضلانی و عميق است ، محل تزريق نبايد ماساژ داده شود.

اولين تزريق (شروع استفاده از روش) در يکی از 5 روز اول قاعدگی انجام و تا يک هفته نيز از يک روش کمکی مانند کاندوم استفاده می‌شود.

زمان شروع استفاده از آمپول در مادران غير شيرده عبارتند از :

1) پس از زايمان: اولين تزريق بلافاصله پس از زايمان و تا 3 هفته پس از آن امکانپذير بوده و نيازی به برگشت قاعدگی نيست.

2) پس از سقط: استفاده از آمپول تا 5 روز بعد از سقط 3 ماهه اول يا دوم امکان‌پذير است تزريق آمپول پس از اين فاصله زمانی منوط به دريافت پاسخ منفی تست بارداری B.hCG از آزمايشگاه است.

  • زمان شروع استفاده از آمپول در مادران شيرده عبارتند از:

1 ) در صورت قاعده نشدن و تغذيه انحصاری شيرخوار با شير مادر و انتخاب آمپول به عنوان يک روش پيشگيری از بارداری مصرف آمپول بايد 6 هفته پس از زايمان آغاز گردد.

2)در صورت قاعده شدن، تزريق بايد در يکی از 5 روز اول قاعدگی انجام شده و تا يک هفته نيز از يک روش کمکی مانند کاندوم استفاده شود.

  • زمان تزريق آمپول به دنبال قطع يک روش: اگر فرد در 5 روز اول دوران قاعدگی مراجعه کند می توان بلافاصله آمپول را تزريق نمود در غير اينصورت تا فرارسيدن دوره قاعدگی بعدی برای تزريق آمپول، کاندوم در اختيار فرد قرار داده خواهد شد.

عوارض آمپول: اختلالات قاعدگی به صورت خونريزی شديد، لکه بينی و قطع قاعدگی، تاخير در بازگشت باروری، افزايش وزن، احساس درد در پستان ها، سردرد، کاهش ميل جنسی، تغييرات خلقی.

تاريخ مراجعه بعدی: به فاصله 3 ماه از تزريق قبل و يا حداکثر اختلاف دو هفته.

نکته: مصرف ان در افراد زير 16 سال با توجه به احتمال اثر منفی بر رشد استخوانی توصيه نمی‌شود.

شاخص عملکرد: درصد استفاده از امپول:

100 × تعداد افراد استفاده کننده از آمپول

کل زنان واجد شرايط

 

موارد منع مصرف مطلق آمپول:

بارداری ، سرطان پستان ، خونريزی واژينال بدون علت مشخص ، اختلالات شديد انعقادی، سابقه تومور کبدی ناشی از مصرف هورمونهای استروئيدی جنسی ، ترمبوآمبولی ، سابقه سکته مغزی ، ديابت کنترل نشده، ديابت با ضايعه عروقی يا ابتلای به ديابت به مدت بيست سال يا بيشتر.

موارد منع مصرف نسبی آمپول:

بيماری کبدی ، بيماری شديد قلبی عروقی، تمايل به برگشت سريع باروری ، مشکلات مرتبط با تزريق (ترس،..... ) افسردگی خيلی شديد ، فشار خون کنترل شده ، ديابت کنترل شده، مول ، چاقی.

آی .يو. دی(IUD ):

انواع مسی IUD تا 10 سال از بارداری پيشگيری می‌کند.

زمان شروع استفاده از آی .يو دی:

در زمان قاعدگی: کارگذاری آی.يو .دی در 5 روز اول خونريزی قاعدگی توصيه می‌شود در ماه اول آی.يو.دی لازم است بطور همزمان از وسيله ديگر نيز برای جلوگيری استفاده نمايد.

پس از زايمان طبيعی و سزارين : کوتاهترين فاصله زمانی ممکن برای آغاز استفاده از آی.يو .دی 6 هفته پس از زايمان طبيعی يا سزارين است ضمناً شيردهی مانع گذاشتن آی.يو .دی نبوده ، اثری بر شير مادر ندارد.

پس از سقط يا کورتاژ: پس از سقط يا کورتاژ زير 12 هفته و به شرط عفونی نبودن آن می توان در 5 روز اول پس از سقط آی.يو.دی‌گذاری را انجام داد. در موارد سقط بالای 12 هفته اين کار بايد با 6 هفته تاخير و پس از بررسی های لازم توسط متخصص انجام شود.

مادران شيرده که قاعدگی آنها برنگشته است : آی.يو .دی را می توان پس از 6 هفته پس از زايمان با انجام آزمايش B.HCG و اطمينان از عدم بارداری کار گذاشت.

عوارض IUD :

معمول: خونريزی، درد و کرامپ هنگام خونريزی

نادر: حاملگی خارج از رحم ، سوراخ شدن رحم ، عفونت لگنی ، خروج خود بخودی و حاملگی.

موارد منع مصرف IUD :

مطلق: شک يا اطمينان به حاملگی ، سابقه PID (بيماري التهابي لگن) با بستری در بيمارستان ، رحم با شکل غير طبيعی ، بيماری ويلسون ( برای IUD های مسی)، سابقه حاملگی خارج رحمی ، خونريزی رحمی بدون علت مشخص ، عدم سابقه زايمان ، سل لگنی و .....

نسبی: سابقه PID بدون بستری ، بيماری دريچه‌ای قلب ، سرويسيت يا واژينيت درمان نشده ، ابتلای به STI يا سابقه آن ، اندومتريت پس از زايمان يا سقط عفونی در 3 ماه گذشته و .....

بعد از کارگذاری IUD ، توصيه می‌شود در صورت رويارويي با هر کدام از عوارض ، به مرکز ارائه کننده خدمت مراجعه کند.

مراجعه بعدی بعد از کارگذاری IUD : يک ماه بعد ( پس از اتمام خونريزی قاعدگی ) و سپس هر 6 ماه يک بار در دوره پاکی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بهداشت خانواده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مراقبت مادران باردار:

مادران باردار پس از تشخيص بارداری ، لازم است طبق برنامه زير ويزيت شوند:

از هفته اول تا هفته 28 ، هر 4 هفته يک بار

از هفته 28 تا هفته 36 ، هر دو هفته يک بار

از هفته 36 تا موقع تولد ، هر هفته يک بار

در اولين ويزيت مادر باردار ، بايد شرح حال با توجه به نکات زير گرفته شود:

تاريخچه پزشکی : سابقه يا ابتلا فعلی به بيماری ها اعم از بيماری های زمينه ای (ديابت ، فشار خون بالا ، صرع ، سل ، کليوی ، آسم ، قلبی و... ) ، اختلالات روانی ، بيماری تيروئيد ، سوء تغذيه، ناهنجاری اسکلتی، عفونت HIV ، ايدز ، ناهنجاری دستگاه تناسلی ، تالاسمی مينور در زوجين ، هپاتيت ، اختلالات انعقادی ، سابقه سرطان پستان در افراد درجه يک خانواده مادر ( مادر ، خواهر ، مادر بزرگ ) و يا سابقه قبلی سرطان پستان در مادر و يا لمس توده در پستان توسط مادر ، مصرف دارو و حساسيت دارويي، نمايه توده بدنی غير طبيعی.

تاريخچه بارداری: تعداد بارداری ، تعداد زايمان ، تعداد سقط ، تعداد فرزندان ، سوابق بارداری و زايمان قبلی ، وضعيت بارداری فعلی ، آخرين روش پيشگيری از بارداری ،

تاريخچه اجتماعی : سن زير 18 و بالای 35 سال ، داشتن فرزند کمتر از 3 سال ، بارداری پنجم و بالاتر ، اعتياد به مواد مخدر، داروهای مخدر، کشيدن سيگار يا ساير دخانيات ، مصرف الکل ، شغل سخت و سنگين ، رفتارهای پر خطر ، همسر آزاری.

در هر ويزيت ، معاينه فيزيکی مادر باردار با نوجه به نکات زير انجام می‌گردد:

معاينه اندامها و صورت : پاها ، صورت و دستهای مادر از نظر وجود ادم بررسی می‌شود. ادم يکی از علائم هشدار دهنده می‌باشد. وجود مقدار کمی ادم در پاهای زن باردار طبيعی است ، ولی هر گاه محل ادم در پاهای زن باردار بالاتر از قوزک پا باشد همانند ساق پاها بايد به آن توجه کرد و مادر را مورد بررسی قرار داد. در ناحيه دستها و صورت هر گونه ادمی می‌تواند نشانه مسموميت حاملگی باشد. ادم صبحگاهی در صورت بيشتر در اطراف چشمها خود را نشان می دهد و ادم دستها را می توان با تنگ شدن مثلاً انگشتری يا حلقه نامزدی تشخيص داد.

معاينه چشم :در هر ملاقات ملتحمه چشم از نظر کم رنگ بودن و سفيدی چشم از نظر زردی بررسی می‌شود.کم رنگ بودن مخاط ملتحمه چشم به همراه کم رنگ بودن زبان، بستر ناخنها و يا کف دست ، "رنگ پريدگی شديد" است.

معاينه پوست : در هر ملاقات پوست بدن مادر مشاهده و بررسی می‌شود. ظهور بثورات پوستی ممکن است با تب و خستگی و آبريزش از بينی همراه باشد. بثورات پوست عبارت است از دانه های قرمز رنگ صاف يا برجسته و يا ضايعات تاولی دارای مايع شفاف يا چرکی.

معاينه دهان و دندان : در ملاقات اول و دوم ، دهان و دندان مادر از نظر وجود جرم ، پوسيدگی، التهاب لثه، عفونت دندانی، و آبسه معاينه می‌شود.

عفونت دندانی، آبسه و درد شديد: از فوريت های شايع دندان پزشکی است.پيشرفت شديد پوسيدگی و عفونت دندان معمولاً با دردهای شبانه ، شديد ، مداوم و خوبخودی همراه است که می تواند باعث تورم صورت و لثه ها ( ابسه ) شده و گاهی با فيستول (دهانه خروجی چرک آبسه دندان ) همراه شود.

معاينه پستانها: از نظر قوام ، ظاهر ، وجود توده و خروج هر نوع ترشح از پستان در خانم های بالای 25 سال (معاينه ترجيحاً توسط ماما يا پزشک عمومی زن)

لمس شکم از نظر بررسی اندازه کبد و طحال و بررسی شکم از نظر وجود اسکار و توده.

بررسی اندام های تحتانی از نظر وجود ادم و ناهنجاری های اسکلتی.

معاينه لگن و واژن: وضعيت ظاهری لگن از نظر تغيير شکلهای محسوس مانند راشيتيسم ، فلج بودن و يا اسکوليوزيس بررسی می‌شود.به منظور بررسی عفونت ، توده ، وضعيت رحم و ضمائم آن ، وضعيت ناحيه تناسلی از نظر هرپس و يا ساير ضايعات، معاينه واژن (توسط ماما يا پزشک عمومی زن) انجام می‌شود.

در هر ويزيت وزن مادر با وزنهای قبلی مقايسه می‌شود.به طور طبيعی افزايش وزن با توجه به BMI (نمايه توده بدنی ) بين 5/11 تا 16 گرم است. اگر طی يک هفته ، يک کيلوگرم يا بيشتر افزايش وزن رخ داد، افزايش وزن ناگهانی می‌باشد. BMI بايد در اولين ويزيت و قبل از هفته 16 بارداری تعيين گردد.

در هر ويزيت ، علائم حياتی مادر باردار با توجه به نکات زير بايد بررسی شود:

در طول بارداری فشار خون در يک وضعيت ثابت ( نشسته يا خوابيده ) و از يک دست ثابت ( راست يا چپ) اندازه گيری می‌شود. فشار خون 90/140 ميلی متر جيوه و بالاتر "فشار خون بالا" است.

افزايش تدريجی فشار خون : در مواردی که فشار خون سيستوليک و دياستوليک به ترتيب به ميزان 30 و 15 ميليمتر جيوه افزايش يافته ولی به ميزان 90/140 نرسيده است.

درجه حرارت بدن از راه دهان اندازه گيری می‌شود. دمای بدن به ميزان 38 درجه سانتی گراد يا بالاتر "تب" است.

تعداد نبض به مدت يک دقيقه کامل اندازه گيری می‌شود. تعداد طبيعی نبض، 60 تا 100 بار در دقيقه است.

تعداد تنفس به مدت يک دقيقه کامل اندازه گيری می‌شود. تعداد طبيعی تنفس ، 16 تا 20 بار در دقيقه است.

اندازه گيری ارتفاع رحم: از هفته 16 بارداری به بعد در هر ملاقات ، ارتفاع رحم اندازه گيری می‌شود (مثانه بايد خالی باشد) و با سن بارداری مطابقت داده می‌شود. در هفته 16 بارداری ، رحم در فاصله بين برجستگی عانه و ناف و در هفته 20 بارداری ، درحدود ناف قرار دارد. از هفته 18 تا 32 بارداری با استفاده از نوار متری ،ارتفاع رحم (فاصله برجستگی عانه تا قله رحم) بر حسب سانتی متر تقريبا با سن بارداری بر حسب هفته مطابقت دارد. در هفته 32 تا 36 بارداری ، رحم به استخوان جناغ نزديک می‌شود.و در هفته های 36 تا 40 در زير استخوان جناغ لمس می‌شود.

کنترل صدای قلب جنين: در هر ملاقات ( از هفته 26 به بعد) به مدت يک دقيقه کامل به صدای قلب جنين گوش داده و تعداد ضربان قلب شمرده می‌شود. تعداد طبيعی ضربان قلب جنين 110 تا 160 بار در دقيقه است.

ضمنا آزمايشات معمول بارداری به روش زير بايد انجام گردد:

در اولين ملاقات بارداری گروه خونی و Rh ، شمارش کامل خون ، کشت ادرار ، BUN و کراتی نين خون و در ملاقات سوم بارداری (هفته 26 تا 30 بارداری) شمارش کامل خون ، GCT(Glucose Challange test) و کامل ادراری توسط پزشک يا ماما درخواست می‌شود.

نکته 1: نتايج آزمايش ها توسط پزشک يا ماما بررسی می‌شود.

نکته 2: در صورت وجود يا سابقه رفتار های پر خطر در زن باردار يا همسرش، زن باردار برای انجام آزمايش HIV به کارشناس ايدز و يا مرکز مشاوره بيماری های رفتاری ارجاع داده می‌شود.

نکته 3: در صورت وجود يا سابقه رفتارهای پر خطر در زن باردار ويا همسرش، زن باردار برای انجام آزمايش VDRL ارجاع می‌شود.

نکته 4: نوبت اول کومبس غير مستقيم در مادر Rh منفی در هر زمانی پس از اطلاع از مثبت بودن Rh همسر توسط پزشک يا ماما درخواست می‌شود. نوبت دوم اين ازمايش در هفته های 25 تا 30 بارداری است.

نکته 5: در اولين مراجعه، چنانچه زن باردار در معرض خطر ( سابقه مرده زايي ، سابقه حداقل دو بار سقط خود به خودی ، سابقه تولد نوزاد 4 کيلوگرم يا بيشتر ، سابقه ديابت در افراد درجه يکم خانواده ، نمايه توده بدنی مساوی يا بيش از 30 کيلوگرم بر متر مربع پيش از بارداری ) باشد آزمايش GCT با 50 گرم گلوکز در شرايط غير ناشتا توسط پزشک يا ماما درخواست می‌شود.

نکته 6: در صورتی که خانم طبق دستورالعمل کشوری عليه هپاتيت ايمن نشده است ، آزمايش HBs Ag درخواست می‌گردد. (توسط پزشک يا ماما)

تجويز مکمل های غذايي برای مادران طبق برنامه زير می‌باشد:

اسيد فوليک: از ابتدا تا پايان بارداری روزانه يک عدد قرص اسيدفوليک برای مادر تجويز می‌شود.

آهن: از هفته 16 تا 20 بارداری( ماه چهارم) تا پايان بارداری روزانه يک عدد قرص آهن برای مادر تجويز می‌شود.

مولتی ويتامين: از هفته 16 تا 20 بارداری(ماه چهارم) تا پايان بارداری روزانه يک عدد قرص مولتی ويتامين مينرال يا ساده برای مادر تجويز می‌شود. در صورتی که مولتی ويتامين دارای اسيد فوليک است ، نياز به دادن اسيد فوليک به صورت جداگانه تا پايان بارداری نمی‌باشد.

برای کليه زنان باردار ، در صورتی که فاقد سابقه اين سازی باشند ، 2 نوبت واکسن توام بزرگسالان (ترجيحاً) و يا کزاز با فاصله 1 ماه از هم ( در هر زمانی از بارداری و حداکثر تا 4 هفته قبل از زايمان ) تزريق می‌گردد.

در صورتيکه خانم باردار ، 5 نوبت واکسن توام را قبل از بارداری نگرفته است پس از خاتمه بارداری ، ادامه واکسنهای توام را طبق برنامه واکسيناسيون زنان سنين باروری(49-15 ساله ) دريافت می‌کند (با فواصل يک ماه ، شش ماه ، يک سال و يک سال)

علائم خطر فوری :

در هر ملاقات ، ابتدا مادر از نظر وجود علائم خطر فوری بررسی می‌شود. در اين شرايط مادر برای انجام ساير مراقبت ها معطل نمی‌گردد.

خونريزی: خروج هر مقدار خون روشن يا تيره از مهبل (بيشتر از لکه بينی)

پارگی کيسه آب: خروج ناگهانی مايع آمنيوتيک از مهبل

درد شديد شکم: هر نوع درد خفيف يا شديد ، متناوب يا متوالی در هر ناحيه از شکم و پهلوها ، در مواردی که سن بارداری بالای 37 هفته است ، درد متناوب پايين شکم می‌تواند نشانه زايمان باشد.

تشنج: حرکات منظم بدن يا قسمتی از بدن که اغلب همراه با سفتی عضلات است و گاهی ممکن است هوشياری نيز دچار نقصان شود.

اختلال هوشياری: عدم پاسخگويي مادر به تحرکات وارد شده مانند نيشگون ، ضربه ، نور و... يا عدم درک زمان و مکان .

شوک: اختلال در گردش خون بدن که با علائم حياتی غير طبيعی مشخص می‌شود. علائم اصلی شامل ، نبض تند و ضعيف (110 بار در دقيقه يا بيشتر)، و فشار خون سيستوليک کمتر از 90 ميليمتر جيوه می‌باشدکه ممکن است با رنگ پريدگی ، عرق سرد ، و سردی پوست، تنفس تند 30 بار در دقيفه يا بيشتر ، بی قراری و گيجی همراه باشد.

پس از زايمان ، مراقبت از مادر به شرح زير ادامه می يابد:

1- مراقبت بلافاصله پس از زايمان :

مراقبت در سه ساعت متوالی ( ساعت اول،دوم، سوم تا زمان ترخيص ) بعد از زايمان صورت می‌گيردکه شامل:

بررسی حال عمومی ، ميزان خونريزی، فشار خون ، درجه حرارت مادر و نوزاد ، تعداد نبض ، تعداد تنفس مادر و تنفس خوب نوزاد، دفع ادرار ، شيردهی .

مراقبت های فوق در ساعت اول هر 15 دقيقه، در ساعت دوم هر 30 دقيقه و از ساعت سوم تا زمان ترخيص هر يک ساعت بايد کنترل گردد.

تجويز داروهای مورد نياز: برای مصرف هنگام درد مادر 10 عدد قرص استامينوفن يا کپسول مفناميک اسيد تجويز شده و مکمل های غذايي شامل قرص آهن و مولتی ويتامين برای مدت 3 ماه پس از زايمان داده می‌شود.

زمان ترخيص: با در نظر گرفتن وضعيت طبيعی مادر و نوزاد ، پس از 6 ساعت مادر مرخص شده و تاريخ و محل مراجعه بعدی نيز مشخص می‌گردد.

2- مراقبت پس از زايمان(پس از ترخيص):

مراقبت های پس از زايمان ، از روز اول پس از زايمان تا 60 روز بعد از زايمان در طی 3 ملاقات انجام می‌شود که ملاقات بار اول در روزهای 1 تا 3 و ملاقات بار دوم در روزهای 10 تا 15 و بار سوم در روزهای 42 تا 60 پس از زايمان می‌باشد. در اين ملاقات ها ابتدا وضعيت مادر از نظر علائم خطر فوری تعيين می‌شود و در صورتی که مادر هيچيک از موارد خطر فوری را ندارد تحت مراقبت های معمول پس از زايمان قرار می‌گيرد. در زمان ارزيابی مجددا مادر از نظر علائم خطر شناسايي شده و بر حسب طبيعی بودن همه موارد و يا وجود علامت خطر اقدام می‌شود.

ارزيابی معمول مادر شامل:

سوال در مورد عوارض و شکايت های شايع، اندازه گيری علائم حياتی ، معاينه چشم از نظر آنمی ، معاينه دهان و دندان ، معاينه اندامها از نظر ورم ، معاينه پستان ها ، معاينه محل بخيه ها ، معاينه شکم (رحم)، وضعيت ادراری تناسلی ، اجابت مزاج، وضعيت روانی (خلق و خو) ، وضعيت شيردهی و تجويز مکمل های غذايي ( آهن ، مولتی ويتامين تا 3 ماه بعد از زايمان روزی يک عدد )، تجويز مسکن در صورت درد ( مفناميک اسيد ، استامينوفن) و تعيين تاريخ مراجعه بعدی.

در ملاقات اول و دوم در مورد بهداشت فردی و روانی، مصرف دارو و سيگار، علائم خطر ، شکايت شايع ، تغذيه، مکمل های غذايي، شير دهی ، تنظيم خانواده ، بهداشت دهان و دندان و انجام پاپ اسمير توصيه می‌شود.

نکته :در هر ملاقات ، در مورد علائم خطر پس از زايمان از مادر پرسش می‌شود (خونريزی ، لکه بينی ، تب، درد ، مشکلات ادراری تناسلی، اختلالات روانی، سرگيجه ، رنگ پريدگیو.....)

مراقبتهاي ويژه در بارداري:

در موارد زير مادر باردار نياز به مراقبت ويژه دارد:

سابقه سقط جنين، مرده‌زايي در آخرين بارداري، سابقه غش يا تشنج در هر يک از بارداريها، سابقه ادم خصوصاً در صورت و دستها، سابقه فشار خون، سابقه زايمان غير طبيعي، زايمان بيش از چهار مورد، بارداريهاي با فاصله کم (حداقل دو سال)، سابقه خونريزي بيش از حد طبيعي بعد از زايمان، طولاني بودن مدت زايمان بيش از 24 ساعت، سابقه تولد نوزاد با وزن کمتر از 2500 گرم، سابقه مرگ نوزاد در هفته اول تولد، حاملگي بار اول، شکم بسيار بزرگ، سابقه بيماريهايي مانند قلب، کليه، سل، گواتر، ديابت، فشار خون و....

در اولين مراجعه مادر باردار به واحد بهداشتي، کارکنان بهداشتي بايد در مورد هر يک از مشکلات فوق از مادر سؤال کنند و در صورت مشاهده هر يک از موارد فوق بيمار نياز به مراقبت ويژه داشته به پزشک ارجاع غير فوري مي‌شود، زايمان او بايد حتماً در بيمارستان يا زايشگاه باشد و تعداد مراجعات او در دوران بارداري دو برابر مي‌شود.

لازم است به کليه مادران آموزش داد که در صورت مشاهده هر يک از علايم هشدار دهنده زير در هر موقع شبانه روز سريع به پزشک مراجعه کنند (ارجاع فوري):

لکه‌بيني يا خونريزي واژينال، استفراغ مداوم، سوزش ادرار، کاهش حرکات جنين، عدم تحرک جنين، ادم صورت يا دستها يا ادم شديد پاها، سردرد شديد يا مداوم، درد شکم، تاري ديد، تب يا لرز، خروج هر نوع مايع از واژن.

 

معاينه پستان مادران( اعم از باردار يا شيرده)

1) بررسی مشکلات پستان:

پرسنل با بررسی و معاينه پستان مادران باردار و شيرده مشکل دار را شناسايي نموده و نسبت به رفع مشکل و آماده سازی آنها در امر شيردهی اقدام مي‌نمايند.

نوک پستان به اشکال مختلف معمولی ، کوتاه ، صاف ، فرو رفته و بلند ديده می‌شود. شيرخواران در تمامی موارد می توانند بخوبی از پستان بخورند گر چه در نوع فرورفته به کمک بيشتری نياز دارد.

نوک پستان فرورفته يا صاف: تحريک نوک پستان قبل از شروع شيردهی که باعث برجسته شدن نوک آن می‌شود ، مکيدن نوک پستان توسط کودک بزرگتر ، کشيدن نوک پستان با سرنگ پلاستيکی به اين ترتيب که سر سوزن را از سرنگ جدا کرده و همين قسمت سرنگ را قطع و پيستون را در آن قرار می دهند قسمت انتهايي سرنگ را بر روی نوک پستان می‌گذارند و پيستون را به بيرون می‌کشند تا حالت خلاء و کشيدگی نوک پستان ايجاد گردد.

نوک پستان دراز: بايد کمک شود در موقع شيردادن نوزاد شيرخوار مقدار کمی از نسج پستان را در دهان بگيرد.

2) بررسی مشکلات شيردهی:

پرسنل بايستی مادران شيرده را که دارای مشکلات مربوط به پستان هستند با بررسی و معاينه شناسايی کرده و نسبت به رفع مشکل و آماده سازی آنها در امر شيردهی اقدام نمايد.

احتقان پستان: احتمال احتقان پستان خيلی زود و پس از زايمان به محض توليد شير زياد است و علت ديگر می‌تواند تخليه ناکافی و يا مکرر شير از پستان باشد. بهترين درمان احتقان ، خارج کردن شير از پستان است که می تواند از طريق مکيدن شيرخوار باشد و اگر لازم باشد با دست يا شير دوش تخليه شود.

مجاری بسته، ماستيت و آبسه پستان: توقف شير در قسمتی از پستان بعلت تغذيه نامکرر ، تغذيه شيرخوار فقط در يک وضعيت ، فشار ، باعث بسته شدن مجاری شير می‌شود. اگر بسرعت درمان نشده و پستان کاملا تخليه نشود ، پستان عفونی شده و ممکن است دچار ماستيت يا آبسه شود. بهترين درمان مجاری بسته اصلاح وضعيت شير خوردن شيرخوار ، تغذيه مکرر و شروع آن با پستان مبتلا ، ماساژ قسمت برجسته پستان بطرف نوک پستان به آرامی ، خودداری از پوشيدن لباس تنگ می‌باشد و در صورت وجود ماستيت تخليه شير از پستان و استفاده از آنتی‌بيوتيک و داروهای ضد درد برای تسکين درد و کاهش تب با تجويز پزشک توصيه می‌گردد.

درمان ابسه نيز مثل درمان ماستيت است که ممکن است به عمل جراحی نياز باشد.

زخم و شقاق پستان: شايعترين مشکلی است که مادران در روزهای اول شيردهی شکايت دارند و شايعترين علت آن وضعيت نادرست مکيدن شير خوار است. درمان زخم يا شقاق اصلاح ، وضعيت شير خوردن شير خوار ، کاهش احتقان پستان ، راهنمايي در زمينه عدم شستشوی مکرر پستان ، گذاردن يک قطره از شير روی پستان در پايان تغذيه ، در معرض هوا و نور خورشيد قرار دادن پستان ، درمان برفک می‌باشد.

ارزيابی و مراقبت از نوزاد:

1) کنترل نشانه های خطر در نوزاد:

آيا مادر تا 2 روز قبل از زايمان يکی از حالتهای زير را داشته است؟

تب بيش از 38 درجه ، پاره شدن کيسه آب زودتر از 18 ساعت قبل از زايمان، عفونتی که با آنتی بيوتيک درمان شده است، تنفس تند و کند، تو کشيده شدن شديد قفسه سينه، ناله کردن ، کاهش سطح هوشياری ، تشنج ، درجه حرارت بالا و پايين ، تونيسيته عضلانی غير طبيعی ، رنگ پريدگی يا سيانوز ، زردی 24 ساعت اول.

2) کنترل سن بارداری و اندازه گيری های نوزاد (وزن، دور سر، قد) بر طبق فرم زايمان.

3) کنترل نوزاد از نظر تورم و خون مردگی در ناحيه پرزنتاسيون، ناهنجاری مادرزادی، حرکات غير طبيعی و نامتقارن نوزاد.

4) کنترل از نظر عفونت های موضعی

چشم : تورم و خروج ترشحات پرکی

ناف: ترشح چرکیفراوان يا قرمزی اطراف ان بيش از يک سانتی متر

پوست: جوشهای چرکی بيش از 10 عدد يا تاول.

5) ارزيابی نوزاد از نظر تغذيه با شير مادر:

مشکل شير خوردن آيا غير از شير مادر مايعات ديگر می خورد ؟ آيا مادر بيمار است يا به جای ديگر انتقال يافته است؟ نحوه گرفتن پستان در چه وضعيتی است؟

احیای نوزادان

اگر نوزاد درطی دقیقه اول تولد،تنفس ندارد یا ناله می کند مراحل زیر انجام می شود:

1- مرحله مقدماتی

الف- گرم نگهداشتن نوزاد:

- قرار دادن نوزاد زیر warmer .

- خشک کردن سر و صورت و تنه نوزاد با حوله.

- قرار دادن نوزاد روی حوله یا پارچه ای که از قبل گرم شده است.

 

ب- وضعیت دادن به نوزاد:قرار دادن حوله یا پارچه لوله شده و به ضخامت 5/2-2 سانتی متر زیر شانه های نوزاد در وضعیت مناسب.

 

پ- ساکشن دهان: سپس بینی نوزاد و در صورت آغشته بودن به مایع آمنیوتیک ساکشن تراشه انجام شود (ساکشن نباید بیشتر از 2 مرتبه وهر بار بیشتر از 20 ثانیه طول بکشد.)

  انتشار : ۴ فروردین ۱۳۹۶               تعداد بازدید : 1094

دفتر فنی دانشجو

توجه: چنانچه هرگونه مشكلي در دانلود فايل هاي خريداري شده و يا هر سوال و راهنمایی نیاز داشتيد لطفا جهت ارتباط سریعتر ازطريق شماره تلفن و ايميل اعلام شده ارتباط برقرار نماييد.

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما