فصل اول

کلیات

 

 

 

 

 

 

1- 1 مقدمه :

سنگ آهن از نوع سنگ آذرین و با توجه به درجه اکسیداسیون به شکل چهارگان و به اسامی اکسید آهن هماتیت، لیمونیت و ماگماتیت و به رنگهای قرمز، زرد و سیاه در طبیعت یافت می شود و معمولاً با عیار بالای 40% به عنوان ذخیره معدنی و استحصال مرقون به صرفه می باشد.

استخراج سنگ اهک با روش روباز و پلکانی می باشد. بدین ترتیب که ابتدا توسط دریل واگن عملیات حفارید انجام شده و با خرج گذاری چالها با مواد ناریه دینامیت، پودر آنفو و چاشنی الکتریکی و یا معمولی فوری و تأخیری و انفجار قطعات ماده معدنی جدا شده و با استفاده از لودر مواد معدنی جدا شده و با استفاده از لودر مواد معدنی به داخل کامیون ها جهت حمل به کارخانه فراوری و تلغیظ حمل می شود. برای تأمین باد لازم دریل واگن و یا پرقراتورها از کمپرسور استفاده می شود. مختصات چالهای دحفاری شده با دریل واگن با قطر سر مته 64 و یا 76 میلی متر و فواصل چالها از یکدیگر 5/1 الی 2 متر و از طسح آزاد حدود 4 متر و بسته به نقشه آتشباری می باشد و مشخصات پله ها به عبارت طول سینه کار برابر طول جعبه کار و عمق چال برابر ارتفاع پله و معمولاً 12 متر و عرض پله ها برابر محل استقرار ماشین آلات حفاری، باربری در حدود 20 الی 25 متر می باشد. جهت استخراج عملیات باطله برداری و پاکسازی سطحی معدن انجام شده و سپس آماده سازی پله ها و عملیات استخراج ماده معدنی صورت می گیرد و کلیه عملیات از بالا به پایین صورت خواهد گرفت.

 

1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :

بهره برداری سنگ معدن آهن

 

محل اجزا :

 

 

1 – 3 – مشخصات متقاضیان :

نام	نام خانوادگی	مدرک تحصیلی	تلفن

 

1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :

از آنجا که سنگ آهن مهمترين ماده اوليه مصرفي در كارخانجات توليد آهن و فولاد ميباشد كه در روشهاي مختلف توليد ، بصورت دان هبندي شده و يا تغليظ شده مورد استفاده قرار مي گيرد. در حال حاضر تعدادي از معادن بزرگ سنگ آهن كشور جهت رفع نيازهاي فعلي در حال بهره برداري ميباشند ، لكن با در نظر گرفتن برنامه هاي افزايش ظرفيت فولاد كشور در سالهاي آتي ، استفاده از ساير معادن سنگ آهن نيز ضروري بوده و بايستي مورد شناسايي ، اكتشاف و استخراج قرار گرفته و متناسب يا كيفيت آنها در واحدهاي توليد آهن و فولاد به روشهاي احياء مستقيم ، كوره بلند و يا ساير روشهاي موجود مورد استفاده قرار گيرند.

و همچنین با توجه به خودکفایی این صنعت در دولت و همجنین نیاز بازار داخلی به تولید این محصول با توجه به این که بهره برداری معدن سنگ آهن می تواند به رشد و شکوفایی اقتصادی کشور کمک کند این طرح را انتخاب نمودم

1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :

این طرح از جهات گوناگون برای جامعه مفید است ، شکوفایی اقتصادی و خودکفایی در تولید یکی از محصولات وارداتی که ارز زیادی را از کشور خارج می کرد ، سوددهی و بهبود وضعیت اقتصادی ، اشتغالزایی ، استفاده از نیروی انسانی متخصص در پرورش کالای داخلی و بهره گیری از سرمایه ها و داشته های انسانی در بالندگی کشور .

 

نمایی از کارگاه سنگ آهن گل گوهر

 

1 – 6 - وضعیت و میزان اشتغالزایی :

تعداد اشتغالزایی این طرح 18 نفر میباشد .

 

 

 

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :

نگاه اجمالی

امروزه یکی از اساسی‌ترین پایه‌های اقتصادی و اجتماعی کشورهایجهان راصنایع آهن و فولادتشکیل می‌دهدو این ، به سبب نیاز مبرمی است که انسان جهت پیشبرد مقاصد خود در زندگی دارد. بانگاه اجمالی به کارآیی این عنصر حیاتی ، می‌توان به نقش سازنده آن پی‌برد؛ زیراعلاوه بر کاربرد آن در امر ساختمان سازی ، پل سازی و غیره یکی از کالاهای اساسی درصنایع اتومبیل سازی ، کشتی سازی و لوکوموتیو سازی است و به‌صورت آلیاژهای مختلف ،اساس تکنولوژی ماشین‌آلات را تشکیل می‌دهد.

 

تاریخچه

با توجه به کشف یک تبر آهنی متعلق به 3000 سال پیش از میلاد درداخل یکی از قبرهای سومریان واقع در شهر اور که در جنوب بین‌النهرین قرار داشت،نشان می‌دهد که استفاده ازآهن توسط انسان از حدود 3000سال پیش از میلاد مسیح آغاز و عمدتاً در کشورهای مصر ، آشور ، چین و هندوستان رواجداشت. در آغاز انسان از آهن طبیعی که به‌صورتسنگ معدن آهنبا درجات خلوص متفاوت بدستمی‌آمد، استفاده می‌کرد.

با این حال ، نظر دیگری وجود دارد که انسانهای آنروزگاران از شهاب سنگ‌ها به‌عنوان آهن خالص‌تر استفاده می‌کردند. استفاده از آهنخالص درحدود 1300 سال پیش از میلاد امکان‌پذیر شد که به ظن قوی بطور تصادفی بر اثرگرما دادن شدید صخره‌های کانی ، آهن خالص توسط ذغال صورت گرفت با حرارت دادن گلاخری و ذغال نیز آهن استخراج می‌کردند.

سیر تحولی و رشد

روند استخراج آهن از ترکیبهای طبیعی آهن به مرور زمان ،راه تکامل می‌پیمود تا اینکه نخستین کوره استخراج آهن به سبک امروزی که بهکورهکانالانیمعروف بود، نوآوری شد. این کوره دارای آتش‌دانی به ابعاد 75×60×60سانتی‌متر بود. سیر تکاملی این روند به آنجایی رسید که امروزه ، کارخانه‌های عظیماستخراج و ذوب آهن و فولاد با ظرفیت چندین میلیون تن به وجود آمده است.

 

سنگ معدن‌های آهن

سنگ معدن‌هایی کهآهن از آن استخراج می‌شود،بیشتر به‌صورت اکسیدهای آهن ، مانند مگنتیت یا هماتیت است که با 2 تا 20 درصدناخالصی (نظیر سیلیکات‌ها و آلومینات‌ها) همراه است. این ناخالصی‌ها در کوره از آهنجدا شده به‌صورت تفاله خارج می‌شوند. سنگ معدن تصفیه شده و تغلیظ شده به‌صورت پودریا دانه‌های ریز در کوره وارد می‌شود. مناسب‌ترین اندازه ذرات آن بین 6 تا 25میلی‌متر است. یادآوری می‌شود که امروزه از سولفید طبیعی آهن (پیریت) در استخراجآهن استفاده نمی‌شود، بلکه مصرف عمده آن دراسیدسولفوریک سازی است.

 

فرآیند‌های اولیه استخراج آهن

استخراج آهن از سنگ معدن‌های آن طیفرایند‌های فیزیکی و مکانیکی و شیمیایی تحت شرایط ویژه ای صورت می‌گیرد.

درمرحله آغازی ، سنگ معدن باید طی چندین مرحله از عملیات از جمله : خرد کردن ، آسیابکردن ، سرند کردن ، شستشو ، استفاده از جدا کننده مغناطیسی و یا به روش فلوتاسیونتغلیظ شود. محلول غلیظ شده معمولاً دارای 60 تا 65 درصد آهن ، 8 تا 12 درصد سیلیسمی‌باشد. پس از تلغیظ سنگ معدن آن را باید به اندازه‌هایی به ابعاد 6 تا 25میلی‌متر که مناسب برای تغذیه کوره‌های وزشی است، تبدیل کرد که این عمل را اصطلاحاًآگلومریزه شدنمی‌نامند.

استخراج آهن از سنگ معدنهای آن عمدتاً بااستفاده از کوره‌های وزشی صورت می‌گیرد که در حقیقت یک رآکتور بزرگ شیمیایی است کهدر آن مخلوطی از سنگ آهک ، سنگ معدن آهن و زغال کک گرما داده می‌شود.

 

مواد اولیه مورد نیاز استخراج آهن

سنگ معدن آهن

در مجاورت ذغال بر اثر گرما در کوره احیا می‌شود و سپس براثر جریانی از گازهای احیا کننده داغ که ازسوختن کک در هوای گرم پایین کوره تولید می‌شود و در جهت عکس مسیرآهن حرکت می‌کند،ذوب می‌شود. آهن مذاب و تفاله حاصل از سنگ معدن به ازای هر دو تا چهار ساعت ازآتشدانکوره تخلیه می‌شود. اگر مواد اولیه بطور پیوسته از بالای کوره وارد شود، در این صورت ،کوره می‌تواند بطور پیوسته کار کند. محصول کوره وزشی همانچدن است که برایتبدیل آن به دیگر مشتقات آهن ، بویژهفولاد ، باید درآن تغییراتی داد.

 

زغال کک

مشخصات ساختاری آن عبارت است از : کربن ثابت 85 تا 90 درصد ،خاکستر 5 تا 13 درصد ، رطوبت تا 8 درصد ، مواد فرّار 1.6 تا 11 درصد ، وگوگرد 0.5 تا 1.2درصد. نقش کک در فرآیندکوره‌های وزشیتولید گازهای احیا کننده استو در اثر سوختن در پایین کوره انجام می‌پذیرد و مقاومت مکانیکی آن نیز در عمل مهماست. اندازه کک مورد مصرف ، باید بین 1.5 تا 75 میلی‌متر باشد.

 

سنگ آهک

به منظور کمک کردن ذوب و پایین آوردن دمای ذوب ناخالصی‌ها به سنگمعدن افزوده می‌شود. نسبت تشکیل دهنده‌های بازی در مخلوط یعنی (CaO) و (MgO) بهتشکیل دهنده‌های اسیدی یعنی (SiO₂) باید در حد ثابتی حفظ شود تاتفاله‌های کف مانند و سبک (سیلیکات‌های کاسیم و منیزیم ) بطور کامل تشکیل شود وسایر ناخالصی‌های همراه با خود را از آهن جدا کند. برای این منظور ، سنگ آهک ودولومیت بکار گرفته می‌شود.

گاهی برای کنترل ترکیب تفاله‌های جاری ، مقداریسیلیکات نیز بدان اضافه می‌شود. مناسب‌ترین اندازه این دسته از مواد برای کوره‌هایوزشی بین 70 تا 75 میلیمتر است.

 

واکنش‌های کوره استخراج آهن

پس از اینکه کک در قسمت پایین کوره بارگیریشده ، آن را تا حدودگرم می‌کنند تابر اثر وزش هوای گرم شروع به سوختن کرده ،دما را در دهانه قسمت سوختکوره تاافزایش دهد. دی‌اکسیدکربن حاصل در این دما ناپایدار بوده ، بوسیله کک موجود در محیط بهمنوکسید کربنتبدیل می‌شود. بخار آبهمراه با هوای داغ در واکنش با ککنیز خود تولید منوکسید کربن می‌کند.

واکنش‌هایانجام شدهدر دهانه سوخت که در حد بین مخزن سوخت و سنگ معدن آهن قرار دارد، درقسمت بالاتر کوره کهدما زیراست، اکسیدهایآهن بوسیله منوکسید کربن وهیدروژن حاصلاحیا می‌شوند. در قسمت بالاتر کوره وقتی که دما بهتارسید، سنگ آهکنیزتجزیه می‌شود. در قسمت پایین کوره دربالاتر ازاکسیدهای آهنبوسیله کربن احیا شده ، دی‌اکسید کربن حاصل بطور همزمان با کک واکنش داده و بهمنوکسید کربن تبدیل می‌شود.

این احیا بهاحیای مستقیممعروف است کهنیازی به انرژی زیاد دارد. بیشتر گوگرد که همراه کک وارد کوره می‌شود، در داخل آنبهتبدیلمی‌شود. حاصل باترکیب شده آنهارا بهتبدیل می کند. حاصل ضمن واکنش،آهن آزاد می‌کند. میزان وچگونگی حذفگوگرد به دمایتفاله و نسبتبستگی دارد.

 

احیای مستقیم

احیایی است که در آن ، سنگ معدن آهن ، بوسیله عوامل احیاکنندهجامد یاگازی احیا می‌شود. با توجه بهمقدارکربن موجود در آهن ،این عنصر به‌صورت دو نوع محصول آهن یعنیچدن وفولاد عرضهمی‌شود.

جدول نام و فرمول شیمیایی سنگ معدن های مهم آهن

فرمول شیمیایی	نام معدن شناسی	نام شیمیایی
مگنتیت	تترا اکسید دی آهن (III) آهن (II)
هماتیت	اکسید آهن (II)
ایلمنیت	تری اکسید تیتان آهن (II)
لیمونیت	ئیدروکسید آهن (III)
-	-	یا اکسید آهن (III) هیدراته
سیدریت (اسپاتیت)	کربنات آهن (II)
چاموزیت ، گرینالیت	سیلیکات آهن (II)
پیویت ، مارکالیت	دی‌سولفید آهن (II)

 

 

 

ماشین آلات استخراج ( گل گوهر )

 

مجوز های قانونی :

تعریف: جواز تاسیس مجوزی است که جهت احداث ساختمان ، تاسیسات ، نصب ماشین آلات و استخراج معادن بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش معادنصادر میگردد.

 

مراحل صدور جواز تاسیس :

1- پذيرش درخواست متقاضی صدور جواز تأسيس فعاليتهای صنعتی و تكميل پرونده توسط مديريت اداره صنایع و معادن شهرستان .

2- بررسی پرونده از نظر مدارك و تطبيق با مصاديق والويتهای سرمايه گذاری در واحد صدور مجوز مديريت صنايع و معادن .

3- تكميل پرسشنامه جواز تاسيس ( فرم شماره يك ) توسط متقاضی

4- ارسال پرونده منضم به فرم شماره يك به اداره مربوطه بمنظور بررسی ، اصلاح و تائيد فرم پرسشنامه جواز تاسيس با استفاده از اطلاعات طرحهای موجود ، طرحهای تيپ و تجربيات كارشناسی و ارجاع پرونده به مديريت .

5- ارجاع پرونده توسط مديريت به واحد صدور مجوز جهت مراحل صدور جواز تأسيس .

 

شرايط عمومي متقاضيان ( اعم از اشخاص حقيقي يا حقوقي ) دريافتجواز تاسيس

1- اشخاص حقيقی

-تابعيت دولت جمهوری اسلامی ايران

- حداقل سن 18 سال تمام

- دارا بودن كارت پايان خدمت يا معافيت دائم

 

2- اشخاص حقوقی

- اساسنامه ( مرتبط با نوع فعاليت )

- ارائه آگهی تاسيس و آگهی آخرين تغييرات در روزنامه رسمی كشور

 

 

مدارك مورد نياز:

1- ارائه درخواست كتبی به مديريت اداره صنایع و معادن شهرستان يا مديريت صنايع كشاورزی و روستايی استان.

2- اصل شناسنامه وتصوير تمام صفحات آن

3- تصوير پايان خدمت يا معافيت خدمت سربازی

4- تصوير مدرك تحصيلی و سوابق كاری مرتبط با درخواست

5- يك قطعه عكس از هريك از شركاء

6- تكميل فرم درخواست موافقت با ارائه طرح صنايع تبديلی و تكميلی

7- پوشه فنردار

8-درصورت داشتن شركت ، ارائه اساسنامه ، آگهی تاسيس و روزنامه ، مرتبط با فعاليت مورد درخواست

 

اصلاحیه جواز تاسیس :

1- ارسال درخواست متقاضی توسط صنایع و معادن شهرستان (متقاضی) به مدیریت و ارجاع به واحد صدور مجوز.

2- دبیرخانه در مورد تغییرات مدیریت ضمن بررسی اصلاحیه صادر و به اطلاع اداره تخصصی میرساند.

3- دبیرخانه در موردی که نیاز به کارشناسی تخصصی دارد درخواست را به اداره تخصصی جهت بررسی و اعلام نظر ارجاع می دهد.

4- اداره تخصصی پس از بررسی وتائید به دبیرخانه صدور مجوز ارجاع میدهد.

5- دبیرخانه صدور مجوز پس از تائید مدیر اقدام به صدور اصلاحیه جواز تاسیس نموده و رونوشت آنرا به بخشهای ذیربط ارسال می نماید.

 

تعریف:

پروانه بهره برداری مجوزی است که پس از اتمام عملیات ساختمان و تاسیسات و نصب ماشین آلات جهت بهره برداری بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش استخراج معادن صادر می گردد.

 

 

صدور پروانه بهره برداری :

1- تکمیل فرم درخواست پروانه بهره برداری توسط متقاضی و تائید و ارسال آن توسط اداره صنایع و معادن شهرستان به مدیریت.

2- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت بازدید کارشناسان (کارشناس تخصصی و کارشناس نواحی صنعتی و کارشناس تولید) با هماهنگی روسای ادارات تخصصی.

3- تائید رئیس اداره تخصصی و ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز.

4- اخذ استعلام از ادارات ذیربط.

5- تهیه پیش نویس پروانه بهره برداری و تائید مدیریت.

6- صدور پروانه بهره برداری و ارسال رونوشت به بخشهای ذیربط.

 

مراحل صدور توسعه طرح :

1-تکمیل فرم درخواست توسعه طرح توسط شهرستان (متقاضی) و ارسال به مدیریت.

2- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت بررسی و اظهار نظر و بازدید کارشناسان (کارشناس تخصصی و کارشناس تولید) با هماهنگی روسای ادارات تخصصی.

3- دبیرخانه صدور مجوز پس از تائید ادارات تخصصی در کمسیون بررسی طرحها مطرح می نماید و در صورت عدم تایید کمسیون به شهرستان و متقاضی اعلام مینماید و در صورت تایید از ادارات ذیربط استعلام می نماید.

4- ارجاع به اداره تخصصی جهت بررسی طرح توسعه.

5- ارجاع به دبیرخانه صدور مجوز جهت صدور موافقت با توسعه طرح پس از تایید مدیر.

6- ارسال رونوشت به بخشهای و ادارات تخصصی و سازمانهای ذیربط.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم

روش انجام کار

 

 

 

 

گزارش مختصر بازدید از واحد ها تولیدی با خدماتی مرتبط با موضوع پروژه :

بازدید از معدن سنگ آهن

بر اساس هماهنگی های بعمل آمده در بازدید از معدن سنگ آهن به بررسی سیستم ها و دستگاهها و ماشین آلات موجود در کارخانه پرداختیم و سیستم مدیریت و روش های استخراج معدن را مورد ارزیابی قرار دادیم .

 

جنبه های ابتکاری بودن و خلاقیت به کار رفته شده :

ابتکار و نوآوری در کلیه رشته ها می تواند عامل پیشرفت و توسعه قرار گیرد در بخش صنعت و استخراج معادن استفاده از ایده های نو و نوآوری و خلاقیت می تواند به عامل موفقیت تبدیل شود ، برای مثال استفاده از کوره کانالی که جهت استخراج آهن از ترکیبات طبیعی آهن استفاده می شود از جنبه های نوآوری این طرح است.

 

 

 

 

 

فهرست تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز و برآورد قیمت آنها :

 

فهرست مواد مصرفی مورد نیاز (مواد ناریه) :

 

 

 

مشخصات نیروی انسانی مورد نیاز از لحاظ مفید بودن و توانایی کار :

 

 

 

 

 

توجیه اقتصادی محصول :

ظرفیت تولید: 5000 تن

 

روشهای بازاریابی و تبلیغات جهت ( جهت فروش کالا )

در زمینه فروش مواد معدنی می توان از روش های مختلف بازاریابی استفاده نمود ، تبلیغات تلویزیونی ، استفاده از بنر های و تیزر های تبلیغاتی ، استفاده از چاپ پوستر های تبلیغاتی ، تبلیغات در اینترنت و ارائه روش های تبلیغاتی دیگر برای جذب بازار فروش جزئی و استفاده از روش فرد به فرد برای فروش کلی محصولات در بازار داخلی .

 

 

 

 

 

 

فصل سوم

امور مالی طرح

 

 

 

 

1- سرمایه گذاری ثابت :

1-1- ساختمان ها و تأسیسات :

 

2-1- ماشین آلات :

3-1- هزینه های پیش بینی نشده :

2- هزینه های جاری :

1-2- هزینه های پرسنلی :

با احتساب معادل 70% حقوق به عنوان حق بیمه سهم کارفرما و دو ماه حقوق و پاداش و ذخیره سابقه کار هزینه های پرسنلی به عبارت ذیل می باشد :

2-2- هزینه سوخت :

با احتساب 40% گازوییل و 20% بنزین برای روغن و گریس مصرفی ماشین آلات فوق کل هزینه سوخت به عبارت ذیل می باشد :

 

 

 

3-2- هزینه تعمیرات و نگهداری :

 

4-2- هزینه استهلاک :

 

5-2- هزینه مواد ناریه :

و با منظور نمودن هزینه حمل و اسکرت سایر هزینه ها، کل هزینه مواد ناریه 45000 ریال برآورد می گردد.

 

6-2- هزینه اجاره بلدوزر :

 

7-2- هزینه غذا :

 

 

 

 

 

 

 

8-2- هزینه لوازم و ابزارآلات :

 

9-2- هزینه متفرقه و پیش بینی نشده :

 

 

 

 

جمع هزینه های جاری :

 

 

قیمت فروش :

 

سرمایه در گردش :

 

حقوق پایه :

 

 

 

محاسبه قیمت تمام شده :

 

سود ویژه قبل از کسر مالیت :

محاسبه نرخ بازگشت :

دوره بازگشت سرمایه :

 

 

 

 

 

فصل چهارم

جمع بندی – نتیجه گیری و پیشنهادات

 

 

 

نتایج حاصله از اجرای طرح :

با توجه به مصرف بالای سنگ آهن و اهمیت ویژه صنایع بزرگ فولاد و ذوب آهن به ماده فوق و اشتغالزایی طرح مذبور و سود حاصل از فروش و بازگشت سرمایه در سال سوم اجرای طرح فوق با توجیه فنی و اقتصادی همراه است .