مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده......1

فصل اول(کلیات) . 2

هدف تحقیق.... 3

پیشینه تحقیق.3

روش کار تحقیق.... 4

مقدمه.... 5

فصل دوم......... 12

2-1 گل ها و گیاهان... 14

2-2 گل ها و کوه...... 19

2-3 گل ها و گیاهان، باد و نسیم و صبا............................................................................. 21

2-4 چمن، گل ها و گیاهان.............................................................................................. 22

2-5 گل ها و گیاهان، چشمه و آب .................................................................................. 25

2-6 شبنم ....................................................................................................................... 26

7-2 سبزه........................................................................................................................ 28

2-8 بلبل، درخت و گل.................................................................................................... 30

2-9 باغ، بیشه و جنگل..................................................................................................... 31

2-10درختان .................................................................................................................. 33

2-11درختان و بیشه و جنگل، وزش باد و نسیم................................................................. 37

2-12جنگل و مهتاب .................................................................................................... 40

فصل سوم....................................................................................................................... 42

3-1 طلوع....................................................................................................................... 44

3-2 غروب..................................................................................................................... 50

3-3 صحنه شب............................................................................................................... 51

3-4 صبح و روز ............................................................................................................. 55

فصل چهارم.................................................................................................................... 57

4-1 کوه.......................................................................................................................... 58

4-2 کوه و گل ها و گیاهان............................................................................................... 60

4-3 کوه و برف............................................................................................................... 63

4-4 کوه و چشمه............................................................................................................ 64

4-5 کوه و ابر.................................................................................................................. 64

4-6 حرکت جویبار از دامنه کوه........................................................................................ 65

4-7 کوه و درّه................................................................................................................. 66

4-8 کوه، دریا و موج....................................................................................................... 66

4-9 کوه و شب............................................................................................................... 67

4-10کوه و ماه................................................................................................................. 67

4-11کوه و مه ................................................................................................................ 67

4-12دشت...................................................................................................................... 67

4-13درّه......................................................................................................................... 68

فصل پنجم(آب).............................................................................................................. 69

فصل ششم...................................................................................................................... 72

6-1 باد........................................................................................................................... 73

6-1-1 باد و طوفان........................................................................................................................76

6-2 طوفان...................................................................................................................... 76

6-3 باد خزان.................................................................................................................. 76

6-4 گرد باد.................................................................................................................... 77

6-5 بادصبا...................................................................................................................... 77

6-6 باد نوبهار................................................................................................................. 78

6-7 باد نوروز................................................................................................................. 79

6-8 نسیم........................................................................................................................ 80

فصل هفتم....................................................................................................................... 82

7-1 برف........................................................................................................................ 83

7-2 کولاک..................................................................................................................... 84

فصل هشتم (رنگین کمان)................................................................................................ 86

فصل نهم......................................................................................................................... 89

9-1 بلبل......................................................................................................................... 91

9-1-1 بلبل و کبک دری.................................................................................................. 93

9-2 پرستوی بهاری.......................................................................................................... 93

9-3 پروانه...................................................................................................................... 93

9-3-1 بلبل و پروانه........................................................................................................ 94

9-4 خروس............................................................................................................................. 94

9-5 طوطی...................................................................................................................... 95

9-6 غراب ...... 95

9-7 قوی........................................................................................................................ 96

9-8 کبوتر....................................................................................................................... 96

9-9 گاو و گله................................................................................................................ 96

9-10هزارآوا.................................................................................................................... 97

فصل دهم........................................................................................................................ 98

10-1 آبشار..................................................................................................................... 99

10-2 جویبار، جوی........................................................................................................ 100

10-3 چشمه................................................................................................................... 102

10-4 دریا...................................................................................................................... 103

10-5 رود...................................................................................................................... 104

فصل یازدهم................................................................................................................... 107

11-1 ابر........................................................................................................................ 108

11-2 باران..................................................................................................................... 113

11-3 صاعقه (رعد و برق).............................................................................................. 114

11-4 رعد و برق و باران................................................................................................. 115

11-5 سیل ، سیلاب........................................................................................................ 115

فصل دوازدهم................................................................................................................ 118

12-1 بهار...................................................................................................................... 120

12-2 خزان.................................................................................................................... 124

12-2-1 بهار و خزان...................................................................................................... 126

12-3 زمستان................................................................................................................. 127

12-4 زمستان و تابستان................................................................................................... 128

فصل سیزدهم ................................................................................................................ 130

13-1 ماه........................................................................................................................ 132

13-2 ماه پشت ابر.......................................................................................................... 135

13-3 ماه و کوه............................................................................................................... 136

13-4 مهتاب و باد.......................................................................................................... 137

13-5 مهتاب و آب......................................................................................................... 137

13-6 مهر و مه............................................................................................................... 138

13-7 عکس ستارگان و ماه در آب دریا، برکه، جوی و گرداب............................................ 138

13-8 مهتاب و جنگل...................................................................................................... 142

13-9 ستاره، انجم، کوکب................................................................................................ 143

13-10 خورشید، مهر، آفتاب............................................................................................ 146

13-11 سها و ثریا........................................................................................................... 148

13-12 زهره................................................................................................................... 149

13-13 فلک................................................................................................................... 151

13-14 فلک و شهاب..................................................................................................... 153

13-15 برق و شهاب....................................................................................................... 153

13-16 زمین و آسمان..................................................................................................... 154

13-17 مریخ.................................................................................................................. 155

فصل چهاردهم توصیف معشوق..................................................................................................156

نتیجه گیری...................................................................................................................................159

منابع و مأخذ.................................................................................................................................161

چکیده انگلیسی.............................................................................................................................162

 

چکیده

شهریار از بزرگترین شاعران طبیعت گرا است که در دیوان خود طبیعت و جلوه های زیبای آن را با استفاده از صورت های خیالی گوناگون با زیبایی هر چه تمام تر و در بالاترین حد وصف نموده است. چرا که شاعر دوران کودکی خود را در آغوش طبیعت رنگین و سرسبز روستا گذرانده و از نزدیک زیبایی ها و مناظر دل انگیز آن را دیده و چنین تابلوهای رنگین نقاشی کرده است. روستا در شعر او شکوه و زیبایی خاصی دارد از این جهت شاعر روستا لقب گرفته است. می توان گفت او تنها شاعر ایرانی است که طبیعت سرسبز و بکر و زیبای روستا را به تصویر کشیده است.

تنها طبیعت زیبای روستا و پدیده ها و مناظر دل انگیز آن در شعر شهریار مورد توجه نبوده، بلکه آداب و سنن و صفا و صمیمت و یکرنگی روستا نیز توصیف شده است. شاعر در منظومۀ زیبای حیدربابا مدام از آن صفا و صمیمیت و آداب و رسومی که روستا دارد یاد کرده وهمواره برخاطرات شیرین از دست رفتۀ خویش حسرت می خورد.

در این پایان نامه سعی برآن بوده که جلوه های زیبای طبیعت که شاعر با بیانی زیبا و دلنشین، درّ و مرجان سخن خود را در سلک نظم کشیده بررسی نماییم.

 

 

فصل اول (كليات)

 

  

اهداف تحقیق

هدف از انجام این پژوهش به شرح موارد زیر می باشد:

1- برجسته نمودن نقش طبیعت و جلوه های آن در اشعار شهریار

2- معرفی شهریار به عنوان شاعری طبیعت گرا

3- بررسی و توصیف جلوه هایی از طبیعت که با صورت های خیالی متنوع و گوناگون ترسیم شده اند.

4- نمایان کردن توانایی فوق العاده شهریار در برقراری ارتباط بین اجزا و عناصر طبیعت با حالات و احساسات انسانی

5- نشان دادن میزان دلبستگی و شیفتگی شهریار به طبیعت سرسبز و رنگین روستا و جلوه های زیبای آن و...

 

 

پیشینۀ تحقیق

طبیعت و مظاهرآن و جلوه های رمانتیسم از مضامین بکری است که شاعران و نویسندگان به توصیف آن پرداخته اند و تصاویر زیبا و دلکشی را خلق نموده اند. بررسی و نقادی آثار این شاعران و نویسندگان در دوره های مختلف از دیرباز مورد توجه دوستداران شعر و ادب بوده است که در این زمینه میتوان به آثاری چون گل و گیاه در ادب منظوم فارسی از غلامحسین رنگچی و رمانتیسم از لیلیان فورست به ترجمه مسعود جعفری و سیر رمانتیسم در اروپا از مسعود جعفری اشاره کرد. درباره آثار شهریار نیز کم و بیش توسط علاقمندان آن شاعر مقاله، پژوهش و همایش هایی انجام گرفته است. برای نمونه مقاله ای با عنوان جلوه های رمانتیسم در شعر شهریار از آقای دکتر صدری نیا انتشار یافته است. اما طبق بررسی های به عمل آمده (با توجه به محدودیت زمانی و مطالعاتی) تاکنون هیچ گونه تحقیق یا مقاله یا پایان نامه ای در مورد جلوه های طبیعت در اشعار شهریار صورت نگرفته است و تنها در مواردی به شرح عناصر طبیعت به صورت موردی و کمّی پرداخته شده است. ما در این تحقیق برآنیم که به بررسی جلوه های زیبای طبیعت در اشعار شهریار بپردازیم تا گوشه ای از این هنرنمایی های شاعر بزرگ را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

 

 

روش کار تحقیق

در تهیه این پایان نامه ابتدا دیوان فارسی و ترکی شهریار که شامل 3 جلد همراه با ترجمۀ فارسی منظومۀ حیدربابایه سلام ترجمه کریم مشروطه چی می باشد مطالعه شده وسعی برآن بوده است که بیشتر مباحث اصلی جلوه های طبیعت در اشعار شهریار استخراج شود ومورد بررسی قرار گیرد. سپس ابیات مرتبط با مباحث استخراج شده، به صورت فیش نوشته شده است. در مرحلۀ بعد موضوعات تقسیم بندی شده وکار شرح نویسی برای ابیات انجام گرفته است. این پایان نامه در 14 فصل تنظیم شده که فصل اول شامل اهداف تحقیق، پیشینه تحقیق، روش کار تحقیق و مقدمه می باشددر مورد برخی از عناصر طبیعت میزان بسامد آن در ابتدای فصل آورده شده که با مطالعات آن ها روزنه های ناب و ارزنده به روی خوانندگان باز می شود.

 

 

 

 

مقدمه:

«استاد شهریار،شهریار ملک سخن ایران زمین،در سال 1285ش،با نام محمد حسین درمحله خشکناب تبریز،پا به عرصه جهان هستی نهاد .پدرش حاج میرزا اقا مردی روحانی واز وکیلان دادگستری بود .محمد حسین مقدمات فارسی وعربی را نزد پدر آموخت و تحصیلات ابتدایی را در دبستان های متحده و فیوضا ت ،و دوره دبیرستان را در مدرسه محمدیه گذراند. در این مدرسه، مجله ای به نام ادب منتشر می شد و محمدحسین،نخستین شعر خود را با تخلص شعری بهجت در آن انتشار دا د .

وی بعد ها با تفال از دیوان حافظ، که دو بار انجام گرفت وبا توجه به این مصراع از خواجه «که چرخ سکه دولت به نام شهریاران زد» و« روم به شهر خود وشهریار خود باشم»،تخلص شعری خود را از بهجت به شهریار تبدیل نمود.

استاد سخن معاصر، بیش از 28000 بیت شعر به زبان فارسی،ودر حدود 3000 بیت به زبان ترکی آذری سروده است.

ادب شناسان،سه دوره شعری متمایزدر زندگی ادبی شهریار شناسایی کرده اند:دوره سر گشتگی،دوره جوانی وگرایش ملی ومیهنی،وسرانجام دوره تمسک به خداشناسی از طریق اسلام ناب.»(محمود سوری،rahavand.blogfa.com )

« ایام کودکی او با جنبش آزادی خواهان مشروطه به رهبری ستار خان وباقر خان همراه بود.وی در کودکی با قران ودیوان حافظ اشنا شد.پس از تحصیلات مقدماتی حوزوی به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون گردید .شهریار سپس وارد مدرسه طب شد ولی در پی حادثه ای بیش از 5سال تحصیل بدون اخذ مدرک دکتری و دانشکده را ترک گفت ودر خراسان وارد خدمت دولتی گردید.» (مجله بخارا،http://meshkin-student-lit.blogfa.com)

« زندگی و سرگذشت شهریار همیشه توام با علاقه و عشق بوده است. اگر غیر از این بود اشعار هم نمی بود. شهریار چون قلبی بی اندازه حساس دارد،به یک محبت کوچک یا جزیی خوبی و زیبایی چنان فریفته می شود وحق شناسی می کند ،که حد و اندازه ندارد وبه همان نسبت هم از کوچک ترین بی مهری وناشایستگی دلتنگ می شود.» (روشن ضمیر،ج 1 ،1387: 12)