فهرست مطالب
فصل اول -
مقدمه
بيان مساله
اهميت و ضرورت -
فصل دوم --
پيشينه داخلي و خارجي --
مصاحبه كارشناس/ مصاحبه اكتشافي --
فصل سوم --
تحليل نظري-
مدل نظري ----
فصل چهارم---
روش شناسي تحليل ---
روش تحقيق--
جامعه آماري ------------------------------------------------
شيوه انتخاب واحد نمونه-----------------------------------------
روش گردآوري ----------------------------------------------
فصل پنجم---------------------------------------------------
فرضيات ----------------------------------------------------
تعريف عملياتي -----------------------------------------------
فصل ششم- ضمائم--------------------------------------------
پرسشنامه---------------------------------------------------
مصاحبه----------------------------------------------------
منابع ------------------------------------------------------
فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه
انسان امروز دز جامعه ای زندگی می کند که نیازمند برقراری رابطه با محیط اطراف و افراد حاضر در جامعه خویش می باشد .
جهان امروز به دنیای الکترونیک و دهکده جهانی معروف می باشد که در این دهکده جهانی افراد از هر سوی دنیا با هر ملیت و هر عقیده ای که باشند در آن حضور می یابند و با یکدیگر تبادل نظر و مبادله اطلاعات می نمایند .
یکی از این ارتباطات ، ارتباط از طریق دنیای اینترنت و گفتگوهای چند نفره در اتاق های گفتگوی چت می باشد . که افراد از هر سوی دنیا با عقاید و اعتقادات متفاوت وارد این اتاق های گفتگوی چت شده و با یکدیگر ساعتها بی آنکه متوجه گذر زمان باشند به گفتگو می پردازند البته از نوع نوشتاری .
حال در این پژوهش سعی بر آن است تا انواع گفتگوها از طریق چت و انواع روم های موجود را بررسی کنیم . و اینکه آیا این ارتباط می تواند سالم باشد یا خطر آفرین برای نسل حاضر است .
افراد چت را فقط بعنوان ابزاری برای سرگرمی و گذران وقت می دانند و نه وسیله ای برای آموزش از راه دور و ارتباط آفرینی با دوستانی از هر سوی دنیای بیکران .
در این پژوهش علل کشش و جاذبه دو جنس مخالف به یکدیگر و چرا انتخاب یکدیگراز طریق چت مورد بررسی قرار خواهد گرفت .
و چرایی بیشتر وقتی خود را نشان می دهد که جوانان 30-25 ساله ایرانی هنوز ساعتها وقت خود را صرف چت میکنند و چرا باید جوانی که به این سن و سال هنوز به خط مشی واقعی زندگی خود دست نیافته باشند ؟ و وقت خود را پای کامپیوتر و بیهوده گرایی بگذراند.
و اینکه در نهایت بدانیم در دنیای امروز چت خوب یا بد؟
2-1 بیان مسئله :
می توان گفت که شبکه اینترنت همانند یک محل مجازی ملاقات عمومی شهروندان جهانی است ، یک نقطه تلاقی عمومی است که در آن میلیونها نفر بیش از 155 کشور جهان با هم در رابطه قرار میگیرند و سازمان عظیمی است که نظم آناز پیش تا حدودی تنظیم شده است. آنان در هر آن به کسب اطلاع درباره چیزها ی مختلف ، گفتگو ، بازی ، تجارت ،جستجوی علمی ، مشاهده تصاویر مختلف ، استماع صداها و آهنگها ، مشاهده فیلم ها و بسیاری اقدامات دیگر می پردازند . قاعده کلی حاکم بر اینترنت استفاده از اطلاعات به گونه ای آزاد است . ( محسنی ، 71،1380 )
واقعیت آن است که این نظام ارتباطی تا به حال حداقل در کلیت آن در ابعاد جهانی نظارت نشده آزاد ، خصوصی ، همگانی و نیز تنوع و تکثرگرا باقی مانده است ، هر چند سانسورها و نظارتها می تواند حداقل در بخشی از جهان در آن مداخله داشته باشد . مبالغه آمیز نخواهد بود که اینترنت را از مهم ترین فصول جامعه اطلاعات بدانیم . برای برخی از قشرهای جامعه ما « اینترنت» نامی کم و بیش آشنا ، اما در عین حال مبهم و اسرار آمیز است . نامی که دانستنیهای پراکنده درباره آن همواره در طول چند سال اخیر رو به افزایش بوده است و توسعه و تحول سریع آن هم سبب گردیده است که اطلاعات در این باره به سرعت کهنه شود. ( محسنی ، 1380 ،71 )
اینترنت در حکم مخزنی از اطلاعات خوب و بد ، زشت و زیبا ،اخلاقی و غیر اخلاقی می تواند تلقی شود ، البته مسئله در این است که مرزهای میان این صفات دوگانه را جامعه های مختلف چگونه تعریف کنند ، با اتصال به شبکه اینترنت می توان با دیگران رابطه برقرار کرد ، از اطلاعات علمی ، سیاسی ، ادبی ، تاریخی و ... بهره مند شد .
( محسنی، 1380، 71 )
چت به معنای گفتگوی عامیانه بین افراد مختلف می باشد . در محیط اینترنت معنای این فناوری گفتگو در اتاقهای خصوصی و عمومی است و به سطح برخورداری و استفاده افراد از آن بستگی دارد .
3-1 اهمیت و ضرورت مسئله :
چت در ایران برای نسل جوان جایگاه ناشناخته ای داردو باید آموزش های لازم در این زمینه لحاظ شود . چت یک مبع تبادل اندیشه است و در کنار دیگر رسانه های الکترونیکی باید به جایگاه مناسب خود برسد . ( کریم خانی ،1386، 17 )
80% مراجعین به چت روم ها از سایت yahoo ، 6/5 % از MSN و تنها 7% از سایت های فارسی زبان هستند .
75% چت کنندگان در چت نقش های متفاوتی را بازی می کنند که سهم پسران 89% و دختران 11% است . در این میان پسران بیشتر از دوربین و صدا بهره میگیرند. (کریم خانی، 1386 ، 17 )
نتایج بدست آمده از تحقیقات محمد ابراهیم برزگر در ارتباط با گرایش مذهبی جوانان در هفت موضوع مرتبط با چت نشان می دهد . که : (همان منبع )
نگاه به چت بعنوان بازی و سرگرمی24% وسیله برای ارتباط دوستانه18%
چت بعنوان تداوم زندگی واقعی17% چت بعنوان امکانی برای جستجو گری9%
چت بعنوان ارتباط نا مطمئن ناکار آمد 20% چت بعنوان ابزاری برای سوء استفاده 12%
4-1 سوالات پژوهش :
حال دراین پژوهش سعی بر آن است تا بتوانیم سوالات ذیل را پاسخگو باشیم .
1- انگیزه های روانی میان دانشجویان در استفاده ازچت و دوستیابی اینترنتی چیست ؟
2- تاثیر چت بر فرهنگ و هنجار جامعه چیست ؟
3- تاثیر پدیده جهانی شدن و دنیای مدرنیته بر چت چیست ؟
5-1 تعریف مفاهیم :
شبکه اینترنت : همانند یک محل مجازی ملاقات عمومی و شهروندان جهان است . سازمان عظیمی که نظم آن از پیش تا حدودی تنظیم شده است . قاعده كلي حاكم بر اينترنت استفاده از اطلاعات به كونه اي آزاد است . اينترنت در حكم مخزني از اطلاعات خوب و بد ، زشت و زيبا ، اخلاقي و غيراخلاقي ميتواند تلقي شود .
چت : به معناي گفت و گوي عاميانه در محيط اينترنت است . چت يك منبع تبادل انديشه است و در كنار ديگر رسانه هاي الكترونيكي بايد به جايگاه مناسب خود برسد . چت در اتاق هاي خصوصي يا عمومي در محيط اينترنت انجام مي گيرد . چت مي تواند بصورت صوتي ، تصويري يا نوشتاري ( تايپي ) باشد .
چت روم : به اتاق هاي گفتگو گفته مي شود كه در واقع افراد از مكان هاي مختلف دنيا دور هم جمع مي شوند و با يكديگر صحبت مي كنند . هر شهر معمولاً روم مشخصي دارد .
فصل دوم : مطالعات اكتشافي و مرور پيشينه تحقيق :
پيشينه هاي مورد استفاده در اين تحقيق شامل كتاب ، مقالات علمي و اينترنت مي باشد . كه به دليل عدم دسترسي به كتاب هاي مرتبط با موضوع با موضوع تحقيق بيشترين منبع مورد استفاده اينترنت و مقالاتي كه در رابطه با موضوع مطرح شده مي باشد .
اين پيشينه كه شامل يك پيشينه خارجي و دو پيشينه داخلي و نظريات كارشناسان كه بصورت ؟؟ جمع آوري . نتيجه گيري شده و نيز مقاله اي تحت عنوان موضوع پژوهش مي باشد .
1-2 پيشينه داخلي
الف ) اين پيشينه از سايت شبكه فن آوري اطلاعات ايران W W W . IRITN . COM نوشته شده توسط استفاده شده است .
مقام اول حضور در اتاقهاي چت در خاورميانه ازآن ماست .
احساس تنگنا و در مضيقه بودن به لحاظ برقراري ارتباط و عدم تعريف واحد از چگونگي وجود ارتباطات از جانب دستگاه هاي مسئول افرادرا به سمت استفاده از محيط هاي گفت و گوهاي اينترنتي سوق مي دهد . دكتر طهمورث شيري – عضو هياًت علمي گروه ارتباطات اجتماعي دانشگاه آزاد اسلامي گفت :
در زمينه روي آوردن به فناوري هاي مدرن بايد نيازهاي موجود در جوانان و اقشار مختلف جامعه مورد بررسي قرار گرفته و تحليل و طبقه بندي از اين نيازها ارائه شود تا ميزان پاسخ دهي فناوري جديد سنجيده شود .
آنچه حائز اهميت است ، وجود يكسري موانع و گسلهايي است كه به عنوان موانع ارتباطي وجود دارد و وجود يكسري مواردي مانند اينترنت ، و از طريق آن دسترسي به CHAT ROOM ،امكاني را فراهم مي كند بدون احساس وجود موانع ارتباطي بتوانند به بحث و تبادل نظر بپردازند .
وي گفت : به عقيده من به جاي اينكه به وجود معضل بودن CHAT بپردازيم به اين موضوع كه اسباب ترويج اين پديده در جامعه ما چه بوده بپردازيم و از دو جهت آن را شامل از معلول به علت و اشاره به زمينه هاي اجتماعي موجود در جامعه مورد بررسي قرار دهيم
منبع اينترنت : سايت W W W.IRITN . COM شبكه فن آوري اطلاعات ايران
ب ) در طرح نظر سنجي « بررسي نحوه كاربرد اينترنت ؟؟و جوانان مشهد » كه در دي ماه سال 83 توسط خانم راضيه آذرنيا انجام گرفت . نظر كاربران در ارتباط با مدت دوستي و ازدواج هاي اينترنتي بدين شرح مي باشد:
بيشتر دوستي هاي اينترنتي داراي دوام كمي بوده است . بطوريكه 7/25 % كمتر از يك ماه ، 6/32 % بين يك تا شش ماه و 3/14% تا يكسال طول كشيده است . 4/27 % افراد پاسخگو دوستي شان بيش ازيكسال به طول انجاميده است .
در ارتباط با انتخاب همسر اينترنتي : اكثريت كاربران با انتخاب همسر اينترنتي هيچ گونه موافقتي نداشتند اين افراد 3/55% نمونه را تشكيل ميدادند . 5/13% در حد كم و 2/2% در حد متوسط با انتخاب همسراز طريق اينترنت موافق بوده اند . 1/11% افراد پاسخگو نيز در حد زياد و خيلي زياد با انتخاب همسر اينترنتي موافق بودند .
اين پيشينه برگرفته از كتاب تكنولوژي جديد ارتباطي در كشورهاي در حال توسعه نوشته جريس- هسنون – ( چاپ سال 81 )مي باشد .
ج ) بر طبق گفته پژوهشگران ، اجتماعي بودن رسانه بيشتر به اين امر وابسته است كه يك فن آوري ارتباطي چگونه مي تواند بين پيوندهاي شبكه اي قوي و ضعيفي كه افراد ايجاد كرده اند توازن برقرار كند . بطوركلي ، آنها اظهار داشته اند : همجواري فيززيكي از پيوندهاي قدرتمند فردي پشتيباني ميكند . اينترنت بصورت بالقوه از اهميت همجواري فيزيكي براي ايجاد و نگهداري شبكه هاي قدرتمند پيوندهاي اجتماعي مي كاهد ... اينترنت فرصت هايي را براي تعاملات اجتماعي فراهم مي آورد كه به ( دوري يا نزديكي ) فاصله بين افراد وابسته نيست . مردم اغلب براي حفظ رابطه با افرادي كه از قبل با آنها ارتباط داشته اند از اينترنت استفاده مي كنند . اما آنها هم چنين رابطه هاي درون خطي جديدي را فراهم نيز برقرار ميكند . اغلب اين ارتباطات جديد ضعيف هستند .
بنابراين اينترنت نه تنها ممكن است براي جايگزيني با ساير انواع فعاليت هاي اجتماعي كاربرد داشته باشد بلكه ممكن است جايگزيني براي روابط قدرتممند اجتماعي نيز به حساب آيد . دوستي هاي درون خطي نسبت به دوستي هايي كه در اثر همجواري فيزيكي حاصل مي آيند . احتمالاً محدودترند . ( اسلوين – ص153-1380 )
از اين پيشينه مي توان چنين برداشت نمود كه اغلب افراد ي كه به ارتباطات درون خطي و مجازي روي مي آورند فاقد ارتباطات صريح و روشن و يا اكثريت آنها از اعتماد به نفس كافي براي ارتباطات واقعي برخوردار نبودده و دليل ديكر آن نيز حس كنجكاوانه افراد و روابط با ساير افراد از هر سوي دنيا مي باشند .
3-2 نظريه كارشناسان :
به طور كلي كارشناسان معتقد بودند كه : ننياز به همصحبتي و تخليه رواني و وجود فاصله بين جوان و خانواده و همچنين محدوديت هاي موجود در روابط دختر و پسر و سهولت ايجاد ارتباط از طريق اينترنت از عوامل موثر در شكل گيري اين روابط از طريق چت مي باشد .
از كاركردهاي مناسبي كه اين كارشناسان برشمردند عبارت بودند از : يافتن افرادي كه در ارتباط با موضوعاتي كه براي فرد مهم است وارد مباحثه مي شوند . سرگرمي و تجربه اين ارتباطات در فضاي مجازي شايد زمينه اي براي هوشياري او در فضاي واقعي است .
و نظر يكي از كارشناسان درد تضاد با ديگر كارشناسان بود : آقاي عليزاده معتقدند كه از بيخ و بن مزخرف است ولي آنها منع افسد به فاسد ميكنند . عفت چشم را نمي دانند و مباني ديني محكمي نيز ندارد .
3-2 مصاحبه اكتشافي :
مصاحبه اكتشافي با خانم 22 ساله در ارتباط با دوستيابي هاي اينترنتي و چتي كه موارد زير را مي توان استخراج نمود . چت كردن بيشتر تحت تاثير گروه همسالان و براي اينكه در مقابل دوستان خود احساس كمبود و حقارت نكنند روي مي آورند و حتي خود اين بچه ها چت و دوست يابي هاي اينترنتي را مزخرفترين حالت دوستيابي بين خودشان مي دانند . و تنها به خاطر كمبودها و عقده هاي رواني و نيازهاي ارضا نشده توسط خانواده و جامعه و قدم در اين راه مي گذارند تا شايد مرهمي بر حقارتهاي درون باشد .
محدوديت و معذوريت بيش از حد خانواده نيز مي تواند دليلي ديگربه روي آوردن جوانان به اين سمت باشد .
جواناني كه هر روز با گذر زمان بيشتر به پوچ گرايي و از خود بيگانگي مي رسند كه بايد هر چه سريعتر اقدامي را براي نجات اين گروه نمود .
از هم پاشيدن اين دوستي ها معمولاً بخاطر حس قدرت طلبي در ميان مردان ايراني بيشتر از جانب پسران مي باشد و تنها زمانيكه پسران حاضر به ادامه رابطه باشند معمولاً دوام دارد .
دليل ديگري كه مي توان علتي بر كشش اين گروه باشد حس كنجكاوي نسبت به جنس مخالف و ويژگي هاي جذابي كه شايد در فرد مخالف خود مي بيند .
4-2 مقاله :
اين مقاله توسط نازنين هنر پروران و ژاله رفاهي نوشته شده از سايت W W W. WIT.IR( مقاله ) گرفته شده است .
موضوع : زمان و پيامدهاي روانشناختي چت و دوستيابي اينترنتي :
مركز آمار ايران جهان در فوريه 2005 تعداد كاربران اينترنتي در ايران را چهار ميليون و هشتصد هزار نفر اعلام نمود كه 47% اين رقم را زنان و دختران ايراني تشكيل مي دادند .
62% دختران ايراني بطور متوسط 11 ساعت در هفته چت كرده و حداقل 30% نيز 20 ساعت در هفته مشغول چت كردن و دوستيابي مي باشند .
روش پژوهش : اين مطالعه توصيفي بصورت مقطعي با هدف كلي تععين ميزان فراواني ، تنوع كاربردي و بررسي پيامدهاي روانشناختي استفاده از چت در شيراز در كاربران زن انجام گرفته گرديد . جامعه پژوهش را زنان كاربر شهر شيراز تشكيل مي دادند. كه پس از يك مطالعه آزمايشي با اطمينان 95% و با استفاده از فرمول آماريتعداد نمونه ها برآورد و 258 نفر از كاربر زن مراجعه كننده و به 5 كافي نت در شيراز در طول مدت 6 ماه بطور تصادفي انتخاب و بوسيله پرسشنامه ايكه متناسب با اهداف طراحي شده بود ، مورد بررسي قرار گرفت .
از ميان 238 پاسخگو در فاصله سني48-16 سال كه اكثر مجرد ( 88% ) و دانشجو
( 78% ) بودند .68%30-10 ساعت در هفته آن لاين بوده كه 62% هر روز چت ميكردند . بيشترين ميزان استفاده كاربران ار اينترنت به ترتيب چت (72%) ، پست الكترونيك (62%)، سايت هاي پرونو(32%) ، يافتن اطلاعات علمي (50%) و بازي يارانه اي (6%) بود . انگيزه كاربران از چت به ترتيب عبارت بود از : دوست يابي (82%) ، سرگرمي(74%)، ازدواج(41%) فرار از مشكلات (33%) كنجكاوي نسبت به جنس مخالف(31%) ،در 47%كاربران دوستان اينترنتي آنان بيش از دوستان واقعي شان بوده ، 32% علاقه مند به چتهاي شهواني بودند ، 43% روابط اينترنتي آنان به روابط حقيقي مبدل شده بود و 18% با دوستان اينترنتي خود روابط جنسي داشتند . 78% در صحبت هاي اينترنتي خود اطلاعات نادرست به طرف مقابل داده بودند و47% بدليل اعتماد به اطلاعات گرفته شده از اتاقهاي چت دچار مشكل شده بودند . در مورد اثرات روانشناختي اين نتايج بدست آمده :
38% براي بدست آوردن رضايت خاطر بايد وقت بيشتري را پاي اينترنت مي ماندند . 43% در هنگام استفاده از اينترنت گذشت زمان را احساس نمي كردند . 66% هنگام قطع ارتباطي دچار افسردگي و عصبانيت مي شدند ، 78% از ساعت خواب و استراحت خود براي اتصال به اينترنت استفاده مي نمودند .26% ارتباط در چت روم را به ارتباط حقيقي ترجيح مي دادند . 32% به دليل استفاده از اينترنت از انجام مسوليت هاي شغلي و تحصيلي بازماند بودند . 12% چت كنندگان زنان خانه دارمتاًهل بودند كه علت روي آوردن به اين فناوري را به ترتيب نارضايتي از همسر، انتقام از همسر و سرگرمي ذكر نمودند .معمولاً افرادي كه از ضعف شديد در روابط اجتماعي رنج مي برند، به ارتباط با اينترنت پناه مي برند . ارتباطات در اتاق چت ، فرصتي را براي فرد فراهم مي آورد كه خودش نباشد و يا كسي كه دوست دارد باشد . اين تغيير شخصيت در دنياي مجازي راهي براي گريز از واقعيتها بوده و براي مدت محدودي فرد از نظر رواني تخليه مي گردد . برخي از محدوديتها ي رايج نسبت به زنان از جاهاي ديگري مانند چت رومهاسرباز زده است و چت بعنوان جايگزين كمبود زنان ايراني انتخاب و در حال گسترش است.
در اين فصل در ارتباط با چهارچوب نظري تحقيق بحث مي كنيم و نظريه هايي كه به موضوع تحقيق بررسي ما نزديكتر است را ذكر مي كنيم ، نظريه ها به تحقيق جهت داده و نشان دهنده اين است كه از كدام جهت بايد حركت كرد . در اين پژوهش از نظريات مختلف جامعه شناسان بهره گرفته شده و نيز از دو نظريه انباشت و نظريه پذيرش نوت زني استفاده شده است .
1-3 گيدتر: اظهار مي دارد كه امروزه در شرايط نوگرايي غيرارادي ،در بيشتر جنبه هاي روزمره تئوريهاي اساسي وجود دارند .كه براي شخصيت ، به عنوان طرحي نمادين ، پي آمدهاي مهمي داشته است . دست كشيدن از قدرت هاي بي چون و چرا به اين معني است كه در هر لحظه زماني، افراد نمي توانند دوباره شيوه ادامه طرح شخصيتي خود پاسخ روشني ارائه دهند . سيستم هاي ارجاع دروني همواره مورد ترديدقرار گرفته ، ضعيف شده و گاهي از هم مي پاشند . ( اسلوين ، 1380، ص146،145 )
زندگي در جهان نوگرايي نوين مستلزم آن چيزي است كه گيدتر در كتاب نوگرايي و هويت فردي خود از آن به عنوان چهار « معضل شخصيتي » ياد مي كند اگر افراد بخواهند به روايتي متجانس از شخصيت خويش دست يابند . بايد درباره اين چهار معضل تصميم گيري نمايند :
1) وحدت در برابركثرت : در نوگرايي كثرت نيز نوعي وحدت است .
2 ) ضعف در برابر تصاحب : ما به شدت به اثبات حكمي كلي نياز داريم ، چرا كه با آمدن موسسات نوين اغلب افراد نسبت به زمان هاي قبل ، احساس ضعف بيشتري مي كنند ... همه انواع سلب مالكيت ها لزوما به مالكيت دوباره نمي انجامد .
3 ) در شرايط نوگرايي غيرارادي ، هيچ اقتدار تعيين كنده اي ، جز جمعي مدعي قدرت ، وجود ندارد .
مبلغ قابل پرداخت 16,875 تومان