فهرست:
- مقدمه ومعرفی ایران خودرو خراسان.... .3
- طراحی جیگ وفیکسچر.. .4
- نحوه طراحی و ساخت بدنه خودرو.... 11
- CMM ... .13
- سیلر....... .14
- بهینه سازی و تعمیرات. .18
- جوشکاری. .26
مقدمه:
انچه که در تولید یک محصول با کیفیت بالا نقش دارد در درجه اول یک طراحی مناسب می باشد که شامل اندازه گذاری های دقیق و پیش بینی مشکلات ساخت می باشد تا در مرحله ساخت مشکلات به حداقل برسد. علاوه بر این در مرحله ساخت نیز نیازمند دقت و تجربه بالا می باشیم تا در نهایت به کیفیتی مناسب دست یابیم. اما انچه در یک طراحی مناسب اهمیت پیدا می کند استفاده از ساده ترین روش ها و حداقل هزینه می باشد که طراح باید به آن توجه نماید.
برای ساخت بدنه یک خودرو نیازمند پایه هایی می باشیم که اجزای بدنه در هنگام ساخت روی آن قرار بگیرند که به آنها جیگ و فیکسچر گفته می شود.طراحی جیگ ها نیز به نوبه خود نیازمند تخصص و تجربه بالا می باشد.
تولید یک خودرو در کارخانه در سه مرحله ودر سه سالن مختلف با نام های بدنه, رنگ و مونتاژ انجام می گیرد که به طور مختصر به شرح آنها خواهیم پرداخت. هم اکنون در شرکت ایران خودرو خراسان سه محصول پژو 405 , سوزوکی ویتارا , و پژو پارس تولید می گردد.
سالن بدنه شامل زیر مجموعه هایی با عنوان های جیگ , جوش می باشد و علاوه بر اینها فعالیت های دیگری نیز در این واحد انجام می گیرد , نظیر ( PM )و( CMM ) که به اختصار به شرح این فعالیت هاخواهیم پرداخت.
معرفی ایران خودرو خراسان
سه سال قبل در اوایل سال 82 اگر از منطقه بینالود در 60 کیلومتری جاده مشهد- نیشابور عبور میکردید ، در کنار جاده تابلوی راهنمایی به نام ایران خودرو خراسان دیده می شد.لیکن در چشم انداز جز زمینی گسترده در زیر پای قله بینالود نمی دیدید. اما امروز با عنایات الهی و همت مسئولین استان و گروه صنعتی ایران خودرو ، مجموعه ای عظیم با زیربنای بالغ بر 150.000 متر مربع را می بینیم که تردد ناشی از عبور وسایط نقلیه سنگین که قطعات را به سالنهای تولید می رسانند و خودرو های تولیدی را به نواحی مختلف کشور حمل می کنند و صدها واحد مسکونی در حال ساخت برای اسکان کارکنان این مجموعه ، چشم انداز دیگری نشان میدهد. فاز اول این مجموعه صنعتی بر خلاف اکثر پروژه های بزرگ کشور در کمتر از دو سال راه اندازی شد و با ایجاد گردش مالی تکمیل و توسعه آن ادامه دارد.
عملیات اجرایی سالنهای شرکت ایران خودرو خراسان در اواخر سال 81 و اوایل سال 82 آغاز گردید. اگر به دنبال پاسخ این سوال هستیم که چرا خراسان و بینالود ، سوابق نشان میدهد که:
گروه صنعتی ایران خودرو برای دستیابی به اهداف توسعه ، از میان پنچ منطقه باظرفیت بالای صنعتی کشور ، استان خراسان و منطقه بینالود را باتوجه به موارد ذیل انتخاب نمود :
1- قدمت طولانی قطعه سازی در خراسان که همزمان با تولید خودرو در کشور بوده است
2- بیشترین حجم تولید و فروش قطعه در بین استانهای کشور در خراسان میباشد.
3- امکانات زیر بنایی گسترده شامل : شبکه گاز ،آب ، شبکه فیبر نوری ، خطوط متعدد فشار قوی برق.
4- قرار گرفتن بینالود در محل تقاطع خطوط ریلی و جاده ای شرق ـ غرب و شمال ـ جنوب وموقعیت جغرافیایی ویژه.
5- امکان استقرارواحدهای مونتاژ زیرمجموعه های خودرو بدلیل وجود شهرک صنعتی همجوار سایت و ایجاد خوشه های صنعتی مرتبط با صنعت خودرو.
6- وجود نیروهای متخصص و آموزش دیده در رشته های مرتبط در سطوح مختلف تحصیلی در استان.
7- امکان ایجاد شهر صنعتی خودرو با توجه به زیر ساختهای صنعتی و امکان استقرار کارکنان در شهر جدید بینالود.
برخی از مزیتها و نقاط قوت پروژه ایران خودرو خراسان بشرح ذیل است :
. توسعه بازار و صدور محصولات به جهت ظرفیتهای انسانی و سیستمی و کیفیت تجهیزات
. ایجاد سازمانی منعطف ، چابک و بهره ور.
. الگو برداری از تجارب و شایستگی های محوری گروه صنعتی ایران خودرو و امکان آموزش فراگیر نیروی انسانی در گروه.
. استقرار مجموعه های قطعه ساز خصوصی در شهرک صنعتی مجاور با هدف ایجاد خوشه صنعتی با سرمایه گذاری بخش خصوصی.
. استقرار الگوی سازمانهای یاد گیرنده با نگرش سیستمی و فرآیندی به سازمان و بکارگیری پیمانکاران خصوصی در فرآیندها در حداکثر ممکن.
. استقرار سیستم نرم افزار جامع و یکپارچه ( ERP ) SAPبعنوان اولین شرکت استان.
این موارد باعث گردیده که علاوه بر دستیابی به تولید بیش از 35000 دستگاه خودرو پارس و 405 GLX در سال 85 بلحاظ کیفیت بر اساس نمرات ارزیابی هفتگی وزارت صنایع ، از ابتدای سال 85 تاکنون ، رتبه نخست کیفیت در گروه خودروهای با بیش از 80% قطعات داخلی را احراز نماییم. همچنین دریافت گواهینامه تعهد به تعالی سازمانی ( EFQM ) بعنوان اولین شرکت خراسانی دریافت کننده ، ظرفیتهای سازمان در حوزه دانش سیستمی و مدیریت نوین را نشان میدهد.
هم اکنون در ایران خودرو خراسان بیش از 1500 نفر از مهندسین ، تکنسینها و کارگران زبده و نخبه استان مشغول بکارند و روزانه 200 دستگاه خودرو تولید مینمایند.
از پروژه های مهم این شرکت تولید خودرو سوزوکی گرند ویتارا است که انحصاراً در این شرکت تولید خواهد شد. ایجاد پارک تأمین کنندگان و خوشه های صنعتی خودرو که عامل چندین هزار نفر اشتغال جدید در استان خواهد بود و منطقه بینالود را به قطب صنعتی استان تبدیل مینماید، از دیگر پروژه های مهم این شرکت است.
در سال 86 علاوه بر خودرو های پارس و GLXمعمولی، نوع گاز سوز این خودروها تولید شده و علاوه بر آن خودرو سوزوکی گرندویتارا و یک محصول جدید دیگر در این کارخانه تولید خواهد شد.
- عدم توجه به صنایع بزرگ در سالهای قبل از انقلاب ، توجه و حمایت از صنایع مادر مانند خودرو _ فولاد و صنایع معدنی در سالهای اخیر در قالب پروژه های ایران خودرو خراسان _ فولاد نیشابور و معادن سنگ آهن خواف ،رویکردی واقع بینانه مبتنی بر محدودیت منابع آب استان و متکی به ظرفیتهای منطقه است.
- ایران خودرو خراسان و صنایع مادر مشابه ، روند خروج نخبگان علمی و اجرایی از استان را که در سالهای گذشته مشهود بوده است ، به روندی معکوس مبدل نموده است.
- ایران خودرو خراسان ؛ محور اقتصاد و عامل اسکان مولد جمعیت سرریز مشهد در قالب شهر جدید اقماری بینالود است. رویکرد اسکان اینگونه ، شرایط پایداری را برای جلوگیری از رشد بی رویه شهرهای بزرگ فراهم می آورد.
- ایران خودرو خراسان ؛ حلقه تکمیل 40 سال تلاش قطعه سازان استان و عاملی اطمینان بخش برای گسترش سرمایه گذاری بخش خصوصی در این حوزه است.
- ایران خودرو خراسان ؛ اولین سایت جامع تولید خودرو کشور است که خط مونتاژ نهایی و خط بدنه ی آن بطور کامل توسط متخصصین داخلی طراحی و بیش از 80% ماشین آلات و تجهیزات ، ساخت صنعتگران ایرانی می باشد.
- ایران خودرو خراسان ؛ تفکر مدیریتی – سیستمی و مهندسی صنعت استان را تحت تأثیر قرار داده ، دانش و تجربه ی نوین در این حوزه ها به ارمغان خواهد آورد.
طراحيجيگوفيكسچر :
مقدمه:
آنچهبرايمونتاژدقيقوقطعاتموردنيازاست،عبارتاستازقرارگرفتنقطعاتدرجايدقيق
خود . درواقعايننيازباعثطراحيپايههاييشدهاستكهبهجيگوفيكسچرمعروفاست .
انواعجيگوفيكسچر:
هدفاصلیدرطراحیجيگوفيکسچرافزايشتوليدبادرنظرگرفتنکيفيتموردنيازوهمچنين
کاهشهزينههایتوليداست.
برایرسيدنبهاينهدفطراحلازماستاهداففرعیزيررامدنظرداشتهباشد :
_ جيگوفيکسچرهايیباعملکردسادهخلقکندتاحداکثربازدهیاپراتورتامينشود.
_ جيگوفيکسچرهايیطراحیشدهبهگونهایباشندکهبتوانقطعهکارراتوسطآنهارابهحداقل
هزينهتوليدنمود.
_ بابهکارگيریاينجيگوفيکسچرهاتوليدباکيفيتمستمرويکنواختحاصلگردد.
_بتوانازيکماشينتوليدیتعدادتوليدبيشتریگرفت.
_ طراحیجيگوفيکسچربهگونهایباشدکهبهکارگيریآنبهصورتغلطتوسطاپراتور
ممکننباشد.
_ جيگوفيکسچرهاازموادیساختهشوندکهعمرکاریمناسبیداشتهباشند.
_ ايمنیاپراتوردربهکارگيریابزاردقيقارعايتشوند.
جايگاهطراحیجيگوفيکسچردرتوليد :
طراحیجيگوفيکسچربهعنوانيکعملمهمدرتوليدبينعملياتطراحیمحصولوتوليد
محصولقرارمیگيرد. ابتدانيازهایيکمحصولتعيينمیشود. سپسنقشههاومشخصاتديگر
آنآمادهمیگردد.مهندسطراحاينطلاعاترابهمهندسطراحفرآيندتوليدمیسپارد. اوکهبا
طراحانمحصولوجيگوفيکسچرکاملاهماهنگعملمیکندروشهایتوليدموردنيازرا
طراحیخواهدکرد.
گاهیاوقاتلازممیشودکهطراحمحصولطرحاوليهخودراتغييردادهوطرحیاصلاحشده
راارائهکندتاروندتوليدتسهيلگردد.سپسمهندستوليدتعدادتوليدوماشينآلاتموردنيازرا
نيزمشخصمیکند.بهدنبالجنبههایديگرتوليدوبرآوردهزينههانيزانجاممیگردد. مهندس
طراحابزاردرچارچوبیکارمیکند.
برنامهريزیدرطراحی :
برنامهريزیدرطراحیجيگوفيکسچراثربسزايیدرموفقيتياعدمموفقيتآنداردزيرااين
کاريکفرآيندمنظماست. درطراحیجيگوفيکسچرتماماطلاعاتومشخصاتمربوطبه
محصولبايددقيقاموردارزيابیقرارگيردتابتوانيکجيگوفيکسچرکارآمدوباصرفه
اقتصادیراعرضهنمود. درانجاماينکارطراحجيگوفيکسچربايدبهدقتنقشهقطعهکارو
فرآيندتوليدآنرامطالعهکرد. درواقعطراحجيگوفيکسچربايدکاملافرآيندتوليدیرا
شناختهباشد.
جيگوفيكسچرهابهسهنوععمدهتقسيمميشوند :
ASSY JIG , MACHINING JIG , INSPECTION JIG
جيگوفيكسچرهايمونتاژ(ASSY)سهوظيفهعمدهبرعهدهدارند .
1.موقعيتدهيصحيحقطعات
يونيتهايمورداستفادهدرجيگوفيكسچرهايخطمونتاژ
1. كلمپهاييكمفصلي HINGE CLAMP UNIT
2. كلمپهايدومفصلي
3. نشيمنگاهموقعيتدهنده LOCATER ONLY UNIT
4. پينموقعيتدهندهثابت FIX PIN UNIT
5. پينموقعيتدهندهمتحرك SHIFT PIN UNIT
6. كلمپهايدومرحلهاي TWO STEP CLAMP UNIT (SWING UNIT)
7. كلمپهايزبانهدار TOGGLE CLAMP
بهجيگهايكهمجموعههاياوليهراتوليدميكنند SUB JIGميگويند.
مهمترينموارداستفادهازجيگوفيكسچرعبارتنداز :
2. جلوگيريازايجاد GAP وفاصلهبينقطعات
3. افزايشسرعتوايجادسهولتدرامرمونتاژ
:PANEL GAUGE
برايچككردنپنلهابكارميرودوكلمپندارد. پنلمحصولبخشبرشوپرساست . به
عبارتيپنلهاقطعاتبدنهيخودروميباشندكهبررويجيگهاقرارميگيرندوسپسبرروي
هممونتاژميشوند.
: CHECKING FIXTURE
برايكنترلمجموعههاييكهتوليدشدهاستبهكارميرود .
: STAND
دستگاهياستشامللوكيتروگايدبراينگهداريپنلجهتعملياتخاصاستفادهميشود.
PIN STOPPER:
وظيفهجلوگيريازحركتپينهارادارد.
STOPPERمعمولي:
بهشكلزائدهايستكهازحركتكلمپجلوگيريميكند.
بازو (LINK):
قطعهايبراياتصالوهدايتسريعكلمپبررويبراكتبادرجهآزاديبيشتر.
براكت : (Brkt)
پايهنگهدارندههريونيتاستكهبهپايهواسطه (SUB BASE ) متصلميشود.
مسي:
جهتجلوگيريازدفرمگيوسوراخشدنپنلبراثرفشارزيادگاناستوعمومادرمناطقيكه
ضخامتپنلهايكساننميباشدبرايتنظيمجريانفشارگانرويپنلبكارميرود.
حركتكلمپهاواجزاءمتحركجيگبهدوروشدستيوبااستفادهازسيلندرانجامميشود.
سيلندرها :
برايبارگذاريآسانبررويجيگوفيكسچرگاهااحتياجاستكهپينهامتحركباشند. اين
حركتعموماخطياستدراينحالتنيازيبهتبديلحركتمستقيمالخطمحورسيلندربه
حركتدورانينيستوليبرايجابجاييكلمپهاوبلندشدنازرويقطعهكار( jig on loading )
وبراياينكهقطعهكاربطورعمودازرويجيگبرداشتهشوداحتياجبهحركتدوراني
استدرنتيجهبايدحركتمستقيمالخطسيلندربااستفادهازبازوومركزدورانوتوليدگشتاوربه
حركتدورانيتبديلشود. معمولابرايمحكمكردنكلمپهاازتمامكورسسيلندراستفادهنمي شود.
. مثلاسيلندريكهكورسش mm 100درنظربگيريد درطراحياز mm 95اين كورس استفادهشده است و 5 mmبرايمحكمشدنكلمپهاوايجادنيرورويقطعهكاردرنظرگرفتهميشود.
شيرهايكنترلپنوماتيكي:
شيرهايكنترلمسير:
جهتعبورهوابهداخلعملكنندههارابابازوبستهكردندهانههايمختلفبرايايجادحركت
موردنظركنترلميكنند. اينشيربهعنوانيكالمانسيگنالدهندهنيزعملكردهوميتواندبه
روشمگنت،دستيو ... تحريكشود. هرشيردارايدهانه power ( ورودهوايفشرده)دهانه
مصرفيا serviceودهانهاگزوز(تخليه)است. دهانههاييكهبا A,B,Cمشخصميشود،دهانه مصرفبودهودهانههايتحريكياسيگنالهمبا Z,Yمشخصميشود. تعدادايندهانههابا توجهبهنوعشيرونوعكاربردمتفاوتخواهدبود.
كارانداز(ACTING ):
برايتبديلهروضعيتازوسيلهايبهنامكاراندازاستفادهميكنيم. كاراندازهاوسايليهستندبراي
تبديلشيرازوضعيتيبهوضعيتديگر؛شاملدودستهزير:
1. دستيشامل : پدالي،اهرمي،شستييادكمهاي ( PUSH BUTTON )
2. مكانيكيكهبافنرفعالميشوندشامل:
زائدهايياشاخكي،ميكروسوئيچياغلطكي،ميكروسوئيچبابرگشتآزادپنوماتيكي،متري،
برقي(مغناطيسي)
اينكاراندازهاديگرتوسطانسانفرماننميگيرندبلكهتحريكباقطعهمكانيكيانجامميپذيرد.
شير OR:
برايفرماندادنوstartكردنمداردردونقطهيابيشتراستفادهميشودمثلابازوبسته كردنهمزمانچندكلمپروييكجيگ.
شيرAND:
ازسهدهانهتسكيلشدهاستدروسطشيككشويينصبشدهونقشحفاظتي دارد. مثلابههنگامتحريكشيردرفيكسكردنقطعهبايداحتياجبهدودستباشدتاخطري اپراتورراتهديدنكند.
L/S DOG :
پايهاياستكهميكروسوئيچرويآنقرارميگيردوحركتسيلندرباعثتعويض وضعيتآنميشود.
روشطراحيجيگ:
درطراحيجيگابتداطراحبادريافت MBSهاوفرمهايذكرشدهباتوجهبهفرم Processdesignابتدانشيمنگاهجيگراطراحيميكنند. درطراحينشيمنگاهمقداريسطحزيادترجهت انجامعملياتماشينكاريCNC,WIRE CUT)) بايستيدرنظرگرفتهشود. كهاينمقدار5 تا 10 ميليمترميباشد.
طولمقطعكهبرايتماسباقطعه (MBS) درنظرگرفتهميشود, 8 تا 30 ميليمتراستكهبستگيبهفرمقطعهكاردارد. بعدازطراحيمحلنشيمنگاه(تماسنشيمنگاهبا (MBSطراحيكلمپصورتميگيرد. ابعادتماسنشيمنگاهوكلمپبايستيتاجايممكنباهم برابرباشد. عرضبازويكلمپهااكثراحدود mm 30 است.
بعدازترسيمكلمپوعرضكلمپاكنوننوبتمحلسوراخدورانكلمپاست.
(سوراختعبيهشدهروي link و(locaterاينسوراخبايددرجاييقرارگيردكهسبببروزاشكالاتذيلنگردد:
اكنوننوبتانتخابمكانيزمحركتكلمپاست. دراكثرمكانيزمهايحركتاز linkثابتاستفادهگرديدهاست. دراكثرمكانيزمهايحركتازlinkثابتاستفادهگرديدهاست. زيرااينروشباعثكاهشمتريال،كاهشزمانترسيم،زمان ساختمونتاژوهزينهميشود.
زمانيازH-Linkاستفادهميشودكهفضايمحدودبينقطعاتاجازهحركتدرlinkثابتراندهد. درجاهاييكهازمكانيزمهايثابتوHنتوانيماستفادهكنيمازمكانيزمگايداستفادهميشود. گايدهاجهتجلوگيريازانحرافبينLocater و Clampاستفادهميگردد.
بعدازانتخابمكانيزمحركتنوبتبهانتخابسيلندرميرسددرطراحيجيگهااكثراازسيلندرهايقطرmm 63 استفادهميگرددچوننيروييكهبرايكلمپكردنقطعاتلازماستاستفادهميگرددچوننيروييكهبرايكلمپكردنقطعاتلازماست 350 تا 400 نيوتنميباشد. درجاهاييكهايننيروتاميننشودازقطربالاتراستقادهميكنيم . كورسسيلندربراساسمقدارنيازبازشدنكلمپدرنظرگرفتهميشود.طراحبايدتاجايممكنحداقلكورسرابرايطرحخوددرنظربگيرد؛بهاينصورتكهپسازبازشدنكلمپبين 20 تا 25 ميليمتربينقطعهوكلمپفاصلهداشتهباشدومزاحمدرآمدنقطعهازجيگنگردد.
سپسپايهنصبسيلندربررويلوكيتررادرنظرميگيرندوسوراخيبهقطر14 برايآندرنظرگرفتهودرداخلآنيكبوشگرافيتي(oilless Boush)بهضخامتيكميليمتر(براي جلوگيريازاصطكاكوتعويضراحت)تعبيهميكردد . سپسباانتخابيكبراكتمناسب،طرحترسيمخواهدشدتايكپايهكاملساختهشود.
نكاتيراجعبهپينلوكيترها:
درجاهاييكهازدوپيناستوپدرقطعهاستفادهميشوديكيازاينپينهادارايفرمدايرهايو
ديگريبهصورتبيضي(دايموند)طراحيميگرددتامانعيبرايانطباقپنلرويجيگوجود نداشتهباشد. طولپينبايستي5 تا 10 ميليمترازسطحقطعهكاربالاترباشد. زاويهسرپينها 50 درجهبودهودرقسمتانتهاييپينبرايجلوگيريازتنشخمشييك Rدرنظرگرفتهميشود. پينهابهعلتسايشلبهسوراخهابايدازجنسمقاومدربرابرسايشبودهوبهخاطراعمالضربه هامقاومدربرابرخمشباشند.
اتصالقطعاتجيگ :
سطوحبهوسيلهپينوپيچبههممتصلميشوند. قطرسوراخسطحروييبيشترازقطرپيچاستو
سطحزيريقلاويزشدهاستواينكاربرايممانعتازاشكالاتياستكهدراثرعدمدقتدر
فرآيندسوراخكاريبهوجودميآيد. پيچباعثخواهدشددوسطحكاملابههممتصلشدهومانع
حركتدوسطحدرراستايعمودبرسطحنسبتبههمميشود. برايمنعحركتدرراستاي
مماسبرسطحصفحاتازپيناستفادهخواهدشد. دراتصالاتابتداازپيچاستفادهميشود. بعداز
اطمينانازعملكردجيگ،برايمحكمكاريوفيكسكردنجيگپينبهكارميآيد. معمولادوعدد
پينبهكارميرودوتعدادپيچهابهسطحمشتركاتصالاتبستگيدارد.
نحوهطراحيوساختبدنهخودرو :
ابتداچندطرحاوليهارائهخواهدشد،ازاينچندطرح،يكطرحبادرنظرگرفتناصوليانتخابخواهدشد .سپسازاينطرحيكمدلگليساختهميشود.
اينمدلگليدقيقااندازهگيريميشود (digitizing ).
درادامهيكطرحشماتيكازمدلتهيهميشود. ( Disigning )
ازرويطرحموردنظر،مدلاصليساختهخواهدشد. ( prototype )
باانجامآزمايشاتمختلفروينمونهها،اشكالاتمدلبرطرفشدهودرطراحيتجديدنظرمي
شود. بعدازاطمينانازطرح،نقشهيپنلهاترسيمخواهدشد. درواقعابتدامدلمربوطهبااستفاده
ازنقطهيابيساختهشدهوسپسقالبهاوجيگوفيكسچرمربوطهساختهميشود.
پروسهخطتوليدبدنه : Shop Master Sheet (S.M.S)
عبارتاستازاطلاعاتموردنيازمربوطبهمراحلتوليددرسالنتوليدبدنه. همچنينهنگامطراحي
جيگوفيكسچرنيزايناطلاعاتازنقطهنظرنوعگانوقطعاتيكهدرجيگمجموعهميشود، مورداستفادهقرارميگيرد . شامل:
الف)ناممجموعهوشمارهايستگاهمربوطه
ب )تعدادنقاطجوشوهمچنينترتيبجوشزدننقاط
ج )موقعيتنقاطجوشنسبتبهكارلاينهايمجموعه
الف)ناموشمارهمجموعه
ب ) ناموشمارهقطعاتيكهدراينمجموعهواردميشود
ج )تعدادپرسنلموردنيازدرتكميلمجموعهيفوق
د )كليهاطلاعاتمربوطبهزمانتوليد
و )كليهمشخصاتمربوطبهعملياتايستگاهمربوطهشاملنقاطجوش،نوعابزاراستفاده شدهجهتجوش(جوشدستي،اتوگان،رباتو... )،تعدادنقطهجوشها،ترتيب جوشكاريو...
ه)مشخصكردنترتيبقطعهگذاري. ايناطلاعاتتوسط ( Process design) تهيهمي شودكهبخشعمدهآنبهاطلاعاتمهندسيصنايعازنظرزمانهايپيشبينيشده،نوعومقدارابزاروتجهيزاتموردنيازمربوطاست . تنظيمكنندهاينرويه،بايداطلاعاتوتجربهكافيازنظرچگونگيتوليدتجهيزاتوتوانآنهاوفيزيكبدنهازنظراستحكامراداشتهباشد.
اطلاعاتمربوطبهمقاطع: MBS ( Master Body Section )
اطلاعاتمربوطبهمقاطع(نقاطيكهدرهرجيگبهعنوانتكيهگاهبهكارميرود) بهصورتزيربيانميشود:
ها،مقاطعيكسانهستند(ازمجموعههايكوچكبهبزرگ)وليشمارهيونيت
مقاطعيكسان،درجيگهايمختلفباتوجهبهشكل،قطعاتونوعگان،ممكن
استمتفاوتباشد .
ميشود . همچنيننوعيونيتازنظرپينلوكيتر،كلمپلوكيتر،لوكيترياكلمپ
مشخصخواهدشد.
مقاطعتعيينشده،نشاندهندهكمترينتعدادنشيمنگاهها،پينگيريهاوكلمپكردن يكمجموعهارنظرفيكسشدنكليهقطعاتوعدمآزاديحركتآنهااستونهايتابه دقتوكيفيتبدنهميانجامد . لذاطراحوتهيهكنندهاينمقاطعبايددارايتجربهوشناختكافيازفيزيكبدنهاتومبيلوارتباطقطعاتدرمجموعهباشد.
:CMM
CMM ازاواخردهه 1970 بهصنايعاتومبيلسازيراهيافتوپسازآنبهخاطرداشتندقتوانعطافبالابهطورگستردهموردتوجهواقعگرديد. ازCMMبرايكنترلبدنهدربيرونخطتوليد (Off-Line) استفادهميگردد. براياندازهگيريبدنهيكاتومبيل،بايستيآنرابوسيلهبالتبهاتاق CMMمنتقلنمود. سپسبدنهتوسطيكفيكسچرنگهداربهصورتصحيحموقعيتميگردد. سپسبرنامهازپيشتعيينشدهماشينرابراياندازهگيريهرنقطهدلخواهرويمحصولدرراستايعمودبرسطحدرآننقطههدايتميكنند. متأسفانه CMM هانيزدرحينكاردارايمشكلاتيميباشند. استفادهازCMMمستلزمجدانمودنقطعهازخطتوليدوانتقالآنبهفيكسچرهايگرانقيمتبراياندازهگيريدستيوضبطاطلاعاتميباشد. بهعلاوهبازرسيبهصورتدورازخط (Off-Time) همباعثمنقطعشدنجريانتوليدگرديدهوهمقطعهرادرمعرضآسيبواعوجاجقرارميدهد. تعداداندازهگيريهايخروجيCMMبراياستفادهدرتوليدبسياركمميباشد. زيرايكماشين CMM دريكشيفت 8ساعتهتنهاميتواند 3 بدنهرااندازهگيرينمايد. مسئلهصحتنمونههايآماريوتأخيرايجادشدهدرحلقهفيدبكنيزقابلتوجهميباشد.
سیلر
برای حفاظت زیربدنه خودرو در برابر رطوبت، سایش، ضربه و سایرعوامل محیطی، از پوششهایی كه در واقع نقش عایق را در مقابل این عوامل مخرب ایفامیكنند، استفاده میشود. برای این منظور در گذشتههای نه چندان دور از قیر استفادهمیشد، اما كاربرد آن به تدریج منسوخ و استفاده از پوششهای خمیری پلیمری پی.وی.سی. جایگزین آن شد. مواد اصلی تشكیلدهنده این خمیرهای پی.وی.سی. شامل نرمكننده،پركننده، پایداركننده و مواد تكمیلی دیگر است. استفاده از خمیرهای پی.وی.سی. بهعنوان درزگیر و پوشش زیر لایه بدنه خودرو در كارخانههای خودروسازی دنیا متداولاست. كاربرد اصلی سیلر، جلوگیری از نفوذ آب، گرد و غبار و گاز و همچنین ایجادمقاومت در برابر خوردگی و نفوذ صدا به داخل اتاق است. همچنین پوششهای پلیمری بایدچسبندگی مطلوب و مقاومت خوبی در برابر اكسیژن هوا، نور فرابنفش خورشید، سایش ودرجات حرارت نسبتاً بالا داشته باشند. سیلرهای به كار رفته در خودرو باید دربرابر اثرات قلیایی و اسیدی بعد از مونتاژ بدنه و نیز دمای كوره در سالن رنگ مقاومباشند و در زمان حركت خودرو هم در مقابل لرزش و اصطكاك از خود مقاومت نشاندهند.
انواع سیلر خودرو و كاربرد آن:
۱)سیلر مورد استفاده در سالن بدنه
اسپات سیلر / رزین مركب / در اتصال پانلها قبلاز جوش اسپات اعمال میشوند.
سیلر همینگ / رزین اپوكسی اصلاح شده / در قطعاتیكه روی هم قرار میگیرند.
۲)سیلر مورد استفاده در سالن رنگ
سیلر نواحیخارجی / رزین پی.وی.سی./ نواحی بیرونی اتاق و در بعضی نقاط رنگ شده دارای ایراد
سیلر نواحی داخلی / رزین پی.وی.سی. / نواحی داخلی اتاق و نواحی اعمال شدهغیرقابل دید
سیلر روغنی / رزین پی.وی.سی. / قطعات منحنی و پیچیده كه كاركردن باگان سیلر مشكل است.
۳)سیلر مورد استفاده در سالن مونتاژ
سیلر پنجره / اورتان، پرپلیمر
نواحی اعمال:
۱)محفظهموتور
ضدزنگ / سیلر نواحی بیرونی
۲)پانل Dash
ضدآب ـ ضدزنگ / سیلرنواحی بیرونی
۳)داخل در صندوق
ضد آب / سیلر نواحی داخلی
خمیرپی.وی.سی. پس از پاشش به زیر بدنه اتومبیل، بر اثر حرارت ۷۰ تا ۹۰ درجه سانتیگرادبه صورت ژل درمیآید كه پس از سرد شدن سخت میشود و لایه پوششی مقاومی در برابرخوردگی به ضخامت ۲/۰-۵/۰ میلیمتر تشكیل میدهد.
خصوصیات رئولوژیك یك خمیرپی.وی.سی. به فرمول تركیب، درصد وزنی مواد، وزن مولكولی و ساختار شیمیایی مادهنرمكننده بستگی دارد.
استفاده از خمیرهای پی.وی.سی. برای پوشش زیربدنه خودرومشكلاتی را ایجاد میكند، مانند:
۱)چسبندگی نامناسب و غیریكنواختی لایه پوششی،
۲)ناپایداری ویسكوزیته،
۳)بقایای مونومر وینیل كلراید در پی.وی.سی. خطریجدی برای سلامت افراد شاغل در كارگاههای فرآوری این مواد محسوب میشود. معمولاًبقایای مونومر وینیل كلراید در پی.وی.سی. كم و حدود چند قسمت در میلیارد (ppb) است.
۴)وقتی خودرویی اسقاط میشود و قطعات غیرقابل استفاده آن بدون كنترل سوزاندهمیشوند، Hcl آزاد شده از زنجیرهای پلیمری به كلر و دیاكسینها تبدیل میشود كهاین مواد باعث نازك شدن لایه اوزن اتمسفر و مشكلات ناشی از آن میشود.
خواصرئولوژیكی پی.وی.سی. مورد استفاده در زیر بدنه خودرو تحت تاثیر چند عامل قرار دارد،از جمله: درصد وزنی نرمكننده در خمیر و تاثیر شاخههای جانبی بر خصوصیاتنرمكننده. بهبود هركدام از این عوامل تاثیر بسزایی در بهبود ویسكوزیته، قابلیتانعطاف، كاهش فراریت، افزایش طول عمر، مدت سرویسدهی، كاهش قیمت خمیر و كاهش آلودگیزیستمحیطی دارد.
امروزه با استفاده از نرمكنندههای شاخهدار با نام تجاریجیفلكس میتوان تمام مزایای فوق را به دست آورد. عوامل دیگری كه در بهبود خواصرئولوژیكی خمیرهای پی.وی.سی. موثرند عبارتند از:
۱)كنترل دمایی فرایند تشكیلخمیر پی.وی.سی: تبخیر نرمكننده از خمیر میتواند تاثیرات نامطلوبی مانند از دستدادن نرمی سطح، كاهش مقاومت مكانیكی و قدرت چسبندگی داشته باشد. تبخیر نرمكننده درطول فرایند ذخیرهسازی و طول عمر طبیعی خمیر پی.وی.سی. نیز انجام میگیرد. باافزایش دما، سرعت تبخیر نرمكننده از خمیر پی.وی.سی. بیشتر میشود. تبخیرنرمكنندههای شاخهدار (جی فلكس) در مقایسه با دی اكتیل فتالات یعنی فتالاتهایبدون شاخه كمتر است.
۲)مواد افزودنی از جمله ایمیدها: خمیرهای پی.وی.سی. را كهبه آنها رزین اپوكسی و اسید انیدرید اضافه شده است میتوان به عنوان عایق زیر بدنهدر دمایی حدود ۱۲۰ درجه سانتیگراد پخت كرد. معمولاً پس از عملیات پوششدهی چسبندگینسبتاً بالایی از این مواد به دست میآید. این تركیبات به دلیل استفاده از ایمید (مخلوط رزین اپوكسی و اسید انیدرید)، برای بیش از چهار روز در دمای ۴۰ درجهسانتیگراد در زمان ذخیرهسازی ویسكوزیته ثابتی دارند. این تركیبات را میتوان بهعنوان درزگیر و یا پوششهای سطحی فلزات در صنایع خودروسازی به كار برد.
۳)روشپاشش خمیر پی.وی.سی. بر روی بدنه خودرو: روش پاشش خمیر پی.وی.سی. ممكن است بااستفاده از هوا یا بدون آن باشد. در روش نخست، پیستوله مورد استفاده باید دارای یكسیستم اختلاط خارجی باشد. در روش پاشش بدون هوا از فشار نسبتاً بالای هیدرولیكیحدود Psia ۲۰۰۰برای خروج خمیر پی.وی.سی. از منفذ كوچك پاشش (به قطر معمول m ۰۱۳/۰) استفاده میشود. مشكلات عملی پوشش دهی خمیر پی.وی.سی. به روش پاششی، مشابه مشكلاتیاست كه در پاشش رنگ پیش میآید، مانند سطح دانه دانه پوشش و غیریكنواختی لایهپوششی. این مشكلات در نتیجه فشار بالا و یا فاصله زیاد پیستوله هنگام پاشش به وجودمیآیند. از طرف دیگر ریزش و شره كردن این مواد به علت ویسكوزیته پایین خمیر و یافاصله كم پیستوله اتفاق میافتد.
۴)بهبود روش خشك كردن پوشش بر روی بدنهخودرو: برای خشك كردن پوشش پی.وی.سی. زیر بدنه خودرو امروزه از لامپهای فرابنفش كهحرارت تولید میكنند، استفاده میشود. این روش در مقایسه با روش سنتی پخت كورهایمزایای بسیاری دارد. به علت واكنشهای رادیكالی آزاد و تحت تاثیر نور فرابنفش، پختپوشش زیر بدنه خودرو در درجه حرارت معمولی صورت میگیرد و در نتیجه در مصرف انرژی وفضای موردنیاز صرفهجویی خواهد شد. همچنین این روش از نظر كنترل آلودگی هوا درواحدهای تولید اتومبیل بسیار مطلوب است. یكی دیگر از ویژگیهای روش مذكور، برطرفشدن نقص در لایه نازك پوشش پلیمری زیر بدنه خودروست كه بر اثر تبخیر نرمكننده وحرارت دادن پیش میآید.
۵)افزایش میزان چسبندگی پوشش زیر بدنه خودرو بااستفاده از پلی آمینوآمیدها: پایداری و طول عمر خمیر پی.وی.سی. بهبود یافته با رزیناپوكسی و اسید انیدرید، در صورت استفاده از یك آمید در تركیب آن، به طور قابلملاحظهای بهبود مییابد بدون این كه خواص مطلوب حاصل از وجود رزین اپوكسی و اسیدانیدرید، مثل چسبندگی و عملیات پخت در دمای كم از بین برود. با استفاده از این مواددر غلظت پایین و حتی در دمای پخت پایین، خاصیت چسبندگی بهبود بیشتری پیدا میكند وپایداری دمایی و هماهنگی بین اجزا افزایش مییابد.
دستاوردهای تجربی بااندازهگیری تغییرات ویسكوزیته خمیر پی.وی.سی. با گذشت زمان، مشخص میشود كهویسكوزیته به مرور و به دنبال تبخیر نرمكننده، افزایش مییابد. همچنین اگر تغییراتویسكوزیته خمیر پی.وی.سی. بر اثر تنش وارده قبل و بعد از پمپ اندازهگیری شود،معلوم میشود كه ویسكوزیته بعد از پمپ به دلیل اعمال نیروی وارد بر خمیر پی.وی.سی. كاهش مییابد.
نتیجهگیری براساس مطالعات وآزمایشهای صورت گرفته، برای رفع مشكلات عایق زیر بدنه خودرو موارد زیر باید موردتوجه قرار گیرد:
۱)تعویض ماده نرمكننده دیاكتیل فتالات در خمیر پی.وی.سی
۲)استفاده از سیستم كنترل اتوماتیك برای پوشش زیر بدنه خودرو
۳)استفادهاز خمیرهای پلیمری جدید غیر پی.وی.سی
تعميرات پیشگیرانه :
PREVENTIVE MAINTENANCE
P.M
نگهداريوتعميرات:
نگهداريوتعميراتبهمعنيپيشگيريازبهوقوعپيوستنحوادثغيرمنتظرهياخرابيدستگاههاو
تجهيزاتميباشد. ازنقطهنظرعلمينگهداريوتعميرات( PM ) بهسيستمياطلاقميشودكه
درآنسيستمكليهفعاليتهايتعميراتيقبلازخرابيدستگاههاپيشبيني،برنامهريزيوكنترل
گردد. نگهداريوتعميرات،نگهداريسيستماتيكياستكهبهوسيلهروشهايمدونبازرسيو
اقداماتپيشگيريكنندهشرايطكاريمناسبدرزمينهتوليدمحصولاتباكيفيتبرتررافراهممي
نمايد.
اهداف PM :
هدفازايناستانداردعبارتستازپاسخگوييكاراوسريعبرطبقنيازهايشركتباتوجهبه
اصولعمدهجهتنگهداريسيستماتيكماشينآلاتميباشد. هدفعمدهحفظونگهداريماشين
آلاتراميتوانبدينشرحبياننمود:
- افزايشطولعمرمفيدماشينآلاتوتجهيزاتوحداكثراستفادهازآنها
- كسببيشترينبازدهيتوليدوحفظسيستمتوليددريكوضعمطمئن
- كاهشزمانبيكاريكاركنانوماشينآلات
- صرفكمترينزمانجهتتعميرماشينآلات
- بهحداقلرساندنتأخيردربرنامهتوليد
- افزايشوبالابردنايمنيكاركنانومحافظتازتوليد
- بهبودبخشيدنبهشرايطمحيطكار
- كاهشميزانضايعاتموادقطعاتيدكيوابزار
اجرايصحيحبرنامهريزينگهداريسيستماتيكسبببالابردنعمرمفيدكاهشهزينههايتوليدي
وتعميراتيوكاهشميزانافتتوليد(بحداقلرساندنتأخيردربرنامهتوليد)وبالابردنراندمان
توليدميشود. درنتيجهعدموجودسيستمبرنامهريزيونگهداريوپيشگيريميتواندسبببروز
خرابيغيرمترقبهوتوقفناگهانيدستگاهشدهكهاينخودسبببالارفتندرهزينههاونيزوقفه
درامرتوليدوصرفزمانبيشترجهتتعميراتميشود.
نگهداريوتعميراتبرنامهريزيشده:
شاملفعاليتهاييميباشدكهباآيندهنگري،پيشبينيوثبتفعاليتهاانجامميپذيرد.ازنقطه
نظرعلمينگهداريوتعميراتبرنامهريزيشده (سيستماتيك) شاملكليهفعاليتهايازقبلتعيين
شدهميباشدكهبرايحفظونگهداريماشينآلاتانجامميگردد.
سيستمبرنامهريزينگهداريوتعميرات،نگهداريسيستماتيكياستكهبهوسيلهروشهاي
مدونبازرسيواقداماتپيشگيرانه،شرايطكاريمناسبدرزمينهتوليدباكيفيتبرتررافراهممينمايد. نگهداريوتعميراتبرنامهريزيشدهشاملتعميراتپيشگيرانه ( PM) ونگهداريوتعميراتاصلاحي ( CM ) است.
PM شاملاقداماتازپيشتعيينشدهاستكهدراينسيستمكليهفعاليتهايتعميراتيقبلاز
خرابيدستگاههاپيشبينيوبرنامهريزيميگرددوشاملبازديدهاوبازرسيروزانهوساعتيمانند
نظافتوتميزكاري،روانكاري (روغنكاريوگريسكاري) ويابازديدهايدورهايماهيانه،يك
سالهو... ميباشد.
CMاملتعميراتتصحيحيبراياصلاحوبهبودتجهيزاتجهتارتقايبهرهوريواستفاده
بهينهازدستگاههاميباشد. دراينروشهيچگونهعامليجهتپيشگيريازخرابيوجودنداردوبا
تعويضوياترميمقطعاتاصلاحميگردد. امابامشاهدهوارزيابيعملياتتعميرييكدورهاز
ماشين،زمانبرايتصميمگيريواقداماتلازمجهتاصلاحمعايبدستگاههادرتعميربعديبا
اقتصاديترينروشممكنانجامميگيردوبدينترتيبازطولانيشدنوقفهدستگاهوافزايش
هزينههايتعميراتيجلوگيريميگردد.
آشناييباروشتعميرونگهداريجيگوفيكسچر:
اغلبسيستمهاييكهامروزهبهنحويدرامورتوليدي،خدماتي،تاسيساتيوياسايرمواردبهكار
گرفتهميشونددرزمانهاييازسيكلعمرعملياتخوددچارشكستوازكارافتادگيميگردندو
لذابهفعاليتنگهداريوتعميرنيازمندميشوند .
اگرچهواژهنگهداريوتعميراتدربسياريازكاربردهادريكرديفبكاربردهميشوندوليدر
حقيقتدرمعنااندكيمتفاوتبودهودربرنامهريزينگهداريوتعميراتهريكازآنهابامفهوم
خاصخودبكارميآيندكهدرزيربطورمختصربهآنهااشارهميشود.
مبلغ قابل پرداخت 19,440 تومان