مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

ترانسهاي جريان خشك براي سطوح ولتاژ 36-12 كيلو وات :

اصولاً كاربرد اين ترانسها به منظور جدا سازي مدارهاي حفاظتي و اندازه گيري از قسمت فشار قوي و تبديل مقادير جريان به ميزان مورد نياز دستگاههاي اندازه گيري و حفاظتي استفاده مي شود .

استانداردها :

اين ترانسها بر اساس استانداردهاي BS,ANSI , VDE , IEC و استانداردهاي ديگر ساخته مي شود .

اجزاء اصلي :

ترانسهاي فوق به دو صورت با نسبت تبديل در اوليه (1: 2) يا بدون آن ساخته مي شود . هسته هاي بكار رفته در اين ترانس ها بسته به كلاس دقت آنها از دو نوع ورق مغناطيسي ساخته مي شود .

و همانطور كه مي دانيم هر ترانس تشكيل شده است از دو سيم پيچ كه يكي اوليه و ديگري ثانويه مي باشد . و در اين نوع ترانس سيم پيچ اوليه (فشار قوي )طوري طراحي شده است كه تنشهاي مكانيكي ناشي از انبساط حرارتي در اثر جريانهاي اتصال كوتاه به عايق اصلي ترانس منتقل نمي شود . جنس هاديها از نوع مس الكتروليتي است . و سيم پيچ ثانويه ، (فشار ضعيف) به صورت چند لايه به همراه عايق مضاعف بين لايه ها طراحي شده است .كه تنشهاي مكانيكي ناشي از انبساط حرارتي در اثر جريانهاي اتصال كوتاه به عايق اصلي ترانس منتقل نمي شود.جنس هادي از نوع مس الكتروليتي است. وسيم پيچ ثانويه‏‎(فشار ضعيف) به صورت چندن ته همراه عايق مضاعف بين لايه ها طراحي شده است.

عايق اصلي اين ترانس ها رزين اپوكسي ريخته گري شده تحت خلا با خواص عايقي و مكانيكي برتر است و ترانسي داراي دو ترمينال اوليه وثانويه است كه ترمينالهاي اوليه از جنس مس يا برنج است و ترمينالهاي ثانويه توسط درپوش و بكارگيري پيچهاي اب بندي كننده بطور كامل پوشيده ميشود . اين درپوش داراي ورودي كابل از جنس لاستيك مناسب براي كابل با قطر 16 ميليمتر است. ترمينال قرار گرفته در كتار ترمينالهاي ثانويه كه با علامت مشخص شده است بايد بطور كامل به زمين متصل شود . اتصالات ثانويه به وسيله پيچ M5 بسته مي شوند . و ترانسهاي جريان خشك با ولتاژ ها و نوعهاي مختلفي وجود دارد كه ما در شركت كار كرديم و اين ترانسها عبارتند از :

1-ترانسهاي جريان خشك براي سطوح ولتاژ 24-12 كيلو وات UNA

2- ترانسهاي ولتاژ خشك براي سطوح ولتاژ 36-12 كيلو ولت VPA

3- ترانسهاي جريان خشك بيروني براي سطوح ولتاژ 36-24 كيلو ولت APE

4- ترانسهاي جريان خشك بيروني براي سطوح ولتاژ 36-24 كيلو ولت AGE

5- ترانسهاي ولتاژ خشك بيروني براي سطح ولتاژ 36-24 كيلو ولت VPV

ترانسهاي فوق براي جريان و ولتاژ استفاده مي شوند كه ترانسهايي كه در موقع كارآموزي استفاده كرديم از شركت سازنده اين ترانسها نيرو ترانس استفاده شده است و در جاهاي مختلف ترانسهاي مختلف استفاده مي شوند كه براي انتخاب ترانس مناسب مي توانيم از روي جدول ترانس را انتخاب كنيم و براي انتخاب درست از روي جدول بايد سطح ولتاژ جريان اوليه و جريان اتصال كوتاه تعداد هسته و مشخصات آنها الزامي است.

براي حفاظت خطوط انتقال و توزيع برق شهرستان ايذه بخش سوسن كه زير نظر شركت نوروز پيمان ايذه مي باشد براي شبكه سازي هاي جديد و نسب ترانسها و كنتورها و خيلي مسائل برقي ديگر نيز مورد تجربه قرار گرفت كه از جمله وسايلي كه در اين موارد كاري استفاده مي شوند را ليست كرده و در مورد آنها توضيح خواهم داد.

براي عبور سيمها از بالاي پايه هاي چوبي و يا سيماني كه شبكه را توسعه مي دهند از مقره هايي استفاده مي شوند كه يك نوع مقره ها روي پايه ها قرار گرفته و سيمها از بالاي آنها قرار مي گيرند و بعضي به صورت رديفي قرار مي گيرند .

سر راه هر شبكه فشار قوي بايد فيوز قرار و براي اين كار فيوزها درون وسيله اي به نام كت اوت قرار مي گيرد كه كت اوت كليدي است براي حفاظت از خطوط انتقال فشار متوسط و ترانسفورماتورهاي توزيع مورد استفاده قرار مي گيرد و اين نوع وسيله در نوع هاي مختلفي وجود دارد به طوري كه هر كدام قدرت عايقي و يك ولتاژ نامي متفاوت دارد .

براي قطع و وصل فيوزهاي فشار قوي از يك وسيله اي به نام چوپ پرش استفاده مي شود كه ميله عايقي الكتريكي از جنس فايبر گلاس يا اپكسي كلاس براي دسترسي به تجهيزات فشار متوسط از فاصله دور از 2 متر تا 7 متر به صورت تلسكوپي و يا پيچ و مهره اي براي ولتاژ هاي 20 الي 400 كيلو ولت جهت آزمايش خطوط انتقال فشار قوي و انتقال فشار متوسط از تفنگ ارت استفاده مي شود.

دستگاه فاز ياب مورد استفاده جهت مكانيزاسيون شبكه هاي توزيع برق براي رديابي فاز و يا اينكه فاز و يا سيم برق را مشخص مي كند .

در بعضي از مواقع هنگامي كه براي راه اندازي تجهيزات الكتريكي استفاده مي شود اتصال زمين به صورت موقت براي زمين كردن و حفاظت خطوط بدون برق هنگام كار بر روي تجهيزات استفاده مي شود .

با ولتاژهاي 20-33-63-132-230-400 كيلو ولت و 380 ولت

ترانسفورماتورهاي جريان بيروني براي نصب در نيروگاه هاي انتقال و توزيع :

ترانسفورماتورهاي جريان با حداقل روغن ساخته مي شود و از نوع سنجاقي مي باشد . صحت طراحي اين نوع ترانسفورماتور كه تعداد زيادي توسط ABB ساخته شده و در كشورهاي مختلف جهان نصب گرديده است كار آيي خوب و قابل ملاحظه اي را دارد .

- تركيب منحصر به فرد روغن و دانه اي خالص كوارتز باعث شده است كه حجم روغن كم و اندازه ترانسفورماتور كوچكتر شود .

- به علت آب بندي كامل نياز به سرويسهاي دوره هاي ندارد .

- بخاطر وجود سيستم جبران كننده تغييرات حجم و به كمك گاز نيتروژن و بدون استفاده از قطعات متحرك ، نيازي به تعويض روغن نيست .

- تمام قطاعت آهني خارجي گالوانيزه گرم شده اند .

- طراحي انعطاف پذير

- مقاومت بال در برابر زلزله تا 5/0 گرم

سيم پيچ ها و هسته هاي ترانسفورماتور :

سيم پيچ اوليه يا چند هادي آلومينيومي يا مسي كه اساساً به صورت بوشينگ U شكل ، طراحي گرديده تشكيل شده است . سيم پيچها با استفاده از كاغذي با خصوصيات استقامت مكانيكي و عايقي بالا تلفات عايقي پائين و مقاومت خوب در برابر كهنگي عايق بندي شده است . اين سيم پيچ به دو قسمت موازي متصل شده است كه مي توانند با استفاده از اتصالات بيروني سري يا موازي متصل شوند . ظرفيت بار خروجي در هر دو نوع اتصال با ترانسفورماتوهاي جريان معمولاً مي توانند هسته را در خود جاي دهند ، ضمن اينكه بيشتر از 4 هسته نيز بر اساس سفارش ساخته مي شود . هسته ها به صورت حلقه استوانه اي شكل مي شوند .

هسته هاي حفاظتي با استفاده از ورقه هاي از جنس استيل با كيفيت بالا ساخته مي شوند و هسته هاي اندازه گيري از جنس آلياژ نيكل با خصوصيات تلفات كم (دقت بالا ) و سطح اشباع پائين ساخته مي شوند . براي مصارف خانگي خاص ، هسته هاي حفاظتي با شكاف هوائي نيز قابل ساخت مي باشند .

سيم پيچ ثانويه از سيم بالاك دوگانه تشكيل شده كه به طور يكنواخت در تمامي محيط هسته پيچيده شده است و در نتيجه راكتانس نشتي ثانويه در سيم پيچ ها و بين سرهاي خروجي قابل اغماض مي باشد . هسته هاي حفاظتي بدون در نظر گرفتن تصحيح دور طراحي مي شوند . در حاليكه در هسته هاي اندازه گيري جهت رسيدن به بارها ودقت هاي مورد نياز تصحيح دور انجام مي گردد .

نحوه نصب :

بلافاصله پس از دريافت ، هر ترانسفورماتور را بايستي به منظور مشخص كردن صدمات احتمالي حين حمل و نقل بازرسي نمود . هيچگونه اثري از نشت روغن يا شكستگي مقر نبايد وجود داشته باشد . سطح روغن نيز بايستي در وضعيت مناسب باشد .

قبل از هر گوه تلاش براي تعمير ترانسفورماتور صدمه ديد بايد شركت سازنده تماس گرفته ، هنگام نصب اطمينان حاصل شود كه سازه نگهدارنده، تراز باشد

اتصالات اوليه بايد به نحوي نصب گردد كه باعث كمترين بار استاتيكي به ترمينالها شود .

سيم پيچهاي ثانويه كه مورد استفاده قرار نمي گيرند بايستي اتصال كوتاه و زمين شوند. سر ولتاژ خازني نيز در صورت عدم استفاده بايد به بدنه محفظه روغن زمين شود .

نحوه نگهداري :

نگهداري ترانسفورماتور به طور معمول شامل بررسي چشمي سطح روغن به صورت دوره اي به منظور مشخص شدن نشت احتمالي روغن مي شود . علاوه بر اين مي بايست مواظب گرم شدن اتصالات اوليه كه به خاطر محكم نبودن اتصال ايجاد مي شود نيز بود .

از آنجا كه ترانسفورماتور به طور كامل آب بندي است ، احتياج به اقدامات نگهداري ديگري ندارد . بعد از 15 تا 20 سال كار كرد مستمر ، توصيه مي شود كه بررسي به صورت دقيقتر روي ترانسفورماتور انجام شود تا كار بدون اشكال آن ادامه يابد . حدود و روش بررسي فوق الذكر بستگي به امكانات محلي دارد . براي مثال آناليز گاز موجود در نمونه روغن براي برسي عايق توصيه مي شود .

دستگاه تست كنتورهاي تك فاز و سه فاز ديماندي (اكتيو - راكتيو)

براي تست كنتورهاي خانگي و ديماندي استان خوزستان و شهرستان ايذه كه توسط شركت نوروز پيمان انجام مي گرفت از اين نوع دستگاه كه شكل آن در زير مي باشد و ساخت شركت مهندسي بهينه نيروي اسپادان مي باشد صورت گرفت كه مشخصات فني اين دستگاه عبارتند از :

تعداد فاز : 3

ولتاژ نامي : 380/220 * 3 ولت

فركانس نامي : 50 هرتز

ولتاژ مجاز كاركرد : 600-5 ولت (فاز به فاز)

جريان مجاز نامي : متناسب با CT هاي چنگكي مورد استفاده

درجه حرارت كار مداوم : صفر تا 50 درجه سانتيگراد

كلاس دقت اندازه گيري اكتيو : 5/0 % (مطابق استاندارد (IEC 687))

كلاس دقت اندازه گيري انرژي راكتيو : 1 % (مطابق استاندارد (IEC 1268))

ابعاد كيف دستگاه : 15*35*45 سانتيمتر

وزن دستگاه بدون CT هاي چنگكي : 7/5 كيلو گرم

تعداد پالس به ازاي هر كيلو وات ساعت : قابل تنظيم

ذخيره سازي نتايج تست بيش از يكصد كنتور در حافظه شامل : شماره – شناسايي مشترك – رقم انرژي اكتيو – درصد خطا – گزارش بازرسي كنتور و تابلو آزمايش شده – تاريخ و ساعت آزمابيش و همچنين كميتهاي خط سه فاز شامل ولتاژ – جريان – توان اكتيو و راكتيو لحظه اي و ضريب توان هر يك از فازها .

 

 

 

استفاده از اين دستگاه يك مزاياي خاص براي كنتورهاي اكتيو و راكتيو كه اين مزايا عبارتند از :

1- آزمايش كنتورهاي سه فاز اكتيو و راكتيو و انواع كنتورهاي تكفاز (ديجيتال ، الكترومكانيكي و مكانيكي )

2- آزمايش CT .

3- عيب يابي مدارهاي تغذيه كننده كنتورهاي ديماندي .

4- آزمايش كنتورهاي نصب شده به صورت ستاره يا مثلث .

5- آزمايش سريع كنتورها در كوتاه ترين زمان ممكن بدون نياز به قطع توان مصرفي مشترك و بدون نياز به انتقال كنتور به آزمايشگاه .

6- آزمايش كنتور با وجود نوسان بار

7- به حداقل رساندن خطاي كاربر در حين مراحل آزمايش

8- آزمايش ديماندمتر

9- چاپ جداول تست به كمك نرم افزار

10- امكان دسترسي به نتايج آزمايش كنتورها در نرم افزار هاي فعلي شركت هاي توزيع .

11- حذف جداول بازرسي تابلو مشتركين با استفاده از نرم افزار طراحي شده .

 

در شركت نوروز پيمان در بعضي از مواقع ولي به صورت خيلي اندك اتفاق افتاد كه براي راه اندازي الكتروموتورهاي سه فاز كاري انجام شود ولي چند موردي كه تابلو هاي برق را نصب كرديم را در زير به نحوه نصب و راه اندازي را نوشت و شكل مدار فرمان و مدار قدرت را در زير آورده ام .

مدار راه اندازي موتور سه فاز سنكرون از يك نقطه :

در مدار قدرت ابتدا سر راه هر يك از فازها يك فيوز قرار مي دهيم كه مقدار جريان انتخابي فيوز 2 تا 5/2 برابر جريان نامي موتور سه فاز مورد نظر خواهد بود سپس از خروجي فيوزها وارد تيغه هاي قدرت كنتاكتور كه شماره ها 1و 2و 3 مي باشد مي شود و كنتاكتور به عنوان يك كليد مغناطيسي كه قابليت فرمان پذيري را دارد عمل مي كند سپس از سر ديگر كنتاكتهاي قدرت كنتاكتور C1 يا به عبارت ديگر از خروجي تيغه هاي قدرت كنتاكتور C1 كه شماره هاي 4و 5 و6 مي باشد خارج شده و وارد بي متال مي گردد . لازم به ذكر است كه جريان انتخابي براي تنظيم بي متالي در صورتي كه در سر راه جريان فاز موتور قرار بگيرد يا 58/0 جريان نامي موتور تنظيم مي شود اين موضوع براي راه اندازي موتورهاي آسنكرون در حالت ستاره مثلث بوسيله كنتاكتورها بيشتر محسوس خواهد بود . سپس از خروجي بي متال وارد سرهاي U, V, W موتور سه فاز مي گردد در اينجا نيز موتور سه فاز فوق مي بايست با توجه به پلاك موتور به حالت ستاره مثلث مستقيم در داخل جعبه كلمب اتصال يابد مدار فرمان شكل مقابل نيز به صورت تك فاز مي باشد و از يكي از فاز ها جهت تغذيه مدار فرمان استفاده مي كنند . در مدار فرمان فوق ابتدا فاز R وارد فيوز مي شود كه از آنجائيكه بوبين كنتاكتور ها جريان زيادي مصرف نمي كنند اكثراً مقدار جريان اين فيوز 4A در نظر گرفته مي شود پس از خروجي فيوز وارد بي متال شده و از خروجي بي متال وارد شاستي استپ b2 مي گردد و از خروجي آن وارد شاسي استارت b1 مي شود و از انجا به سر ورودي بوبين كنتاكتور متصل مي شود . در مدار فرمان فوق بازدن شاستي b1 كنتاكتور C1 عمل كرده و تيغه نگهدارنده C1 خود را مي بندد و پس از رها كردن شاستي C1 عمل كرده و تيغه نگهدارنده C1 خود را مي بندد و پس از رها كردن شاستي b1 جريان بوبين كنتاكتور C1 از طريق تيغه نگهدارنده خودش تامين مي شود و به صورت دائم به حالت جذب باقي مي ماند جهت خاموش كردن كنتاكتور و در نتيجه موتور سه فاز فوق مي بايست از شاستي استپ b2 استفاده نمود با فشار دادن اين شستي جريان برق كنتاكتور C1 براي چند لحظه قطه شده و كنتاكتور فوق خاموش مي شود و تيغه نگهدارنده C1 با آن مجدداً به حالت باز در مي آيد و با رها كردن شستي b2 كنتاكتور فوق به حال خاموش باقي مي ماند شايان ذكر است در رسم مدارهاي فرمان و قدرت نمايش كنتاكتهاي كنتاكتور هميشه حالت كنتاكتها در وضعيت خاموش آن كشيده مي شود .

 

 

راه اندازي دو الكترو موتور سه فاز به صورت يكي پس از ديگري :

در صنعت مواردي پيش مي آيد كه لازم است موتور دوم حتماً بعد از راه اندازي موتور اول قابليت روشن شدن داشته باشد براي برآوردن منظور فوق مي توان از مدار فرمان شكل بعد از استفاده نمود البته در مدار فرمان فوق راه اندازي دو الكترو موتور سه فاز به صورت يكي پس از ديگري ترسيم گرديده است ولي براي تعداد بيشتر موتور ها نيز مي توان همانند مدار فرمان فوق به صورت مشابه اعمال فوق راتكرار نمود .در مدار شكل فوق بازدن شستي b1 موتور اول با جذب شدن كنتاكتور c1وارد مدار مي شود و كنتاكت نگهدارنده c1 خود را مي بندد و كنتاكت c1 بار دوم خود را نيز كه با كنتاكت c2 سري شده است مي بندد .در اين زمان است كه با فشار دادن شاستي b3 مي توان موتور دوم را با جذب شدن كنتاكتور c2 راه اندازي نمود . پس از وصل شدن كنتاكتور c1 كنتاكتور c2 وارد مدار مي شود همچنين اگر در يك زمان هر دو شاستي استارت b1,b3 را با هم فشار دهيم باز هم اول كنتاكتور c1 جذب شده و سپس كنتاكتور c2 وارد مدار مي شود در مدار فوق اگر كنتاكتور c1 بنا به دلايلي از قبيل خرابي و يا قطع شدگي وارد مدار شود كنتاكتور c2 يه هيچ وجه با فشار دادن شاستي b3 واردمدار نخواهد شد كه كه اين موضوع يكي ديگر از مزاياي مدار يكي پس از ديگري رسم شده مي باشد . همچنين مدارهاي قدرت موتورهاي فوق نيز مانند حالتهاي توضيح داده شده در قبل مي باشد .

 

راه اندازي دو الكترو موتور سه فازه آسنكرون به صورت يكي به جاي ديگري :

در برخي از موارد لازم است كه چند الكترو موتور به گونه اي كار كنند كه با روشن شدن الكترو موتور دوم الكترو موتور قبل يا اول از مدار خارج گردد براي انجام چنين كاري از مدار يكي به جاي ديگري استفاده مي شود . براي تعداد بيشتري از الكتروموتورها نيز مي توان استفاده نمود فقط در مدار فرمان آن مي بايست طراحي را تكرار نمود .

در مدار فرمان ترسيم شده ي مربوط يكي به جاي ديگري با فشار دادن شاستي b1 كنتاكتور c1 جذب كرده و تيغه ي نگهدارنده ي c1 خود را مي بندد بدين ترتيب الكتروموتور اول وارد مدار مي شود با فشار دادن شاستي b3 كنتاكتور c2 وارد مدار شده و تيغه ي نگهدارنده ي باز c2 خود را بسته و تيغه ي بسته c2 خود را كه سر راه كنتاكتور c1 قرار گرفته بود باز مي كند بدين ترتيب الكتروموتور دوم وارد مدار شده و الكتروموتور اول از مدار خارج مي گردد . در مدار قدرت نيز دو الكترو موتور كاملاً مجزا به صورت منفرد به شبكه متصل مي شوند و داراي فيوزها و بي متالهاي مربوط به خود مي باشند .

 

 

در مواقعي كه فيوز ترانسها و يا فيوز خط مي سوزد بايد بوسيله چوب پرش فيوزها را از درون كت اوت در آورده و فيوز مربوط به آن سر خط و يا ترانس بستگي به آمپري كه خط مي كشد را دارد را نصب مي كنيم و يا براي جمپر سوختگي كليد خروجي و فشار متوسط و يا سيم بريدگي فشار متوسط و ضعيف از گرو عملياتي برق بخش سوسن كه زير نظر شركت نوروز پيمان اداره مي شود براي رفع اين عيبها استفاده مي شود و بعد از اتمام كار بوسيله كاركنان گروه عملياتي گزارش به اتاق راديو داده مي شود و نوع كاركرد و عملكرد در گزارش نوشته مي شود كه يك برگ از گزارش كاري كه در موقع كارآموزي نوشته ام را ضميمه كرده ام .

براي تعمير و سرويس ترانسهاي كاهنده توزيع در شبكه سازي شهرها و روستاها كه بعد از چندين سال متوالي بايد سرويس شوند يك سري عمليات بر روي ترانس بايد انجام شود كه ليست اين كارها توسط سازمان به گروه داده مي شود و طبق آن فهرست ترانس سرويس خواهد شد كه شرح عمليات آن از قبيل :

1- شستشوي بدنه 2- شستشوي بوشينگها 3- تعويض مقره بوشينگ متوسط 4- تعويض مقره بوشينگ ضعيف 5- تعويض واشر بوشينگ ضعيف 6- تعويض واشر بوشينگ ترانسها 7- تعويض و اضافه كردن سيليگاژن 8- تعمير و تعويض كابلشوها 9- فرم دادن كابل ترانسها 10- آچار كشي كلني 11- تعويض و اصلاح بس بار 12- تنظيم جرقه گير 13- تعويض و باز كليد تيپ 14- تعمير و اصلاح گراند 15- اضافه كردن روغن 16- زوج كردن كابل ترانس

گزارش كار مدار كنتور تك فاز همراه با مصرف كننده :

ابتدا بر روي تابلو كنتور تك فاز ، فيوز ، جعبه تقسيم ، كليد تك پل و مصرف كننده و يعني سر پيچ را متصل مي كنيم . قبل از سيم كشي كمي كنتور و كار آن را شرح ميدهيم كنتور مقدار برق مصرفي را نشان مي دهد و كنتور تك فاز داراي 6 پيچ مي باشد كه شماره 1و2 به هم ممتصل مي باشد يعني شماره 2 مسدود است و شماره 1 ورودي فاز و شماره 3 خروجي ان مي باشد . شماره 4 نيز ورودي نول و شماره 6 خروجي نول مي باشد.

مرحله سيم كشي ابتدا فاز را از كابل اصلي گرفته و به شماره 1 ميدهيم و از شماره 3 خروجي گرفته و به فيوز اصلي مي دهيم از فيوز اصلي نيز به داخل جعبه تقسيم مي بريم سپس نول را نيز به ورودي شماره 4 داده و از خروجي شماره 6 گرفته و به جعبه تقسيم
مي بريم .

و چون هر زمان كه بخواهيم بدانيم كه برق در مدار مي باشد يا نه از يك لامپ استفاده كرده به طوري سيم كشي مي شود كه يك فاز از خروجي فيوز گرفته و وارد لامپ مي كنيم و يك نول نيز هم وارد لامپ كرده و لامپ به صورت مداوم در مدار قرار مي گيرد و هنگامي كه فيوز قطع گردد لامپ نيز خاموش مي شود .

 

گزارش كار مدار كنتور سه فاز سه سيم :

ابتدا بروي كنتور سه فاز سه عدد غيوز و كليد چاپويي و سه عدد سر پيچ را نصب مي كنيم سپس براي سيم كشي اين مدار ابتدا از منبع تغذيه سه سيم براي اين كنتور انشاعب مي دهيم به طوريكه فاز R را به شماره 1 كنتور داده و خروجي آن را از شماره 3 گرفته و به فيوز A ميدهيم همانطور فاز S را نيز به پيچ شماره 4 داده و خروجي آن را از شماره 6 گرفته و به فيوز B اتصال مي دهيم و بعد فاز T را نيز به رودي 7 كنتور داده سپس از خروجي شماره 9 گرفته و به فيوزC مي دهيم همانطور يكه مشاهده مي شود در اين كنتور سه فاز پيچهاي 3 و2 يا 8و 7 به هم متصل مي باشند . و بعد از فيوز A سيمي فاز گرفته و به كليد چاقويي مي دهيم و از ان به لامپ B مي دهيم سپس از فيوز C نيز فاز خروجي را گرفته و به كليد چاقويي داده و از آن به لامپ C مي دهيم و براي نول آن نيز بدين ترتيب عمل مي شود كه نولهاي اين سه سريچ لامپ را به هم ديگر متصل مي نمائيم .

گزارش كار مدار كنتور سه فاز چهار سيمه همراه با 3 مصرف كننده :

در اين كنتور كه داراي 12 شماره مي باشد شماره 1و2 – 4و5 – 7و8 به هم هميشه متصل هستند يعني شماره هاي 8و5و2 مسدود مي باشند و شماره 1 ورودي فاز R شماره 3 خروجي R شماره 4 ورودي فاز S شماره 6 خروجي S و شماره 7 ورودي فاز T و خروجي آن شماره 9 مي باشد و به فيوز مي دهيم نول اصلي را نيز به شماره 10 داده و از خروجي 12 مي گيريم .

سپس فاز T,S,R را كه به فيوز 4 داديم به كليد چاقويي سه زبانه متصل مي كنيم خروجي آنها را به سرپيچها مي دهيم سپس نول شماره 12 را نيز به سر پيچها متصل مي نمائيم . وقتي كه برق برقدار مي گردد لامپها روشن شده و نشان گر اين است كه هر سه فاز برق دارد مي باشد . و كنتوري كه سيم نول درون آن قرار گيرد را كنتور سه فاز و چهار سيمه مي گويند .

گزارش مدار كنتور تك فاز دو تعرفه اي :

در بعضي از كشورها براي تغيير بهاي برق در شب و روز يك دستگاه تعرفه در كنتور دارند يعني داراي دو شمارشگر مي باشد اين دستگاه تعرفه در پايان روز مدار قطع و به تعرفه شب اتصال مي كند بنابراين تعرفه شب از تعرفه بقيه ساعات روز كمترمي باشد در اين كنتورها كه داراي 21 پيم مي باشد و بي شماره 1 به شماره 2 متصل مي باشد و شماره 1 فاز ورودي كنتور مي باشد و خروجي فاز شماره 3 مي باشد .

ورودي اصلي نول دراين كنتور شماره 4 مي باشد و خروجي نول شماره 6 مي باشد .

براي بستن اين مدار بدين ترتيب عمل مي شود كه ورودي R را به شماره 1 مي دهيم و از شماره 3 مي گيريم و به فيوز اصلي مي دهيم .

نول اصلي را نيز به شماره 4 داده و خروجي آن را از شماره 6 مي گيريم بستن دستگاه تعرفه به كنتور اصلي نيز بدين ترتيب صورت مي گيرد كه نول شماره 6 را به شماره 13 مي دهيم و از شماره 13 به شماره آخر تعرفه مي دهيم از شماره 15 نيز به شماره اول از سه شماره تعرف5 مي دهيم .

پيچ وسط دستگاه تعرفه را نيز به شماره 2 كنتور مي دهيم بنابراين كنتور ما داراي فاز و نول و دستگاه تعرفه نيز داراي فاز و نول است بنابراين سيمهاي ورودي و خروجي و تعرفه كه چك شد فاز و نول خروجي كنتور را كه فاز آلان را به فيوز داده ايم به جعبه تقسيم داده و از آن به مصرف كننده مي دهيم .

گزارش كار كنتور سه فاز سيم همراه با دو تعرفه :

در اين مدار از يك كنتور سه فاز سه سيم و از دستگاه دو تعرفه كه بر روي كنتور بسته شده است استفاده مي دهيم بدين صورت كه كنتور داراي سه فاز مي باشد كه نول ندارد بنابراين در اين كنتور كه با دستگاه دو تعرفه داراي 14 شماره مي باشد كه شماره 2با 1 و 8 با 7 به همديگر متصل مي باشند بنابراين براي بستن اين مدار ابتدا فاز R را به شماره داده و خروجي فاز را از 3 مي گيريم و به فيوز اصلي مي دهيم فاز 3 را نيز به شماره 7 داده و از شماره 9 خروجي آن را مي گيريم . از شماره 8 مدار سيمي به شماره 17 دستگاه دو تعرفه مي دهيم از شماره 13 به 9 ميدهيم و از شماره 13 دوباره به شماره 18 يا پيچ آخر دستگاه دو تعرفه مي دهيم مدار ما تكميل است .

 

بنابراين چند نكته در نقشه كش اين گونه مدارات حائز اهميت مي باشد كه در ذيل به چند نمونه از انها اشاره مي كنيم .

1- دايره شماره ها بايستي نمره 2 باشد تا حدي كه معلوم باشند .

2- بينشماره هاي 2 و1 خطي سياهرنگ كشيده شود .

3- شماره 5 با دايره شماره 2 پر رنگ شود .

4- خط بين 3و1 پر رنگ شوند و روي آن دايره اي به شماره 10 كشيده شود .

5- در دستگاه دو تعرفه بين دايره N و كليد يك خط چين كشيده شود .

6- سه راي 8و2و5 يعني 15و 13 با دايره شماره 2 پر رنگ شود .

7- در نقشه كشي رله يعني 15 و 13 با خط چين جزء كنتور كشيده شود .

گزارش كار مدار كنتور سه فاز چهار سيم دو تعرفه اي :

اين كنتور سه فاز چهار سيم داراي چهار سيم يعني سه فاز و يك نول مي باشد يعني داراي فازهاي اصلي R,S,T و يك نول N مي باشد .

اين كنتور كه داراي 18 شماره همراه با دستگاه دو تعرفه مي باشد . شماره 2و1 – 5و4 – 8و7- به يكديگر متصل مي باشند بنابراين فاز اصلي R را به شماره 1 داده و خروجي آن را از شماره 3 گرفته و به فيوز مي دهيم .

شماره 4 نيز يك فاز S مي ديم و از شماره 6 خروجي آخر را گرفته و به فيوز دوم مي دهيم فاز 3 را نيز به شماره 7 داده و از شماره نيز خروجي آن را مي گيريم و به فيوز اصلي مي دهيم .

نول اصلي را نيز به شماره 10 داده و از شماره 12 خروجي ان را مي گيريم و به مصرف كننده مي دهيم تا اينجا سيم كشي كنتور اصلي بوده براي اتصال دستگاه دو تعرفه به كنتور اصلي بدين صورت عمل مي نمائيم كه شماره 13 و 12 را به همديگر اتصال مي دهيم و از شماره 13 به شماره 18 مي دهيم .

شماره 16 و 15 را نيز به همديگر اتصال مي دهيم .

نكات مورد توجه در نقشه كشي اين كنتور نيز همانند كنتورهاي قبلي است با اين تفاوت كه بين 3و 1 يا 9و4 يا 9و 7 دايره هايي به قطر 10 ميلي متر مي كشيم شماره 11 را نيز بادايره شماره 2 پر رنگ مي كنيم .

 

سه راهي هاي 8 و 5 و 11 و 8 را نيزبا دايره شماره 2 پر رنگ مي نمائيم .

رديف وسايل تعداد رديف ابزار تعداد

1 كنتور 3 فاز 1 سيم چين 1

2 دو تعرفه اي 1 2 سيم لخت كن 1

3 فيوز 3 3 انبر دست 1

4 سيم مقداري 4 پيچ گوشتي 1

5 دم پهن 1

6 دم گرد 1

7 دم باريك 1

گزارش كار يك الكتروموتور چپ گرد و راست گرد ساده :

ابتدا بر روي تابلو چهار عدد فيوز ميناتوري – دو عدد كنتاكتور – يك عدد بي متال و يك تخته كام را بر روي تابلو نصب مي كنيم سپس از سه عدد فيوز سه فاز به 5و3 و1 كنتاكتور اول داده و دوباره از پلاتين 1 كنتاكتور اول به 5 كنتاكتور دوم و از 3 كنتاكتور دوم از 5 كنتاكتور اول به 1 كنتاكتور دوم مي دهيم سپس از 1و 4 و 2 كنتاكتور دوم مي دهيم از سه فاز بي متال سه سيم به W,V,U تخته كلم مي دهيم . سيم ارت تخته كلم را نيز به ارت اصلي متصل مي كنيم سپس نوبت به مدار فرمان مي رسد كه ابتدا از R فازي به فيوز چهارم داده و از فيوز به 95 بي متال داده و از 96 بي متال به ورودي استپ اول داده و از خروجي آن به ورودي استارد دوم داده و از همان ورودي يك سيم به ورودي استارت سوم و به دو تا سيزده كنتاكتور اول و دوم مي دهيم از خروجي استارت دوم به 14 كنتاكتور اول داده و از آن به 21 كنتاكتور دوم و از 22 آن به A1 كنتاكتور اول مي دهيم و از خروجي استارت 3 نيز به 14 كنتاكتور دوم و از آن به 21 كنتاكتور دوم و از 22 آن گرفته و به كنتاكتور اول مي دهيم و از نولهاي اصلي به 2 تا A2 دو كنتاكتور مي دهيم . وقتي كه S2 را فشار دهيم برق به K1 رسيده وتيغه هاي 14و 13 بسته شده و تيغه 22 و 21 K1 باز ميشود بنابراين موتور بصورت راستگرد شروع به حركت ميكند وقتي S3 را فشاردهيم تغيه هاي14و13 K2 بسته شده و22و21 وK2 باز ميشوند و موتور چپگرد است.