مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

كارآموزي در كارگاه
سيم پيچي و نصب تابلو هاي برق

چگونگي برق و آثار آن

برق در همه جا حتي در بدن انسان نيز وجود دارد زماني برق در صنعت مورد استفاده قرار مي گيرد كه بصورت الكتريسته جاري باشد هيچگاه برق بچشم ديده نمي شود . چون سرعت آن (حركت الكترون ها) فوق العاده زياد است. بنابراين از آثار آن پي به وجودش مي بريم . مانند روشن شدن يك چراغ يا گرم شدن يك اتو كه روشنايي چراغ و گرمائي اطو وجود برق را به ما مي شناساند. سرعت جريان برق تقريباً برابر است با سرعت نور و معادل است با 156000 مايل در ثانيه كه هر مايل مساوي با 1760 يارد است.

انواع الكتريسته :

1- الكتريسته ساكن 2- الكتريسته جاري

الكتريسيته ساكن ، الكتريسيته اي است كه در اثر مالش يا اصطكاك بوجود مي آيد مانند برخورد ابرها وكشيدن شانه بر سر.

الكتريسته جاري ،الكتريسيته اي است كه ا زحركت الكترونها از قطبي به قطب ديگر بوجود مي آيد مانند برق باطري يا مولد.

 

 

 

 

تعريف مدار و انواع آن :

هرگاه جريان برقي از نقطه اي شروع بحركت كند و مجدداً‌ به همان نقطه بگردد تشكيل يك مدار داده است كه به آن مدار ساده گويند. مدار بر دو نوع است ،مدار باز يا ناقص و مداربسته يا كامل .

مدار باز OPEN CIRCUIT : هرگاه جريان برق ا زنقطه اي شروع بحركت كند ولي بهمان نقطه برنگردد آنرا مدار باز گويند مانند سيم كشي يك چراغ .

مدار بسته SHOT CIRCUIT : هرگاه جريان برق ا زنقطه اي حركت كند و باز به همان نقطه برگردد آنرا مدار بسته يا كامل گويند.

فركانس :

تعدا تناوب را در واحد زمان فركانس گويند . مثلاً وقتي كه مي گويند فركانس 50 سيكل است يعني در هر ثانيه 50 مرتبه جريان برق تغيير جهت مي دهد و فركانس يا ولتاژ هم نيز داراي رابطه اي مي باشند چون ولتاژ شركت نفت كه 250 مي باشد فركانس آن 50 است ولي در برق آمريكا كه ولتاژ 110 مي باشد فركانس آنن 60 مي باشد و فركانس را با فركانس سنج يا اسلسكوپ (OSOLOSCOP) اندازه مي گيرند.

فرق جريان AC و DC چيست ؟

جريان AC متناوب و قابل كم و زياد شدن مي باشد و داراي فركانس نيز است ولي جريان DC مستقيم است و فركانس ندارد ،بهمين علت برق مصرفي يك شهر ACو متناوب است.

هادي و عايق

هر جسمي كه جريان الكتريسيته به آساني ا زآن عبور نمايد هادي الكتريسيته مي باشد و مهمترين آنها عبارتند ا زطلاي سفيد- نقره – مس – آلومينيوم – آهن و هر جسمي كه مانع عبور جريان برق شود عايق نامند و مهمترين آنها عبارتند از هوا – چوب خشك – كاغذ – روغن – شيشه – ميكا. اين عايقها معمولاً هر كدام درجاي مناسبي و مخصوص مصرف مي شوند. مثلاً ‌ميكا در جاهاي كه حرارت زياد است و چوب در جائي كه حرارت وجود ندارد.

قوانين اهم : ولت – اهم – آمپر

قوانين اهم درباره ولت – اهم و آمپر بحث مي نمايد كه بترتيب زير مي باشند. :

تعريف ولت : ولت واحد اختلاف سطح مي باشد. واحد اختلاف سطح دو سرسيم كه اگر شدت جريان آن يك آمپر و مقاومتش يك اهم باشد نيروي محركه الكتريكي دو سرسيم برابر يك ولت خواهد بود و آنرا بحرف V نشان مي دهند.

تعريف آمپر : آمپر واحد شدت جريان است و اگر اختلاف سطح دو سرسيمي برابر يك ولت و مقاومت آن يك اهم باشد شدت جرياني كه از آن عبور مي نمايد يك آمپر است و آنرا بحرف I نشان مي دهند.

منظور از بكار بردن فيوزها با كاشي جديد محصور شده چيست ؟

اولاً‌ عايق خوبي است . ثانياً‌ ديرتر حرارت مي گيرد. ثالثاً‌جرقه از خود بيرون نمي دهد.

اگر فيوز ضعيفي در جعبه اصلي فيوز برق قرار داده شود چه اشكالي دارد؟

اگر فيوز ضعيف تر است قدرت دستگاه مورد مصرف در اثر عبور جريان بيش از حد فيوز قطع مي شود.

قبل از تعويض فيوز سوخته چه بايد كرد؟

اولاً‌مدار و ادوات را آزمايش مي كنيم كه معمول گردد اتصالي نيست سپس باندازه آمپر مجاز فيوز را انتخاب نموده و پس ا زآزمايش آنرا نصب مي كنيم.

اگر در موقع تعويض فيوز سوخته مجددا ً‌فيوز بسوزد علت چيست ؟

دستگاه آمپر بيشتري مي كشد كه علت دارد .

مدار اتصالي است .

درجعبه تقسيم يا فيوزها اتصالي است يا لوكانكشن مي باشد.

بريكرباكس چيست ؟ Breaker Box

جعبه كليدهاي خود كاريست كه بطور اتوماتيك قطع مي شود روي آمپرهاي معيني ميزان شده است .

موارد استفاده بريكرباكس كجاست ؟

در ادارات و بيمارستانها و باشگاهها و منازل مي باشند.

چه امتيازي بريكرباكس بر جعبه فيوز دارد؟

بريكرباكس بطور خود كار كار مي كنند كه اگر جرياني بيش از آن عبور كند بطور اتوماتيك قطع مي شود. در صورتيكه فيوز بيش از حد معمول باشد ايجاد خطر و آتش سوزي مي نمايد.

علت ا زكار افتادن تريپ مكرر بريكرباكس و قطع در مدار برق چيست ؟ در اين موقع شما كجا را بازرسي مي كنيد؟

علت اتصالي د رمدار يا ادوات يا سوختگي آنهاست ، در اين موقع ابتدا مدار و سپس ادوات را بازرسي مي كنيم.

خاصيت روغن در كابل چيست ؟

براي جلوگيري از فرسوده شدن عايق كابلها و همچنين خنك نگهداشتن كابل بكار مي رود . سه فاز دركابلها چگونه مشخص مي شود؟

دركابلهاي روغني از شماره هاي 0- 1-2-3 استفاده مي شود كه شماره 1 تا 3 فازها و سيم منفي مي باشد ولي در كابلهاي پلاستيكي p.v.c به وسيله رنگهاي قرمز – آبي – زرد – فاز سياه منفي مي باشد. اول روي آن ماسه ريخته بعد روي كابل قالب مي گذارند و سپس خاك روي آن مي ريزند.

وقتي كابل در مسير كانال انداخته شده با چه چيزي آنرا مي پوشانند؟

اول روي آن ماسه ريخته بعد روي كابل قالب مي گذارند و سپس خاك روي آن مي ريزند.

اگر روي طناب اسيد ريخته شود چكار بايد كرد؟

طناب را دور انداخته از طناب جديد استفاده مي كنيم.

انواع نقره ها را نام ببريد :

1- پنما اينسوليز براي ولتژهاي قوي و صنعت.

2- شكل اينسوليز براي ولتاژهاي قوي و صنعت.

3- ساس پن شن اينسوليز براي ولتاژهاي بالا .

بك آرام Back Arm و كراس آرم Cross Arm چه هستند؟

براكتهايي هستند كه روي عمودهاي برق نصب مي گردند و براي نگهداري سيمهاي هوايي از آن استفاده مي شود.

Jumper چيست و در كجا مورد استفاده است ؟

واسطه رشته هاي كابل به سيم هوائي چمپر نام دارد كه روي عمودهاي برق جهت وصل سر كابل به سيمهاي هوايي صورت مي گيرد.

Jumper بچند طريق صورت مي گيرد؟

به دو طريق : ولتاژ پايين چون سيمها نازك است آنها را در سيمهاي هوائي ميپيچند. 2- در ولتاژهاي قوي بوسيله Bolt . U سه سيمهاي هوائي پيچ و مهره مي كنند كه بايد كاملاً‌محكم شود.

انواع عمودهاي برق را بنويسيد :

جهت فشار ضعيف One Pole جهت فشار قوي و ضعيف H.Pole

جهت فشار قوي Tower . Pole جهت سركابلها Terminal . Pole

بوسيله چه چيزهايي عمود هاي برق را محكم نگاه مي دارند؟

بوسيله آرمراستيك Armer Steek

بوسيله استي واير Stay Wire

در موقع بالا رفتن از عمود برق از چه وسائلي استفاده مي كنند؟

از وسائل ايمني از قبيل كمربند – كلاه – لباس و دستكش ايمني ، اگر پايه عمود چوبي بود از كفش مخصوص قلابدار ، كيف مخصوص حمل ابزار ، بايد در نظر داشت كه حتماً موقع بالا رفتن دستها كاملاً ‌بايد آزاد باشد.

دو نوع از ابزار هايي كه درسيم كشي هوايي استفاده مي شوند نام ببريد:

درا واير Draw Wire

تست واير Test Wire

Pole . Pak چيست ؟

چوب سه تيزه مانندي است كه براي تراز نگهداشتن عمودهاي چوبي بكار مي رود و اين طريق كه نوك تيز چوب را در عمود چوبسي فرو مي برند و انتهاي آنرا در زمين تكيه مي دهند البته از روي Pole Pak استفاده مي شود ووقتي كاملاً‌عمود تراز شد پايه آنرا از پر مي كنند.

در سيم كشي هوايي برق كارگرها از ورقه پلاستيكي بنام Ruber – Blueket استفاده مي كنند اين ورقه براي چيست ؟

براي جلوگيري از اتصال سيمها استفاده مي شود كه آنرا روي سيمها مي اندازند تا در ضمن كار بهم نخورد و اتصال پيدا نكند .

نام سه نوار و محل مصرفشان را ذكر كنيد.:

1- نوار زرد Yellow Tape براي كابلها .

2- نوار پلاستيكي Plastic Tape براي اتصال كردن سيمها .

3- نوار پارچه اي Cotton Tape براي سولدورها.

سيمهاي هوائي را به چند طريق وصل مي كنند ، شرح دهيد:

وصل شكافدار موازي از كلمپسهايي كه داراي شكافهاي موازي هستند استفاده مي شود و بدين طريق كه سرسيمها را در شكافي از دو طرف قرار داده آنرا بوسيله واشر و پيچ و مهره محكم مي بندند تا سيمها در پلها محكم بسته شوند.

وصل يك تكه : دو سر سيم را بوسيله دستگاه فشار هيدروليكي بهم فشار مي دهند و بعد بوسيله پيچ و مهره محكم يكديگر را مي بندند.

وصل دو تكه : دو سر سيم را در يك لوله مسي قرار داده و بعد بوسيله دستگاه فشاري هيدروليكي آنها را بقدري فشار مي دهند تا لوله در سيمها فرو رود.

سرب پشمي Lead Wool كه درگلند ها استفاده مي شود داراي چه خواصي است؟

1- سرب و كابل و گلند بهم مربوطند.

2- مانع نفوذ آب و خروج قير از تقسيم مي گردد.

3- كابل را در وسط گلند نگاه ميدارد.

براي تماس كابل و بدنه گلند با هم از چه سربي استفاده مي شود ؟

از سرب پشمي استفاده مي شود.

وسيله اي كه كابل را به بدنه تقسيم وصل مي كند نام ببريد:

گلند نام دارد .

نقطه خنثي در يك ژنراتور چيست ؟

محل اتصال سه ترمينال (سه سرياسه ته بوبينها) نقطه اي بوجود مي آيد كه آنرا نقطه خنثي يا نقطه ستاره و سيمي كه به آن وصل مي شود سيم خنثي يا سيم نول نام دارد.

 

 

برتري جريان سه فاز چيست ؟

كاهش تعداد خطوط از 6 به 3 يا 4 (در حقيقت برابري يك سيستم سه فازه با سه سيستم تك فازه).

بهره برداري بسيار ساده از ژنراتور و موتور

از اتصال ستاره در كجا استفاده مي شود؟

در موتورهاي الكتريكي سه فاز و در سيم پيچي ترانسفورماتورهاي شبكه تغذيه 380 و 220 ولت استفاده ميشود.

مدار مغناطيسي چيست ؟

مسير بسته خطوط ميدان مغناطيسي را مدار مغناطيسي ناميد كه با مدار الكتريكي نيز قابل مقايسه مي باشد.

گالوانومتر چيست ؟

يك آمپر متر خيلي حساس است كه تا يك هزارم آمپر را نشان ميدهد.

ساختمان كلي آلترتورها را نام ببريد از چند قسمت تشكيل شده است.

استاتور ،رتور،حلقه هاي لغزنده و ذغالها

كاركلكتوري رتورهاي مولدهاي DC چيست ؟

تبديل جريان AC به DC

تعداد دوريك موتور به چه عواملي بستگي دارد؟

به تعداد قطبهاي موتور فركانس جريان

به چه علت در روي موتورهاي تكفاز قطب كمكي قرار مي دهند؟

بعلت اينكه جريان تكفاز ميدان دواري بوجود نمي آورد با افزودن قطب كمكي كه 90 درجه با قطبهاي اصلي اختلاف فاز دارد ميدان دوار جهت گردش رتور بوجود مي آورند.

عواملي كه در مقاومت موثرند نام ببريد.

جنس ماده اي كه از آن ساخته شده است ، طول آن ،سطح مقطع ،درجه حرارت آن در زمان معين.

انتقال الكترسيته به چه صورتي انجام مي گيرد؟

در مركز توليد ولتاژ را توسط مبدلهاي افزاينده بالا برده و توسط خطوط هوائي انتقال مي دهند در انتهاي خطوط توسط مبدلهاي كاهنده براي مصارف مختلف ولتاژ را پايين مي آورند. بين مبدلهاي افزاينده و كاهنده در مسير خطوط هوايي از مبدلهاي قدرت استفاده مي تمايند كه ولتاژ را ثابت نگهدارند.

چه فرقي بين جريان AC و DC مي باشد.

جريان DC در يك جهت عبور مي كند ولي جريان AC در فواصل زماني معين تغيير جهت مي دهد جريان AC را مي توان بسادگي كم و زياد نمود در صورتيكه در جريان DC اين امر بسادگي امكان پذير نيست.

جريان متناوب سه فازه چيست ؟

با گردش يك بوبين در يك ميدان مغناطيسي ولتاژ متناوبي در آن بوجود مي آيد حال هرگاه سه بوبين مشابه كه زاويه شان با هم 120 درجه اختلاف داشته و حول محور در يك ميدان مغناطيسي بگردانيم در هر سه بوبين ولتاژ مساوي خلق مي شود اين ولتاژها هر كدام از ديگري به اندازه 3/1 پريود عقب تر است (اختلاف فاز) زاويه اختلاف فاز ولتاژي بوجود م يآيد كه آنرا ولتاژ فازي مي گويند.هر بوبين دو سر دارد و بوبينها مجموعاً‌ شش سر دارند كه انرژي الكتريكي توسط آنها انتقال داده مي شود. لازم بتذكر است كه در مولد ها اغلب ميدان مغناطيسي متحرك و بوبينها ثابت مي باشند.

انواع سيم پيچي موتورهاي DC را نام ببريد.

سري – موازي – مختلط

موارد استفاده برق DC چيست ؟

شارژ باتري ها، آبكاري فلزات ،روشنايي اضطراري

مورد استفاده موتور F.L.P چيست؟

اين نوع موتور در محلهايي استفاده مي شود كه امكان وجود گاز باشد و ساختمان آن طوري است كه چنانچه جرقه اي در داخل موتور بوجود آيد به محيط بيرون ارتباط پيدا نخواهد كرد و در نتيجه از ايجادآتش سوزي جلوگيري بعمل خواهد آمد.

 

جريان القائي چيست ؟

هرگاه يك مفتول مسي را در يك ميدان مغناطيسي حركت دهيم درآن جرياني بوجود مي آيد كه اين جريان بستگي داردبه حركت نسبي بين هادي و ميدان مغناطيسي است و هر چه شدت ميدان و سرعت حركت هادي زيادتر باشد جريان يا ولتاژ بيشتري حاصل مي شود اين جريان را جريان القائي گويند ،اساس كار مولد ها ، موتورها و مبدلهاي الكتريكي مي باشد.

ضريب قدرت چگونه بدست مي آيد.

حاصل قسمت توان موثر بر توان ظاهري را ضريب قدرت گويند.

به چه علت كاميتيتور گرم مي شود؟

ذغالهاي ژنراتور بايد طوري روي حلقه آرميچر قرار گيرند كه هنگامي كه هيچ گونه جرياني در حلقه آرميچر وجود نداشته باشد(حلقه بطور قائم نسبت به ميدان مغناطيسي قرار گيرد)حلقه را اتصال كوتاه نمايند. در نتيجه هيچگونه جرقه اي بوجود نمي آيد حال اگر ذغالها از محل صحيح خود چند درجه حركت داده شوند آرميچر را مواقعي اتصال كوتاه مي كند كه در آن جريان وجود داشته باشد لذا جرقه توليد شده و باعث گرمي كاميتيتور مي شود.

 

 

راه اندازي موتور تكفاز به چه صورتي انجام مي گيرد؟

توسط افزودن قطب كمكي كه با سيم پيچ اصلي 90 درجه اختلاف فاز دارد ميدان مغناطيسي گردان بوجود مي آورد و سري نمودن چك با يك مقاومت با سيم پيچ
راه انداز.

نقشه موتور سليپ رينگ را در حالت Start بكشيد.

موتور صدا مي دهدچند علت دارد؟

بي رينگها خراب شده اند ، د راثر فرسودگي بيرينگها فاصله بين استاتورو رتور كم شده و با هم تماس دارند . فن موتور با بدنه تماس دارد(شكسته باشد).

موتور لرزش دارد به چه علت است؟

بالانس نبودن موتور ،طراز نبودن موتور با پمپ (يا هر دستگاهي كه فن بوسيله آن موتور گردانده مي شود) محكم نبودن پيچهاي پايه موتور- محكم نبودن فن موتور- خراب بودن ياطاقانها .

عمل خازن درموتورهاي تكفاز چيست ؟

بالا بردن ضريب قدرت پايه به عبارت زماني كه جريان در جريان متناوب روبه صفر مي رود ميدان مغناطيس تضعيف مي شود لذا خازن را در مدار قرار مي دهند كه ضعف ميدان مغناطيس را جبران نمايد. بدين ترتيب زماني كه جريان از صفر به ماكزيمم مي رسد خازن شارژ شده و زماني كه ضعيف مي شود خازن دشارژ مي شود.

تفاوت موتور سليپ رينگ با موتورهاي القايي چيست ؟

موتورهايي كه قسمت دوار آنها سيم پيچي نشده باشد در هنگام شروع كار به 5 تا 7 برابر جريان اصلي خود نياز دارند ولي در موتورهاي سليپ رينگ بعلت سيم پيچ بودن رتوروسري شدن مقاومت با آن راه اندازي جريان در هنگام Start و Run ثابت است.

درموتور سليپ رينگ اگر در موقع استارت كليد بالاي ذغالها باز باشد چه اتفاقي مي افتد؟

در اين صورت شدت جريان القايي رتور به مقاومت نمي رسد . رتور گرم شده و باعث از بين رفتن موتور مي گردد.

موتور سنكرون چه نوع موتوري است ؟

موتور سنكرون تواماً باد و جريان مستقيم و متناوب كار مي كنند .بدين معني كه روتور آن مانند موتورهاي القايي سيم پيچي شده و با جريان مستقيم تغذيه مي شود. در عين حال ساختمان روتور آنها از نوع قفس مي باشد.هنگامي كه موتور را براه مي اندازند هيچ جرياني به روتور داده نمي شود. هنگامي كه روتور بحركت د رآمد جريان مستقيم را بتدريج درروتور افزايش مي دهند و اصولاً موتور سنكرون مانند ژنراتور جريان متناوب عمل مي كند و مي توان آنرا بجاي مولد بكار برد.

چند نوع بيرينگ (Bearings) در موتورها بكار برده مي شوند.

1- Ball Bearing بيرينگهايي كه ساچمه هاي آنها گرد است.

2- ROLLER Bearing بيرنگهاهاي ساچمه هاي آنها استوانه اي است . بيرينگهاي نوع اول در عقب و نوع دوم در جلو موتور بكار برده مي شوند.

3- Bush Bering اين برينگها در زير مخزن كوچك روغني قرار دارد كه توسط دو حلقه برنجي بنام Ring از مخزن روي شاف ميريزد تا هميشه بيرينگها را روغنكاري نمايد.

4- Thrust .B اين نوع بيرينگ در موتورهاي عمودي بكار برده مي شود.

اتفاقاتي كه باعث خرابي و سوختن پيچ موتور مي شوند چه مي باشد ؟

1- خرابي ياتاقانها

2- رطوبت كشيدن سيم ها

3- بارزيادتر از حد

4- ضعيف بودن عايق

5- دو فاز كار كردن (در موتورهاي سه فازه ).

6- زياد و كم بودن ولتاژ

C.T نشان دهنده چه مي باشد؟

C.T مخفف Current Transformer مبدل جريان مي باشد و جهت تغذيه آمپر متر در جريانهاي زياد است.

چرا بايد دو سر مبدلهاي شدت جريان را در موقعي كه از آنها استفاده نمي شود به هم وصل نمود .

علت اين امر اين است كه اگر دو سر مبدل جريان را به هم وصل ننمائيم در اثر عبور جريان از سيم هاي مدار اصلي ولتاژ زيادي در مبدل القاء مي شود براي مثال اگر از يك مدار ولتاژ 380 بگذرد و دورهاي مبدل 40 باشد . ولت 15200 = 40* 380

بين دو سر C.T. ايجاد مي شود لذا براي جلوگيري از توليد جرقه و خسارت حتماً بايستي دو سر مبدل را به هم وصل كرده و نوار پيچي نمود .

حروف M.O.C نشان دهنده چه مي باشد ؟

MINIMUM OPERATING CURRENT

حداقل جرياني كه دستگاههاي قطع كننده (اورلودها) عمل مي نمايند معمولاً شدت جريان كل با اضافه 4/1 كل جريان مي باشد .

اورلود كويل چيست ؟

اين دستگاه به صورت سري با فازها در كليدئ وصل مي شود و كارش اين است كه شدت جريان را در كليد كنترل نمايد و چنانچه شدت جريان زيادتر از حد لازم شد قبل از آنكه به دستگاه خسارتي وارد آيد كليد برق دهنده به دستگاه قطع شود .

 

 

كارتايم ديفر چيست ؟

ميدانيم كه آمپر مصرفي موتورها موقع شروع كار 5تا 7 برابر آمپر حالت عادي مي باشد لذا هرگاه بخواهيم موتوري را روشن نمائيم طبعاً اين شدت جريان از اورلود كويلها ميگذرد و حوزه مغناطيس شديد در آنها ايجاد نموده و توسط پلانجر كليد را قطع مي نمايند.كارتايم ديفراين است كه پلانجرها را در موقع استارت براي مدت زمان معيني كه لازم است موتور دور كامل بگيرد، از بالا آمدن باز دارد ،زمان كاركردن تايمر ديفر بستگي به بزرگي و كوچكي و سرعت موتور دارد هر چه موتور بزرگتر باشد زمان تايم ديفر زيادتر است. كار u.v.c يا Under Voltage Coil در كليدهاي روغني چيست ؟

اين كويل از دو فاز كليد توسط دو فيوز و يك Aux.s تغذيه مي شود و دو وظيفه بعهده دارد.

1- آماده سازي مكانيزم كليد جهت كار اندازي

2- قطع كليد هنگامي كه افت ولتاژ در دستگاه ايجاد شود و يا اينكه برق قطع گردد.

تلفات در ترانسفورمر از چه نوع مي باشد.؟

تلفات بر دو نوع است :

1- تلفاتي كه در سيم پيچها حاصل مي شود.

2- تلفاتي كه در هسته آهني حاصل مي شود.

هر دوي اين تلفات بصورت حرارت ظاهر مي گردد.

براي اصلاح كموتاسيون (جرقه زدن ) روي كلكتور چه عملي بايد انجام داد؟

تعويض ذغالها و استفاده از ذغالها توصيه شده و مناسب،تغيير دادن محل ذغالها در جهت حركت آرميچر

معمولاً اصلاح ضريب قدرت چه كاري انجام مي دهند؟

معمولاً از خازن د رمدار استفاده مي نمايند.

ترانسفورمر زيادتر شده و در نتيجه تماس با هواي خارج زودتر خنك مي شوند. در روش ديگر روغن را توسط پمپ مخصوص از داخل در خنك كننده خارجي عبور مي دهند تا در اثر جريان دائمي خنك شود و معمولاً‌از روش اول بيشتر استفاده مي گردد.

وسايل حفاظي كه روي تراسفورمرهاي روغني سه فاز نصب مي شوند نام ببريد؟

1- تانك ذخيره Conservator

2- بوخهلزBuchollz

3- چپقيExplosion pipe

كار چپقي يا Expliosion pipe د رمبدلهاي سه فاز چيست؟

1-در اثر گرم شدن سيم پيچ ها و هسته آهني در موقع كار و عوامل ديگر روغن گرم شده و منبسط شود و اگر در اين ميان تانك ذخيره هم پر باشد و ديگر جايي براي جابجايي روغن وجود نداشته باشد ،ترانسفورمر تحت فشار داخلي قرار مي گيرد و چه بسا ممكن است جداره آن بتركد.

3- هنگامي كه بعلل مختلف جرقه در ترانسفورمر ايجاد شود و حباب و گاز در محيط داخلي بوجود آيد و محيط خالي بالاي روغن پر از گاز و حباب شود در نتيجه فشار بالا رفته و ممكن است باز هم خطر از بين رفتن مبدل باشد. لذا در انتهاي لوله چپقي مانند كه بالاي مبدل نصب مي شود يك پرده نازك فلزي قرار مي دهند كه به محض بالا رفتن فشار از حد معمول پاره شده و روغنهاي اضافي را به بيرون هدايت مي نمايد.

سليكاجل چيست ؟

براي اينكه رطوبت روغن ترانسفورمر را كه در بالاي سطح تانك ذخيره كه به صورت مختلف جمع شده گرفته شود از سليكا جل استفاده مي نمايند . در مبدلهاي بزرگ سليكا جل را در مخزني نزديك مبدل قرار داده و توسط لوله اي بالاي تانك ذخيره را به مخزن مرتبط مي سازند.

سليكا جل : تشكيل شده ا زدانه هاي شبيه به شكر درشت به رنگ سفيد كه در اثر جذب رطوبت به رنگ بنفش تغيير رنگ مي دهد و در اثر حرارت دادن ملايم يا خشك كردن در آفتاب مجدداً‌ سفيد مي شود. از اين مواد نيز در سويچهاي حساس حساس جهت جلوگيري از پوسيدگي و خوردگي كنتاكتها استفاده فراوان مي گردد.

كليد هاي فشار قوي

مقدمه

كليدهاي فشار قوي تنها يك وسيلة ارتباط بر قرار كردن بين مولد ها و ترانسفورماتورها و مصرف كننده ها و سيمهاي انتقال انرژي و يا جدا كردن آنها از يكديگر نيستند . بلكه حفاظت دستگاها و وسايل و سيستمهاي الكتريكي را در مقابل جريان زياد و بار زياد و جريان اتصال زمين نيز بعهده دارند . بدين جهت با چشم پوشي از بعضي حالتهاي استثنائي بايد كليدهاي فشار قوي بتوانند هر نوع جرياني را اعم از جريان كوچم بار سيمها ( جريان خازني خطوط ) و يا جريان مغناطيسي ترانسفورماتور بدون بار تا بزرگترين جرياني كه ممكن است در شبكه بوجود آيد ( جريان اتصال موتاه ) از خود عبور دهند بدون اينكه اثرات حرارتي و يا ديناميكي اين جريانها خطراتي براي كليد فراهم سازد . در ضمن نوعي از كليدها ، ( كليد قدرت ) بايد قادر باشند هر نوع جريان با هر شدتي را ( جريانهاي عادي و يا جريانهاي اتصال كوتاه ) در كوتاه تذرين مدت قطع و وصل كنند و بالاخره كليدهاي فشار قوي بايد قادر باشند در حالت قطع ( جدا بودن تيغه ها ) هر نوع ولتاژي كه بين دو سرباز كليد ( دو تيغه باز كليد ) بر قرار مي شود بدون كوچكترين احتمال ايجاد قوس الكتريكي تحمل كنند .

به طو كلي بايد كليد هاي فشار قوي در حالت هاي مختلف داراي شرايط ومشخصاتي به شرح زير باشند .

1- در حالت بسته : انواع كليدهاي فشار قوي بايد اولاً در مقابل عبور جريان بار و يا حتي جريان شديد اتصال كوتاه از خود مقاومت قابل ملاحظه اي نشان ندهند و در ثاني در مقابل اثرات حرارتي و ديناميكي اين جريانها در يك زمان گسترده و طولاني بايد كليدهاي فشار قوي داراي پايداري و ثبات قابل ملاحظه اي باشند . به عبارت ديگر بايد كليدهاي فشار قوي از يك استقامت حرارتي و ديناميكي تعيين شده و مورد اطميناني برخوردار باشند .

انتخاب صحيحي مقاطع قسمتهاي هدايت كننده جريان كليد در كم كردن مقاومت عبور بسيار موثر است .

2- در حالت بار (قطع مدار ): بايد كليد قادر باشد اختلاف سطح الكتريكي موجود بين دو كنتاكت باز را به طور كاملاً مطمئن تحمل كند . مقدار و شدت اين ولتاژ بستگي به وضعيت و كيفيت ومحل نصب كليد دارد ،مثلاً اگركليدي وسيله ارتباط دو شبكه اي را فراهم مي سازد كه ممكن است نسبت به هم آسنكرون نيز باشند در حالت قطع كليد هر دو طرف كليد زير پتانسيل قرار دارد .

3- تمام قسمتهاي كليد كه در شرايطي هم پتانسيل فشار الكتريكي شبكه هستند بايد در موقع قطع و يا در حالت وصل به طور كاملاً مطمئن نسبت به زمين و نسبت به قطبها و تيغه هاي ديگر كليد و يا گازهاي و بخارات و مايعاتي كه خود كليد متصاعد مي شود نيز نبايد باعث نقصان بيش از مجاز قدرت عايقي قسمتهاي مختلف كليد گردد .

4- كليدهاي فشار قوي بايد بتوانيد مدار الكتريكي را از ولتاژ نامي نامي به بنديد . البته در بعضي كليدها (قطع كننده ها )اين شرط بدون عبور جريان صادق است (بدون توجه به جريانهاي كوچك بار سيمها) و در برخي ديگر (كليد قدرت) شرط محدوديت جرياني وجود ندارد و بايد بتوان آنها را در زير هر جرياني حتي جريان اتصال كوتاه موجود در شبكه نيز بست .

5- كليدفشار قوي بايد بتواند مدار الكتريكي رادر ضمن عبور جريان باز كند . اين شرط فقط براي قطع كننده لازم نيست مراعات شود ( از جريان كوچك شارژ صرف نظر مي شود).

نظر به اينكه شرايط 4و5 مشكلات اصلي كليدهاي قدرت فشارقوي را فراهم مي كنند ، ساختمان و مكانيسم كليد و چگونگي قطع و وصل كليد با توجه با شرايطي كه در بند 4و5 به آن اشاره شد طرج ريزي مي گردد .

از نظر كار با شبكه كمال مطلوب است ، اگر هر يك از كليد اي فشار قوي شامل كليه شرايطي كه فوقاً به آن اشاره شد باشد . ولي چون از ديدگاه اقتصادي تجمع كليه شرايط در يك كليد مقرون به صرفه نيست كليدهاي خاصي خاصي با شرايط به خصوص و محدودي طرح و ساخته مي شود كه عبارتند از :

الف - قطع كننده يا سكسيونر

قطع كننده وسيله اي است براي ارتباط دستگاهها و سيستمهاي برقي و اصولاً در جائي بكار برده مي شود كه بدون ولتاژ كردن آن قسمت مورد نظر باشد . قطع و وصل اين كليد در صورتيكه از جريان كوچك شارژها صرف نظر شود ، نبايد باعث قطع جريان و يا برقراري جريان گردد . به عبارت ديگر قطع و وصل سكسيونر بايد بدون ايجاد جرقه انجام گيرد و درحالت وصل بودن كليد و ارتباط بر قرار كردن بين دستگاهها نبايد هيچ نوعي جرياني با هر شدتي (جريان بار ، جريان اتصال كوتاه ضربه اي و غيره ) به كليد آسيبي وارد كند و يا باعث گرم كردن ، ارتعاش كردن و يا باز شدن تيغه كليد شود و يا اثرات ديناميكي آن موقعيت كليد را به خطر بياندازد .

در ضمن بايد اين كليد در حالت قطع داراي قدرت عايقي بسيار قوي در دو سر تيغه باز كليد باشد . زيرا سكسيونر باز در حقيقت حفاظت افرادي را كه در شبكه بدون ولتاژ شده كار مي كنند نيز به عهده دارد .

ب - كليد بار

كليد بار فشار قويست كه مي تواند جريانهاي كم و جريانهاي بار و حتي چند برابر كوچكي از جريانه نامي را نيز قطع كند و مورد استعمال آن در كليد موتوري و در انشعابهاي كوچك و كم ارزش است .

اين كليد به خصوص در انشهابهائي از شبكه بكار برده مي شود كه جريان قطع و وصل آن هيچگاه به شكل راكتيو كامل (اندوكتيو) نباشد ، بلكه مقاومت بار همواره تركيبي از مقاومت اهمي و سلفي Ф باشد زيرا بار همي در مدار همانطور كه بعداً مشاهده خواهد شد باعث تسريع در عمل قطع و خاموش شدن جرقه مي گردد .

قدرت وصل كليد بار تقريباً ده برابر قدرت قطع آن است و نظر به اينكه اين كليد فاقد وسيله اي براي قطع جريان اتصال كوتاه و خاموش كردن جرقه ناشي از آن مي باشد ، لذا اين كليد در ضمن عبور جريان اتصال كوتاه نبايد باعث قطع مدار گردد و بدين جهت اين كليدها اغلب رد رابطه با فيوز فشارقوي مورد استعمال پيدا مي كنند . اگر كليد بار كه داراي شرايط فوق است خواص سكسيونر را نيز دارا باشد ، يعني در حالت قطع داراي قدرت عايقي بسيار خوب نيز باشد و جريان خزنده و سطحي نيز با زمين نداشته باشد ، به آن كليد قطع بار يا سكسيونر قابل قطع زير بار گفته مي شود . اين كليد در حقيقت يك كليد سكسيونر است كه در ضمن داراي محافظه خاموش كننده جرقه براي جريان معيني نيز مي باشد .