مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

پاورپوئینت ppt در مورد اسانس و عصاره‌گیری گیاهان دارویی

شامل 70 اسلاید

سطح دانشگاهی

به همراه تصاویر مربوطه

قسمتی از متن پاورپوئینت در مورد اسانس و عصاره‌گیری گیاهان دارویی

1ـ گیاهان داروئی همیشه به صورت تازه در دسترس ما نمی‌باشند.

2ـ در بسیاری از موارد ما نیاز به ماده خاصی از گیاه داریم و نیاز به خود گیاه به صورت كامل نیست.

3ـ گیاه دارویی به صورت تازه، مدت زمان بسیار كمی قابل نگهداری می‌باشد به همین منظور گیاهان دارویی را پس از برداشت به روش‌های مختلف فرآوری می‌كنیم.

چرا نیاز به فرآوری گیاهان داروئی داریم؟

بهترین گياه قبل از فراوري

1ـ بررسی بار میكروبی: چند نوع باكتری وجود دارد كه فعالیت آنها گیاه را غیر قابل مصرف می‌كند: استافیلوكوك، اشرشیاكلی، كپك‌ها، مخمرها.

2ـ حشره‌كش‌ها: DDTـ DDEـHCH.

سموم میكروبی: آندوتوكسینها باكتریایی، آفلاتوكسینها.

4ـ ضد عفونی كننده‌ها: اتیلن اكساید، متیل بروماید، فسفین.

5ـ رادیواكتیویته: سزیوم، رادیوم، ید.

6ـ فلزات سنگین: سرب، كادمیوم، جیوه، آرسنیك.

7ـ داروهای سنتتیك: دیازپام و عوامل خواب آور و ضد التهاب.

8ـ داروهای حیوانی: هورمونهای تیروئید

گلها: بهترین زمان برداشت گلها زمانی است كه كاملا باز شده باشند. گلها را پس از تبخیر شبنم صبح‌گاهی از روی گلبرگها جمع آوری می‌كنیم.

بذرها: تخمدان گیاه را بطور كامل همراه با حدود 25-15 سانتیمتر از ساقه هنگامی كه بذرها تقریبا رسیده اند جمع آوری می‌كنیم. البته باید توجه داشته باشید كه قبل از پراكنده شدن بذرها بوسیله باد و خورده شدن بوسیله پرندگان جمع‌آوری كنیم.

اندام زیرزمینی: ریشه، ریزوم و پیاز را در پاییز و در اواخر دوره رویشی هنگامی كه بخش‌های هوایی گیاه مرده‌اند و قبل از آنكه سفت شدن زمین در برداشت آنها ایجاد اشكال كند، آنها را جمع‌آوری می‌كنیم.

مورد استثنا: ریشه شیردندان Dandlion در بهار ـ سیر قبل از آنكه اندام هوایی آن كاملا از بین برود.

بهترین زمان برداشت گیاهان دارویی

پوست: جمع آوری پوست گیاه در اواخر پاییز انجام می‌شود. هرگز تمام پوست یا یك نوار از پوست كه به صورت حلقه دور درخت قرار دارد را جدا نكنیم.

ساقه و برگ: اگر از همه بخشهای هوایی استفاده كنیم جمع‌آوری گیاه در وسط فصل گل دادن انجام می‌شود تا مخلوطی از برگ، ساقه، گل و بذر را بدست آوریم.

شیره و صمغ: جمع آوری شیره و صمغ در پاییز انجام می‌شود هنگامیكه شیره درخت از آن فرو می‌ریزد. شیره گیاهان اسفنجی مانند كاهو وحشی را می‌توان با فشردن آنها در یك ظرف بدست آورد. برای جمع آوری شیره درختان با ایجاد شكاف و یا سوراخ در آن شیره را جمع‌آوری می‌كنیم.

روش‌های خشك كردن

خشك كردن در هوای آزاد

این عمل ممكن است در نور خورشید و یا در سایه انجام شود و به نوع گیاه و قسمتهای مختلف گیاه بستگی دارد. مثلا گلها و برگهای معطر را باید در سایه خشك نمود در صورتی كه پوست و چوب و سرشاخه‌ها را می‌توان در آفتاب نیز خشك كرد. بطوركلی هنگامی می‌توان از نور خورشید استفاده نمود كه نور خورشید مواد مؤثره، رنگ و بوی مطبوع گیاه را از بین نبرد. در این روش در سینی‌های مشبك یك متر در یك متر و در زمان 8 تا 20 روز بسته به گیاه و دمای محیط انجام می‌شود. در هر سینی نیم كیلو گل تازه، یك تا 2 كیلوگرم برگ تازه، 2 تا 5/2 كیلوگرم ریشه را می‌توان قرار داد. سینی‌ها در قفسه‌ها قرار می‌گیرند و هر چند روز یك بار باید محل سینی‌ها با هم عوض شود.

خشك كن تسمه‌ای

این خشك‌كن از مدرنترین خشك‌كن‌های دارای جریان هوای گرم می‌باشد كه به منظور خشك كردن اندامهای گیاهان دارویی همواره مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این خشك‌كن 3 تا 5 تسمه متحرك تعبیه شده است.از مزایای این نوع خشك‌كن این است كه برای خارج كردن اندامهای خشك شده نیازی به متوقف كردن دستگاه نمی‌باشد. درجه حرارت، سرعت تهویه و میزان رطوبت داخل آن را نیز می‌توان به خوبی تنظیم نمود (انواع اتوماتیك این دستگاه نیز در بازار وجود دارد). این دستگاه هر 24 ساعت قادر به خشك كردن 8 تا 14 تن وزن تازه محصول می‌باشد. از مزایای این دستگاه بازدهی زیاد و عدم نیاز به كار دائمی است و از معایب آن گران بودن و مصرف زیاد انرژی می‌باشد.

دمای مجاز جهت خشك كردن گیاهان دارویی بر حسب مواد موثره:

اسانس‌ها: 50 ـ 40 درجه گلوكوزیدها: 60 ـ50 درجه آلكالوئیدها: 70ـ60 درجه

ویتامینها حداكثر 80 درجه، دمای بیش از 80 درجه نه تنها سبب تجزیه ویتامینها می‌شود بلكه سبب تجزیه كلروفیل و رنگ سبز گیاه و تبدیل آن به قهوه‌ای نیز می‌گردد.

درجه حرارت مناسب فعالیت آنزیم‌ها 60 ـ 50 درجه سانتیگراد می‌باشد.

خشك كردن در حرارت پایین

این روش بیشتر در مورد نمونه‌های گیاهی كمیاب و یا گیاهانی كه مواد مؤثره آنها خیلی زود تحت تاثیر باكتریها قرار می‌گیرند انجام می‌شود. در این روش به وسیله سرما مولكولهای آب را منجمد كرده و سپس بوسیله خلاء آن را خشك می‌كنند.

1ـ خیساندن (ماسراسیون)

خیساندن یك عمل قدیمی است كه اكثرا بوسیله آب انجام می‌شود. بطور مثال 25 گرم گیاه خشك شده را در 500 سی‌سی آب سرد خیسانده و آن را به مدت 24 ساعت در جای خنك نگهداری كنید. در طول این مدت باید مرتبا آن را هم زد و سپس آن را صاف نمود. در روش خیساندن از گیاهانی استفاده می‌شود كه ساختمان سلولی كاملی نداشته و یا فاقد ساختمان سلولی باشند و چون بافت سلولی مناسبی ندارند آب سریعتر به آنها نفوذ می‌كند و برای نفوذ آب به آنها نیاز به حرارت هم نمی‌باشد (گیاه صبر زرد).

عمل خیساندن معمولا در دمای 20 ـ 15 درجه انجام می‌شود.

روش‌های استخراج (داروهای گیاهی)

بخش عصاره گیری

عصاره‌گیری گیاهان دارویی

واحد عصاره گیری مجتمع صنایع دينه ایران در سال 1379 با کسب پروانه بهره برداری از وزارت صنایع با ظرفیت سه هزار و هفتصد تن عصاره گیاهی شروع بکار نموده است . وجود این واحد مجتمع را قادر می نماید تا انواع عصاره های مورد نیاز را از گیاهان داروئی و غذائی استخراج و آنها را به تناسب نوع مواد پس از آزمایشات لازم و تعیین مقدار مواد موثره ، جهت تولیدات خود یا سایر واحدها ارائه و یا ذخیره نماید ، همچنین این واحد با توجه به دارا بودن انواع اواپرایتورها و فلوبدپروسسور ، درام درایر و اسپری درایر با حجم و ظرفیت بالا آماده تهیه و تحویل همه نوع عصاره بر اساس سفارشات اخذ شده می باشد.

سابقاً با این روش (عطرگیری روغنی سرد) که در عکس فوق مشاهده می نمایید، اسانس روغنی گل ها گرفته می شد.

گل هایی از قبیل یاس و مریم که پس از جدا شدن از گیاه نیز به ساخت اسانس روغنی ادامه می دهند را با این روش می توان عصاره گیری نمود.

هنگام طلوع آفتاب که ساخت اسانس روغنی توسّط گل ها در حدّاکثر میزان خود است این گل ها از گیاه جدا و با دقّت فراوان روی چربی حیوانی که روی شیشه مالیده شده قرار می گیرند. این چهارچوب های چوبی را اصلاحاً شاسّی می نامند.

عصاره گیری با استفاده از روغن سرد