مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

§مقدمه
پایانه ها همچون دیگر ساختمانهای بزرگ خدماتی، از ترکیب و کنار هم قرارگیری عناصر و اجزای مختلفی (که ممکن است کاربری متفاوتی نسبت به عملکرد اصلی مجموعه داشته باشند) حاصل آمده اند.

§
پایانه متمرکز
کالبد معماری و مجموعه ای منسجم از روابط در هم تنیده ، تنها در مورد پایانه های نوع اول ( پایانه های متمرکز) دیده می شود.
هر چند اصول اولیه طراحی یک پایانه به عواملی از قبیل حجم و نوع سفرهای صورت گرفته (تعداد خودرو ها و سطح مسافران در تردد)، تعداد شرکت های حمل و نقلی ، وسعت اراضی تخصیص یافته برای طراحی ، راه های دسترسی ، همچنین تامین بودجه بستگی دارد، اما در ساختار طراحی همه آنها ، باید حداکثر ارتباط میان اجزا اصلی کالبد و کانونهای عملکردی ، در قالب کوتاهترین خطوط ارتباطی برقرار شود.

§

§

§

§سالنها :

§مهمترین جزئ هر پایانه که در ارتباط مستقیم با مراجعین قرار می گیرد ، سالنها هستند.در سالنها مجموعه ای در هم تنیده از فضاهای حرکتی و سکودیده می شود.

§

§

§ارتفاع سالن در قیاس با طول آن در نظر گرفته می شود.این ارتفاع باید علاوه بر امکان بر قراری سیرکولاسیون هوایی در مجموعه ،موجبات تعادل اکوستیک در سالنها را فراهم آورد.تعبیه تاسیسات مکانیکی پایانه می توانند در سقفها و بصورت کاذب صورت بگیرد.در نقاطی که عمل نشستن در آن صورت می گیرد ارتفاع سقف را می توان کمتر در نظر گرفت.

§تلفنهای عمومی ، آبخوریها ، سرویسهای بهداشتی از عمده سرویسهای خدماتی موجود (نوع اول ) در سالن ها بحساب می آیند.

§در سرویس های بهداشتی که در ارتباط با این سالنها در نظر گرفته می شوند، جایگاه های قرار دادن بار و پوشاک مسافران ، تعبیه شده باشد.

§در طراحی وضوخانه قرار دادن پاشویه ،جهت استفاده اهل تسنن ضروری است.

§

انواع سیستمهای طراحی برای سکوهای مورد استفاده در پایانه های مسافربری به شرح زیر میباشد:
سکوهای خطی :
توقفگاه های کوتاه مدت (حداکثر بازه های زمانی 10 دقیقه ای) از سکو استفاده نمایند کاربرد دارند.استفاده از آنها در پایانه های غیر متمرکز توصیه می شود.

سکو های دندانه دار:
سکوهای دندانه دار به وسیایل نقلیه اجازه حرکت مستقل برای ورود و خروج از سکو از آنها در طراحی پایانه های متمرکز و نیمه متمرکز توصیه می شود.

سکو های زاویه دار:
برای خروج خودرو از این سکوها،نیاز به حرکت عقب رو بوده و هنگامی مورد استفاده قرار می گیرند که سکوها در زمان طولانی اشغال باشند(به ویژه در پایانه هلی بین شهری متمرکز)

سکو های میان گذر:
این سکوها به مستقر شدن ایستگاه ها در یک سطح فشرده کمک می کنند.وسایل نقلیه می توانند با علامتی که در روبرو و بالای سکوها به نمایش در می آیند در انتظار مسافران بمانند

بخش اداری:
مجموعه فعالیتهایی که برای سرپرستی ،ساماندهی و نظارت بر پایانه، همچنین ارائه خدمات جنبی اداری – رفاهی ،به کل سیستم و ارتباط برقرار کردن میان مجموعه پایانه و دیگر ارگان ها و اجزای سیستم حمل ونقل مسافر صورت می پذیرد،در قالب وظایف بخش اداری تعریف می شود.

عناوین شغلی و وظایف محوله در پایانه های مسافربری به شرح ذیل خواهد بود:
سرپرسست پایانه
مدیریت اجرایی
مسئول خدمات
مسئول درآمدها
مسئول دبیرخانه
بخش انتظامی

خدمات رفاهی رانندگان
فضاهای مربوط به این خدمات به طور عمده شامل اتاقهای خواب،رستوران ،چایخوری و مدیریت خواهد بود.
1-اتاقهای خواب و استراحت :
سطح اتاق و سرویسهای مربوط برای راننده و کمک راننده که مجموعا 12 تا 16 متر مربع را در بر میگیرد
سطح مورد نیاز برای اتاقهای خواب و استراحت رانندگان 233 متر مربع در نظر گرفته می شود.
2-رستوران و چایخوری:
سطح سرانه رستوران و چایخوری برای راننده و کمک راننده که مجموعا 3 تا 4 متر مربع را در نظر گرفته می شود.
سطح مورد نیاز برای رستوران و چایخوری معادل است با 81 متر مربع
سطح کل فضاهای خدمات رفاهی رانندگان معادل است با 455 متر مربع

رستوران و چایخوری مراجعین
دوره حضور مراجعین در رستوران که به طور متوسط 30 دقیقه در نظرگرفته میشود.
سرانه مربوط به هر نفر با در نظر گرفتن سطوح تجهیزات و آشپزخانه 3.5 متر مربع لحاظ می شود.
سطح مورد نیاز معادل 411 متر مربع.
بخش اداری
اتاق سر پرست پایانه 18 متر مربع
اتاقهای مدیر اجرایی، مسئول خدمات ، دبیر خانه و مسئول در آمدها 48 متر مربع
تعداد سرویسها ( به ازای هر 25 کارمند 1 سرویس در نظر گرفته می شود.) حداقل 2 سرویس
سرانه سرویس بهداشتی ( بطور متوسط 6/3 متر مربع)
سطح مورد نیاز برای آبدارخانه و خدمات ( 9 تا 12 متر مربع)
سرانه مربوط به غذا خوری ( 1 متر مربع بدون در نظر گرفتن تجهیزات و تاسیسات مربوط)
فضای انبار و پشتیبانی (12 تا 24 متر مربع)

توقفگاهها:
انواع توقفگاههای خودروهای طرح:
-پارکینگ با زاویه پارک 45 درجه نوع 1:
استفاده از این الگو در توقفگاه های موقت پایانه توصیه می شود.
پیشینه عددی مساحت مورد نیاز برای توقف هر دستگاه اتوبوس 140 متر مربع لحاظ می گردد.

پارکینگ با زاویه پارک 45 درجه نوع2:
استفاده از این الگو برای طراحی توقفگاه های کوتاه مدت و بلند مدت توصیه میشود. برای این نوع توقفگاه ها مجموع مساحتهای اختصاص یافته برای محلهای توقف و راه های ارتباطی نباید بیشتر از 135 متر مربع لحاظ گردد.

پارکینگ با زاویه پارک 60 درجه:
استفاده از این الگو برای طراحی توقفگاه های کوتاه مدت و بلند مدت و با ظرفیت های متوسط و بالا توصیه میشود.مساحت مورد نیاز برای توقف یک دستگاه اتوبوس 135 متر مربع خواهد بود.

پارکینگ با زاویه پارک 90 درجه:
استفاده از این الگو برای طراحی توقفگاه های بلند مدت وبا ظرفیت بالا توصیه میشود.با توجه به کندی و دشوار بودن حرکت در این توقفگاه ها ، سطح بالای راه های ارتباطی و متعاقبأ افزایش سطوح سرانه توصیه میشود تا حد امکان از این الگو در طراحی خودداری شود. مساحت مورد نیاز برای توقف یک دستگاه اتوبوس 170 متر مربع خواهد بود.