مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول

1-1. مقدمه. 2

1-2. فرزندانمان را پژوهشگر بار آوریم.. 3

1-3. ضرورت و اهمیت تحقیق.. 6

1-4. اهداف تحقیق.. 7

1-4-1. اهداف کلی.. 7

1-4-2. اهداف جزیی.. 7

1-5. متغیرهای مورد مطالعه ی تحقیق.. 8

1-5-1. متغیر مستقل.. 8

1-5-2. متغیر تعدیل کننده. 9

1-5-2-1. بازدیدهای علمی.. 9

1-5-2-2. اینترنت و دانش آموز. 9

1-5-2-3. ایجاد کمیته های پژوهشی.. 10

1-5-2-4. ایجاد مجله های پژوهشی 10

1-5-2-5. برگزاری همایش های سالیانه ی پژوهش دانش آموزان و معلمان 11

1-5-2-6. کلوپ های علمی وزارت آموزش و پرورش 11

1-6. تعریف اصطلاحات مهم و متغیرها ی تحقیق 11

1-6-1. مفهوم نظری.. 11

1-6-1-1. معلم پژوهنده. 11

1-6-1-2.دانشمند امروز کیست... 12

1-6-2. مفهوم عملیاتی.. 12

1-6-2-1. پژوهش تجربی.. 12

1-6-2-2. پژوهش تاریخی.. 13

1-6-2-3. پژوهش پیمایشی.. 13

 

 

 

فصل دوم

2-1. مقدمه. 15

2-2. مبانی نظری تحقیق 15

2-2-1. سلسله مراتب نیازهای مازلو 16

2-2-2. فهرست نیازهای ماری 17

2-2-3. تئوری آلدرفر ( ERG ). 19

2-2-4. تئوری دو عاملی انگیزش هرزبرگ 21

2-2-5. نیاز به کسب موفقیت مک لکلند 24

2-3. ترکیب دیدگاههای مختلف 25

2-3-1. الف) انتظار تحقق عملکرد از طریق کوشش 26

2-3-2. انتظار تحقق نتیجه از طریق عملکرد 27

2-3-3. نتایج و ارزندگی آن ها 27

2-4. جمع بندی تئوری های مرتبط با موضوع 29

2-4-1. تئوری های محتوایی 29

2-4-2. ب) نیازهای ماری 30

2-4-3. ج) تئوری ERG آلدرفر 30

2-4-4. د) تئوری دو عاملی انگیزش هرزبرگ 30

2-5. تئوری فرایندی 31

2-5-1. براساس تئوری انتظار ویکتور و روم. 31

2-6. پیشینه ی تحقیق.. 31

 

فصل سوم

3-1. مقدمه 39

3-2. ابزار جمع آوری داده ها 39

3-3. جامعه و نمونه آماری و روش نمونه برداری 39

3-4. تعریف عملیاتی متغیرها 41

3-5. روش های آماری مورد استفاده 43

3-5-1. تعریف فرضیه های آماری H₁ , H₀44

3-5-2.جدول توافقي.. 44

3-5-3. تعریف و محاسبه ی آماره آزمون 44

3-5-4. تصمیم گیری 44

3-6. تحلیل عامل ( FACTOR ANALYSIS )45

3-6-1. تحلیل ماتریس همبستگی 45

3-6-2. استخراج عامل ها 45

3-6-3. انتخاب و چرخش عامل ها 46

 

فصل چهارم

4-1. مقدمه. 49

4-2. بررسي ويژگي‌هاي افراد نمونه‌ي دانش‌آموزان. 49

4-3. تحليل آماري فرضيه‌هاي دانش‌آموزان. 76

4-4. بررسي ويژگي‌هاي افراد نمونه معلمان. 86

4-5. تحليل آماري فرضيه‌هاي معلمان. 101

4-5. تحليل آماري فرضيه‌هاي معلمان. 102

 

فصل پنجم

5-1. مقدمه 113

5-2. یافته های تحقیق.. 113

5-2-1. دانش آموزان. 113

5-2-2. معلمان. 117

5-3. پیشنهادات... 118

5-3-1. دانش آموزان. 118

5-3-2. معلمان. 119

5-4. محدودیت های تحقیق.. 120

 

چكيده

يكي از كارهاي اساسي كه در سال‌هاي اخير در آموزش و پرورش كشور شكل گرفته، تشويق دانش‌آموزان به پژوهش و تأسيس پژوهش‌ سراهاي دانش‌آموزي است. اين كار مهم راهي به سوي توليد علم و انديشه‌ي علمي است.

براي اينكه فرزندان خود را پژوهشگر و محقق بار آوريم، ابتدا بايد در معلمان ايجاد انگيزه كنيم. گرچه عامل وراثت و محيط يا هوش و غني‌سازي محيط آموزشي و بهبود روش‌هاي تدريس تا اندازه زيادي در بهبود وضع آموزشي تأثير دارد ولي قلب آموزش و پرورش انگيزش است و تا انگيزه نباشد هيچ‌كس هيچ چيزي را ياد نخواهد گرفت. انگيزش حالت كلي تمايل به پيشرفت تحصيلي است و انگيزه در حالت اختصاصي نسبت به درس خاص است.

امروز بايد با نگاهي عميق‌تر و با توجه به افق‌هاي جديد روان‌شناسي علايق و خواسته‌هاي دانش‌آموزان براي معلم بهتر شناخته شود. امروز مي‌دانيم هر روش تدريس تا چه اندازه در پيشبرد هدف‌هاي ما مؤثر خواهد بود و چه مزايايي داشته و چگونه مي‌توانيم به غني‌سازي تجارب كمك كنيم. معايب هر روش و محاسن آن را نيز مي‌دانيم. بنابراين هيچ راهي براي كاستي نبايد وجود داشته باشد. دادن موضوعات درس با زندگي روزمره و تجارب گذشته بخش مهمي از تحريك حس كنجكاوي و سوق دادن علايق و ايجاد تجربيات غني و ناب است.

نمي‌توان به دانش‌آموزان بدون دادن قوت قلب و هدف‌هاي در سطوح متوسط و تقويت حس موفقيت در آنها انتظار داشت به هدف‌هاي بزرگ و والا نايل آيند.

بايد هدف‌ها در سطوح پيچيدگي متوسط و با ارتباط با مسائل روزمره زندگي و با توجه به علايق كودكي در دبستان با قصه، داستان، نمايش، شعرهاي كودكانه و در دوران راهنمايي با توجه به روان‌شناسي بلوغ و رشدشناختي، علايق آنها را هدايت كرد و آنان را افرادي كنجكاو و پژوهشكر بار آورد.

يكي از راه‌هاي افزايش انگيزه در معلمان و دانش‌آموزان به ارتباط ميان آنها برمي‌گردد. معلم با انگيزه دانش‌آموز را با انگيزه مي‌كند و دانش‌آموزان با انگيزه مي‌توانند انگيزه‌ي معلم را افزايش دهند.

ضمناً عوامل مشتركي در انگيزه‌هاي معلم و دانش‌آموز وجود دارد مثل تنوع روش‌هاي تدريس، مثل روش‌هاي بحث و گفت‌وگو، روش اكتشافي، مطالعه با يكديگر و يادگيري با هم كه همين فعاليت‌هاي مكمل و فوق برنامه باعث ظهور و بروز خلاقيت‌ها و علاقه‌ي بيشتر معلمان به مهارت‌هاي حرفه‌اي شده و از سوي ديگر محيط يادگيري را از حالت خسته و بي‌روح اجباري خارج مي‌كند و راه‌هاي متعددي براي يادگيري گشوده مي‌شود.

در اين تحقيق به دنبال بررسي شيوه‌هاي ترغيب و تشويق معلمان و دانش‌آموزان به امور پژوهشي از ديدگاه معلمان و دانش‌آموزان قم بودم.

 

1-1. مقدمه :

یکی از کارهای اساسی که در سالهای اخیر در آموزش و پرورش کشور شکل گرفته ، تشویق دانش آموزان به پژوهش و تأسیس پژوهش سراهای دانش آموزی است این کار مهم راهی به سوی تولید علم و اندیشه ی علمی است .

استقبالی که بسیاری از دانش آموزان از فعالیت های پژوهشی و کار در پژوهش سراها از خود نشان می دهند ، ما را به آینده ای امیدوار می کند که دست ها و مغزها سازنده خواهند شد و افراد با نیروی نوآوری و خلاقیت و اندیشه ی منطقی نه تنها عقب ماندگی ها را جبران خواهند کرد ، بلکه جامعه‌ی ایرانی را در جایگاه والایی که شایسته ی آن است قرار خواهند داد .

در دیداری که از تعدادی از این پژوهش سراها در شهرهای کوچک و بزرگ کشور صورت گرفته ، این مسئله روشن شده که هنوز هیچ نوشته و کتابی در موضوع روش تحقیقی برای دانش آموزان تهیه نشده است و از سوی دیگر بعضی از راهنمایان و مسئولان این پژوهش سراها ، روش تحقیق را به عنوان یک درس دانشگاهی نخوانده و مهارت های لازم را کسب نکرده اند .

از این رو کار پژوهش بیشتر دانش آموزان منحصر به خواندن و رونویسی از کتاب ها يا کپی کردن از سایت های اینترنتی شده و هدفی حاصل نگردیده است .

 

بیان مسئله :

1-2. فرزندانمان را پژوهشگر بار آوریم :

برای اینکه فرزندان خود را پژوهشگر و محقق بار آوریم ، ابتدا باید در معلمان ایجاد انگیزه کنیم .

از این رو ، یکی از کارکردهای پیچیده و نهان آموزش و پرورش ، مبحث انگیزش است .

گرچه اطلاعات ما در باره ی انگیزش اصولاً توصیفی است ولی از روی کارکردها و رفتارهای بعد از یادگیری ها پی به انگیزش در افراد برده ایم .

انگیزه مبحثی است بسیار وسیع که حوزه های علایق ، کنجکاوی ، نیازها ، رغبت ها و حتی حیطه‌ی عاطفی را در بر می گیرد .

اصولاً آن چه مهم است این است که وجود داشتن شرایط مساوی در آموزش و آموخته های عده ای کمتر از عده ای دیگر بوده است آن چه مسلم است این وجود انگیزه های متفاوت بوده که باعث شده حرکت به سوی دستیابی به هدف ها سریعتر شود .

گر چه عامل وراثت و محیط یا هوش و غنی سازی محیط آموزشی و بهبود روش های تدریس تا اندازه زیادی در بهبود وضع آموزشی تأثیر دارد ولی قلب آموزش و پرورش انگیزش است و تا انگیزه نباشد هیچ کس هیچ چیزی را یاد نخواهد گرفت انگیزش حالت کلی تمایل به پیشرفت تحصیلی است و انگیزه در حالت اختصاصی نسبت به درس خاص است .

امروز باید با نگاهی عمیق تر و با توجه به افق های جدید روان شناسی علایق و خواسته های دانش‌آموزان برای معلم بهتر شناخته شود .

امروز می دانیم هر روش تدریس تا چه اندازه در پیشبرد هدف های ما مؤثر خواهد بود و چه فرایایی داشته و چگونه می توانیم به غنی سازی تجارب کمک کنیم .

معایب هر روش و محاسن آن را نیز می دانیم . بنابراین هیچ راهی برای کاستی نباید وجود داشته باشد. دادن موضوعات درس با زندگی روزمره و تجارب گذشته بخش مهمی از تحریک حس کنجکاوی و سوق دادن علایق و ایجاد تجربیات غنی و ناب است .

معلم با دادن فعالیت های مکمل و فوق برنامه و تشویق به یادگیری اکتشافی و روش های تدریس نمایشی و ایفای نقش ، الگوهای حل مسئله باعث می شود دانش آموزان محور فعالیت های آموزش قرار گرفته و برای یادگیری ، رغبت ، انگیزه و کنجکاوی لازم را پیدا کند .

نمی توان به دانش آموزان بدون دادن قوت قلب و هدف های در سطوح متوسط و تقویت حس موفقیت در آن ها انتظار داشت به هدف های بزرگ و والا نایل آیند .

باید هدف ها در سطوح پیچیدگی متوسط و با ارتباط با مسایل روزمره زندگی و با توجه به علایق کودکی در دبستان با قصه ، داستان ، نمایش ، شعرهای کودکانه ، ( ادبیات کودک ) و در دوران راهنمایی با توجه به روان شناسی بلوغ و رشد شناختی ، علایق آن ها را هدایت کرد و آنان را افرادی کنجکاو و پژوهشگر بار آورد .

دانش آموزی که تاکنون طعم موفقیت و صلاحیت خود را نچشیده و خود را باور ندارد نمی تواند اعتماد به نفس لازم برای پیشرفت و تغییر را کسب کند .

معلم در این زمان باید برای این دانش آموزان شرایطی را مهیا کند تا باور کنند که ( می توانند ) و برنامه ریزی آموزشی هم یعنی فراهم آوردن فرصت های آموزشی و برای یادگیری نه انتقال دادن مطلب و یا ایجاد یادگیری طوطی وار با تکرار و تمرین .

آن چه مهم است اینکه یادگیری برای یادگیری است یعنی معلم به دانش آموز یاد بدهد که چگونه یاد بگیرد – یعنی یاد گرفتن راه چگونه و این راه مهم ترین انگیزه ی سبک دانش و تحقیق و پژوهش است – و مطلب دیگر اینکه یادگیری برای با هم زیستن است .

( یادگیری مشارکتی ) که این کار میسر نمی شود مگر با فعالیت های گروهی بچه ها در داخل و خارج کلاس که یادگیری را بسیار جذاب تر و شیرین تر می کند .

چون از استعدادهای خود و دیگران بهره می گیرند و خود را در گروه شکوفا می کنند و نیز می‌آموزند برای زندگی آینده نیازمند به کمک و یاری به هم دیگر هستند .

یکی از راههای افزایش انگیزه در معلمان و دانش آموزان به ارتباط میان آن ها بر می گردد . معلم با انگیزه دانش آموز را با انگیزه می کند و دانش آموزان با انگیزه می توانند انگیزه ی معلم را افزایش دهند.

ضمناً عوامل مشترکی در انگیزه های معلم و دانش آموز وجود دارد مثل تنوع روش های تدریس، مثل روش های بحث و گفتگو ، روش اکتشافی ، مطالعه با یکدیگر و یادگیری با هم که همین فعالیت ها مکمل و فوق برنامه باعث ظهور و بروز خلاقیت ها و علاقه ی بیشتر معلمان به مهارت های حرفه ای شده و از سوی دیگر محیط یادگیری را از حالت خسته و بی روح اجباری خارج می کند و راههای متعددی برای یادگیری گشوده می شود و به این ترتیب دانش آموز محور فعالیت های یادگیری قرار گرفته و یادگیری از حالت ایستا به حالت فعال و پویا تبدیل می شود و نقش معلم به عنوان کسی که باعث ایجاد فرصت آموزشی شده ارتقاء می یابد و یادگیری برای یادگیری ، یادگیری برای زیستن و یادگیری برای با هم زیستن تحقق می یابد .

1-3. ضرورت و اهمیت تحقیق :

پژوهش سبب رشد علمی و فرهنگی می شود و انسان را از جهل و ناآگاهی به علم می رساند و حقایق و اقعیت ها را آشکار می کند و راه را برای حل مسائل و مشکلات پیچیده هموار می کند در باره ی اهمیت و ضرورت پژوهش در عمل در آموزش و پرورش می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1- مناسب ترین راه برای حل مسئله است بسیاری از دست اندرکاران از جمله معلمان و دیگر کارکنان آموزش می توانند از این راه بسیاری از مسائل مربوط به کلاسها و مدرسه را کاهش یا حل کنند.

2- نوعی آموزش ضمن خدمت است افراد درگیر پژوهش می شوند مثل معلمان و مدیران که در حین پژوهش به مهارت ها و دانش هایی دست می یابند که قبلاً با آن آشنا نبودند .

3- پاسخ گویی علمی است چون گستره ی وسیعی از افراد درگیر پژوهش می شوند پاسخگویی به مسائل موجود صورت علمی پیدا می کند ، عوام زدگی و راه حل های غیر منطقی جای خود را به راه حل های علمی و منطقی می دهد ، همگان تلاش می کنند تا برای پاسخگویی به مسائل راه علمی و منطقی پیش گیرند .

4- دوری از نخبه گرایی است ، در این روش همه دست اندرکاران وارد عرصه پژوهش می‌شوند و پژوهش از انحصار افراد کارشناس و نخبه بیرون می آید و عمومی می شود .

5- امروزه ، توجه به امر پژوهش جهت ارتقای سطح علمی معلمان و دانش آموزان امری بسیار لازم و ضروری است ، ضرورتی که موجب تغییر نظام آموزشی از کتاب محوری به پژوهش محوری و هم چنین باعث ایجاد روش های علمی در فرایند یاددهی – یادگیری می شود که در نهایت به تحول در آموزش و پرورش می انجامد – طرح معلم پژوهنده این تحول را تسریع می کند .

6- اصلاح وضع نامطلوب است هدف اساسی در این روش اصلاح وضع نامطلوب و کاهش مسائل است .

7- نزدیکی نظر و عمل است ، چون در این روش هدف نهایی بهبود و اصلاح عمل است ، و هر عملی نیز بر بنیاد نظری انجام می گیرد ، در این رویکرد بیش از دیگر روش ها فاصله نظر و عمل کم می‌شود .

8- نوآوری و دانش افزایی است ، چون در این روش به دنبال حل مسئله هستیم ، احتمال اینکه به نوآوری هایی دست یابیم بیشتر است به سخن دیگر ، ضمن جست و جوی راه های مناسب برای حل مسئله این امکان نیز وجود دارد که پژوهنده به راه های نو و خلاقانه دست یابد .

 

1-4. اهداف تحقیق :

1-4-1. اهداف کلی :

1 – یافتن راههای تشویق و ترغیب دانش آموزان و معلمان به امور پژوهش

2- اولویت بندی عوامل یا راههای تشویق به فعالیت های پژوهشی

1-4-2. اهداف جزیی :

1- بررسی سهم عامل آشنایی معلمان با مؤسسات تحقیقاتی در افزایش انگیزه های تحقیق آنان

2- نقش کاهش مقررات دست و پاگیر اداری در افزایش انگیزه ی تحقیق معلمان

3- بررسی میزان اهمیت آموزش روش تحقیق در انگیزه ی تحقیق معلمان و دانش آموزان

4- بررسی نقش سهولت و قابل اجرا بودن طرحهای پژوهشی در انگیزه ی تحقیق معلمان

5- تعیین سهم تشویق غیر عادی در انگیزه ی تحقیق معلمان و دانش آموزان

6- بررسی میزان تحقیقات انجام شده براساس جنسیت دانش آموزان

7- بررسی میزان تحقیقات انجام شده براساس پایه ی تحصیلی دانش آموزان

8- بررسی نقش گنجاندن درس پژوهش در برنامه ی هفتگی دانش آموزان در انگیزه ی تحقیق آنان

9- بررسی نقش پاداش های مالی و مادی در تشویق معلمان و دانش آموزان به فعالیت های پژوهشی

10- بررسی میزان تحقیقات انجام شده براساس جنسیت معلمان

11- بررسی میزان تحقیقات انجام شده براساس مقاطع سه گانه ی معلمان

 

1-5. متغیرهای مورد مطالعه ی تحقیق :

1-5-1. متغیر مستقل :

آشنا کردن معلمان با پژوهش ، هر گاه معلمان از آموزش ها و مهارت های لازم در خصوص پژوهش کردن برخوردار شوند ، قادرند فرهنگ پژوهش را در بین دانش آموزان توسعه دهند . کاربردی کردن پژوهش در عرصه ی تعلیم و تربیت می تواند زمینه ساز تحول در آموزش و پرورش دانش آموزان باشد.

اما واقعاً چقدر معلمان کشور ما با این مقوله آشنا هستند ، یکی از اقداماتی که وزارت آموزش و پرورش می تواند برای پر کردن این خلاء انجام دهد ، مشارکت دادن معلمان در طرح های پژوهشی است که این خود سبب می شود آنان علاوه بر اینکه دانش آموزان را آموزش دهند با نگاه پژوهشگرانه فعالیت های خود را بررسی کرده و به اصطلاح به بهبود امور آموزشی کمک کنند و نتایج دست‌آوردهای خود را به دیگران منتقل کنند .