مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه. 1

بيان مسئله. 4

توصیف وضع موجود یا شواهد (1)5

الف) شاخص های کیفی وضع موجود. 6

ب) شاخص های کمی وضع موجود. 6

جمع‌آوری داده‌ها8

پیشینه و یافته های دیگران. 12

پیشینه ی نظری.. 12

پیشینه ی عملی.. 16

تجزیه و تحلیل اطلاعات شواهد (1)16

اهداف اقدام پژوهی.. 17

الف) اهداف کلی.. 17

پیشنهادها و راهکارها18

انتخاب راه حل ها19

اجرای راه حل ها20

توصیف وضع مطلوب (شواهد2)21

الف) شاخص های کیفی وضع مطلوب... 21

ب)شاخص های کمی وضع مطلوب... 21

اعتبار بخشی به اجرای راه حل ها25

نتیجه. 26

پیشنهادها29

فهرست منابع ومآخذ 30

چکيده

 چگونه توانستم فرهنگ امر به معروف را در بین دانش آموزان گسترش دهم؟

اقدام پژوهی حاضردرسال تحصیلی93-92دردبستان ابتدایی پیروزی درناحیه یک قم به تعداد323 دانش‌آموز در کلیه پایه ها انجام شده است. هدف این اقدام پژوهی این است که پس ازگردآوری داده‌ها و اعتباریابی با اجرای راهکارهای عملی قابل فهم کودکان،که شامل: معرفي فروع دين و گسترش فرهنگ امر به معروف بین دانش آموزان با برپایی نمایشگاه و برگزاری اردوهای مذهبی و برگزاری جلسات متعدد و... اشکالات دانش آموزان نسبت به مفهوم امر به معروف کاهش یابد. میزان اطلاعات وآگاهی آنان نسبت به امر به معروف افزایش یابد. فعالیت‌های یاددهی و یادگیری مربوط به گسترش مفهوم امر به معروف جذاب و شاداب شود. وضعیت بیش از100نفردانش آموزان به دانستن مفهوم امر به معروف بهبودیافته وهم سطح دانش آموزان دیگر به سوی وضع مطلوب ارتقاپیدا کنند. پژوهشگر توانست با اجرای چندین راهکار عملی به اهداف موردنظر دست يابد و25 درصد علاقه مند به مفهوم امر به معروف را به 95درصدارتقا دهد. در پایان این نتیجه به دست آمدکه فرهنگ گسترش امر به معروف در مدارس مانند سایر دروس به عنوان یک درس مستقل نیاز به بازنگری دارد و تحقق آن توسط سازمان آموزش و پرورش میسرخواهد شد. سپس در نحوه ی اجرای آن بازنگری های جدی صورت پذیرد تا یادگیری مفهوم امر به معروف سریعتر و ماندگارتر ایجاد شود.

اقدام پژوه، ضمن تبعیت از فرمان رهبر عزیزمان و تبيين ماهيت، ويژگي‌ها و آثار كاربردي انديشة امر به معروف در بین فراگیران، ضرورت گسترش فرهنگ امر به معروف را مطرح كرده است امیداست که ابتدا مورد قبول حق و سپس رضایت مولایمان حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف ) واقع شود.

کلیدواژه ها: امر، معروف، نهي، منكر،گسترش فرهنگ امر به معروف، بهبودآموزش

 

مقدمه

به طور مسلم زندگي ما انسان‌ها، زندگي جمعي بوده است. اين نوع زندگي كه فوايد زيادي دارد، باعث شده كه انسان‌ها را گرد يك ديگر آورد تا از فوايد و بركات زندگي دسته جمعي، بهره مند گردند. ولي در مقابل محدوديت‌هايي را نيز بر انسان تحميل مي‌كند كه در مقابل آن فوايد، بسيار ناچيز است. از اين رو، انسان از ابتدا به زندگي جمعي روي آورده است.

سرنوشت افراد جامعه در زندگي جمعي به يكديگر ارتباط و پيوند دارد. از اين رو حق نظرات بر اعمال ديگران، يك حق طبيعي و خاصيت زندگي اجتماعي محسوب مي‌شود، توصيه ديگران به كار نيك و پرهيز دادن آنان از كارهاي ناپسند، منافاتي با آزادي و اختيار ندارد و به بهانه‌ي آزادي و به مَثَل معروف عيسي به دين خود و موسي به دين خويش، نمي‌توان حق مسلم نظارت يا همان «امر به معروف و نهي از منكر» را ناديده گرفت كه در بعضي احاديث به آن اشاره شده است.

يك فرد گناه كار در جامعه، همانند كسي است كه با جمعي سوار كشتي شود هنگامي كه كشتي در وسط دريا قرار گرفت، تبري برداشته و به سوراخ كردن موضعي كه در آن نشسته است، بپردازد.

هر گاه به او اعتراض كنند در جواب بگويد، من در سهم خود تصرف مي‌كنم. اگر ديگران او را از اين عمل خطرناك باز ندارند، طولي نمي‌كشد كه، آب دريا به داخل كشتي نفوذ كرده و يك باره همگي در دريا غرق مي‌شوند.

پيامبر اكرم(ص) با اين مثال جالب، منطقي بودن امر به معروف و نهي از منكر را مجسم ساخته و حق نظارت فرد بر اجتماع را يك حق طبيعي كه ناشي از پيوند سرنوشت‌ها است، مي‌داند.

و يا اميرالمؤمنين علي(ع) در بخشي سخنان خود، ترك امربه معروف و نهي از منكر را دليل اصلي انحطاط امت‌هاي گذشته مي‌شمارد.

و براي جلوگيري از سقوط جامعه اسلامي مردم را از انجام اين وظيفه كه رمز استمرار و بالندگي تمدن اسلام است فرا مي‌خواند و مي‌فرمايند:

امر به معروف و نهي از منكر را ترك نكنيد كه تبه كاران بر شما چيره مي‌گردند.

حال با توجه به اين مطالب مهمترين چيزي كه به اعتقاد درست شكل مي‌دهد معرفت است كه با اين معرف مي‌شود كه فرهنگ امر به معروف و نهي از منكر در بين دانش آموزان ايجاد كرد و از آنها يك ناهي به معروف تربيت كرد.

سازمان آموزش و پرورش و به ويژه معلمين عزيز يكي از مهمترين نهادهايي هستند كه مي‌توانند در گسترش فرهنگ امر به معروف در بين دانش آموزان موثر واقع شوند. از آنجا كه تقريباً از هر خانواده نماينده‌اي از اين نهاد در مدارس وجود دارد. چنانچه اين نماينده با همت و توجه معلمين به شكل صحيح تربيت شود، مي‌تواند با تاثير در اطرافيان خود كل جامعه را به سوي كمال در زمينه‌هاي مختلف علمي و فرهنگي و اعتقادي رهنمود شود. معلمين با ايجاد فرصت‌هاي مناسب مي‌توانند با رشد قوه تفكر در دانش آموزان زمينه بهره گيري را مهيا نمايند و با تدوين و اجراي برنامه‌هايي، توان تفكر، نقد و تحليل، ابتكار و خلاقيت دانش آموزان را در حوزه اسلام شناسي، فروع دين و فرهنگ امربه معروف تقويت نمايند.

فطرت كودكان الهي است، اگر مشروع را نامشروع جلوه نكنند، حتماً فرد با راهنمايي، خطاها را درمي‌يابد و مي‌تواند در مجراي صحيح شناخت دين و اسلام و فرهنگ امربه معروف قرار گيرد. بايد براي دانش آموزان امكان بهره گيري از رهنمودهاي مربيان در زمينه اعتقاد به فرهنگ امر به معروف اين واجب فراموش شده در مدارس فراهم شود و زمينه براي آموزش معلمين، فرايند يادگيري علوم ديني و تقويت گسترش فرهنگ امربه معروف به لايه‌هاي عميق تربيتي «يعني» به حيطه گرايش اعتقاد و باور قلبي و فراتر از آن در حيطه عمل و رفتار فراهم شده و در راستاي آن عمل يادگيري به معناي واقعي رخ داده، تربيت دروني حاصل شده و آموزش از سطح معلومات و محفوظات به سطح اعتقاد و عمل، ارتقا مي‌يابد و جنبه پرورش به خود مي‌گيرد، بهترين راه تقويت فعاليت‌هاي فرهنگي با محتواي اسلامي- شيعي و فرهنگ امربه معروف و تكيه بر محتواي غني آيات قرآن، احاديث، دستورات و سيره عملي ائمه معصومين(ع) نگرش صحيح و ايجاد انگيزه قوي در دانش‌آموزان مي‌شود.

امور تربيتي مدارس با توجه به جايگاه انسان سازي كه در مدارس دارد با آينده نگري مي‌تواند قابليت‌هاي بالقوه دانش آموزان را به قابليت‌هاي بالفعل تبديل نموده تا از آنان انسان‌هاي پاك و با تقوا بسازد تا بتوانند در ساختن جامعه‌اي سالم و پاك و با تقوا به خوبي نقش خود را ايفا كنند.

امور تربيتي با مشاركت خود دانش آموزان و با استفاده از زمينه‌هاي متنوعي كه در خود دارد و با ياري بخش‌هاي مشاركتي چون انجمن‌هاي مختلف پرورشي، شوراي دانش آموزي، انجمن امر به معروف، مي‌تواند به اين امور جامه عمل پوشاند.

من در اين اقدام پژوهي سعي كردم ابتدا به بررسي موانع و مشكلاتي كه در گسترش فرهنگ امر به معروف در بين دانش آموزان مواجه بودم بپردازم. سپس با استفاده از روش‌هايي كه در مقالات و كتب گوناگون مطرح شده است و تجربيات و راه كارهاي ابتكاري خودم آگاهي دانش آموزان را در محور موضوع انتخاب شده افزايش دهم.

 

 

 

 

 

 

 

بيان مسئله

اينجانب رباب جعفري با سابقه 25 سال به عنوان معاونت پرورشي دبستان دخترانه پيروزي مشغول به كار مي‌باشم.

اين دبستان داراي 12 كلاس داير مي‌باشدو 323 دانش آموز در پايه‌هاي مختلف به تحصيل اشتغال دارند. دانش‌آموزان، اين آموزشگاه از نظر اقتصادي تقريباً از وضعيت خوبي برخوردار هستند و از نظر اخلاقي و درسي هم دانش آموزان خوبي هستند.

با توجه به تجارب كسب شده در سال‌هاي گذشته و با توجه به اهميت موضوع تصميم گرفتم در ارتباط با موضوع ارايه شده فعاليت نمايم و تجارب كسب شده را كه قطره‌اي از درياست، تقديم نمايم.

آنچه اقدام پژوه را بر آن داشت تا به فكر اين مساله بيفتد به شرح زير مي‌باشد:

1. اجراي اقدام پژوهي با موضوع فرهنگ امر به معروف، مي‌تواند موضوع مناسب و شايسته‌اي باشد، چرا كه در اين ارتباط بعضاً شاهد هستيم كه ميزان اطلاع و آشنايي دانش آموزان با اين مسأله امربه معروف بسيار كم بوده و در اين زمينه نيز هيچ نوع ماده‌ي درسي، مسئوليت ترويج اين دانش و آگاهي را بر عهده ندارد. اين موضوع از جمله موضوعات پرورشي و رفتاري مي‌باشد. من در پي آن هستم كه در دانش و آگاهي، دانش آموزان تغييري ايجاد كنم كه تاثير مستقيم اين تغيير در رفتار و منش دانش‌آموزان ديده شود.
2. بارها و بارها در برنامه‌هاي پرورشي يا توسط اوليا محترم شاهد بودم كه بعضي از دانش آموزان سوالاتي پيرامون فرهنگ امر به معروف و وظيفه ما دانش آموزان چيست، مطرح نمي‌نمودند.
3. گاهي بدحجابي و بدزباني‌هاي دانش آموزان آزارم مي‌داد و اين مسايل باعث شد كه اين موضوع را انتخاب كنم.

از آنجا كه عامل اساسي براي موفقيت در هر فعاليتي، داشتن اطلاعات لازم در آن زمينه مي‌باشد. پس لازم بود اطلاعاتي درباره ميزان علاقمندي دانش آموزان، نسبت به موضوع دست يابم در اين زمينه با تحقيق و همكاري معلمان اقدام پژوه و هم چنين با طرح پرسش‌هايي از آنان دريافتم كه دانش آموزان علاقه زيادي به اطلاعات بيشتر و ملموس‌تر دارند.

انگيزه اقدام پژوه اين بود كه علاوه بر افزايش تعداد دانش آموزان علاقمند به مفهوم فرهنگ امربه معروف عادت‌هايي را در رابطه با اين مهم با استفاده از روش‌ها و طرح‌هاي مناسب ايجاد كند.

در راستاي هدف اين اقدام پژوهي براي آموزش و افزايش اطلاعات دانش آموزان در اين محور با سوالاتي آغاز كردم.

فرهنگ امر به معروف چيست؟

اهدافي که ما با انتقال فرهنگ امر به معروف به نسل نو به دنبال تأمين آنها هستيم، کدامند؟

امربه معروف یعنی چه؟ و چه نقشي در زندگي ما دارد؟

چه راهکارهای عملی را می توان ارائه نمود تا میزان اطلاعات وعلاقه مندی دانش آموزان بیشتر شود؟

به این ترتیب با پاسخ هایی که به سوالات داده شد و جمع بندی آنان به این نتیجه رسیدم که باصبروحوصله و همکاری خود دانش آموزان می توان به نتیجه مطلوب رسید. دانش آموزانمان بايد بدانند که امر به معروف و نهی از منکر را خداوند براي بشريت تعيين کرده و سعادت دنیوی و اخروي آنها در گرو عمل به آن می­باشد.