مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

آنفارکتوس قلبی.. 1

ساعات خطرناک روز برای قلب... 2

اندازه‌گیری وسعت بافت مرده قلب پس از سکته. 3

اطلاعاتی برای تحقیق در مورد روش‌های پیشگیری از ابتلا به سکته. 3

علائم و درد قلبی.. 4

شیوع در جهان. 6

شیوع در ایران. 7

عوامل خطر سکته قلب... 8

1. اضافه وزن. 8

2.کلسترول. 11

3. فشار خون. 16

4. دیابت... 20

5. مصرف دخانیات... 23

6. در معرض ترافیک بودن. 23

7. فعالیت جسمانی و انجام ورزش... 24

8. کافئین و الکل.. 24

9. آلودگی هوا25

10. احساس شادی یا غم زیاد. 25

11. الگوي خواب... 26

12. داشتن سابقه خانوادگی بیماری‌سرخرگ‌های‌قلب و ‌سکته قلبی.. 26

13. هموسیستئین بالا.. 26

14. مقدار فیبرینوژن. 26

تفاوت سکته قلبی در زنان ومردان 26

خطر بیشتر حمله قلبی در زنان مبتلا به نقرس... 28

حجامت یا اهدای خون. 28

عوامل که از سکته قلبی جلوگیری می‌کنند. 29

الف

 

غذاهای مفید برای قلب... 34

غذاهایی که باید از آن پرهیز کنیم.. 37

آزمایشات... 38

تست‌های غربالگری.. 38

الکترو کاردیوگرام. 39

تست ورزش... 39

تست تالیوم. 40

اکو کاردیوگرافی.. 40

آنژیوگرافی.. 40

ونتریوکولرگرام. 41

اولتراسوند در عروق کرونری.. 41

تست های جدید و بسیار حساس غربالگری.. 41

درمان و دارو ها42

مارکرهای قلبی برای آنفارکتوس میوکارد. 45

منابع. 62

 

ب

یک حمله قلبی(سکته قلبی ) زمانی رخ میدهد که یک منطقه از عضله قلب به علت نرسیدن اکسیژن کافی به آن محل دچار صدمه دائمی یا مرگ شود.

بیشتر حملات قلبی توسط یک لخته که یکی از رگهای کرونر را مسدود می‌کند(رگ های خونی که خون و اکسیژن را به عضله قلب می رسانند) ایجاد می‌شوند. لخته معولا در یک رگ کرونر که قبلا به علت تغییرات آترواسکلروز باریک شده،تشکیل می‌شود.

پلاک آترواسکلروزی داخل دیواره رگ گاهی ترک برمی دارد و این امر، تشکیل لخته را که ترومبوز نمیده میشود، شروع می‌کند.

ودر نتیجه انسداد عروق تغذیه کننده ماهیچه قلب منجر به انفارکتوس میوکارد می‌شود که درمان آسان نخواهد بود.

 

ساعات خطرناک روز برای قلب

نتیجه پژوهشی تا‌زه حاکی از آن است که بیشترین سکته‌های قلبی در فاصله زمانی 6 صبح تا 12 ظهر اتفاق می‌افتند. پژوهشگران اسپانیایی می‌گویند احتمال ایست ‌قلبی، سکته ‌یا اختلال در ضربان قلب هم با ساعات روز در ارتباط است.

به گزارش دویچه وله، پژوهشگران اسپانیایی که در مورد مشکلات دستگاه گردش خون و بیماریهای قلبی تحقیق می‌کنند، معتقدند سکته قلبی در ساعات اولیه روز بیشتر رخ می‌د‌هد.

این پژوهشگران می‌گویند، خطرناک‌تری زمان، فاصله بین ساعات 6 صبح تا 12 ظهر است. آنان اضافه می‌کنند که احتمال مرگ در اثر سکته قلبی در این ساعت بیشتر است.

سیستم گردش خون و عضلات قلب در نخستین ساعات روز انرژی کمتری دارند. از اینرو احتمال ایست ‌قلبی، سکته ‌مغزی یا قلبی و اختلال در ضربان قلب در این ساعات بیشتر است. دلیل این ضعف هم به ریتم ساعت زیستی یا همان ساعت درونی بدن انسان برمی‌گردد که فعالیت‌هایی مثل ساعت خواب یا میزان حرارت بدن را تنظیم می‌کند.

پژوهشگران معتقدند این ساعت درونی هم ریتمی 24 ساعته دارد و میزان نور خورشید و حرارت بر فعالیت آن تأثیرگذار است.

 

اندازه‌گیری وسعت بافت مرده قلب پس از سکته

پژوهشگران اسپانیایی اطلاعات پرونده 811 بیمار را که در فاصله سال‌های 2003 تا 2009 دچار سکته قلبی شدند بررسی کردند. این بیماران همگی در یکی از بیمارستان‌های مادرید بستری شده بودند.

آیدا سوآرز بارینتوس و همکاران او مقاله‌‌در مورد نتیجه پژوهش خود نوشتند که در مجله تخصصی قلب به چاپ رسیده است.

این پژوهشگران در مقاله خود شرح می‌دهند که به طور معمول وقتی بیماری به دلیل سکته قلبی در بیمارستان بستری می‌شود پزشکان میزان دو آنزیم مختلف در خون او را انداز‌ه‌گیری و ثبت می‌کنند. غلظت این آنزیم‌ها نشان‌دهنده آن است که در اثر سکته چه میزان از بافت عضله قلب مرده است.

بررسی اطلاعات مربوط به این بیماران نشان می‌د‌هد که بافت مرده عضلات قلب در افرادی که در فاصله ساعات 6 صبح تا 12 ظهر سکته کرده‌اند حدود 20 درصد وسیع‌تر از بافت مرده در عضلات قلب افردی بوده است که در ساعات دیگری از روز دچار سکته شده‌اند.

 

اطلاعاتی برای تحقیق در مورد روش‌های پیشگیری از ابتلا به سکته

یک سوم بیمارانی که در بیمارستان مادرید بستری شدند در فاصله ساعات 6 صبح تا 12 ظهر سکته کرده بودند، 29 درصد در فاصله ساعات 12 ظهر تا 18 عصر، 20 درصد در فاصله ساعت 18 عصر تا نیمه شب و 17 درصد از نیمه شب تا ساعت 6 صبح.

البته پژوهشگران اسپانیایی در مقاله خود تأکید می‌کنند که در تحقیق آنها اندازه‌گیری میزان بافت مرده قلب تنها با توجه به غلظت آنزیم‌های قلبی تعیین شده است. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی قلب روش دیگری است که از آن برای اندازه‌گیری وسعت بافت مرده قلب استفاده می‌شود. نکته دیگر اینکه در این تحقیق، تنها اطلاعات بیمارانی منظور شده که موفق شدند خود را بیمارستان برسانند.

با این حال پژوهشگران اسپانیایی معتقدند، نتیجه این تحقیق شامل اطلاعات باارزشی برای تحقیقات بعدی است که روش‌های پیشگیری از ابتلا به سکته را بررسی می‌کند. اکنون می‌توان ساعات پرخطر روز را هم در آنالیز اطلاعات در نظر گرفت.

 

 

علائم و درد قلبی

هر عضوی از بدن درد خاص خود را دارد و در جای خاصی احساس می‌شود. با این حال پزشکان چندان موافق نیستند دردهایی را که در قسمت قلب و قفسه سینه احساس می‌شود درد قلبی بنامیم. آنها بیشتر از اصطلاح درد قفسه سینه یا آنژین صدری استفاده می‌کنند و تمام دردهای ناحیه سینه را مهم تلقی کرده (هر چند درست روی قلب نباشد) و علت آن را کاملاً بررسی می‌کنند. علت این است که برخی از دردهای قفسه سینه اصلاً منشا قلبی ندارند و در اثر آسیبهای سایر اندامها ایجاد می‌گردند.

کیفیت درد قلبی معمولا درد قلبی در افراد به صورت درد مبهم یا احساس فشار ، سنگینی ، سفتی ، فشردگی یا خفگی بیان می‌شود تا درد واضح و اغلب بصورت احساس ناراحتی است تا درد. و در صورت شدید بودن بیمار درد را بصورت خرد کننده ، فشارنده و له کننده توصیف می‌کند که نفس فرد را تنگ کرده و او را از ادامه فعالیت باز می‌دارد.

کیفیت این درد بیشتر فشارنده است تا سوزشی یا تیز. بنابراین در کسانی که دچار دردهای سوزشی قلب می‌شوند (بویژه وقتی اندازه محل درد از حد یک سکه تجاوز نمی‌کند)، باید به فکر علل دیگری برای درد بود. البته اینگونه دردها نیز ممکن است منشا قلبی داشته باشند ولی نشانه ایسکمی (کاهش خونرسانی بافت قلب) نمی‌باشند. معمولا دردهای قلبی با فعالیت بدنی و یا تغییر حالات روحی و روانی (از جمله استرسهای ناگهانی) ، سرما ، غذا یا ترکیبی از این عوامل تسریع و تشدید می‌شود و با استراحت تسکین می‌یابد. البته بسیاری از حملات با این الگوها هماهنگی ندارد. مدت این دردها نیز از 5 دقیقه تا 30 دقیقه متغیر است. در صورتیکه درد قلبی از نیم ساعت بیشتر به طول بینجامد احتمال سکته قلبی در فرد مبتلا به شدت افزایش می‌یابد.

محل درد قلبی معمولاً این درد در ناحیه جناغ سینه (قسمت پایینی آن) یا سمت چپ قفسه سینه احساس می‌شود اما درد سایر قسمتهای سینه نیز ممکن است مربوط به قلب باشد. ولی ممکن است به سایر قسمتها نیز انتشار داشته باشد. گاه این درد به بالای‌شکم‌راه می‌یابد و فرد تصور می‌کند دچار سوءهاضمه شده است و گاه به‌آرواره‌یا زیر چانه ، گردن ‌، پشت و بین‌دو کتف‌یا بازوها (بویژه دست چپ) نیز تیر می‌کشد. مورد اخیر (انتشار به دست چپ) حالتی نسبتاً اختصاصی بوده و باید فرد را نسبت به قلبی بودن منشا درد آگاه سازد.

علایم‌شایع همراه درد قلبی‌معمولا حمله قلبی با علائمی مانند احساس‌نزدیکی‌مرگ‌، تعریق‌سرد ، تهوع‌و استفراغ ، احساس‌خفگی ، تنگی‌نفس ، ضعف‌و منگی همراه است.‌‌

علل درد قلبی علت درد قلبی در درجه اول کاهش خونرسانی به بافت عضلانی قلب می‌باشد. به طوری که عروق قلب نتوانند جوابگوی نیاز قلب به اکسیژن و مواد غذایی باشند. این امر در چند حالت ایجاد می‌شود اما شاید دو سه مورد آن از بقیه مهمتر باشند که بسته‌شدن‌نسبی‌یا کامل‌ سرخرگ‌های ‌قلب‌ توسط‌ لخته‌خون ‌، گرفتگی‌یا انقباض‌عروقی و اختلال‌شدید در ضربان‌قلب‌از آن جمله‌اند.

گاهی عروق قلبی بتدریج دچار گرفتگی می‌شوند و حالتی ایجاد می‌شود که گویی رسوبات خاصی رگ را مسدود می‌سازند. اگر این انسداد تدریجی از مرز 70% بگذرد، رگهای در حالت فعالیت نمی‌توانند تکافوی نیاز قلب را بدهند و فرد دچار درد می‌شود. به این نوع درد قلبی آنژین پایدار یا دردی که ناشی از مقدار خاصی فعالیت است، می‌گویند. این افراد دچار تنگی مشخصی از یک ، دو یا سه رگ قلبی هستند و وضعیتشان در طول ماهها و سالها تثبیت شده است.

رسوبات داخلی رگها که باعث تنگی آنها می‌شود (و به آنها پلاکهای آترواسکروتیک نیز می‌گویند) در برخی موارد موجب تشکیل لخته شده و انسداد ناگهانی و کامل سرخرگ قلبی اتفاق می‌افتد. حال بسته به اینکه این لخته به سرعت رفع شود یا پابرجا بماند فرد را دچار آنژین ناپایدار (که مردم به آن سکته ناقص می‌گویند) و یا سکته قلبی می‌کند. در این حالت فرد به طور ناگهان دچار درد قلبی می‌شود و این درد چندان با استفاده از قرصهای زیر زبانی بهبود نمی‌یابد. در حالت دیگر رگهای قلبی فرد دچار انقباض می‌شود و درد قلبی خاصی در حالت استراحت یا حتی در خواب برای فرد ایجاد می‌نماید.

 

شیوع در جهان

تعداد افرادی كه به بیماری كرونری قلب ( گرفتگی رگ های خون رسان به عضله قلب كه منجر به سكته قلبی می‌شود ) دچار هستند در كشورهای مختلف، متفاوت است. این بیماری در كشورهای پیشرفته اروپایی، آمریكایی و استرالیا از شیوع زیادی برخوردار می باشد، اما در كشورهای عقب مانده جهان سوم، تعداد افراد مبتلا به بیماری كرونری قلب بسیار كمتر است. به نظر می رسد كه این وضعیت به نحوه زندگی این افراد بستگی دارد، به طوری كه افرادی از كشورهای عقب مانده جهان سوم كه به كشورهای پیشرفته مهاجرت می كنند، نسبت به سایر هموطنانشان، بیشتر دچار بیماری كرونری قلب می‌شوند. برای مثال، هندی هایی كه به انگلستان مهاجرت كرده اند بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

در خود قاره اروپا و در بین كشورهای مختلف آن هم از نظر شیوع بیماری كرونری قلب، تفاوت هایی وجود دارد. در جنوب اروپا، معمولاً این بیماری كمتر از كشورهای شمال اروپا (اسكاندیناوی) و انگلستان است كه یكی از علل آن، نحوه رژیم غذایی مدیترانه ای می باشد.

گرچه توصیفاتی از بیماری کرونری قلب در گزشته های دور توسط پزشکان بیان می شد،اما تا بعد از جنگ جهانی دوم، به عنوان یک بیماری شایع مطرح نبود. از بعد از جنگ جهانی دوم،میزان بیماری کرونری قلب به خصوص در مردان جوان افزایش یافت.

در ایالات متحده آمریكا، حداكثر این افزایش در سال 1970 رخ داد و سپس میزان آن تا به امروز در حال كاهش است. همچنین این روند كاهش در استرالیا، نیوزیلند و بریتانیا نیز دیده می‌شود، ولی متأسفانه امروزه در كشورهای بلوك شرق سابق و روسیه، میزان شیوع بیماری كرونری قلب به طور سریعی رو به افزایش است.

شیوع این بیماری در افراد مسن بیش از افراد جوان و در مردان چهار برابر زنان است. در مردان جوان، بعد از تصادفات، بالاترین علت مرگ، این بیماری می باشد.

اما چرا بیماری کرونری قلب تا این میزان در کشورهای پیشرفته شایع است ؟ هیچ کس علت اصلی این موضوع را نمی داند،اما رژیم غذایی،استعمال دخانیات،فقدان تحرک کافی از عوامل مهم شیوع زیاد این بیماری در جوامع غربی است.

 

شیوع در ایران

بررسیها و تحقیقات در اقصی نقاط کشور نشان می‌دهد که سن سکته قلبی در جامعه رو به کاهش است.

گرایش نسل جوان به سمت مصرف فست فودها ودوری از فعالیت های بدنی استفاده از مواد دخانی به خصوص قلیان که عوارض خطرناکتری نسبت به سیگار دارد، دست به دست هم داده است تا شاهد بروز بیماریهای قلبی در سنین پایین تر باشیم. این در حالی است که سن سکته در یکی دو دهه گذشته بین ۵۵ تا ۶۰ سال بود اما هم اکنون مواردی از بروز سکته قلبی در افراد جوان و کمتر از ۳۰ سال نیز مشاهده می‌شود.

با توجه به اینکه سن ابتلا به فاکتورهای خطرزا مثل قند خون، چربی خون، استعمال دخانیات و چاقی روز به روز پایین‌تر می‌آید، بنابراین سن سکته‌های قلبی هم در حال کاهش است.

آمارها نشان می‌دهد که ۳۳ تا ۳۸ درصد مرگها در کشور به علت بیماریهای قلب و عروق اتفاق می‌افتد.

۱.۸ درصد مردان و ۱.۲ درصد زنان بالای ۳۰ سال در کشور دارای سابقه سکته قلبی هستند. همچنین ۱۲.۱ درصد افراد بالای ۳۰ سال در کشور دچار درد جلوی قلب و آنژین صدری هستند.

۴۳ درصد مردان و ۳۸ درصد زنان کشور دارای اضافه وزن هستند، اگر هر ایرانی بتواند روزانه ۳ گرم از ۱۰ گرم نمک مصرفی خود کم کند باعث خواهد شد که میزان فشارخون تا ۵۰ درصد کاهش یابد.

آمار ۱۷ میلیون مرگ و میر در دنیا به علت بیماریهای قلبی و عروقی می باشد که ۸۲ درصد از این مرگها در کشورهای با درآمد کم و متوسط اتفاق می افتد.

احتمال بروز سکته قلبی در افرادی که فشار خون و دیابت دارند ۶ برابر افراد عادی است، بروز سکته قلبی در افرادی که فشار خون دارند دو برابر بیشتر از جمعیت عادی کشور است. همچنین، افرادی که فشار خون و دیابت را با هم دارند، ۶ برابر بیشتر از کسانی که سالم هستند، در معرض ابتلا به سکته های قلبی قرار دارند. ضمن اینکه افرادی که فشارخون، دیابت و چربی خون را با هم دارند حدود ۱۸ برابر بیشتر از افراد عادی در معرض سکته های قلبی هستند.

 

عوامل خطر سکته قلب

1. اضافه وزن

هرگاه انرژی دریافتی افراد بیش از انرژی مصرفی‌شان باشد، ضمن برهم خوردن تعادل قد و وزن، با انباشت توده‌های چربی در ناحیه باسن یا شکم، چاقی باسنی ( گلابی شکل) یا چاقی شکمی ( سیبی شکل) و در مواردی هر دو چاقی بروز می‌کند.

همچنین پژوهشگران تاکید می‌کنند، چاقی شکمی و نه چاقی عمومی بدن، یکی از نشانگرهای کلیدی بیماری قلبی است.

دانشمندان، مردان و زنانی را که برای شناسایی علائم اولیه تصلب شرائین تحت آزمایش‌های پزشکی و عکسبرداری قرار گرفته بودند، مورد مطالعه قرار دادند. و نتیجه گرفتند که باریک شدن و سفت شدن رگها که با بروز بیماری قلب و عروق ارتباط دارد در افرادی که شکم بزرگ دارند، بیشتر دیده می‌شود.
آنها دریافتند که حتی اگر وزن بدن در محدوده طبیعی باقی بماند، افزایش دور کمر به اندازه چند اینچ خطر صدمه دیدن سرخرگ‌ها را افزایش می‌دهد. در ضمن احتمال رسوب کلسیم در افرادی که نسبت دور کمر آنها به دور باسن شان بیشتر بوده، ۲ برابر کسانی است که این نسبت در آنها کمتر است.

پژوهشگران عوارض زیادی را برای چاقی بدن شناسایی کرداه اند که می تواند موجب کاهش طول عمر انسانها گردد . در زیر به تعدادی از عوارض چاقی اشاره شده است :

1- بیماری عروق کرونر

این بیماری یکی از اشکال بیماری های قلبی – عروقی است که از رسوب چربی در جدار سرخرگ های کرونر(سرخرگ هایی که به قلب خون رسانی می‌کنند) ایجاد می‌شود. پس از مدتی، رسوب این چربی ها باعث تنگ تر شدن دیواره ی داخلی عروق شده و خون کمتری به بافت قلب می رسد. کاهش خون رسانی به قلب، باعث آنژین صدری (درد قفسه ی سینه) می‌شود. انسداد کامل عروق قلبی می تواند باعث سکته ی قلبی شود

2- پُر فشاری خون

هرچه وزن شما بیشتر شود، بافت چربی شما نیز بیشتر می‌شود. این بافت برای زنده ماندن نیاز به اکسیژن و سایر مواد غذایی دارد که باید توسط جریان خون تأمین شود.

هر چه نیاز به اکسیژن و مواد مغذی بیشتر شود، حجم خون و مقدار فشاری که روی سیستم گردش خون وارد می‌شود، افزایش می یابد و هر چه حرکت خون در سیستم گردش خون بیشتر شود، فشار بیشتری بر دیواره ی سرخرگ های شما وارد می‌شود.

علاوه بر این، چاقی باعث افزایش سطح هورمون انسولین در خون می گردد که این هورمون علاوه بر کنترل قند خون، باعث نگه داشتن آب و نمک در رگ ها می‌شود که این خود باعث افزایش حجم خون می گردد.

همچنین چاقی باعث افزایش تعداد ضربان قلب و کاهش ظرفیت عروق برای جابجایی خون می‌شود که تمام این عوامل باعث پرفشاری خون می گردد.

3- بزرگ شدن قلب

قلب انسان به فرمان خداوند، روزی صد هزار بار می زند. در هر نوبت نیز ۸۰ سی سی خون به بدن می رسد. حجم کل خون رسیده به بدن در هر روز حدود ۸ میلیون سی سی است (یعنی هر روز چهارصد بشکه بیست لیتری خون به بدن می رسد) این مقدار خون برای افرادی با وزن هفتاد کیلوگرم، طبیعی است. حال اگر این شخص وزن خود را به ۱۲۰ کیلو برساند، این مقدار خون برای بدن او کافی نیست، از این رو قلب محکمتر و بیشتر می زند و در نتیجه، دیواره قلب ضخمیتر و خود قلب بزرگتر می‌شود. بنابر این، یکی از مشکلات انسانهای چاق، بزرگ شدن قلب است اگر جلوی آن گرفته نشود، قلب تبدیل به عضله ای بزرگ، شل و ضعیف می‌شود.

4- نارسایی قلب

توان کار قلب در افراد چاق کمتر است. بعضی از خانمها و آقایان چاق وقتی اصطلاحا پا به سن می گذارند، حتی کار آسانی مثل نماز خواندن ( به دلیل نارسائی قلبی) برایشان مشکل می‌شود. با فشار دادن به ساق پای این افراد متوجه می شویم که بدن متورم می گردد و خونی که توسط قلب بزرگ فرستاده می‌شود، توانائی برگشت ندارد. این حالت باعث تجمع مایعات در بافتهای بدن، مخصوصاً در پا و ریه و شکم می‌شود.

5- دیابت

چاقی عامل اصلی ایجاد دیابت نوع ۲ می باشد، زیرا افزایش چربی باعث افزایش مقاومت بدن به اثر هورمون انسولین می‌شود. لذا این هورمون نمی تواند با مقادیر نرمال قبلی، وظیفه ی خود را که کنترل قند خون است، به درستی انجام دهد و قند خون بالا می رود که خود یکی از عوامل مهم خطر برای سلامتی فرد است.

6- اختلال در چربی های خون

رژیم های غذایی که دارای مقدار زیادی چربی های اشباع شده مثل گوشت قرمز یا غذاهای سرخ شده هستند، می توانند علاوه بر ایجاد چاقی همچنین باعث بالا رفتن کلسترول بد خون و پایین آمدن سطح کلسترول خوب خون و بالا رفتن سطح تری گلیسیرید خون می‌شود.

7- مرض قند

همه می دانند مرض قند، باید زمینه ارثی داشته باشد. اگر عمه، دائی یا عمومی یک خانواده هفت نفری (پدر و مادر و پنج فرزند) مبتلا به دیابت باشد و قرار باشد که طبق قوانین وراثت ژنتیکی به یکی از آنها مرض قند برسد، از این افراد فردی به مرض قند مبتلا می‌شود که چاقترین آنهاست.