مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

 

عنوان صفحه

چكيده 1

فصل اول: مقدمه

دلايل عمده عملكرد پايين قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد در ايران 8

فصل دوم: بررسي منابع

تاريخچه پرورش قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد 10

آشنايي اجمالي با قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد 12

طبقه‌بندي 12

رده بندي 12

اندام شناسي قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد 13

مشخصات پرگنه در كشت خالص 15

نامگذاري علمي قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد: 15

تقسيم بندي واحدهاي سلولي ميسليوم از لحاظ تعداد و تركيب‌بندي هسته‌اي 16

‌چرخ زندگي قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد 16

بررسي الگوهاي چرخه زندگي در قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد 19

الف ـ هموتاليسم 19

ب ـ هتروتاليسم 20

ژنتيك قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد 22

روشهاي بهبود نژادي در قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد: 24

كشت بافت 25

گزينش از طريق كشت تك اسپوري 26

تهيه نقش اسپور 26

الف ـ كشت و گزينش تك اسپوري 26

ب ـ كشت و گزينش چند اسپوري 27

اختلاط ساده 28

تلاقي هدفمند هموكاريون‌ها 28

بدست آوردن هموكاريون و تاييد آنها 29

1ـ روش سنتي تأييد هموكاريون‌ها 29

2ـ تهيه و تاييد هموكاريونهاي والدي به روش تهيه پروتوپلاست 30

3ـ تاييد هموكاريونها با استفاده از نشانگر RFLP 30

4ـ تاييد هموكاريون‌ها با استفاده از نشانگر RAPD 31

انجام تلاقي بين هموكاريونها و تاييد هيبريدها: 32

الف ـ استفاده از نشانگرهاي غذايي براي تاييد هيبريدها: 33

ب ـ استفاده از آيزوزايم‌ها براي تاييد هيبريدها: 34

ج ـ استفاده از نشانگرهاي مقاومت براي تأييد هيبريد‌ها 34

اصلاح برخي صفات با استفاده از روش تلاقي هيبريدها: 34

د ـ استفاده از نشانگرهاي مورفولوژيكي براي تاييد هيبريدها: 35

مراحل انجام آزمون اصلاحي از طريق دورگ‌گيري هدفمند: 35

1ـ كشت اسپور 35

2ـ جداسازي تك اسپورها 36

3ـ تهيه اسپاون 36

آزمون ميوه‌دهي 36

الف ـ تهيه بستر كشت: 36

ب ـ مراحل پرورش و ميوه‌دهي: 37

توليد پريمورديا در سطح محيط كشت: 38

توليد اجسام ميوه دهي در اسپاون 38

‌ج ـ توليد اندام باردهي در كمپوست 39

مهندسي ژنتيك 39

1ـ انتقال ژن 39

2ـ اختلاط پروتوپلاستها 40

فصل سوم: مواد و روشها

تهيه نژادها 42

روش تهيه محيط كشت غذايي PDA 42

روش كشت هموكاريون‌ها 43

روش تلاقي هموكاريون‌ها 44

نمونه‌گيري از منطقه تلاقي 45

تهيه اسپاون مادري از هيبريدها 45

تلقيح دانه‌هاي گندم با كشت هيبريد 46

تهيه بستر كشت (كمپوست) 47

الف ـ پاستوريزاسيون و آمونياك‌زدايي 49

ب ـ مايه‌زني كمپوست 49

ج ـ خاك‌دهي بستر كشت 49

هوادهي و افت سريع دما 50

محاسبه قابليت تركيب‌پذيري عمومي و خصوصي 53

محاسبه واريانس تركيب‌ پذيريي عمومي و خصوصي 53

محاسبه واريانس افزايشي و غالبيت 53

فصل چهارم نتايج و بحث

نتايج بررسي سرعت رشد (قطر پرگنه هموكاريون‌ها) 55

تيپ رشدي پرگنه هموكاريون 55

نتايج سرعت رشد در هتروكاريو‌ن‌ها 59

نتايج مشاهده‌اي تهيه اسپاون 60

نتايج مشاهداي آزمون ميوه‌دهي 60

جدول تجزيه واريانس براي صفت عملكرد در دورگ‌ها 61

جدول قابليت تركيب‌پذيري عمومي در هموكاريون‌ها 64

جدول قابليت تركيب‌پذيري خصوصي دورگ‌ها 64

جدول مقادير اجزاء ژنتيكي 66

ضريب همبستگي 66

پيشنهادات 67

منابع 69

پيوست 75

چكيده انگليسي 78

 

امروزه تأمين غذا و بويژه پروتئين در كشورهاي در حال توسعه به يكي از مسائل بنيادي تبديل شده است. پروتئين مورد نياز انسان از دو منبع اساسي شامل منابع حيواني و ديگري منابع گياهي قابل تأمين است. پروتئين گياهي شامل حبوبات، غلات و ميوه‌جات و سبزيجات است و پروتئين حيواني عمدتاً شامل گوشت دامها، طيور، آبزيان و فراورده‌هاي لبني و دامي مي‌باشد. در ايران، كمبود ميزان بارش ساليانه، تخريب اراضي كشاورزي، جنگلها و مراتع، آلودگي بيش از حد منابع آبي، عدم استفاده صحيح و اصولي از نهاده‌هاي زراعي و مهمتر از همه سوء مديريت، باعث مشكلات زيادي در تأمين پروتئين شده است. هم اكنون كشور ما بيش از 65 ميليون جمعيت دارد و پيش‌بيني مي‌شود تا سال 1400 هجري شمسي اين رقم به80 ميليون نفر برسد. با افزايش روزافزون جمعيت و تغيير الگوي مصرف مقدار غذاي سرانه و مصرف كل غذا افزايش خواهد يافت. با توجه به مشكلات فوق، در آينده يكي از بحراني‌ترين مسائل كشور ما، مسئله تأمين پروتئين خواهد بود. در اين ميان توليد و پرورش قارچ خوراكي از چند نظر حائز اهميت است، كه عبارتند از:

 

1ـ تأثير اندك شرايط محيطي و آب و هوايي بر پرورش قارچ خوراكي:

قارچ خوراكي در بيشتر مناطق آب و هوايي كشور بدون تجهيزات و امكانات ويژه قابل پرورش است. زيرا توليد و پرورش آن در مكان‌هاي كنترل شده و سربسته صورت مي‌گيرد. همچنين پرورش قارچ از لحاظ صرفه‌جويي در استفاده از زمين، قابل توجه مي‌باشد.

 

2ـ صرفه اقتصادي:

براي توليد و پرورش قارچ خوراكي از بقاياي گياهي محصولات كشاورزي از قبيل كاه و كلش و ساير مواد زايد گياهي استفاده مي‌شود و نيز كمپوست مصرف شده در پرورش قارچ، مي‌تواند به عنوان كود آلي مرغوب در باغها و مراتع مورد استفاده قرار گيرد. از سوي ديگر تهية منابع پروتئيني ديگر، در مقايسه با قارچ، هزينه بشتري دارد.

3ـ ارزش غذايي:

قارچ خوراكي با ميزان پروتئين 30ـ25 درصدي هم‌رديف حبوبات و بالاتر از سبزيجات و ميوه‌ها قرار دارد. همچنين هضم 80ـ70 درصدي پروتئين قارچ حائز اهميت است و ميزان كربوهيدرات‌ها و كلسترول در آن پايين است. به دليلي پايين بودن كالري در قارچ يك رژيم غذايي مناسب براي لاغري است. قارچ‌هاي خوراكي داراي تركيبات ضدسرطان نيز مي‌باشند. با مصرف قارچ‌هاي خوراكي مي‌توان ويتامين‌هاي C,E,K,D,A و گروه (B₆, B₂, B₁) B و املاح معدني مانند پتاسيم، كلسيم، فسفر و مقاديري آهن مورد نياز بدن را تأمين كرد. برخي از اسيدهاي آمينه در قارچ‌ خوراكي شامل ليزين، تريپتوفان، تريپسين و اسيد فوليك مي‌باشد (محمدي گل تپه، 1379).

همچنين مقايسه برخي از اسيدآمينه‌هاي موجود در قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد با تخم‌مرغ، كه يك منبع غذايي غني از پروتئين مي‌باشد، در جدول 2 آمده است (چنگ و مايلز، 1989)[1].

 

جدول 1ـ ارزش غذايي قارچ خوراكي تازه به شرح جدول زير مي‌باشد (غلامعلي پيوست، 1375).

درصـد	مـاده
5/90ـ3/78	آب
30ـ25	پروتئين (وزن خشك)
5/3	پروتئين (وزن تر)
8ـ7/1	چربي (وزن خشك)
3/0ـ2/0	چربي (وزن تر)
1ـ8/0	نمكهاي معدني
12ـ7/7	خاكستر (وزن خشك)
368ـ328	انرژي (k cal در 100 گرم)

 

جدول 2ـ مقايسه برخي از اسيدهاي آمينه موجود در قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد با تخم‌مرغ: (در 100 گرم پروتئين)

قارچ تكمه‌اي سفيد	تخم‌مرغ	اسيد آمينه
5/7	8/8	لوسين
5/4	6/6	ايزولوسين
5/2	3/7	والين
2	6/1	تريپتوفان
1/9	4/6	ليزين
2/4	8/5	فنيل آلانين
9/0	1/3	متيونين

 

4ـ اشتغال‌زايي:

چنانچه در زمينه ترويج، توسعه و حمايت از پرورش قارچ خوراكي در مناطق مختلف كشور بخصوص روستاها فعاليت شود، مي‌توان علاوه بر تأمين مواد غذايي گام مؤثري در جهت ايجاد اشتغال جنبي مناسب و افزايش درآمد كشاورزان برداشت.

در بين قارچهاي خوراكي، قارچ تكمه‌اي سفيد رايج‌ترين قارچي است كه در سراسر جهان كشت مي‌شود. پرورش قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد در اواسط قرن هفدهم ميلادي در فرانسه شروع شده و از دهة 1960 توليد آن به صورت صنعت بزرگي، درآمده است. در مجموع به طور متوسط قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد 38 درصد كل توليد قارچ خوراكي در دنيا را، به خود اختصاص داده است
(دفتر امور گل و گياهان زينتي و قارچ‌هاي خوراكي وزارت جهاد كشاورزي، 1382).

عليرغم اهميت اقتصادي و تجاري قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد، برنامه اصلاحي براي بهبود عملكرد آن، با مشكلاتي همراه است. يكي از مهم‌ترين مشكلات، به چرخه نامعمول زندگي اين قارچ برمي‌گردد كه غالباً بجاي تشكيل بازيديوسپورهاي تك هسته‌‌اي، بازيديوسپورهايي حاوي دو هسته هاپلوئيد متفاوت و سازگار از نظر جنسي، توليد مي‌كند (استوپ و مايبروك، 1999)[2]. مشكل ديگر، عدم وجود اختلافات مورفولوژيكي قابل مشاهده، بين ميسليوم‌هاي با منشأ تك اسپوري و چند اسپوري مي‌باشد (كريگان، 1992)[3]. همچنين از نظر تندش اسپور، كه به عنوان اولين گام در يك برنامه اصلاحي است، بسيار ضعيف و ناهماهنگ است (چنگ و مايلز، 1989)[4]. از دهة 1970 ميلادي، الگوي جنسي و چرخه كامل زندگي اين قارچ به دقت مورد مطالعه قرار گرفته است. متوسط سرانه مصرف قارچ خوراكي در دنيا، در حدود 5/2 كيلوگرم است در حالي كه اين ميزان در ايران، تنها 160 گرم است و متوسط سرانه مصرف قارچ خوراكي در ايالات متحد امريكا حدود يك كيلوگرم مي‌باشد. ميزان توليد ساليانه قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد در آلمان، در سال 1959، حدود 5100 تن و در سال 1965، حدود 9000 تن و در سال 1967، به مرز 15000 تن رسيد در سال 1969 ارزش نقدي توليد جهاني اين قارچ از مرز يك ميليارد مارك گذشته بود (غلامعلي پيوست، 1375).

ميزان توليد ساليانه قارچ خوراكي در ايران، در حدود12 هزار تن است كه از اين ميزان، حدود 10 هزار تن به قارچ تكمه‌اي سفيد اختصاص دارد. حدود صد واحد توليدي فعال و نيمه فعال قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد، در ايران شناسايي شده‌اند. گرچه آمار و ارقام دقيق و قابل اعتمادي از ميزان عملكرد قارچ خوراكي در ايران در دست نيست، ولي براساس شواهد موجود، عملكرد در ايران، حدود 12 كيلوگرم در مترمربع است، در حاليكه متوسط عملكرد جهاني قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد، در حدود 25 كيلوگرم در مترمربع مي‌باشد (دفتر امور گل و گياهان زينتي و قارچهاي خوراكي وزارت جهاد كشاورزي، 1382).

طبق آمار موجود، كشورهاي توليدكننده قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد در جدول 3و4 آمده‌اند.

 

جدول 3ـ كشورهاي توليد كننده قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد در سال 1984

توليد قارچ تكمه‌اي سفيد (هزار تن)	كشور
875	اروپا
425	آمريكاي شمالي
330	چين
68	آسيا
51	آمريكاي لاتين

 

 

 

جدول 4ـ كشورهاي توليد كننده قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد در سال 1997

توليد قارچ تكمه‌اي سفيد (هزار تن)	كشور
246	ايالات متحده آمريكا
160	فرانسه
140	چين
90	هلند
84	انگلستان

 

 

به علت نبود مراكز تحقيقاتي در ايران و عدم توجه كافي مراكز علمي و دانشگاهي كشور به اين تكنولوژي سودآور و پرمنفعت، پرورش قارچ خوراكي نتوانسته جايگاه واقعي خود را پيدا كند علاوه بر اين بي‌توجهي مراكز تحقيقات كشاورزي موجب عدم تربيت نيروي متخصص لازم و كافي براي پرورش و توليد قارچ خوراكي شده است.

 

دلايل عمده عملكرد پايين قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد در ايران:

1ـ عدم تهيه يك بستر كشت مناسب

تهيه و آماده‌سازي بستر كشت، (كمپوست) از مهم‌ترين مراحل پرورش قارچ خوراكي است، زيرا تغذيه قارچ خوراكي از بستر كشت تأمين مي‌شود و قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد، يك تجزيه كننده ثانويه مي‌باشد و از اجساد ميكروارگانيسم‌هاي موجود در كمپوست نيز استفاده مي‌كند.

2ـ عدم رعايت بهداشت محيط

3ـ عدم كنترل دقيق شرايط محيطي، در زمان پرورش قارچ

4ـ ضعف بنيه نژادي

استفاده پياپي و تكثير رويشي اسپاون با همان روشهاي قديمي، منجر به ضعيف شدن قدرت رويشي اسپاون و كاهش شديد عملكرد آن، شده است. اسپاون وارداتي با زير كشت‌هاي متوالي، ضعيف مي‌شود. همچنين ممكن است اسپاون وارداتي نامرغوب باشد، لذا توليد اسپاون مرغوب در داخل كشور، امري ضروري است. در همين راستا از حدود هفت سال پيش، تحقيقات در زمينه توليد اسپاون هيبريد، در دانشكده كشاورزي (گروه بيوتكنولوژي) دانشگاه فردوسي مشهد، آغاز شده است.

تاريخچه پرورش قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد:

كشت قارچ تكمه‌اي سفيد، در قرن هفدهم ميلادي در حومه پاريس بوسيله باغبانان فرانسوي در هواي آزاد، صورت گرفت، با كشف اين نكته، كه وجود نور براي رشد اين قارچ، ضروري نيست و در تاريكي هم مي‌توانند رشد نمايند. در اوايل قرن نوزدهم كشت و پرورش قارچ، در غارهاي طبيعي، معادن و تونلهاي حفر شده در فرانسه، توسعه زيادي پيدا كرد. كشت و پرورش قارچ، در اوايل نيمه دوم قرن 19 از اروپا به ايالات متحده امريكا سرايت كرد و در سال 1890، مزرعه‌داران ايالت پنسيلوانياي امريكا، به پرورش قارچ در فضاهاي سرپوشيده اشتغال ورزيدند. اين كار به سرعت در ساير مناطق رايج شده و متعاقب آن سالنهاي ويژه‌اي براي پرورش قارچ خوراكي احداث شد
(سينگر و هريس، 1987) [1].

با گسترش علم زيست‌شناسي و اختراع و پيشرفت ميكروسكوپ و روشهاي ميكروبيولوژيكي كاشت و پرورش قارچهاي خوراكي، توجه دانشمندان به اين موضوع بيشتر جلب شد. در سال 1884 دانشمنداني از جمله مارچوت و كنستانتين، موفق به توليد اسپاون استريل، توسط جوانه زني توده اسپورهاي اين قارچ، در شرايط آزمايشگاهي شدند. در سال 1905 داگر موفق به تهيه اسپاون قارچ تكمه‌اي گرديد و مطالعات خود را براي تهيه بذر خالص قارچ، از كشت بافت منتشر كرد و بدين ترتيب اولين گام در اصلاح قارچ تكمه‌اي، برداشته شد. از سال 1910 به بعد، كشت و توليد اين قارچ در گلخانه‌ و محيط‌هاي كنترل شده رواج پيدا كرد. در سال 1920، كشاورزان اروپايي، به علت تغيير وسائل نقليه از اسب به ماشين، به فكر تهيه كمپوست از منابع جديد، (كاه و كلش و كود مرغ) به جاي كمپوست اسبي افتادند. لامبرت از ايالات متحده امريكا، اساس تكنولوژي نوين امروزي پرورش قارچ خوراكي را، بنيان نهاد. وي در سال 1932 تهيه بذر قارچ بر روي غلات را ابداع نمود (لامبرت، 1932). انقلاب صنعتي كه سيندر طي سالهاي 1938 تا 1946 در تهيه كمپوست مصنوعي، براي صنعت پرورش قارچهاي خوراكي بوجود آورد، در واقع، دومين قدم در اصلاح اين قارچ بوده است (سيندر، 1938)[2]. بنا به گزارش پاتاك و همكاران، از دهه 1960، توسعه توليد و پرورش قارچ خوراكي بويژه تكمه‌اي سفيد، به شيوة مدرن، در اكثر كشورها، بويژه در ايالات متحده امريكا آغاز گرديد (پاتاك و همكاران، 1960)[3]. در اواخر دهه 1970 و اوايل دهه 1980 فريش، طي يك برنامه اصلاحي بلندمدت، موفق به گزينش و معرفي نژادهاي U₁ و U₃ گرديد، كه نقطه عطفي در اصلاح قارچ مذكور است (فريش، 1983)[4].

در ايران، از سال 1376 نخستين گامهاي اصلاحي، براي بهبود نژادي قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد، در دانشكده كشاورزي مشهد برداشته شده است. طي سالهاي 79ـ1377 نخستين فرايند اصلاحي با بهينه‌سازي شرايط كشت تك اسپور، آغاز شد (گردان، 1379). در سال‌هاي 82ـ1380 با بهينه سازي شناخت هموكاريونها، با استفاده از نشانگر ملكولي RAPD گامي مؤثر، در جهت تسريع فرايند اصلاحي قارچ تكمه‌اي سفيد، برداشته شد (كاووسي، 1382).

در سالهاي 83ـ1381 شاخصه‌هاي اصلاحي بر عملكرد قارچ خوراكي تكه‌‌اي سفيد، مورد بررسي قرار گرفت (خاتمي، 1383). در اين تحقيق كه از سال 1382 آغاز شده است، به بررسي قابليت تركيب پذيري عمومي و خصوصي در ده ايزوله خالص هموكاريون پرداخته شده است، تا در نهايت بتوانيم بهترين ايزوله هموكاريون براي تركيب با ساير هموكاريونها را بشناسيم و همچنين، از بين تمامي تلاقي‌هاي دو به دو بدست آمده، بهترين دورگ با بيشترين عملكرد را، معرفي كنيم. اميد است، نتايج حاصل از اين تحقيق گامي در جهت پيشبرد اصلاح اين قارچ، باشد.

 

آشنايي اجمالي با قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد:

قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد با نام علمي Agaricus bisporus و نام انگليسي
The White Button Mushroom شناخته مي‌شود.

طبقه‌بندي:

كليه موجوداتي كه قارچ ناميده مي‌شوند، در سه سلسله جداگانه قرار مي‌گيرند
(جان و همكاران، 1996)[5].

1ـ سلسله Fungi 2ـ سلسله Stramenopila 3ـ سلسله Protista

قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد، يك قارچ عالي، متعلق به سلسله Fungi است.

رده بندي:

سلسله: Fungi

شاخه: Basidiomycota

رده: Hymenomycete

راسته: Agaricale

خانواده: Agaricacea

جنس: Agaricus

گونه:Bisporus

قارچها، فاقد كلروفيل هستند و براي بقاء خود، متكي به وجود مواد آلي هستند، يعني به اصطلاح، هترو تروف[6] مي‌باشند.

چنانچه مواد آلي مورد نياز قارچها فقط از گياهان مرده جذب گردد، به آنها، گندرو[7] مي‌گويند. قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد فقط از بقاياي گياهان تغذيه مي‌كند، بنابراين يك قارچ گندرو مي‌باشد (جان و همكاران، 1996)[8].

اصطلاح Mushroom به اندام گوشتي توليد كننده اسپور قارچها، اطلاق مي‌شود و مي‌توان گفت كه ماشرومها خوراكي[9] يا سمي[10] هستند. در شاخه Basidiomycota قارچهاي خوراكي جنس Agaricus، Pleurotus، VolvariellaوLentinus بيشتر مورد توجه هستند.

 

اندام شناسي قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد:

اصطلاح تكمه‌اي از شكل ظاهري اين قارچ در هنگام جواني، گرفته شده است. هرچند كه اين مرحله ناپايدار است و قارچ در مرحله بلوغ، به حالتي چتري در مي‌آيد. به طور كلي يك قارچ خوراكي تكمه‌اي سفيد، از دو قسمت عمده تشكيل شده است. قسمت چتري كه به صورت كلاهك[11] پهن است و قسمت دوم، پايه[12] كه كلاهك را نگه مي‌دارد (گوپتا، 1988)[13]. پايه قارچ دو وظيفه را عهده‌دار است. اولاً، كاملاً توپر است تا بتواند كلاهك را، محكم نگه دارد. ثانياً، كلاهك قارچ را، از سطح زمين بالا برده، به طوريكه اسپورها شانس مناسبي براي قرارگرفتن در جريان هوا داشته باشند و موقعيت مناسب و مؤثري براي پراكنده شدن اسپورها، ايجاد سازد (اينگلد، 1996)[14].

اسپورها بر روي تيغه‌ها قرار دارند و تيغه‌ها در سطح زيرين كلاهك جاي دارند. در هنگام جواني، كلاهك قارچ توسط يك غشاء[15] كه بين كلاهك و پايه تشكيل مي‌شود پوشيده شده است اين غشاء پس از پاره شدن، اطراف پايه را فرا مي‌گيرد كه حلقه[16] ناميده مي‌شود. در قارچA.bisporus، كلاهك به رنگ سفيد، كرم يا قهوه‌اي رنگ و تقريباً صاف و نرم و در بعضي موارد، داراي پولك‌هاي كوچك است. سطح كلاهك در اين قارچ، محدب است كه در نهايت كاملاً پهن و گوشتي مي‌شود. پايه به صورت مركزي، سفيد و استوانه‌اي و محكم است كه در قسمت تحتاني آن ضخيم‌تر بوده و به تدريج كه به سمت بالا مي‌آيد باريك‌تر مي‌شود. وسيله تكثير اين قارچ، اسپور است كه در حقيقت، همان بازيديوسپورها[17] هستند. بازيديوسپورها در سطح خارجي تيغه‌هاي[18] كلاهك به صورت يك لايه به نام هيمينيوم[19] تشكيل مي‌شوند. بازيديومها سلولهايي هستند كه، بازيديوسپورها بر روي آنها قرار دارند (جندرز، 1982)[20]

 

 

 

 

 

 

مشخصات پرگنه در كشت خالص:

پرگنه يا كلني[21]، تودة ميسليومي رشد يافته است و مي‌توان، آن را در محيط كشت غذايي به اشكال مختلف رشته‌اي، پنبه‌اي، نمدي و بدون ميسليوم هوايي مشاهده نمود. ميسليوم‌ها ضمن رشد انتهايي، انشعابات متعدد نيز توليد مي‌كنند، كه مطلوب‌ترين شكل رشد ميسليوم‌ها به صورت رشته‌اي و داراي ميسليوم هوايي است، كه اين موضوع در عملكرد قارچ حائز اهميت است (لامبرت و همكاران، 1983)[22] مشاهده شده است كه برخي از نژادهاي اين قارچ، پرگنه خاكستري مايل به سفيد و ميسليوم هوايي كمتري توليد مي‌كنند و گروهي ديگر، ميسليوم هوايي زياد توليد كرده و شكل پنبه‌اي به خود مي‌گيرند (كليگمن، 1943)[23]

 

[1]-Singer & Harris, 1987

[2]-Sinder, 1938

[3]-Pathak et al . 1960

[4]-Fritsch, 1983

[5]-John et al. 1996

[6]-Heterotroph

[7]-Saprophyte

[8]- John et al. 1996

[9]-Edible

[10]-Poisonous

[11]-Cap

[12]-Stipe

[13]-Gupta, 1993

[14]- Ingold, 1996

[15]-veil

[16]-Annulus

[17]-Basidiospore

[18]-Gills

[19]-Hymenium

[20]-Genders, 1982

[21]-Colony

[22]-Lambert et al., 1983

[23]- Kligman, 1943