فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده1
مقدمه. 2
تعاريف گودبرداري.. 2
انواعگودبرداري.. 2
خطراتموجوددرحفاريوگودبرداري.. 2
اهدافاصليايمنسازيگودبرداري.. 3
مسائلايمنيساختگاهپروژهقبلازگودبرداري.. 3
مسائلايمنيساختمانهايمجاورقبلازگودبرداري.. 3
مسائلايمنيكارگاهدرحينگودبرداري.. 4
توصيههايايمنيمديركلبازرسيكاردرزمانعملياتآمادهسازيزمينوگودبرداريساختمان.. 6
تمهيداتدرعملياتحفاريوگودبرداري(ادارهكلبازرسيكار)7
سازه نگهبان.. 9
انواعروشهايپايدارسازيگود. 9
1.مهاربنديجدارههاتوسطالمانهايافقيومايل(Braced wall using wale struts)10
3.مهاربنديتوسطسپركوبي(Braced sheet pile)11
4.مهاربنديتوسطشمعهايدرجا (Bored pile walls)11
5. مهاربنديتوسطديوارديافراگمي(Diaphragm walls-Slurry wall)12
6.جدارههايمهاربنديشدهتوسطنيلينگ(Soil nailing)14
7.جدارههايمهاربنديشدهتوسطانكراژ(Anchorage)16
8. جدارههايمهاربنديشدهتوسطدوختبهپشت – پينگذاري (Tie back)16
9.جدارههايمهاربنديشدهتوسطميكروپايل(Micropile)17
10. جدارههايمهاربنديشدهتوسطخرپا (Truss - Raker)18
11. شیبداركردن (Slopeing)20
نشانه هايخطرناكبودنگود. 20
اقداماتقابلانجامبرايكاهشخطرگودبرداريها22
بازرسي ها24
بررسي هايمكانيكخاك... 24
وظايفومسئوليتهاياشخاصدستاندركارپروژههايگودبرداريساختماني.. 25
|
قوانينومقررات... 28
آواربرداري.. 32
نكاتمهمدرعملياتبرداشتآوار32
اهرمهاوجكها33
كمكهاياوليه. 34
نتيجهگيري.. 35
منابعومراجع.. 36
چكيده
گودبرداري يكي از كارهاي پيچيده و خطرناك مهندسي به شمار مي رود كه به منظور حفظ جان انسان هاي داخل و خارج از گود ، ساختمان هاي مجاور و فراهم آوردن شرايط ايمن و مطمئن جهت انجام كار مي بايستي ديواره هاي آن بوسيله سازه هاي نگهبان مهاربندي و پايدار سازي شود . سازه هاي نگهبان انواع مختلفي دارد كه با توجه به نوع خاك ، عمق گودبرداري و حساسيت ساختمان هاي مجاور گود انتخاب و توسط افراد دست اندر كار پروژه هاي گودبرداري ساختماني كه هريك وظايف و مسئوليت هاي مشخصي دارند اجرا و توسط اشخاص و سازمان هاي ذيربط نظارت مي شود . اجراي عمليات گودبرداري نيازمند بكارگيري تمهيداتي در حين ، قبل و بعد از انجام كار مي باشد كه بكارگيري آنها مي تواند از بروز حوادث گودبرداري جلوگيري كند .
واژگانكليدي : گودبرداري،ايمني،سازهنگهبان،مهاربندي
مقدمه
در سال هاي اخير با افزايش تراكم و تعداد طبقات و نياز به تأمين پاركينگ و ساير سطوح خدماتي در ساختمان ها بويژه در مناطق مركزي شهرها ، عمق گودبرداري نيز بيشتر شده است. اما در بيشتر موارد از همان روش هاي سنتي كه در گود هاي كم عمق گذشته استفاده مي شده است ، استفاده مي شود. متأسفانه بسياري هنوز فكر مي كنند كه به كارگيري تمهيدات ايمني لازم در گودبرداري هزينه و زمان بيهوده اي را به كار تحميل مي كند ، در حالي كه گودبرداري اصولاً جزء كارهاي پيچيده و بسيار خطرناك مهندسي محسوب مي شود و بويژه در گودهاي با عمق زيادتر نيازمندبررسي هاي همه جانبه ، دقت و نظارت و در نهايت صرف وقت و هزينه قابل ملاحظه اي است تا جان و مال مردم از اين طريق به خطر نيافتد. با اين حال عدم آشنايي به اصول فني ، سهل انگاري و يا سودجويي غيرمسئولانه منجر به ايجادحادثه م يشود . دراين مقاله عناصري كه بايد در سازه ي نگهبان طرح شوند و همچنين مسائل ايمني كه لازم است درهنگام طراحي و اجرا پيش بيني گردد و نيز دستورالعمل هاي قبل ، در حين و بعد از گودبرداري و اجراي سازه هاي نگهبان و مسائل ايمني مربوط به كارگاه گودبرداري و همچنين اهم وظايف و مسئوليت هاي عوامل دست اندر كارپروژه هاي گودبرداري ساختماني و قوانين ، مقررات و آيين نامه هاي مربوطه و روشهاي آواربرداري و نجات مصدومين در هنگام ريزش گود طرح و بررسي شده است . بايد توجه داشت كه اگر ديواره پروژه گودبرداري بلافاصله پس ازخاكبرداري پايدار بماند هيچ دليلي ندارد كه در روزهاي بعد يا حتي ساعات بعد هم اين پايداري بماند و در نتيجه انجام خاكبرداري بايد اولا به روشهاي درست فني و با رعايت اصول مهندسي و ايمني انجام شود و ثانيا در صورت لزوم حفاظت كافي ديواره ها انجام شود .
تعاريف گودبرداري
گودبردارييكيازفعاليتهايعمرانياستكهبهمنظورهايمختلفمثلتخريبوگودبردارييكساختمان فرسودهبرايساختمجدد،رسيدنبهترازبكر،حفاظتفوندانسيونهادربرابريخبندان،احداثكانالها،مخازنزيرزمينيواحداثپاركينگانجامميشود .
گودبرداريبههرگونهحفاريوخاكبرداريدرترازپايينترازسطحطبيعيزمينيادرترازپايينتراززيرپي ساختمانمجاوراطلاقميشود.
انواعگودبرداري
گودبرداريهابهدوگروهكليحفاظتشدهيامهاربنديشدهوحفاظتنشدهيامهاربندينشدهتقسيمميشوند. بايدتوجهداشتدرگودبرداريهايحفاظتنشدهيامهاربندينشدهپايداريشيبهاياجدارههايقائمگودبرداري هادرخاكهايچسبندهبدونهيچگونهمهاربنديتوسطشرايطمكانيكيخاكتامينميشوند .
خطراتموجوددرحفاريوگودبرداري
اهدافاصليايمنسازيگودبرداري
مسائلايمنيساختگاهپروژهقبلازگودبرداري
قبلازانجامگودبرداريبايدمواردمختلفيرادرساختگاهبررسيكردكهاينبررسيهابهشرحذيلاست :
1. قبلازتخريبساختمانساختگاهپروژهچگونگياتصالساختمانهايمجاوربهساختمانساختگاهمورد بررسيقرارگرفتهوديوارهايمشتركمرزي،مكانونحوهياتصالديوارهايمرزيبههم،تيرهايا سقفهايمشتركدوساختمانمجاور،وجودبازشوهاونعلدرگاههاولولههايدودكشياداكتهاي تأسيساتيواقعدرديوارهايمرزي،نوعمصالح،فرسودگيووجودتركهادرديوارساختمانمجاورمورد شناساييقرارگيرد.
2. باساختسقفهايايمنبااستفادهازداربستهايفلزيكهبررويآنبهكمكتوريهايمناسب پوشيدهشده،قبلازتخريبساختمانساختگاه،ايمنيكافيرادربرابرسقوطاحتمالياجسامومصالح برسقف،ديوار،حياطومعابرمجاورساختگاهايجادنمود.
3. قبلازانجامعملياتتخريبدرساختگاهپروژه،چاههايفاضلابموجوددرآنراشناساييوآنهارابا موادمناسبپرنمود. چنانچهعمقاينچاههابيشازعمقگودبرداريساختگاهباشدلازماستاينچاههابا مصالحبتنكممايهيابتنغوطهاي،حداقلتا 50 سانتيمتربالاترازترازكفگودبرداريپرگرددوسپس رويآنباموادمناسبديگرتاسطحزمينپرشود. محلاينچاههابايددرنقشههاينهاييسازهنگهبان ترسيموبهعنوانبخشيازشرايط،درطراحيشرايطايمنيگودبرداريلحاظگردد.
4.انتخابروشتخريببايدبادقتانجامپذيرفتهوعملياتتخريبساختمانساختگاهپروژهتحتنظارت مهندسناظرانجامپذيرد. بايددرانتخابابزارهاوتجهيزاتتخريبدقتلازمبهعملآيدتادرهنگامتخريب برساختمانمجاورنيروهايديناميكيواستاتيكيقائمياجانبيواردنگردد. خصوصاًلازمبهذكراست ديوارهايهممرزباساختمانمجاورباروشهاوابزارهايبدونضربهتخريبوبرداشتهشود.
5.قبلازانجامعملياتتخريبدرساختگاهضرورياستانشعاباتتأسيساتمكانيكيوبرقيموجوددرآنبا كسبمجوزازمراجعذيربطوبانظارتكارشناسفنيمربوطهقطعگردد.
6.عواملفنيمسئولدرپروژهخصوصاًمجريومهندسناظرنسبتبهمراحلمختلفگودبرداريوچگونگي ساختعناصرپيشساختهودرجاكاملاًتوجيهگرديدهوهماهنگيلازمبينمهندسينمجري،ناظرو مهندسطراحبرايمقابلهبامسائلپيشبينيشدهوپيشبينينشدهبهعملآيد.
مسائلايمنيساختمانهايمجاورقبلازگودبرداري
قبلازانجامگودبرداريبايدمواردذيلباايجادهماهنگيلازمبامالكينياساكنينساختمانهايمجاوربررسيوانجامپذيرد.
1.هشدارهايكافيدرخصوصخطراتناشيازتخريببهساكنينساختمانهايمجاوردادهشودوتمهيدات لازمدرخصوصعدمسكونتدرفواصلنزديكمرزگودبرداريرابرايشانفراهمنمود. حتيالمقدورمكان ديگريرابرايسكونتساكنينساختمانهايمجاورپيشبينيوآنجاراخاليازسكنهنمود. همچنينلوازم ووسايلارزشمندوسنگينراتخليهيابهقسمتهايديگرساختمانكهفاصلهكافيازمرزگودبرداريدارد منتقلگردد.
2.باكسبمجوزازمراجعذيربطتابلوهايهشداردهندهلازمبرايعدمعبورعابرينوعدمپاركياعبورخودرودراطرافمحوطهگودبرداريرادرمكانهايمناسبنصبكرد. حصاركشيمناسبباوزنكمدر اطرافديوارهگودبرداريدرفواصلمناسبايجادشودوحتيالمقدورديوارهايسنگيناطرافگودراقبلاز گودبرداريتخريبكرد.
3.درساختمانهايمجاوربررسيهايلازمدرخصوصاحتمالنشست،ايجادترك،حركتديوارهايمرزي،تغييرشكلچارچوبدرهاوپنجرههاوياريزشسقفبهعملآيدودرصورتنيازديوارهايجديدازسمت داخلساختماندركنارديوارمرزي،مقاومسازيديوارازطريقاجرايديواربتنمسلحوپلاسترسيماني، اجرايديوارپركنندهدربازشوهايديوارمرزي،بندكشيديوارهايمرزيونصبشمعهايمناسبزير تيرهايسقفدرمكانهايمناسبدرداخلساختمانمجاوربهاجرادرآيد.
4.قبلازانجامگودبرداريبايدحتيالمقدوركليهچاههايفاضلابواقعدرساختمانهايمجاورشناسايي گردد.چنانچهفاصلهچاههايموجودازمرزگودبرداريكمترازعمقنهاييگودبردارياستوترازآبچاهها بالاترازترازنهاييكفگودبردارياست،نسبتبهتخليهچاهوجلوگيريازريختنمجددآببهدرونآنها اقدامنمود. چاههايفاضلابواقعدراينفاصلهبايدبامصالحمناسبپرودرفاصلهدورترچاههايجديدحفرو مسيرلولههايفاضلابمنتهيبهچاههايپرشدهمسدودوسيستمجديدانتقالفاضلاباجراوفاضلاببه چاههايجديدمنتقلشود.
5. باغچههايساختمانمجاورشناساييوراهكارمناسببرايجلوگيريازآبياريغرقابيآنهاپيداگردد.
6.كانالها،جداول،آبروهاوتأسيساتانتقالآبوفاضلابكنارمعابرمجاورگودبرداريشناساييوچنانچه احتمالريزشآببهدرونديوارگودبرداريوجودداردباايجادعايقمناسبآببندگردند.
7. مسيرعبوركليهشريانهايحياتيازقبيلخطگاز،آب،برقفشارقويياضعيف،تلفن،فيبرنوريو اينترنتو... ومسيرعبورآندرمعابرمجاورگودبرداريبااستعلامازمراجعذيربط،شناساييوچنانچهاز مجاورمرزگودبرداريعبورمينماينداحتياطهايايمنيمضاعفيراپيشبينينمود.
8. قبلازهرگونهتخريبوگودبرداري،ساختمانهايمجاوررادربرابرخطراتماليوجانيومسئوليت مدنيوشخصثالثو. . . بيمهنمود.
مسائلايمنيكارگاهدرحينگودبرداري
درهنگامگودبرداريبايدمواردايمنيذيلبهمورداجرادرآيد :
1.تخريبوگودبرداريتحتنظارتمهندسناظريادستگاهنظارت،توسطمجريذيصلاحصورتپذيرد.
2.بطورروزانهآماركارگرانكارگاهبهصورتدقيقبامشخصاتسجلي،آدرسوتلفنتماسدردفاتر مخصوصثبتگردد.
3.درهمهحالشخصيجهتبررسيوضعيتايمنيموجودومراقبتدائمازديوارهگودبرداريواعلام هشداربهكارگرانجهتفرارازخطر،پناهگرفتنوياهرگونهعكسالعملموردنيازگماردهشود. حتيالمقدور دركارگاهسيستمآژيرمناسبيجهتاعلامخطروهشداربهكارگرانوساكنينساختمانهايمجاورنصب گردد.
4.گودبرداريبهصورتمرحلهايبهشكليكهدرنقشههاياجراييآمدهبااستفادهازماشينباشدراشناساييونسبتبهتقويتسازهنگهبانازطريقتقويتآنعناصريااضافهنمودنعناصرجديداقدام نمود.
5.درحينگودبرداريبايدروشهايمرحلهايطراحيشدهعيناًاجراگردددرهيچمرحلهايازگودبرداريو اجرايسازهنگهباننبايدديوارهگودبرداريبرايمدتزمانطولانيرهاگرددوسرعتپيدرپيمراحلانجام كاربايدحفظگردد.
6.درهنگامگودبرداريونصبسازهوپسازآنبايدبطورمداومساختمانهايمجاورومعابراطرافمورد بازرسيقرارگيرد. ايجادتركياافزايشابعادآندرديواره،سقفوكفساختمانهايمجاورومعابراطرافوتحتفشارقرارگرفتنيارهاييازپيشفشارهايدربهاوچهارچوبها،شكستنياتركبرداشتنشيشهها،نشستياتورمخاك،موزاييكياكفپوشرويزمين،ديوارياسقف،ايجادصداهايشكستگيعناصرسازهايوغيرسازهايساختمانمجاورگودبرداريممكناستبهدليلحركتزمينباشد. درچنينمواردي بايدمسألهبهفوريتموردبررسيقرارگيرد. ضعفعناصريازسازهنگهبانكهميتوانددربروزاينمسألهمؤثرباشدراشناساييونسبتبهتقويتسازهنگهبانازطريقتقويتآنعناصريااضافهنمودنعناصرجديداقدام نمود.
7.چنانچهرنگخاكبخشيازديوارهگودبرداريتيرهترازرنگبقيهخاكساختگاهباشد،ميتواندنشان دهندهوجودحفرههاياچاههايفاضلابدرحواليمرزگودبرداريباشدواحتمالايجادعدمپايداريدرآن نواحيبيشترخواهدبود. لذابستهبهنوعپديدهمشاهدهشدهبايدراهكارهايپايدارسازيتكميليبرايآن ناحيهدرنظرگرفت.
8.چنانچهدرطولمدتزمانگودبرداريياپسازآندرصدرطوبتقسمتيازديوارهيگودافزايشيابدياآبازبخشيازديواربهداخلگودفروريزدنشاندهندهوجودمنبعياستكهعاملايجاداينرطوبتبوده است. احتمالاًوجودچاههايجذبي،نشتآبازشبكهيآبيافاضلاب،وجودباغچههايدرحالآبيارييا عبورآبهايزيرزمينيازميانلايههايدرشتدانهبودهكهبهنحويبهمنبعآبمرتبطاست. دراينصورت احتمالكاهشپايداريديوارهيگودزياداستوبايدراهكارهايمناسبدرحذفمنبعايجادرطوبتبهكار رودوافزايشفوريظرفيتسازهنگهبانبطورموضعيدرهمانناحيهدردستوركارقرارگيرد.
9.چنانچهدرهنگامنصبسازهنگهبانياپسازآنيكيازعناصرسازهايماننديكديوار،مهارپشتبند،تير،ستون،شالودهستونهاياشالودهتأمينكنندهنيروهايفشارمقاوموياعناصرافقيكاهشدهندهطول كمانشجانبيپشتبندهابهحالتحديياكمانشياگسيختگيخودبرسد،نشاندهندهاعمالنيروهاي بيشازظرفيتسازهنگهباناستكهدراينمواردبايدسريعاًمسألهرابررسيوتقويتسازهنگهبانبهمورد اجراقرارگيرد.
10.هنگاميكهگودبرداريوساختسازهنگهباندرتراززيرسطحآبزيرزمينيمدنظراستبايدروشهاي گودبرداريوساختسازهنگهبانرامتناسبباوضعيتوبادرنظرگرفتنروشهايزهكشيوپايينانداختن ترازآب،شمعكوبي،سپركوبيو ... اقدامنمود. حتيالمقدوربايدازروشهاياجرايديواردرجادرچنين موارديصرفنظرنمود. دراينگونهمواردسريعاًافرادساكندرساختمانهابايدساختمانراتخليهودراولين فرصتبادرنظرگرفتنكليهجوانباحتياطلوازمارزشمندواثاثيهسنگينازنقاطنزديكبهمرزگودبرداريدور گردد.
11.ازاستقراراتاقك،كانكس،محلسكونتيااستراحتنگهبانياكارگرانوياانبارمصالحدرمجاور گودبردارياجتنابوبراياينمواردمكانيكهدارايفاصلهمناسبازمرزگودبردارياستدرنظرگرفتهشود.ياروشدستيانجامپذيرد.
12.سيستمروشناييكاملبرايمكانگودبرداريساختگاهتأمينشودودرشبكليهقسمتهايكارگاهبانور كافيروشنگرددبهنحويكهخرابياحتماليهرقسمتازسازهنگهبانياديوارهگودبرداريرابتوانازبيرون گودهبخوبيمشاهدهنمود.
13.يكخودرومجهزبهلوازمكمكهاياوليهدرمحلپروژهآمادهباشدتابتواندرصورتبروزصانحهنسبت بهمداوايمصدومينياانتقالآنانبهمراكزدرمانياقدامنمود.
14. حتيالامكاندرزمانشبوهنگامبارندگيازخاكبرداريدرمجاورمرزگودبرداريخودداريگردد. درصورتيكهخاكبرداريدرچنينموارديالزاماست،خاكبرداريدرحضورونظارتمهندسناظرانجامگيرد.
15.عملياتجوشكاري،ساختونصبسازهنگهبانتوسطكارگراندارايمهارتفنيانجامپذيرد. همواره حتيپسازاتماماجرايسازهنگهبان،تعداديكارگردارايمهارتفنيآمادهكارومجهزبهكليهتجهيزات موردنيازجهتنصبياتقويتعناصرسازهنگهباندردسترسباشند.
مبلغ قابل پرداخت 14,256 تومان
برچسب های مهم