مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مقاله ارزیابی میزان اثربخشی الگوهای جریان وجوه نقد و مدل برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی درماندگی مالی128ص

قسمتی از متن

 

چکیده

ورشکستگی شرکت ها یکی از راه هایی است که منجر به هدر رفتن منابع و عدم بهره گیری از فرصت های سرمایه گذاری می شود. پیش بینی درماندگی مالی می تواند با هشدارهای لازم ، شرکت ها را نسبت به وقوع درماندگی مالی و به دنبال آن ورشکستگی هشیار نماید تا آنها با توجه به این هشدارها، دست به اقدامات مقتضی بزنند و سرمایه گذاران بتوانند فرصت های مطلوب را از فرصت های نامطلوب تشخیص دهند و منابعشان را در فرصت ها و مکان های مناسب، سرمایه گذاری نمایند. یکی از روشهای پیش بینی تداوم فعالیت شرکتها، استفاده از مدل های پیش بینی درماندگی مالی است. در این راستا پژوهش حاضر به ارزیابی میزان اثربخشی الگوی جریان وجوه نقد و مدل برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی درماندگی مالی در بورس اوراق بهادار تهران در طول سالهای 1381تا 1386 با استفاده از داده های 82 شرکت مورد آزمون می پردازد. الگوهای جریان نقدی، سیاست های شرکت برای تأمین منابع، تخصیص منابع و ظرفیت عملیاتی را نشان می دهد. تئوری های اقتصادی و محققان قبلی مثبت یا منفی بودن جریان های نقدی ناشی ازفعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تأمین مالی را با توجه به مراحل چرخه عمر را پیش بینی کرده اند. در پژوهش حاضر از الگوهای جریان نقدی در مرحله نزول جهت پیش بینی درماندگی مالی استفاده شده و سپس نتایج آن با مدل برنامه ریزی ژنتیک که طبق شرایط ایران توسط فرج زاده دهکردی(1386) ارائه گردیده مورد ارزیابی گرفته است. نتایج تحقیق حاضرحاکی از این است که الگوی جریان های نقدی دارای قدرت پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها در ایران است. همچنین طبق نتایج تحقیق اثربخشی مدل برنامه ریزی ژنتیک درمقایسه با الگوی جریان های نقدی در پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها بیشترمی باشد.

 

واژه های کلیدی : درماندگی مالی، الگوهای جریان های نقدی، مدل برنامه ریزی ژنتیک ،پیش بینی درماندگی مالی

 

 

Keywords:Financial Distress, Cash Flow Patterns, Genetic Programming Model, Financial Distress Prediction.

 

 

 

فهرست مطالب

فصل اول:کلیات تحقیق

 

(1-1 مقدمه............2

(2-1 تشریح وبیان مسئله.......3

(3-1ضررت انجام تحقیق........7

(4-1 اهدافتحقیق.....7

(5-1 روش تحقیق..............................................................................................................................................................................8

(6-1 جامعه آماری..............................................................................................................................................................................8

(7-1 سوالات تحقیق..........................................................................................................................................................................9

(8-1 فرضیه های تحقیق..................................................................................................................................................................9

(9-1 محدودیت هایتحقیق...........................................................................................................................................................9

(10-1 کاربرد تحقیق.....................................................................................................................................................................10

(11-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی...........................................................................................................................10

(12-1 ساختار کلی تحقیق..........................................................................................................................................................12

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

 

بخش اول : ادبیات و مبانی نظری تحقیق

(1-2 مقدمه......................................................................................................................................................................................14

(2-2 تعاریف ورشکستگی................................................................................................................................................................15

(3-2 دلایل ورشکستگی..................................................................................................................................................................17

(4-2 مراحل ورشکستگی................................................................................................................................................................02

(5-2 قوانین ورشکستگی.................................................................................................................................................................21

2-5-1 ) قوانین ورشکستگی در ایران................................................................................................................................12

(6-2 تکنیک های مورد استفاده در پیش بینی ورشکستگی...................................................................................................23

(1-6-2 تکنیک آماری...........................................................................................................................................................42

(2-6-2 تکنیک هوش مصنوعی...........................................................................................................................................24

(3-6-2 مدلهای تئوریک.....................................................................................................................................................25

2-7) مدلهای پیش بینی درماندگی مالی ................................................................................................................................25

2-7-1) آماری تک متغیره....................................................................................................................................................25

2-7-2) تحلیل تشخیصی چندگانه(MDA)....................................................................................................................26

2-7-3) مدل احتمالی خطی(LPM)................................................................................................................................27

2-7-4) مدل لوجیت..............................................................................................................................................................28

2-7-5) مدل پروبیت..............................................................................................................................................................29

2-7-6) روش های مجموع تجمعی....................................................................................................................................30

2-7-7) فرایندهای تعدیل ناقص.........................................................................................................................................30

2-7-8) الگوریتم طبقه بندی بازگشتی..............................................................................................................................30

2-7-9) استدلال مبتنی بر موضوع.....................................................................................................................................31

2-7-10) شبکه های عصبی مصنوعی...............................................................................................................................32

2-7-11) الگوریتم ژنتیک.....................................................................................................................................................33

2-7-12) برنامه ریزی ژنتیک..............................................................................................................................................35

2-7-13) مدل مجموعه های سخت...................................................................................................................................41

2-7-14) ماشین بردار تکیه گاه(SVM).........................................................................................................................42

2-7-15) معیارهای تجزیه ترازنامه(BSDM)...............................................................................................................42

(8-2 تئوری های ورشکستگی........................................................................................................................................................43

2-8-1) تئوری ورشکستگی قمارباز....................................................................................................................................43

2-8-2) تئوری مدیریت وجوه نقد.......................................................................................................................................43

2-8-3) تئوری های ریسک اعتباری...................................................................................................................................43

2-8-3-1) مدل های اعتبار سنجی مورگان و KMV مودی.........................................................................43

2-8-3-2) ریسک اعتباری CSFB......................................................................................................................43

2-8-3-3) تئوری پرتفو لیوی اعتباری مک کینسی..........................................................................................44

(9-2 میزان کاربرد تکنیک ها در مدل بندی پیش بینی ورشکستگی..................................................................................44

(10-2 میزان دقت و خطای نوع اول و دوم مدل های پیش بینی ورشکستگی................................................................46

(11-2نسبت های مالی مورد استفاده در پیش بینی ورشکستگی......................................................................................50

(12-2 نتیجه گیری.........................................................................................................................................................................50

بخش دوم : پیشینه تحقیقات

2-13) مطالعات صورت گرفته در ارتباط با موضوع تحقیق....................................................................................................15

2-13-1) تحقیقات خارجی انجام شده در زمینه درماندگی مالی...........................................................................51

2-13-2) تحقیقات داخلی انجام شده در زمینه درماندگی مالی.............................................................................53

2-13-3) تحقیقات انجام شده در زمینه الگو های جریان نقدی.............................................................................55

2-14) نتیجه گیری ادبیات و پیشینه تحقیقات..........................................................................................................................57

2-15) خلاصه فصل.........................................................................................................................................................................58

 

 

فصل سوم : روش اجرای تحقیق

(1-3 مقدمه........................................................................................................................................................................................60

(2-3 موضوع تحقیق.........................................................................................................................................................................60

(3-3 طبقه بندی تحقیق براساس ماهیت و روش ...............................................................................................................61

(4-3 طبقه بندی تحقیق براساس هدف......................................................................................................................................61

(5-3 فرضیه های تحقیق................................................................................................................................................................62

(6-3 جامعه آماری............................................................................................................................................................................63

(7-3 نمونه آماری.............................................................................................................................................................................63

(8-3 نحوه گردآوری داده ها و اطلاعات.......................................................................................................................................64

(9-3 نحوه اندازه گیری متغیر های تحقیق.................................................................................................................................64

(1-9-3 الگوهای جریان نقدی.............................................................................................................................................65

(2-9-3 مدل برنامه ریزی ژنتیک فرج زاده.......................................................................................................................68

3-9-2-1) مدل برنامه ریزی ژنتیک به صورت درختی....................................................................................................68

3-9-2-2) فرمول ریاضی مدل برنامه ریزی ژنتیک...........................................................................................................70

3-9-2-3) تفسیر متغیرهای مدل برنامه ریزی ژنتیک.....................................................................................................70

(10-3 روش های آماری.................................................................................................................................................................71

(11-3 خلاصه فصل.........................................................................................................................................................................72

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های پژوهش

 

(1-4 مقدمه........................................................................................................................................................................................74

(2-4 تحلیل آماری...........................................................................................................................................................................74

(3-4آمار توصیفی برای متغیرهای الگوی جریان های نقدی.................................................................................................75

(1-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد عملیاتی منفی کل 3 سال قبل از درماندگی مالی.........................75

(2-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد عملیاتی منفی به تفکیک سال ...........................................................76

(3-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد سرمایه گذاری مثبت کل 3 سال قبل از درماندگی مالی.............80

(4-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد سرمایه گذاری مثبت به تفکیک سال................................................81

(5-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقدتامین مالی کل 3 سال قبل از درماندگی مالی...............................85

(6-3-4 آمار توصیفی برای جریان های نقد تامین مالی مثبت به تفکیک سال......................................................86

(4-4 آمار توصیفی برای متغیرهای مدل برنامه ریزی ژنتیک ...............................................................................................90

(5-4آزمون فرضیه ها......................................................................................................................................................................92

(1-5-4 معرفی فرضیه های آماری.......................................................................................................................................92

(2-5-4 آزمون فرضیه و نتایج آن..........................................................................................................................................92

(6-4 خلاصه فصل ...........................................................................................................................................................................97

 

فصل پنجم : خلاصه ، نتیجه گیری و پیشنهادها

 

(1-5 مقدمه........................................................................................................................................................................................99

(2-5 خلاصه تحقیق..........................................................................................................................................................................99

(3-5 بررسی یافته ها و تفسیر نتایج تحقیق............................................................................................................................102

5-3-1) نتایج آزمون فرضیه .............................................................................................................................................103

5-3-2) نتایج حاصل از الگوی جریان های نقدی .........................................................................................................103

5-3-3) نتایج حاصل از مدل برنامه ریزی ژنتیک ........................................................................................................104

5-3-4) مقایسه نتایج الگوی جریانهای نقدی با نتایج حاصل از مدلبرنامه ریزی ژنتیک فرج زاده...............105

(4-5 محدودیت های تحقیق......................................................................................................................................................106

(5-5 پیشنهادات تحقیق..............................................................................................................................................................106

(6-5 پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.....................................................................................................................................107

(7-5 نتیجه گیری.........................................................................................................................................................................107

(8-5 خلاصه فصل ........................................................................................................................................................................107

منابع فارسی......................................................................................................................................................................................108

منابع لاتین.......................................................................................................................................................................................110

 

 

 

فصل اول

طرح و کلیات تحقیق

 

مقدمه(1-1

 

ورشکستگی مرحله ی نهایی درماندگی مالی می باشد. درماندگی مالی یکی از مراحل ورشکستگی است، که در این مرحله شرکتها در بازپرداخت بدهی های خود دچار مشکل می شود. درماندگی مالی و ورشکستگی، هزینه های زیادی به همراه دارد که صدمات جبران ناپذیری به اقتصاد یک کشور وارد می کند. یکی از راههایی که می تواند به جلوگیری از درماندگی مالی کمک قابل توجهی کند، پیش بینی درماندگی مالی است. ورشکستگی تقریبا مقوله ای قدیمی می باشد که ممکن است در یک مغازه خرده فروشی کوچک که قادر به ایفای تعهدات اجاره خود از جمله پرداخت اجاره بها نیست و بدین دلیل تعطیل می شود و یا در یک شرکت تولیدی بزرگ به دلیل نداشتن نقدینگی مطلوب و زیانهای مستمرسالانه رخ دهد. البته همه ی واحدهای تجاری برای دستیابی به موفقیت برنامه ریزی می کنند و عملیات خود را به سمت اجرای برنامه های خود راهبری می نمایند، اما برخی از آنان برای دستیابی به این هدف دست به عملیات مخاطره آمیز می زنندکه به ورشکستگی منجرمی شود. این جنبه ی غیر منتظره بودن درماندگی مالی است که آنرا خطرناک تر می سازد.به هرحال همه واحدهای تجاری که تداوم فعالیت ندارند درمانده مالی تلقی نمی شوند زیرا برخی از آنها با وجود عدم تداوم فعالیت به اهداف خود دست یافته اند. ورشکستگی رویدادی است که تاثیر بااهمیتی بر سهامداران، بستانکاران، مشتریان، مدیریت، کارکنان و سایر ذینفعان می گذارد.ازاین رو ورشکستگی هم از لحاظ اجتماعی و هم از لحاظ اقتصادی کشور را به چالش می کشد(آلتمن[1]،1968). به این دلیل اگر بتوانیم در مورد امکان وقوع درماندگی مالی و ورشکستگی پیش از رخداد واقعی آن اطلاعاتی بدست آوریم می توانیم آثار اقتصادی و اجتماعی آن را کاهش و یا از پیامدهای آن جلوگیری کنیم. بنابراین پیش بینی درست و صحیح درماندگی مالی در دنیای مالی بسیار اهمیت دارد. حسابداران باید علل پدید آورنده یدرماندگی مالی و ورشکستگی را به خوبی درک کنند، زیرا این حسابداران هستند که می توانند قبل از وقوع ورشکستگی مدیریت را آگاه ساخته و راه حل های پیشگیری را ارائه نمایند (نیوتن[2]،1998).

عوامل متعددی وجود دارد که پدیده ورشکستگی را تحت تاثیر قرار می دهند. نرخ بالای بهره و وجود بدهی های بیش از حد از جمله عواملی هستند که دارای تاثیر منفی بر وضعیت مالی شرکتها می باشند.

ویژگیهای خاص صنعت و قوانین و مقررات دولتی نیز می توانند در درماندگی مالی شرکتها نقش داشته باشند. به جز موارد بالا، مطالعات انجام شده نشان می دهد که شرکتهای تازه تاسیس خصوصی و شرکتهای کوچک تر به ترتیب نسبت به شرکتهای با سابقه و شرکتهای بزرگ آسیب پذیر ترند(دان و براداستریت[3]،1980). درچند دهه ی اخیر پژوهش های زیادی در زمینه ی وقوع ورشکستگی خصوصا در مورد پیش بینی ورشکستگی و درماندگی مالی صورت گرفته است.این مدلها موفقیت های زیادی داشته اند. عموما بکارگیری مجدد این مدلها برای مجموعه داده های متفاوت از داده های اولیه یعنی داده های متفاوت از نظر زمانی و یا داده های مربوط به شرایط یا سیستم های اقتصادی متفاوت نتوانسته اند موفقیتهای پیشین را تکرار نمایند. به هر حال با گذشت زمان شرایط تغییر می کند در نتیجه متغیرهای مورد استفاده در مدلها کارایی خود را ازدست می دهند (هابر[4]،2006). همچنین سیستم های اقتصادی که بر پایه آن طرح ریزی شدند متفاوت از دیگر بخش ها و یا کشور ها است. از این رو استفاده از مدلی که منطبق بر شرایط اقتصادی کشور باشد ضروری است. هدف این تحقیق ارزیابی میزان اثربخشی الگوهای جریان وجوه نقد و مدل پیش بینی ورشکستگی با استفاده از الگوریتمی است که با شرایط و سیستم اقتصادی کشور منطبق می باشد و بر اساس متغیرهای اثرگذار در ایران پایه ریزی شده که توسط محققان قبلی بدست آمده است.

 

تشریح و بیان مسئله(2-1

مدیران، سهامداران، کارکنان، بستانکاران، مشتریان، سرمایه گذاران و سایر افراد ذینفع برای تصمیم گیری به اطلاعات نیازمند هستند و این نوع اطلاعات می تواند از طریق صورت های مالی که یکی از منابع تامین کننده نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان است، برآورده شود. تحلیل گران مالی با استفاده از اطلاعات مندرج درصورت های مالی شرکت ها قدرت تصمیم گیری را افزایش می دهند. یکی از ابزارهای تجزیه و تحلیل صورت های مالی، استفاده و بکارگیری نسبت ها و شاخص های مالی و غیر مالی استخراج شده از صورت های مالی است.

به عنوان مثال، نسبتهاینقدینگی، عملیاتیو غیره میتوانندبرایاستفاده کنندگان موثر باشند. یکی از راه هایی که می توان با استفاده از آن از فرصت های سرمایه گذاری مناسب تر بهره گیری کرده و از هدر رفتن منابع جلوگیری نمود، پیش بینی ورشکستگی است. به این ترتیب که در وهله اول، با ارائه هشدارهای لازم، می توان شرکت ها را نسبت به وقوع ورشکستگی هوشیار کرد تا آنها با توجه به این هشدارها، دست به اقدامات مقتضی بزنند و دوم اینکه، سرمایه گذاران فرصت های مطلوب سرمایه گذاری را از فرصت های نا مطلوب تشخیص دهند و منابع شان را در فرصت ها و مکان های مناسب سرمایه گذاری کنند. به هر حال نشانه های پریشانی مالی خود را به سرعت نشان نمی دهند بلکه در میان حجم انبوهی از اطلاعات مالی و غیر مالی خود را مستتر می سازند. رمز موفقیت در این زمینه شناسایی به هنگام مشکلات مالی است. یعنی زمانی که صدمات ناشی از این مشکلات اساسی نبوده و شرکت در ورطه نابودی قرار نگرفته باشد. در اینجا است که مدل های پیش بینی ورشکستگی اهمیت خود را نشان می دهند. این مدل ها همانند زنگ خطری مشکلات نهفته در ساختار مالی را آشکار می کنند و امکان عکس العمل به موقع را برای مدیران، سرمایه گذاران و سایر افراد و مراجع ذینفع فراهم می آورند.درماندگی مالی و ورشکستگی، هزینه های زیادی به همراه دارد که صدمات جبران ناپذیری را به اقتصاد یک کشور، وارد می کند. یکی از راههایی که می تواند به جلوگیری از درماندگی مالی کمک شایان توجهی کند، پیش بینی درماندگی مالی است. در فرهنگ آکسفورد واژه Distress به معنای پریشانی، درد، اندوه، فقدان منابع مالی و تنگدستی آورده شده است. از نقطه نظر اقتصادی، درماندگی مالی را می توان به زیان ده بودن شرکت تعبیر کرد که در این حالت شرکت دچار شکست [5]شده است(فرج زاده،1386). تداوم فعالیت شرکتها، موضوعی است که در فرآیند حسابرسی مورد ارزیابی قرار می گیرد. استاندارد حسابرسی شماره 570 ایران نحوه ی رسیدگی و اظهار نظر حسابرسان را نسبت به تداوم فعالیت شرکت ها مشخص نموده است(کمیته تدوین استانداردهای حسابرسی،1390 ). علیرغم اینکه حسابرسان از این استاندارد نیز استفاده می کنند، شرکت های متعددی بعد از دریافت گزارش حسابرسی مقبول واظهار نظر نادرست حسابرسان ورشکسته شده اند. حسابداران، حسابرسان، شاغلین در این حرفه و محققان بر این باورند که خصوصا در حسابرسی به یک ابزار نیاز است تا به اظهار نظر حسابرسان نسبت به تداوم فعالیت شرکتها کمک کند. بنابراین این مطالعه بدنبال شناسایی یک ابزار مناسب استتا حسابرسان به وسیله ی آن بتوانند به طور مناسب تر و معقول تر نسبت به تداوم فعالیت واحد های تجاری اظهار نظر نمایند.

تعدادی از مطالعات قبلی درصدد توسعه مدل های پیش بینی کننده ورشکستگی بر مبنای متغیر های مالی و سایر شاخص ها، از مشکلات مالی بر آمدند. مطالعات نشان می دهد که این مد ل ها می توانند ورشکستگی را با دقت زیاد چند سال قبل از وقوع ورشکستگی واقعی پیش بینی کنند. در این تحقیق نتایج الگوی جریان های نقدی با نتایج ناشی از مدل برنامه ریزی ژنتیک درپیش بینی ورشکستگی مقایسه می شود تا میزان اثربخشی آنها ارزیابی گردد و هر کدام که دارای دقت بالاتری باشد بعنوان ابزاری جهت پیش بینی وضعیت آتی شرکت ها معرفی شود.

حسابرسان معمولا بر اساس استانداردهای حسابرسی با توجه به نشانه هایی از جمله موارد زیر نسبت به تداوم فعالیت اظهار نظر می کنند:

 

1-سود (زیان)دوره جاری یا سنوات گذشته

2-خالص جریان وجوه نقد عملیاتی

3-سرمایه در گردش

4-مقایسه بدهی به حقوق صاحبان سهام

5-سایر نسبتهای مالی(ساندرا[6]،1999).

حسابرسان بر اساس اطلاعات فوق نسبت به تداوم فعالیت شرکتها اظهار نظر می کنند که در بسیاری از موارد پیش بینی حسابرسان نادرست بوده و موجب آسیب رساندن به سرمایه گذاران، سهامداران، بانکها، دولت، موسسات بیمه و سایر ذینفعان شده اند.

از آنجایی که خالص جریان های وجوه نقد عملیاتی بعنوان یک عامل برای حسابرسان در ارزیابی تداوم فعالیت شرکت ها می باشد، لذا دراین تحقیق به بررسی مدل برنامه ریزی ژنتیک(GP)[7] ارائه شده توسط فرج زاده دهکردی (1386) برای پیش بینی درماندگی مالی و میزان دقت آن در شرکت های دارای درماندگی مالی و شرکتهای که دارای سلامت مالی (سالم) پرداخته می شود و سپس میزان دقت الگوی جریان نقدی در مورد پیش بینی وضع آتی شرکت ها بررسی و در آخر نتایج این دو مورد با یکدیگر مقایسه تا بهترین روش را برای استفاده ی حسابرسان در اظهار نظر نسبت به تداوم فعالیت واحد های تجاری بکار گرفته شود و مدلی با بالاترین میزان دقت جهت استفاده ی حسابرسان به آنان معرفی شود.الگوی جریان نقدی، سیاست های شرکت برای تأمین منابع، تخصیص منابع و ظرفیت عملیاتی را نشان می دهد. تئوری های اقتصادی و محققان قبلی مثبت یا منفی بودن جریان های نقدی مربوط به هر یک از فعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تأمین مالی را با توجه به مراحل چرخه عمر پیش بینی کرده اند. براساس این مطالعات چرخه ی عمر به 5مرحله تقسیم شده که این مراحل عبارتند از:

1-مرحله ی ظهور 2- مرحله ی رشد 3- مرحله ی بلوغ 4-مرحله ی رکود 5-مرحله ی نزول(افول)

الگوهای جریان نقد به پیش بینی علائم جریان های نقد در هر یک از مراحل فوق می پردازد. بگونه ای که جریان نقد عملیاتی در مراحل فوق به شرح زیر می باشد: در مرحله ظهور منفی-در مرحله ی رشد مثبت-در مرحله ی بلوغ مثبت-در مرحله ی رکود و نزول منفی می شود. وضعیت جریانات نقد ناشی از فعالیتهای سرمایه گذاری بدین گونه می باشد که در مرحله ی ظهور منفی-در مرحله ی رشد منفی-در مرحله ی بلوغ منفی-در مرحله ی رکود بسته به تصمیمات مدیریت مثبت و یا منفی می باشد-و در مرحله ی نزول مثبت می باشد. ودر نهایت جریان نقدی ناشی از تامین مالی اینگونه خواهد بود که:در مرحله ی ظهور مثبت-در مرحله ی رشد مثبت-در مرحله ی بلوغ منفی-ودر مراحل رکود و نزول بر حسب تصمیمات مدیریت مثبت ویا منفی خواهد بود (دیکینسن[8]، 2011). به عنوان مثال مثبت یا منفی بودن جریان نقدی مربوط به هر یک از فعالیت ها، سیاست ها و خط مشی های مورد انتظار هر یک از مراحل چرخه عمر را نشان می دهد. بر طبق این الگوها در زمان نزول(افول)شرکت، جریان های نقدی به شرح زیر می باشد:

جریان نقد فعالیتهای عملیاتی منفی، جریان نقد فعالیت های سرمایه گذاریبه علت فروش دارایی ها جهت ایفای تعهدات مثبت، و جریان نقد فعالیتهای تامین مالی به دلیل اخذ وام و یا افزایش سرمایه برای جلوگیری از نزول شرکت، مثبت می باشد و درصورت باز پرداخت بدهی های حال شده منفی می شود. لذا این تحقیق با بررسی این الگوها پیش بینی می کند که شرکت در دوره ی نزول قرار داردیا خیر؟اگر شرکتی دارای جریان های نقدی به شرح فوق ذکر شده باشد بعنوان شرکت ورشکسته تلقی و در غیر این صورت به عنوان شرکت سالم طبقه بندی می گردد. از طرف دیگر با استفاده از مدل برنامه ریزی ژنتیک بررسی می شود که شرکت مورد بررسی ورشکسته می باشد و یا خیر؟سپس میزان دقت این دو روش بررسی می گردد و در نهایت هر یک از این روشها که دارای میزان دقت بالاتری باشند بعنوان روش برتر انتخاب و به حسابرسان توصیه می شود که از آن روش برای ارزیابی تداوم فعالیت شرکتها استفاده نمایند.در سطح کشور و از جمله در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، شرکت هایی وجود دارند که بنا به تعاریف ارائه شده در این پژوهش، دچاردرماندگی مالی هستند. به عنوان مثال برخی از این شرکت ها که دربازپرداخت بدهی های خود با مشکل مواجه هستند و دارای زیان دهی مداوم، سرمایه در گردش منفی و جریان نقد ناشی ازفعالیتهای عملیاتی منفی باشند،بعنوان شرکتهای درمانده ی مالی شناسایی می شوند. همه این مسائل حکایت از درگیرشدن این شرکت ها با پریشانی مالی است که این امر ممکن است در نهایت منجر به ورشکستگی و انحلال آنها شود.

 

(3-1ضرورت انجام تحقیق

شدت گرفتن رقابت در عرصه تولید و خدمات موجب گردیده است که بسیاری از شرکتها ورشکسته شوند و از گردونه رقابت خارج شوند.این امر موجب نگرانی صاحبان سرمایه، مدیران، بستانکاران، و بطور کلی جامعه شده است. سرمایه گذاران همواره می خواهند با پیش بینی امکان ورشکستگی یک شرکت اززوال سرمایه خود جلوگیری کنند. از این رو آنها درپی روش هایی هستند که بتوانند به وسیله آن درماندگی مالی شرکتها را پیش بینی نمایند. مدیریت واحدهای تجاری در صورت اطلاع به موقع از خطر ورشکستگی می توانند دست به اقدامات پیشگیرانه بزند. با توجه به اینکه استاندارد حسابرسی شماره 570حسابرسان مکلفند نسبت به تداوم فعالیت واحد های تجاری اظهار نظر نمایند و با توجه به اظهارنظر نادرست برخی حسابرسان نسبت به تداوم فعالیت شرکتهای مورد رسیدگی، ضرورت دارد که ابزار مناسبی جهت استفاده ی حسابرسان برای اظهار نظر درمورد تداوم فعالیت، شناسایی و معرفی شود تا در صورت نیاز، حسابرسان از این ابزار استفاده نمایند. در واقع این تحقیق می تواند به حسابرسانکمک نماید وسبب کاهش خطاهای احتمالی در مورد اظهار نظر حسابرسان راجع به تداوم فعالیت شرکتها گردد که موجب آسیب رساندن به سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان، دولت، بانکها، موسسات بیمه، سهامداران و سایر ذینفعان واحد تجاری می شود. از آنجایی که طبق استاندارد حسابرسی ایران(کمیته تدوین استاندارد های حسابرسی،1390) فزوني‌ جريانهاي‌ خروجي‌ بر جريانهاي‌ ورودي‌ وجوه‌ نقد حاصل‌ از عمليات‌ درزمره یکی از نشانه های ورشکستگی شرکت می باشدو حسابرسان از این عامل به عنوان یک روش برای اظهار نظر خود نسبت به تداوم فعالیت استفاده می نمایند و از آنجایی که در بسیاری از موارد بر اثر اظهار نظر نادرست حسابرسان نسبت به تداوم فعالیت سرمایه گذاران وسایر ذینفعان دچار زیان گردیده اند، لذا تعیین یک روش دقیق تر لازم و ضروری به نظر می رسد. از این رو تحقیق حاضر به ارزیابی و مقایسه الگوی جریان های نقد و مدل برنامه ریزی ژنتیک درپیش بینی ورشکستگی شرکت ها می پردازد و هر یک از این روشها که میزان دقت بیشتری در پیش بینی ورشکستگی دارند را انتخاب و به حسابرسان توصیه می کند که از آن روش استفاده نمایند.

 

4-1) اهداف تحقیق

وضعیت آتی شرکتها و تشخیص صحیح آن برای سرمایه گذاران وسایر ذینفعان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، لذا هدف این مطالعه بررسی میزان دقت الگوی جریان های نقدی به عنوان یکی از روشهای مورد استفاده ی حسابرسان جهت اظهار نظر نسبت به تداوم فعالیت و استفاده از مدل برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی ورشکستگی قرار گرفته است تا با بررسی میزان دقت روشهای فوق به حسابرسان پیشنهاد شود که برای اظهار نظر در مورد تداوم فعالیت واحد های تجاری و پیش بینی وضع آتی آن ها، کدام روش را انتخاب نمایند تا به نتایج قابل اتکاتری دست یابند و در نتیجه بتوانند اظهار نظر مناسبی در مورد تداوم فعالیت واحدهای مورد رسیدگی داشته باشند،و بدین طریق از آسیب به سرمایه گذاران و سایر ذینفعان پیشگیری نمایند.