چگونگی ارتباط مؤلفه های اقتصاد مقاومتی با پدیده قاچاق کالا
چکیده
اقتصاد مقاومتی گفتمان بدیعی است که هنوز ابعاد و مؤلفههای آن به طور کامل شناخته و تبیین نشدهاند اما از خلال گفتهها و نوشتههای صاحبنظران میتوان به برخی از مؤلفههای آن پی برد که در این مقاله ارتباط مواردی چند از آنها با پدیده قاچاق بررسی شده است. آنچه روشن شده این است که پدیده قاچاق کالا از هر جهت با این مؤلفهها در تضاد و اصطکاک قرار دارد. قاچاق کالا سبب ترویج مصرف کالای خارجی و رواج مصرفزدگی میشود ، به تولید داخلی آسیب میرساند ، موجب بیکاری میگردد ، به فساد مالی و اداری دامن میزند و منابع ارزی را به هدر میدهد و اینها همه بر خلاف مسیر اقتصاد مقاومتی هستند.
کلید واژهها : اقتصاد مقاومتی ؛ قاچاق کالا ؛ اشتغالزایی ؛ مصرفزدگی ؛ فساد
مقدمه
«اقتصاد مقاومتی» گفتمان بدیع و نوآورانهای است که برای نخستین بار از سال1389 از سوی رهبری نظام جمهوری اسلامی مطرح گردید و در ادبیات اقتصاد ، سیاست و مدیریت جای گشود. اقتصاد مقاومتی در حقیقت شیوهای از مدیریت اقتصاد در سطح کلان و خرد است که بر پایه الزامات و در شرایط خاصی تدبیر و به اجرا گذاشته میشود.
با توجه به این موضوع که مسئله اقتصاد بعد از اعتقاد ، مهمترین عنصر استقلال سیاسی هر کشور است ، طبیعی است که نظامهای سلطهگر حاکم بر جهان نیز برای بهزانو درآوردن کشورهای مستقل و آزاد اگر از راه فرهنگ و اعتقاد موفقیتی کسب ننمایند به سمت و سوی اقتصاد متوجه میگردند و یا در شرایطی همزمان از هر جبههای وارد میشوند اما تهاجم در جبههی اقتصاد را تشدید میکنند.
مردم ایران پس از سالها مبارزه ، نظام سیاسی مورد نظر خود را مستقر ساختند و با نفی سلطهپذیری برخاسته از اصول اعتقادی ، استقلال سیاسی را وجههی همت خویش قرار دادند. بسیار طبیعی به نظر میرسید که برچیدهشدن سلطه دهها سالهی کشورهای استکباری با واکنشهای خصمانه روبهرو گردد و از همین رو از همان اوان به ثمر نشستن مبارزات و استقرار نظام جمهوری اسلامی ، کشور ما آماج تهاجمات فرهنگی ، نظامی ، امنیتی و تروریستی و البته اقتصادی قرار داشته است. گرچه دشمنان از همان ابتدا همگام و ملازم با جبهههای فرهنگی ، نظامی و امنیتی ، جبههای نیز در اقتصاد گشودهاند اما شاید هیچگاه تا این زمان به اقتصاد امید نبسته و طیف گستردهای از ابزارهای اقتصادی را به کار نگرفته باشند. بنابر این میتوان گفت که ملت ایران سالهاست که مقاومت هوشیارانه در عرصههای مختلف و از جمله در اقتصاد را آزمودهاند اما بیگمان گفتمان کنونی مفهومی فراتر از مقاومت دارد و به سوی یک منش و روش نظاممند ، هدفدار و توام با برنامهریزی رهنمون میشود. تعریف دقیق ابعاد و جوانب مختلف این گفتمان تازه نیازمند کوششهای علمی و پژوهش در این عرصه است.
قاچاق کالا از دیرباز یک معضل و یک آفت اقتصادی برای اغلب کشورها بوده است. هر چند مفهوم قاچاق و تعریف آن در قوانین کشورها متفاوت از یکدیگر است اما وقتی فعالیتی در شمول فعل قاچاق و کالایی در شمول کالای قاچاق قرار گرفت ، هدف مبارزه و مجازات قرار میگیرد. مبارزه با قاچاق در کشور ما نیز از گذشتههای دور انجام میگرفته اما در شرایط امروزی که اقتصاد آمال تهاجم و هدف دشمنان قرار دارد و گفتمان اقتصاد مقاومتی نیز در مقابل آن مطرح گردیده ، به نظر میرسد قاچاق کالا به عنوان آفتی در رویه اقتصاد مقاومتی نیازمند مبارزهای جدیتر باشد . مقاله پیش رو به بررسی این موضوع میپردازد. در این نوشتار ضمن گذری بر آنچه در باب مفهوم اقتصاد مقاومتی گفته شده ، به بیان مفهوم قاچاق کالا در ایران پرداخته و سپس ارتباط مؤلفههای اقتصاد مقاومتی با قاچاق کالا را بررسی مینماییم.
تعریف مفاهیم و اصطلاحات
قاچاق کالا : تعاریف و مصادیق قاچاق کالا در هرکشوری خاص خود بوده و متفاوت از دیگری است. در ماده 1 از فصل اول لایحه مبارزه با قاچاق که اکنون در شرف تبدیل به قانون است قاچاق کالا و ارز اینگونه تعریف شده است : « هر فعل یا ترک فعلی که موجب نقض تشریفات قانونی مربوط به ورود و خروج کالا و ارز گردد و بر اساس قانون یا سایر قوانین ، قاچاق محسوب و برای آن مجازات تعیین شده باشد ، در مبادی ورودی یا هر نقطه از کشور حتی محل عرضه آن در بازار داخلی کشف شود » ( مجلس شورای اسلامی ، 1390). بنابراین کالای قاچاق مشتمل بر آن کالاهای وارداتی یا صادراتی است که از مسیری خارج از مبادی رسمی ( گمرکات ) وارد شده یا در شرف صدور باشد و یا این که از مبادی رسمی عبور کرده اما به طریقی تمام یا بخشی از عوارض مقرر را پرداخت نکرده باشد. به همین ترتیب مبارزه با قاچاق کالا مشتمل بر اقدامات پیشگیرانه ، بازدارنده و مقابلهمستقیم برای جلوگیری از ظهور کالا بهصورت قاچاق میباشد.
اقتصاد مقاومتی : بیان یک تعریف جامع و مانع از اقتصاد مقاومتی بهغایت دشوار است. علت این امر شاید به این خاطر آن باشد که عبارت یاد شده مفهومی از یک شیوه مدیریتی در اقتصاد را در خود دارد که خودبهخود با مسایل فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و امنیتی گره میخورد و در قالب یک جمله و عبارت قابل بیان نیست. از اینروست که غالب محققان و صاحبنظرانی که در این عرصه اظهار نظر و قلمفرسایی کردهاند ، بهجای بیان تعریف ، به توصیف و تبیین یک یا چند بعد از ابعاد ، مصادیق و مؤلفههای اقتصاد مقاومتی پرداختهاند. در این میان مبدع این گفتمان که رهبری نظام جمهوری اسلامی هستند از اقتصاد مقاومتی به عنوان «اقتصادی که برای یک ملت، حتی در شرایط فشار و تحریم، زمینه رشد و شکوفایی را فراهم می کند یاد نمودهاندکه معنايش حصار كشيدن دور خود و فقط انجام يك كارهاى تدافعى نمی باشد.»( خامنهای، 17/5/1391)یا در جای دیگری اشاره دارند که « اقتصاد مقاومتی در رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته و مصرف کننده قرار می گیرد . . . . و يك مسئله هم در اقتصاد مقاومتى، مديريت مصرف است. . . . . يك ركن ديگر اقتصاد مقاومتى، حمايت از توليد ملى است . . . . مردمى كردن اقتصاد، جزء الزامات اقتصاد مقاومتى است (منبع پیشین ، 2/6/91).
مبانی نظری : مؤلفهها و عناصر اقتصاد مقاومتی
ماهیت اقتصاد مقاومتی هنوز کاملاً شناختهشده نیست و به تعبیر برخی صاحبنظران چه در عرصه تئوری و چه در عرصه عمل سابقهای در دنیا ندارد (ایمانی،1391). از همین روست که مبدع این دیدگاه خواهان شکلگیری« مراكز مطالعاتى براى تحقيق در اقتصاد مقاومتى»( منبع پیشین ، 17/5/1390)شدهاند. اما در این میان نویسندگان و صاحبنظران ،دیدگاههایی در باب مؤلفهها و عناصر مربوط به اقتصاد مقاومتی مطرح کردهاند که به مواردی از آنها اشاره میشود.
خشایار سیدشکری اجتناب از مصرف بیرویه و پسانداز بیشتر ، تنوعبخشی به منابع درآمدی اقتصاد و خودبسندگی در نیازهای اساسی کشور را از لوازم اقتصاد مقاومتی دانسته است.(سیدشکری و همکار ، 1391).
محمدزاده و نظریان در مقالهای انضباط اقتصادی ، مبارزه با فساداقتصادی ، حمایت از تولید داخلی و برندهای ملی ، جلوگیری از واردات کالاهای غیرضروری و رفع وابستگی به نفت را در اقتصاد مقاومتی مهم دانستهاند( محمدزاده و همکار ، 1391).
ممبینی با محور قرار دادن سخنان رهبری ، کارآفرینی ، حرکت برنامهای ، کاهش اسراف ، کاهش وابستگی ، مدیریت مصرف ، تولید داخلی ، کاهش وابستگی به نفت ، مردمی کردن اقتصاد ، پرهیز از دید کوتاه مدت ، مبارزه با مفاسد ، مدیریت صحیح منابع ارزی و شرکتهای دانشبنیان را برای اقتصاد مقاومتی درنظر گرفته است(ممبینی ، 1391 ).
یاریفرد و همکاران دراین رابطه مديريت مصرف و جلوگیری از اسراف و زیاده روی، توجه و حمایت از تولیدات داخلی، توانمندسازی و فعال شدن بخش خصوصی و استفاده از همه ظرفیتهای دولتی و مردمی را مورد تاکید قرار دادهاند( یاریفرد و دیگران ، 1391).
و بالاخره تاری و همکاران در گزارشی شاخصهای اقتصاد مقاومتی را بر اساس قاعده نفی سبیل ، عدم اسراف ، نهی از اخلال در نظام و نهی از اتراف بیان داشته و خودکفایی و متنوعساختن تولید داخلی ، جایگرینی واردات و خودکفایی در کشاورزی را از راهبردهای درازمدت آن دانستهاند( تاری و دیگران ، 1391).
مؤلفههای اقتصاد مقاومتی و پدیده قاچاق کالا
1-حمایت از تولید داخلی : توليد ملي با ايجاد ثروت ملي و ارزش افزوده بالا، افزايش درآمد ملي، رونق اشتغال، بازار كار و سرمايه و ارزآوري مناسب ، موتور محرکه اقتصاد کشورها به حساب میآید. توليد، مهمترين فرآيندي است كه زمينه فعاليت نيروي انساني را براي آفرينش ارزش اقتصادي و رشد اقتصادی مهيا مي سازد(تقوی، 1381: 5). در سياست گذاري سطح كلان كشور صيانت و حمايت از توليدات داخلي به عنوان یک اصل كليدي و ضرورتي انكارناپذير مطرح است. گرچه این خود جای بحث دارد كه مرز حمايت و رهايي توليد داخل تاكجاست اما هیچ جای تردید نیست که قاچاق، یکی از بزرگترین آفتهای تولید داخلی است. کشور ما در تمامی زمینههای تولیدی از مزیت نسبی برخوردار نیست و به لحاظ فنآوری و مدیریت تولید نیز هنوز در شرایطی قرار ندارد که بتواند با تولیدکنندگان خارجی رقابت کند. از این رو برای حفظ و حمایت از تولیدکنندگان داخلی و فراهم آوردن زمینههای اشتغال، دولت ناگزیر از وضع تعرفههای گمرکی است. کالاهایی که از مسیر قاچاق به شبکه توزیع وارد میشوند مشمول این تعرفه قرار نمیگیرند. از سوی دیگر کالای گذر نموده از گمرک به لحاظ کیفیت و اصالت تحت کنترل قرار گرفته و از این رو احتمال کمی وجود دارد که تقلبی و بیکیفیت باشند. طبیعی است که کالای اصیل و باکیفیت در اصل نیز قیمتی بالاتر از نوع تقلبی دارد. این در حالی است که کالاهای غیراصیل که با نشانهای تقلبی و بستهبندیهای جعلی از مسیر قاچاق وارد بازار میشوند، به قیمتی به مراتب پایینتر از نمونه غیرقاچاق عرضه میگردند وحجم واردات این کالاها نیز قابل کنترل نیست. در صورتی که کنترلی بر واردات کالا صورت نگیرد و حجم عظیمی از کالاهای جعلی و تقلبی آزادانه وارد بازار شوند ، اغلب تولیدکنندگان داخلی بهویژه صنعتگران قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود. از اینروست که برای نشو و پایداری تولید داخلی ناگزیر باید از ورود غیرقانونی کالا به شبکه توزیع ممانعت نمود.
2-اشتغال و کارآفرینی : بیکاری یکی از مهمترین مشکلات کشور و دغدغه روز مسئولان است. نرخ بیکاری جوانان هماکنون 26درصد است که دو برابر نرخ بیکاری در جمعیت فعال 10 ساله و بیشتر کشور است. این به معنای آن است که کشور ما از نظر نرخ بیکاری در وضعیت بحرانی قرار گرفته است. طبق آمارهای موجود در مرکز آمار ایران، در سال 1383 نرخ بیکاری جوانان بین 15 تا 24 سال، 24درصد بود که این رقم در سال 1390 به 5/26درصد رسیده است( مرکز آمار ایران ، 1390). بیکاری جز اینکه به فقر و نابسامانیهای اقتصادی دامن میزند ، منشاء و عامل بسیاری از کجرویهای اجتماعی و جرایم نیز هست و از این رو در شرایط بحرانی بیکاری ، به دلیل پتانسیل شورش و ناآرامیهای اجتماعی ، چه بسا امنیت ملی نیز تهدید شود و به مخاطره بیفتد و این درست نقطه مقابل اقتصاد مقاومتی است که درپی وضعیتی میباشد که مصونیت در برابر هجمههای دشمنان فراهم میآورد. فائق آمدن بر این شرایط بحرانی ، جز باگسترش فعالیتهای اشتغالزا و رونق بخشیدن به تولید داخلی میسر نیست. پیش از این استدلال نمودیم که قاچاق کالا آفت تولید داخلی است و در اینجا باید این را اضافه نماییم که بیکاری خود مسبب قاچاق نیز میباشد. بسیاری از خانوادهها که در مناطق مرزی اجیر قاچاقچیان بزرگ میشوند جز برای کسب لقمهنانی برای خانواده و جز از سرناچاری نیست و پژوهشها نیز حکایت از رابطه معنیدار میان پرداختن به کار قاچاق و بیکاری در مناطق مرزی دارد ( کرمی ، 1391). قاچاق کالا سبب تعطیلی و ورشکستگی تولیدکنندگان داخلی میشود و به بیکاری دامن میزند. مطالعات نشان داده که به ازاء هر 15 تا 30 هزار دلار واردات کالای قاچاق یک فرصت شغلی از بین میرود(میراحمدیان ، 1388).اگر میزان قاچاق کالا را سالانه حدود 3/19 میلیارد دلار( ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، 1387)بدانیم باید گفت که قاچاق کالا هر سال نزدیک به یک میلیون فرصت شغلی را زایل میسازد. از سوی دیگر بیکاری خود عامل تشدیدکننده قاچاق میگردد و بدینگونه چرخه فزاینده و دور باطل قاچاق و بیکاری تکرار میشود. مگر این که عزمی جدی و اقداماتی مؤثر بتواند جلو قاچاق را سدّ کرده و این دور باطل را بشکند.
تضعیف روحیه کار و فرهنگ تلاش از جمله پیامدهای منفی قاچاق است که خلاف رویه اقتصاد مقاومتی است. ثروت زیاد و راحتی که از طریق قاچاق کالا بدست می آید روحیه کار و فرهنگ تلاش در جامعه را سست می کند و سبب میشود برخی به جای کسب درآمد حلال از راه شرافتمندانه به قاچاقی گری روی می آورند تا در مدت کوتاهی بتوانند سود زیادی بدست آورند.
3- مدیریت مصرف: در الگوی مصرف منطبق بر اقتصاد مقاومتی ، صرفهجویی ، قناعت ، سادهزیستی ،پرهیز از اسراف ، ترجیج خرید و مصرف کالای داخلی ، حذف خریدهای غیرضروری ، حذف تشریفات و منع مدگرایی سرلوحه کار قرار میگیرد( فصیحی ، 1391: 193).از میان مقولههای یاد شده بهنظر میرسد آنچه بیشتر به قاچاق کالا دامن میزند الگوی مصرفی شکلگرفتهای است که متاسفانه اغلب هنگام خرید ، کالای خارجی بر محصول تولید داخل ارجحیت مییابد. از اینرو موفقیت در برنامه مبارزه با قاچاق کالا تا حدود زیادی مرهون تغییر الگوی مصرفی فعلی جامعه است بهگونهای که هنگام خرید محصول داخلی در اولویت قرار گیرد. عملكرد اقتصادي دهههاي اخير كشور به خوبي نشان میدهد كه علاوه بر گسترش مصرفزدگی در اقتصاد کشور و گسترش شتابان مصرف در کشور، مصرف جامعه به نسبت زیادی به جهان خارج وابسته گرديده است. در کنار این مسائل پارهای از ملاحظات در بخش تولید و مصرف کشور از جمله گرایش غیرمنطقی به حمایت از تولید داخلی بدون ملاحظه به کیفیت، قیمت، و کفایت تولیدات در برآوردن تقاضای بازار و وضع الزامات و محدودیتهای قانونی در رابطه با واردات و صادرات به همراه مشکلاتی که در ساختار اقتصاد کشور وجود دارد سبب شده است تا کالاهای موجود در ساخت قانونی بازارهای داخلی امکان کفایت نیازهای مصرفی مصرفکنندگان جامعه را نداشته باشد( احمدی و دیگران، 1387).
الگوی مصرف یک پدیده فرهنگی است که به تاسّی از عوامل گوناگون در گذر زمان بهتدریج شکل گرفته و به همین ترتیب باید بهتدریج نیز تغییر یابد و اصلاح شود. در حالی که پرهیز از اسراف و تبذیر جزء دستورات اکید مذهبی است ، متاسفانه آنچه در عمل مشهود است و بهخصوص در انجام آیینهای شادی و عزا ، تهیه جهیزیه و حتی مراسم و آداب مذهبی چون ولیمهی حج و عمره مشهود است ، رفتاری خلاف دستورات دینی است. «مصرف گرايي براي جامعه ، بلاي بزرگي است . . . . . مصرف گرايي ، جامعه را از پاي درمي آورد. جامعهايي كه مصرف آن از توليدش بيش تر باشد، در ميدان هاي مختلف شكست خواهد خورد (خامنهای ، 15/9/1381). . . . كدام خوره وزلزله اي است كه مثل مصرف بلايي باشد به جان اين ملت . اگر زلزله يكبار درچند سال اتفاق مي افتد ، درد مصرف زدگي هرروز وهرماه وهر سال اين ملت را به سوي نابودي ومرگ مي برد( پیشین ، 25/9/1371).
دو روند قوی از کشورهای توسعه یافته سراسر کشورهای توسعه نیافته را زیر پوشش مسلط خود دارد که عبارتاند از : اطلاعات و مصرف . اطلاعات در خدمت مصرف قرار میگیرد تا مصرف فراگیر شود . این دو عامل به همراه هم ، سازمان فضایی ، اقتصادی و اجتماعی کشورهای درحال توسعه را بازسازی و نیروهای پخش و تمرکز فضایی را تعیین میکنند . روند اطلاعات که از کشورهای غربی به همهی زوایای جوامع جهان سوم نفوذ میکند ،این کشورها را آینهی جوامع غربی میسازد و از این طریق شیوهی مصرف مانند کشورهای غربی میشود که یک پیامد آن کاهش شدید تقاضا برای تولیدات محلی و ملی است ( شکوئی ، 1373 :180). آنچه در قضیه اسراف و مصرفزدگی سبب تاسف مضاعف میگردد این است که در این سبد مصرفی غالباً کالاهایی قرار میگیرند که وارداتی بوده و بسیاری به هر دلیل از مجاری غیر رسمی و غیرقانونی ( قاچاق) به بازار عرضه راه یافتهاند. در شرایط رسومات غلط ، اسراف و چشموهمچشمی، وقتی خانوادهها زیر فشار هزینهها قرار میگیرند ( هزینههایی که باید برای خرید کالاهایی تحمل شود که اغلب نیازی نیز به وجود آنها احساس نمیشود و پارهای نیز تنها حالت تشریفاتی و تجملاتی دارند )، بهناچار تنها به قیمت کالا توجه میکنند و نام و نشان آن که ترجیحاً باید خارجی باشد و این موضوع آنها را به سمت کالاهای قاچاق سوق داده و تقاضا برای این کالاها را افزایش میدهد.زیرا همانطور که گفته شد کالای قاچاق به یکی یا چند دلیل مثل عدم پرداخت تعرفههای گمرکی ، جعلی و تقلبی بودن ، پایین بودن کیفیت و نداشتن خدمات پس از فروش و ضمانت، قیمتی بهمراتب پایینتر از نوع اصلی و قانونی دارد.
4- مبارزه با فساد : بسیاری از صاحبنظران اقتصاد مقاومتی ، مبارزه با فساد مالی را از جمله لوازم اقتصاد مقاومتی محسوب داشتهاند. فساد یکی از جنبههای ناکارآمدی جامعه است که رشد و توسعه اقتصادی را تضعیف میکند و از مهمترين عوامل بازدارنده رشداقتصادي وناپايداري سياسي، بهويژه دركشورهاي در حال توسعه است(Gallen,2007: 463). یکی از مصادیق فساد در ایران جرم پولشویی است. فرآيند پولشويي از طريق قاچاق کالا نیز انجام ميگيرد و به عبارتي پُل پول شويي در ايران را بايد قاچاق سازمان يافته کالا دانست(ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز(ب) ، 1387: 163). در عبور وگذردادن محمولههای قاچاق پرداخت رشوه ، زدوبند با ماموران ، جعل اسناد ، تقلب در بستهبندیها از کارهای متداولی است که انجام میگیرد و اینها همه از مصادیق بارز فساد محسوب میگردند. همچنین بسیاری از عاملین قاچاق با سوء استفاده از قوانین و مصوباتی که بنا به اهداف توسعهای ، رفاهی و حمایتی تدوین شدهاند ، به این کار مبادرت میورزند یا به نحوی قوانین و مقررات را بهاصطلاح دور میزنند که این نیز مصداقی از فساد است. سوء استفاده برخی قاچاقچیان از تسهیلات دولت برای بازارچههای مرزی و واردات بدون تعرفه حجم غیرمجاز کالاها برای مقاصدی جز آنچه هدف قانون بوده و وارد کردن حجم غیرمجاز کالا در پوشش تسهیلاتی که قانون برای ملوانان قائل شده مثالهایی از این مورد هستند. رانت ایجاد شده از این طریق خود زمینهساز میزانی از قاچاق شده است( ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز(الف) ، 1387: 104).
5- مدیریت صحیح منابع ارزی نیز از جمله مؤلفههای اقتصاد مقاومتی محسوب شده و قاچاق کالا به لحاظ اینکه مدیریت صحیح منابع ارزی را با اختلال روبهرو میکند، در ارتباط با آن قرار میگیرد. قاچاق کالا از یک سو تقاضا برای ارز در بازار غیررسمی را افزایش می دهد و افزایش قیمت داخلی ارز ، خاصیت تورم زایی دارد و از سوی دیگر با افزایش عرضه کالاها در داخل و جلوگیری از افزایش قیمت آنها ، در نظام ارزی اختلال ایجاد می کند. قاچاق ، چه در شکل کالای وارداتی و چه در شکل کالای صادراتی موجب خروج ارز از کشور می شود و این امر پشتوانه مالی کشور را با تزلزل روبهرو می کند.چرا که صدور غیر قانونی کالا منجر به خروج سرمایه از کشور و عدم بازگشت ارز می شود و در نتیجه کمبود درآمدهای ارزی ، توازن پرداخت های خارجی به هم می خورد.
نتیجهگیری
اقتصاد مقاومتی به عنوان یک گفتمان بدیع و شیوهای از مدیریت اقتصاد کشور در شرایط هجمه و فشار خارجی مطرح شده است. با توجه به اصول و آرمانهای نظام جمهوری اسلامی که برخاسته از اعتقادات دینی است و ماهیتی استکبارستیزی دارد و نیز با توجه به تجربه بیش از سه دهه تخاصم اردوگاه استکبار جهانی با نظام و سعی وافر آنها در استمرار فشارهای اقتصادی ، به نظر میرسد که رویه اقتصاد مقاومتی باید به عنوان راهکاری در مقابله نه در زمانی کوتاه و برای سالهایی چند بلکه برای دورههای درازمدت آینده مدنظر قرار گیرد. در این میان پدیده قاچاق کالا به عنوان یک آفت بزرگ اقتصادی از جهات بسیاری با مؤلفههای مورد تاکید در رویه اقتصاد مقاومتی در تضاد و اصطکاک قرار میگیرد. از اینروست که مبارزه با قاچاق کالا در شرایط اقتصاد مقاومتی نه تنها لازم است بلکه بسیار ضروریتر از هر زمان دیگری است .اهمیت مسئله ایجاب میکند تا همچنان « بر همهی دستگاههایی که به نحوی میتوانند در این امر دخیل باشند واجب باشد که سهم خود را در این مبارزه ایفا کنند» (خامنهای ، 1381 ).
منابع
- احمدی ، علیمحمد و محمدغفاری ، حسن و وفایی یگانه ، رضا (1387) . نقش الگوی مصرف در گسترش واردات قاچاق کالا در ایران. گزارش پژوهشی منتشر نشده . ستاد مرکزی کبارزه با قاچاق کالا و ارز.
- ایمانی، حمیدرضا (1391). تاملی در ابعاد اقتصاد مقاومتی. گروه مطالعات اقتصادي پایگاه تحلیلی رصد : http://rasad.org/1391/05/23/ /
- تاری ، فتحا... و سیدشکری ، خشایار و کاویانی ، زهره (1391).اقتصاد مقاومتی و مؤلفههای آن . مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی . شماره مسلسل 12546.
- تقوی،مهدی(1381). جهانيشدن و چالشهاي پيشرو. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادي، شماره5.
- ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز-الف (1387). گزارش منتشر نشده برآورد حجم قاچاق کالا.
- ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ( 1387) . مروري بر نقش و جايگاه تعاونيهاي مرزنشين . مجموعه مقالات اقتصاد پنهان (1).
- ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز-ب(1387). مروری بر ارتباط پولشويي با پدیده قاچاق مجموعه مقالات اقتصاد پنهان(2).
- سیدشکری،خشایار و کاویانی، زهره (:1391). اقتصاد مقاومتی و ویژگیهای آن ، فرصتها و تهدیدها .گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی؛شماره مسلسل 12817.
- شکوئی، حسین ( 1373) . دیدگاههای نو در جغرافیای شهری ،تهران : انتشارات سمت .
- خامنهای ، سیدعلی ( 12/4/1381) . فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامی . مجموعه سخنرانیهای همایش تخصصی راهبردهای نوین در پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا و ارز . ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ، 1390.
- خامنهای ، سید علی ( 15/9/1381) . خطبههای نماز عید فطر.
- خامنهای ، سید علی ( 17/5/1391) . سخنرانی در جمع دانشجویان .
- خامنهای ، سید علی (2/6/1391) . سخنرانی در جمع اعضای هیئت دولت.
- فصیحی ، حبیباله(1391). نقش مبارزه با قاچاق در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی . نشریه اقتصاد پنهان ، شمارههای13 و14 . پاییز و زمستان.
- کرمی ، عبدالکریم و چقازردی ، احسان( 1391) . فقرزدایی ، بیکاری و قاچاق . مجموعه مقالات همایش اقتصاد پنهان . ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
- ممبینی ، یعقوب ( 1391) . مؤلفهها و شاخصهای اقتصاد مقاومتی . مجموعه مقالات همايش ملي بررسي و تبيين اقتصاد مقاومتي. دانشگاه گیلان .
- میراحمدیان ، روحا... ( 1388). سیاست جنایی تقنینی ایران در مبارزه با قاچاق کالا . پایان نامه دوره کارشناسی ارشد به راهنمایی غلامحسین الهام . دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.مجلس شورای اسلامی (1390). لایحه مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
- محمدزاده ، یوسف و نظریان ، علمناز(1391). انضباط اقتصادی، مؤلفه تحقق اقتصاد مقاومتی. مقاله ارائه شده به سومین فراخوان مقالات اقتصاد سالم . ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
- مرکز آمار ایران (1390) . نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 کل کشور.
- یاریفرد، رسول و احسان ملکی ، شیما و یاریفرد سمیه (1391). مفاهیم، شاخصها و ضرورتهای اقتصاد مقاومتی و نقش آن در جهاد اقتصادی. مقاله ارائه شده به سومین فراخوان مقالات اقتصاد سالم . ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
برچسب های مهم