مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

عشق هاي خياباني و پيامدهاي آن

مقدمه

انسان داراي نيازهاي مختلف زيستي، اجتماعي، عاطفي و شناختي مي باشد. او نيازمند خوردن، آشاميدن و تعامل باديگران است. اين تعامل در پي پاسخ به سوال هاي شناختي خود است و بالاخره مهمترين نياز انساني محبت کردن و مورد محبت واقع شدن است. برخي از روانشناسان با بررسي نيازهاي مختلف بشري و سطح بندي آن بر تامين نيازهاي عاطفي در دوران نوجواني و جواني تاکيد فراوان دارند.

اما مسئله اي که در اينجا مي تواند مطرح باشد. تامين نيازهاي عاطفي از طريق رابطه با جنس مخالف است که اصطلاحا در جامعه ما از آن با نام “دوست دختر” و “دوست پسر” ياد مي کنند.

مقصود از دوستي هاي دختر و پسر رابطه اي نسبتا صميمانه و گرم و پنهاني که از طريق ديدارهاي مخفيانه و رد و بدل کردن هديه يا برقرار ساختن ارتباط تلفني بين دختر و پسر ايجاد مي شود.

اين دوستي ها داراي ويژگي ها و پيامدهايي است که عمدتا پيامدهاي آن مي تواند متوجه دختران باشد.

دوستی ها و عشق های خیابانی چالشی پیش روی جامعه

دوستی‌های‌ خیابانی، عاری‌ از شکوفایی‌ محبت‌ و عشق‌ واقعی‌ است ، اگر هم‌ به‌ ازدواج‌ منتهی‌ شود پشتوانه‌ عشق‌ و محبت‌ نداشته و جامعه را دچار مشكلاتی می كند .

به طور کلی، در آغاز نوجوانی‌ به‌ علت‌ بیداری‌ غرایز و شدت‌ حالات‌ هیجانی، گرایش‌ دختران‌ و پسران‌ به‌ دوستی‌ با جنس‌ مخالف‌ بیشتر می ‌شود.

داشتن‌ دوست، اعتماد به‌ خود را تأیید و تقویت‌ و نیازهای‌ عاطفی‌ و احساسی‌ را تا حدی‌ تأمین‌ می كند؛در صورتی‌ که‌ پیوند دوستی‌ گسسته‌ شود، شخص‌ نسبت‌ به‌ ارزش‌های‌ وجودی‌ خود دچار شک‌ و تردید می‌ شود.

بعضی‌ از پسران‌ ، داشتن‌ دوست‌ دختر را نوعی‌ محبوبیت، قدرت‌ اجتماعی‌ و موفقیت‌ برای‌ خود محسوب‌ می‌ کنند و متقابلاً برخی‌ دختران‌ ارتباط‌ با پسران‌ را نوعی‌ جذابیت‌ برای‌ خود تلقی‌ می‌ کنند و متأسفانه‌ اکثر قریب ‌به ‌اتفاق‌ این‌ دختران‌ تصور می‌ کنند که‌ این‌ دوستی‌ها به‌ ازدواج‌ منتهی‌ می ‌شوند. اصولاً تحول‌ عاطفی‌ دختران‌ متفاوت‌ از پسران‌ است.

پسران نسبت‌ به‌ جنبه‌ غریزی‌ تخیلات‌ خود غافل‌ باقی‌ نمی‌ مانند، اما دختران‌ در این‌ دوستی‌ها معمولاً به‌ دنبال‌ عشق‌ آرمانی‌ و رمانتیک‌ هستند. آنها این‌ عشق‌ را آسمانی‌ و پاک‌ می ‌دانند و خیانت‌ در آن‌ را گناهی‌ بخشش ‌ناپذیر می ‌شمارند. با این‌ توصیف،‌ دوستی‌ های‌ دختر و پسر ایرانی‌ کمی‌ شباهت‌ به‌ دوستی‌ موش‌ و گربه‌ دارد .

متأسفانه‌ این‌ دوستی ‌ها بدون‌ شناخت‌ واقعی‌ جنس‌ مخالف‌ و براساس‌ هیجانات‌ و احساسات‌ سطحی‌ و زودگذر شکل‌ می ‌گیرد دختران‌ جوان‌ باور نمی‌ کنند که‌ چنین‌ پسرانی‌ معمولاً تنوع‌ طلب‌ هستند و پس‌ از مدتی‌ کوتاه، سراغ‌ طعمه ‌ای‌ دیگر می‌ روند و همه‌ وعده‌های‌ به‌ ظاهر عاشقانه‌ را فراموش‌ می‌ کنند.

در حالی‌ که‌ این‌ اعمال‌ برخلاف‌ تصور او و دیگران، بیانگر آزادی‌ زن‌ نیست و سرانجام‌ آن‌ پشیمانی‌ و از دست‌دادن‌ سلامت‌ تن‌ و روان‌ خواهد بود.

آسیب‌های‌ اجتماعی، تربیتی‌ و روانی‌ چنین‌ دوستی‌هایی‌ بیشتر متوجه‌ دختران‌ است‌ و دختر ، اگر یک‌ نمونه‌ چنین دوستی‌ با جنس‌ مخالف‌ را تجربه‌ کند، تا پایان‌ عمر، شأن‌ و حرمت‌ خویش‌ را از دیدگاه‌ خانواده‌ و جامعه‌ از دست‌ می ‌دهد و برچسب‌ ناشایست‌ بودن‌ را با خود حمل‌ می ‌کند و آثار سوء این‌ تجربه منفی‌ پس‌ از ازدواج‌ هم‌ به‌ نوعی‌ در زندگی ‌اش‌ نمایان‌ می ‌شود.

دوستی‌های‌ خیابانی، عاری‌ از شکوفایی‌ محبت‌ و عشق‌ واقعی‌ است‌. اگر هم‌ به‌ ازدواج‌ منتهی‌ شود پشتوانه‌ عشق‌ و محبت‌ نداشته و جامعه را دچار مشكلاتی می كند ؛ در تجربه این‌ دوستی‌ها، فرصتی‌ برای‌ انتخاب‌ و شناخت‌ صحیح‌ یکدیگر به‌ وجود نمی ‌آید و افراد نمی‌ توانند عاقلانه‌ و آگاهانه‌ یکدیگر را بشناسند و انتخاب‌ کنند. اگر هم‌ به اجبار ازدواجی‌ صورت‌ گیرد، پس‌ از مدتی‌ کوتاه‌ به‌ جدایی‌ و طلاق‌ منتهی‌ می‌شود كه افزایش آمار طلاق در این خصوص سبب بروز نابسمانی های در بطن جامعه شده و نابهنجاری های را در پی خواهد داشت .

ويژگي ها

1- در اين نوع روابط عاطفي معمولا پسران با دختران طرح دوستي مي ريزند.

2- اين گونه دوستي ها به صورت پنهاني و دور از چشم خانواده و آشنايان صورت مي گيرد.

3- به دليل مخفي بودن اين روابط دختر و پسر براي ملاقات يا برقراري ارتباط با يکديگر انرژي و وقت زيادي به منظور طرح ريزي و فراهم آوردن مقدمات صرف مي کنند.

4- معمولا اين دوستي ها بدون مانع و با سرعت انجام مي گيرد.

5- در اين نوع روابط دوستان نقش بسزايي در به وجود آمدن اين روابط دارند.

6- انگيزه داشتن روابط معمولا نامشخص مي باشد، اما آن انگيزه اي که معمولا در بين پسران رايج است، اين است که پسران داشتن دوست دختر را يک قدرت فردي واجتماعي براي خود تلقي مي کنند و دختران نيز داشتن دوست پسر را يک جاذبه فردي واجتماعي براي خود به حساب مي آورند. به همين دليل در بين افرادي که اين افکار وجود دارد نداشتن دوست دختر يا دوست پسر نوعي بي عرضگي به حساب مي آيد.

7- تقريبا تمام پسران به دوست هاي دختر خود وعده ازدواج مي دهند و دختران نيز در تخيل ازدواج با دوست پسر خود را در ذهن مي پرورانند و اما از آنجا که اين تخيلات براي دوري از اضطراب و نزديک شدن به هنجارهاي جامعه صورت مي گيرد اما در اغلب موارد به دليل مخالفت خانواده ها به دليل ناپختگي دختر و پسر جامه عمل نمي پوشد.

پيامدهاي اين روابط

پيامدهاي اين روابط به دليل لطافت روح و حساسيت اجتماع بر روي دختران بيشتر متوجه دختران است. در اينجا به برخي از اين پيامدها اشاره مي کنيم:

1- اطمينان خاطري که دختران و پسران در برقراري اين دوستي ها به دنبال آن هستند زياد طول نمي کشد و آنان مي بينند که اين اطمينان خاطر به قيمت از دست دادن بسياري از اطمينان خاطره هاي ديگر به دست آمده است، وجود اضطراب مستمر در درون اين گونه افراد از جمله عوامل مهم در سلب اطمينان خاطر آنهاست که باعث قطع اين روابط مي شود.

2- عمر اين دوستي ها بسيار کوتاه است و آنچه که در پي آن باقي مي ماند تعارض فکري واحساسي دختران و پسران است در اين زمينه تعارض و احساس از دست دادن ارزشمندي و شرافت خويش از جمله آسيب هايي است که دختر بايد آن را تحمل کند.

3- در موارد اندکي که دختران وعده ازدواج پسران را جدي مي گيرند، آنها را از پذيرفتن ازدواج با ديگري باز مي دارد، در زماني که دختر در اثر فشارهاي اطرافيان در مورد ازدواج با ديگري قرار مي گيرد تعادل روحي و رواني خود را به نحو چشمگيري ازدست مي دهد، در اينجا دختر بايد فشار روحي و رواني زيادي را تحمل کند، اما در مواردي که دختر به ازدواج با ديگري تن مي دهد، همواره بايد فشار رواني فراواني را تحمل کند، که نکند زماني همسرش به رابطه هاي او در دوران تجرد پي ببرد. چنين افرادي از اين رابطه ها به عنوان تلخ ترين زمان زندگيشان ياد مي کنند.

عوامل‌ برقراری دوستی‌های‌ خیابانی‌

زمانی‌ که‌ خانواده‌ و جامعه‌ نقش‌ اساسی‌ خود را جهت‌ یاری ‌دادن‌ به‌ نسل‌ جوان‌ برای‌ یافتن‌ هویت‌ سالم، مثبت، پویا و سازنده‌ به‌ خوبی‌ ایفا نکنند، نسل‌ جوان‌ با آشفتگی‌ هویت‌ و خلاء وجودی‌ مواجه‌ می ‌شود و برای‌ کاهش‌ اضطراب‌ و رهایی‌ از بحران‌ هویت‌ و سرگشتگی، به‌ این‌ دوستی‌ها تن‌ می ‌دهد.

جوان‌ در تصور و توهم‌ خویش، از طریق‌ دوستی‌ با جنس‌ مخالف، می‌ خواهد به‌ آرامش‌ برسد.

ناتوانی‌ خانواده‌ و جامعه‌ در پاسخگویی‌ صحیح‌ و به ‌موقع‌ به‌ نیازهای‌ اساسی‌ نسل‌ جوان‌ عامل‌ دیگری‌ جهت‌ شکل ‌گیری‌ دوستی‌های‌ خیابانی‌ است. امنیت، احترام، محبت‌ و مورد توجه قرار گرفتن از جمله‌ نیازهای‌ روانی‌ انسان‌ است‌ که‌ متأسفانه‌ به‌ دلیل‌ سرگرم ‌شدن‌ خانواده‌ها و جوامع‌ به‌ فراهم ‌ساختن‌ امکانات‌ اقتصادی، این‌ دو نهاد انسان‌ساز از هنر عشق‌ ورزیدن‌ و احترام‌ گذاردن‌ به‌ نوجوانان‌ محروم‌ می‌ شوند.

عامل‌ دیگر، فقر فرهنگی‌ و نشناختن‌ هویت‌ واقعی‌ جنس‌ مخالف‌ است؛ شاید این‌ عامل‌ محصول‌ نشناختن‌ قدر خویشتن‌ توسط‌ دختران‌ جوان‌ باشد. اگر دختران‌ به‌ قداست، ارزش، اهمیت‌ و کرامت‌ خویش‌ واقف‌ شوند و در مورد جنس‌ مخالف، رفتاری‌ توأم‌ با متانت‌ و بزرگ‌ منشی‌ و بی‌ اعتنایی‌ داشته‌ باشند و به‌ سادگی‌ در برابر خواسته‌ های‌ جنس‌ مخالف‌ تسلیم‌ نشوند، فرصتی‌ برای‌ انحراف‌ به‌ وجود نمی ‌آید.

متأسفانه‌ عده‌ای‌ برای‌ دفاع‌ از حقوق‌ زنان‌ خیابانی، این‌ تفکر غلط‌ را تبلیغ‌ می ‌کنند که‌ فقر اقتصادی ریشه‌ این‌ معضل‌ اجتماعی‌ است؛ اما به‌ نظر می ‌رسد فقر و ضعف‌ فرهنگی بنیاد اصلی‌ این‌ معضل‌ باشد، زیرا برخی‌ از این‌ عناصر اجتماعی‌ نه‌ تنها فقر اقتصادی‌ را لمس‌ نکرده‌اند، بلکه‌ کمابیش‌ از رفاه‌ اقتصادی‌ و امکانات‌ فراوان‌ برخوردار بوده‌اند، ولی‌ نگرش‌ آنها نسبت‌ به‌ وجود انسانی‌ خود حقیرانه‌ و پست‌ بوده‌ است.

در مقابل، بسیاری‌ از زنان‌ پاک‌ و فرهیخته‌ ایرانی‌ در نهایت‌ فقر اقتصادی، از نظر فرهنگی‌ کاملاً غنی‌اند و با نهایت‌ عفاف‌ و نجابت، به‌ کارهای‌ سازنده‌ و مثبت‌ می‌پردازند. آن‌ هم‌ در شرایطی‌ که‌ هیچ‌ گونه‌ کمبود اقتصادی‌ ندارند و حتی‌ از رفاه‌ بیش‌ از حد برخوردارند. نکته‌ درخور توجه‌ این‌ است‌ که‌ اگر کسی‌ فقر فرهنگی، فکری‌ و اخلاقی‌ نداشته‌ باشد، به‌خوبی‌ می ‌تواند برای‌ رهایی‌ از چنگال‌ فقر اقتصادی، برنامه ‌ریزی‌ کند.

پیشنهاداتی برای‌ پیشگیری‌ از بروز این آسیب‌ اجتماعی

پیش‌ از هر چیز باید خانواده‌ها به‌ نقش‌ حیاتی‌ خودشان در برابر فرزندان‌ آگاه‌ شوند تا بتوانند الگوهای‌ صحیح‌ رفتاری‌ را به‌ فرزندان‌ ارائه‌ دهند و هویتی‌ سالم‌ و پویا به‌ آنها هدیه‌ کنند. والدین‌ باید به‌ نیازهای‌ عاطفی‌ و روحی‌ فرزندان‌ و شیوه‌های‌ صحیح‌ پاسخگویی‌ به‌ این‌ نیازها واقف‌ شوند.

از روش‌های‌ تربیتی‌ مؤثر در این‌ زمینه‌ می‌توان‌ به‌ این‌ موارد اشاره‌ کرد:

تقویت‌ ارزش‌های‌ اخلاقی، معنوی‌، انسانی‌ و سست‌ گردانیدن‌ معیارهای‌ صرفاً مادی‌ در نظر جوانان، تقویت‌ و توسعه‌ مراکز ورزشی‌ و تفریحی‌ و برنامه ‌ریزی‌ صحیح‌ برای‌ اوقات‌ فراغت‌ جوانان، ارائه‌ خدمات‌ رفاهی‌ و اجتماعی‌ جهت‌ برطرف ‌کردن‌ کمبودهای‌ عاطفی‌ کودکان‌ و نوجوانان، پرورش‌ احساس‌ عزت‌ نفس‌ و اعتماد به ‌نفس‌ کودک‌ و نوجوان‌ در خانواده‌ و مدرسه، بهسازی‌ وضع‌ خانواده‌ها از طریق‌ تماس‌ با کارشناسان‌ متخصص‌ در امور خانواده، استفاده‌ از فیلم‌ ها و نوارهای‌ تربیتی، سالم‌ سازی‌ محیط‌ اجتماعی‌ نوجوانان‌ و از بین ‌بردن‌ تبعیض‌ میان‌ طبقات‌ جامعه، آموزش‌ مهارت‌های‌ حل‌ مسئله‌ به‌ نوجوانان‌ و نیز شیوه‌های‌ تصمیم ‌گیری، آموزش‌ اصول‌ بهداشت‌ روانی‌ به‌ خانواده‌ها و فرزندان، پرهیز از سخت گیری‌ و تنبیه‌ و همچنین‌ اجتناب‌ از آسان‌ گیری‌ در تربیت‌ فرزندان، تشویق‌ فرزندان‌ به‌ رعایت‌ تعادل‌ و دوری‌ از بی‌ بندوباری، برقراری‌ احساس‌ امنیت‌ در خانواده‌ و جامعه‌ و جلوگیری‌ از بروز اضطراب‌ در نوجوانان‌ و جوانان.

منابع:

1- روابط دختر و پسر در ايران،دکتر علي اصغر احمدي

2- روانشناسي ژنتيک، محمود منصور

3- موج سوم، الوين تافلر، ترجمه شهين دخت خوارزمي