مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

شغل خياطي

تاريخچه

هنر خیاطی هنر رهگشای كار است كه هستی را جنبش درآورده و تازه تر از تازه می سازد و هنر ارزنده ای كه پوشش بیرونی هستی را جمال می بخشد. در زمان گذشته پارچه را روی اندام افراد قرار داده و فرم دلخواه در می آوردند و با كوك و سنجاق زده و اقدام به دوخت می كردند، یا برخی بر حسب تجربه و بدون الگو لباس را برش زده كه نیاز به چندین پرو داشت رفته رفته با پیشرفت علم و تجربه متدهای تدوین و بصورت كلاسیك در كشورهای مختلف رایج گردید. متد گرلاوین، متد فرانسوی، متد ژاپن، متد متریك و متد مولر آلمانی دو استاد فن خیاطی به نامهای (ویونت Vionnet و شانل Shanel ) كه حساسیت و استعداد خاصی نسبت به زیبایی شناسی و مسایل اجتماعی داشتند. تغییرات خطوط اندام و بدن را كشف كردند. با آنكه تعبیر و تفسیر این دو طراح متفاوت بود اما آنان را باید بوجود آورنده و مخترع اصلی لباس ساده و راحت امروز دانست.از آن جا كه پوشیدن لباس یك ضرورت است . هر كس این دین را نسبت به خودش احساس می كند كه ظاهر خود را به خوش آیند ترین شكل ممكن به جهانیان عرضه كند .بنابراین پوشاك باید رنگ و طراحی هنرمندانه و زیبا داشته باشد و هم آهنگ با شرایط محیط و باب روز باشد . پدید آمدن پوشاك امری تصادفی و خواستنی نبوده است . بلكه بر مبنای تفكرات و نیاز های اقلیمی ، مادی و معنوی اقوام به وجود آمد ، شكل گرفت و تحول یافت .

پوشاك باستان در قرون وسطی جای خود را به شكل ظاهری شكوهمند داد در عهد رنسانس پر زرق و برق شد و صورتی تجملی پیدا كرد و سپس در عصر نوین شكلی نامشخص و رمز گونه به خود گرفت . زمینه های شغل مزون لباس عروس و نامزدی _ تولیدی لباس و فروش آن _ چرم دوزی _ آموزش الیاف سنجی_ دبیری در این رشته _ طراحی لباس_ طراحی صحنه در صدا و سیما _ طراحی اندام _ تولید لباس بچه گانه _ زنانه دوزی _ مردانه دوزی _ دوختهای تزئینی _ خانه داری عمومی از جمله شغلهای مرتبط با رشته مذكور می باشد.

هدف و معرفی کلی رشته

لباس ازجمله ضروریات اولیه بشری می باشد و امروزه با پیشرفت تکنولوژی صنایع دوخت و بافت تهیه پوشاک دارای دو بعد صنعتی و تجاری است هنر ظریف خیاطی از دیرباز درایران به عنوان یک هنر اصیل همیشه مورد توجه بوده استتنوع طرحها و ر نگها و مدلها درمناطق ایران نیز گویای این مطلب است فراگیری این فن نه تنها گامی ملی درجهت خودکفایی است بلکه هنری است که زندگی فردی را هم اراسته می نماید .

طول دوره هر و مقاطع ادامه تحصیل :

طول دوره تحصیل 2 الی 5/2 سال بعد از انتخاب رشتهبه طول می انجامد و دروس به صورت نظری، عملی و کارآموزی درمحل تحصیل ارائه می شود فارغ التحصیلان این دوره می توانند درمقاطع بالاتر به تحصیلات خود ادامه دهند. خیاطی و طراحی لباس زنانه پایه اول شامل 31 واحد عمومی 22 واحد اختیاری 5/4 واحد مهارتی 30 واحد تکمیلی 5/8 واحد { قانون کار ، بهداشت و ایمنی کار، کارآفرینی ،کارورزی5/3 واحد}مي باشد.

قابلیتهای فارغ اتحصیلان و موقعیتهای شغلی

درحال حاضر یک خیاط موقعیت کاری خوبی دارد و حدود 80 % فارغ التحصیلان می توانند به صورت نیروهای کارآفرین و خود اشتغالی برای خودشان کارکنند ویا درمراکز تولیدی و طراحی های لباس فعالیت نمایند.درضمن می توانند به صورت استاد کار ماهر ویا نیمه ماهر درمراکزفنی و حرفه ای فعالیت نمایند.

رشته مهارتي : خياطي زمينه : صنعت گروه : پوشاك زير گروه : خياطي شماره رشته مهارتي : 306-201-16-1

پايه اول : 31 واحد مهارتي : 30 واحد تكميلي : 5/8 واحد اختياري : 4/5 واحد كد رايانه : 9862

توانايي :

دانش آموزان اين رشته پس از پايان دوره هاي مهارت قادر به انجام دوخت انواع لباس زنانه ، بچه گانه ، پيراهن مردانه و شوميزه زنانه و بچه گانه و روپوش ربد شامبر و شلوار پيژامه ... لكه گيري مي باشد.

عناوين دروس مهارتي :

1- نازك دوزي زنانه درجه (2) 2- طراحي لباس زنانه 3- كارآفريني

4- بهداشت و ايمني كار 5- قانون كار 6- الگو سازي و برش لباس زنانه

7- كارورزي 5/3 واحد

دروس اختياري :

1- تربيت بدني (3) 2- مباني و كاربرد رايانه 3- آمار و مدلسازي

4- رياضي (2) 5- الگو سازي و برش لباس مردانه 6- الگو سازي وبرش لباس زنانه

7- بچه گانه ودخترانه دوزي 8- طراحي لباس زنانه 9- مباني هنرهاي تجسمي

10- تاريخ هنر ايران 11- تاريخ هنر جهان 12- هندسه (1)

13- مرواريد بافي 14- پرده دوزي 15- راسته دوزي

16- سرمه دوزي 17- رودوزي سنتي درجه (2،1)

 

زمينه هاي اشتغال فارغ التحصيلان :

فارغ التحصيلان رشته ي خياطي مي توانند در زمينه هاي زير به كار اشتغال ورزند :

• فعاليت در كار هاي توليدي به عنوان سرپرست دوخت
• تاسيس آموزشگاه خياطي
• سري دوز پوشاك و پيراهن دوز زنانه ، مردانه ، بچه گانه

 

خیاطی لباس عروس

هنر خیاطی وبالاخص کلمه لباس واژه های پوشش تن پوش وپوشاک را تداعی می کند .لباس برای پوشاندن شکل اصلی بدن وتغییرشکل آن به نحوی زیبا به کار می رود یعنی لباس برای پوشاندن تن وننمایاندن آن است که برای هر طبقه ای قابل فهم است منشا اصلی پیدایش لباس محفوظ ماندن ( از سرما , گرما , عوامل طبیعی ) عفت پرهیزکاری ,زیبایی,وبا وقار بودن است.لباس هر انسان نشانه شخصیت وجودی اوست .انسان تا مادامی که به یک سلسله ارزش ها وبینشها معتقد ودلبسته باشد وبه طور کلی هنر با ارزش خیاطی نه تنها می تواند از سطوح اقتصادی خود نمایی کند بلکه همگام با اثرات گسترده تولیدی جلوه گر جنبه های گوناگون هنری نیز می تواند باشد

آشنايي با رشته خياطي لباس عروس :

يكي از رشته هاي شاخه كاردانش مي باشد كه زيرگروه خياطي است . اين رشته مطالبي در ارتباط با دوخت پيراهن مردانه و پوشاك بچه گانه و ترسيم الگو و دوخت مدلهاي دامن وبلوز و لباس و پولك دوزي و منجوق دوزي و اشك دوزي و گندمي دوزي و پيله دوزي و كمند دوزي و شماره دوزي با منجوق و مرصع دوزي و دوخت انواع لباس زنانه و بلوز دامن و كت و پالتو و شنل به عنوان پيش نياز و مهارت در دوخت لباسهاي نامزدي و شب و لباس عروس ارائه مي دهند و اگر ساعت مهارت هر درس وي 900 ساعت باشد معادل 4سال و اگر 1200 ساعت باشد معادل 6 سال تجربه براي وي محسوب خواهد شد .

واحدهاي رشته خياطي لباس عروس :

دانش آموز سال اول متوسطه با گذراندن واحد هاي عمومي قادر به انتخاب رشته خياطي لباس عروس در سال دوم تحصيلي مي باشد .

در سال دوم و سوم به همراه دروس عمومي و مهارتي شامل :

1- راسته دوزي 2- نازك دوزي زنانه درجه 2 3- پولك و منجوق دوزي

4- خياطي لباس شب و عروس 5- الگو سازي و برشكاري لباس زنانه

 

چگونگي ادامه تحصيل :

دانش آموزان سال سوم به شرط قبولي تا پايان شهريور و گذراندن كليه واحدها و مطالعه كتب و دروس رشته فني حرفه اي ( خياطي ) مي توانند در دوره كارداني دانشگاه آزاد و دولتي ادامه تحصيل دهند و پس از گذراندن دوره كارداني مي توانند در مقاطع بالاتر كارشناسي و كارشناسي ارشد ادامه تحصيل دهند و يا در آزمون تغيير رشته مراكز پيش دانشگاهي شركت نموده و در صورت قبولي صرف از نوع ديپلم در يكي از رشته هاي تجربي و رياضي فيزيك و انساني و هنر كه در آزمون تغيير رشته آن رشته شركت نموده ثبت نام و بعد از گذراندن دوره يك ساله پيش دانشگاهي و شركت در كنكور سراسري در صورت موفقيت به دانشگاه راه پيدا مي كنند و يا در دانشگاه جامع علمي كاربردي ادامه تحصيل مي دهند .

آينده شغلي :

فارغ التحصيلان پس از اخذ مدرك ديپلم خياطي مي توانند در زمينه هاي زير فعاليت كنند :

1- فعاليت در كارگاههاي توليدي

2- تاسيس آموزشگاه خياطي با مجوز سازمان فني حرفه اي

3- سري دوزي پوشاك و پيراهن

4- دوخت لباسهاي مجلسي و لباس شب و لباس عروس و تزئين لباس عروس

5- فعاليت مدارس كاردانش به عنوان مربي و سرپرست كارگاه

 

برخي اصطلاحات در خياطي

خیاط

خیاط یا دَرزی کسی است که به‌وسیله پارچه یا چرم می‌تواند پوششی برای انسان پدید آورد که انواع لباس های زنانه، مردانه و بچگانه توسط شغل خیاطی تولید و به بازار عرضه میگردد.

چرخ خیاطی

چرخ خیاطی وسیله‌ای است که برای دوختن جامه بکار می‌رود. چرخ خیاطی از وسایل به‌کاررفته توسط خیاط‌ها است. در فارسی تاجیکی این وسیله را ماشین دوزندگی می‌گویند. خیاطی یکی از هنرهای زیبا و صنعتی است که هم به شکل خانگی و هم به شکل صنعتی کاربرد دارد و امروزه علاوه بر اینکه در خانه به عنوان یک مهارت محسوب می شود، می تواند به عنوان یک ابزار اقتصادی و همچنین عامل صرفه جویی در وقت نیز محسوب گردد. چراکه به عنوان مثال تهیه و دوخت یک کیف دستی علاوه بر لذت استفاده از هنر دست خویش برای آدمی عامل اصلی در صرفه جویی اقتصادی و زمانی نیز بشمار می آید.

اصول مقدمات خیاطی عبارت است از شناخت کار و بکار گیری صحیح ابزار و لوازم اولیه و تبدیل آن به طرح و لباس مورد نظر بنابراین خیاط به کسی گفته می شود که با استفاده از لوازم و وسایل اولیه کار بتواند یک طرح مورد نظر را به بهترین شکل به یک لباس مناسب تبدیل کند.

 

ابزار و لوازم خیاطی

میز کار :

ارتفاع آن بین 90 تا 110 سانتی متر است و سطح ان صاف و محکم است. و طول و عرض آن بستگی به فضای اطاق یا سالن دارد.

کاغذ برش :

کاغذ های رنگی یا سفید بدون خط که برای برش الگوها استفاده می شود.

علامت گذار ها:

شامل مداد برای رسم الگو، مل یا صابون خیاطی برای رسم خطوط اطراف الگو روی پارچه ، رولت برای انتقال طرح الگو روی پارچه استفاده می شود و کاربن خیاطی که حرکت چرخشی رولت را به قسمت زیزین پارچه منتقل می کند.

وسایل اندازه گیری:

شامل سانتی متر یا خط کش ساده که برای اندازه گیری استفاده می شود، گونیا برای اندازه گیری به شکل زاویه قائم کاربرد دارد، خط کش تی که برای رسم خطوط موازی استفاده قرار می گیرد و پیستوله که برای رسم خطوط منحنی کاربرد دارد.

وسایل دوخت دستی:

شامل سوزن دوخت معمولی که انواع مختلف با ضخامت های متفاوت دارد، سوزن گلدوزی، سوزن ته گرد که معمولا هنگام الگو برداری استفاده می شود سوزن نخ کن وانگشتانه.

قیچی:

که یکی از ابزارهای ضروری خیاطی است ونسبت به نوع پارچه دارای ضخامت متفاوت است.

بشکاف:

که برای شکافتن درزهای ظریف به کار می رود.

نخ:

که دارای انواع متفاوت می باشدو شامل انواع نخ کوک، نخ پلی استر و نخ پنبه ای و نخ ابریشمی است.

انواع چرخ خیاطی

چرخ خیاطی دستی: رایج ترین نوع چرخ خیاطی خانگی می باشد و برای دوخت و دوز های ساده کاربرد دارد.

چرخ خیاطی الکتریکی ساده : مدل پیشرفته چرخ خیاطی های قدیمی می باشد و امکانات زیادی برای راحتی کار برروی آنها نصب شده است.

چرخ خیاطی صنعتی : همانطور که از نامش مشخص است در فعالیت های تولیدی و صنعتی کاربرد دارد.

چرخ خیاطی راسته دوزی : که به همین منظور راسته دوزی طراحی شده و دارای نوع طرفه می باشد. آموزش خیاطی تهیه الگوی اولیه اندام های نرمال , ناقص و مانکن مفهوم الگوی اولیه منظور از الگوی اولیه همان الگویی است که شخص با استفاده از وسائل کار و اندازه گیری دقیق توانسته تهیه کند وبا شناختی که از مفهوم الگو و دوخت دارد بتواند لباسی مناسب و بدون اشکال بدوزد. وسایل تهیه الگوی لباس کاغذ برش, خط کش , مداد , متر , گونیا , گونیای اشل , رولت , قیچی , سنجاق , دفتر یادداشت, تراش چسب .

انواع کاغذ کاغذهایی که معمولآ در رسم الگو مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از کاغذ گراف و کاغذ روغنی یا پوستی. اندازه گیری الگوهای اولیه اولین و مهمترین نکته برای خانمی که تصمیم به فرا گرفتن فن خیاطی دارد یاد گرفتن طرز اندازه گیری صحیح است . باید توجه داشت که هر قدر این کار دقیقتر انجام گیرد نتیجه مطلوبتر خواهد بود , موقع اندازه گیری باید نواقص اندامها را در نظر گرفت مثلآ شانه سمت راست افتاده است , بازوی سمت راست عظلانی تر است , در قسمت پشت و ستون فقرات خمیدگی دیده میشود , باسن برجسته تر از حد معمول است , سینه به نسبت باسن اختلاف زیادی دارد , در موقع اندازه گیری پی میبریم شخص مورد نظر اندام نرمال دارد یا بلعکس دارای اشکالات و نواقص اندامی است .

تهیه الگوی اولیه

برای طرح الکو ی اولیه آنچه مهم است اندازه گیری دقیق شخص است , برای این منظور ابتدا نواری بدور کمر بسته و شخصی که اندازه گیری میشود باید با زیر پوش باشد . بلندی جلو را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . بلندی پشت را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . بلندی پهلو را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . برای دور باسن کوچک متر را دور محل استخوان خاصره گذاشته اندازه گرفته یادداشت می کنیم . برای دور باسن بزرگ متر را روی برجسته ترین نقطه باسن گذاشته به طوری که بدور باسن حلقه زده و حالت چرخش داشته اندازه گرفته یادداشت میکنیم. دور کمر را هم به همین ترتیب از روی نواری که به دور کمر بسته ایم اندازه میگیریم . بلندی باسن کوچک را طوری اندازه میگیریم که یک سر متر زیر نوار , دور کمر باشد و آن را تا زیر متر که روی باسن کوچک است اندازه میگیریم بلندی باسن بزرگ را هم به همین ترتیب از زیر نواری که دور کمر بسته ایم تا زیر متری که دور باسن بزرگ است اندازه میگیریم. "