مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

زالو

زالو نوعی کرم حلقوی است. زالو حیوانی از گروه کرم‌های آبزی و از راسته آرواره‌داران است. بدن جانور قابلیت انقباض و انبساط فراوان دارد، طول بدن بین ۳ تا ۲۵ سانتیمتر و عرض بدن حدود ۱ سانتیمتر است. در جلوی بدن یک بادکش وجود دارد که مرکب از ۲ حلقه است و دهان در این ناحیه واقع شده‌است و در انتهای بدن یک بادکش مدور مرکب از ۷ حلقه دارد که توسط این بادکش خود را به یک نقطه متصل می‌کند و نقطه اتکایی است برای حرکت کردن.

زالو ۳ فک دارد و هر فک ۱۰۰ دندان دارد؛ یعنی یک زالو حدود ۳۰۰ دندان فوق‌العاده ریز دارد.

اکثر زالوها در اطراف آب‌های شیرین زندگی می‌کنند، در حالیکه بعضی گونه‌ها را می‌توان در خاکو همچنین اطراف دریاها یافت. شناخته‌شده‌ترین زالوها، مثل زالوهای دارویی که در زالودرمانی استفاده می‌شوند خون‌خوراک هستند و از خون مهره‌داران و همولنف بی‌مهرگان تغذیه می‌کنندبهرحال بیشتر گونه‌های زالوها شکارچی هستند و در درجه اول با بلع دیگر بی‌مهرگان تغذیه می‌کنند. در حال حاضر تقریباً ۷۰۰ گونه از زالوها شناخته شده‌اند، که ۱۰۰ تا دریایی، ۹۰ تا زمینی و بقیه آن‌ها از آرایه آب‌های شیرین هستند.

از لحاظ تاریخی زالوها در پزشکی (زالودرمانی)، برای گرفتن خون از بیماران استفاده می‌شده‌اند.سابقه عمل زالودرمانی به هندوستان و یونان قدیم باز می‌گردد که تاقرن هیجدهم و نوزدهم در اروپا و آمریکای شمالی ادامه یافت. در دوران مدرن، از زالو در مراحلی مانند چسباندن مجدد اجزای بدن در جراحی‌های ترمیمی و پلاستیکو درآلمان برای درمان آرتروز استفاده می‌کنند

آناتومی و فیزیولوژی

مثل دیگر حلقوی‌تباران زالو حیوانی بندبند است، اما بی‌شباهت به دیگر حلقوی‌تباران هیچ ارتباطی بین تقسیم‌بندی سطح خارجی بدن یک زالو و اندام‌های داخلی‌اش وجود ندارد.سطح بدن حیوان می‌تواند به ۱۰۲ حلقه تقسیم شود. درحالی که ساختار داخلی‌اش به ۳۲ بخش تقسیم شده است.از ۳۲ بخش داخلی بدن، ۴ تای جلویی اختصاص به قسمت سر دارد، که شامل مغز قدامی و یک مکنده است. بعد از سر ۲۱ بند بعدی، بخش میانی بدن متشکل از ۲۱ غده عصبی، دو اندام تناسلی، و ۹ جفت بیضه است. سرانجام۷بند آخر ترکیب شده‌اند تا دم و مغز خلفی جانور را تشکیل بدهند.

تولید مثل و نمو

زالوها هرمافرودیت هستند، به این معنی که هم اندام تناسلی ماده و هم نر را دارند (به ترتیب تخمدان و بیضه). زالوها با تکثیر متقابل تولیدمثل می‌کنند، و درهنگام آمیزش اسپرم منتقل می‌شود. زالوها مانند کرم‌های خاکی، برای نگهداری تخم‌هایشان از کمربند تناسلی استفاده کرده و آن‌ها را در پیله‌ای پنهان می‌کنند.

در حین آمیزش زالوها از تزریق زیرجلدی اسپرم خود استفاده می‌کنند. آن‌ها از یک اسپرماتوفر، که یک ساختار حاوی اسپرم است، استفاده می‌کنند. گاهی در کنار یکدیگر، در حالی که جلوی یکی رو به پشت دیگری است قرار می‌گیرند و هر زالو اسپرماتوفر خود را به اندام دیگری تزریق می‌کند که اسپرمش از آنجا راه خود را به طرف اندام تناسلی زنانه پیدا خواهد کرد. رشد لارو به عنوان یک سری از مراحل رخ می‌دهد. در اولین مرحله سلول تقسیم شده و موجب بوجود آمدن یک جوانه‌سای AB و CD می‌شودو در مرحله تقسیم سلولی میان‌چهر است که سیتوپلاسم بدون یاخته که تلوپلاسم نامیده می‌شود شکل می‌گیرد.تلوپلاسم به عنوان عامل تعیین‌کننده سرنوشت سلول D شناخته شده است.در مرحلهٔ۳ هنگام دومین تقسیم سلولی در بلاستومر CD تقسیمی نامساوی رخ می‌دهد. در نتیجه موجب بوجود آمدن یک سلول بزرگتر D در سمت چپ و یک سلول کوچکتر C در سمت راست می‌شود. این مرحله تقسیم نامساوی به تارچه،[۱۲]بستگی دارد و در پایان مرحلهٔ۳ سلول AB تقسیم می‌شود. در مرحله ۴ نمو، سلول‌های بنیادی میکرومرها و تلوبلاست‌ها تشکیل می‌شوند و در نتیجه، D quadrant برای تشکیل سلول‌های پیش‌ساز DM و DNOPQ تلوبلاست تقسیم می‌شود. در پایان مرحله ۶ زیگوت شامل ۲۵ میکرومر، ۳ ماکرومر(A, B وC)و ۱۰ تلوبلاست مشتق از D quadrant است.

تلوبلاست‌ها جفت‌هایی از پنج نوع مختلف (M, N, O, P, and Q) از سلولهای بنیادی جنینی هستند که ستون‌های بندبند سلول‌ها را در سطح بدن جنین شکل می‌دهند.سلولهای مشتق شده از تلوبلاست نوع M سلواهای مزودرم و مجموعهٔ کوچکی از سلول‌های عصبی را می‌سازد، سلولهای مشتق شده از تلوبلاست نوع N منجر به ساخت بافت‌های عصبی و تعدادی از اکتودرم شکمی می‌شود.Q در ساخت اکتودرم پشتی همکاری می‌کند و در زالوها O، P هم اثر هستند (دارای پتانسیل رشد یکسان) که اکتودرم جانبی تولید می‌کند. بهرحال تفاوت آن دو این است که P نسبت به O دسته بزرگتری از سلول‌های روپوست پشتی و جانبی تولید می‌کند.در کرم‌های لجن برکه، بی‌شباهت به زالوها، تلو بلاست‌های نوع O، P در همان مراحل اولیه نمو از هم مجزا می‌شوند و بنابراین سلولهای هم اثر نیستند.هر بخش از بدن زالو از یک سلول‌از نوع M، O، P و دو سلول از نوع N ،Q تشکیل شده است.

اکتودرم و مزودرم تنه به طور انحصاری از سلول‌های تلوبلاست از ناحیه‌ای به نام منطقه پیشرفت خلفی مشتق می‌شوند.سر زالو که از ناحیه بدون بندبند بیرون می‌آید، بوسیله اولین گروهی از میکرومرهایی که از سلول‌های A، B، C، D مشتق شده‌اند با ایجاد تقارن بین سلول‌های AD و BC شکل می‌گیرد.