فهرست مطالب

عنوان صفحه

پيشگفتار........... 1

مقدمه...... 3

فصل اول: كليات تحقيق

موضوع تحقيق........ 4

بيان مساله........ 4

اهداف تحقيق........ 4

اهميت تحقيق....... 4

پيشينه تحقيق........ 5

فرضيه هاي تحقيق........ 5

قلمرو تحقيق...... 6

روش تحقيق......... 6

روشهاي جمع آوري اطلاعات..... 6

محدوديت هاي تحقيق......... 7

واژه ها و اصطلاحات كليدي..... 7

فصل دوم: مباني نظري تحقيق

بخش اول

تشكلهاي صنفي...... 10

 

تاريخچه سنديكاهاي صنفي................................................................................... 11

اهميت واحدهاي صنفي در كشور.......................................................................... 11

نگاهي به نقش اصناف و سازمانهاي صنفي در جامعه............................................ 12

تعاريف.................................................................................................................. 13

نقش سازمانها و تشكلهاي صنفي در توسعه........................................................... 16

تقويت تشكلهاي صادراتي يك نياز اساسي............................................................. 18

تعاون...................................................................................................................... 25

تعاون به عنوان يك راهكار صنفي و ملي................................................................ 28

نتيجه گيري............................................................................................................ 35

الگويابي.................................................................................................................. 36

بخش دوم

اتاق بازرگاني بين المللي........................................................................................ 43

اتاق بازرگاني و صنايع كره..................................................................................... 47

اتاق بازرگاني و صنايع ملي مالزي.......................................................................... 60

اتاق بازرگاني لندن................................................................................................. 67

جايگاه واقعي اتاق بازرگاني در اقتصاد كشورهاا..................................................... 75

ويژگيهاي اصلي يك اتاق بازرگاني ايده آل............................................................ 86

 

عنوان صفحه

پارامترهاي اصلي براي مقايسه اتاقهاي بازرگاني..................................................... 88

جدول مقايسه اي اتاق بازرگاني ايران و ساير اتاقهاي بازرگاني پيشرفته دنيا........... 89

ويژگيهاي ساختاري محتوايي و عملكردي اتاق بازرگاني ايده آل و سنتي.............. 90

بودجه اتاق بازرگاني............................................................................................... 91

كاركنان اتاق بازرگاني............................................................................................. 92

فصل سوم: جامعه آماري

تاريخچه اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران....................................................... 94

سير تطور قانوني اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران.......................................... 105

قانون تشكيل اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران(1348).................................... 108

قانون اتاق بازرگاني و صنايع و معادن جمهوري اسلامي ايران(1373).................... 115

كميسيونهاي اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران................................................. 120

آئين نامه چگونگي تشكيل و اداره كميسيونهاي تخصصي اتاق ايران...................... 121

نمودار سازماني اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران............................................ 124

فهرست شعب اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران.............................................. 125

فهرست اتاق هاي بازرگاني مشترك ايران و ساير كشورهاي جهان........................ 126

فهرست بخش هاي بازرگاني سفارتخانه هاي خارجي كه با اتاق بازرگاني ايران

همكاري دارند........................................................................................................ 127

 

عنوان صفحه

بررسي كمي عملكرد و ارتباطات اتاق بازرگاني ايران............................................. 128

فهرست اتحاديه ها و سنديكاهاي داخلي كه با اتاق بازرگاني همكاري دارند.......... 129

شرايط نامزدي در هيات نمايندگان اتاق بازرگاني................................................... 131

كميته ايراني اتاق بازرگاني بين المللي.................................................................... 132

فهرست اعضاي كميته ايراني اتاق بازرگاني بين المللي........................................... 134

مدل تحقيق............................................................................................................. 137

فصل چهارم: روش تحقيق و تجزيه و تحليل داده ها

روش تحقيق.......................................................................................................... 138

روش هاي جمع آوري اطلاعات............................................................................ 138

معيارهاي مقبوليت تحقيق...................................................................................... 140

روش نمونه گيري و تعيين حجم نمونه................................................................. 143

ويژگي هاي كلي پاسخ دهندگان (نمودار).............................................................. 145

ويژگي هاي كلي پاسخ دهندگان (جداول).............................................................. 146

نمودار نتايج نظرسنجي از اعضاء اتاق بازرگاني...................................................... 149

فرضيه اول.............................................................................................................. 150

فرضيه دوم............................................................................................................. 153

فرضيه سوم............................................................................................................ 154

 

عنوان صفحه

خصوصيات يك عضو فعال از ديدگاه اعضاء (نمودار)............................................ 155

خصوصيات يك عضو فعال از ديدگاه اعضاء (جدول)............................................ 156

وظايف و فعاليت هاي اصلي اتاق بازرگاني از ديدگاه اعضاء (نمودار).................... 157

وظايف و فعاليت هاي اصلي اتاق بازرگاني از ديدگاه اعضاء (جدول).................... 158

فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادات

نتيجه گيري............................................................................................................ 159

معايب و نواقص اتاق بازرگاني............................................................................... 160

پيشنهادات.............................................................................................................. 179

بازتاب تحقيق اتاق بازرگاني در رسانه ها............................................................... 181

منابع و ماخذ.......................................................................................................... 182

ضمائم و پيوستها....................................................................................................

 

فهرست نمودارها و جداول

عنوان صفحه

نمودار شابلون بنچ ماركينگ....................................................................................... 40

نمودار مدل فرايند بنچ ماركينگ.................................................................................. 41

نمودار ساختار اتاق بازرگاني و صنايع كره.................................................................. 56

نمودار ساختار سازماني اتاق بازرگاين و صنايع ملي مالزي........................................... 66

نمودار ساختار اتاقي بازرگاني لندن............................................................................. 74

نمودار جايگاه واقعي اتاق بازرگاني در اقتصاد كشورها................................................. 75

جدول مقايسه اي اتاق بازرگاني ايران و ساير اتاق هاي بازرگاني پيشرفته دنيا................ 89

جدول بودجه اتاق بازرگاني....................................................................................... 91

نمودار سازماني اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران.................................................. 124

جدول شعب اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران...................................................... 125

جدول اتاق هاي بازرگاني مشترك ايران و ساير كشورهاي جهان................................... 126

جدول بخش‌هاي بازرگاني سفارتخانه‌هاي خارجي كه با اتاق‌بازرگاني ايران همكاري دارند................ 127

جدول بررسي كمي عملكرد و ارتباطات اتاق بازرگاني ايران......................................... 128

جدول تفكيك قاره اي بخش بازرگاني سفارتخانه هاي خارجي در ايران........................ 128

جدول اتحاديه و سنديكاهاي داخلي كه با اتاق بازرگاني همكاري دارند......................... 129

جدول اعضاي سازماني كميته ايراني اتاق بازرگاني بين المللي....................................... 134

جدول اعضاي انفرادي كميته ايراني اتاق بازرگاني بين المللي........................................ 135

نمودار مدل تحقيق.................................................................................................... 137

جداول روايي و اعتبار پرسشنامه................................................................................ 141

نمودار ويژگي هاي كلي پاسخ دهندگان...................................................................... 145

عنوان صفحه

جداول ويژگي هاي كلي پاسخ دهندگان..................................................................... 146

نمودار نتايج نظر سنجي از اعضاي اتاق بازرگاني......................................................... 149

جدول فرضيه اول..................................................................................................... 150

جدول رتبه بندي فراواني ها...................................................................................... 151

جدول فرضيه دوم.................................................................................................... 153

جدول فرضيه سوم.................................................................................................... 154

نمودار خصوصيات يك عضو فعال اتاق بازرگاني از ديدگاه اعضاء................................ 155

جدول خصوصيات يك عضو فعال اتاق بازرگاني از ديدگاه اعضاء................................ 156

نمودار وظايف و فعاليت هاي راهبردي و مهم اتاق بازرگاني از ديدگاه اعضا.................. 157

جدول وظايف و فعاليت هاي راهبردي و مهم اتاق بازرگاني از ديدگاه اعضا.................. 158

مقدمه:

هرچه كتب تاريخي را بيشتر ورق مي‌زنيم و ويژگي‌هاي اقتصادي- اجتماعي انسانها را در قرون گذشته بيشتر مورد بررسي قرار مي‌دهيم.‌ اين واقعيت بيشتر آشكار مي‌شود كه هم در‌ايران و هم در بسياري از جوامع انساني ريشه دار و فرهنگ مدار ديگر، همواره بازار و بازاريان و صاحبان صنايع و حرف و اصناف، بويژه در قالب تشكلهاي متمركز و نهادهاي مردمي نقش عمده‌اي در جريان امور اجتماعي داشته‌اند و بر جهات و ابعاد گوناگون امور زيستي جوامع خود اثر گذاشته‌اند.

از طرفي به مرور و بنابر مقتضيات زمان (نيازهاي متنوع و زياد جوامع)اين تشكلها هر روزه پيشرفته تر و گسترده تر شدند و تاثير و تنوع آن در جريان امور اقتصادي، اجتماعي، سياسي جوامع بيشتر از گذشته نمايان شد.

افزايش نوع، تعداد و حجم فعاليت‌هاي اقتصادي و تجاري منجر به پيچيدگي روابط بين صاحبان حرف و صنايع و‌ايجاد مشكلاتي در روند فعاليتهاي بازرگاني شد لذا‌ايجاد هماهنگي و سازماندهي فعاليتهاي بازرگاني و صاحبان حرف و صنايع و تشكلهاي صنفي ضرورتي اجتناب ناپذير بود و از آنرو بود كه تشكلهاي صنفي و سپس اتاقهاي بازرگاني بوجود آمدند.

بنابراين در پايان بايد گفت امروزه اهميت و تاثير اتاقهاي بازرگاني بر روند فعاليت‌هاي اقتصادي و تجاري آنقدر زياد است كه بر كسي پوشيده نيست.

موضوع تحقيق:

بررسي جايگاه و تاثير اتاق بازرگاني و صنايع و معادن در اقتصاد كشور.

بيان مساله:

تمامي‌اتاقهاي بازرگاني در سراسر دنيا، تاثيرگذاري زيادي بر شاخصهاي اقتصادي كشور دارند ودر مجموع به اقتصاد ملي ياري مي‌رسانند و البته اتاق بازرگاني‌ايران نيز ازاين امر مستثني نيست. براساس قانون، هدف از تاسيس اتاق بازرگاني كمك به فراهم نمودن موجبات رشد و توسعه اقتصاد كشور، تبادل افكار و بيان آراء و عقايد مديران صنعتي، معدني، كشاورزي و بازرگاني مي‌باشد. لذا به منظور بررسي جايگاه واقعي اتاق بازرگاني و تاثير مهم آن بر اقتصاد كشور و رهنمود دادن به آن جهت بسط فعاليت خود موضوع پايان نامه خود را دراين رابطه برگزيده ام. همچنين سوالات تحقيق عبارتنداز:

1-‌ آيا اتاق بازرگاني تاثيرگذاري زيادي بر شاخصهاي اقتصادي كشور دارد؟

2-‌ آيا اعضاء (اشخاص حقيقي و حقوقي) در فعاليتهاي اتاق بازرگاني مشاركت زيادي دارند؟

3-‌ آيا اعضاء از عملكرد اتاق بازرگاني رضايت دارند؟

اهداف تحقيق:

1- بهبود و ارتقاء جايگاه اتاق بازرگاني براي انجام كاراتر و اثربخش‌تر فعاليت‌ها و وظايف خود در سطح خرد و كلان.

2- بهبود و ارتقاء عملكرد اتاق بازرگاني در زمينه‌هاي توليدي، بازرگاني و خدماتي.

3- بهبود و ارتقاء فعاليت‌هاي اتاق بازرگاني در بسط و توسعه بخش خصوصي.

4- شناخت عوامل موثر بر مشاركت بيشتر اعضاء در فعاليت‌هاي اتاق بازرگاني.

5- جذب و ارتقاء رضايت اعضاء از عملكرد اتاق بازرگاني در سطح خردوكلان.

اهميت تحقيق:

1- جايگاه ويژه بخش خصوصي در تصميم گيري‌ها و مشاركت فعالانه اين بخش در اتاق‌هاي بازگاني كشورهاي توسعه يافته،اين اتاقهاي بازرگاني را به موقعيتي رسانده است كه مي‌توانند نقش بسيار فعالي را در سطح اقتصاد خردوكلان و توسعه بازرگاني خارجي‌ايفاء كنند. اما اتاق بازرگاني و صنايع و معادن‌ايران به دليل عوامل دروني و بيروني و فضاي حاكم بر آن هنوز نتوانسته است به جايگاه واقعي خود دست يابد بنابراين شناخت دلايل موفقيت‌هاي اتاق بازرگاني ساير كشورها و استفاده از تجربيات آنها براي رفع موانع رشد و توسعه اقتصادي كشور يك ضرورت است.

2- در تمام دنيا اتاق‌هاي بازرگاني آدرس‌هاي شناخته شده‌اي براي شركت‌ها و سازمانهاي ديگر در ساير كشورها هستند و به همين دليلاين اتاقهاي بازرگاني در تمام كشورها فعاليت وسيعي را در زمينه بازرگاني به عهده دارند و اتاق بازرگاني‌ايران نيز ازاين امر مستثني نيست. اما بدليل ساختار خاص آن و تصميم گيري متمركز معمولاً عده كمي‌از اعضاء ازاين نوع ارتباط (خدمات) با كشورهاي خارجي سود مي‌برند. در واقع اتاقهاي بازرگاني كشورهاي پيشرفته محل اتصال شركت‌هاي داخلي و خارجي هستند. امااين نقطه اتصال در اتاق بازرگاني و صنايع و معادن‌ايران تبديل به گلوگاهي شده است كه اعضاي آن نمي‌توانند بطور مساوي از امكان ارتباط خود با همكارانشان در كشورهاي ديگر بهره ببرند.

3- فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصادي كشور، تبادل افكار و بيان آراء و عقايد مديران صنعتي، معدني، كشاورزي و بازرگاني مهمترين وظيفه و هدف اتاق بازرگاني‌ايران است. وظايفي كه اگر در تمامي‌سالهاي فعاليتاين اتاق تنها درصد‌اندكي از آنها تحقق مي‌يافت وضعيت اقتصادي كشور قطعاً به گونه‌اي ديگر بود.

4- اتاق بازرگاني مشاور سه قوه و مشاوره اعضاي خودش هم هست واين دو مشاوره‌ايجاب مي‌كند كه عكس العمل‌هاي قوانين اقتصادي و روش‌هاي اقتصادي در جامعه را دريافت كند و نارسايي‌ها و كمبودها را به سه قوه منتقل كند و از سوي ديگر بايد اقدامات سه قوه را در مراحل مختلف براي اعضاء تبيين كند ولي متاسفانه اتاق بازرگاني نتوانسته استاين وظيفه اصلي و قانوني و مهم خود را به درستي انجام دهد. لذا براي بيشتر آشكار نمودن جايگاه موثر اتاق بازرگاني در اقتصاد كشور ضروري است تحقيقات مختلفي دراين زمينه انجام گيرد بنابراين نگارنده بااين فرض به موضوع مورد نظر پرداخته است.

پيشينه تحقيق:

نگارنده بعد از تحقيق و بررسيهاي زياد و مراجعه به مركز مدارك علمي‌ ايران و برخي دانشگاههاي معتبر دريافته است كه از سال تاسيس اتاق بازرگاني (1348) تا كنون در زمينه اتاق بازرگاني و يا هر كدام از مولفه‌هاي مرتبط با آن (ماليات، بيمه، كشاورزي، اقتصاد، حمل و نقل،…) هيچ فعاليت تحقيقاتي (تحت هر عنوان پروژه، پايان نامه، رساله،…) در هيچ كجاي كشور انجام نشده است واين كار تحقيقاتي براي اولين بار در كشور انجام مي‌گيرد. همچنين نگارنده دراين تحقيق فقط از برخي مقالات، مصاحبه‌ها، گزارش يا سخنراني‌هايي در ارتباط با موضوع تحقيق استفاده نموده است.

فرضيه‌هاي تحقيق:

1- اتاق بازرگاني بيشترين تاثير را بر شاخصهاي اقتصادي كشور دارد.

2- اعضاء در فعاليت‌هاي اتاق بازرگاني مشاركت زيادي دارند.

3- اعضاء از فعاليتهاي اتاق بازرگاني رضايت دارند.

قلمرو تحقيق:

قلمرو تحقيق از بعد زماني، مكاني، و موضوعي به شرح ذيل مي‌باشد:

قلمرو زماني:

از سال 1381 تا 1382.

قلمرو مكاني:

تمامي‌اتاق‌هاي بازرگاني و صنايع و معادن سراسر كشور.

قلمرو موضوعي:

بررسي جايگاه اتاق بازرگاني و صنايع و معادن‌ايران.

روش تحقيق:

اهداف و ماهيت موضوع پژوهش و امكانات اجرائي آن مهمترين عوامل تعيين كننده روش تحقيق مي‌باشد مراد از انتخاب روش تحقيقاين است كه مشخص كنيم چه روش تحقيقي براي بررسي يك موضوع لازم است. بعبارت ديگر هدف از انتخاب روش تحقيقاين است كه محقق مشخص نمايد چه شيوه و روشي را اتخاذ كند تا او را هرچه دقيقتر، سريعتر و ارزانتر در دست يابي به پاسخ يا پاسخهايي براي پرسشهاي تحقيق مورد نظر ياري رساند.

بنابراين دراين بررسي روش تحقيق كتابخانه‌اي و ميداني و نوع آن نيز كاربردي مي‌باشد.

روشهاي جمع آوري اطلاعات:

1- تحقيقات كتابخانه‌اي.

2- تحقيقات ميداني.

3- مصاحبه و مشاهده.

1- تحقيقات كتابخانه‌اي:

با مراجعه به كتابخانه‌هاي تخصصي و دانشگاهي مختلف و تحقيق از منابع و ماخذ گوناگون، گزارشات و اطلاعات موجود، قسمتي از اطلاعات لازم از ميان كتابها، مجلات، روزنامه‌ها، سخنراني‌ها، مقالات اقتصادي و مديريتي گوناگون، مصاحبه‌ها و همچنين استفاده از منابع مختلف اينترنتي بدست آمده است.

2- تحقيقات ميداني:

به منظور جمع آوري قسمتي از اطلاعات مورد نياز از پرسشنامه نيز استفاده شده است. بصورتي كه 12 سوال براي 3 فرضيه، 3 سوال براي آگاهي از نظرات اعضا (در تدوين قسمتي از نتيجه گيري) و 8 سوال براي آشنايي با ويژگيهاي كلي پاسخ دهندگان در نظر گرفته شده است كه پرسشنامه پيشنهادي بعد از 15 بار اصلاح، نهايي گرديده و در نهايت 6000 پرسشنامه با استفاده از آدرسهاي موجود در CD اتاق بازرگاني براي اعضاء و ساير اتاقهاي بازرگاني در سراسر كشور ارسال شد تااين اتاقها در اولين فرصتاين پرسشنامه‌ها را در اختيار اعضا قرار داده و پس از تكميل آنها را جمع آوري و ارسال نمايند.

همچنين براي جمع آوري پرسشنامه‌هاي مزبور قرار داد پست جواب قبول با اداره پست منعقد گرديد، كه در پايان نيز بعد از ارسال پرسشنامه‌هاي تكميلي توسط اعضا و ارايه پاسخ‌ها به كامپيوتر، داده‌هاي موجود پردازش و سپس اطلاعات مورد نظر توليد گرديد.

3- مصاحبه و مشاهده:

از آنجايي كه اساساً در كشور ما بسياري از اطلاعات بصورت شفاهي است بگونه‌اي كه شايد در كمتر گزارش و يا كتاب مكتوبي بتوان آنها را يافت بنابراين ضرورت داشت كه با برخي از متخصصين ، اعضاء و مسئولين اتاق بازرگاني مصاحبه و از نقطه نظرات آنان استفاده شود.

محدوديتهاي تحقيق:

1- نبود كتاب جامع كامل و خاصي در زمينه اتاق بازرگاني (كمبود منابع علمي).

2- نبود سوابق تحقيقاتي پيرامون اتاق بازرگاني.

3- عدم همكاري صميمانه در ارايه اطلاعات توسط مسئوولين اتاق بازرگاني.

4- طبقه‌بندي بودن مدارك، اسناد و برخي اطلاعات موردنظر از نظر دسترسي به ‌آنها.

5- تمركز و انحصار اطلاعات مورد نياز فقط در اتاق بازرگاني و عدم يافت آن در سازمانها و وزارتخانه‌هاي مرتبط با اتاق بازرگاني مانند سازمان مديريت و برنامه‌ريزي، وزارت امور اقتصادي و دارايي، وزارت بازرگاني، وزارت صنايع و معادن، مركز توسعه صادرات‌ايران،… .

6- كمبود زمان در اختيار براي ادامه و تكميل كار تحقيقاتي.

7- كمبود منابع مالي.

واژه‌ها و اصطلاحات كليدي:

1- اقتصاد: اقتصاد رفتار يك جامعه را در چگونگي استفاده از منابع محدودش از قبيل (زمين، كار، سرمايه) براي توليدو به منظور مبادله و مصرف مورد مطالعه قرار مي‌دهد.

(اقتصاد كلان/ يوسف فرجي/ ص 2)

2- اقتصاد خرد: تصميمات اشخاص و موسسات يا بنگاهها را در يك بازار مطالعه مي‌كند و به بررسي اقتصاد در يك سطح كوچك مي‌پردازد. حتي دراين حوزه اقتصاد مي‌توان به بررسي رفتار سياستمداران و كارمندان پرداخت. مطالعهاين بخش از علم اقتصاد بيشتر در حيطه فعاليت توليد كننده، مصرف كننده و كارگر و كارفرما در اقتصاد متمركز است.

(اقتصاد كلان/يوسف فرجي/ ص 3)

3- اقتصاد كلان: مطالعه در سطح وسيع است. دراين شاخه به جاي ارتباط با بازارهاي فردي، مصرف كننده و توليد كننده، اقتصاد را به عنوان يك موضوع كلي بررسي مي‌كند در اقتصاد كلان به جاي بررسي قيمت‌ها و ستاده‌ها و نيز ميزان فروش در بازارهاي فردي، توليد كلي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. در اقتصاد كلان موضوعاتي نظير سطح عمومي‌قيمت‌ها، نرخ اشتغال ملي، مجارج دولت، كسري بودجه، نرخ بهره و عرضه پول ملي مد نظر مي‌باشد.

(اقتصاد كلان/ يوسف فرجي/ ص3)

4- سياست مالي: سياست مالي تغيير در سطح مجارج، مالياتها و استقراض دولت به منظور دستيابي به اهداف اقتصاد ملي مانند اشتغال كامل، ثبات قيمتها، رشد اقتصادي و تعادل در تراز پرداختهاي خارجي مي‌باشد.

(كتاب پول، ارز و بانكداري/ يوسف فرجي/ ص 185)

5- سياست پولي: عبارت از سياستهايي كه بوسيله ابزارهاي گوناگوني مانند عمليات بازار باز، سياست تنزيل و ذخيره قانوني بر عرضه پول اثر مي‌گذارد و هدف از اعمال آن دستيابي به يك سري اهداف مياني و نهايي اقتصادي از قبيل اشتغال كامل، ثبات قيمتها، رشد اقتصادي و… مي‌باشد.

(كتاب پول، ارز و بانكداري/يوسف فرجي/ ص205 و 319)

6- سرمايه گذاري خارجي: عبارت از دارايي كه مي‌تواند بصورت نقد، كارخانه، ماشين‌آلات و قطعات آنها، ابزار، حق الاختراع و خدمات تخصصي و امثال آن به منظور انجام فعاليتهاي توليدي، بازرگاني و خدماتي در زمينه‌هاي گوناگون مانند صنعتي، معدني، كشاورزي، حمل و نقل،… توسط اشخاص حقيقي و حقوقي خارجي انجام گيرد.

(قانون حمايت از سرمايه‌هاي خارجي/ وزارت اموراقتصادي ودارايي/ ص1)

7- سرمايه گذاري داخلي: عبارت از دارايي كه مي‌تواند بصورت نقد، كارخانه، ماشين‌آلات و قطعات آنها، ابزار، حق الاختراع و خدمات تخصصي و امثال آن به منظور انجام فعاليتهاي توليدي، بازرگاني و خدماتي در زمينه‌هاي گوناگون مانند صنعتي، معدني، كشاورزي، حمل و نقل،… توسط اشخاص حقيقي و حقوقي داخلي انجام گيرد.

8- توسعه: تغيير در زمينه‌هاي اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي توسعه نام دارد و بعبارت ديگر مجموعه اقداماتي كه منجر به پيشرفت در زمينه‌هاي مختلف اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي مي‌گردد.

(مجله تدبير/ شماره 92/ خرداد 1378)

9- توسعه اقتصادي: مجموعه اقداماتي كه منجر به پيشرفت و دگرگوني اقتصادي مي‌گردد توسعه اقتصادي نام دارد.

10- خصوصي سازي: خارج نمودن فعاليتهاي اقتصادي تحت نظر دولت و نهادها و سازمانهاي وابسته به آن و واگذاري آنها به بخش خصوصي به منظور نيل به اهداف خاص اقتصادي.

11- بسترسازي:‌ ايجاد زيربنا و ساختار لازم جهت مساله مورد نظر.

12- اعضاء: اشخاص حقيقي و حقوقي عضو اتاق بازرگاني.

13- اتاق بازرگاني: اتاق بازرگاني و صنايع و معادن جمهوري اسلامي‌ايران موسسه‌اي غير انتفاعي است كه داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي مي‌باشد.

(قانون اتاق بازرگاني‌ايران/ مصوب پانزدهم اسفندماه 1369/ ماده 2)

14- اتاق اصناف: سازماني است كه به موجب قانون نظام صنفي تشكيل مي‌گردد و داراي شخصيت حقوقي است.

15- حقوق اعضاء: حقوقي است كه به موجب قانون، هر يك از اعضا اتاق بازرگاني آنرا دارا مي‌باشند.

16- قوانين كار: مجموعه قوانين و مقرراتي است كه روابط بين كارفرما و كارگر را تنظيم مي‌نمايد.

17- قوانين ماليات: مجموعه قوانين و مقرراتي است كه سهم دولت را از منابع درآمدي اشخاص حقيقي و حقوقي مشخص مي‌كند.

18- قوانين بيمه: قوانيني هستند كه به موجب آن اشخاص حقيقي و حقوقي با پرداخت مبلغي به عنوان حق بيمه راساً مشمول مقررات تامين اجتماعي و حق استفاده از مزاياي مقرر در اين قانون را دارند.

(مجموعه قوانين و مقررات كار و تامين اجتماعي چاپ ششم سال 1379 ص 318)

19- قرارداد: قرارداد عبارتست از ذكر مشخصات، ويژگيها و شرايط موجود و لازم بين طرفين در باب يك موضوع يا فعاليت بصورت كتبي و رسمي.

20- راهكار: عبارت از راه حل يا پاسخي منطقي، علمي‌و تجربي جهت رفع مشكل يا مساله مورد نظر.