مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب:

عنوان صفحه

- فصل اول(طرح تحقيق)

1-1 مقدمه............................................................................................................. 2

1-2 اهداف پژوهش .............................................................................................. 4

1-3 روش پژوهش ................................................................................................ 4

1-4 ابزارهاي پژوهش ............................................................................................ 4

1-5 پيشينه ي پژوهش ........................................................................................... 5

1-6ضرورت پژوهش ........................................................................................... 6

1-7 پرسشهاي پژوهش .......................................................................................... 7 81-8 كليد واژه ها ................................................................................................. 7

-فصل دوم شناخت كلي منطقه

2-1 جاذبه هاي طبيعي و جغرافيايي استان لرستان .................................................... 11

2-2 شرايط آب و هوايي......................................................................................... 11

2-3زبان و گويش................................................................................................ 12

2-4دين و مذهب................................................................................................. 12

2-5 پيشينه تاريخي خرم آباد.................................................................................. 13

2-6 موقيت جغرافيايي شهرستان خرم آباد................................................................ 13

2-7 تقسيمات كشوري............................................................................................ 14

2-8وضعيت اقليمي و توپوگرافي شهرستان خرم آباد................................................. 14

2-9پوشش گياهي شهرستان خرم آباد....................................................................... 14

2-9-1 نوع درختان جنگل .................................................................................... 15

2-9-2 گياهان دارويي............................................................................................. 15

2-9-3 گياهان دارويي شهرستان خرم آباد ............................................................. 15

2-10 مناطق ديدني و تفرجگاه هاي طبيعي شهرستان خرم آباد.................................... 18

2-11 آثار باستاني و تاريخي شهرستان خرم آباد ....................................................... 18

- فلک‌الافلاک يا دژ شاپورخواست ......................................................................... 19

- سنگ‌ نبشته ........................................................................................................ 19

- پل شکسته يا پل شاپوری .................................................................................... 20

- گرداب سنگی...................................................................................................... 21

- مناره آجري ...................................................................................................... 21

- آسياب گبري....................................................................................................... 21

2-12 صنايع دستي و سوغات لرستان ..................................................................... 22

7- قاليبافي........................................................................................................... 22

گليم بافي............................................................................................................... 22

- جاجيم بافي(موج بافي) ....................................................................................... 22

- ورشو سازي ....................................................................................................... 22

- نقشه شهرستان خرم آباد ...................................................................................... 24

- تصاوير............................................................................................................... 25

 

- فصل سوم: ادبيات تحقيق

3-1 شناخت اديان ................................................................................................. 30

3-2توتميسم........................................................................................................... 32

3-2-1 منع هاي توتمي .......................................................................................... 22

3-2-2 توتميسم در زمان حال ................................................................................ 32

3-3مانا ................................................................................................................ 33

3-4 تابو ............................................................................................................... 34

3- 5فتيش ............................................................................................................ 36

3-6 قرباني ........................................................................................................... 37

مفهوم امر مقدس..................................................................................................... 37

3-8 زيارت............................................................................................................ 40

3-8-1 زيارت در قرآن و احاديث .......................................................................... 40

3-9 انسان شناسي و مطالعه دين ............................................................................. 41

3-9-1 تعريف دين از ديدگاه انسان شناسان و جامعه شناسان..................................... 43

3-9-2 نظريه ي كاركرد گرايي................................................................................. 46

3-9-2-1 درباره ي مالينوفسكي............................................................................... 46

3-9-2-2 نظريه ي مالينوفسكي درباره ي كاركردهاي مذهب ..................................... 47

3-9-2-3 درباره ي آلفرد رجينالد رادكليف – براون ................................................. 48

3-9-3 نظريه كاركردگرايي نوين.............................................................................. 50

3-9-4 نظريه انسان شناسي نمادين و تفسيري........................................................... 51

3-9-4-1 دين به مثابه نظام نمادها........................................................................... 51

3-9-4-2 ديدگاه كيلفورد گيرتز .............................................................................. 52

 

- فصل چهارم شناخت زيارتگاه هاي شهرستان خرم آباد

4-1 امازاده گان...................................................................................................... 55

4-2 امام زاده زيدبن علي(ع)................................................................................... 57

4-2-1 توصيف مكان امام زاده ................................................................................ 58

4-2-2 آيين ها و باورها ....................................................................................... 60

- سفره هاي نذري.................................................................................................. 61

- تعريف سفره....................................................................................................... 61

- سفره بي بي سه شنبه ........................................................................................... 61

- سفره حضرت رقيه (س)...................................................................................... 62

- سفره حضرت ابوالفضل (ع)................................................................................. 62

- نذر فرزند يكدانه ............................................................................................... 63

- نذر پول ............................................................................................................. 63

- نذر لوازم ........................................................................................................... 64

- نذر شمع ........................................................................................................... 64

- نذر قفل و پارچه سبز ........................................................................................ 65

- نفرين كردن دشمن.............................................................................................. 65

- نذر آجيل مشگل گشا ......................................................................................... 66

- نذر شيريني, شكلات ......................................................................................... 67

- حنا گرفتن ........................................................................................................ 67

- گرو گرفتن......................................................................................................... 68

- آيين چهل منبر.................................................................................................... 68

- بست نشتن ....................................................................................................... 69

- برگزاري اعياد و عزاداريهاي مذهبي ...................................................................... 69

- اعمال ناثواب...................................................................................................... 69

تصاوير.................................................................................................................. 70

4-3 امام زادگان دو برادران(سيد علي و سيد ابوالوفاء)(ع).......................................... 73

4-3-1 توصيف مكان امام زاده ................................................................................ 73

4-3-2 آيين ها و باورها ..................................................................................... 74

تصاوير .............................................................................................................. 75

4-4 امام زاده عبدالله: (شازه عبدالله).......................................................................... 77

4-4-1 معماري بنا.................................................................................................. 77

4-4-2 توصيف مكان امام زاده ................................................................................ 77

4-4-3 آيين ها و باورها ........................................................................................ 78

- قفل و دخيل ..................................................................................................... 78

- درختان مقدس.................................................................................................... 79

تصاوير ................................................................................................................. 81

4-5 امام زاده پير شمس الدين ................................................................................ 85

4-5-1 معماري بنا ................................................................................................. 85

4-5-2 آيين ها و باورها ........................................................................................ 86

- ديارگه ............................................................................................................... 86

- خاك مقدس ..................................................................................................... 86

- سنگ هاي پيشگويي .......................................................................................... 86

- قسم خوردن........................................................................................................ 87

- روايات............................................................................................................... 87

- شفاي بيماران رواني ............................................................................................ 88

- درختان مقدس ................................................................................................... 88

- قرباني............................................................................................................... 89

- تذكره ................................................................................................................ 89

اعمال ناثواب ......................................................................................................... 90

تصاوير.................................................................................................................. 92

4-6-1 امام زاده حيات الغيب.................................................................................. 95

4-6-2 معماري بنا ................................................................................................. 96

4-6-3 توصيف مكان امام زاده ................................................................................ 96

4-6-3 نذورات امام زاده......................................................................................... 97

4-6-4 آيين ها و باورها ........................................................................................ 98

- قسم خوردن........................................................................................................ 98

- رواياتي درباره امام زاده ....................................................................................... 98

تصاوير ................................................................................................................. 100

 

- فصل پنجم تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش

تجزيه و تحليل يافته ها........................................................................................... 104

نقدس مکانی امامزاده ها ......................................................................................... 107

زیارت کردن ......................................................................................................... 107

قربانی کردن .......................................................................................................... 108

روایتها .................................................................................................................. 109

کارکردها ............................................................................................................... 110

کارکردهای روانی .................................................................................................. 111

کارکردهای اقتصادی .............................................................................................. 112

کارکردهای سیاسی ................................................................................................. 114

کارکردهای اجتماعی .............................................................................................. 114

 

فهرست منابع

چكيده:

دين به نوبه ي خود اساس آيين ها و باورهاي نوع بشر را تشكيل مي دهد و به همراه اعتقادات ديني از اجزاء جدايي ناپذير هر فرهنگي مي باشند, به شكلي كه همواره در طول تاريخ زندگي انسانها با آنها همراه بوده و هيچ دوران و مكاني نبوده كه دين در آن حضور نداشته باشد و به همين دليل است كه مي توان انسان امروز را به عنوان موجود دين ورز معرفي نمود.

امام زادگان , آيين ها و مناسكي كه در اين اماكن برپا مي شود از جمله ميراث معنوي و فرهنگي در هر جامعه اي هستند و بر روي زندگي فردي و اجتماعي مردم تاثير به سزايي دارند.از آنجا كه مردم شناسي علم مطالعه ي باورها و رفتارهايي است كه به واسطه ي عضويت در يك جمع كسب مي شود , شناسايي اين ميراث از جمله وظايف مردم شناسان بشمار مي رود.

آنچه اين پژوهش به دنبال آن بوده بررسي مردم شناختي آيين ها و باورهايي است كه در ارتباط با امام زادگان شهرستان خرم آباد وجود دارد و سعي شده تا با يك ديد مردم شناسانه اين مقوله مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد.

 

بخش اول:

 

كليات پژوهش

 

 

 

 

فصل اول

1-1 مقدمه:

آيين ها و باورهاي عوام از نوع معيشت انسان برخاسته است و از گذشته هاي دور سينه به سينه و نسل به نسل به امروز رسيده و همچنان در بين مردم جاري و ساري است.اين اشكال فرهنگ غير مادي از سوي مردم با تغيير در احوال اجتماع و محيط تغيير شكل داده و باز زايي مي شوند در نهايت احساس هويت ملي را براي جامعه به ارمغان مي آورند.در اين بين برخي از اين آيين ها و باورها در حوزه ي دين قرار دارند ,حوزه اي كه جزء جدايي ناپذير هر فرهنگي است و در فرهنگ مادي و غير مادي ظهور يافته و با نظام هاي مختلف زندگي بشري مانند نظام خانواده , ازدواج و... تعامل دارد و مي توان آن را گسترده ترين نهاد زندگي بشري دانست.

باور داشتهاي مذهبي از اركان هر ديني هستند و در هرجامعه اي بيانگر حقايق معيني كه همه افراد آن جامعه صادقانه به آنها معتقدند.

در فرهنگ ايراني قبل از اسلام و در ديانت زرتشت پيامبر باستاني ايرانيان دستوراتي براي ياد كردن روح در گذشتگان مقرر شده است و اين احترام به مردگان در خاطره ي قومي مردمان اين سرزمين به يادگار باقي مانده است. بعد از ورود اسلام و با توجه به همجواري ايران و موطن اصلي اسلام يعي كشورهاي عربستان و عراق فعلي عده ي قابل توجه اي از نوادگان پيامبر اكرم (ص) كه از جور حاكمان زمان خود به ستوه آمده بودند به اين ديار سفر كرده و در نقاط مختلف پراكنده شده اند و حضور آنان در بين مردم باعث شد كه خيلي زود با اين امام زادگان انس بگيرند و پس از رحلت ايشان نيز نام و يادشان را گرامي دارند و ارواح آنان را واسط بين خود و خداوند براي كسب حاجاتشان قرار دهند.

لرستان پيشينه ای فراتاريخ دارد ، آثار مادی و معنوی اين سرزمين، نمودگار اين ديرينگی شکوهمند است. در اين سزمين مفرغ و بلوط نيز تعداد زيادي از امام زادگان آرميده اند و حتي در مواردي محل اقامت آن بزرگواران را كه مدتي در آنجا مي زيسته اند به شكل بقعه ساخته اند و مورد تكريم قرار مي دهند و آيين ها و باورهاي خاصي را در ارتباط با آنها دارند.

اين پژوهش شامل پنج فصل مي باشد و تعداد پنج امام زاده موجود در شهرستان خرم آباد مورد بررسي قرار گرفته و سعي بر اين بوده تا سر حد امكان به ديده ها و شنيده ها بسنده شود و از هر نوع قضاوت ارزشي پرهيز شود.بايد توجه داشت كه در اين پژوهش ما به صدق و كذب گزاره‌هاي ديني، ‏باورهاي فرهنگي و به درست وغلط بودن ‏اعتقادات فرهنگي جامعه مورد مطالعه نمي پردازيم.

فصل اول شامل طرح تحقيق است كه در آن اهداف, انگيزه ها,ضرورت, پرسشها , پيشينه و روش تحقيق ذكر شده است .

در فصل دوم بررسي اجمالي از جامعه ي مورد نظر صورت گرفته كه شامل شناخت شهرستان خرم آباد از منظر جغرافيايي و آثار باستاني و تاريخي است.

در فصل سوم تعاريف و نقطه نظرات انديشمندان انسان شناسي و جامعه شناسي درباره ي بنيان هاي اديان ابتدايي و تعريف دين بيان شده و از نظريات كاركردگرايي و انسان شناسي نمادين و تفسيري به منظور تحليل آيين ها و باورهاي مذهبي استفاده شده است.

فصل چهارم به شناخت امام زاده هاي شهرستان خرم آباد از منظر تاريخي, شجره شناسي, مكان جغرافيايي و معماري حرم آنها و نيزآيين ها و باورهايي كه در باره هريك از آنها در بين مردم منطقه از گذشته ها تا كنون وجود داشته اختصاص دارد.

نهاﻳﺘﴽ در فصل پنجم به تجزيه و تحليل مردم شناختي يافته هاي پژوهش پرداخته شده است.

بي شك اين پژوهش نيز به نوبه ي خود داراي كاستي هايي است كه اميد است با راهنمايي اساتيد فرزانه مرتفع گردد.

 

1-1 -1بيان مساله:

امروزه نياز به شناخت و نگرش علمي از فرهنگ عامه به عنوان يك اصل پذيرفته شده و زمينه ي بسياري از پژوهشهاي علمي را فراهم آورده است.از آنجا كه دين و ايدئولوژي هاي ديني نقش بسيار پررنگي در زندگي انسانها ايفا مي كنند, همواره يكي از دلمشغولي هاي بسياري از مردم شناسان شناخت, تجزيه و تحليل نگرشهاي مردم نسبت به اماكن مقدس از جمله امام زاده ها و نيز مناسكي است كه در حوزه ي اين مكان ها برگزار مي شود.

بسياري از مردم به اين اماكن مراجعه مي كنند و با استفاده از دخيل بستن و نذر ونياز مي خواهند تا زندگي و آينده شان سروسامان بگيرد و احيانا مشكلات و گرفتاري هاي ناشي از زندگي روزمره را با توسل به اين اماكن مقدس برطرف كنند , اين مسائل جملگي از جنبه هاي مردم شناختي قابل مطالعه و نيز تجزيه و تحليل است.در اين پژوهش سعي بر آن شده كه با استفاد از مطالعه ي ميداني و نيز اسنادي آئين ها و باورهاي مردم منطقه ابتدا ثبت وضبظ و سپس بر اساس نظريه هاي مردم شناختي كه در پايان نامه به آن اشاره شده است به تحليل آن پرداخته شود, چرا كه اعتقاد و باورهاي مردم در زندگي روزمره ي آنها نقش قابل ملاحضه اي را ايفا مي نمايد به طوري كه بسياري از مردم براي كسب آرامش روحي و نيز احساس خاطر خوشايند در زندگي به امام زاده ها مي روند.

از اين روي كسب شناخت علمي از آيين ها و باورهاي مردم در زمينه ي اين اماكن مقدس زمينه ي اين پژوهش را فراهم آورده است.

 

 

فصل دوم:

1-2-1 اهداف پژوهش:

به طور كلي مي توان اهداف اين پژوهش را به دو گروه كلي و جزئي تقسيم كرد.

هدف كلي: تحليل مردم شناختي امام زاده هاي شهرستان خرم آباد (آئين ها و باورها)

هدف جزئي:

۱.شناخت آداب و رسوم و باورهاي مردم در خصوص امام زادگان منطقه ي مورد بررسي

٢.تاثير باورهاي ديني بر زندگي مردم منطقه

۳.شناخت كاركردهاي فرهنگي, اجتماعي, اقتصادي و... اين اماكن مقدس

 

1- 2-2 روش پژوهش:

نظر به اين كه اين مطالعه بر اساس الگوي مطالعاتي مردم شناسي انجام مي شود و موضوع مربوط به محل هاي خاصي يعني امام زاده ها مي باشد سعي شده است از روش مشاهده مستقيم مشاركتي كه روشي ژرفانگر است استفاده شودو چرا كه "مردم نگاري عمقي مبتني بر ملاحظه دقيق و عميق يك قبيله است كه بايد در عين حال كامل و جامع بوده و هيچ داده اي را از ياد نبرد."(عسگري خانقاه 1373 ص 88). مي توان گفت اين شيوه بهترين روش براي مطالعه جامعه ي مورد تحقيق است.

علاوه بر اين روش از روش كتابخانه اي و بررسي اسنادي و نيز مصاحبه به روش باز استفاده شده است

1-2-3 ابزارهاي پژوهش:

در اين پژوهش از ابزارهايي همچون دوربين عكاسي و فيلمبرداري و ضبط صوت نيز استفاده شده است.

 

فصل سوم:

1-3-1 پيشينه ي پژوهش:

در مورد موضوع مورد تحقيق پژوهش هاي در باب برخي از امامزاده ها در شهر مختلف ايران انجام شده كه عبارتند از :

۱.هليا بهرامي در پايان نامه كارشناسي خود تحت عنوان "تفسير معنا شناختي زيارت امام زاد ها در عقايد مردم(مطالعه موردي امام زاد عينعلي و زينعلي)"به راهنمايي دكتر اميليا نرسسيانس كه در سال ١۳٨۶ در دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران به اين نتيجه رسيده است كه آستان امام زادگان به عنوان يك نهاد معنوي-فرهنگي يك نهاد واسطه اي است كه رفتارها ,آداب و رسوم و نيز تابوهاي ويژه اي را ايجاد مي كند و با ايجاد يك فضاي خاص قدسي, زمان قدسي و كنشهاي مخصوص را از جانب زائرين به همراه دارد.اين ارتباط قدسي ميان فضا و زائرين با يك انگيزه شخصي ايجاد مي شود كه از نياز هاي متعارض كنشگران ناشي مي شود.

٢.محمود رضائي صفر در پايان نامه ي خود در مقطع كارشناسي ارشد دردانشكده علوم اجتماعي و روانشناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركز به راهنمائي دكتر فرجاد با نام " تحليل مردم شناختي گرايش مردم به امام زاده ها و اماكن مقدس شهرستان زرن" علل فرهنگي گرايش مردم به امام زاده ها و اماكن مقدس را از ديدگاه مردم شناختي مورد بررسي قرار داده است و رفتن به اين اماكن را از لحاظ رواني تامين كنند ينوعي احساس آرامش روحي در زائر مي داند.

۳.رباب صادقي نژاد در پايان نامه كارشناسي به نام "باورها كنشهادر يك فضاي قدسي(امام زاده صالح ابن موسي الكاظم ع )اين طور بيان مي كند كه يك چنين مكان مقدسي شامل يك زمان خاص كنش خاص و فضاي خاص خود است.آنچه تحت عنوان دين و مذهب از آن نام مي بريم به ارتباط هاي معنوي معنا مي دهد ارتباطي كه بين كنشگر و فضا وجود دارد ارتباطي روحاني است.

۴.سارا پويا در پايان نامه ي كارشناسي ارشد در دانشگاه آزاد اسلامي واحد اراك با عنوان" بررسي باور هاي مردم شناختي امام زاده عبدالله و آمنه خاتون شهر اراك " از جمله كاركردهاي باورها را كاهش از خود بيگاگي و رسيدن به اصل خويش مي داند. به نظر او همان طور كه روايت شده مي توان به حبل الله دست يازيد تا از گزند آفات در امان بود. از اين رو گرايش به ائمه و توكل به خدا انسان را صبور مي سازد و سبب مي شود كه با تائيد باورها به خدا دل ببند.

۵.منصور يوسفي جولندان در پايان نامه كارشناسي ارشد خود در دانشكد ه علوم اجتماعي و روان شناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركز با راهنمايي دكتر عسگري خانقاه تحت عنوان "نقش زيارتگاه ها در زندگي اقوام تالش به اين نتيجه رسيده است كه ايجاد آرامش روحي و رواني براي انسان ويژگي خاصي را براي اين بقاع متبركه در نزد مردم رقم زده و پيوند ناگسستني مردم با اين اماكن مقدس روحيه ي دين مداري و اميد واري را تقويت كرده است.

۶.سرور وخشوري در پايان نامه كارشناسي ارشد خود در در دانشكده علوم اجتماعي و روان شناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركز با راهنمائي دكتر سپهر با نام" بررسي اعتقادات و باورهاي مذهبي شهرستان اردبيل"به اين نتيجه رسيده است كه انسانها به علت عدم شناخت از طبيعت و چگونگي برخورد با مشكلات زندگي در ابعاد مختلف نياز به كسب آرامش روحي و قدرت و انرژي لازم براي مبارزه تلاش دارد و در اين راستا باورها به كمك او مي شتابند.

 

1-3-2 ضرورت پژوهش:

در زمينه تحليل مردم شناختي امام زاده ها كه از جمله اماكن مقدس در ايران هستند پژوهش هايي اندك انجام شده و بخصوص در شهرستان خرم آباد پژوهشگر هيچ نوع تحقيقي را در اين زمينه نيافته است و با توجه به نقش تعيين كننده ي باورها و آيين هاي مذهبي در زندگي انسانها هرگونه مطالعه در اين موارد مي تواند راهگشا باشد و در شناخت كلي دين به منظور" بالا بردن فهم ما از نقش دين در جامعه تحليل اهميت و تاثير دين بر تاريخ بشري و شناخت جلوه هاي گوناگون دين و نيروهاي اجتماعي تاثير گذار و شكل دهنده آنهابه ما كمك كند.در هر صورت آنچه هست لزوم پرداخت به اين مقوله ضرورتي انكار ناشيدني است.

 

 

1-3-3 پرسشهاي پژوهش:

١.چه نوع آيين هايي در اين اماكن برگزار مي شود و چه هدفي را دنبال مي كند؟

٢.چه نوع باورهاي نسبت به هريك از اين امام زاده ها در بين مردم اين منطقه وجود دارد؟

3.اين آيين ها و باورها چه تاثيراتي در زندگي مردم دارد؟

4.چه نوع كاركرد هايي را مي توان براي اين اماكن قائل شد؟

5. چه نمادهاي مذهبي (اشياء و اعمال)در ميدان تحقيق(امام زاده هاي شهرستان خرم آباد)ديده مي شود و اين نمادها از چه معنا بخشي برخوردار مي باشند؟

 

فصل چهارم:

1-4 كليد واژه ها:

- آيين ها و آداب اجتماعي:

اين اصطلاح براي نشان دادن رفتارهايي كه بر طبق عرف و عادت صورت مي گيرد به كار مي رود ليكن آيين ها و آداب اجتماعي به كار برد و رعايت عادات وعرف در بعد مادي آنان نظر دارد (بيرو آلن ١۳۶۶ص۳۶۴)

- امام زاده :

يعني فرزند يا نواده يكي از امامان دوازده گانه يا شخصي كه بلافاصله يا به واسط كم از نسل امام باشد.مقبره اي كه در آن امام زاده مدفون است.( دهخدا, علي اكبر, ۱۳۴۵)

- باورها :

جامعه شناسان باورها را در معنايي خاص و در جهت مشخص ساختن مجموع تصورات جمعي به كار مي برند كه در جامعه اي معين بون آن كه مورد سنجش قرار گرفته باشند و يا آن كه افراد با اتكاي به خرد خويش آنان را پذيرفته باشند به عنوان امور حقيقي مورد قبول قرار گرفته اند.باورها مي توانند از عقيده اي مشترك كه همگان آن را به عنوان امري مسلم تلقي مي كنندگرفته تا باورهاي دقيقا ديني كه اساس آن بر پذيرش مقام و اهميت امر عيني استوار است در بر گيرند.(بيرو آلن ١۳۶۶ص ٣١).

 

- حاجت :

به معناي خواهش مراد و آرزويي است كه شخص خواهان رسيدن به آن است. ( دهخدا, علي اكبر, ۱۳۴۵)

- زيارت :

زيارت از زياده عربي (مصدر) به مشاهده اماكن متبرك و بقعه ها رفتن و دعايي كه به عنوان تشرف باطني براي امام ها و امام زاده ها و اولياء خوانند. ( دهخدا, علي اكبر, ۱۳۴۵)

 

- قرباني :

قرباني يا قربان در لغت به معناي هر چيزي كه به وسيله آن به سوي خداوند تقرب پيدا كنند, آنچه كه در راه خدا تصدق مي كنند مثل گاو, گوسفند و شتر كه در راه خدا بكشند و گوشت آن را پخش كنند.(عميد, حسن ,١۳۶٢).

- مقدس:

نيرويي است كه مي تواند منشاءخير يا شر باشد.اساسا عنصري خلاق بارور و نيرو بخش است كه فضيلت آن تقديس هر آن چيزي است كه به آن نزديك مي شود,چيزي كه حرمتش واجب است (پيام يونسكو شماره256 ص10)

 

- نذر :

به معني عهد كردن, پيمان كردن, به گردن گرفتن چيزي يا كاري را بر خويش واجب كردن است. ( دهخدا, علي اكبر, ۱۳۴۵)

 

 

 

 

 

 

 

فصل پنجم )شناخت كلي منطقه) :

1-5-1 معرفي استان لرستان :

استان لرستان سرزميني زيبا با آب و هوايي دلپذير و محصور در كوههاي صعب العبور است كه بين ۴۶ درجه و۵١دقيقه تا۵۰ درجه و ٢٢ دقيقه عرض شمالي در سلسله جبال زاگرس مياني واقع شده است .اين استان از شمال به استانهاي مركزي و همدان , از شرق به استان اصفهان, از جنوب شرقي به چهار محال وبختياري, از جنوب به استان خوزستان و از غرب به استان كرمانشاه و ايلام ومحدود است.

استان لرستان با مساحت ٢٨۰۶۴ كيلومتر مربع در غرب كشور پهناور ايران در واقع۶/١ درصد مساحت كشور را به خود اختصاص داده است .اين استان با بيش از ١۶۰۰۰۰۰ نفر جمعيت۶/٢ درصد جمعيت كشور را دارا مي باشد.بنابراين استان لرستان از حيث مساحت و نيز جمعيت رتبه ي چهاردهم را در بين استانهاي كشور حائز گرديده است.

بر اساس آخرين تقسيمات كشوري استان لرستان داراي ۹ شهرستان ١٢ شهر ٢۵ بخش و ٨١ دهستان و آبادي داراي سكنه بوده و مركز سياسي و اداري آن شهر خرم آباد است.(سالنامه ي آماري استان لرستان ص ٣۱ )

 

1-5-2 شرايط آب و هوايي :

آب و هوای اين منطقه به سبب کوه های سر به فلک کشيده ئ برفگير, ناهمواری ها و جلگه ها و دشتهای جنوبی دارای سه ناحيه است:

۱.ناحيه سرد کوهستانی (شهر های بروجرد,درود,اليگودرز, الشتر, نورآباد)

٢.ناحيه معتدل مرکزی (خرم آباد, بخش چگنی, قسمتی از شهرستان کوهدشت)

۳.ناحيه گرم جنوب (معمولان, پلدختر, قسمتی از بخش پاپی)

تنوع اقليمی و جغرافيايی لرستان موجب شده است که از شبکه ها و ذخيره گاه های آبی بسياری برخوردار باشد.(فرزين, 1386 ,ص۱٣)

 

1-5-3 زبان و گويش :

گويش مردم لرستان از نوع گويش های جنوب غربی ايران محسوب می شود,مردم لرستان به چهار گويش صحبت می کنند.

١.لری (بالا گريوه ,خرم آباد, اطراف کوهدشت)

٢.لکی (نورآباد الشتر, کوهدشت ,بخش چغلوندی)

۳.لری بختياری(اليگودرز, ازنا ,درود)

۴.بروجردی(اليگودرز, ازنا ,درود)(فرزين, 1386, ص١۶)

 

1-5-4 دين و مذهب :

بعد از پيشرفت اسلام و تصرف ايران به وسيله ي اعراب لرستان نيز از قلمرو كوفه به شمار مي رفت. اعراب در خرم آباد و صميره تبليغاتي شديد جهت اشاعه اسلام به عمل آورده و با كمك اين تبليغات و فشار سپاه خويش موفق به نشر اسلام در اين منطقه گرديدند. در سالهاي گذشته در خرم آباد پيروان اديان مسيحيت و يهود نيز تا اندازه اي فراوان بودند كه در جنوب خرم آباد محله اي به نام يهودي ها نيز باقي مانده است.به طور كلي در لرستان مذاهبي مانند شيعه حروفيه, علي اللهي و طريقتي كه به نام اهل حق معروفند و نيز مسلك بابيت و فرقه ي ضاله بهائيت نيز يافت مي شده كه اكثر قريب به اتفاق با شيعيان است و در واقع مي توان گفت كه دين اكثريت مردم اسلام و مذهب شيعه اثني عشري و ارادات خاصي نسبت به حضرت علي (ع)و خاندان او دارند.(رشيديان,1381 ص١۰۶).

 

1-5-5 شهرستان خرم آباد

شهرستان خرم آباد با حد اقل ۴٧درجه و ۴۱ دقيقه طول شرقي و ٣١ درجه و ۵۶ دقيقه عرض شمالي ١٧/۶٢٨٨ كيلومتر مربع مساحت در مركز استان لرستان واقع شده است.اين شهرستان از شمال به شهرستانهاي دلفان و سلسله از جنوب به شهرستان انديمشك از توابع استان خوزستان و شهرستان پل دختر از غرب به شهرستان كوهدشت و از شرق به شهرستانهاي بروجرد درود اليگودرز محدود شده است.(سيماي اقتصادي اجتماعي وفرهنگي شهرستان خرم آباد ص۳)

خرم آباد مركز استان لرستان بوده و از ۶ مركز شهري(زاغه, چغلوندي, سپيد دشت, محمود وند, سراب دوره و خرم آباد) ۶ بخش مركزي (ويسيان,زاغه, دوره چگني, چغلوندي و پاپي),٢٢دهستان و ٨١١ پارچه آبادي داراي سكنه تشكيل شده است (همان ص۴)

خرم آباد در ميان رشته فرعي كوه هاي زاگرس محصور شده است و ارتفاع آن از سطح دريا ١١٢۵ متر مي باشد. متوسط دماي حد اقل آن ۴- تا ٢/۹ درجه سانتي گراد و متوسط دماي حد اكثر آن ۹/٢۴ تا ٢/۴٣ درجه سانتي گراد بودهو متوسط دماي هواي سالانه در اين شهرستان ۱/١٧ درجه سانتي گراد مي باشد.(همان ص۵)