مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

 

عنوان صفحه

چکیده....

مقدمه...... 2

بیان مسئله....... 3

سوالات تحقيق....... 5

فرضیه های تحقیق.... 6

اهمیت و ضرورت تحقیق....... 6

اهداف تحقیق...... 7

روش تحقیق... 8

ساختار تحقیق...... 7

روش گردآوری اطلاعات..... 8

فصل دوم- پیشینه تحقیق

رابطه جغرافیا با محیط...... 10

بخش اول-چارچوب نظری ...... 11

نظریه های فشارهای ساختاری .. 11

نظریه انتقال فرهنگی...14

نظریه شخصیت پسیکوپات و سوسیویات........ 14

تئوری دورکیم.............. 15

مكتب محيط اجتماعي و فرهنگي...... 15

تئوري ادوين ساترلند...................................................................................................... 15

نظريه مرتن.............................................................................................................. 16

نظریهآنومی و مصرف مواد مخدر.................................................................................... 16

مدل سازگاری.................................................................................................... 20

کنش متقابل نمادین یا نظریه برچست زنی...................................................................... 21

رویکرد خرده فرهنگ‌ها و مصرف مواد مخدر..................................................................26

تاریخچه حاشیه نشینی.................................................................................................28

مفهوم حاشیه نشینی...................................................................................................... 29

علل عمده پيدايش حاشيه نشيني....................................................................................... 30

اوصاف عمومي مناطق حاشيه نشيني ..................................................................... 31

چگونگي فرم گرفتن زندگي در حاشيه شهر..................................................................... 32

تأثير حاشيه‌نشين‌ها براي تهديد امنيت اجتماعي............................................................... 33

جهات تاثير گذار محيط زندگي بر ارتكاب جرايم............................................................. 34

راهكارهاي مناسب براي جلوگيري از گسترش حاشيه نشيني................................................ 35

بخش دوم- مواد مخدر....................................................................................................38

تعریف مواد مخدر.................................................................................................. 38

تاریخچه مواد مخدر در ایران....................................................................................... 39

انواع مواد مخدر..........................................................................................44

طریقه های مصرف مواد مخدر................................................................................... 46

داروهای مخدر و شبهمخدر.................................................................................. 47

علائم مصرف مخدرها................................................................................................ 48

شیشه یا کریستال........................................................................................................... 49

نوجوانان و جوانان و و یژگیهای آنان........................................................................ 54

شخصیت و رابطه آن با اعتیاد ................................................................................ 54

تحقیقات انجام شده در خارج از کشور............................................................................. 55

تحقیقات انجام شده در ایران....................................................................................... 56

 

فصل سوم – تاریخچه و نقشه مناطق تهران

تاریخچه شهر تهران................................................................................................58

وضعیت جغرافیایی شهر تهران..................................................................................... 59

تبدیل تهران به یک کلان شهر بزرگ.................................................................. 61

جمعیت تهران................................................................................................... 65

تهران پس از انقلاب ................................................................................................ 66

رشد سریع تهران...................................................................................................... 68

پیدایش جرم درتهران.............................................................................................. 71

جمعیت تهران............................................................................. 73

میزان مصرف مواد مخدر.......................................................................................... 74

قیمت مواد مخدر................................................................................................. 74

منطقه خاک سفید.................................................................................................... 77

منطقه فرحزاد .................................................................................................79

منطقه شهرک غرب................................................................................................... 81

منطقه 5..............................................................................................................83

منطقه 7 ............................................................................................................85

منطقه 8 ........................................................................................................87

منطقه 9...............................................................................................89.

منطقه 10 ................................................................................................91

منطقه 11 ...................................................................................................93

منطقه 12....................................................................................................... ...... ...95

منطقه13 .............................................................................................. 97

منطقه 15....................................................................................99

منطقه17........................................................................................................101

منطقه 20....................................................................................................103

منطقه 21 ...........................................................................................................105

فصل چهارم- تحلیل داده ها

مقدمه.........................................................................................................106

 

 

فصل پنجم – نتیجه گیری

نتیجه گیری یافته ها ....................................................................................... 117

محدودیت ها........................................................................................................... 121

پیشنهادات............................................................................................................... 122

منابع............................................................................................................ 124

 

فهرست جداول و نمودار

جدول4- 1-تعداد توزیع کنندگان مواد مخدر در شهر تهران............................................ 107

جدول 4-2: درصد فراوانی سن توزیع کنندگان موادمخدر درشهر تهران...........................109

جدول 4- 3: میزان مصرف مواد در سنین مختلف.............................................110

جدول 4- 3: مصرف شیشه در تهران ..............................................................112

جدول 4-4 : قیمت مواد مصرفی در تهران...................................................................114

نمودار4-1: سن توزیع کنندگان................................................................................... 108

نمودار 4-2: میزان مصرف مواد..........................................................................111

نمودار 4-3: درصد مصرف کنندگان شیشه.................................................................. 115

 

 

 

چکیده

یکی از مسائلی که امنیت جامعه را با خطر مواجه می کند، بروز جرایم مختلف از جمله مواد مخدر است. این معضل پس از شیوع و رواج یافتن در یک کشور در داخل شهرها نیز رسوخ نموده و امنیت شهری و جامعه را تهدید می کند. پژوهش حاضر به منظور و با هدف«بررسی جغرافیایی پدیده مواد مخدر در کلان شهر تهران» به روش توصیفی- تحلیلی، به شناسایی نقاط و محلات مهم بروز جرم در مورد پدیده مواد مخدر، انجام شده است. در این راستا سه فرضیه مطرح شده است، مبنی بر این که :1- مناطق حاشیه ای شهر تهران از مهمترین کانون های توزیع و مصرف مواد مخدر به شمار می روند.2-موقعیت مکانی برخی مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشی از مواد مخدر تأثير گذارند.3-نيروي انتظامي، در رابطه با برقراري امنيت و مبارزه با مواد مخدر، کنترل هماهنگ دارد. برای بدست آوردن اطلاعات و آمار مربوط به پدیده مواد مخدر از آمار حاصله از اطلاعات پلیس مبارزه با مواد مخدر در شهر تهران و دیدن فضاها و معتادانی که به طور محسوس در جامعه وجود دارد، استفاده شده است. و به دلیل گستردگی این پدیده در سطح شهر، نقاط مهم جرم خیز مواد مخدر، گزینش شده و مورد بررسی واقع شده است. مناطق مورد نظر در پژوهش بدین شرح می باشند: منطقه 4(محله خاک سفید)، منطقه 5 به طور کلی و منطقه شهرک غرب، مناطق 7 ، 8، 9 ، 10 ، 11 ، 12 ، 13 ،15 ، 17 ، 20، و 21. نتایج بدست آمده سه فرضیه تحقیق را تأیید می نماید و چنین حاصل شده است: بافت های فرسوده و قدیمی، حاشیه نشینی شهری و حاشیه نشینی در محدوده شهر، بافت های جدید و جدید الاحداث، مهاجرت های بی رویه، در بروز پدیده مواد مخدر تأثیر دارد و محیط جغرافیایی با جرم(مواد مخدر) رابطه دارد. همچنین عملکرد شدید نیروی پلیس، با کنترل پدیده مواد مخدر هماهنگی داشته، ولیکن به دلیل افزایش روزافزون معتادان و گرایش به این پدیده، هنوز آمار زیادی معتاد و توزیع کننده در شهر تهران وجود دارد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول کلیات پژوهش

 

 

مقدمه

یکی از مسائلی که امنیت جامعه را با خطر مواجه می کند، بروز جرایم مختلف از جمله مواد مخدر است.مواد مخدر تأثیر عمیقی بر تمامی افراد و جوامع سراسر جهان دارد. در بعد فردی، مواد مخدر سلامت، زندگی و امنیت افراد را با خطر روبرو کرده است. در بعد ملی، رابطه مواد مخدر با جرایم باعث بروز مناقشات، معضلات اجتماعی، تضعیف دولتها و عقب ماندگی کشورها شده است. کشورهای فقیر به شدت در برابر مواد مخدر آسیب پذیر بوده و نیازمند کمک هستند، زیرا آنها فاقد منابع کافی برای مقابله با چرخه جرم و جنایت می باشند. با ورود به دومین قرن کنترل جهانی مواد مخدر، دولتها و ملتها همچنان با گسترش و پیچیدگی معضلات ناشی از سوء مصرف و قاچاق این پدیده مواجه اند. بدون تردید نیمه دوم قرن بیستم شاهد همه گیری مصرف مواد مخدر بوده است. اگر چه آمار موجود به گونه ای نیست که بتوان این وضعیت را دقیقا«همه گیری» نامید، اما پر واضح است که مصرف مواد مخدر غیر قانونی از نیمه دوم قرن بیستم افزایش یافته است. امروزه معضل تولید و قاچاق مواد مخدر و اعتیاد از پدیده های شوم کشورها محسوب شده و تواناییهای اقتصادی، ظرفیتهای امنیتی و انتظامی بسیاری را به خود معطوف داشته و جنبه های فراملی به خود گرفته است. این معضل پس از شیوع و رواج یافتن در یک کشور در داخل شهرها نیز رسوخ نموده و امنیت شهری و جامعه را تهدید می نماید. اما آنچه مسلم است علاوه بر جهانی شدن پدیده مواد مخدر ، گسترش آن در داخل شهرها به عوامل و متغیرهای زیادی بستگی دارد، از آن جمله: فرهنگ و بینش مردم شهر، وضعیت اقتصادی، جغرافیا و مکان محلات ، بیکاری افراد و بسیاری عوامل دیگر. در این مورد ویژگی های مکانی می تواند عامل مهم و تأثیرگذار بر روند تولید، توزیع و مصرف این مواد باشد. با توجه به اینکه جغرافیا با فعالیتهای انسانی سر و کار دارد، بنابراین بررسی جغرافیایی پدیده مواد مخدر در کلان شهر تهران می تواند تا حدودی به علل و عوامل گسترش این پدیده کمک کرده و از دیدگاه علمی به ارائه راهکارهای مناسب مقابله با این معضل اجتماعی بپردازد.

با توجه به گسترش پدیده مواد مخدر در شهر تهران و رابطه این پدیده با جغرافیای محیطی شهر در این پایان نامه سعی برآن شده است تا به بررسی پدیده مواد مخدر در کلان شهر تهران پرداخته شود و در این راستا بررسی امنیت جامعه با توجه به عملکرد نیروی انتظامی از مهمترین اهداف تحقیق حاضر خواهد بود.

 

بیان مسئله

بدون شک رابطه ای منطقی بین پدیده مواد مخدر با شرایط و ویژگی های جغرافیایی شهرها وجود دارد. از آنجاییکه وظیفه دانش جغرافیا درک رابطه میان پدیده های اجتماعی با عوامل طبیعی است، بنابراین پدیده مواد مخدر را می توان به عنوان یک موضوع جغرافیایی مورد بررسی و مطالعه ی علمی قرار داد.در دنياي امروز از جنبه سياسي و امنيتي به جغرافيا نگريسته شده و كشورها سعي دارند از مقوله جغرافيا در راستاي ارتقاي امنيت عمومی، مقابله با انحرافات اجتماعی و توسعه ملی نهايت استفاده را ببرند. جغرافيا به دو حوزه مهم و اساسی یعنی مطالعه محيط و مكان پرداخته و به جغرافياي انساني و طبيعي تقسيم مي‌شود. با توجه به بروز جرم‌هاي بسيار از جمله مواد مخدر در سطح شهر تهران و گسترده بودن محيط جغرافيايي تهران، پديده مواد مخدر شكل گسترده و وسيعي به خود گرفته كه نيازمند اتخاذ سياستهاي امنيتي حساس‌تري مي‌باشد كه مبارزه با آن توجه بيشتر نيروي انتظامي را در راستاي برقراري امنيت شهر تهران به خود جلب مي‌كند و محيط جامعه نيازمند برقراري امنيت درسطح شهر تهران مي‌باشد.

رشد سریع شهر نشینی در کشورهای در حال توسعه، موجب مشکلات اجتماعی حادی شده است. تهران که در ابتدا شهری کوچک با چند دروازه و محله مشخص و محدود بود، امروزه به یکی از کلان شهرهای جهان تبدیل شده که با افزایش مهاجرتهای بی رویه روزافزون، در آینده ایی نه چندان دور با انفجار جمعیتی مواجه خواهد شد. هر چند که اکنون نیز این پدیده تا حدی به وقوع پیوسته و فشار ناشی از افزایش جمعیت، گرانی و مسکن، بسیاری را به محلات و شهرکهای اطراف کشانده است. حاشیه نشینی از جمله عواملی است که به دلیل فقر اقتصادی و عدم دسترسی مهاجران به مشاغل اقتصاد شهری، تأثیر بر بوجود آمدن مشاغل کاذب، بروز جرم و خلاف گشته است و بسیاری از این محلات یا مخفیگاه انواع فعالیتهای غیرقانونی است یا منشاء بروز معضلاتی از جمله و مهمتر مواد مخدر می باشد. مواد مخدر در مقایسه با سایر جرایم می تواند عامل فریبنده ایی برای بدست آوردن درآمد بیشتر بوده و افراد زیادی را تحت شمول قرار دهد. اما آنچه مسلم است، در محلات حاشیه نشین این پدیده علاوه بر علنی بودن بین افراد در سطح کوچکی انجام می شود، چرا که این محلات همواره مورد توجه و بازرسی مأموران ناجا می باشد. باندهای بزرگ و مخوف این عامل همواره در سطح شهر پخش بوده و با رعایت ظاهری بس گمراه کننده و حتی آبرومند به فعالیت خود ادامه می دهند. پس به طور یقین نمی توان گفت که حاشیه نشینی کانون پدیده مواد مخدر است، حاشیه نشینان آلوده این معضل هستند. نه آلوده کننده. با توجه به این مهم این تحقیق درصدد بررسی پدیده مواد مخدر در سطح شهر تهران می باشد و به دنبال پاسخ یافتن به این سؤال اساسی است که آیا معضل مواد مخدر در تمامی شهر تهران شیوع و گسترش دارد؟ چه نوع موادی در محلات مختلف استعمال و رد و بدل می گردد و جغرافیای محیطی آن محل چه رابطه ایی با این پدیده دارد؟ و عملکرد نیروی انتظامی برای برچیدن این معضل چگونه بوده است؟

 

پرسش های تحقيق:

1. آیا مناطق حاشیه ای شهر تهران از مهمترین کانون های توزیع و مصرف مواد مخدر به شمار می روند؟
2. آیا موقعیت مکانی برخی مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشی از مواد مخدر تأثير می گذارند؟
3. آیا نيروي انتظامي، در رابطه با برقراري امنيت و مبارزه با مواد مخدر، کنترل هماهنگ دارد؟

 

 

 

فرضيه های تحقيق:

1. مناطق حاشیه ای شهر تهران از مهمترین کانون های توزیع و مصرف مواد مخدر به شمار می روند.
2. موقعیت مکانی برخی مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشی از مواد مخدر تأثير گذارند.
3. نيروي انتظامي، در رابطه با برقراري امنيت و مبارزه با مواد مخدر، کنترل هماهنگ دارد.

 

اهميت و ضرورت تحقيق:

امنیت اجتماعی اصطلاحی است مشعر بر فقدان تهدید به هنجارها و ارزشهای اجتماعی. وضعیتی است که در آن ارزشهایی که از دید تصمیم سازان برای بقا و بهتر زیستن جامعه حیاتی است، مورد حمایت و تقویت قرار می گیرند. مفهوم امنیت مصادیق خود را از گفتمانهای گوناگون می جوید، از این رو پیوسته مشمول عدم ثبات و سیالیت شکلی و ماهوی است. از چنین منظری است که گفتمان های امنیتی هر جامعه، از درون داده های تحمیل شده از محیط داخلی و خارجی سیستم تأثیر می پذیرد. با بروز متغیرهای نو، امنیت نیاز به باز تعریف دارد. محیط امنیتی، چارچوبی فضایی و مفهومی است که هر کشور بر اساس ارزشهای حیاتی و منافع ملی خود تصور می کند. این چارچوب در زمانهای مختلف تابع متغیرهایی چون ساختار نظام بین الملل، تحولات فن آوری، نظام ارزشی، قدرت ملی، نگرش هیئت حاکمه به تهدیدات امنیتی، نحوه پراکنش استقرارگاههای انسانی، زیرساختهای اقتصادی، ارتباطی و مناسبات درون ملی و فراملی است.یکی از تهدیدات امنیتی افزایش جمعیت و بوجود آمدن تقاضای انسانی برای ادامه بقا می باشد که انسان ها را با مشکلات مواجه کرده و در این راستا زمینه بروز جرم فراهم می گردد.با توجه به گسترش روزافزون شهرنشيني، گسترش محيط‌هاي جغرافياي انساني، نا امني و بروزپدیده مواد مخدر در برخي از مناطق خاص(مانند مناطق حاشيه نشين شهر) و سطح شهر تهران، شدت گرفته و لزوم مبارزه با آن تاكيد مي گردد

يكي از نهادهاي مهم برقراري وحفظ امنيت در كشور نيروي انتظامي است.به تعبيري روشنتر، نيروي انتظامي پيشاهنگ نهادهاي تامين امنيت در كشور محسوب مي شود. به طور كلي مي توان امنيت ملي را شرايط و فضايي (ملي و فراملي)دانست كه يك ملت طي آن قادر است اهداف و ارزشهاي حياتي مورد نظر خود رادر سطح ملي و بين المللي گسترش دهدو يا حداقل انها را در برابر تهديدات بالقوه و بالفعل عوامل داخلي و خارجي حفظ نمايد.(ربیعی، 1383: 11).

ازاين رو مباحثي مانند خرابكاري، تروريسم، شورش، مواد مخدر، مبارزه با قاچاق و برخي از مسائل مرزي مرتبط با امنيت داخلي در حيطه وظايف نيروي انتظامي است و درحوزه امنيت داخلي طرح مي شود. برخي از نويسند گان با عطف به اين وجه از امنيت ملي يعني امنيت داخلي و در پيوند با وظايف و كاركردهاي سازمان پليس از مفهوم امنيت انتظامي نام برده اند و آن را امنيتي دانسته اند كه از طريق انتظام بخشي امور جامعه به دست مي آيدو وجهي داخلي دارد. معمولاً در ‌‌‌‌كشورهاي جهان اين نوع امنيت، توسط نيرويي تامين مي شود كه نام پليس بدان اطلاق مي شود.از اين رو وظايف پليس و نيروي انتظامي در كليت خود همواره مسئول و مدير انتظام بخشي به امور داخلي بوده و كمتر به مسائل خارج از مرزها توجه كرده است. (افتخاري 1381: 50).

 

 

اهداف تحقيق:

هدف اصلي، بررسی جغرافیای پدیده مواد مخدر در کلان شهر تهران، می باشد.

اهداف فرعي، شناسايي منطقه جغرافیایی و شناسايي عوامل توزیع مواد مخدر در جهت مبارزه با علل و ريشه آنها در راستاي برقراري امنيت اجتماعي، از اهداف فرعي تحقيق مي‌باشد.

 

روش تحقیق:

روش تحقیق توصیفی-تحلیلی می باشد.

 

ساختار تحقیق:

از آنجایی که دیدگاه این تحقیق ، دیدگاه تحلیل فضایی است و به بررسی موقعیت مکانی، وسعت، تراکم، بافت و جهت و فاصله می پردازد، ساختار این تحقیق نیز براساس دیدگاه تحلیل فضایی به تحلیل مناطق شهر تهران می پردازد. لذا بدین ترتیب پایان نامه در 5 فصل تدوین گشته است.

فصل اول: کلیات (مقدمه، بیان مسئله، اهداف، فرضیه ها و روش و نوع تحقیق).فصل دوم: مفهوم شناسی و چهارچوب نظری تحقیق می باشد.فصل سوم: تاریخچه شهر تهران و حاشیه نشینی، فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق.فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات می باشد.

 

روش گردآوري آن:

اطلاعات مربوط از روش کتابخانه ای استفاده شده است، به صورت استفاده از کتابهای معتبر، منابع و آمارهای مستند و سایت های اینترنتی.

 

 

 

 

 

فصل دوم پیشینه تحقیق

 

 

رابطه جغرافیا با محیط

جغرافیای انسانی معاصر شامل سه مکتب فکری است: تحلیل فضایی،تحلیل رفتاری و تحلیل ساختاری. دیدگاه رفتاری که امروزه در بیشتر رشته های اجتماعی مورد توجه قرار می گیرد،مبتنی بر خلاقیت و تفکر انسان است.که نقشی فعال و متمرکز دارد.چنین دیدگاه فکری بر شالوده انسان گرایی استوار است که در تضادی آشکار با ماهیت علمی و اثباتی- تجربی در رابطه با علم فضایی از یکسو و با الگوی ساختاری از سوی دیگر قرار دارد. این در شرایطی است که امروزه بیشتر بر وجود یک جغرافیای انسان گرا، پیشرفته تر و کامل تر که از جمله خصوصیات آن تأکید بر پیوستگی ذهنیت دار انسان و محیط است، توجه مبذول می گردد. به عبارت دیگر در این دیدگاه جغرافیای انسانی مبتنی بر اهمیت نقش ادارک، خلاقیت، و عقاید مردم در فرموله کردن دیدگاه های آنها نسبت به محیط و در نتیجه به نحوه روابط آنها با محیط تأکید می گردد. دیدگاه فضایی به بررسی جغرافیا و تأثیرات متقابل فضایی می پردازد. دراین رابطه مکان و فضا در یک راستا تعریف می شوند. مکان به جایی اطلاق می شود که دارای مرز مشخصی است و تعریفی معلوم دارد، اما فضا نامشخص بوده، مرز ندارد و فضای جغرافیایی جایی است که در عین داشتن هویت خارجی قابل رؤیت نیست. فضای زندگی همان نحوه زندگی مردم در مکانی مشخص است. با این توصیف، می توان بیان نمود که علم جغرافیا بدون رابطه با محیط نبوده و در راستای یکدیگر می باشند(حیدری، 1387: 15).

 

بخش اول-چارچوب نظری

از آنجایی که محیط همواره بر جرم تأثیر می گذارد و جغرافیا علمی است که به عوامل محیطی
می پردازد، نظریه های جرم شناسی در رابطه با جامعه بیان می شود. که به آن نظریه های جامعه شناختی گفته می شود. یک تبیین رضایت بخش ماهیت جرم باید تبیین جامعه شناختی باشد، زیرا ماهیت جرم به نهادهای اجتماعی بستگی دارد. یکی از مهمترین جنبه های تفکر جامعه شناختی در باره جرم تأکید بر ارتباطات متقابل میان همنوایی و کجروی در زمینه های مختلف دارد. جوامع امروزی خرده فرهنگهای بسیار متفاوتی دارند، رفتاری که با هنجارهای یک خرده فرهنگ خاص همنوایی دارد، ممکن است خارج از آن خرده فرهنگ کجروانه تلقی شود.

برای مثال ممکن است بر یک عضو یک باند تبهکاران جوان ، فشار زیادی وارد شود تا برای اثبات شایستگی خود اتومبیلی را بدزد. افزون بر این اختلافات زیادی از نظر ثروت و قدرت بین گروه های مختلف وجود دارد و این امر آنها را تحت تدثیر خود قرار می دهد، مثلاً جرایمی مانند دزدی و جیب بری، به طور طبیعی به وسیله افرادی از بخشهای فقیرتر جمعیت انجام می شود و جرایم دیگر مانند : اختلاس یا فرار از مالیات. بنا به تعریف به افرادی که در موقعیتهای بالای جامعه و مرفه هستند، محدود می شود.

 

 

 

نظریه های فشارهای ساختاری

نظریه های فشارهای ساختاری، رفتارهای انحرافی را نتیجه فشارهای اجتماعی می داند که بعضی مردم را وادار به انحراف می سازند. تعبیر بسیار ساده این نظریه در یک ضرب المثل باستانی آمده است که فقر باعث جرم می شود. به موجب این ضرب المثل وجود فراوان فقر در یک ساخت اجتماعی فشارهایی را برای بروز انواع خاصی از انحرافها فراهم می سازد. نظریه نوین فشارهای ساختاری، مفهوم بی هنجاری یا نابسامانی را بوسیله «امیل دورکیم»[1] وارد جامعه شناس شد.

بی هنجاری به وضعیت آشفته ای در جامعه گفته می شود که هنجارها از بین رفته یا در تضاد قرار گرفته باشند. جامعه ای که در آن به طور گسترده بی هنجاری وجود داشته باشد، در خطر متلاشی شدن قرار می گیرد، زیرا اعضای آن جامعه برای نیل به مقاصد مشترک خطوط راهنمایی در اختیار ندارند و اغلب مواقع احساس جدایی و بی جهتی می کنند. دورکیم مفهوم بی هنجاری را جهت روحیه مردم جامعه های شهری ابداع کرد. او بی هنجاری را از ویگی های اجتماعی می داند که در آن هنجارها مبنای ثابت و محکمی ندارند و مردم نمی دانند از آنان چه انتظاری می رود و تکلیفشان چیست؟

رابرت مرتن[2] می کوشد تا بی هنجاری را به رفتارهای انحرافی اجتماعی ربط دهد. او می گوید که فرد در نتیجه اجتماعی شدن(جامعه پذیری) هدفهای مهم فرهنگی و نیز راه های دستیابی به این هدفها را که از نظر فرهنگی مورد قبول باشند، فرا می گیرد. هرگاه راه های مقبول دستیابی به این هدفها برای فرد فراهم نباشد و او ناچار شود راههای دیگری را در پیش گیرد، ممکن است رفتاری از فرد سر زند که به انحراف اجتماعی منجر گردد. مرتن چهار نوع رفتار انحرافی را که ممکن است در این فرآیند پدید آید به شرح زیر برمی شمارد:

1. نوآوری: نوآوری ممکن است هنگامی رخ دهد که افراد مترصد رسیدن به هدفهای مشروع باشند، ولی را های استفاده مؤثر از وسایل پذیرفته شده برایشان مسدود باشد. مثال: دزدان بانک می خواهند به همان هدفهایی برسند که دیگر اعضای جامعه دارند، گردآوری ثروت. اما آنها به جای کارکردن شدید در یک شغل متعارف و پس انداز ماهیانه یک شبه می خواهند راه صدساله را طی کنند. از این جهت دزدان بانک معیارهای اجتماعی را دگرگون می کنند و به نوآوری دست می زنند.

به نظر مرتن قسمت اعظم ثروت آمریکایی های پولدار معلول تکنکیهایی است که عموماً از نظر فرهنگی نامشروع و حتی غیرقانونی است. زیرا احترامی که اکثر آمریکاییها برای این گونه افراد ثروتمند قایلند، مبین آن است که نفس هدف یعنی دسترسی به ثروت عموماً از مشروع بودن وسایل نیل به ان مهمتر تلقی می شود.

2- مراسم گرایی: مراسم گرایی هنگامی مطرح می شود که هدفهای پذیرفته شده مجال چندانی برای فعالیت پیدا نمی کنند اما وسایل مشروع رسیدن به این هدفها صمیمانه دنبال می شود. مراسم گرا از خطرها و ناکامی های اجتماعی و رقابت آمیز می گریزد و راه های سالم کارکردن و شیوه های ساده زیستن را دنبال می کند.

مراسم گرایی تا حدودی جنبه انحرافی دارد، از این رو برچسب غیرعادی بودن بر آن مناسب تر است. مراسم گرا کسی است که هدفها و مقررات سازمانی را به عنوان هدفها و مقررات خودش می پذیرد و تابعیت بی چون و چرا با سازمان از مشخصات اوست.

3- کناره گیری: وقتی فردی به دلیل شرایط محدود یا عدم شایستگی خودنتواند به هدفهای تعیین شده فرهنگی ونیز به وسایل دستیابی به آنها برسد، کناره گیری اختیار می کند. مثال: شخص الکلی که خانواده، شغل، دوستان و فرزندان خود را رها می کند و زندگی در تنهایی و انزوا را ترجیح می دهد، کسی است که عملاً از جامعه کناره گیری کرده و منزوی شده است.

1- طغیان و سرکشی: این رفتار انحرافی وقتی رخ می دهد که شخص به این نتیجه برسد که جامعه موانعی را بر وی تحمیل می کند که مانع نیل او به هدفهایش می شود. از این رو شخص مزبور علیه جامعه طغیان و سرکشی می کند ودرصدد دگرگونی هدفهای خود برمی آید و می کوشد تا وسایل موجود برای رسیدن به آنها را نیز تغییر دهد(فرجاد، 1378: 56).

نظریه انتقال فرهنگی

نظریه انتقال فرهنگی بر این نکته تأکید دارد که رفتار انحرافی از طریق معاشرت با «دوستان ناباب» آموخته می شود. ادوین ساترلند بر این اعتقاد است که رفتار انحرافی از طریق معاشرت با اغیار یا پیوند افتراقی یعنی داشتن روابط اجتماعی با انواع خاصی از مردم مانند جنایتکاران آموخته می شود.

نظریه شخصیت پسیکوپات و سوسیویات

لوین و هال و چند محقق دیگر آمریکایی از جمله کسانی بودند که نظریه شخصیت پسیکوپات و سوسیویات را در مورد مجرمین اظهار داشتند. طبق نظر آنان بسیار یاز مجرمین دارای اختصاصاتی اخلاقی شبیه کژخویان هستند، گرچه در ظاهر سالم به نظر می رسند ولی از لحاظ اخلاقی گستاخ،غیرقابل اعتماد، ناپایداربودن، بدون احساس مسئولیت، خودخواه و غیرعادی و از نظر اجتماعی ناسازگار هستند. به این دسته از بزهکاران که دارای این ویژگی ها هستند«پسیکوپات»(روان رنجور) و «سوسیویات»(ناسازگاری اجتماعی) می گفتند.

 

تئوری دورکیم

دوركيم ، علت همه رفتارهاي غيرعادي را در محيط اجتماعي جستجو مي كند و در نهايت عقيده دارد كه جرم يك پديده طبيعي و اجتماعي است و بين جرم و فرهنگ محل وقوع جرم ارتباط وجود دارد.
دوركيم با اظهار نظرات خويش راه را براي بررسي محيط هاي متفاوت كه در آن مجرمين و غيرمجرمين زندگي مي كنند هموار كرد و تحقيقات گسترده اي توسط جامعه شناسان و جرم شناسان در خصوص تاثير محيط بر وقوع جرايم صورت پذيرفت(شیخاوندی، 1385: 27).

 

مكتب محيط اجتماعي و فرهنگي :

لاكاساني و مانووريه منشاء تبهكاري را در تاثيرات فرهنگي و اجتماعي يافته اند . طبق نظريه مكتبي كه لاكاساني پايه گذار آن است مجرم يك بيچاره نظام اجتماعي است و نقص سازمان اجتماعي او را جنايتكار كرده است . به عقيده ايشان بزهكار يك ميكرب اجتماعي است و هر ميكرب در محيط خاصي نشو و نمو مي نمايد و وجود شرايط مساعد در محيط ، موجب رشد و ظهور تبهكاري مي گردد . لاكاساني مي گويد « هرجامعه اي داراي تبهكاران مخصوص به خود است و تبهكاران مولود اجتماع خود هستند و اگر محيط اجتماعي آمادگي براي پروردن مجرم نداشته باشد فعاليت و رشد آنها عقيم مي ماند »

تئوري ادوين ساترلند :

ادوين ساترلند عقيده دارد اگر فردي در محيط مجاور خود در معرض عوامل جرم زا قرار گيرد تا غير جرم زا ، شانس و احتمال قانون شكني‌اش افزايش مي يابد به علاوه ساترلند اظهار مي، علايق و عقايدي داشته باشند و در آن اشكال معيني از رفتار ضد اجتماعي و جنايي ممكن است مورد اغماض واقع شده و مردم احساس كنند كه براي همنوايي به آنها نياز دارند. در اين راستا، پاركر، شاو و مك كي محققان آمريكايي ثابت كرده اند كه در مناطق كثيف ( محلات كثيف ) همراه با از بين رفتن كنترل هاي اجتماعي كه بوسيله آنها مردم به رعايت قيود نيز اعتقاد پيدا مي كنند، اعمال جنايي به شكل طبيعي جلوه مي كند .

نظريه مرتن :

مرتن مفهوم نظريه دوركيم را ماهرانه مورد بررسي مجدد قرار داده و عقيده دارد كه اگر از لحاظ فرهنگي اهداف تجويز شده براي فرد غيرقابل حصول گردد (همچنانكه براي بيشتر افراد جوان و طبقه كارگر و طبقه پايين پيش مي آيد) بين آنچه براي به ايده آل بودن پايدار مي ماند و آنچه قابل حصول است اختلاف حاصل مي شود و نتيجه آن به سرخوردگي و سركشي بعدي منجر مي شود. (مرتن به صورت كلي اين نظر را در مورد فساد مي دهد)

تحقيقات مركز جرم شناسي وكرسون پاريس:

تحقيقات متخصصان اين مركز نشان مي دهد كه 23 درصد جوانان مجرم در مناطقي زندگي كرده اند كه داراي جمعيت زياد بوده و 22 درصد آنها در ساختمانهايي زندگي كرده اند كه علاوه بر كثرت جمعيت مشكل مسكن نيز وجود داشته است .

دكتر لاث ون[3] و خانم ميشو[4] در سال 1976 تحقيقاتي در شهر گرانويل فرانسه انجام داده و به روشني مشخص كرده اند كه اطفال بزهكار بيشتر در ساختمانهاي ناسالم و برخي از محلاتي كه براي سلامتي اخلاق زيان آور است بوده اند . اين تحقيقات نشان مي دهد كه بزهكاري جوانان در اين محلات و ساختمانهاي مخروبه از حد متوسط مجموع بزهكاري شهرها زياد بوده است . در واقع 18 درصد بزهكاراني كه جرايم گوناگون مرتكب شده اند اغلب در محله هاي مخروب و ناسالم ساكن بوده و 35 درصد آنها كساني بودند كه در ساختمان ها و محلات بدنام و فاسد ساكن بودند . اين پژوهشگران نهايتا رابط محيط سكونت و بزهكاري را تائيد مي‌نمايند

 

لويدتكه/شوايتزر

انسان بر اساس شرايط گزينش عقلاني مي كند. در گسترش فرد گرايي تمايل به فساد افزايش و با گسترش جمع گرايي حذر از فساد تحقق مي يابد. ميزان نابرابريبه عدم احساس مسئوليت در وظايف دولتي منجر مي شود و اجتماعي شدن در محيط قوم گرا و خاص گرا موجب ترجيح منافع شخصي بر جمعي و در نهايت فساد مي گردند.

براساس اين نظريه مي توان گفت افرادي كه در حاشيه ها پرورش مي يابند بيه علت شدت نابرابري و عدم توجه جامعه به آن به شدت فرد گرا شده، اگر در حاشيه نشيني پارامتر قوميت هم داخل شود ترجيح منافع شخصي صورت پذيرفته و به تبع آن فساد افزايش خواهد یافت(ژرژ،2001، به نقل از حبیبی، 1381: 81).

 

نظریهآنومی و مصرف مواد مخدر

آنومی[5]مفهومی در یونان باستان و به معنایفقدان قانون است. آنومی توسط امیل دورکیم جامعه‌شناس فرانسوی (1917ـ 1858) برایتوصیف وضعیت اجتماعی غیرطبیعی به کار برده شده که در آن انسجام اجتماعی به وسیلهبحران‌هایی از قبیل رکود اقتصادی، تضعیف می‌شود.بر اساس نظر مرتن این مسالههنگامی رخ می‌دهد که مردم با تضاد میان اهداف و وسایل دست‌یابی به آن‌ها مواجهمی‌شوند. فرد از جامعه‌ای که آرمان‌ها را نادیده می‌گیرد، بیگانه می‌شود و این فشاربه ویژه در میان قشرهای آسیب‌پذیر جمعیت که مواد مصرف می‌کنند شایع است.

چهار شیوه‌ی پاسخ افراد به فشاری که منجر بهآنومیمی‌شود

1ـهم‌نوایی:

اغلب افراد آرزوهای خود را کاهش داده و با هنجارهای اجتماعی معمول،همنوا می‌شوند.
2ـ طغیان:

در این حالت بعضی افراد عصیانگر از پذیرش ساختاراجتماعی معمول سرباز می‌زنند و در صدد ایجاد یک نظم اجتماعی جدید از طریق فعالیت‌سیاسی یا جایگزینی سبک زندگی جدید برمی‌آیند.
3ـ بدعت‌گرایی:

مرتن این دستهرا چنین تعریف می‌کند: کسانی که برای دست‌یابی به موفقیت از وسایل غیرمشروع استفادهمی‌کنند. به ویژه جرائم سازمان یافته مانند تجارت مواد مخدر.

4ـگوشه‌گیری:

پاسخ آخری که مواد مخدر را تبیین می‌کند، انزوا طلبی است. افرادی کهاز هر فعالیتی جهت دست‌یابی به اهداف اجتماعی معمول دوری می‌کنند و طرفدار کج‌رویمی‌شوند. پناه بردن به مصرف مواد مخدر به معتاد اجازه می‌دهد وقت و انرژی خود رابرای دست‌یابی به مواد صرف کند و در این صورت مصرف او بیشتر می‌شود.

«دانوالد ورف[6]» معتقد است: پناه بردن به هروئین نیازمند یک زندگی فعال است. چنان‌چهروانشناسان ادعا دارند معتاد ممکن است افسرده روان‌پریش باشد و یا مواد را برایفرار از واقعیت‌های زندگی‌اش مصرف کند. اما او در مورد الزامات زندگی که نیازمندتوانایی و مهارت قابل ملاحظه‌ای است، فعال‌تر می‌شود. برخی معتقدند اعتیاد اندک،انحراف محسوب نمی‌شود، یعنی فعالیتی پاره وقت که هرازگاهی فرد را به خود جلب می‌کنداما کل زندگی او را در بر نمی‌گیرد.

در مقابل، برخی دیگر معقتدند اعتیاد معتادرا درگیر زندگی فعالی می‌کند که اهداف مشخص دارد و در صدد برآوردن نیازهای جسمیخاصی است، اگرچه انگیزه افراد برای مصرف مواد با شیوه‌های روی آوردن به هروئین بینمعتادان، متفاوت است، فرد به طور واضح یک سائق جذاب را تجربه می‌کند، زندگی فعالیدارد و بخش مهمی از یک گروه اجتماعی است.

ادوارد پربل و جان کی[7] (1995) استدلالمی‌کنند که اعتیاد به هروئین، چیزی غیر از یک فرار نیست، آنان در طول هفته بافعالیت‌های زیادی مواجه می‌شوند. لحظات کوتاه خوشی پس از مصرف مقدار کمی هروئین فقطقسمت ناچیزی از زندگی روزانه آنان را تشکیل می‌دهد. در زمان فراغت از مصرف مواد،آنان پرخاشگرانه در پی کاری هستند که طاقت‌فرسا، دشوار، پرمخاطره و سودآور باشد. آنان همیشه در حرکت هوشیار، انعطاف‌پذیر و کارآمد هستند.

بر اساس نظریه‌هایریچارد کلووارد و لوید[8] اولین (1960)، اعتیاد به هروئین واقعا یک شکست دوگانه است،یعنی نبود موفقیت هم در مسئولیت‌های قانونی و هم مسئولیت‌های غیرقانونی. جرائم آنانمعمولاً دارای ریسک زیاد و نتیجه خیلی کم است. در این مورد، نخستین واکنش به آنومی،ابداع است؛ یعنی زمانی‌که فرد از کاهش وضعیت بی‌هنجاری شکست می‌خورد به انزواطلبیرو می‌آورد(رابرتسون، 2006، به نقل از محمدی، 1387: 64).

 

مدل سازگاری

بروس الکساندر وابستگی بی‌اختیار به موادمخدر را در مقابل مصرف سرسری یا تفننی، به صورت کارکردی در نظر می‌گیرد. رفتارمعتاد تلاشی جهت مواجهه با شکست ناشی از همبستگی است، یعنی شکست در دست‌یابی بهانواع تایید اجتماعی، شایستگی، ‌اعتماد به نفس و استقلال شخصی که حداقل انتظاراتافراد و جامعه است. در مدل سازگاری فرد هویت و زندگی معتادی را با وجود رنج، بیماریو داغ اجتماعی آن، به بی‌هویتی ترجیح می‌دهد. به نظر الکساندر، شخصی که در هماهنگیبا دیگران و ساختار اجتماعی موفق است، در معرض خطر وابستگی به مواد مخدر قرارنمی‌گیرد.
وابستگی به مواد به عنوان یک راهبرد جهت تحرک افراد گوشه‌گیر درموقعیت‌های رقابتی که در آن شکست تقریبا معلوم است به خدمت گرفته می‌شود. ایندیدگاه معتاد را به عنوان شخص سالمی در نظر می‌گیرد که مشکل جسمی و روانی ندارد وفقط از نظر اجتماعی شکست خورده است

 

کنش متقابل نمادین یا نظریه برچست زنی

کنش متقابل نمادین بر اهمیت تعریف و برچسب‌زنی و معانی منتسب به مصرف موادتاکید می‌کند. اگر تجربه نخستین مصرف مواد، خوب تلقی و تعریف شود، مصرف مواد تکرارخواهد شد و فرد ممکن است به تدریج برچسب معتاد بخورد. اگر این تعریف طوری درونی شودکه فرد نیز خود را معتاد تلقی کند رفتار مزبور (اعتیاد) استمرار و حتی افزایش خواهدیافت. فرض اصلی این رویکرد این است که مردم، خود واقعیت‌هایشان را می‌سازند؛ اینرویکرد روی چگونه نگریسته شدن یک رفتار یا تشخیص‌ توسط دیگران (جامعه) تاکید دارد. بنابراین رکی اریکسون می‌گوید: کج‌روی در هر نوع رفتاری، ویژگی‌ای ذاتی نیست بلکهویژگی‌ای است که توسط مردم به رفتاری که فرد به طور مستقیم یا غیرمستقیم با آن تماسدارد، نسبت داده می‌شود. مواد مضر خاصی مانند الکل و تنباکو و ... می‌توانند به طورقانونی تولید و توزیع شوند. در حالی که سایر مواد غیرقانونی محسوب می‌شوند و افرادیکه آن مواد را برای مصرف انتخاب می‌کنند، به عنوان قانون‌شکن لقب می‌گیرند.

برچسب‌های ناشی از واکنش‌های اجتماعی به افراد ـ انگ خوردن ـ باعث صدمهدیدن تصور آنان از خود، هویت کج‌روانه و انبوهی از انتظارات منفی اجتماعی می‌شود. علاوه بر آن، صدمه دیدن تصور از خود می‌تواند به انتظار خود ارضایی منجر شود.

ادوین لیک[9] (1973) می‌نویسد: اولین بار که فردی به عنوان گناه‌کار- خطاکار انگ می‌خورد، پذیرش چنین هویت جدیدی برای او مشکل است. در دوراننوجوانی، بسیاری از افراد با آشوب‌گرهای معمولی و رفتارهای خصومت‌آمیز درگیرمی‌شوند. اگرچه اکثر نوجوانان که مصرف مواد مخدر را تجربه می‌کنند و یا اعمالغیرقانونی و شرم‌آوری را انجام می‌دهند، رفتارهای نگران کننده را افزایش نمی‌دهند. این امر به ما هشدار می‌دهد که به راحتی به افراد به ویژه نوجوانان برچسب نزنیم. عدم مداراشاید به طور سیاسی مقبول باشد، اما این امر می‌تواند حقانتخاب اقتصادی و اجتماعی یک شخص جوان را کاملاً‌محدود کند، به طریقی که رفتارهمنوا را مانند یک بزرگسال تقویت نکند(مبشری، 1382: 91).
ادوین لمرت[10] (1951) معتقد است فردیکه به عنوان کج‌رو برچسب خورده، رفتارش رادر تطابق با واکنش اجتماعی دوبارهسازمان‌ دهی می‌کند و شروع به بکار گرفتن رفتار کج‌روانه می‌کند. یا نقش را بهعنوان وسیله دفاعی و حمله بر آن رفتار استوار می‌کند و یا با مشکلات پنهان و آشکاریکه در نتیجه واکنش‌های اجتماعی بعدی برای او ایجاد می‌شوند، سازگاری می‌یابد.
این کج‌روی ثانویه، بهترین نمونه برای مصرف کنندگان مواد مخدری است که مجبور بهرابطه داشتن با مصرف کنندگان دیگر هستند و علاوه بر این، برای حمایت کج‌رویاولیه‌شان بایستی به جرم (کج‌روی ثانویه) پناه ببرند یعنی به اعتیاد به مواد مخدر وجزء آن رویکرد کنترل اجتماعی و تبیین مصرف مواد مخدرتراوسهرشی[11]، مهم‌ترین صاحب این رویکرد، علت هم‌نوایی افراد با هنجارهای اجتماعی را پیونداجتماعی آن‌ها دانسته است. ولی مدعی است که پیوند میان فرد و جامعه مهم‌ترین علتهم‌نوایی و عامل اصلی کنترل رفتارهای فردی است و ضعف این پیوند یا نبود آن موجباصلی کج رفتاری است. رویکرد کنترل اجتماعی روی این نکته متمرکز است که چرا تنها عدهکمی از مردم درگیر رفتارهای کج‌روی از قبیل جرم و مصرف مواد مخدر می‌شوند؛ پاسخ‌آن‌ها هم این است که در این امر میزان تعهد فرد به جامعه، عامل تعیین کننده است. جوانانی که تعهد و ارتباطات محکمی با والدین و مدرسه دارد، تا حد کمتری درگیر رفتارمجرمانه می‌شوند. بر اساس نظریه‌های کنترل اجتماعی کج‌روی هنگامی به وجود می‌آید کهتعهد فرد به جامعه ضعیف باشد و یا از بین برود. میزان تعهد با قید و بندهای درونی وبیرونی تعیین می‌شود. به عبارتی کنترل‌های درونی و بیرونی مشخص می‌کنند که آیا مابه طرف رفتار کج‌روانه یا کاملاً قانونی برویم. کنترل بیرونی؛ شامل نبود تاییداجتماعی است که با حوزه عمومی و یا بی‌اعتنایی و ترس از تنبیه ارتباط دارد. بهعبارت دیگر مردم معمولا به احتمال این‌که دستگیر یا تنبیه می‌شوند و از ترس این‌کهاز حوزه عمومی جدا شده و به زندان بیافتند، از رفتار مجرمان دوری می‌کنند.
کنترل درونی؛ این نوع از کنترل به سوپراگو (Superego) یا همان "فراخود"، کهاحساس گناه را به وجود می‌آورد، بازمی‌گردد. مصرف بی رویه مواد مخدر و یا ارتکابهرگونه جرمی در دوران اولیه رشد یا اثرات نابهنجار والدین می‌توانند منجر به از بینبردن الزامات درونی جامعه شود. بر اساس نظریه کنترل اجتماعی، کج‌روان بسیار کمجامعه‌پذیر شده‌اند و خانواده واحد اصلی جامعه‌پذیر کردن آنان است.
بنابراین هماز نظر روان‌شناختی و هم جامعه‌شناختی، کنترل درونی متاثر از خانواده است. به اینمعنا که رابطه جواناننوجوانان با مواد مخدر یا هر جرم دیگر، همبستگی شدیدی بابیگانگی از خانواده دارد. بر طبق این رویکرد، بین تعلق خاطر افراد به جامعه، تعهدآنان به امور متداول، زندگی روزمره‌ی هم‌نوا با هنجارهای اجتماعی، درگیر شدن آن‌هادر فعالیت‌های مختلف زندگی و اعتقاد به نظام هنجاری جامعه از یکسو و هم‌نوایی آنانهنجارهای اجتماعی از سوی دیگر رابطه مستقیم و با احتمال مصرف به مواد مخدر رابطهمعکوس وجود دارد. نظریه کنترل اجتماعی مدعی نیست که تنها شخص دارای روابطاجتماعی ضعیف، درگیر مصرف مواد مخدر می‌شود. در مقابل، استمرار مصرف مواد،‌ فقدانتعهد اجتماعی را نشان می‌دهد. برخی افراد به جای هم‌نوا شدن با هنجارهای معمولی، ازطریق پیوند افتراقی رفتار خود را بر اساس هنجارهای گروه مجرمان و بزهکاران سازمانمی‌دهند که به آن تعلق و هویت پیدا می‌کنند. این امر به احتمال قوی در محیط‌هایی رخمی‌دهد که سازماندهی اجتماعی نسبی وجود دارد. یعنی جایی که کنترل‌های خانوادگی وجمعی در اعمال هم‌نوایی موثر نیستند. چنین فرآیندهایی هم‌چنین به تبیین این‌که چرامواد مخدر بعضی اوقات در جوامع مرفه تر شیوع پیدا می‌کنند، کمک می‌کند.
کری (1993) [12]معتقد است که تنها خانواده‌ها و فرهنگ‌های مستحکم می‌توانند به طور اساسی ازمصرف مواد جلوگیری کنند. بنابراین سستی خانواده‌ها، وجود نداشتن بزرگسالان وفراگیری فرهنگ مصرف مداوم، می‌تواند خانواده‌های مرفه را فقیرتر کند. رمطالعات زیادی درباره نیروی پیوندهای خانوادگی و رفتار مخاطره‌آمیز جوانان (کشیدنسیگار، ماری جوانا، و ...) محققان دریافته‌اند ریسک کمتر، همبستگی شدیدی با انسجامخانوادگی دارد، یعنی پیوندهای خانوادگی مهم‌تر از روابط با همسالان است(پلاتو، 2007، به نقل از مساعد، 1385: 72).

 

[1] -Emiel dorkim

[2] -Rabert morton

[3]-Las van

[4] -Mishoo

[5]-Anomie

[6] -Dan valdworf

[7] -Advard perbel & Jan key

[8] -Richard kolooward & loiin

[9] -Advin lik

[10] -Advin lomert

[11] -Tervas hershi

[12] -Kari