مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

عنوان

چكيده

مقدمه

فصل اول

كليات تحقيق

بيان مسئله

اهداف تحقيق

اهميت تحقيق و فوايد تحقيق

تعريف مفاهيم

پيشرفت تحصيلي

فرضيه

پيشينة تحقيق

حدود و محدوده مطالعاتي

فصل دوم

چارچوب نظري

آراء جامعه شناسان

ديدگاههاي فلسفي

آراء روانشناسان

نظريات روانشناسان در باب پيدايش فراغت

عوامل مؤثر بر گذران اوقات فراغت

كاركردهاي اوقات فراغت از ديدگاه اسلام

فصل سوم

روش تحقيق

درآمد

جامعة آماري

نمونة آماري

ابزار پژوهش

روش تحليل داده ها

فصل چهارم

تجزيه و تحليل داده ها

فصل پنجم

نتيجه گيري و پيشنهادات

پيشنهادات

منابع

چكيده:

تحقيقي كه پيش روي شماست در رابطه با نحوه گذراندن اوقات فراغت دختران مقطع متوسطه شهرستان ابهر مي باشد.

كه در فصل اول به طرح و بررسي مسئله اهداف و ضرورت فوايد تحقيق و محدوده و حدود مطالعاتي و فرضيات و تعاريف عملياتي، و پيشينة تحقيق پرداخته شده در فصل دوم اشارهاي به نظريات بزرگان انديشمندان در مورد اوقات فراغت پرداخته شده بر ادبيات تحقيق هم گذري اشاره شده، در فصل سوم، روش تحقيق، ابزار اندازه گيري جامعه آماري كه جامعه آماري در اين تحقيق 1662 نفر است كه بصورت نمونه گيري تصادفي ساده 100 نفر نمونه انتخاب شده است.

در فصل چهارم به تجزيه و تحليل 5 فرضيه زير پرداخته شده است.

به نظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با پرداختن به فعاليتهاي ورزشي سپري مي شود.

به نظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با اقتصاد خانواده رابطه معناداري وجود دارد.

به نظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با تحصيلات پدر رابطه معنا داري وجود دارد.

 

به نظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با بعد خانوار رابطه معناداري وجود دارد.

به نظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با پيشرفت تحصيلي رابطه معناداري وجود دارد.

نتايج زير از اين تحقيق استخراج شد.بين چگونگي گذران اوقات فراغت با پرداختن به فعاليتهاي ورزشي رابطه وجود دارد.

بين چگونگي گذران اوقات فراغت با اقتصاد خانواده رابطه وجود دارد.

بين چگونگي گذران اوقات فراغت با تحصيلات پدر رابطه وجود دارد.

بين چگونگي گذران اوقات فراغت بابعد خانوار زابطه وجود دارد.

بين چگونگي گذران اوقات فراغت با پيشرفت تحصيلي رابطه وجود دارد.

در نتيجه 5 فرضيه با 95% اطمينان و5% خطاي تأييد شدند.

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه:

اوقات فراغت را ميتوان مهم ترين و دلپذيرترين اوقات آحاد بشردانست اين اوقات مستعد است كه براي مؤمنان لحظه هاي نيايش با معبود،براي عالمان دقايق تعمق و تفكر، براي هنرمندان زمان ساختن و ابداع باشد.در عين حال براي عده اي نيز اوقات اين اوقات به جاي فراغت ملال آورترين لحظه هاست.

با اينكه انسان از همان دوران اوليه حضورش در كره عرض1 براي تأمين مايحتاج خود به ستيز برخاست نوعي اشتغال در زندگي روزمره اش ظاهر شد اما طبيعت اين اشتغال و همينطور ميزان پرداختن به اين اشتغال به شكلي بوده است كه مي توان اظهار نمود نه تنها موجب خستگي، افسردگي و دلزدگي وي نمي شود كه بعضاً خود نوعي تفريح بوده است.در اين دوران نيز به لحاظ ويژگي هاي كارو اشتغال هنوز نمي توان از فراغت به مفهومي كه امروز از آن مقصود است سخن گفت زيرا كشاورزي خود كارفرما و صاحب كار خويش بوده لذا با ميل و رغبت به كار مي پرداخت در تمدن و يونان قديم داستانهاي فيالي و موهوم جشنهاي سالانه و ماهانه انواع ورزشهاي پهلواني بازي هاي المپيك و نمايش نامه هاي تئاتر موسيقي و شعر وجود داشت.در امپراطوري روم نيز با صورتازه اي از اوقات فراغت روبرو مي شويم.

 

در مصر نيز ورزش مهم ترين عامل گذراندن اوقات فراغت مردم تلقي مي شد، به خصوص كه در موقع تغيير زندگي از نحوه ابتدايي به سمت مدنيت توجه به تربيت بدني بيشتر شد.

هر موجود زنده اي براي ادامة حيات خود با توجه به شرايط محيط و وضع جسماني خود بايد تلاش كند.از اين جهت در ميان موجودات انسان وضعيت پيچيده اي دارد به گونه اي كه انسان به اقتضاي شرايط اقليمي نوع توليد ميزان نيازها به شكلي متفاوت از موجودات زنده تلاش مي كند.البته هيچ انساني وجود ندارد كه در تمام فصول به طور شبانه روزي1 كار كند يا بطور كلي كار نكند.با توجه به اين واقعيت است كه پديده اوقات فراغت مطرح مي شود. به عبارت ديگر وقتي انسان در طول روز ساعاتي به كار پرداخت پس از پايان كار تبعيد وقت خود را به گونه اي سپري مي سازد كه برفي آن را براي رشد شكوفايي شخصيت خود جمعي به صورت تفريح و سرگرمي و عده اي ديگر طي اين زمان به استراحت مي گذرانند.

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

كليات تحقيق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بيان مسئله:

اوقات فراغت را مي توان مهمترين و دلپذيرترين اوقات آحاد بشر دانست اين اوقات مستعد است كه براي مؤمنان لحظه هاي نيايش با معبود براي عالمان دقايق تعمق و تفكر براي هنرمندان زمان ساختن و ابداع باشد.در عين حال براي عده اي نيز اين اوقات به جاي فراغت ملال آورترين لحظه هاست.فعاليتهاي اوقات فراغت امروزه از چنان اهميتي1 برخوردار است كه حتي از آن به مثابه آيينه فرهنگ و جامعه ياد مي كنند.به اين معني كه چگونگي اوقات فراغت افراد يك جامعه تا حد زيادي معرف ويژگي هاي فرهنگ آن جامعه است و از اين نظرگاه كوشش براي شناسايي چگونگي گذران اوقات فراغت دانش آموزان كه به عنوان آينده سازان مملكت هستند اهميت بسزايي دارد.

در شرايط زندگي ماشيني و افزايش ساعات فراغت ورزش را مي توان به عنوان وسيله اي مطلوب براي تأمين تفريح سالم و تجديد قواي افراد جامعه و نيز حفظ سلامت جسمي و رواني آنها مورد استفاده قرار داد در زندگي امروزي از كارهاي دشوار كه با نيروي انساني و با كار گرفتن دست و پا

 

 

ديگر اندام هاي بدن انجام مي شود، خبري نيست.امروزه بيشتر كارها در مقياس وسيع تر و كيفيتي مطلوبتر توسط ماشين انجام مي شود.

از اين رو نيروهايي كه به اين ترتيب به كار گرفته نمي شوند مي توانند راههاي خروجي خود را حركت ورزش بازي جستجو كنند.در نتيجه قابليتهاي ذهني و جسمي انسان را افزايش دهند.بدون شك براي پيشگيري از خمودگي و انحراف جوانان و غني سازي اوقات فراغت آنان بايد از ابزار ورزش استفاده نمود.اين مهم خبر در ساير برنامه ريزي دقيق و حساب شده امكان پذير نمي باشد.جامعه شناسان بر اين عقيده اند كه در شرايط زندگي ماشيني و افزايش ساعات فراغت ورزش را مي توان بعنوان وسيله مطلوب براي تأمين تفريح سالم و تجديد قواي افراد و جامعه و نيز سلامت جسمي و رواني آنان مورد استفاده قرار داد.

فعاليتهاي ورزشي يكي از فعاليتهاي مهم مورد علاقه جوانان در زمان فراغت آنهاست و موجب مي شود كه آنان در ارضاء نيازهاي خود موفق باشند، محقق در اين تحقيق درصد بررسي علل عوامل نحوه گذران اوقات فراغت دختران مقطع متوسطه شهرستان ابهر با تأكيد بر فعاليتهاي ورزشي و علل عوامل مؤثر بر چگونگي گذران اوقات فراغت مي باشد.

 

 

اهداف تحقيق

هدف كلي:

هدف از اين تحقيق بررسي نحوه گذراندن اوقات فراغت دختران مقطع متوسطه دبيرستانهاي شهرستان ابهر مي باشد.

هدف جزئي:

1.تعيين رابطه بين اوقات فراغت دختران با اقتصاد خانواده.

2.بررسي نحوه گذراندن اوقات فراغت با فعاليتهاي ورزشي و ميزان امكانات مرتبط با آن.

3. توجه ويژه خانواده ها بر نحوه اوقات فراغت و غني سازي و پربار كردن اوقات فراغت فرزندانشان لزوم توجه بيشتر مسئولين در امر مهم اوقات فراغت.

4.بدست آوردن رابطه بين نحوه گذرانن اوقات فراغت بر پيشرفت تحصيلي فرزندان.

اهميت تحقيق و فوايد تحقيق

اهميت تحقيق:

آنچه در خصوص اهميت چونگي گذران اوقات فراغت گفته شده چنانچه در محدودة نوجوانان و جوانان مطرح شود طبيعي است كه حساسيت و اهميتي

 

مضاعف پيدا مي كند.با شناخت نحوه گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان هم مي توان به كاركرد اوقات فراغت در تعالي روح و انديشه نوجوانان و جوانان پي برد و هم مي توان نشانه هايي از فرهنگ حاكم اين قشر را شناسايي كرد.

چنانچه كاركردهاي فراغت را رفع خستگي و استراحت يا تفريح و سرگرمي1 و بالاخره رشد شكفتگي شخصيت بدانيم.طبيعي است كه نياز به اوقات فراغت مربوط به قشر خاص نيست.ولي از آنجا كه كشور ما در رديف جوان ترين كشورهاي دنيا مي باشد.هدايت و ايجاد امكانات براي گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان مي توانند در شكل گيري شخصيت آنان و سازندگي جامعه نقش به سزايي داشته باشد.گفتني است كه يكي از مشكلات پايدار جوامع فعلي فراهم آوردن وسايلي است كه نياز به فعاليتهاي تفريحي سالم و كافي را تأمين مي نمايد.با اين كه فقدان وسايل تفريح به هيچ وجه علت منحصر بفرد كجروي نيست،غالباً يكي از موجبات آن محسوب مي شود.

تحقيقات متعدد نشان داده است كه رواج تفريحات انحرافي در بسياري از كشورهاي غربي در برفي از كشورهاي در حال توسعه ناشي از نداشتن امكانات مناسب تفريحي، عدم آگاهي، نداشتن برنامه صحيح نيز اجراي

 

سياستهاي اجتماعي و اقتصادي نادرست در اين زمينه است، كه موجب شده است بسياري از نوجوانان و جوانان به سوي تفريحات ناسالم كشيده شوند.بسياري در موارد شديد انحرافات در ميان نوجوانان و جوانان نتيجه فقدان برنامه ريزي صحيح جهت گذران اوقات فراغت بوده است.از فوايد اوقات فراغت مي توان افزايش روحيه شادابي در بين دانش آموزان دختر دانست كه موجب بالا رفتن عزت نفس و افزايش پيشرفت تحصيلي مي شود.

پيشينة تحقيق:

نخستين رساله در طرفداري اوقات فراغت براي كارگران در اروپا توسط پل لاماركو سوسياليست نوشته شد كه حق تنبل بودن نام داشت در آمريكا نوراشتاين و بلن باندرسين كتاب نظريه فارغ از كار جامعه شناسي زمان فراغت را بنا نهاد.درد مستمر وي 1920 و 1930 در اروپا و آمريكا نخستين پژوهشهاي درباره فراغت انجام گرفت، نخستين كنفرانس در سال 1924 دفتر بين المللي را درباره آزاد كارگران برپا كرد كه 300 نماينده از 18 ملت در آن شركت داشتند كه نظر عمومي اهميت دادن به اوقات فراغت بوده است.

اما تحقيق محمدمهدي دربارة نحوه گذران اوقات فراغت دانش آموزان منطقه بزينه رود كرد در اين پروژه با بررسي پسران و دختران بر نحوة گذران اوقات فراغت كودكان و نوجوانان بزينه رود پرداخته شده محيطي كه پژوهش

 

در آن صورت گرفته مدارس روستاها بوده اينپژوهش از دانش آموزان 43 روستاي تحت پوشش منطقه بزينه رود به عمل آمده و همچنين سازمان ملي جوانان تحقيق بسيار مفصلي در مورد بررسي وضعيت اوقات فراغت جوانان در زمستان 1381 انجام داده است كه جاي خود پروژه مفصلي است.

تحقيق طرح مهري صادقي با عنوان بررسي نحوه گذران اوقات فراغت پسران مقطع متوشطه شهرستان قيدار با تأكيد بر فعاليتهاي ورزشي از سري طرحهاي اداره آموزش و پرورش مي توان اشاره كرد كه در اين پروژه محقق به بررسي چگونگي گذران اوقات فراغت پسران مقطع متوسطه به زير پرداخته است.تحقيق ديگر پايان نامه(كارشناسي ارشد) – دانشگاه علوم پزشكي تهران، دانشكدة پرستاري و مامايي، 1377.مي توان اشاره كرد.هدف آن تعيين ارتباط چگونگي گذران اوقات فراغت تابستاني ميزان علاقمندي نوجوانان دختر با مشخصات فردي آنها در دبيرستنهاي دخترانه منطقه 11 شهرستان مي باشد، نمونه تحقيق از جامعه پژوهش شامل 800 نفر از دختران دبيرستاني مي باشد كه توسط نمونه گيري سيستماتيك انتخاب شده اند ابزارگردآوري داده ما پرسشنامه است كه از سه بخش تشكيل شده است ، بخش اول شامل 17 سؤال در مورد مشخصات دموگرافيك واحدماست بخش دوم، شامل پنج سؤال مربوط به چگونگي گذران اوقات فراغت تابستاني نوجوانان و بخش

 

سوم شامل 5 سؤال درباره علاقمندي نوجوانان به چگونگي گذران اوقات فراغت تابستاني مي باشد.

اطلاعات كسب شده توسط آمار توصيفي و استنباطي تجزيه و تحليل شدند.نتايج شامل موارد زير است نسبت دختراني كه در اوقات فراغت تابستاني خود فعاليت ورزشي، هنري، تفريحي و مطالعاتي مي باشند به ترتيب 37/9 درصد 37/2 درصد 53/8 درصد و 21/7 درصد بوده است.

تعريف مفاهيم:

واژه اوقات فراغت خود از دو كلمه(اوقات فراغت) اوقات در لغت جمع كلمه وقت يعني هنگام ها، روزگارها، فراغت ، در لغت به معناي آسودگي و آسايش1 است و معمولاً در مقابل اشتغالات و درگيريهاي روزمره كه نوعاً موجب خستگي مي شود به كار مي رود.فراغت در لغت به معناي آسايش و آرامش و استراحت و آزاد بودن از كار روزانه هر گونه مجال و فرصت ديگر نيز معني مي دهد.براي اينكه ورزش زا تعريف كنيم لازم است تا ويژگيهايش را متمايز سازيم و حدود آن را بعنوان عنصري فرهنگي مشخص سازيم.ورزش همواره بازتاب2 اصلي ترين ارزشهاي مجموعه فرهنگي است كه در آن انجام مي

 

شود.بنابراين به عنوان شعيره (يا منتقل كنندة فرهنگي) عمل مي كند.حتي ورزشي كه خارجي باشد، به سرعت از نو تعريف مي شود به نحوي تطبيق مي يباد تا با هنجارها و ارزشهاي فرهنگي هماهنگ گردد.

پيشرفت تحصيلي:

- پيشرفت تحصيلي در معناي لغوي يعني: ارتقاء تك تك واحدهاي درسي در مقاطع مختلف تحصيلي. همين تعريف در معناي محلي، افزايش ريشه اي دروس مورد مطالعه، عوامل زيادي در اين موضوع وجود دارد كه تعدادي از آن شامل(مطالعه كتابهاي كمكي و پايه اي/ استفاده از كلاسهاي تقويتي پايه و.....)پيشرفت تحصيلي يكي از عواملي است كه در اجتماع براي پيشرفت تمام ارگانهاي زندگي است عوامل پايه اي كه باعث پيشرفت مي شود، ديد فرد را نسبت به تمام كارهاي روزمره افزايش مي يابد.چون همين عوامل ارتقاء تحصيلي در رشتة انتخابي كه در آينده وجود دارد، بيابد، حال همين موارد ساختار اجتماعي و پايه اي فرد را در زندگي اجتماعي افزايش مي دهد.

فرضيه

فرضيه اصلي:

1.بنظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با پرداختن به فعاليتهاي ورزشي سپري مي شود.

 

2.بنظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با اقتصاد خانواده رابطه وجود دارد.

فرضيه فرعي:

بنظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با تحصيلات پدر رابطه وجود دارد.

بنظر مي رسد چونگي گذران اوقات فراغت با بعد خانوار خانواده رابطه وجود دارد.

بنظر مي رسد چگونگي گذران اوقات فراغت با بعد پيشرفت تحصيلي رابطه وجود دارد.

حدود و محدوده مطالعاتي:

حدود مطالعاتي تحقيق مورد نياز بررسي نحوه گذران اوقات فراغت دختران مقطع متوسطه شهرستان ابهر ميباشد.حدود مطالعاتي بهار 1386 و محدوده مطالعاتي شهرستان ابهر را در مي گيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم

 

چارچوب نظري

 

 

 

 

 

 

 

آراء جامعه شناسان:

الف – ديويد رايزمن: رايزمن در كتاب خود به نام «انبوه تنها» بشارت دهنده اصلي در گذران اوقات فراغت بود رايزمن براي اولين بار اين نظر را طرح كرد كه تنها زمان اوقات فراغت است كه به انسان اين فرصت را مي دهد تا به صورتي آزادانه با جامعه مصرفي خود را سازگار سازد.رايزمن نيز مانند ويلن گذشته گرا بود و به عصر طلايي گذشته تأسف مي خورد.رايزمن كسي بود كه روي كاهش ارزش كار اصرار مي كرد و اين چيزي بود كه بعد از او دنبال شد او تصور مي كرد كه در تمدن فراغت، نظام طبقاتي نابود خواهد شد.اين تزي بود كه ديگران(سلسكي و دومازير) هم در اروپا تعقيب كردند.چندسال بعد خود رايزمن در اين مورد تجديد نظر كرد او در صنعتي شدن جامعه نوعي تباهي انسانها را ملاحظه مي كرد و تنها راه رهايي از اين گرداب را فراغت مي دانست او مسائل را بر مبناي رابطه فرد و اجتماع بررسي نمود.

اندرسون: وي فراغت را زمان فروخته نشده اي مي داند كه متعلق به فرد است، زماني كه فرد بر ميل خود از آن استفاده مي كند او مي گفت كه كار در جامعه غربي كمتر نيازهاي انسان را پاسخ مي دهد.و بيشتر تابع منافع شغلي

 

 

است اندرسون در فراغت نوعي فعاليت خودانگيخته و آزادي گزينشي مشاهده مي كرد.

اگوست كتت: اين جامعه شناس فرانسوي معتقد است لحظات فراغت، همان لحظات امكان توسعه و پيشرفت انسان است.

ديدگاههاي فلسفي:

مك دول معتقد است: بين فراغت و سلامت در زندگي و مفهوم سلامت بدني – فكري و اساس تندرستي ارتباط وجود دارد.

فرانسيس دوگر: فرانسيس دوگر مي گويد: به من بگوييد اوقات فراغت خود را چگونه مي گذرانيد تا بگويم چه كسي هستيد، فرزندان خود را چگونه تربيت مي كنيد.

تاش: دكتر جي.بي.تاش در كتاب فلسفه و تفريحات سالم در رابطه با اوقات فراغت چنين مي گويد: فراغت مربوط به اوقاتي از زندگي مي شود كه انسان كار موظف و ديگر وظايف شرعي و اجتماعي خود را تمام كرده باشد.يا در خواب ورزش و تفريحات سالم و مشغول بهره برداري از اين زمان است فعاليت كودكان در اوقات فراغت بازي است حال آن كه اين وقت را بزرگسالان در ورزش و ساير فعاليتهاي فرهنگي و هنري مي گذرانند.

 

 

تاگور: شاعر و فيلسوف هنري اظهار داشته كه تمدنهاي انساني سرمايه هاي جاوداني است كه از كاشت داشت و برداشت صحيح اوقات فراغت متجلي گشته اند.

برتر اندراسل: چنين اظهار نظر كرده است، فنون جديد امكان اينرا بدست داده است كه اوقات فراغت را تا حدودي از محدوده امتيازات طبقاتي خارج نموده تمام افراد سرشكن نمائيم.

 

1.براي وضعيت اوقات فراغت جوانان زمستان 1381 از سري كتابهاي سازمان ملي جوانان.

1بررسي وضعيت اوقات فراغت زمستان 1381 از سري كتابهاي سازمان ملي جوانان

1.سس و هيوود و همكاران، اوقات فراغت، مترجم، دكتر احساني محمد، چاپ كاوش، تابستان 1380.

1.چگونگي گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در فصل تابستان، از سري كتابهاي سازمان ملي جوانان، پاييز 1379.

1.چگونگي گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در فصل تابستان جامعة شهري، از سري كتابهاي سازمان ملي جوانان.

2.بررسي وضعيت اوقات فراغت جوانان، زمستان 1381، از سري كتابهاي سازمان ملي جوانان.