مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

چکیده1

فصل اول : كليات

1-1- مقدمه. 4

2-1- بيان مسئله. 4

3-1- پيشينه تحقيق.. 6

4-1- اهميت و ضرورت تحقيق.. 7

5-1- اهداف تحقيق.. 8

6-1- سوالات تحقيق.. 8

1-6-1- سوال اصلي تحقيق:8

2-6-1- سئوالات فرعي تحقيق:8

7-1- فرضيات تحقيق.. 8

1-7-1- فرضيه اصلي:8

2-7-1- فرضيه فرعي.. 9

8-1- متغيرهاي تحقيق.. 9

1-8-1- متغير هاي مستقل.. 9

2-8-1- متغير وابسته. 9

9-1-روش تحقيق.. 9

10-1-قلمرو تحقيق :9

1-10-1- قلمرو موضوعي :9

2-10-1- قلمرو مكاني(جامعه آماري) :10

3-10-1- قلمرو زماني :10

11-1- روش نمونه گيري و تعيين حجم نمونه. 10

12-1- موانع و محدوديتهاي تحقيق.. 10

13-1- تعاريف واژه ها و اصطلاحات... 11

1-13-1- گردشگری(پارسائيان، علي ، اعرابي ، سيد محمد، 1377)11

2-13-1- گردشگر. 11

3-13-1- مسافر : (داروند زاده 1381)11

4-13-1- جاذبه هاي تاريخي : (سايت chn، 1383)11

5-13-1- جاذبه هاي طبيعي : ( همان منبع)11

6-13-1- صنعت گردشگری :11

7-13-1- مشاركت: (گرافت و كلاري ، 1991)11

8-13-1- امنيت :11

9-13-1- اعتماد به نظام: (صفدري ، 1374 : 48)12

10-13-1- رسانه ها :12

11-13-1- پژوهش در صنعت گردشگری : (داروند زاده ، 1381)12

12-13-1- سازمان جهاني جهانگردی : (سايت chn،1383)12

فصل دوم : ادبيات پژوهش

1-2- مقدمه. 14

2-2- تعاريف و اصطلاحات گردشگری.. 18

1-2-2- تعريف گردشگری.. 18

2-2-2- تعريف گردشگر. 19

3-2-2- مسافر. 20

4-2-2- گردشگر. 20

5-2-2- بازديد كننده20

6-2-2- تور. 20

3-2-تاريخچه گردشگری.. 20

4-2- گردشگری در جهان اسلام و قرآن كريم. 22

5-2- گردشگری در دنياي حاضر. 24

6-2- اَشكال گردشگری.. 25

1-6-2- گردشگری با انگيزه ماجرا جويان. 25

2-6-2- گردشگری روستايي.. 26

3-6-2-گردشگری بوم شناختي (اكوتوريسم)26

4-6-2-گردشگری حمل و نقل آبي.. 27

5-6-2- گردشگری مسكوني.. 27

6-6-2-گردشگری مذهبي.. 27

7-6-2- گردشگری قومي.. 28

8-6-2-گردشگری نوستالوژيك... 28

7-2- گردشگری با توجه به هدف... 28

1-7-2-گردشگری فراغتي و سرگرمي.. 28

2-7-2- گردشگری فرهنگي ، اجتماعي و مذهبي.. 29

3-7-2-گردشگری ورزشي.. 31

4-7-2- گردشگری تجارت و كسب و كار. 31

5-7-2- گردشگری سمينارها و كنفرانسها32

8-2- اهداف توسعه گردشگری.. 33

9-2- مزايای عمده گردشگری.. 33

10-2- برخی از نقاط ضعف گردشگری.. 34

11-2- گردشگری در ايران. 34

1-11-2- جاذبه هاي گردشگری در ايران. 34

2-11-2-جاذبه های فرهنگی ايران. 37

3-11-2-جاذبه ها و مناظر طبيعی ايران. 37

4-11-2-موانع توسعه گردشگري در ايران. 38

4-11-2-1- برخی از مشکلات و موانع گردشگري در ايران. 38

5-11-2- گردشگری در خوزستان. 40

1-5-11-2-پيشينه تاريخي خوزستان. 40

2-5-11-2- موقعيت جغرافيايي- حدود و مساحت... 41

6-11-2- آثار باستانی و بناهای تاريخی و مذهبی خوزستان. 42

1-6-11-2-ويرانه های شهر قديم اهواز. 42

2-6-11-2-گورستان زرتشتيان. 42

3-6-11-2-مقبره علی بن مهزيار اهوازی.. 42

4-6-11-2-مقبره حضرت سيد عباس... 42

5-6-11-2-شهر باستانی شوش... 42

6-6-11-2-چغازنبيل (معبد زيگورات)42

12-2- دستگاه های امنيتی در گردشگری.. 44

1-12-2- امنيت... 44

2-12-2-امنيت قضايی.. 44

3-12-2-امنيت دسته جمعی.. 44

4-12-2-عوامل تهديد کننده امنيت... 45

1-4-12-2- تجاوز. 45

2-4-12-2-ستمگری و ستم پذيری.. 45

3-4-12-2-تهديد و ارعاب... 46

3-4-12-2-رابطه بين جهانگردی و جرم. 46

13-2- مشاركت... 48

1-13-2-شرايط عمده اجراي مشاركت :49

2-13-2-كاركردهاي مشاركت اجتماعي.. 50

3-13-2-مشارکت مردم و رابطه آن با امنيت... 50

4-13-2-اعتماد به نظام جمهوری اسلامی.. 51

14-2- جهانگردی و رسانه ها53

 

 

فصل سوم : روش پژوهش

1-3- مقدمه. 57

2-3- جامعه آماري و حجم نمونه. 57

1-2-3- جامعه آماری.. 57

2-2-3- شيوه نمونه گيری و حجم نمونه. 57

3-3- روش جمع آوري اطلاعات... 58

4-3- ابزار جمع آوري اطلاعات... 58

5-3- پايايي و روائي پرسشنامه. 59

1-5-3- پايايي (Reliablity )59

2-5-3- روائي ( validity )60

6-3- چارچوب نظري تحقيق.. 60

فصل چهارم : يافته هاي تحقيق و تجزيه و تحليل آن

1-4- مقدمه. 64

2-4- تجزیه و تحلیل داده های دریافتی.. 64

1-2-4-آمار تو صیفی.. 64

2-2-4-آمار استنباطی.. 75

فصل پنجم : بحث و تفسير

1-5- مقدمه. 81

2-5- نتيجه گيری پژوهش.... 82

3-5- پيشنهادهای پژوهش.... 83

4-5- پيشنهادات براي محققين آتي.. 86

منابع. 88

Abstract90

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

انسان پيشرفته امروز ي به دليل انگيزه ها و دلايل متعالی تری چون آشنايي با فرهنگ و تمدنهاي ديگر، ملاقات دوستان و اقوام و … اقدام به سفر و مسافرت مي نمايد . اقدام و اشتياق انسان به مسافرت در دنياي كنوني، صنعت بزرگی به نام «صنعت جهانگردي» را به وجود آورده است كه منبع درآمد بسياري از كشورها محسوب ميشود .

در جهان حاضر توسعه و پيشرفت رمز ماندگاري و حيات پويا و مقتدرانه ملتها ، جوامع ، فرهنگها و تمدنها به شمار مي رود . بـدون تـوسعه و حـركت در سيـر تعالـي و ترقي نمي توان فقط به افتخارات گذشته متكي بود .

لذا توسعه صنعت گردشگري به وسيله ايجاد انگيزه و بررسي راه هاي تقويت مشاركت مردم در اين توسعه، براي اين صنعت امري حياتي است.

امروزه گردشگري و صنعت جهانگردي منبع درآمد بسياري از كشورها محسوب مي شود و بسياري از آنها از اين منبع درآمد براي ايجاد اشتغال، رشد بخش خصوصي و حركت در مسير توسعه اقتصادي استفاده مي كنند.

لذا پژوهشگر در اين تحقيق برآن است تا بتواند راه هاي تقويت مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري –گردشگری داخلی- را مورد بررسي قرار دهد. به همين دليل با توجه به مبناي نظري تحقيق از پرسشنامه ي محقق ساخته به منظور سنجش وضعيت موجود گردشگري و نقش رسانه ها و اعتماد مردم به دستگاههاي امنيتي و قضايي و نيز اعتماد به نظام جمهوري اسلامي ايران در توسعه اين صنعت استفاده شد.

جامعه نمونه اين مطالعه 200 نفر از شهرستانهاي( شوش، آبادان، دشت آزادگان، رامهرمز و اهواز) مي باشد.

هدف كلي اين پژوهش شناسايي راههاي تقويت مشاركت مردم در راستاي توسعه صنعت گردشگري در استان خوزستان است.

 

نتایج بدست آمده نشان داد :

فرضيه اصلي:اعتماد مردم به نظام حاكم ،دستگاه قضايي و امنيتي و اطلاع رساني رسانه ها بر تقويت مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري موثر است.

فرضيه فرعي اول: اعتماد مردم به نظام حاكم برجامعه بر تقويت مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري موثر است

فرضيه فرعي دوم: اعتماد مردم به دستگاه قضايي و امنيتي بر تقويت مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري موثر است

فرضيه فرعي سوم: اعتماد مردم به اطلاع رساني رسانه ها بر تقويت مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري موثر است

نتايج بدست آمده نشان داد

1- ايجاد جو اعتماد در كشور نسبت به نظام حاكم مي باشد . به عبارت ديگر در پرتو اعتماد و اعتقاد به نظام جمهوري اسلامي مردم مي توانند با طيب خاطر و اطمينان كامل سرمايه هايشان را در زمينه توسعه صنعت گردشگري بكار اندازند همچنين گردشگران نيز با احساس امنيت كامل مكاني را جهت گردشگري انتخاب مي نمايند.

2- تحقيق حاضر نشان مي دهد كه پاسخ دهندگان به پرسشنامه معتقدند كه افزايش امنيت داخلي و اجراي عدالت و انصاف و قانون گرايي باعث تقويت مشاركت مردم در اين صنعت مي شود .

3- همچنين در اين تحقيق نشان داده شده است كه بطور كلي رسانه ها در زمره عوامل تاثير گزار بر مشاركت مردم در رشد صنعت گردشگری مي باشد . تبليغات مناسب در زمينه معرفي راههاي سرمايه گذاري مردم و بخش خصوصي ، همچنين تهيه برنامه ها و گزارشات تخصصي در زمينه معرفي و اعلام حمايت دولت از بخش خصوصي ، همچنين تهيه برنامه ها و گزارشات تخصصي در زمينه معرفي و اعلام حمايت دولت از بخش خصوصي و همچنين حمايت دولت از مشاركت مردم در زمينه اين صنعت و ا سوي ديگر معرفي جاذبه هاي هر استان در زمينه گردشگري از عوامل موثري ميباشد كه مي تواند باعث تقويت مشاركت و سرمايه گذاري مردم در اين صنعت مي باشد . اطلاع رساني در عمق مشاركت نهفته است .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول: کليات

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه

انسان پيشرفته امروزي به دليل انگيزه ها و دلايل متعالی تری چون آشنايي با فرهنگ و تمدنهاي ديگر، ملاقات دوستان و اقوام و … اقدام به سفر و مسافرت مي نمايد .

اقدام و اشتياق انسان به مسافرت در دنياي كنوني، صنعت بزرگی به نام «صنعت گردشگری» را به وجود آورده است كه منبع درآمد بسياري از كشورها محسوب ميشود . گردشگري در بسياري از كشورهاي بزرگ و كوچك جهان، يکی از بزرگترين و سود آورترين صنايع است شايد بتوان به جرأت گفت كه گردشگري و اقتصاد توريسم امروز به يكي از اصلي ترين اركان اقتصاد تجاري جهان تبديل شده است به نحوي كه بسياري از توسعه سازان از اين صنعت با عنوان توسعه پايدار ياد مي كنند كه در تاريخ اقتصاد جهان ، قرن بيست و يكم را به نام خود فتح خواهد كرد .

در جهان حاضر توسعه و پيشرفت رمز ماندگاري و حيات پويا و مقتدرانه ملتها ، جوامع ، فرهنگها و تمدنها به شمار مي رود . بـدون تـوسعه و حـركت در سيـر تعالـي و ترقي نمي توان فقط به افتخارات گذشته متكي بود ، بلكه همراهی سابقه و تجربه ذی قيمت گذشته را بايد مبنايي براي دستيابي به رسالتها و مقاصد دوربرد مدنظر قرار دارد .

 

2-1- بيان مسئله

امروزه گردشگري و صنعت گردشگری منبع درآمد بسياري از كشورها محسوب مي شود و بسياري از آنها از اين منبع درآمد براي ايجاد اشتغال، رشد بخش خصوصي و حركت در مسير توسعه اقتصادي استفاده مي كنند. جهانگردي و گردشگري يكي از بزرگترين و متبوع ترين صنايع محسوب مي شود و در آمد آن در سال 2001 بالغ بر 43 ميليارد دلار بوده است . كشور ما نيز با رفع موانع موجود در زمينه گردشگری و تقويت راههاي مشاركت مردم در زمينه توسعه صنعت گردشگری ميتواند سهم قابل قبولي از اين درآمدها را به خود اختصاص دهد .

امروزه توسعه و پيشرفت رمز حيات پويا و مقتدرانه ملتها ، جوامع ، فرهنگها و تمدنها به شمار مي رود ما در دوراني زندگي مي كنيم كه تغيير درآن شتاب گرفته است .

حوادث و رويدادهاي سياسي ، اقتصادي ، اجتماعي ، فرهنگي و فناوري تكنولوژي تصور ما را درباره جهان دگرگون كرده است .

كشور ايران با پيشينه تمدن كهن و جاذبه هاي متنوع و موقعيت برجسته اقليمي ، ضمن آنكه خواهان منافع اقتصادي از جمله اشتغال زايي و در آمد ارزي است بر حفظ ارزشهاي متعالی و هويت فرهنگی تمدن خود تأکيد دارد و الگوی سفر را از انديشه ها و آموزه های قرآني و احاديث مستند دريافت ميدارد .

با اين وجود كشور ايران از لحاظ در آمدهاي حاصل از گردشگري در جايگاه، مناسبي قرار نداشته و نتوانسته از پتانسيلهاي مثبتي كه در زمينه گردشگری وجود دارد استفاده نمايد .

از سوي ديگر سازمانهاي دولتي و خصوصي كه در اين زمينه متولي امور مي باشند نيز اقدامات مثبتي را در زمينه جذب توريسم انجام نداده اند و يا بسيار ضعيف عمل كرده اند .

گردشگري بعنوان يك صنعت در آمد زا و رونق دهنده چرخهاي اقتصادي كشور در ارتباط بين ملل و اقوام در جهان نقش مهمي دارد . از طرفي نبايد گردشگری و ايرانگردي را تهديد عليه ارزشها دانست ، بلكه بايد آن را در جهت رونق اقتصادي، تقويت هويت و وفاق ملي، فرصت مغتنمي تلقي نمود و عاملي براي صلح و همزيستي ميان ملل و گفتگوي تمدنهاي مختلف كه ثبات و امنيت را به ارمغان مي آورد، مورد نظر داشت . جهانگردان به ايران مي آيند تا تمدن كهن ايرانيان را كه غنا بخش تمدن جامعه بشري بود و در تاريخ هر ملتي به شيوه اي نقش آفريني نموده است را ببينند . تعارض بين ارزشهاي ديني و فرهنگی با ترويج صنعت گردشگري در كشور وجود ندارد . بنابراين جهانگردان نه تنها تهديد نيستند بلكه فرصت اند . و نبايد ضعف مديريت علمي و برنامه ريزي صحيح مسئولين را با تهديد تلقي كردن گردشگران توجيه نمود . بايد با پژوهش و برنامه ريزي، آموزش و بازاريابي بخشهاي خصوصي و دولتي و همچنين با بازكردن راههاي مشاركت مردم در جهت جذب توريسم و ارتقاي صنعت گردشگري سهم بيشتري از درآمد صنعت گردشگري جهاني با حفظ هويت و ارزشها را به خود اختصاص داد .

صنعت گردشگری فرهنگي ترين حوزه اقتصاد است . كارشناسان اقتصادي معتقدند كه گردشگري تنها بخشي از مجموعه عظيم اقتصاد است كه در حد بسیار زيادي با رگه هاي فرهنگي گره خورده است چون از يك سو تا حد مطلوبي موجبات آشنايي فرهنگها، تمدنها، ن‍ژادها ، سرزمينها، اقوام و گويش هاي مختلف را با يكديگر فراهم مي سازد و از سوي ديگر نيز مي تواند يكي از منابع كسب در آمد براي كشورهاي مختلف باشد اين كه گفته مي شود : «اقتصاد توريسم بهترين محرك براي كشورهايي است كه به دليل تك محصولي بودن يا محدود بودن منابع در آمد ، داراي اقتصاد خموده هستند » ، به سمتي مي رود تا توسط بسياري از كشورهاي در حال توسعه به يكي از بزرگترين واقعيتهاي اقتصادي تبديل شود .

به نظر مي رسد كه كشورهاي صاحب نفت و يا كشورهاي ديگري كه تنها يك منبع درآمدي در اختيار دارند بايد از كنار صنعت گردشگري به راحتي عبور نكنند چون عامل بسیار مهمي براي تنوع درآمد آنها است در اين مورد برخي از كشورهاي حوزه خليج فارس با اتكا به صنعت توريسم و تجهيز زيرساختهاي آن توانسته اند طي ساليان گذشته پذيراي تعداد زيادي از گردشگران جهاني باشند به طوري كه بسياري از كارشناسان اقتصادي ، توفيق اين كشور ها در حوزه تجارت را ناشي از موفقيت آنها در صنعت توريسم مي دانند. با توجه به اينكه ايران در حال حاضر به صورت بالقوه يكي از كانونهاي توريستي جهان به شمار مي آيد و داراي جاذبه هاي فراواني است توجه و تاكيد براي گسترش اين صنعت علاوه براينكه از نظر فرهنگي و سياسي داراي منافع بسياري است موجب رونق اقتصادي و اشتغال زايي و افزايش درآمد ملي نيز مي شود

و از آنجا كه استان خوزستان يكي از استانهايي مي باشد كه داراي پيشینه تاريخي و فرهنگي طولاني است و از نظر اقتصادي نيز، توسعه صنعت گردشگري در اين استان مي تواند موجب شكوفايي و رونق بخشهاي اقتصادي از يك سو و ايجاد اشتغال و فرصتهاتي جديد شغلي از سوي ديگر كه اين خود مستلزم مشاركت همه جانبه مردم در حمايت از اين صنعت است .طبعا" تا ما نتوانیم ظرفیتهای گردشگری موجود رابه هموطنان خودمعرفی نماییم،

با توجه به مطالب فوق، پژوهش حاضر مي كوشد كه نسبت به شناسايي عوامل تأثير گذار بر مشاركت مردم در جهت توسعه صنعت گردشگری(گردشگری داخلی ) در اين استان اقدام نموده و راههاي تقويت مشاركت مردم در توسعه و رشد اين صنعت را بررسي نمايد .

با در نظر گرفتن اهداف تحقيق، مي توان سئوالات زير را باتوجه به فرضيات مطروحه مورد توجه قرار داد :

1-افزايش اعتماد مردم به ارگانهاي امنيتي چه رابطه ای با مشاركت آنان در توسعه صنعت گردشگري دارد ؟

2-اعتماد مردم به نظام جمهوري اسلامي چه رابطه اي با مشاركت آنان در توسعه صنعت گردشگري دارد ؟

3-رسانه ها چه نقشي در تقويت مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري دارند ؟

 

3-1- پيشينه تحقيق

پيرامون گردشگري و اهميت آن پژوهشهاي زيادي در داخل و خارج از كشور صورت پذيرفته است ، همچنين تحقيقاتي بصورت كلان پيرامون مشكلات توريسم در ايران توسط عده اي از دانشجويان ، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، معاونت سياحتي بنياد مستضعفان انقلاب اسلامي و ... صورتگرفته است . وليكن در جامعه آماري مورد نظر با اين عنوان قبلاً تحقيقي انجام نشده است . ذيلاً به سه نمونه پايان نامه تحصيلي اشاره مي شود :

1-محمد طاهر قميشي در پايان نامه خود با عنوان «ارزيابي عملكرد امداد خودرو ايران در بهبود فرآيند گردشگري و صنايع خودرو سازي و قطعه سازي در استان خوزستان .

2-پايان نامه آقاي مسعود غلامي با عنوان «بررسي وارزيابي عوامل مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری در ايران در رشته كارشناسي ارشد مديريت اجرايي، در اين پژوهش تأثير متغيرهاي ضريب امنيت (بعد داخلي و خارجي) امكانات و خدمات گردشگري، سيستمي واحد در زمينه بازاريابي و تبليغات و هماهنگي در سازمانهاي درگير در توسعه صنعت گردشگری مورد آزمون قرار گرفته شده است .

3-پايان نامه اي با عنوان «بررسي اثر بخشي مديريت گردشگري فرهنگي» توسط خانم روزيتا رضاپور نوشته شده در اين پژوهش به شناسايي و رفع چالشهاي موجود در مسير توسعه اين صنعت پرداخته شد تا وضعيت كنوني را بهبود بخشند .

 

4-1- اهميت و ضرورت تحقيق

يكي از مسايل عمده اي كه فرايند جهاني شدن را در مركز توجه انسان قرار داده است تأثير بالفعل و نيز بالقوه آن در عرصه فرهنگ و زندگي اجتماعي است بي شك با گسترش ارتباطات فرهنگي بين كشورها اختيار دولتهاي ملي در اين زمينه به طور فزاينده اي كاهش مي يابد .

در حال حاضر جهاني شدن بیشتر ابعاد سياسي ، فرهنگي و اجتماعي اين فرايند كلي را مورد توجه قرار مي دهد از اين رو گسترش و توسعه ارتباطات جهاني بسیار حائز اهميت است فرايند جهاني شدن معمولاً چهار حوزه فني، اقتصادي، سياسي و فرهنگي را تحت الشعاع قرار مي دهد در حوزه فرهنگي اين فرايند ارتباط بسیار نزديكي با فرهنگ گردشگری برقرار مي كند .

گردشگري طي دهه هاي اخير از رشد قابل توجهي برخوردار بوده است . در سال 1950 تعداد گردشگران بين المللي 25 ميليون نفر و درآمد گردشگري بين المللي نيز 2/1 ميليارد دلار بوده است در سال 2003 تعداد گردشگران بين المللي به 691 ميليون نفر و درآمد آن به 1514 ميليارد دلار بالغ گرديد (سازمان جهاني گردشگری ، 2004)

مطالعات انجام شده توسط آژانس هاي بين المللي وابسته به سازمان ملل نشان مي دهد كه تا سال 2010 تعداد گردشگران بين المللي به رقمي بالغ بر یك ميليارد نفر خواهد رسيد .

براساس گزارش سازمان جهاني گردشگری (wto) و برنامه چشم انداز توريسم در سال 2020 ميلادي تعداد گردشگري در سراسر جهان در سال 2020 ميلادي به يك ميليارد و 600 ميليون نفر خواهد رسيد و سهم منطقه خاورميانه پس از منطقه شرق آسيا بالاترين ميزان رشد توريسم را در جهان دارا خواهد بود . بنابراين با توجه به مطالب فوق پژوهشگر اين موضوع را براي تحقيق برگزيده است .

 

5-1- اهداف تحقيق

با توجه به اينكه گردشگري و صنعت گردشگری يكي از بهترين منابع كسب درآمد براي كشورها مي باشد و باعث اشتغال زايي، رونق اقتصادي، تحصيل ارز، تبادل فرهنگها و نزديكي ملل به يكديگر مي شود از اين رو شاهديم كه طي ساليان گذشته بسیاري از كشورهاي جهان با درك موقعيت برتر صنعت توريسم در الگوهاي مختلف توسعه اقتصادي در پي آن هستند تا امكانات گردشگري خود را گسترش دهند .

كشور پهناور ايران نيز با داشتن يك ميليون و 200 هزار تپه و پنجاه هزار اثر تاريخي و منابع طبيعي متبوع جزء ده كشور برتر داراي جاذبه هاي توريستي و 5 كشور اول در زمينه تنوع و جذابيت اكوتوريسم دنياست . براي رهايي از تكيه بر درآمدهاي نفتي راهي جز حركت به سمت گردشگری وجود ندارد .

هدف كلي اين پژوهش شناسايي راههاي تقويت مشاركت مردم در راستاي توسعه صنعت گردشگری در استان خوزستان است.

اهداف فرعي تحقيق حاضر به قرار زير است:

1-بررسي ميزان اعتماد پاسخگويان نسبت به ارگانهاي امنيتي و قضايي

2-بررسي ميزان اعتماد مردم به نظام جمهوري اسلامي و مشاركت آنها در توسعه صنعت گردشگري

3-بررسي نقش رسانه ها در ايجاد مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگری

 

6-1- سوالات تحقيق

1-6-1- سوال اصلي تحقيق:

راههاي تقويت مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري در استان خوزستان كدامند؟

2-6-1- سئوالات فرعي تحقيق:

افزايش اعتماد مردم به ارگانهاي امنيتي، اعتماد به نظام جمهوري اسلامي ايران و اطلاع رساني رسانه ها

 

7-1- فرضيات تحقيق

1-7-1- فرضيه اصلي:

هدف از ارايه فرضيات اين پژوهش ، شناسايي عوامل مؤثر بر توسعه مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگری مي باشد .

 

2-7-1- فرضيه فرعي

به نظر مي رسد از طريق افزايش ضريب اعتماد مدرم به ارگانهاي امنيتي و قضائي، اعتماد به نظام جمهوري اسلامي ايران و اطلاع رساني رسانه ها مي توان بر مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري تأثير گذاشت.

 

8-1- متغيرهاي تحقيق

1-8-1- متغير هاي مستقل

-راههای تقویت مشارکت مردم

2-8-1- متغير وابسته

- توسعه صنعت گردشگري در استان خوزستان

 

9-1-روش تحقيق

اين تحقيق يك تحقيق توصیفی –تحلیلی است زيرا بر اساس نظر خواهي از افراد ، نتايجي بدست آمده كه متغيرها را بر آن اساس به هم سنجيده و همبستگي آنها را محاسبه مي نمائيم .

روش تحقيق فرايندي نظام مند ، براي يافتن پاسخ يك پرسش يا راه حل يك مسئله است .

در اين تحقيق تلاش مي شود تا با استفاده از روش تحقيق ميداني ، پاسخي براي پرسشهاي مورد نظر يافته و پس از آن به شناسايي عوامل مؤثر در ايجاد مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگری بپردازيم .

در ضمن روش نمونه گيري بصورت خوشه اي و طبقه اي مي باشد .

 

10-1-قلمرو تحقيق :

1-10-1- قلمرو موضوعي :

الف . مفاهيم ، واژه ها با اصطلاحات مربوط به گردشگری

ب . موضوعات مرتبط با توريسم و گردشگری(داخلی)

ج . شناسايي عوامل مؤثر بر توسعه مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگری

 

 

 

2-10-1- قلمرو مكاني(جامعه آماري) :

قلمرو مكاني اين تحقيق شهرهاي استان خوزستان مي باشد . و مراكز و سازمانهاي معتبر گردشگري كه در اين استان مستقر مي باشند مورد نظر است .

 

3-10-1- ته است . قلمرو زماني :

اطلاعات لازم با توجه به زمان اعلام شده در طرح تحقيق در طي حدوداً 12 ماه و با توجه به تجارب محقق در اين زمينه ، اخذ و مورد تجزيه و تحليل قرار گرف

 

11-1- روش نمونه گيري و تعيين حجم نمونه

ابزار گردآوري اطلاعات در اين تحقيق پرسشنامه خود ساخته ای است كه با استفاده از فرمول كوكران 200 نفر از كل استان خوزستان مورد پرسش قرار گرفتند.

 

12-1- موانع و محدوديتهاي تحقيق

به نظر مي رسد كه اين تحقيق نيز مشابه بسياري از تحقيقاتي كه در حوزه علوم انساني و در زمينه هاي اجتماعي انجام شده با محدوديتهاي متعدد جوامع شده است كه از اين جمله ميتوان به موارد زير اشاره كرد:

الف) چون هدف شناسايي عوامل موثر بر تقويت راههاي مشاركت مردم در توسعه صنعت گردشگري(گردشگری داخلی) است وجود افراد متخصص و مجرب كه با جزئيات اين صنعت تجربي آشنا باشند مي توانست براي اين تحقيق مفيد واقع گردد. محرمانه تلقي شدن برخي از اطلاعات از ديد ايشان از محدوديتهاي اين تحقيق بود.

ب) عدم درك و اهميت و جايگاه طرح تحقيق، ضعيف بودن ساختار و تشكيلات، سطح پائين تحصيلات، مرتبط نبودن رشته تحصيلي برخي مديران سازمانها، عدم اعتقاد و باور علمي و عملي به مفيد بودن چنين پژوهشهايي باعث مي گردد كه حداقل همكاري را در هنگام انجام طرح تحقيق را با محقق به عمل آورند.

 

 

 

13-1- تعاريف واژه ها و اصطلاحات

1-13-1- گردشگری(پارسائيان، علي ، اعرابي ، سيد محمد، 1377)

گردشگری عبارت است از اقامت خارج از منزل براي مدت يك شب يا بيشتر با هدف گذراندان تعطيلات ، بازديد دوستان و اقوام شركت در همايش هاي تجاري با هر هدف ديگري به جزء اموري از قبيل تحصيل شبانه روزي با استخدام نيمه دائم . »

2-13-1- گردشگر

گردشگر كسي است كه به منظور تفريح، بازديد از نقاط ديدني ، معالجه ، تجارت ، ورزش و زيارت به كشور ديگر سفر كند مشروط بر اين كه مدت اقامت از 24 ساعت كمتر و از 6 ماه بيشتر نباشد و در فاصله اي كمتر از 70 كيلومتر انجام نگيرد .

3-13-1- مسافر : (داروند زاده 1381)

مسافر به شخصي اطلاق مي گردد كه بين دو يا چند محل مسافرت كند.

4-13-1- جاذبه هاي تاريخي : (سايت chn، 1383)

مجموعه آثار باستاني و يادمان هاي تاريخي است كه از گذشته هاي دور و گذر ايام مصون مانده و به عنوان ميراث مشترك ملي به يادگار مانده است و جهانگردان را به خود جذب مي نمايد .

5-13-1- جاذبه هاي طبيعي : ( همان منبع)

مجموعه مظاهر و پديده هاي طبيعي است كه به صورت خدادادي در كشور وجود دارد و جهت ايجاد آنها تلاش و سرمايه گذاري خاص انجام نشده است مانند كوه، جنگل ، سواحل دريا، كويرو ...

6-13-1- صنعت گردشگری :

مجموعه اي از شركتها ، مؤسسات ، سازمانها و ساير منابعي كه فعاليتهاي گردشگران را از طريق فراهم نمودن خدمات ، حمايت مي كنند .

7-13-1- مشاركت: (گرافت و كلاري ، 1991)

مشاركت را توانايي و فرصت تأثير گذاردن افراد برروي فرآيندهاي تصميم گيري تعريف مي كنيم كه مستلزم يك درگيري فعال و مداوم است

8-13-1- امنيت :

امنيت از ريشه امن بوده و با كلمه تأمين هم خانواده مي باشد و مجموعه عوامل و شرايطي را كه موجب مي شود مردم نوعي تأمين خاطر و عدم نگراني نسبت به زمان حال و آينده خود و جامعه شان (در زمينه آسايش و آرامش) احساس كنند را امنيت اجتماعي قلمداد مي كنيم .

 

 

9-13-1- اعتماد به نظام: (صفدري ، 1374 : 48)

بايد گفت هر نهاد سياسي در جامعه كاركرد و وظيفه تحقق اهداف را برعهده دارد و مردم در جهت تحقق اهداف فردي و جمعي ، اعتماد خود را در نظام سياسي سرمايه گذاري مي كنند و اين خود به معناي مشروعيت يك نظام سياسي از يك سو و تداوم و حمايت مردم از سوي ديگر خواهد بود .

تداوم اين مبادله به نفع هر دو طرف خواهد بود ، مردم با سرمايه گذاري اعتماد خويشتن در پي تحقق اهداف جمعي و فردي خود مي باشند و نظام سياسي نيز در مواضع قدرت قرار مي گيرند اما اين مبادله دوجانبه زماني دچار ركود مي گردد ، كه مردم حاضر نباشند كماكان اعتماد خود را در حاكميت سرمايه گذاري كنند و يا به عبارتي روشنتر اعتماد خود را نسبت به نظام سياسي از جنبه هاي متعدد از دست ميدهند ، تحقق اين امر كه با نوعي نارضايتي از سياستمداران و روند برنامه هاي اجرايي همراه است ، به افول حمايت از نظام سياسي انجاميده و اين به معناي از دست رفتن مشروعيت نظام سياسي و تحقق ركود قدرت مي باشد .

10-13-1- رسانه ها :

به مجموع تشكيلات و سازمانهاي اطلاع رساني اعم از سازمان صداو سيما و مطبوعات و جرايد گفته مي شود و اين سازمانها و تشكيلات نقش بسیار مهمي را در زمينه اطلاع رساني به مردم در جهت معرفي و شناسايي جاذبه هاي توريستي و همچنين در معرفي ثبات اجتماعي براي جذب جهانگردان ايفاء مي نمايد .

11-13-1- پژوهش در صنعت گردشگری : (داروند زاده ، 1381)

عبارتست از بررسي مسایل مربوط به سفر و گردشگری به صورتي منظم ، عيني و منطقي

12-13-1- سازمان جهاني جهانگردی : (سايت chn،1383)

يكي از بزرگترين و مهمترين سازمانهاي بين المللي گردشگری است كه دفتر مركزي آن در مادريد اسپانيا قرار دارد . 133 كشور جهان در آن عضويت داشته و حدود 300 سازمان بخش خصوصي و عمومي به آن وابسته هستند و اين سازمان نهاد اجرايي از سازمان توسعه متعلق به سازمان ملل است . ايران از سال 1342 به عضويت اتحاديه بين المللي سازمانهاي رسمي مسافرتي درآمد كه بعداً به سازمان جهاني جهانگردی يا wto تغيير نام يافت و اكنون جزء اعضاي كامل اين سازمان به شمار مي رود . هدف از تاسيس اين سازمان ترويج و توسعه گردشگری مي باشد .

 

 

 

 

فصل دوم: ادبيات پژوهش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-2- مقدمه

سابقه گردشگري به ديرينگي حضور انسان در كره زمين مي رسد .هرچند اهميت يافتن آن از نظر مسايل اقتصادي، اجتماعي – فرهنگي و دوران شناسي بيش از چند دهه سابقه ندارد .

اساساً در گذشته ضرورتهاي گردشگري مطرح نبود اما امروز با گسترش ارتباطات و زندگي در دنياي صنعتي، گردشگری از اهميت ويژه ای برخوردار شده است .

امروز سمت و سوي حركت سيطره جهاني به سمتي است كه تفكرات تصميم گيران بيش از تنازعات سياسي و نظامي به ارتباط بين مردم و دولت ها به عنوان عاملي در جهت توسعه كشورها معطوف شده است .

ارتباط ميان مردم و فرهنگ ها تأثيري شگرف را در پي دارد ، از اين رو است كه كارشناسان براين باورند كه قرن آينده ، قرن قوميت ها و مليت ها و تقسيم بندي جهان براساس فرهنگ و مذهب خواهد بود در چنين شرايطي نياز به ارتباط بين اجزاي مردم بيشتر احساس مي شود و در اين ميان است كه صنعت گردشگري به عنوان بهترين عامل گسترش ارتباط ميان مردم نمود پيدا می كند در جهان كنوني، گردشگري (توريسم) به يكي از مهمترين فعاليتهاي اقتصادي در سراسر جهان تبديل شده است .

هم اكنون گردشگری بيش از هر فعاليت اقتصادي ديگري در جهان ، حركت سرمايه ها و انتقال پولها در مقياسهاي محلي ، منطقه اي ، ملي و بين المللي موجب مي شود و هزينه هاي گردشگری به مراتب بيشتر و سريعتر از توليد ناخالص ملي و صادرات جهاني كالا و خدمات رشد مي يابد . بر اساس گزارش سازمان جهاني جهانگری و سازمان تجارت جهاني از سال 1992 تا 1994 ميانگين افزايش درآمد حاصل از گردشگری بين المللي از ارزش صادرات جهاني در خدمات بازرگاني فراتر رفته است .

در سال 1996 درآمد گردشگری اندكي بيش از 8 درصد از ارزش كلي صادرات كالاها و تقريباً 35 درصد از كل ارزش صادرات جهاني خدمات را شامل مي شده است در سال 1997 در آمد جهاني بيش از يك سوم ارزش تجارت جهاني در بخش خدمات را تشكيل داده است . (سايت chn، 1383)

براي درك اهميت گردشگری خوب است به اظهار نظر سازمان جهاني گردشگری در اين مورد توجه داشته باشيم . سازمان جهاني گردشگری اعتقاد دارد : «صنعت گردشگری تا سال 2005 يكي از فعالترين و پردرآمدترين صنايع جهان خواهد شد و درآمدي بالغ بر 9700 ميليارد دلار را به خود اختصاص خواهد داد . در صورتي كه افزايش نرخ خدماتي همچون حمل و نقل در همين سطح باقي بماند از سال 2000 تا 2005 هر سال 750 ميليون نفر به سياحت خواهند پرداخت و به تبع آن از سال 1990 تا 2005 حدود 40 ميليون شغل ايجاد مي شود و تعداد افراد شاغل در اين صنعت به 157 ميليون نفر بالغ خواهد شد . (wto ، 2004)

بنابراين و بي ترديد اين صنعت در قرن حاضر اولين شاخص اقتصادي هر كشوري خواهد بود و اين بدان معنا است كه صنعت گردشگری از نظر ميزان سرمايه گذاري و اشتغالزايي نقش مؤثري را در تامين منافع ملي كشورها و نيز در بخش اقتصاد ، فرهنگ و ... خواهد داشت اما نقش و سهم كشور ايران در گردشگري جهاني چيست ؟ ايران با برخورداري از سوابق افتخار آور، آثار مهم و برجسته تاريخي و فرهنگي، طبيعت جذاب و تنوع شرايط اقليمي يكي از ده قطب اصلي گردشگری در جهان است با وجود اين نتايج آمارهاي مربوط به سهم ايران از درآمدهاي جهاني گردشگري نوميد كننده است .

كشور ايران با داشتن جاذبه هاي قابل توجه ، از جايگاه مناسبي در بازارهاي جهاني گردشگري برخودار نيست و اين در حالي است كه در طول دو دهه اخير، تمام تلاش مديران اجرايي كشور بر اين بوده كه كشور را از وابستگي به درآمدهاي نفتي نجات دهند . مطمئناً گسترش فعاليتهاي گردشگري، يكي از مهمترين راه ها براي وصول پيش گفته است .

از افتخارات ايرانيان اين است كه مسلمان بوده و داراي پشتوانه فرهنگي غني و چند هزار ساله در طول تاريخ مي باشند . خوشنامي و سابقه نيكو در مهمان نوازي و محبت نسبت به مسافران و افراد غريبه اي كه به كشور ايران سفر كرده اند از نقاط قوت ملت ايران بوده است . تاريخ سياسي كشور ايران در طول دو سده گذشته و نقش منفي دولت هاي استعمار گر موجب شده است كه در حال حاضر، اغلب مردم ايران نسبت به كل غربي ها ذهنيتي منفي و مشكوك داشته باشند اين بيگانه ستيزي به حوزه گردشگری نیز تسري پيدا كرده است . گردشگري با تأمين يك دهم توليد ناخالص داخلي و اشتغال، بزرگترين منبع ايجاد اين عناصر اقتصادي در جهان است . كارشناسان اقتصاد جهاني پيش بيني مي كنند كه اين تأثيرات و تبعات اقتصادي به طور مستمر رشد يابد و در قرن بيست و يكم، گردشگري به موتور محرك اقتصاد جهاني تبديل شود .