مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

 

فصل اول

 

 

تاريخچه:

طهران بيش از آنكه تهران شود، عبارت بود از منطقه اي بي نام و نشان، با كوچه هايي خاكي، خانه هايي خشت وگل، خيابان هايي ناهموار و بي درخت، 4 دروازه و جمعيتي چند هزار نفري كه در سال 1209 شمسي، آقا محمد خان قاجار آن را به عنوان پايتخت خود انتخاب كرد و جانشينان او در صدد افزايش وسعت و جمعيت تهران بودند و چهار دروازه تنها راههاي ورود و خروج به تهران محسوب مي شد كه عبارت بود از: 1- دروازه حضرت عبدالعظيم يا دروازه اصفهان.2- دوازه شميران.3- دروازه دولاب.4- دروازه قزوين.

درآغاز تهران جمعيت آن خيلي كم بود ولي بعد از توجه شاه طهماسب به تهران كم كم جمعيت زياد شد و در آن موقع شاه عباس صفوي نسبت به مرمت و نوسازي زيارتگاهها تمايل زيادي داشت و سفرهاي خارجي ناصر الدين شاه به فرنگ باعث ورود ماشين هاي دودي به تهران شد و در دوره آقا محمدخان تدريجاً اداراتي با عنوان احتسابيه تأسيس شد كه كاركنان آن محتسب ناميده مي شدند و داراي دو شعبه با عناوين احتساب و تنظيف داشت و محتسب كارهايش را زير نظر حكومت و شهردار انجام مي داد و كاركنان شعبه تنظيف هم موظف بودند با وسايل و امكاناتي ابتدايي، زباله ها را از گوشه و كنار شهر جمع كنند و افرادي را استخدام كرده بود كه با مشك كوچه و خيابان هاي شهر را آب پاشي كنند و مشروطه خواهان تصميم گرفتند كه به ساماندهي اوضاع شهر تهران بپردازند و كسي را به رياست شهر منصوب كنند و اجراي امور شهري را به عهده او بگذارند كه مسئوليت هايش مشخص باشد و آن ها را بر اساس اختياراتي مشخص و از قبل تعيين شده انجام بدهند كه اين همان مقدمه تأسيس بلديه شد.

ايجاد سازمان شهرداري تهران با عنوان بلديه، پس از استعفاي ميرزا نصرالله خان مشيرالدوله به عنوان نخستين كابينه قانوني و مطابق خواست مجلس كه وزيران بايد مسئول و جواب گوي دولت باشند در 29 اسفند ماه سال 1285 هجري شمسي در مجلس اول مطرح شد.

درآن دوران سلطان علي خان وزير افخم با اين كه عنوان رياست وزرايي نداشت عملاً اين وظايف شهردار را انجام مي داد. درسازمان دهي ابتدايي، اداره بلديه جزو تشكيلات وزارت كشور منظور گرديد ومتعاقب آن نظام نامه بلديه تقديم مجلس شد.

اين نظام نامه در 20 ربيع الثاني سال 1325 هجري قمري در 5 فصل و 108 ماده به تصويب نمايندگان رسيد.

شهرداري از نظر لغوي از دو كلمه (شهر) و (داري) تشكيل گرديده كه (داري) به معناي اداره و مديريت و (شهر) پس از 1362 به جايي كه داراي شهرداري باشد اطلاق گرديد.

بنابراين از لحاظ لغوي شهرداري را مي توان سازمان اداره شهر دانست و دراصطلاح شهرداري به واحدي گفته مي شود كه به منظور اداره امور محلي و ارائه خدمات عمومي مورد نياز شهروندان در يك مركز جمعيتي با خصايص شهري تشكيل مي شود.

هدف اوليه از تأسيس بلديه، حفظ منافع شهرها و برآوردن حوايج شهرنشينان مثل اداره كردن اموال منقول و غيرمنقول، نگهداشتن سرمايه هاي متعلق به شهر، ايجاد تسهيلاتي براي دسترسي آسان مردم به مواد غذايي، تميز نگه داشتن كوچه ها، ميدان و خيابان ها، روشن كردن شهر درشب بود و مقرر شد كه از آن طريق يعني دريافت عوارض از وسايل باركش از مردم هزينه هاي جاري بلديه و حقوق و مواجب رفتگران تأمين شود.

همزمان با تأسيس بلديه، قانوني به تصويب مجلس رسيد كه براساس آن انجمن بلديه وظيفه داشت نسبت به اشخاب شهردار با رأي و نظر مردم اقدام كند كه بر اين اساس اولين انجمن بلديه در تهران تشكيل شد و شروع به كاركرد ولي بدليل ضعف هايي كه داشت، نمايندگان مجلس در صدد اصلاح قانون بلديه برآمدند ودولت سعي داشت بلديه را به خود وابسته كند كه اين امر تا زمان كودتاي رضاخان در سال 1299 هجري شمسي بطور كامل عملي نشد. اما پس از كودتاي 1299 و روي كار آمدن دولت سيد ضياءالدين طباطبايي و در سال 1300 شمسي اداره بلديه رسماً وابسته به دولت شد و تحت نفوذ تصميمات (قدرت سياسي) وزير نظر رئيس الوزرا قرار گرفت و نخست وزير از طرف خود فردي را براي اداره بلديه تعيين كرد.

با روي كار آمدن رضا شاه به عنوان نخست وزير، دولت در 30 ارديبهشت سال 1309 قانون جديدي براي تشكيلات بلديه تصويب كرد. كه ضمن آن قانون به منظور رفع مشكلات دولت در زمينه امور شهري تدوين شده و نحوه دريافت عوارض و ماليات ها را براي دولت مشخص كرده بود بلديه ناچار بود براساس اهداف دولت كاركند كه انتخاب اعضاي انجمن بلديه به صورت دو مرحله اي بود. در مراحل اول مردم عده اي از اعضاي انجمن بلديه را انتخاب مي كردند يعني 75 نفر را انتخاب مي كردند و در مرحله بعد وزارت داخله از ميان برگزيدگان مردم 11 نفر را به عنوان نمايندگان انجمن بلديه تهران انتخاب
مي كرد.

همچنين رئيس بلديه از طرف وزارت داخله منصوب مي شد و در سال 1308 چهار نفر بلديه بنام بخش در 4 نقطه شهر تشكيل شد و در سالهاي 1309 و 1310 تعداد بخش ها به 8 رسيد. در سال 1319 بخش هاي مذكور به چهار برزن تبديل شدند كه در سال 1325 به 16 واحد افزايش يافت.

براساس مصوبه مجلس، محمد خان قاجار مأموريت يافت تا نظاميه بلديه را تدوين كند كه شامل 5 فصل و 108 ماده مي باشد و بعد ها پايه و اساس شكل گيري شهرداري در تهران شد.

آن نظامنامه نامگذاري بسياري از خيابان ها و كوچه هاي شهر و حتي شماره گذاري خانه ها و دكان ها را به دنبال داشت و بعد از اقدامات اوليه محمدخان قاجار، فرارشد مدير امور تهران از ميان كساني انتخاب شود كه آشنايي بيشتري باشاه و درباريان داشته باشد و تحت ضوابط خاصي كاركند. براين اساس در تاريخ 14 خردادماه سال 1286 و هنگام نيابت سلطنت ( عضدالملك قاجار) نمايندگان مجلس طرح تأسيس نهادي با عنوان بلديه را تصويب كرد و براي او معاوني بنام بهرامي را در نظر گرفت. بهرامي چشم پزشك بود و براي تنظيم بودجه اداره بلديه و انجام امور كارگزيني و محاسبات يك ارضي بنام مسروپيان را استخدام كرد.

بر اساس اولين بودجه بلديه، حقوق ماهانه اي معادل 80 تومان تعيين و حكم مأموريت وي با امضاء وزير داخله صادر شد. بزرگترين اقدام اعلم الدوله در مقام رئيس تهران، آن بود كه بلديه را صاحب دفتري مستقل كند وبر بالاي ساختمان تابلوي اداره بلديه را نصب كند گروهي اولين بلديه چي را ميرزاعباس خان مهندس باشي وعده اي ديگر خليل خان ثقفي دانسته اند و گروهي نيز از محمدخان و محمدحسن خان قاجار نام مي برند اما واقيعت اين است كه تا سال 1300 شمسي درهاي تهران همچنان بر روي پاشنه سابق مي گشت و هيچ كدام شهرداران، حتي اگر برنامه هايي براي تغيير سيماي پايتخت داشتند، بدليل كوتاه بودن دوره مسؤليتشان فرصت نيافتند كار چندان زيادي انجام دهند تا اينكه در آن سال، اراره بلديه مورد بازنگري جدي قرار گرفت و با تقليد از قوانين بلديه لندن دوره جديدي از فعاليت بلديه شروع شد.

(گاسپار ايپگيان) كه به عنوان اولين رئيس دوره جديد فعاليت بلديه در تهران از وي ياد مي شود و از سال 1300 به اين نظام منصوب شد، تأمين روشنايي خيابان هاي لاله زار، اميريه، علاءالدوله و استامبول را در كارنامه خود به ثبت رسانيد و هم او بود كه صاحبان دكان هاي لاله زار علاء الدوله
(فردوسي كنوني) و ناصريه را موظف كرد تا درهاي مغازه هايشان را رنگ كرده و تابلوهايي خوانا بر سر در محل كسبشان نصب كنند وبلديه داراي 6 اداره شد كه مشتمل بر اداره صحيه و معاونت عمومي، اراه محاسبات و عايدات، اداره امور خيريه، اداره ساختمان روشنايي و آب، اداره تفتيش، سجل احوال، اداره كابينه پرسنل، تنظيمات بود.

بطوري كه در تاريخ آمده است، او درسال 1302 پي ريزي و احداث وزارت خارجه، عمارت شهرباني كل كشور و ساختمان وزارت جنگ را در محدود ميدان مشق سابق شروع كرد و كوشيد تا بلديه را صاحب خانه اي كند كه متناسب با حجم مسئوليتهايش باشد و باچنان نيتي در فاصله سالهاي 1300 تا 1302 به فكر احداث بناي بلديه در ميدان توپخانه افتاد و فضاي آن ميدان را كه در زمان ناصرالدين شاه محل سكونت و تمرين توپ چي هاي حكومتي بود به فضاي سبز تبديل كرد و دستور داد عصرها، روبروي حوض وسط ميدان مزقان يعني موزيك بزنند و در همان سال ها بنيان ساختمان وزارت بهداري در شرق ميدان را گذاشت و بنايي احداث كرد كه كمي بعد تشكيلات بهداشتي تهران را در خود جاي داد و تشكيلات نظميه كل مملكتي و اداره عبور و مرور را هم در اطراف همان ميدان تأسيس كرد و گفته مي شود نخستين شهرداري بودكه حقوق شهروندي ساكنان تهران را مورد عنايت وي‍‍‍ژه قرار داد.

پس از كابينه سيد ضياء الدين طباطبايي و روي كارآمدن رضاخان پهلوي، بلديه تهران داري رئيسي بنام بوذر جمهري شدكه از افسران قزاق بود كه او از سال 1302 تا 1312 در آن سمت خود باقي ماند و نتوانست تغييرات زيادي در چهره شهر ايجاد كند. بوذر جمهري در اولين اقدام خود ميدان توپخانه را باكمك گرفتن از يك مهندس روسي و براساس نقشه اي برگرفته از ميدان شهر پطروگراد باز سازي كرد. يكي ديگر از برنامه هاي او سنگفرش كردن بعضي خيابان هاي تهران از جمله خيابان اميريه و ميدان توپخانه تا باغ شاه و آسفالت بسياري از ديگر خيابان هاي تهران بود.

به اضافه اينكه در مدتي كوتاه با طراحي عناصر جديدي شهر، شكل تهران را به طور كلي تغيير داد و براي اولين بار در تهران خطوط اتوبوسراني شهري داير ساخت كه ابتدا داراي سه خط بود و پس از مدتي تعداد مسيرها بيشتر شد و همچنين عوارض جديدي وضع كرد، گورستان مترو كه جنوب شهر را به باغ فردوس تبديل و ماليات خودروها، كالسكه ها و ساير عوارض شهري را كه توسط شهرداران پيشين وضع شده بود، لغو كرد. از عمده مشكلات دوره شهرداري بوذر جمهري آن بود كه آب كرج در اطراف زمين هاي جلاليه به تهران مي رسيد و سرچشمه اصلي رودخانه كرج به تهران محسوب مي شد، اما بسياري از شهروندان بي توجه به آلودگي آب، در ابتدا همان مسير ودر ورودي آب كرج به تهران اقدام به شستشوي لباسها مي كردند. آن وضعيت در سالهاي متمادي ادامه داشت و بصورت يك رويه در آمده بود، به همين دليل نيز بيماري هاي مرگ آور مثل تيفوس وبا و طاعون در شهر شيوع پيدا كرد كه در سال 1308 بلديه تهران به منظور جلوگيري از اين موضوع براي اولين بار به فكر لوله كشي آب تهران افتاد، اما بدليل فقدان امكانات چنان برنامه اي تحقق نيافت و بلديه اجباراً برنامه ريزي هايي براي كنترل جوي ها و آب هاي سطحي شهر تهران انجام داد.

بعد از جنگ جهاني دوم، عزل رضاخان و به قدرت رسيدن پسرش محمد رضا فعاليت شهرداري به همان شكل سابق تا سال 1328 ادامه يافت. در سال 1328 به دليل مشكلاتي كه در سطح شهرها به چشم مي خورد و از آن جا كه مردم نقش چنداني در امور شهري نداشتند، دولت تصميم گرفت انجمن هاي شهري را مجدداً فعال كند. اما چون به تشكيل انجمن هاي شهري قدرت دولت هم لحاظ شود، قدرت زيادي به انجمن هاي شهري و شهرداري داده نشد و آنها عملاً ويژگي هاي يك نظام تمركز گرا را پيدا كردند. اما از دهه 1330 به بعد، با تغييراتي كه در شرح وظايف و سيستم اداري شهرداري بوجود آمد، اين نهاد شهري به شكل و شمايل امروزي خود نزديك تر شد.

عزل و نصب هاي پياپي شهرداران كه از سال هاي اوليه بعد از شهريور 1320 شروع شده بود در سالهاي بعد نيز همچنان ادامه يافت. ( موسي مهام ) شهردار جديدي بود كه در سالهاي 1337 و 1338 شروع به كاركرد و نامش با بسياري از فضاهاي سبز تهران مترادف شد. وي كه قبل از انتصاب به رياست بلديه تهران، با همين سمت در مشهد اشتغال به كار داشت، از بدو قبول مسئوليت، شروع به ايجاد آب نما، بولوار و گل كاري خيابان ها كرد و در راستاي اين تفكر كه تهران بايد براي ساكنانش شهري جالب و جذاب باشد، براي نخستين بار آب كرج را به تهران آورد و بولوار آب كرج را بين زمين هاي دانشگاه تهران و روستاي جلاليه ساخت و ميدان اسب دواني جلاليه را كه بعدها پارك لاله فعلي به جاي آن ساخته شد، احداث كرد و پس از مدتي دستور داد هتل لاله كنوني را دركنار ميدان اسب دواني و مشرف بر بولوار بسازند. پس در قسمت ابتداي بولوار، اقدام به طراحي ميداني كرد كه امروزه به ميدان ولي عصر(عج ) شهرت دارد.

اهداف مراكز خدمات اجتماعي:

مركز جامع خدمات اجتماعي به مجموعه اي اطلاق مي شود كه بر اساس اهداف سازمان رفاه اجتماعي اختيارات آن در مناطق 22 گانه شهرداري تهران راه اندازي مي گردد و شامل امكانات و فضاهايي مي باشدكه خدمات اجتماعي و حمايتي را از قبيل كار آفريني،توانمندسازي مددكاري، مشاوره و ساير طرحهاي حمايتي و تسهيلاتي را به جامعه هدف در هر يك از موضوعات اجتماعي ارائه مي دهد. كه هر مركز مي تواند يك يا چند منطقه شهري را تحت پوشش برنامه داشته باشد و در قالب طرحهاي ناحيه محوري و محله كليه امكانات و فضاهاي مربوطه با سازمان را در نواحي نظارت نموده و هماهنگي لازم را انجام مي دهد.

اهداف: 1) ارائه خدمات اجتماعي، فرهنگي و حقوقي به جامعه و گروههاي هدف.

2) ارتقاء حس خودباوري، اعتماد به نفس در جامع هدف.

3) افزايش توانمندي ها و مهارتهاي شهروندي.

4) كاهش ناهنجاري هاي اجتماعي و ارتقاء سلامت رواني جامعه.

5) ترويج فرهنگ تعاون و مشاركت در جامعه و شبكه سازي اجتماعي.

6) ارتقاء فرهنگ كارآفريني، نوآوري و تغيير.

7) آسيب شناسي اجتماعي و كاهش آسيب ها از طريق فقرزدايي و آموزشهاي اجتماعي محور.

8)كنترل و پيشگيري از بروز آسيب ها از قبيل اعتياد، كودكان كار، تكدي گري.

9) فراهم نمودن زمينه حضور كار آفرينان و نخبگان در عرصه مديريت و اقتصادي شهري.

10) شناسايي و توسعه فرصت هاي كسب و كار.

وظايف و اختيارات مراكز خدمات اجتماعي:

وظايف و اختيارات مراكز براساس اختياراتي كه در اساسنامه سازمان ديده شده تبيين گرديده و آن دسته از برنامه هاي اجرايي كه تفويض اختيار از طريق مراكز جامع قابل پيگيري انجام مي شود بطور خلاصه در زير آمده است و بديهي است سياستگذاري هاي كلان در حوزه هاي ستادي سازمان قابل طرح و تصميم گيري خواهد بود:

1- ايجاد بانك اطلاعاتي و اطلاع رساني در خصوص گروههاي شغلي متعدد شهروندان منطقه و محدوده جغرافيايي تحت پوشش و ايجاد ارتباط بين آنها.

2- رسيدگي به امور بهداشتي درماني، مددكاري قضايي گروههاي هدف مراجعين در واحدهاي تحت پوشش و طبقه بندي ارجاع ايشان به مرجع ذيصلاح.

3- اجراي برنامه هاي كاهش آسيب هاي اجتماعي با مشاركت ديگر دستگاهها و نهادهاي مربوطه.

4- بهره گيري از منابع انساني و جلب مشاركت اقشار اجتماعي و توسعه
تشكل ها، NGO و شبكه سازي اجتماعي.

5- برنامه ريزي در اداره مراكز نگهداري موقت، گشت هاي مددكار شهر و برنامه هاي مرتبط.

6- راه اندازي واحدهاي مشاوره كارآفريني و كسب وكار، مشاوره حقوقي، مددكاري و مشاوره فردي، رفتارشناسي و روان درماني.

7- برنامه ريزي در راستاي مطالعه و شناخت آسيب هاي منطقه و اماكن در معرض افزايش آسيب و همكاري با معاونت هاي سازمان در راستاي طرح ها و پروژه هاي موضوعي.

8- انجام امور اجرايي طرحها ي مصوب سازمان و ابلاغي به مراكز از قبيل طرح وام ازدواج، طرح هبه.

9- همكاري در توسعه مراكز كارگران فصلي وايجاد دفاتر كاريابي در مراكز در توسعه فعاليتهاي كار آفريني.

وظايف واحدهاي مستقر در مراكز خدمات اجتماعي:

1- وظايف واحدامور آسيب ها:

9

آسيب اجتماعي به هر نوع عمل فردي يا جمعي اطلاق مي شود كه در چهارچوب اصول اخلاقي و قواعد عامل عمل جمعي جامعه محل فعاليت كنشگر قرار نمي گيرد و لذا با منع قانوني و قبيح اخلاقي مواجه مي شودو شامل اعتياد، خودكشي، ولگردي، طلاق، تكدي گري كه موجب كاهش و يا از دست دادن كارايي و عملكرد مثبت فرد، خانواده يا گروههاي اجتماعي مي شود و افراد در معرض آسيب هاي اجتماعي نيز به افرادي اطلاق مي گردد كه رفتارشان به دليل فشارهاي اجتماعي و رواني ناشي از مشكلات اقتصادي، اجتماعي،فقدان مهارت هاي زندگي و ضعف در بكارگيري شيوه هاي مقابله احتمال بروز رفتار برخلاف هنجارهاي اجتماعي از مسير اصلي زندگي مناسب خارج شده اند افراد يا گروههاي آسيب ديده اجتماعي مي نامند. آسيبهاي اجتماعي در شهرها و خصوصاً كلان شهرها روبه رشد و بسيار متنوع است، چرا كه پديده هايي چون رشد بي رويه جمعيت، مهاجرت، حاشيه نشيني، شكاف درآمدي و.... نموداري از زندگي شهري اند كه بر رشد آسيبهاي اجتماعي تأثير گذارند. اهميت بحث آسيبهاي اجتماعي و پيامدهاي ناگوار آن جهت شهروندان، شهرداري تهران را برآن داشته است تا با تأسيس مركز خدمات اجتماعي و حمايتي شهر تهران با ارائه خدمات مشاوره اي و مددكاري به افراد درمعرض آسيب و آسيب ديده اجتماعي بتواند گامي مؤثر در جهت كاهش و كنترل آسيبهاي اجتماعي بردارد. در اين مركز تلاش مي شود در حوزه آسيب ها به افراد و خانواده هايي كه به لحاظ مسائل و مشكلات خانوادگي، اجتماعي و اقتصادي در شرايط بحراني و آسيب زا قرار دارند، خدمات اجتماعي و حمايتي به موقع ارائه شود.

خدمات تخصصي در حوزه آسيب ها: كليه اقدامات در زمينه پيشگيري، كنترل و هدايت و كاهش آسيب هاي اجتماعي از قبيل آسيب شناسي اجتماعي، ارائه خدمات مددكاري، مشاوره حضوري و تلفني، به افراد و خانواده هاي در معرض آسيب يا آسيب ديده مي باشد.

اهداف آن شامل موارد زير مي باشد:

1- ارائه خدمات تخصصي به افراد در معرض آسيب هاي اجتماعي.

2- ارائه خدمات تخصصي به افراد و خانواده هاي نيازمند.

3- ارائه خدمات تخصصي به زنان سرپرست خانوار.

4- كاهش شرايط پرفشار و بحران زا به افراد در راه مانده.

5- كمك به ارتقاء امنيت فردي و اجتماعي شهروندان.

جامعه هدف آن شامل موارد زير مي باشد:

1- زنان سرپرست خانوار.

2- افراد و خانواده هاي نيازمند.

3- افراد و خانواده هاي در معرض آسيبهاي اجتماعي.

4- افرد و خانواده هايي كه در معرض بحران هاي مختلف اجتماعي، اقتصادي قرار دارند.

نحوه پذيرش مراجعان به صورت زير مي باشد:

1- خود معرف

2- معرفي از طريق شوراياريهاي محلات

3- معرفي از طريق مراجع انتظامي قضايي

4- معرفي از طريق سازمانها و ادارات تابعه شهرداري

5- معرفي از طريق ساير نهادها و سازمانهاي دولتي و غير دولتي.

مقررات و اصول مربوط به پذيرش شامل:

1- كليه افراد اعم از خود معرف و يا ارجاع شده از ساير نهادها، ارگانها و سازمانها موردپذيرش اوليه قرار مي گيرد.

2- براي كليه مراجعين به مركز بايد فرم مصاحبه اوليه توسط مسئول پذيرش مددكاري تكميل گردد، چنانچه طبق ضوابط مشمول حمايت از خدمات مركز نباشد راهنمايي هاي لازم توسط مسئول پذيرش صورت مي گيرد و خدمات تخصصي مركز بصورت سرپايي انجام مي گيرد.

مقررات و اصول مربوط به دريافت تخصصي شامل موارد زير مي باشد:

1- ارائه خدمات صرفاً به شهرونداني امكان پذيراست كه حائز شرايط تعريف شده مركز باشد.

2- مركز به صورت روزانه به ارائه خدمات به مراجعان مي پردازد.

3- خدمات تخصصي مركز به جز ايام تعطيل هر روز ارائه مي گردد.

2. وظايف واحد مددكاري اجتماعي:

مددكاري اجتماعي يك خدمت حرفه اي است كه بر دانش و مهارت هاي خاصي براي كمك به افراد گروهها يا جامعه قرار گرفته است تا بتواند استقلال شخصي و اجتماعي و رضايت خاطر فردي و اجتماعي بدست آورد و به عبارتي ديگر فرايند مددكاري باعث مي گردد تا فرد آسيب ديده و يا در معرض آسيب اجتماعي بتواند به مرحله اي از پايداري اجتماعي و فردي و تداوم زندگي با دوام مثبت برسد.

مراحل پذيرش آن به اين صورت است كه:

1- ابتدا مصاحبه اوليه توسط كارشناس پذيرش مددكاري در بدو ورود مراجع انجام مي پذيرد.

2- كارشناس پذيرش با توجه به مشكلات مراجع او را به واحد مددكاري ارجاع مي دهد.

3- در واحد مددكاري ارزيابي از وضعيت اجتماعي، خانوادگي فرد صورت مي گيرد و سپس خدمات مي دهند.

شرح وظايف مددكار اجتماعي شامل موارد زير مي باشد:

1- برقراري و ايجاد ارتباط با مددجو.

2- انجام مصاحبه و تكميل فرم شماره1 مددكار اجتماعي.

3- بررسي و ارزيابي وضعيت فردي،‌خانوادگي، اجتماعي و تكميل فرم شماره2 مددكاري اجتماعي.

4- انجام بازديد از منزل و تهيه گزارش در صورت نياز.

5- ارتباط با خانواده و بستگان مراجع در جهت حل مشكل در صورت نياز.

6- ارجاع به قسمتهاي تخصصي مركز در صورت نياز.

7- ارجاع به سازمانها و نهادها ي دولتي و غير دولتي در صورت نياز.

8- حمايت مالي در صورت نياز شديد به صورت مقطعي بر اساس ضوابط مركز.

9- برنامه ريزي به منظور حل مشكل مراجع و پيگيري امور مربوط به آن

10- برگزاري جلسات مددكاري گروهي با مدد جويان يا خانواده هاي آنان.

11- شناسايي و هماهنگي ساير منابع اجتماعي موجود شهرداري در جهت كمك به حل مشكل مددجو.

12- ارائه خدمات در قالب مددكاري جامعه اي

13- پيگيري امور مراجعان پس از ارائه خدمات

14- همكاري با مسئول مركز در انجام امور محوله

15- همكاري با واحد مشاوره مركز

16- شركت در جلسات داخلي مركز

17- جلب مشاركتهاي مردمي.

3. وظايف واحد مشاوره:

مشاوره يك جريان يادگيري و اطلاع رساني و افزايش آگاهي است كه از طريق مشاور با داشتن مهارت ها و صلاحيت هاي علمي و حرفه اي و آگاهي داشتن ايشان از محيط هدف مي كوشدتا مراجعه كننده و يا گروههاي هدف را با روش هاي منطبق برنيازمندي هايش ياري كند تا بيشتر خود را بشناسد و يا بينشي دقيقتر از نيازهاي خود نسبت به محيط داشته و در رابطه اش با هدف هاي معين و واقع بينانه تر و بطور مؤثري مورد استفاده قرار دهد. آن دسته از خدمات مشاوره كه در مركز جامع خدمات اجتماعي ارائه مي شود عمدتاً در محدوده مجموعه اهداف مركز بوده و شامل مشاوره كارآفريني و كسب و كار، مشاوره حقوقي، مشاوره، مددكاري و ساير موارد مربوط مي گردد. گروههاي هدف مي توانند گروههاي در معرض و يا آسيب ديدگان اجتماعي، خانواده ها و افراد نيازمند زنان سرپرست خانواد و كارآفرينان نيازمند مشاور و يا شبكه هاي اجتماعي مي باشد.

مشاوره تلفني، شامل خدمات مشاوره روان شناختي و حقوقي است كه شهروندان تهراني مي توانند از طريق شماره تلفن 137 به صورت شبانه روزي از خدمات آن بهره مند شوند.

شرح وظايف مشاور حقوقي به صورت زير مي باشد:

1- انجام مصاحبه با مراجعان و ثبت مصاحبه ها و گزارشها در فرم مربوطه.

2- بررسي مشكلات قانوني جهت اجراي طرحها و ارائه پيشنهادات لازم.

3- ارتباط با مراجع قضايي و نيروي انتظامي در جهت رفع تنگناهاي قانوني موجود درخصوص جامعه هدف

4- تهيه آمار و اطلاعات مربوطه و انجام ساير امورمحوله.

شرح وظايف مشاور پزشكي شامل موارد زير مي باشد:

1- ويزيت مراجعين ارجاع شده از واحد مددكاري و مشاوره.

2- ثبت شرح حال و اقدامات درماني در فرم پزشكي.

3- همكاري با واحد مشاوره و مددكاري و رئيس مركز.

4- بررسي وتأييد اسناد پزشكي و بيمارستاني مددجويان

5- ارائه مشاوره پزشكي لازم به مراجعين.

6- ارائه گزارش عملكرد رئيس مركز.

7- شركت در جلسات داخلي مركز.

شرح وظايف كارشناسان پذيرش مشاوره شامل موارد زير مي باشد:

1- ارائه آمار و اطلاعات لازم به مسئول واحد مشاوره

2- توضيح وظايف مشاوران به مراجعين.

3- شركت در جلسات داخلي مركز.

4- شركت در دوره هاي آموزشي.

5- تعيين زمان مراجعات بعدي.

6- طبقه بندي پرونده مراجعين.

7- مصاحبه اوليه با مراجعين.

8- تكميل فرم پذيرش

9- توضيح وظايف مشاوران به مراجعين.

شرح وظايف روان شناس در واحد مشاوره حضوري شامل موارد زير مي باشد:

1- همكاري نزديك با مددكار اجتماعي، پزشك، روان پزشك ومشاور حقوقي.

2- انجام مشاوره هاي لازمبسته به مسائل مراجعان مثل مشاوره شغلي، تحصيل.

3- در صورت وجود بحران زناشويي، تشكيل جلساتي براي مشاوره زناشويي.

4- درصورت نيازبه آزمون استفاده از هرگونه آزمون هوش و انعكاس نتايج آن در پرونده مراجع.

5- مصاحبه باليني با مراجعان و تكميل فرم مربوطه.

6- همكاري با رئيس مركز در انجام امور محوله.

7- شركت در جلسات داخلي مركز.

شرح وظايف مشاور تلفني شامل موارد زير مي باشد:

1- در صورت نياز ارجاع خدمت گيرنده به مركز خدمات اجتماعي و حمايتي جهت مشاوره حضوري يا مددكاري

2- در صورت نياز مراجع ارجاع به مراكز ذيربط يا سازمان ها و نهادها جهت حل مشكل.

3- در جريان گذاشتن پليس يا بستگان در مواقعي كه احتمال خودكشي يا ديگر كشي وجود دارد.

4- مشاوره تلفني با خدمت گيرندگان و ثبت آن در فرم مربوطه.

5- حفظ اخلاق حرفه اي خصوصاً در ارتباط با اطلاعات مراجع.

6- تشخيص به هنگام مشكلات مراجعان و مداخلات لازم.

7- همكاري با رئيس مركز در انجام امور محوله.

8- ارائه گزارش عملكرد به مسئول مربوطه.

9- شركت در جلسات داخلي مركز.

4. وظايف واحد رشد و كار آفريني:

كارآفريني فرايندي است پويا براي توليد سود و ارزش افزوده و ايجاد رفاه عمومي و اجتماعي و با نگاهي ديگر هدف از كارآفريني خلق ارزش، بكارگيري نوآوري ها در جامعه با تعيين فرصت ها درنظام اقتصادي جامعه به منظور افزايش بهره وري توسعه اشتغال و در نهايت رفاه اجتماعي است و در توسعه كارآفريني شهري دو هدف عمده وجود دارد: پايداري اجتماعي،و توسعه كيفيت شهروندي و از سوي ديگر توسعه اقتصاد شهري و بكارگيري و استفاده از ظرفيت هاي حداكثري جامعه مدنظر مي باشد كه با ايجاد زير ساخت هاي اجرايي در مناطق شهري و اجراي برنامه هاي هدفمند ترويجي آموزشي و اجراي طرحهاي كار آفريني به همراه برنامه هاي حمايتي و تسهيل گري تحقق مي يابد.

يكي از مكانيسم هايي كه براي بيش از دو دهه به منظور پرورش سازمان هاي كوچك و كمك به رشد كارآفريني در كشورهاي توسعه يافته و اخيراً در حال توسعه به كار گرفته شده، پياده سازي مراكز رشد و كارآفريني است. كسب و كارهاي جديد از شركتهاي نوپايي آغاز مي شوند كه خدمات و كالاهاي جديدي را به بازار رقابتي عرضه مي كنند وبا نام بنگاههاي كوچك و متوسط شناخته مي شوند.

امروزه نقش بنگاههاي كوچك و متوسط در رشد و توسعه كشورها در سراسر جهان شناخته شده است و در نتايج مطالعات، تحقيقات و گزارشهاي رسانه هاي گوناگون برآن تأكيد مي شود. از طرف ديگر، كارآفريني و حمايت از كارآفرينان، مبحثي است كه در ارتباط تنگاتنگ با بنگاههاي كوچك و متوسط مطرح مي شود. هريك از انواع مختلف مراكز رشد و كارآفريني اهدافي را به صورت مشترك دنبال مي كنند.

وظايف واحد رشد و كار آفريني شامل موارد زير مي باشد:

1- اجراي برنامه ها و سياست هاي كارآفريني در راستاي آيين نامه مراكز رشد و توسعه كارآفريني.

2- جمع آوري و پيگيري اطلاعات كسب و كارهاي منطقه با هماهنگي مناطق و محلات تحت پوشش

3- نظارت بركارگاههاي مستقر در مركز و دريافت گزارش عملكرد و نحوه پرداخت حق الزحمه و غيره.

4- تعمل با ساير نهادها و ادارات در خصوص مسائل كارآفريني و گسترش كارآفريني و توسعه اقتصاد شهري.

5- ارائه تبليغات مرتبط با حوزه كاري و استفاده از امكانات و تسهيلات شهرداري هاي مناطق در زمينه گسترش و ترويج فرهنگ كارآفريني.

6- ارائه مشاوره تخصصي با تشكيل دفاترمشاوره.

7- اجراي مصوبات كميته هاي تخصصي كارآفريني.

8- شناسايي و جذب وهدايت كارآفرينان و توسعه فضاهاي كارگاهي.

9- تعامل، همكاري و هماهنگي با شهرداري هاي مناطق مربوطه.

10- حمايت از زنان سرپرست خانوار وفراهم آوردن زمينه ايجاد كسب وكار از طريق توانمند سازي آنها.

11- ايجاد زمينه همكاري، حمايت از نوآوري ها و خلاقيت هاي نيروهاي جوان وافراد توانمند.

12- حمايت از واحدهاي مستقر در مركز، مديريت و نگهداري مراكز با همكاري كارآفرينان.

13- تهيه بانك اطلاعاتي از كسب و كارهاي منطقه، كارآفرينان ومراجعين متقاضي دريافت خدمات.

14- اطلاع رساني به موقع و جامع در زمينه كليه برنامه هاي آموزشي و ترويجي مركز.

15- ارائه راهكارها و مكانيزم هاي بازاريابي جهت توليدات و محصولات كارآفرينان و كمك به آنها در راستاي تجاري سازي ايده ها ونوآوري ها.

واحد رشد كارآفريني در واقع مجموعه اي است كه با ارائه خدمات حمايتي، از ايجاد و توسعه حرفه هاي جديد توسط كارآفريني كه در قالب واحدهاي نوپاي فعال در زمينه هاي مختلف منتهي به فناوري و كسب و كار، تشكيل شده اند واهداف اقتصادي مبتني بر دانش و مهارت دارند، پشتيباني مي كند. اين خدمات شامل موارد زير است:

1- تأمين محل كار (به صورت اجاره)

2- خدمات آزمايشگاهي (درصورت نياز)، كارگاهي و اطلاع رساني

3- خدمات مديريتي، حقوقي، پروژه يابي و بازاريابي و اعتباري.

4- آموزش هاي تخصصي ويژه و مشاوره.

دوره رشد دوره اي است 6 تا 18 ماه كه طي آن واحدهاي مستقر در مركز رشد به معيارهاي رشد يافتگي دست يافته و پس از آن از مركز رشد خارج مي شوند. زمان اين دوره با تصويب شوراي مركز حداكثر تا 6 ماه ديگر نيز قابل افزايش است.

اهداف دوره رشد شامل موارد زير است:

1- بستر سازي جهت تجاري كردن دستاوردهاي تحقيقاتي و ايده هاي خام.

2- ايجاد زمينه كارآفريني، حمايت از نوآوري و خلاقيت نيروهاي جوان و ماهر و تحصيل كرده.

3- ايجاد فضاي لازم جهت گسترش و رشد واحدهاي كسب و كار كوچك و متوسط.

4- توليد و توسعه محصولات و كالاها وخدمات قابل عرضه به بازار.

5- كمك به رونق اقتصاد محلي و شهري.

6- بسترسازي به منظور ايجاد فرصت هاي شغلي مناسب جهت جذب كارآفرينان.

خدمات واحد رشد شامل موارد زير است:

1- حمايت مكاني از واحدهاي مستقر در مركز رشد.

2- نظارت برفعاليتهاي واحدهاي مستقر در تحقيق ايده محوري آنها.

3- نظارت بر روند رشد واحدها و تحليل مستمر دستاوردها با هدف افزايش كارايي مركز.

4- ارائه خدمات و مشاوره هاي مورد نياز واحدها در راستاي تبديل ايده هاي نو به محصولات قابل تجاري شده و تجاري سازي آنها.

5- تلاش براي فراهم آوردن حمايت هاي قانوني جهت تسريع رشد واحد هاي مستقر در مركز رشد و اعتبارات مالي از طريق دستگاههاي ذيربط.

شرايط عمومي پذيرش واحدهاي در واحد رشد شامل موارد زير است:

1- متقاضيان داراي يك شخصيت حقوقي ( شركت يا مؤسسه ثبت شده ) باشند.

2- حداقل يك نفر بصورت تمام وقت در محل استقرار مؤسسه حضور داشته باشند.

3- از اعضاي اصلي حداقل يك نفر داراي مدرك تحصيلي، مهارتي و تجربي در زمينه كاري شركت باشد.

4- فعاليت مؤسسه بر روي يك ايده تجاري كه داراي توجيه فني و اقتصادي مبتني بر بازار است، متمركز شده باشد.

5. وظايف واحد توانمند سازي:

توانمندسازي عبارت است از ايجاد و ارتقاء توانايي هاي گسترش دايره انتخاب هاي راهبردي فردي و اجتماعي گروههاي هدف، آسيب پذير و نيازمندسازي خود و اعضاي خانواده آنها و برخورداري آنان از فرصت هاي اقتصادي، فرهنگي براي تغيير وضعيت زندگي خود مي باشد.

اصول ناظر بر توانمندسازي شامل موارد زير است:

1- مشاركت يكي از عناصر اساسي توانمندسازي است و بدون درگيري ومداخله فعال مؤثر و سازمان يافته گروه هدف، توانمندسازي حاصل نخواهدشد.

2- توانمندسازي فرايندي است تا پروژه و محصول بنابراين به توانمندسازي بايستي به عنوان فرايندي مستمر و پايدار نگريست كه در جريان آن گروههاي هدف به توانمنديها و صلاحيتهاي لازم براي افزايش كيفيت زندگي خود و محيط اطراف خود مي رسند.

3- توانمندسازي فرايندي است حمايتي در راستاي رسيدن به توانمندي و خودكفايي مادي و معنوي.

4- توانمندسازي نيازمند توجه همزمان به فرد، خانواده و اجتماع است.

5- فرايند توانمندسازي با درگيري و مداخله و تسهيل گري دروني و بيروني امكان پذير است.

6- توانمندسازي بايد در سه سطح خرد، مياني، كلان و در ابعاد مختلف فردي، روانشناختي، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و حقوقي برنامه ريزي و اجرا شود.

برنامه ها واقدامات اجرايي توانمندسازي شامل: 1- برنامه ظرفيت سازي و هماهنگي در مراكز

2- برنامه توسعه رفاه اجتماعي .

برنامه ظرفيت سازي و هماهنگي در مراكز شامل موارد زير مي باشد:

1- مستندسازي تجربيات در توانمندسازي

2- ايجاد بانك اطلاعاتي جامع گروههاي آسيب پذير با همكاري ساير واحدها.

3- مطالعه ميداني و تعيين سايت ها و موقعيت هاي آسيب پذير.

4- تشكيل تيم كاري / تيم اجرايي

برنامه توسعه رفاه اجتماعي شامل موارد زير مي باشد:

1- ارائه حمايتهاي حقوقي و قضايي به گروههاي هدف.

2- ايجاد و گسترش مراكز خدمات مشاوره اي با هماهنگي واحد مشاوره.

3- گسترش فضاهاي كارآموزي و كارآفريني با همكاري واحد كارآفريني.

4- ايجاد و تقويت بازارهاي عرضه توليدات به منظور تقويت اقتصادي گروههاي هدف.

5- انجام طرحهاي ديگر حمايتي و تسهيلاتي با هماهنگي معاونت توانمندسازي و كارآفريني سازمان.

6- ايجاد زمينه هاي تسهيل درسترسي گروههاي هدف به آموزشهاي رسمي پايه فني حرفه اي.

7- افزايش دسترسي گروههاي آسيب پذير بويژه زنان سرپرست خانوار به منابع و تسهيلات مالي.

8- تأمين نيازهاي اساسي خانوارهاي زن سرپرست درطول مدت آموزش تا رسيدن به اشتغال.

6. وظايف واحد اداري و مالي:

الف) وظايف واحد اداري شامل موارد زير مي باشد:

1- خريداري تجهيزات اداري و ملزومات اداري و پشتيباني واحدهاي مختلف.

2- تهيه گزارش عمكرد مراكز كارآفريني و جمع آوري و تنظيم گزارش عملكرد با همكاري روابط عمومي.

3- رسيدگي به امور قراردادها، تنظيم و پيگيري اداري و قراردادها و هماهنگي يا واحد حقوقي.

4- پيگيري نامه ها و تشكيل بايگاني جهت ورودي و خروجي نامه ها، بايگاني مدارك اساتيد پژوهشي ، آموزشي و ترويجي.

5- انجام امور پرسنلي كاركنان.

6- تشكيل پرونده براي اساتيد و كاركنان غير استخدامي و مشاورين.

ب) وظايف واحد مالي شامل موارد زير مي باشد:

1- انجام امور حسابداري، تنظيم اسناد حسابداري.

2- طبقه بندي و گزارش دهي اطلاعات مالي.

3- تهيه صورت هاي مالي، ترازنامه.

4- تنظيم سرفصل هاي بودجه و برنامه هاي مالي در مراكز كارآفريني.

5- رسيدگي به اسناد و فاكتورهاي هزينه و تهيه و تنظيم آيين نامه هاي مالي.

6- پيگيري امور حقوقي و دستمزد اساتيد و مربيان آموزشي و پژوهشي.

7. وظايف واحد مطالعات اجتماعي:

1- انجام مطالعات آسيب شناسي منطقه اي و محلات.

2- الويت سنجي آسيب هاي اجتماعي محلات.

3- افكارسنجي و نگرش سنجير و جمع آوري اطلاعات در حوزه آسيب ها.

4- تدوين شناسنامه اجتماعي محلات با روزكردهاي مختلف بويژه GIS .

5- تعيين فرصت ها و شاخص هاي كارآفريني وشغلي سطح منطقه.

6- تهيه جزوات، اطلاعات ترويجي در پژوهشهاي اجتماعي.

7- ارايه خدمات پژوهشي با ساير بخشهاي مركز.

8- ايجاد ارتباط مطلوب و مؤثر با دفتر مطالعات اجتماعي هر منطقه.

9- كمك به برگزاري سمينارها و كارگاههاي علمي با هماهنگي واحد آموزش.

10- ارزيابي وضع موجود و وضع مطلوب خدمات اجتماعي در سطح منطقه و محدوده تحت پوشش.