فهرست مطالب
فصل اول : مقدمه ....
1- كليات .
1-1 تعريف تخته خرده چوب ....
1-2 تاريخچه صنعت تخته خرده چوب در جهان .....
1-3 تاريخچه صنعت تخته خرده چوب در ايران . ....
1-4 مصرف تخته خرده چوب دركشور ....
1-5 نحوه ساخت تخته خرده چوب .... ..
1-6 مشخصات گياه شناسي كاه گندم ...
1-7 ساختمان فيزيكي و خصوصيات شيميايي كاه گندم ..
1-8 اهداف انجام اين مطالعه ....
فصل دوم : سابقه تحقيق. ..
فصل سوم : مواد و روشها ....
3-1 عوامل متغير...
3-2 عوامل ثابت .......
ارائه تجزيه و تحليل نتايج .... .
3-3 مراحل ساخت تخته هاي آزمايشگاهي .........................................................................................................
3-3-1 تهيه ماده اوليه ...............................................................................................................................................
3-3-2 تعيين درصد رطوبت خرده چوب و كاه گندم .............................................................................................
3-3-3 تعيين ابعاد كاه گندم .....................................................................................................................................
3-3-4 نوع چسب ...................................................................................................................................................
3-4 بررسي خصوصيات رزين .............................................................................................................................
3-4-1 گرانروي رزين ............................................................................................................................................
3-4-2 PHمحلول رزين .......................................................................................................................................
3-4-3 درصد مواد جامد رزين ............................................................................................................................
3-4-4 تعيين وزن مخصوص چسب ...................................................................................................................
3-4-5 تعيين زمان انعقادچسب ...........................................................................................................................
3-5 آناليز شيميايي كاه گندم ...................................................................................................................
3-5-1 تعيين مقدار ليگنين ..............................................................................................................................
3-5-2 تعيين مقدار سلولز ......................................................................................................................................
2-5-3 تعيين مقدار خاكستر....................................................................................................................................
3-6 چسب زني تراشه هاي روكش راش و كاه گندم..........................................................................................
3-7 هاردنر(كاتاليزور)............................................................................................................................................
3-8 تشكيل كيك ...............................................................................................................................................
3-9 پرس كردن................................................................................................................................................
3-10 كليماتيزه كردن تخته ها ..............................................................................................................................
3-11 تهيه نمونه هاي آزموني .................................................................................................................................
3-12 اندازه گيري خصوصيات فيزيكي و مكانيكي تخته ها....................................................................................
3-12-1 اندازه گيري دانسيته و رطوبت تخته ها ..................................................................................................
3-12-2 آزمايش اندازه گيري مدول گسيختگي (MOR ) و مدول آلاستيسيته(MOE ) ...................................
3-12-3 آزمايش اندازه گيري مقاومت چسبندگي داخلي ( IB ) ........................................................................
3-12-4 آزمايش تعيين ميزان واكشيدگي ضخامت و جذب آب ( 2و24 ساعت ) .............................................
3-12-5 آزمايش مقاومت به ضربه ........................................................................................................................
فصل چهارم : نتايج ....................................................................................................................................
4-1 مقاومت خمشي (MOR ) .......................................................................................................................
4-1-1 تاثير مستقل درصد اختلاط بر مقاومت خمشي (MOR ) .........................................................................
4-1-2 تاثير مستقل درجه حرارت پرس بر مقاومت خمشي ( MOR ) ..............................................................
4-1-3 تاثير متقابل درصد اختلاط ودرجه حرارت پرس بر مقاو.مت خمشي ( MOR ) ...................................
4-2 مدول الاستيسيته(MOE ) .....................................................................................................................
4-2-1 تاثير مستقل درصد اختلاط بر مدول الاستيسيته(MOE ) ........................................................................
4-2-2 تاثير مستقل درجه حرارت بر مدول آلاستيته(MOE ) ..............................................................
4-2-3 تاثير متقابل درصد اختلاط ودرجه حرارت بر مدول آلاستيته( MOE ) ................................................
4-3 مقاومت به ضربه (IBS ) ............................................................................................................................
4-3-1 تاثير مستقل درصد اختلاط بر مقاومت به ضربه ( IBS ) .............................................................................
4-3-2 تاثير مستقل درجه حرارت پرس بر مقاومت به ضربه ( IBS ) .............................................................
4-3-3 تاثير متقابل درصد اختلاط و درجه حرارت بر مقاومت به ضربه (IBS )......................................
4-4 چسبندگي داخلي ..............................................................................................................................................
4-4-1 تاثير مستقل درصد اختلاط بر چسبندگي داخلي ( IB ) .............................................................................
4-4-2 تاثير مستقل حرارت پرس بر چسبندگي داخلي ( IB ) ..............................................................................
4-4-3 تاثير متقابل درصد اختلاط و درجه حرارت بر چسبندگي داخلي ( IB ) ..................................................
4-5 جذب آب بعد از 2 ساعت غوطه وري در آب ( WA2 ) ...................................................................
4-5-1 تاثير مستقل درصداختلاط برجذب آب بعد از 2 ساعت غوطه ور شدن در آب ( WA2 ) ....................
4-5-2 تاثير مستقل درجه حرارت پرس برجذب آب بعد از 2 ساعت غوطه ور شدن در آب ( WA2 )
4-5-3 تاثير متقابل درصد اختلاط وحرارت برجذب آب بعد از2 ساعت غوطه ور شدن در آب(WA2)
4-6 جذب آب بعد از 24 ساعت غوطه وري در آب (WA24 ) ................................................................
4-6-1 تاثير مستقل درصد اختلاط برجذب آب بعد از 2 ساعت غوطه ور شدن درآب(WA24 ) ...................
4-6-2 تاثير مستقل حرارت پرس برجذب آب بعد از 2 ساعت غوطه ور شدن درآب(WA24 ) .....................
4-6-3 تاثيرمتقابل درصد اختلاط وحرارت پرس برجذب آب بعد از2ساعت غوطه ور شدن درآب(A24)
4-7 واكشيدگي ضخامت بعد از 2 ساعت غوطه وري در آب (TS2 ) .........................................................
4-7-1 تاثيرمستقل درصد اختلاط برواكشيدگيضخامت بعد از2ساعت غوطه وري در آب( TS2 )....................
4-7-2 تاثيرمستقل حرارتپرس برواكشيدگيضخامت بعد از2ساعت غوطه وري در آب( TS2 ).......................
4-7-3 تاثير متقابل درصد اختلاط و حرارت پرس بر وا كشيدگي ضخامت بعد از 2 ساعت غوطه وري در
آب ( TS2 ) ...............................................................................................................................................
4-8 واكشيدگي ضخامت بعد از 24 ساعت غوطه وري در آب ( TS24 ) .................................................
4-8-1 تاثير مستقل درصد اختلاط بر واكشيدگي ضخامت بعد از 24 ساعت غوطه وري در آب(TS24 ).........
4-8-2 تاثير مستقل حرارت پرس بر واكشيدگي ضخامت بعداز 24 ساعت غوطه وري در آب ( TA24 ) .........
4-8-3 تاثير متقابل درصداختلاط و حرارت پرس بر واكشيدگي ضخامت بعد از 24 ساعت غوطه وري در
آب (TS24 ) ...........................................................................................................................................
فصل پنجم : بحث و نتيجه گيري ....................................................................................................................
پيشنهادات ....................................................................................................................................................
منابع ............................................................................................................................................................
ضمايم .........................................................................................................................................................
فصل اول
مقدمه
مقدمه
با افزایش رشد جمعیت و افزایش تقاضای محصولات مرکب چوبی در جهان، کشورهای پیشرفته و حتی کشورهای غنی از جنگل به فکر استفاده کردن از منابع لیگنوسلولزی و غیر چوبی در تولید محصولات مرکب چوبی می باشند. در کشور ما «ایران» صنایع کاغذ و اوراق فشرده چوبی هنوز به طور سنتی از جنگل برای تامین الیاف و مواد اولیه استفاده می کنند.
در صورتی که با توجه به عواملی نظیر افزایش رشد جمعیت و متعاقب آن افزایش تقاضای جامعه برای محصولات مرکب چوبی، فقیر بودن پوشش جنگلی در ایران و محدودیت بهره برداری از جنگل های شمال، ممنوعیت واردات گرده بينه با پوست، لزوم توجه به سایر منابع لینگوسلولزی نظیر پسماندهای کشاورزی و جایگزینی گیاهان غیر چوبی مثل نی، باگاس، کاه گندم و کاه برنج امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.
ایران از نظر پوشش جنگلی فقیر می باشد و فقط 7% از اراضی کل کشور از جنگل پوشیده شده است. میزان چوب هیزمی مورد نیاز صنایع تخته خرده چوب و تخته فیبر1077200 مترمکعب در سال، و میزان هیزمی که هر ساله از جنگل های شمال برداشت می شود 661250 مترمکعب
می باشدكه بخشي از اين منابع به وسيله صنايع كاغذمصرف مي گردد ، ملاحظه مي شود که صنایع فوق الذکر برای دست یابی به ظرفیت های تولید، با کمبود بيش از نیم میلیون متر مکعب مواد اولیه مواجه هستند که باید به طریقی تامين گردد. در حال حاضر مساله مواد اولیه یکی از چالش های بسیار بزرگ صنایع اوراق فشرده چوبی و سایر صنایع سلولزی کشور می باشد.
با توجه به محدودیت بهره برداری چوب از جنگل های شمال به نظر می رسد بیشترین خطر کمبود مواد اولیه متوجه صنایعی نظیر صنایع تخته خرده چوب که از چوبهای درجه سه و گرده بینه های کم قطر به عنوان ماده اولیه در تولید محصول استفاده می کنند، باشد. زیرا سازمان حفظ نباتات اجازه واردات چوب به همرا پوست و همچنین هیزم به دلیل آفات و امراضي که ممكن است به همراه داشته باشند،نداده است. به دلیل اینکه در گذشته این صنایع در نزدیک جنگل ها بوده اند و به طور سنتی از جنگل برای تامین مواد اولیه استفاده می کنند، جهت تامین مواد اولیه مورد نیاز خود در آینده با مشکل جدی روبرو خواهند شد. اما از طرف دیگر بر خلاف صنایع دیگر، صنعت تخته خرده چوب قادر است طیف وسیعی از مواد لیگنوسلولزی را مورد مصرف قرار دهد. در این راستا شناسایی منابع لیگنوسلولزی جدید و بررسی امکان استفاده از این منابع به صورت خالص و یا به صورت مکمل با خرده چوبهای صنعتی به منظور تغذیه واحدهای تولید تخته خرده چوب از اهمیت حیاتی خاص برخوردار است.
در حال حاضر با توجه به موارد استفاده متعدد از چوب و محدودیت منابع تولید چوب، بازیابی ضایعات چوبی امری ضروری به نظر می رسد. بطوریکه مصرف فراورده های مرکب مهندسی شده چوبی در موارد مختلف مانند ساختمان سازی در حال جایگزین شدن بجای چوب ماسیو می
باشد. فراورده های لایه ای[1] ، تخته خرده چوب[2] ، تخته فیبر[3]، تخته تراشه[4] ،تخته ویفر[5] و مواد ساخته شده از ترکیبات آنها از جمله فراورده های مرکب چوبی هستند که توانسته اند جایگزین چوب ماسیو گردند. فرآورده های مرکب چوبی، محصولاتی هستند که از چند جزء به نسبت مشخص شامل: چوب، اتصال دهنده و مواد مکمل تشکیل شده اند. تخته خرده چوب از جمله فرآورده های مرکب چوبی است که به عنوان ماده ساختمانی و صنعتی مصرف آن روبه افزایش است. تخته خرده چوب یک محصول صفحه ای[6] چوبی متشکل از خرده چوب و چسب می باشد که از رزین های گرما سخت استفاده می شود و در تولید آن فاکتورهای متعددی از جمله فشار پرس، دما، زمان پرس، درصد رزین و درصد مواد اولیه دخالت دارند.
بنابراین با توجه به مسائل گفته شده، استفاده از مواد لیگنوسلولزی دیگر به عنوان ماده اولیه، امری لازم و ضروری به نظر می رسد. گندم يكي از محصولات عمده كشاورزي ايران مي باشد كه در سالهاي اخير توليد آن به 12 ميليون تن در سال رسيده است . اين پتانسيل عظيم ميتواند تحولي بزرگ درصنايع خرده چوب و فيبري كشورايجاد نمايد . دانسيته پايين كاه گندم شايد باعث كاهش خواص مكانيكي تخته هاي توليدي گردد اما به منظور پيشگيري ازاين عامل نقصان دهنده مي توان از روشهاي مختلف جهت تقويت تخته هاي توليدي استفاده كرد . در اين تحقيق استفاده از تراشه هاي روكش راش در لايه هاي سطحي به عنوان عامل تقويت كننده مورد مطالعه قرار گرفته است.
1- کلیات
1-1- تعریف تخته خرده چوب:
طبق تعریف سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی (FAO) به ورقهای فشرده چوبی که از استعمال ذرات چوب یا مواد لیگنوسلولزی به کمک چسب های مصنوعی و تحت فشار و حرارت بوجود می آیند، تخته خرده چوب گفته می شود. مهمترین ماده اولیه ای که برای تخته خرده چوب به کار می رود چوب است که به طور متوسط 90% وزن خشک تخته را تشکیل می دهد و همچنین مهمترین ماده ای که برای ساخت تخته خرده چوب از نظر هزینه مهم است چسب می باشد که تولید کنندگان تخته خرده چوب را به تلاش در جهت کاهش مصرف چوب
وا می دارد.
1-2- تاریخچه صنعت تخته خرده چوب در جهان:
تاریخچه تولید اوراق فشرده چوبی در جهان، نشانگر آن است که صنایع تخته خرده چوب (نئوپان) در مقایسه با صنایع تخته فیبر و تخته لایه از قدمت کم تری برخوردار است. بطوریکه از قدمت صنعت مدرن تخته خرده چوب، بیش از نیم قرن نمی گذرد. نخستین تلاشها برای تولید تخته خرده چوب از اواخر قرن نوزدهم و در عمل به دهه های اول قرن بیستم باز می گردد.
در ابتدا از چسب های طبیعی (گیاهی و حیوانی) برای ساخت تخته خرده چوب استفاده می شد که میزان تولید بسیار کم بود ولی با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از چسبهای مصنوعی سرعت تولید رو به افزایش نهاد و اولین کارخانه بزرگ تولید تخته خرده چوب در آلمان بنا گذاشته شد که نقطه عطفی در روند رشد این صنعت به شمار می آید. بعد از این زمان دراین صنعت جهش بزرگی به وجود آمد. تنوع کاربردها و افزایش مصرف تخته خرده چوب در صنایع مختلف به افزایش تولید این کالا کمک زیادی کرده است و تولید جهانی آنرا از 24 میلیون متر مکعب در سال 1970 به حدود 45 میلیون متر مکعب در سال 1980 و به دنبال آن حدود 51 میلیون متر مکعب در سال 1988 افزایش داده است.
1-3- تاریخچه صنعت تخته خرده چوب در ایران:
در ایران برای اولین بار صنعت تخته خرده چوب با احداث کارخانه ای با ظرفیت سالانه 12000 متر مکعب پا به عرصه وجود نهاد. پس از آن در سال 1341برای استفاده از مازاد کارخانجات کبریت سازی، واحدهای دیگر تولید تخته خرده چوب در کنار این کارخانه احداث گردید. سپس بدلیل سهولت تولید این محصول و همچنین به منظور استفاده از ضایعات حاصل از بهره برداری و استحصال چوب در جنگل و کاربرد گسترده تر آن واحدهای دیگری در ایران استقرار یافتند. بعلاوه در سالهای اخیر جهت استفاده از منابع سلولزی دیگر از قبیل مازاد تولیدات کشاورزی مانند باگاس (تفاله نیشکر) و هرس باغهای میوه نظیر پسته و تولید تخته خرده چوب، واحدهای جدیدی در استانهای خوزستان، کرمان، زنجان تاسیس گردید.در ایران صنعت تخته خرده چوب آهنگ رشد چشمگیری داشته است. در حال حاضر جمعاً 13 واحد تخته خرده چوب، با ظرفیت اسمی معادل 449000 مترمکعب در سال، مشغول به تولید هستند. ظرفیت تولید کارخانجات تولید کننده نئوپان در سال 1377 بالغ بر 424462 مترمکعب بوده است
در جدول شماره 1-1 تعداد واحدهای تولید تخته خرده چوب در کشور و ظرفیت اسمی و میزان تولید آنها طی سالهای 73-77 آورده شده است.
جدول شماره 1-1 تعداد واحدهای تولید تخته خرده چوب در کشور و ظرفیت اسمی آنها طی سالهای 73-77
ردیف |
نام شرکت |
محل کارخانه |
ظرفیت اسمی |
تولید 1373 |
تولید 1374 |
تولید 1375 |
تولید 1376 |
تولید 1377 |
1 |
صنعت چوب شمال |
گنبد |
68000 |
72682 |
80779 |
79602 |
77943 |
79742 |
2 |
تخته شهید باهنر |
گرگان |
48000 |
34127 |
30648 |
26548 |
37961 |
35201 |
3 |
شموشک |
گرگان |
87000 |
78613 |
90694 |
86414 |
92781 |
88036 |
4 |
22 بهمن |
بهشهر |
48000 |
40431 |
49700 |
40156 |
42415 |
42480 |
5 |
نکاچوب |
نکا |
27000 |
24926 |
19924 |
20908 |
22000 |
17014 |
6 |
تخته فشرده شمال |
ساری |
75000 |
30332 |
29400 |
30663 |
60083 |
78765 |
7 |
ایران چوب |
قزوین |
100000 |
3849 |
5906 |
7516 |
7104 |
12010 |
8 |
آذر بنیاد |
تبریز |
6000 |
2179 |
470 |
1906 |
2186 |
2380 |
9 |
صدقیانی |
تبریز |
7000 |
5677 |
5201 |
6026 |
5788 |
9216 |
10 |
ممتاز |
تبریز |
7000 |
8595 |
6581 |
5339 |
6296 |
5579 |
11 |
نئوپان کارون |
اهواز |
18000 |
1205 |
15547 |
160170 |
15950 |
21335 |
12 |
نئوپان رفسنجان |
رفسنجان |
18000 |
11365 |
9551 |
12280 |
11815 |
14192 |
13 |
نئوپان خلخال |
خلخال |
30000 |
- |
- |
- |
- |
18512 |
جمع |
44900 |
325481 |
344401 |
333928 |
382322 |
424462 |
1-4- مصرف تخته خرده چوب در کشور:
شکل 1-1 نشان می دهد که مصرف سرانه نئوپان در کشور در دهه گذشته در حال افزایش بوده و در سال 1380 با احتساب تولید حدود 50 هزار مترمکعب تخته خرده چوب در کشور به حدود 9/7 مترمکعب به ازاء هر هزار نفر در سال رسیده است.
مصرف سرانه بدون درنظر گرفتن نئوپانهای دستی 1/7 مترمکعب به ازاء هر هزار نفر
می باشد. طبق آمار FAO در سال 2000 میلادی مصرف سرانه نئوپان در جهان 14 مترمکعب به ازای هر هزار نفر بوده است که این تفاوت نشان دهنده ضرورت افزایش مصرف نئوپان در داخل کشور می باشد.
شکل 1-2 مصرف تخته خرده چوب در کشور را طی 5 سال نشان می دهدآنچه که مسلم می باشد این است که مصرف تخته خرده چوب روند افزایشی داشته است.
شكل 1-2 مصرف تخته خرده چوب در كشور
1-5- نحوه ساخت تخته خرده چوب
مراحل مختلف ساخت تخته خرده چوب در شکل 1-3 نشان داده شده است.
1-6- مشخصات گیاه شناسی کاه گندم:
گندم احتمالاً یکی از اولین گیاهانی است که به وسیله انسان زراعت شده و به همین دلیل مهمترین گیاه زراعتی به شمار می آید زیرا زراعت آن از تمام گیاهان، ساده ترو تطابق آن در مناطق مختلف که دارای شرایط آب و هوایی متفاوت می باشند، بیشتر و از طرف دیگرغذای اولیه و اصلی اغلب مردم جهان را تشکیل می دهد.
این گیاه حدود 12 تا 17 هزار سال قبل از میلاد مسیح در خاورمیانه کشت می شد و حدود
10-15 هزار سال قبل از میلاد مسیح نیز درآسیا وجود داشت ، لیکن هیچ کس به درستی
نمی داند که دقیقا چه موقع و توسط چه شخصی شناخته شده است مرکز اصلی گندمهای اولیه که شامل Triticum monococcum و Triticum dicoccum می باشند از سوریه و فلسطین بوده که از این دو منطقه به مصر و بین النهرین و سپس به ایران آمده و از طریق ایران به هندوستان، ترکیه، چین و روسیه و سرانجام به اروپا برده شد ازطریق اروپا به سایر نقاط جهان انتقال یافته است.
گندم گیاهی است تک لپه، علفی و یکساله از تیره غلات Gramineae و جنس Triricum با نام انگلیسی Wheat و نام فرانسوی Blu دارای گونه های بسیار زیادی می باشد.
اندامهای مختلف گندم عبارتند از: ریشه، ساقه، برگ، گل آذین و دانه.
ریشه های گندم افشان و سطحی است. ریشه های اصلی و فرعی از محل طوقه خارج شده و همگی هم قطر می باشند. ساقه گندم مانند تمام گیاهان تیره غلات بندبند و توخالی و استوانه ای است بطوریکه شکل استوانه ای و وجود دسته های فیبر در آن موجب استحکام ساقه شده و این ویژگی تا اندازه ای ساقه را در مقابل خوابیدگی مقاوم می کند.
علاوه بر ساقه اصلی اغلب ارقام گندم دارای ساقه های ثانویه هستند که اصطلاحاً پنجه نامیده
می شوند.گندم در مراحل مختلف رشد به مقادیر متفاوت حرارت نیاز داشته و بطور کلی در برابر سرما و گرما مقاومت مناسبی از خود نشان می دهد. بذر این گیاه هرگاه در شرایط مناسب رطوبت و اکسیژن قرار گیرد (در حدود 4 درجه سانتی گراد) شروع به جوانه زدن می کند. لکن در ابتدای رشد به ویژه در نژادهای پائیزه، هر گاه درجه حرارت محیط به حدود 4- تا 5- درجه کاهش یابد، رشد گندم متوقف شده به خواب می رود و در چنین شرایطی هیچ گونه فعالیتی از نظر رشد نخواهد داشت. در مناطق گرم این گیاه قادر است گرمای 50 تا 55 درجه سانتی گراد را تحمل نماید.
این گیاه از نزدیک خط استوا تا حدود 60 درجه عرض شمالی و 40 درجه عرض جنوبی رشد
می کند. مقاومت گندم در برابر سرما نسبتاً زیاد است و نژادهای پائیزه که در مناطق سرد کشت
می شوند، می توانند سرمای تا 35- درجه را تحمل نمایند ولی حد متوسط تحمل گندم در برابر سرما حدود 10- تا 17- درجه می باشد.
1-7- ساختمان فیزیکی و خصوصیات شیمیائی کاه گندم:
از نظر گیاه شناسی گندم از پنج قسمت اصلی تشکیل شده است. میان بندها، بندها، برگها، خوشه ها و محور سنبله. درصد وزنی این پنج قسمت اصلی در جدول زیر خلاصه شده است.
جدول شماره 1-2- درصد وزنی قسمتهای اصلی گندم
میان بندها |
1/54% |
برگها |
9/16% |
خوشه ها |
4/14% |
محور سنبله |
7/10% |
بندها |
2/4% |
احتمالاً بعد از باگاس، دومین منبع الياف کشاورزی مهم برای تولید پانل،کاه غلات است، کاه غلات بدست آمده شامل گندم، جو، یولاف، گندم سیاه و برنج می باشد. کاه مانند باگاس، پسمانده محصولات کشاورزی به شمار می آید.برخلاف باگاس، در یک مکان اغلب حجم بزرگی از کاه غلات در دسترس نیست معمولا انبارکردن با دسته بندی آنها همراه است سپس دسته ها باید به کارخانه حمل شود.
تنه یا ساقه کاه غلات، راست، قابل انعطاف معمولاً به صورت لوله مانند و مجزا شده بوسیله بندهاست، دستجات آوندی با هم مجتمع شده و طوری آمیخته می شوند که بین بندهای داخلی، سختی ساقه كاه را موجب مي شوند .
ساقه گندم بسته به نژاد آب و هوا و شرایط خاک، معمولاً دارای شش بند بوده و طول آن بین 5/0 تا 5/1 متر متغیر می باشد. فواصل بندها در طول ساقه از پائین به طرف نوک کاه معمولاً افزایش
می یابد.الیاف کاه نسبت به الیاف چوب همگن تر می باشد. نسبت طول به قطر الیاف (ضریب لاغری) برای کاه غلات حدود 111 به 1 می باشد که به خصوصیت شکل گیری عالی کاغذ ساخته شده از کاه کمک می کند.در مقایسه با چوب، کاه محتوی مقدار کم تری سلولز می باشد. لیکن مقدار کل هولوسلولز در هر دو تقریباً یکسان است. در مقایسه با چوب مقدار پنتوزان کاه بیشتر و مقدار لیگنین آن کم تر است.مقدار خاکستر کاه خیلی بیشتر از سایر مواد فیبری است.
میانگین ترکیبات شیمیایی کاه گندم شامل سلولز 06/53% ، لیگنین 29/18% ، مواد استخراجی %6/3 و خاکستر 5/5%گزارش شده است.کاه دارای درصد بالائی خاکستر است، بنابراین موجب پرشدن آتش دادن های بویلرها می گردد. درصد بالای سیلیس ذاتی آنها سبب افزایش سایش ابزار در مقایسه با دیگر مواد لیگنو سلولزی و نیز مقاوم شدن آنها در مقابل آتش می گردد.
زمان برداشت کاه بر کیفیت تخته تاثیر دارد. هنگامی که دانه کاملاً رسیده باشد کاه بهترین کیفیت را داراست. اگر چنانچه برداشت پیش از موعد صورت گیرد. کاه کیفیت مورد نظر را نخواهد داشت و اگر برداشت خیلی دیرانجام پذیرد کاه ترد و شکننده خواهد بود.
میانگین طول الیاف ساقه کاه 14/1 میلیمتر و میانگین طول الیاف محور سنبله 83/0 میلیمتر
می باشد. کاه گندم حدود 11% آب، 5/1 % چربی، 2/4% املاح معدنی، 4/2% پروتئین، 39% الیاف و 42% ترکیبات بدون ازت دارد.
انواع گوناگونی از الیاف طبیعی در ساخت چند سازه مورد استفاده قرار می گیرند. فهرستی از منابع الیاف سلولزی جهان در سال 1995 در جدول (1-2) ارائه شده است
جدول 1-3: فهرستی از منابع الیاف سلولزی جهان در سال 1995
تن |
منابع الیاف سلولزی |
چوب |
1750000000 |
کاه (گندم، برنج، جو، کتان) |
1145000000 |
ساقه (ذرت، پنبه، ذرت خوشه ای) |
970000000 |
باگاس نیشکر |
750000000 |
نی |
30000000 |
بامبو |
30000000 |
پنبه |
15000000 |
جمع |
4015000000 |
چنانچه در جدول مشاهده می شود منابع الیاف سلولزی به وفور یافت می شود. بنابراین با توجه به فراوانی مواد اولیه، ساخت چند سازه های پلیمری ازاین نوع تقویت کننده ها از لحاظ اقتصادی می تواند قابل توجیه باشد.
در جدول شماره 1-4 خلاصه توليدي پسمانده هاي كشاورزي در جهان آورده شده است باتوجه به اين جدول مشاهده مي شود كه ضايعات كشاورزي توليدي در جهان آمار بالايي دارد كه ميتوان از اين ضايعات در صنعت تخته خرده چوب استفاده كرد .
جدول شماره 1-4- خلاصه تولیدی پسماندهاي کشاورزی در جهان
مأخذ: Atchision (1987)
ماده خام |
امکان بالقوه قابل دسترسی درکل دنیا (تن) |
کاه گندم |
570000000 |
کلش برنج |
320000000 |
کاه یولاف |
60000000 |
کاه جو |
150000000 |
کاه چاودار |
4000000 |
بامبو |
30000000 |
سیزال |
4000000 |
باگاس |
75000000 |
آباکا |
80000 |
نی |
30000000 |
1-8 - اهداف انجام این مطالعه:
1- تعیین اپتیمم میزان مصرف تراشه و کاه گندم در مخلوط
2- دستیابی به شرایط مخلوط (فشار- حرارت) برای افزایش خواص پانل های چوبی
3- تهیه اطلاعات در خصوص خواص کاربردی تخته های تولیدی
4- پیشنهادات علمی و فنی برای تولید در اشل صنعتی
[1]Laminated Products
[2]Particle board
[3]Fiber board
[4]Flack board
[5]Wafer board
[6]Panel
مبلغ قابل پرداخت 16,200 تومان