مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه....... 1

فصل اول

روش چاپ. ... 4

پيش از چاپ... 5

فتوليتوگرافي.. .. 6

پردزاش،‌ تفكيك و تهيه فيلم الكترونيكي...... . 11

پردازش، تفكيك و تهيه فيلم فتومكانيكي.. .. 16

چاپ، روش چاپ افست.. 18

انواع ماشين افست.. 20

پس از چاپ..... ... 24

صحافي ماشيني... .... 25

صحافي سنتي... ... 34

فصل دوم

تقسيم‌بندي محصولات چاپي به روش افست.............................................. 38

فرم‌هاي تجاري............................................................................................... 39

بروشور و پوستر........................................................................................... 39

كتاب................................................................................................................ 41

دفاتر و دفترچه............................................................................................... 46

سربرگ و پاكت............................................................................................... 47

سررسيد و تقويم............................................................................................ 50

جعبه و بسته‌بندي............................................................................................ 50

 

فصل سوم

عنوان صفحه

مواد اوليه مصرفي و گردش مواد و محصولات چاپي................................. 54

كاغذ................................................................................................................ 55

ويژگي‌هاي چند نوع كاغذ پر مصرف.............................................................. 58

اندازه و محاسبات كاغذ.................................................................................. 64

محاسبه حجم و وزن كاغذ.............................................................................. 78

مركب.............................................................................................................. 86

خواص فيزيكي مركب...................................................................................... 86

سياليت............................................................................................................. 87

چسبندگي......................................................................................................... 92

رابطه فيزيكي آب منبع افست با مركب چاپ................................................... 97

مواد مصرفي در صحافي............................................................................... 98

چسب............................................................................................................... 98

طبقه‌بندي چسب‌ها........................................................................................... 99

چسب‌هاي گرما سخت..................................................................................... 100

چسب‌هاي گرما نرم........................................................................................ 101

چسب‌هاي گرما ذوب و واكس‌ها.................................................................... 106

مفتول.............................................................................................................. 109

نخ.................................................................................................................... 109

گردش مواد و محصولات چاپي...................................................................... 10

 

مقدمه:

ارتباط يكي از مهم‌ترين نيازهاي بشر مي‌باشد. انسان از طريق ارتباط با ديگران به قابليت و نوآوري در زمينه‌هاي گوناگون دست مي‌يابد و زندگي اجتماعي خود را شكل مي‌دهد. كه در اين تبادل از يك سو انديشه‌هاي او را پربارتر مي‌كند واز سوي ديگر تجربيات و دانش او به سايرين منتقل مي‌گردد.

براي جاودانه ماندن خاطرات خود را با علايم و نشانه‌ها ثبت كرد كه بتدريج با تبديل و تكميل اين علايم خط اختراع شد. اين اختراع تغييرات زيادي را در زندگي انسان‌ها ايجاد كرد و به عنوان يكي از مهمترين دستاوردهاي بشر ثبت شد و از ارتباط مستقيم و رودررو بي‌نياز گرديد. دست نوشته‌هاي اوليه بر روي سنگ، چوپ و چرم انجام مي‌شد. با افزايش جمعيت و توسعه علوم دست نوشته‌هاي كارآيي خود را از دست دادند وا نسان درصدد يافتن راهي برآمد كه اطلاعات را سريعتر در دسترس همگان قرار دهد. نخستين كوشش انسان در اين راه حكاكي كلمات روي لوحه گلي بود. كوشش بعدي در راه چاپ، حك كلمات روي قطعات چوب و سفال بود كه بي‌شك تمدنهاي باستاني مشرق زمين تلاش عظيمي در راه تكثير به كار بستند و تجريبات اندوختند.

پيدايش فنون جديد چاپ در اروپا همزمان با رنسانس اقتصادي و فرهنگي بود. ابتدا چاپ از طريق صفحات حكاكي شده انجام پذيرفت و سرانجام به دليل مسائل و مشكلاتي كه وجود داشت حروف متحرك گوتنبرگ اختراع شد با پيشرفت در دانش و علوم و فنون با تكميل روش‌هاي چاپ، چاپ افست كه بر پايه روش چاپ ليتو بود كامل گرديد و در سال 1904 ميلادي ابداع گرديد كه تا بحال در حال ابداع و كامل شدن تكنيك‌هاي مختلف در روش چاپ افست مي‌باشد.

چاپ به روش افست براي چاپ انواع محصولات تجاري و فرهنگي كاربر دارد (شامل: اوراق، برگ‌هاي تجاري، كاتالوگ، پوستر، جعبه و بسته‌بندي- كتاب و انواع مجله و روزنامه)

روش چاپ افست وابسته به ملزومات ديگري است كه بدون آن قادر به فعاليت نيست به عبارتي با هم لازم و ملزم مي‌باشند ملزوماتي از قبيل: كاغذ، مركب و ساير مواد مصرفي كه با توضيح و ارتباط آنها با يكديگر سعي به ارائه مختصات فني درهر بخش به اختصار، هماهنگي مابين آنها روشن گردد.

براي تهيه اين تحقيق از منابع مختلفي استفاده شده كه در آخر اين فصل پايان‌نامه آمده است. اين تحقيق جمع‌آوري از مطالب كتب و مقالاتي بوده كه حاصل تجربيات و فعاليت از گذشته تا حال تمامي افرادي است كه براي تجلي اين صنعت زحمت و كوشش فراوان كرده‌اند. اميد است در اين راه توفيقي حاصل شده باشد.

 

 

 

 

 

 

فصل اول

روش چاپ

در ابتدا لازم است قبل از وارد شدن به جريان گردش كار محصولات چاپي به روش افست توضيحاتي در مورد روش چاپ داده شود. چاپ و جريان به سه بخش عمده تقسيم مي‌گردد.

1-بيش از چاپ Prepress2-چاپ PREE 3- پس از چاپ Post press

 

1- پيش از چاپ Pre pess

عمليات پيش از چاپ شامل مرحله‌اي مي‌شود كه از طرح اوليه شامل متن و عكس طي روش‌هاي مورد استفاده طرح اوليه در قالب فرم آماده جهت چاپ به وجود مي‌آيد.

 

 

اورژينال (متن عكس) فرم فيلم زينك

 

طرح اوليه بايد بعد از انجام مراحل مختلف در طي عمليات پيش از چاپ به فرم تبديل و آماده

چاپ گردد. اين مراحل شامل چندين مرحله كاري به روي طرح اوليه و تهيه فرم نهايي جهت انتقال بر روي پليت يا زينك مي‌باشد كه اين مراحل به نام فتوليتوگرافي ناميده مي‌شود.

 

1-1-فتوليتوگرافي

طرح اوليه در قسمت 1-تصوير يا عكس 2-متن مي‌شود كه در جريان كار ليتوگرافي با هم تلفيق شده و به صورت يك فرم واحد حاوي متن و تصوير مي‌باشد.

طرح اوليه

 

 

 

 

همانطور كه در نمودار ديده مي‌شود طرح اوليه با دو شاخه يعني متن و عكس تقسيم مي‌گردد كه هر كدام مراحل آماده سازي مختلفي را شامل مي‌شوند.

2-1-متن

متن بعد از جمع آوري و آماده سازي اوليه براي گزارش به صورت دستي يا الكترونيكي ارسال مي‌گردد. آماده سازي به صورت دستي كه حروف چيني ناميده مي‌شود توسط حروفچين انجام مي‌شود حروفچين متن را با تناسب و اندازه و نوع مناسب چيده ودر فرم اصلي با توجه به فضاي موجود (جاي تصوير) در صفحه اصلي فرم بندي مي‌نمايد.

1-2-1- حروف‌چين با استفاده از حروف متحرك

در حروف چيني استفاده از حروف متحرك از لحاظ مدت زمان چينش و تنظيم متن وقت زيادي را به خود اشغال مي‌نمايد كه امكان تهيه متن به صورت فوري قابل اجرا نخواهد بود.

بعد از حروف چيني، غلط گيري و تصحيح متن كه در فرم يا صفحه تخصيص يافته انجام مي گيرد.

حروف چيني دستي در تهيه متون ساده در سيستم چاپ مستقيم بيشترين كاربرد را دارد كه با پيشرفت در حروف چيني و تايپ الكترونيكي توسط كامپيور محدود گرديده است.

 

2-2-1- حروف چيني با استفاده از دستگاه

حروف چيني توسط ماشين‌هاي حروف چين روش ديگر براي تهيه متن مي‌باشد. حروف چيني به روش عكاسي با فتوكيپو زسيون يكي از روش‌هاي مورد استفاده در حروف چيني ماشيني مي‌باشد در ماشين‌هاي حروف چيني فيلمي، قطعه فيلم يا كاغذ حساسي دارند كه حروف به روي آن چيده مي‌شود. اين فيلم يا كاغذ را مي‌توان پس از ظهور بر روي زينك منتقل كرد[1].

در حروف چيني با روش عكاسي فرد حروفچين كارهاي خود را روي قطعات فيلم ارائه مي‌دهد و به جاي كار بر روي سطح صفحه‌بندي، به روي ميز مونتاژ كار خود را به انجام مي‌رساند توليد نهايي ماشين حروف چيزي از جنس كاغذ يا فيلم حساسي است كه پس از پايان كار حروف چين مي‌بايست ظاهر گردد.

اين عمل با تكنيك‌هاي استاندارد تاريكخانه يا به صورت اتوماتيك و يا روش‌هايي كه با توجه به نوع دستگاه در اتاق روشن امكانپذير است انجام مي‌گردد. پس از ظاهر نمودن فيلم كاغذ يا كاغذ حساس مطالب بار ديگر خوانده مي‌شود و در صورت صحيح بودن آن صفحه بندي مي‌گردد.

تايپ و حروفچيني امروزه توسط كامپيوتر و با وجود برنامه‌هاي نرم افزاري گوناگون در خصوص تايپ، ويرايش و صفحه بندي كاري ساده و پرسرعت مي‌باشد كه از زمان حجم كار كاسته و دقت وتنوع زيادي دارد.

3-1- عكس يا تصوير

بعد از تهيه تصاوير آماده شده طي مراحل گوناگون يا تصوير اورژينال براي چاپ آماده مي‌گردد تا قابليت براي مرحله بعدي ار يعني چاپ داشته باشد. پردازش تصوير به دو روش به صورت فتومكانيكي و پردازش به صورت فتواللكترونيكي تقسيم مي‌گردد.

 

1-3-1- پردازش تصوير به صورت فتوالكترونيكي

براي چاپ تصاوير تمام رنگي از چهار زنگ اصلي زرد، سايان، ماژنتا و سياه استفاده مي‌شود.

ميليون‌ها رنگ موجود در اورژينال مي‌بايستي براي چاپ به چهار رنگ اصلي تفكيك گردند كه براي هر كدام يك فيلم ترامه توليد مي‌شود. اين امر با كمك فيلترهاي رنگي صورت مي‌گيرد و به نام تفكيك رنگ شناخته مي‌شود.

فرقي نمي‌كند كه تفكيك رنگ به چه روشي صورت گيرد چون كه قانونمندي فيزيكي فيلترهاي رنگي ثابت است.

قبل از آنكه به اين بحث ادامه دهيم خوب است كه مختصري در مورد رنگ پايه توضيح دهيم. در اصل دو فضاي رنگ پايه يا ابتدايي Primaries‌ شناخته شده‌اند[2].

يكي فضاي رنگ افزايشي addtive‌ است كه شامل رنگ‌هاي قرمزRed، آبي Blue‌سبز Green‌مي‌باشد. در اين فضاي رنگ با افزايش مقدار رنگ‌ها به سفيد نزديك مي‌شويم اين سيستم عمدتا در سيستم‌هايي كاربرد دارد كه خود منبع نور دارند و از موارد خاص اين سيستم مي‌توان تفكيك تلويزيون، عكاسي و نمايش فيلم را نام برد.

فضاي ديگر رنگ كاهشي Substarative‌نام دارد كه از سه رنگ اصلي زرد yellow‌، سرخ آبي Magenta‌ و سبز آبي cyan‌ تشكيل مي‌شود.

اين فضاي رنگ در سيستم‌هايي كاربرد دارد كه از خود نوري ندارند و نور را منعكس مي‌نمايند. كاربرد ويژه آن در صنعت چاپ است. از آنجايي كه در اين فضا با افزايش رنگ‌ها به سياه مي‌رسيم و يا به عبارتي با كاهش رنگ‌ها به سفيد يا بهتر بگوييم زمينه (مثل كاغذ) مي‌رسيم به آن تفريقي مي‌گويند.

در سيستم چاپ رنگ از يك رنگ چهارم يعني سياه Blak‌ نيز استفاده مي‌شود. سياه در اصطلاح تخصصي غير رنگ ناميده مي‌شود uncolour‌ سياه جز رنگ‌هاي پايه در فضاي رنگ نيست بلكه بر اساس مقدار سه رنگ زرد، سايان، ماژنتا محاسبه مي‌شود.

سياه در چاپ چهار رنگ عكس به اصطلاح به تصوير عمق depth ‌يا كنتراست Contrast‌مي‌بخشد.

در شكل‌ زير شمايي از رنگ‌هاي اصلي را مي‌بينيد.

 

 

 

شكل (1-1)

هر فيلتر رنگي براي تفكيك در واقع مكمل رنگ چاپ مورد نظر است هر فيلتر رنگ‌هاي متشكله خود را عبور مي‌دهد و در عين حال رنگ مكمل را جذب مي‌نمايد. به عنوان مثال مي‌توانيم فيلتر سبز را در نظر بگيريم.

سبز رنگ مكمل ماژنتا (سرخ آبي) است. فيلتر سبز اشعه‌هاي نوري منعكس شده و در سايان (سبزآبي‌) را از خود عبور مي‌دهند و همزمان نور منعكس از ماژنتا را مانع مي‌شود. بنابراين قسمت‌هاي اورژينال كه به رنگ سايان وزرد هستند به روي فيلم اثر كرده و آن را سياه مي‌كنند و در عوض قسمت‌هاي به رنگ ماژنتا اورژينال از فيلم عبور نكرده و به روي اين فيلم نيز نگاتيو خالي مي‌مانند هنگامي كه روي اين نگاتيو، فيلم پوزيتو كپي مي‌شود قسمت‌هاي سايان و زرد حذف و قسمت‌هاي ماژنتا ظاهر مي گردند.

به همين ترتيب با فيلتر قرمز سايان و با فيلتر آبي فيلم زرد تهيه مي‌گردد.

فيلم سياه با سه بار نور دادن به سه فيلتر نام برده و بر روي يك نگاتيو آماده مي‌گردد.

در شكل زير شمايي ساده از كاركرد و فيلتر آبي مشاهده مي كنيم.

 

 

 

 

 

 

شكل 2-1

2-3-1- پردازش، تفكيك رنگ، تهيه فيلم الكترونيكي

تفكيك رنگ از طريق اسكنر انجام مي‌‌گردد. در اينجا توسط يك شاخه نور در اورژينال پيچيده شده روي سيلندر اسكنر خوانده مي‌شود. انعكاس اين نور در سيستم اپتيك دستگاه از فيلترهاي آبي، قرمز، و سبز عبور داده مي‌شود و هر يك شاخه نور به يك مبدل الكترونيكي نور Poto maltiplier‌ هدايت مي‌شود. مبدل الكترونيكي نور نور مرئي را مطابق ميزان روشنايي آن به جريانات ضعيف و قوي آنالوگ analog‌الكترونيكي تبديل مي‌نمايد. سيگنال‌هاي توليد شده مي‌توانند توسط واحدهاي پردازنده تك تك و يا به طور كلي تغيير داده شوند. اين سيگنال‌ها كه تصحيح شده و به صورت ديجيتال درآمده‌اند به سيستم اپتيك نويسنده (نور دهنده) هدايت مي‌شوند تا دوباره به شاخه نور تبديل شده و فيلم خام بسته شده روي سيلندر و قسمت خروجي را نور دهند.

بدين ترتيب بسته به ابعاد خروجي و ابعاد نهايي تصوير تك تك رنگ‌هاي تفكيكي از اورژينال خوانده شده تصحيح شده و روي فيلم نهايي نوشته مي‌شوند. بر خلاف روش عكاسي كه اورژينال به يكباره بر روي فيلم نهايي منعكس مي‌كرد، اين عمل در اسكنر در يك سيستم مدور فنري صورت مي‌گيرد.

سيستم‌هاي اپتيك خواننده و نويسنده با هم به موازات سيلندرها حركت مي‌كنند و در حاليكه هر دو سليندر هماهنگ مي‌چرخند اسكنرها شامل دو قسمت خواندن اورژينال و ايميج ستر هستند. قسمت دوم در يك محفظه تاريك قرار دارد. اسكنرهاي جديد معمولا مجهز به واحد ديجيتال محاسبه رنگ بوده و شامل يك مونيتوررنگي كنترل تصوير و يك مونيتور ساده براي تنظيم و انتخاب فرامين هستند. اكثرا هدايت و كنترل اسكنرهاي جديد توسط كامپيوترهاي متداول انجام مي‌شود.

سيگنال‌هاي تصحيح شده تفكيك رنگ در اصل اطلاعات ديجيتالي هستند با كدهاي اطلاعاتي يك تا 256 كه پيكسل pixel‌ناميده مي‌شوند. اين اطلاعات قابل استفاده در سيسستم‌هاي متداول پردازش تصوير Imageprocesing‌ بوده و مي توانند در حافظه ضبط شوند بدين ترتيب مي‌توان تصاوير را به عنوان اطلاعات الكترونيكي ذخيره كرد. اين اطلاعات به ترام گذاري چاپ ارتباطي ندارد و مي‌توانند بعدا تا حدودي معين در ابعاد بزرگتر و يا كوچكتر گردند. تنظيمات اوليه براي خواندن تصوير منجر به تعيين تعداد تفكيك نقاط resoluition‌ مي‌گردد ك متناسب با ترام نهايي خواهد بود.

چنانچه فيلم مستقيما در واحد نويسنده ايميج‌تر Imagesetter‌ اسكنر نور داده شود سيگنال‌هاي تصويري مستقيما به آن واحد هدايت شده و ديگر ذخيره نمي‌گردند.

3-3-1- تفكيك رنگ به طريق الكترونيكي

از آنجا كه تفكيك رنگ به طريق عكاسي مستلزم وقت زياد و مصرف زياد مواد شيميايي و فيلم است از طرف ديگر به خاطر تقاضاي روز افزون براي تفكيك رنگ با كيفيت بالا، اسكنرها جاي خود را در اين فرايند باز كردند.

در اينجا توسط يك شاخه نور اويژينال پيچيده شده روي سيلندر اسكنر خوانده مي‌شود انعكاس اين نور در سيستم اپتيك دستگاه از فيلترهاي رنگ آبي، قرمز و سبز عبور داده شده و هر يك شاخه نور به يك«مبدل الكترونيكي نورphotomiltiplier))نور مرئي را مطابق با ميزان روشنايي آن به جريانات ضعيف و قوي آنالوگ (analog) الكترونيكي تبديل مي‌نمايد. سيگنال‌هاي توليد شده مي‌توانند توسط واحدهاي پردازنده تك تك و يا به طور كلي تغيير داده شوند. اين سيگنال‌ها كه تصحيح شده و به صورت ديجيتال درآمده‌اند به سيستم اپتيك نويسنده (نور دهنده) هدايت مي‌شوند تا دوباره به شاخه نور تبديل شده و فيلم خام بسته شده روي سيلندر و قسمت خروجي را نور دهند. بدين ترتيب بسته به ابعاد خروجي و ابعاد نهايي تصوير تك تك رنگ‌هاي ( و در صورت امكان دو تا دو تا و يا چهارتايي) از اريژينال خوانده شده، تصحيح شده و روي فيلم نهايي نوشته مي‌شوند و برخلاف روش عكاس كه اريژينال به يكباره بر روي فيلم نهايي منعكس مي‌گردد، اين عمل در اسكنرها بر روي فيلم نهاي منعكس مي‌گردد، اين عمل در اسكنرها در يك مسير مدور فنزي شكل صورت مي‌گيرد-سيستم‌هاي اپتيك خوانده و نويسنده با هم به موازات محور سيلندرها حركت مي‌كنند در حالي كه هر دو سيلندر هماهنگ مي‌چرخند.

اسكنرها اكثرا شامل دو قسمت خواندن اريژينال و ايميج ستر هستند. قسمت دوم در يك محفظه تاريك قرار دارد. اسكنرهاي جديد معمولا مجهز به واحد ديجيتال محاسبه رنگ بوده و شامل يك مونيتور رنگي كنترل تصوير و يك مونيتور ساده براي تنظيم رنگ و انتخاب فرامين هستند. نوردهي فيلم در واحد نويسنده توسط اشعه ليزر صورت مي‌گيرد. تبديل اطلاعات ديجيتال اسكنر به اطلاعات ترام گذاري شده دريك واحد پردازنده الكترونيكي خاص به نام زيپ Rester Image‌ (processor اختصارا RIP‌) انجام مي‌شود[3].

زاويه، فاصله و شكل نقاط ترام توسط نرم افزارهاي خاص محاسبه و هدايت مي‌شود. اسكنرهاي سيلندري داراي كيفيت تصوير و تفكيك رنگ عالي هستند و به خاطر رزولوشن متغير قابل تنظيم وضوح عالي تصوير را ممكن مي‌سازند و رتوش و تصحيح تصوير، تغيير رنگ‌ها و تغيير و درجه بندي gradation‌ فقط به طور كلي و براي تمام تصوير ممكن است.

سيستم‌هاي الكترونيك تمام مراحل كار اريژينال تا تمام صفحه (صفحه يك تكه متن و تصوير) را به انجام مي‌رسانند اينها شامل قسمت‌هاي زير هستند:

الف- سيستم خواننده تصوير Scanner

ب- حافظه‌اي پر حجم مغناطيسي

ج- واحد طبقه‌بندي و تركيب اجزا conposing

د- خروجي اطلاعات بر روي ايميج ستر

مزاياي اصلي تكنيك كامپيوتري يكي كوتاه شدن زمان پردازش كار و ديگري صرفه‌جويي زياد در مواد مصرفي است. اسكنرها اريژينال‌ها را خوانده و آن را تبديل به جريانات الكترونيكي مي‌كنند نه براي تهيه مستقيم ليتوها بلكه جهت ضبط ديجيتال تصاوير مورد استفاده قرار مي‌گيرند. سپس در واحد طبقه‌بندي و تركيب اجزا مختلف به صورت الكتروينيكي ايجاد شده و بر روي مونيتور نشان داده شده و تصاوير ديجيتال در كنار هم چيده مي‌شوند. جهت سرعت بخشيدن به كار در اين مرحله اطلاعات ديجتال Finedata‌ استفاده نشده بلكه شمايي از اجزا در كنار هم قرار داده مي‌شوند.پس از اتمام كار اطلاعات صفحه «Layout» و اطلاعات كامل ديجيتال اجزا «Fine data» در مرحله انتقال الكترونيك به طور اتومامتيك به هم پيوند داده شده و تمام صفحه آماده مي‌شود. در انتها تمام صفحه باز به صورت الكترونيك تفكيك رنگ شده و توسط ايميج ستر بر روي فيلم نهايي نوشته مي‌شود.

 

[1] - رضا مظاهري- ماشينهاي حروفچيني به روش عكاسي- ص 52- سال 1373.

[2] - بهرام اقبال- تفكيك رنگ به روش فتوليتوگرافي و الكترونيك- صنعت چاپ- شماره 137- ص 30.

[3]- همان منبع- ص 31