مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

عنوان پروژه:

صنعت پوشاك

  

فصل اول:

تاریخچه ایجاد شغل این شغل در جهان و ایران

نوع شغل

نگاهی به عمده یا خرده فروشی بودن شغل

ليست انواع توليدات صنايع نساجي

 

 

تاریخچه ایجاد شغل این شغل در جهان و ایران

امروزه با توجه به رشد جمعیت و نیاز مبرم به منسوجات نساجی این رشته از ارزش واعتبار ویژه ای برخوردار گردیده و فارغ التحصیلان این رشته می توانند با استفاده ازدانش فنی و بکارگیری ذوق و استعداد هنری خویش نسبت به طراحی، رنگ، بافت و چاپ پارچهاهتمام ورزند .

این صنعت بنا به نیاز جامعه بشری می تواند یکی از منابع مهم اشتغال زا در کشوربرای جوانان باشد . دروس این رشته با توجه به زمینه های شغلی و در چارچوب برنامه یپیشنهادی آموزش فنی و حرفه ای تدوین شده است که در ادامه به اختصار به هر یک اشارهمی شود .

از آغاز پیدایش انسان ، همواره چگونگی پوشش و نجات او از سرما مطرحبوده است. مصریها نزدیک به 5500 سال پیش هنر ریسندگی و بافندگی پنبه را آموختند وچینیها با پرورش کرم ابریشم در حدود 3600 سال پیش مشکلات پوشش خود را حل کردند. درسده هفدهم دانشمند انگلیسی به نام رابرت هوک "Robert- Hooke" پیشنهاد کرد کهمی‌توان الیاف را با توجه به شیوه‌ای که کرم ابریشم عمل می‌کند تولیدنمود.

پس از آن ، یک بافنده انگلیسی به نام لویزشواب Lois- Schwabe توانستالیاف بسیار ظریف شیشه را با عبور شیشه مذاب از منافذ بسیار ریز تهیه نماید. پس ازچندی ، سایر دانشمندان موفق به استخراج سلولز چوب و در نتیجه تولید الیاف شدند درسده‌های هجده و نوزدهم، همراه با انقلاب صنعتی ، رسیدگی و بافندگی مبدل بهتکنولوژِی تهیه پارچه از الیاف گوناگون طبیعی و مصنوعی شد.

صنعت شربافي قديم در ايران

شعربافی یا شربافی (‪ ( SHERBAFIاز جمله هنرها و صنایعی است که حدود ‪۳۵۰ سال پیش به وسیله دستگاهی بانام"ماکوپران" انجام می‌شد و در هر کوی و برزن ايران مردم به این شغل مشغول بودند و امرار معاش می‌کردند. اما این هنر زیبا که برگرفته از روح و جان کویرنشینان است، خود میراثی ماندگاراز گذشته‌های دوراست و شاید بدون اغراق ، پیشرفت صنعت نساجی فعلی اینران به نوعی مرهون زحمات و رنج‌های نیاکان این سرزمین گرم و خشک است.

این هنر را در ابتدا بانوان با دستگاههای بسیار ساده در خانه انجام می‌دادند اما به دلیل رشد و توسعه این هنر و رونق اقتصادی آن مورد توجه مردان نیز قرار گرفت و موجب ایجاد کارگاهای شعربافی شد.

بر همین اساس، شاید قدیمی‌ترین اطلاعی که از این صنعت در ايران وجود دارد مربوط به عصر ساسانی است که در این دوره به رغم محدودیت‌هایی که دولت در امر تجارت اعمال می‌کرد، حوزه نفوذ تجاری ایران با روم شرقی در غرب و از شرق تا هندوستان و چین امتداد داشت.

ابریشم در این زمان نخستین مقام را در داد و ستد چین و بیزانس احراز کرده بود و نامگذاری راهی که از خشکی به چین می‌رفت، راه ترازیتی تجارت ابریشم بود که از آن به عنوان "جاده ابریشم" یاد می‌کنند.

شاید در اینجاآوردن پاره‌ای از تاریخ سرزمین قنات ، قنوت و قناعت و شهر بادگیرها یعنی یزد ، خالی از لطف نباشد.

در گذشته‌ها نیز روستایی که اکنون به "فرافر" و یا به قول عوام "هرفته" خوانده می‌شود و آثار تمدن باستانی همچون گورهای قدیمی و ظروف شکسته نیز در آن دیده شده است، یزد فعلی را تشکیل می‌داد و مورخان بنای کنونی یزد را به یزدگرد اول یا دوم ساسانی نسبت می‌دهند. برخی دیگر از پژوهشگران عقیده دارند،اردشیر بابکان موسس سلسله ساسانیان شهر را یزد بنا نهاده و یزدگرد اول و دوم آن را به آبادی رساندند. تاریخ جعفری نیز که به عنوان اولین کتاب مستقل تاریخی که در مورد یزد تالیف شده است، احداث یزد را به زمان اسکندر مقدونی و پس از تصرف ایران توسط او نسبت داده است.

مطالعات کارشناسان در مورد تجارت دوره ساسانیان نشان می‌دهد که یزد در این دوره از جمله شهرهایی بود که نه تنها در تجارت و داد و ستد ابریشم فعالیت داشت،بلکه در بافت پارچه‌های ظریف و زیبا به ویژه پارچه‌های ابریشمی مشهور بوده‌است.

از عهد ساسانیان، قطعات پارچه‌های ابریشمی به نام‌های تراز یا نگار جامه، پارچه‌های دیبق ، منیر و حریرسندس به جای مانده است که تکنیک بافت آنها دو پودی است و آن را به یزد نسبت داده‌اند.

مارکوپولو، سیاح معروف ونیزی که در قرن هفتم هجری به یزد سفر کرده است در سفر نامه‌اش نوشته که‌یزدشهر بزرگی است که از لحاظ تجارت و رفت و آمد، نقطه مهمی به شمار می‌رود.یک نوع پارچه ابریشمی و طلایی در آنجابافته می‌شود که موسوم است به پارچه یزدی که به همه جای دنیا صادر می‌شود.

اما دوران طلایی دستباف ایران و یزد به دوران صفویه برمی‌گردد، در این دوران، پارچه‌های ابریشمی ساده، زربافت و مخمل‌های ابریشمی در کارگاههای یزد، کرمان و کاشان بافته می‌شود.

ظهور هنرمند نامی این دوران به نام "غیاث‌الدین" که بدون تردید وی را می‌توان از بزرگترین هنرمندانی دانست که با تمام وجود به هنر عشق می‌ورزید و چنان در نقاشی بر روی مقوا برای تهیه نقوش پارچه مهارت داشت که او را "غیاث نقشبند" می‌نامیدند.

غیاث‌الدین که اصالتی یزدی داشت، تاثیر بسزایی در توسعه هنر دستبافان در یزد داشت و چندی نیز در دربار صفویان در اصفهان فعالیت داشت.

دستگاههای شعربافی به طور عموم چوبی و دارای اندازه‌های متفاوت بودند که از قسمت‌های مختلفی مانند پدال، نورد(غلتک پارچه پیچ)، میخ طویله پهلوکش، موم مال، شانه، ورد، ماسوره، میل میلک، ساز، ماکو، میتیز، دفه یا دفتین، گرت ، چرخ سوره پیچی، کیسه شن و دستگاه چله‌دوانی تشکیل می‌شدند.

در این مرحله طبق نقشه، تارهای لازم از سوراخ میل میلک دستگاه به روش خاصی عبور داده می‌شود و عمامه‌های چله به وسیله وردنه‌هایی درانتهای دستگاه مستقر می‌شود و به نسبت پیشرفت تولید، با خارج کردن قلمبک، مقداری از نخ عمامه باز شده و تولید ادامه می‌یابد.

در زیر پای بافنده، پدال وردهای دستگاه قرار داد که در ارتباط با طرح پارچه‌ها، دو به دو به بالا و پایین رفته و دو دسته تار را از هم باز می‌کند که به اصطلاح دهنه ایجاد می‌شودو در این حال با عبور ماکو از وسط دهنه، پود گذاشته می‌شود و با عوض کردن پاها، دو ورد دیگر را به حرکت درآورده و بافت را مانند آنچه گفته شد ادامه می‌دهند.

در صورتی که پود پارچه از چند رنگ باشد، به موقع از ماسوره‌های رنگارنگ استفاده می‌شود.

 

نوع شغل:

شغل نساجي شغلي كاملا توليدي است.شغلي كه از ديرباز مورد توجه بوده و به آن بهاي زيادي مي داده اند و هم اكنون نيز جزء شغلهاي پردرآمد محسوب مي شود چرا كه بشر همواره احتياج به محصولات نساجي داشته و خواهد داشت.

عمده فروشي يا خرده فروشي

شعر بافی سنتی که با دستگاه سنتی پارچه بافی صورت می گیرد همکنون در یزد منسوخ شده واکثر صنعتگران با ماشین صنعتی مشغول کار می باشند. بر طبق كتيبه و سنگ نوشته قديمي موجود در دهليز درب اهلي مسجدجامع در گذشته شغل اكثر مردم يزد یا شعربافي بوده است و يا مشاغلي در رابطه با آن مثل نخ ريسي و رنگرزي و تهيه ابريشم و غيره . در مورد انواع پارچه هاي توليدي توسط اين شعربافان اطلاعات ما بسيار كم است و احتمالاً در گذشته تعداد زيادي از انواع توليدات شعربافي وجود داشته است كه هم اكنون فراموش شده و غبار روزگار نام و یاد آنها را از اذهان زدوده است .

در زمانهاي نه چندان دور قبل از مكانيزه شدن نساجي اين محصولات كه شرح آنها بطور كامل ارائه شد بطور دستي توسط تاجران خريداري مي شده بطور عمده و سپس بارهاي تجاري توسط نمايندگان فروشتاجران در اقصي نقاط دنيا اقدام به خرده فروشي و گاهژد عمده فروشي به مردم و يا اصناف خاصي همچون مريض خانه ها مي نمودند اما با گذر زمان و از شروع دوره قاجار كم كم انگليسي ها دستگاه هاي نساجي و چاپ پارچه را به ايران وارد كرده و اين صنعت دچار توليد انبوه شد و كمك كم شركت هاي نساجي شكل گرفت.

اين شركت ها اقدام به توليد در سطح انبوه كرده و محصولات خود را بطور عمده به بازار وارد مي كنند.سپس اين محصولات توسط بازاريان بطور خرده به مردم فروخته مي شود.

ليست انواع توليدات صنايع نساجي

انواع الياف، پارچه، انواع نخ در ضخامتها رنگها و جنس هاي مختلف، توليد نايلكس هاي پارچه اي ، گوني، انواع بنرهاي پارچه اي ، چادرهاي مسافرتي و ماشين و.... هزاران هزار محصول ريز ديگر توسط صنعت گران نساجي امروزه توليد مي شود.

 

 

 

 

فصل دوم:

مهارتهاي نيروي كار مشغول بكار در صنعت نساجي

استانداردهاي لازم نيروي مشغول بكار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مهارتهاي نيروي كار مشغول بكار در صنعت نساجي

در صنعت نساجی الیاف به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارتنداز:

الیاف طبیعی "Natural fibers" الیاف طبیعی شامل دو بخش الیافنباتی و الیاف حیوانی می‌باشند.

الیاف نباتی مانند: پنبه، کتان، کنف، رامی والیاف حیوانی مانند: پشم و ابریشم
الیاف کانی "Mineral fibres": الیاف کانیالیافی هستند که مواد اولیه آنها از کانیها بدست می‌آیند مانند الیاف شیشه‌ای والیاف فلزی.

روشهای تکمیل کالای نساجیرا بشناسد .

عملیات و کارهای تکمیل در نساجی برای افزایشنرمی زیر دست ، درخشندگی و بطور کلی افزایش مرغوبیت پارچه می‌باشد. عملیات تکمیلبستگی به چند عامل مهم دارد که عبارتند از: نوع الیاف ، ویژگی فیزیکی الیاف ، ابلیتجذب مواد گوناگون شیمیایی ، حساسیت الیاف نسبت به مواد تکمیل. عملیات تکمیل درمجاورت رطوبت ، دما و فشار معمولا به سه روش انجام می‌گیرد:

روشهایمکانیکی: مانند تراش پارچه ، خار زدن ، اطو کردن ، پرس کردن و ... .

روشهای شیمیایی: مانند تکمیل رزین ، سفید کردن و مقاوم کردن پارچه دربرابر آتش و غیره. در این روش معمولا در اثر فعل و انفعالات شیمیایی حاصل بین لیف وماده شیمیایی مصرف شده عمل تکمیل بدست می‌آید و یا اینکه ماده شیمیایی مصرف شده دراثر رسوب کردن و یا اضافه شدن در روی پارچه ، باعث تغییر در خواص پارچه می‌شود،مانند آهار دادن پارچه پنبه‌ای با محلول مواد پلیمری.

روشهای مکانیکی- شیمیایی: در این حالت از روشهای مکانیکی و شیمیایی بطور توام بهره گرفته می شود،مانند بشور و بپوش کردن پارچه و یا تثبیت حرارتی پارچه. انواع تکمیلرا بشناسد.

تکمیلموقت

در این نوع تکمیل ، کالا را به منظور خاصی تحت عملیات تکمیلی قرار می‌دهندبطوری که اثر تکمیلی آن در عملیات بعدی مثل شستشو و غیره از بین می رود، مانند آهاردادن پارچه‌های پنبه‌ای برای عملیات بافندگی و شستشوی آهار پس از خاتمه عملیاتبافندگی.

تکمیل دائم

در این نوع ، اثر تکمیلی تا زمانی که پارچه حالتخود را از دست ندهد (مخصوصا در مقابل شستشو و پوشش) باقی خواهد ماند، مانند رسوبدادن رزینهای مصنوعی مثل استرها و اترهای سلولز در روی پارچه و یا کلرینه کردنکالای پشمی یا تکمیل با فرمالدئیدها.

تکمیل ثابت

در این نوع ، اثرتکمیل مادام العمر در روی کالا باقی می‌ماند و حتی بعد از اینکه پارچه حالت و ماهیتخود را به عنوان پارچه خارجی از دست بدهد، آثار تکمیل در آن باقی خواهد ماند. مانندپلیمریزه کردن بعضی از منومرهای اکریلیکی در روی زنجیرهای اصلی مولکولهای پارچه‌هایسلولزی و یا پروتئینی

شستشوی کالای نساجیرا بشناسد

عمل شستشو ، اولین عمل تکمیلمرطوب می‌باشد و به منظور بر طرف کردن مواد خارجی مانند روغنهای ریسندگی ، واکسها وناخالصیهای قابل حل در محلولهای شستشو انجام می‌گیرد. عملیات شستشو عبارتست از عملکالا با پاک کننده‌های مناسب همراه با مواد قلیایی و یا در غیاب مواد قلیایی. درصورت استفاده از صابون برای عملیات شستشو ، احتیاج به آب نرم می‌باشد. ولی برای پاککننده‌های مصنوعی چگونگی سختی آب اهمیت ندارد. همچنین برای اصلاح سفیدی پارچه وشفافیت رنگ الیاف آن عمل شستشو انجام می‌گیرد.

آهار زنی و آهار گیریرا بشناسد

به منظور افزایش استحکام در برابر پارگی ، کاهش نیروی سایشی و خواباندن پرزهای سطحیالیاف نخهای تار را آهار می دهند. مواد آهاری ، ماکرومولکولهایی هستند که ممکن استبر اثر پیوند بین خود و یا با الیاف تشکیل پوششی به دو نخ دهند. آهار طبیعی عبارتنداز: نشاسته‌ها و مشتقات آنها ، مشتقات سلولزی و (پروتئینها)). آهارهای مصنوعیعبارتند از: انواع پلی وینیل الکلها ، انواع پلی اکریلات و انواع کوپلیمراستایرین ومائیک اسید.

قبل از انجام عملیات تکمیل مرطوب لازم است آهار نخ تار پارچه بااندازه کافی بر طرف شود تا در مراحل شستشو ، سفیدگری و رنگرزی یا چاپ ، مزاحمت ونایکنواختی ایجاد نکند و در ضمن مقداری از مواد در تکمیل رنگ را به خود جذب نکند. روشهای آهارگیری عبارتند از: آهار گیری با اسید ، آهار گیری با روش تخمیر ، آهارگیری با اکسید کننده‌ها ، آهار گیری با آنزیمها.

مرسریزاسیونرا بشناسد

یکی ازعملیاتی که روی پنبه انجام می شود، عمل مرسریزه می‌باشد که شامل تماس پنبه (اعم ازالیاف نخ یا پارچه) با محلول سود سوزآور و سپس شستشوی محصول در محلول رقیق اسید وسپس آب سرد به منظور خنثی کردن قلیایی و سرانجام خشک کردن محصول است.

سفیدگریرا بشناسد

هدف ازسفیدگری ، از بین بردن رنگدانه‌ها و ناخالصیهای دیگر و در نتیجه سفید جلوه دادنالیاف می‌باشد. البته سفیدگری پنبه بسیار مهم تراز سفیدگری پشم می‌باشد، چون درصدبالایی از پشم بصورت کالای رنگی به بازار عرضه می‌شود. ولی در مقابل ، مقدار زیادیاز پارچه‌های پنبه‌ای بصورت سفید و یا پارچه‌های چاپ شده با زمینه سفید مورداستفاده قرار می‌گیرد. پارچه‌های ملحفه‌ای ، رومیزی و پیراهنی نمونه‌هایی ازپارچه‌های پنبه‌ای هستند که احتیاج به سفیدگری دارد.

تکمیل ضد آب و دور کننده آبرا بشناسد.

تکمیل ضدآب پارچه به دو صورت امکان پذیر می‌باشد.

پوشش کل سطح پارچه توسطمواد هیدروفوب (موادی که آب را به خود جذب نمی‌کنند) است، به نحوی که تمام منافذپارچه مسدود گردد. این روش تکمیل ضد آب نام دارد. پارچه با کاربردهای خیمه و چادرماشین با این روش تکمیل می‌گردد.

الیاف و یا نخ از مواد ضد آب پوشیدهمی‌شوند، به این ترتیب فضای بین نخها در پارچه کاملا باز می‌ماند و امکان انتقالهوا وجود دارد. این روش تکمیل دور کننده آب نام دارد و بیشتر پارچه‌های لباس مثلبارانی ، لباس ورزشی و کاربردهای مشابه با این روش تکمیل ضد آب می‌گردند. بعضی ازمواد ضد آب و دور کننده آب عبارتند از: مواد هیدرولیز کننده نمکهای زیرکونیوم ،استره کردن سطح الیاف با اسیدهای چرب ، استفاده از رزینهای هیدروفوب مثل رزینکاربومید ، Permel ، Paraf fion و غیره ، ترکیبات آلی سیلیکونی و اسیدهای چربکمپلکس گرم.

تکمیل ضد آتشرا بشناسد

یکی از روش های تکمیل ضد آتش کالای نساجی ، پوششآن بوسیله نمکهای آمونیوم می‌باشد که در گرما تولید آمونیاک نموده و بدین ترتیب بامحبوس کردن آتش در خود باعث خاموش شدن و عدم پیشرفت آن می‌گردد. مناسبترین نمکهایآمونیوم ، دی آمونیوم فسفات و کربنات آمونیوم می‌باشد. سایر تکمیل کننده‌های ضد آتشعبارتند از: اکسیدهای نامحلول قلع ، آنتیموان و تیتان ، استره کردن سطحی سلولز بااسید فسفریک و یا دی آمونیوم در حضور اوره هیدروکسی متیل فسفونیوم کلراید (THPC) وغیره.

تکمیل ضد باکتری و ضد قارچرا بشناسد

مواد تکمیل کننده ضد باکتری بعنوانمحافظت کننده از عرق عمل کرده و از تاثیر باکتریها و یا قارچها بر آن جلوگیریمی‌کنند لذا چنانچه لباسهای ورزشی و یا لباس زیر با این مواد تکمیل گردند، از تخمیرعرق بدن توسط باکتریهای موجود در هوا و در نتیجه تجزیه و بوی بد آن جلوگیریمی‌کنند. برخی از این تکمیل کننده‌ها عبارتند از: ترکیبات آمونیوم چهارتایی ، Irgasan DP300 ، Dodigen 226 ، پیوند زدن سلولز با نمکهای مس و نقره توسط گروههایکربوکسیل اسید آکریلیک و یا اسید متاکلریلیک و غیره.

نرم کننده‌هارا بشناسد

نرمکننده‌ها مایه لطافت و نرمی زیر دست پارچه می‌شوند و در اثر بیشتر کارهای چاپ ورنگرزی و عملیات تکمیل مانند ضد آتش کردن و ضد چروک کردن پارچه زیردست، حالت خشک وشکننده‌ای پیدا می‌کند که آنها را بوسیله نرم کننده‌ها ، نرم و لطیفمی‌نمایند.

متداولترین نرم کننده‌ها عبارتند از: استرهای اسیدفتالیک و بنزیلفتالاتها برای نرم کردن اغلب رزینها بویژه PVC ، تری ملیتانها برای نرم کردنرزینهای مصرفی در ساخت کابلهای سیم و برق و ساخت سایر عایقها ، هیدروکربنهای نفتیبا وزن زیاد که دارای اتم N , S , O می‌باشند در ساخت لاستیکها بکار می‌روند، نرمکننده‌های مقاوم در برابر آتش سوزی مانند فسفاتهای آلی و پارفینهای کلردار ، نرمکننده‌های اپوکسی و پلی اورتان و غیره

استاداردهاي نيروي مشغول بكار

رنگرزی:.رنگ همیشه انسان را مجذوب خود کرده و بشر نیز به خاطر برآوردن نیازهای روانیو ذوق زیبایی شناسی خود به طور مداوم از رنگ استفاده کرده است .

: اسامی تجاری مواد رنگزا و مواد کمکی ، روش رنگرزی ( الیاف طبیعی ومصنوعی ) چگونگی استفاده از نمودار و نسخه رنگرزی، ماشین های خشک کن و … را فرا میگیرند.

کارگاه رنگرزی:به ایندلیل که در صنعت از ماشین های رنگرزی استفاده می کنند برای فراگیران در این درسچندین آزمایش که با ماشین آلات رنگرزی انجام می شود در نظر گرفته شده است . آزمایشها طوری طراحی شده اند که بتوانند بین تئوری های ارائه شده در کتاب رنگرزی وکارهای تجربی ارتباط نزدیکی ایجاد کنند در ضمن اثرات غلضت ماده ی رنگزا، دما ، زمانو اثر مواد کمکی نیز ذکر شده است.

الیاف نساجی و آزمایشگاه : الیاف ماده اولیه صنعت نساجی است با توجه به خواص الیاف می توانپارچه هایی با مشخصات معین تولید کرد . بنابراین شناخت خواص الیاف طبیعی و مصنوعیاز اهمیت زیادی برخوردار است . در این درس مهم ترین خواص فیزیکی و شیمیایی الیاف کهدر کشور ما بیشترین مصرف را دارند طبقه بندی و بررسی شده است

ریسندگی و کارگاه ریسندگی :ریسندگی ماشین های سیستم پنبه ای از ابتدای کاریعنی حلاجی تا تهیه نخ شرح داده شده در ضمن از آنجایی که در محاسبات مربوط به اینماشینها لازم است فراگیران با سیستم های نمره گذاری نخها نیز آشنایی داشته باشندمطالبی در مورد سیستم های نمره گذاری نخ آورده شده است . کارگاه ریسندگی ،کاربرد ماشین آلاتی که برای ریسندگی الیاف استفاده می شود مورد بحث قرار می گیرد (ماشینهای قسمت حلاجی ، شانه زنی تمام تاب و.

شیمی آلی :تاریخچه ی علم شیمی ، روشهایی برای تشخیص مواد معدنی و آلی و آلکانهاو کاربرد مشتقات آنها و نقش آنها در تأمین انرژی مورد مصرف در زندگی می باشد .

تأسیسات نساجی : از آنجائی که دستگاه های نساجی با انرژی الکتریکی کار می کند واز طریق مدارهای فرمان الکتریکی فرمان می گیرد لذا فراگیری مبانی برق به لحاظآشنایی با این سیستمها ضروری است و لازم است هنرجویان این رشته اصول الکتریسیته ،حفاظت و ایمنی در صنعت برق ، اصول کار ماشین های الکتریکی و محاسبات آنها ، تصفیهپساب و روشهای تولید گرما و انتقال آن و … را فرا گیرند

طراحی و تجزیه پارچه : امروزه علم کامپیوتر با وسعت چشم گیری در طراحیمنسوجات به کار گرفته می شود. در این درس مراحل اولیه و چگونگی بافتـــن پارچه هایتاری و پودی شامل بافت های اصلی ، تجزیه ی پارچه با محاسبات مربوطه و …. جهتفراگیری هنرجویان آورده شده است

در دنیای امروز با گسترش روز افزون هنر یا فن چاپ درنساجی ازمرزهای سنتی پا فراترگذاشته و بیش از گذشته برتعداد شیوه های چاپ و روشهای نوین آنافزوده شده است. فراگیر باروشهای سنتی چاپ و ماشینهای چاپ پارچه،شابلون سازی سطح، مواد غلظت دهنده و روشهای چاپ کالای سلولزی ، شیمی ، ابریشمی وهمچنین دستگاه های تثبیت کننده بخار آشنا میشوند .

 

 

فصل سوم:

رقباي مصرف كنندگان، واسطه ها و كانال هاي بازاريابي

غرب واسطه كالاهاي نساجي چيني

معيارهاي موفقيت CRMدر صنعتهاي نساجي

روابط بازارهدف با مولفه هاي سياسي و اقتصادي

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رقباي مصرف كنندگان، واسطه ها و كانال هاي بازاريابي

به گفته کارشناسان از همان‌جا بود که چینی‌ها باور حرکت به سمت الگوی اقتصاد باز را پیدا‌کردند و درهای اقتصادی خود را به تمام کشورهای دنیا گشودند.

هم‌اینک چین برای اولین‌بار در تاریخ با پشت سر‌گذاشتن کشور های آلمان و آمریکا، به بزرگترین صادر‌کننده کالا در جهان تبدیل شده‌است و تمام بازارهای دنیا را به تسخیر خود در آورده‌است.

صادرات و روند پیشرفت اقتصادی چین اکنون حتی آمریکا و کشورهای اروپایی را به ستوه آورده‌است، گزارش انیستیتو سیاسی – اقتصادی کمیسیون مطالعات امنیتی و اقتصادی چین و آمریکا طی سال‌های ‌۱۹۸۹ تا سال‌۲۰۰۳ میلادی نشان‌می‌دهد که به‌دلیل گسترش صادرات کالاهای چینی به آمریکا بیش از ‌۵/۱ میلیون فرصت شغلی در این کشور از بین رفته‌است.

و اما محصولات چینی و صدور بی‌رویه کالاهای ارزان چینی به‌ویژه نوع درجه سه آن به ایران، اکنون به یکی از معضلات و مانع بزرگی بر تولید و باعث ورشکسته‌شدن صنایع مختلف بالاخص صنعت نساجي در ایران شده‌است.

ورود بی‌رویه محصولات ارزان‌قیمت چینی به کشور به‌ویژه در بخش پوشاک و البسه، کفش، لوازم صوتی و تصویری و نساجی، تولیدکنندگان ایرانی و بازارهای این محصولات را با رکود غریبی مواجه ساخته‌است.

این درحالی‌است که مسوولان ذیربط معتقدند: «۹۹درصد صادرات کالاهای چینی اعم ازپوشاک و البسه و پارچه به‌صورت قاچاق و غیر قانونی وارد کشور می‌شود.»

به‌گفته «محمد‌خوش‌چهره» بدین سبب نه‌تنها بازار ایران بلکه بازارهای کشورهای اسلامی مانند سوریه و مصر نیز مورد هجمه واردات کالاهای چینی قرار گرفته‌است.

غرب واسطه كالاهاي نساجي چيني

«با افزایش فشار اقتصادی غرب به ایران طی سال‌های اخیر، نگاه به واردات از شرق نظیر چین شروع‌شد که در هرسال به طور متوسط بین ۳۰ الی ۴۵ درصد افزایش حجم واردات از این کشور داشته‌ایم اين موضوع را در خصوص صنايع نساجي و ورشكستي آنها در ايران بيشتر مشاهده ميكنيم.

گلایه تولیدکنندگان و فروشندگان داخلی

یکی از فروشندگان نساجي با انتقاد از قاچاق و ورود بی‌رویه کالاهای چینی و رکود فروش تولیدات داخلی می‌گوید: «درحال‌حاضر بازار محصولات نساجي به دلیل ارزان‌تر بودن مشابه داخلی آن به تسخیر کالاهای چینی درآمده است.»

وحید غلامی با انتقاد از بی‌اعتنایی دستگاه‌های مسوول در قبال قاچاق و واردات کالاهای چینی درمورد نحوه توزیع این کالاها معتقداست : «عمده این اجناس به صورت قاچاق وارد کشور شده و به صورت کانتینری وارد بازار می‌شود و سپس توسط چتربازها به خرده‌فروشان عرضه می‌گردد.»

سودهای هنگفت و میلیاردی حاصل از ورود کالاهای چینی به کشور نصیب قاچاقچیان، واسطه‌ها و واردکنندگان می‌شود

رییس اتحادیه پیراهن‌دوزان مشهد نیز در این رابطه می‌گوید: «به‌دلیل ورود بی‌رویه و بی ضابطه محصولات چینی و به خاطر ارزان‌تر بودن آنها نسبت به نمونه‌های داخلی، هم‌اکنون اکثر پیراهن‌دوزهای سطح شهر ورشکست شده‌اند و یا در شرف ورشکستگی هستند.»

مدیرکل دفتر واردات گمرک ایران واردات بی‌رویه کالاهای چینی را به‌ضرر تولیدکنندگان داخلی می‌داند و می‌گوید: «۹۹درصد لباس و پارچه هاي چینی به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود و در برخی موارد که کالایی از طریق گمرک وارد می‌شود دارای تعرفه پایینی است. به گزارش اکونیوز «ناصر ابراهیمی» با بیان اینکه ایران به‌لحاظ منابع چیزی از کشور چین کم ندارد،‌ گفت: «باید با کاستن از هزینه‌های زاید، قیمت تمام‌شده تولیدات را به حد مطلوب برسانیم تا کالاهای ایرانی توان رقابت بیشتری را در بازارهای جهانی پیداکنند.»

رئیس سابق سازمان توسعه و تجارت با اشاره به واردات بی‌رویه کالاهای‌چینی دراین خصوص گفت: «نیروی‌انتظامی باید مبادی غیر رسمی واردات را کنترل و بر آنها نظارت‌کند.»

مدیرکل صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنایع و معادن نیز گفت: «ورود بی‌رویه کالاهای چینی با قیمت بسیار کم در مقایسه با تولیدات داخلی ،سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی را با مشکل روبرو خواهد کرد.»

در پایان بر این باور تاکید می‌شود که رکود در صنایع داخلی و نابودی تدریجی آن از عوارض ادامه واردات کالاهای چینی است و از طرف دیگر هر کالای بی‌کیفیتی که وارد می‌شود به منزل اتلاف سرمایه و بودجه کشور می‌باشد، آیا تصمیم‌گیران تبعات مختلف این وضعیت را چاره‌اندیشی کرده‌اند؟

معيارهاي موفقيت CRMدر صنعتهاي نساجي

عوامل موفقيت يك برنامه CRM در هرسازمان و بازاري مثلأ صنعت نساجي، به واسطه قابل دسترس بودن و سطح كيفيت اطلاعات مشتريان تعيين ميشود. هر چقدر بيشتر در مورد نيازها، مشكلات، انتظارات و شكايات مشتريان بدانيد،بهتر مي توانيد يك برنامه مديريت ارتباطات پايدار بسازيد.

امروزه براي فعاليتهاي بازاريابي در هر فعاليت تجاري، نتايج قابل اندازه گيري وجود دارد. براي مثالبراساس تحقيقات انجام شده،66 درصد مديران معتقدند بزرگترين نياز بازاريابي، تحليلواقعي بازگشت سرمايه (ROI) است. برخي معيارهاي مورد استفاده در سنجش موفقيت CRM عبارتند از:

رضايت مشتري: افزايش وفاداري مشتري به سازمان را مي توان در تكرارخريد در يك دوره زماني معين و افزايش ضريب نفوذ محصول مشاهده كرد.

منفعتمشتري: منفعت مشتري را مي توان از طريق افزايش درآمد به ازاي خريد مشتري، افزايشارزش دوره عمر محصول و كاهش هزينه خدمات رساني سنجيد.

سهم بازار: ميزان نفوذدر بازار را مي توان به كمك مقايسه عملكرد سازمان نسبت به ساير رقبا سنجيد.

تحليل مالي: معيارهاي مالي كمي برنامه CRM سازمان، مانند هزينه كل مالكيت، بازگشتسرمايه، ارزش فعلي خالص، نرخ بازگشت داخلي و نسبت درآمد به سهم است.

حاشيهدرآمد و سود: ميزان افزايش سود و درآمد هر سه ماهه را نسبت به سه ماهه قبل و همچنينميزان افزايش سود و درآمد در هر سال نسبت به سال قبل را سنجيد.

صرفه جويي درهزينه: ميزان صرفه جويي هاي ناشي از كنترل بهتر و افزايش كارايي عملياتي و غيره رامي توان سنجيد.

از آنجا كه ممكن است اين معيارها تصوير كاملي از موفقيت برنامه CRM ارايه نكند، بايد يك راهبرد اندازه گيري جامع طراحي كنيم تا ارزيابي مناسبتري نسبت به عملكرد CRM به دست آوريم.

فرايند و مسير تكوين CRM موفق:

مرحله اول؛ آگاهي: اگر سازمان شما به سختي مي تواند مشتريان خود را دربيرون سازمان بشناسد، در مرحله اول قرار دارد. چنين سازماني محصول گراست و داراينظام ارزيابي و فروش خاصي است. گام بعدي براي چنين سازماني، تعريف فرايندهايبازاريابي و فروش و تهيه يك بانك اطلاعاتي است.

مرحله دوم؛ تمركز: در اين مرحله،سازمان شناخت مشتريانش را آغاز كرده و به دنبال راههايي براي يافتن سودآورترين آنهامي گردد. سازمان سعي مي كند فرايندها و ارتباطات خوبي با مشتريان داشته باشد، اماهنوز نگرش جامعي نسبت به آنها ندارد.گام بعدي براي چنين سازماني، هماهنگ كردنفرايندها، يكپارچه سازي اطلاعات و بهبود ارتباط و همكاري بين بخش هاي مختلف سازماناست.

مرحله سوم؛ رضايتمندي: در اين مرحله سازمان رضايتمندي را اندازه گيري ميكند و سعي دارد از رقباي خود پيشي بگيرد. اين شركت ها سطح رضايتمندي را به مدل هايجبراني درون سازماني مرتبط مي كنند. گام بعدي براي اين سازمان ها، تعريف سيستم هايانگيزشي براي تمركز روي مشتريان و ادامه روند بهبود فرايندهاي بازاريابي و فروشاست.

مرحله چهارم؛ ارزش: چنين سازماني مراقب شيوه ارزش گذاري براي يك مشتري خاصاست و مي داند چرا مشتريان خريد مي كنند و مي داند چگونه براساس نياز مشتري برخوردكند تا به رضايتمندي آنها منجر شود. در اينجا نگرش جامع مشتري مدار وجود دارد، اماهنوز به طور كامل به كار گرفته نمي شود. گام بعدي، تحليل شرايط بهترين مشتري،پالايش ابزارهاي بازاريابي و فروش، فناوري ها و فرايندهاست.

مرحله پنجم؛وفاداري: چنين شركتهايي از تمديد معاملات خود لذت مي برند و سطح تقاضاي مشتري راافزايش مي دهند، آنها مي توانند هزينه چيزهايي را كه از ديدگاه مشتري اهميت ندارد،كاهش داده و محصولات و خدمات مهم براي مشتري را با قيمت خوب بفروشند. آنها براي دركو هدايت رفتار مشتري از اطلاعاتاستفاده مي كنند. گام بعدي براي اين سازمانها،تحليل مستمر معيارهاي كليدي مشتري، پالايش انگيزه هاي مشتري و طراحي محصولات وخدمات منطبق بر نيازهاي هر مشتري است.

پنج اصل براي موفقيت CRMكه مهندس نساج بايد در نظر بگيرد

اصل اول: CRM خريد نرم افزار نيست

همان گونه كه قبلاً نيز اشارهشد،CRM يك راهبرد است كه فناوري، آن را به عمل در آورده است. هيچ فناوري (هر چقدرهم كه پيچيده باشد)، بدون وجود يك راهبرد هدايتگر، نمي تواند موفق باشد. راهبردهايتجاري و فناوري با كمك يكديگر باعث مي شوند برنامه هاي مشتري مدار، ثمر بخشباشد.

راهبرد CRM نمي تواند مستقل از ساير برنامه هاي راهبردي سازمان عمل كند وبايد همخوان و همسو با ساير اهداف كلان و راهبردهاي سازمان باشد. پيش از اجراي هربرنامه CRM ، ابتدا بايد نيازهاي سازمان و به دنبال آن راهبرد CRM تعريفشوند.

در اين زمينه بايد همواره در نظر داشت كه مشتريان تنها كساني هستند كهبهتر از ما سازمان را مي شناسند. اگر به درستي از آنها سئوال شود، حرف هاي زيادي درمورد كارايي و اثربخشي بازاريابي، فروش و خدمات خواهند داشت كه مي تواند اثريمستقيم بر روي شيوه اداره سازمان داشته باشد. بنابراين بهتر است سازمان و تجارت خودرا براساس مفاهيمي كه مشتريان بيان مي كنند، هدايت كنيم. اگر هدف سازمان اين است كهدر زمان مناسب، پيشنهادي مناسب به مشتري مناسب بدهد، بايد نيازهاي مشتري را به طوركامل درك كند.

نكته مهم ديگر در تببين راهبرد CRM ، نگرش كل نگر است. سازمانبايد نگرش جامع و كل نگر داشته باشد و اين نگرش را در عملكرد محدود خود به كارگيرد. سازمان هاي بزرگ بين المللي بايد بتوانند به كمك CRM اطلاعات خود را بامشترياني كه در محدوده جغرافيايي بزرگي پراكنده هستند، به اشتراك بگذارند. ممكن استسازمان هايي شعب متعددي در شهرهاي مختلف داشته باشند، اما همواره بايد به خاطر داشتكه مشتري در محدوده جغرافيايي محل سكونتش خريد را انجام مي دهد.

همچنين بايد بهخاطر داشت كه در دنياي امروز، قدرت در حال انتقال از سازمان ها به سمت مصرف كنندهنهايي است، يعني هر چقدر هم كه برنامه CRM براي سازمان مناسب باشد، اما در نهايتمصرف كننده است كه بايد كارايي و عملكرد برنامه شما را پذيرفته و از آن رضايت داشتهباشد. اين نكته به اين معناست كه مصرف كننده از قدرت زيادي براي ايجاد تغيير درسازمان شما برخوردار خواهد بود.

اصل دوم: CRM بايد با اولويت هاي تجاريمنطبق شود

با هر نوع تغيير در محيط خارجي سازمان ممكن است نياز به حركت و تغييردر فرايندها و راهبرد درون سازماني به وجود آيد.

سازمان براي تغيير سريع، بهزيرساخت هاي فناوري نياز دارد. همان گونه كه براي يك مجموعه مبلمان، انعطاف پذيريبراي تطبيق با فضاهاي مختلف يك امتياز محسوب مي شود، براي سازمان ها نيز تواناييتغيير سريع فرايندها به كمك فناوري هاي انعطاف پذير، يك امتياز رقابتي محسوب ميشود.

يك ساختار مناسب CRM بايد امكان انتخاب ايجاد كند و براي اينكه برنامه CRM بتواند به قابليت تغيير سريع و تطبيق با ساير راهبردها و نيازهاي مشتري دست پيداكند، بايد داراي معماري و ساختار پايه متناسب باشد.

از سوي ديگر براي اينكهسازمان بتواند انتخاب و رقابت كند، بايد انعطاف پذير باشد. خدمات به مشتري كليديترين عاملي است كه تفاوت بين سازمان ها را ايجاد مي كند. خدمات عالي به مشترينيازمند يك برنامه CRM سريع و انعطاف پذير است.

 

 

اصل سوم: CRM منافع قابلاندازه گيري به وجود مي آورد

اگر سازمان توانايي لازم براي جمع آوري اطلاعاتصحيح را نداشته باشد، شناسايي معيارهايي مانند نرخ بازگشت سرمايه، به هدفي متحركتبديل خواهد شد كه دستيابي به آن چندان ساده نيست.

اگر معيارهاي كمي براي CRM تعريف نشود، امكان ارايه تحليل هاي كمي نيز وجود نخواهد داشت. پيش از اجراي برنامه CRM ، ابتدا بايد معيارهاي قابل اندازه گيري براي آن تعريف شود. براي اين كار بايداطلاعات را به دقت بررسي كرده و در زمان طراحي سيستم، نيازهاي اطلاعاتي و فرايندهايجمع آوري اطلاعات را تعريف كرد.

در اين زمينه بايد به اين نكته توجه داشت كهبازاريابي به كمك فناوري هاي جديد، كارايي بازاريابي را افزايش خواهد داد. اينافزايش كارايي نسبت به روش هاي سنتي بازاريابي با هزينه اي اندك انجام خواهد شدCRM ارايه خدمات سريع تر و بهتر را تسهيل مي كند، يعني درآمد بيشتر با هزينه كمتر،ضمن اينكه با ارتقاي سطح توقع مشتريان، نياز به ارايه سريع تر خدمات نيز بيشتراحساس مي شود.

اصل چهارم: قيمت و هزينه كل مالكيت را به دقت در نظرداشته باشيد

در اغلب سازمان ها معمولاً يك دوره3 ساله را براي اجراي CRM در نظرمي گيرند و نتايج حاصل از اجراي آن نيز پس از راه اندازي قابل مشاهده خواهد بود. ازسوي ديگر، بودجه همه سازمان ها محدود است و هزينه راه اندازي CRM هزينه اي نيست كهيك بار انجام شود. حدود60 درصد سرمايه گذاري مورد نياز CRM ، در سال اول انجام ميشود و با توجه به عدم مشاهده نتايج قابل اندازه گيري، اين سرمايه گذاري ريسك بزرگيبه شمار مي آيد. بدين ترتيب در طول دوره اجراي CRM بايد هزينه كل مالكيت به دقتزيرنظر باشد. بدين منظور بايد چهارچوب شفافي براي اندازه گيري نتايج پروژه تعريفشود.

در اين زمينه بايد در نظر داشت كه اگر در يك سازمان بتوان برنامه CRM ويژهآن نوع سازمان را اجرا كرد، هزينه كل مالكيت كاهش خواهد يافت. يك برنامه CRM كهبراي يك سازمان يا صنعت خاص طراحي شده است، حداقل75 درصد نيازهاي آن سازمان يا صنعترا برآورده مي كند.

اصل پنجم: تجارت شما منحصر به فرد است، پس معيارهايانتخاب نيز همين گونه هستند.

روابط بازارهدف با مولفه هاي سياسي و اقتصادي

بررسي وضعيت صنايع نساجي و كارآمدي سياست هاي حمايتي دولت

بررسي پرونده صنايع نساجي، بررسي پرونده عدم لياقت مديران در برخورد با اين صنعت مادر، اساسي و اشتغال زا ست. مديران ارشد تصميم گير در وزارت صنايع كه با عدم برنامه ريزي صحيح ، وضعيت كنوني صنعت نساجي ايجاد شده و متأسفانه هنوز هم اين روند ادامه دارد.

به عنوان نماينده مردم در مجلس، دولت را به شكل يك سيماي كلي مي بينيم كه نحوه عملكرد و تعامل بين وزارت صنايع و بازرگاني بخشي از اين مجموعه است .بايد پرسيد جلوگيري از قاچاق پارچه هايي با تنوع رنگ در طرح هاي مختلف و قيمت بسيار پايين برعهده چه كسي است؟!

در سال هاي اخير تعطيلي كارخانه هاي نساجي و بيكاري كارگران موجب بروز چالش هايي در صنعت نساجي كشور شد كه سياستگذاران اين بخش را بر آن داشت تا با اعمال سياست هاي حمايتي سعي در جلوگيري از گسترش بحران ايجاد شده در صنايع نساجي كشور نمايند. با تصويب قانون بازسازي و نوسازي صنايع نساجي كشور، تخصيص ۵۰۰ ميليون دلار اعتبار براي تحقق اين امر در سال ۸۱ از محل حساب ذخيره ارزي و پرداخت جوايز صادراتي، اميد مي رفت تا مشكلات اين صنعت مرتفع شود اما با گذشت چند سال از تصويب اين قانون هنوز صنايع نساجي كشور با مشكلاتي در زمينه تأمين مواد اوليه، بازار فروش، ناكارآمدي سياست هاي خصوصي سازي و برنامه هاي بازسازي و نوسازي، قاچاق محصولات نساجي و ورود منسوجات چيني، پرداخت عوارض و... دست به گريبان هستند، گويي بحران صنايع نساجي را پاياني نيست. ديدگاههاي برخي منتقدين و دست اندركاران در خصوص مسائل و مشكلات اين صنعت و تأثير اقدامات انجام شده دولت را مي خوانيد.

 

آغاز وضعيت بحراني

در ادامه اين روند پس از همه كارهاي غلطي كه صورت گرفت سرمايه گذاري بزرگي در استان يزد براي احداث كارخانه ماشين سازي غدير انجام شد كه حتي در زمان راه اندازي آن نيز صنعت ساخت ماشين آلات حاكم بر اين كارخانه، سال ها از تكنولوژي روز غرب عقب تر بود. هنگامي كه سياستگذاران وزارت صنايع سياستهاي خود را تغيير دادند تا به سمت بازسازي ماشين آلات صنايع نساجي پيش روند، قيمت اين ماشين آلات كه قصد واردات آن از ديگر كشورها را داشتيم به دليل كاهش ارزش ريال بسيار افزايش يافته بود كه اين امر نيز ناشي از سياست هاي غلط اقتصادي بود.

عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي، مي افزايد: «با طي اين فرآيند صنعتگران صنايع نساجي كه اكثراً از بخش خصوصي بودند ديگر قادر به خريد ماشين آلات جديد نساجي نبودند كه متعاقب آن فاجعه كنوني صنايع نساجي به وجود آمد و ادامه يافت. بررسي پرونده صنايع نساجي، بررسي پرونده عدم كفايت مديران در برخورد با اين صنعت مادر، اساسي و اشتغال زا ست. مديران ارشد تصميم گير در وزارت صنايع كه با عدم برنامه ريزي صحيح و بي لياقتي آنان، وضعيت كنوني صنعت نساجي ايجاد شده و متأسفانه هنوز هم اين روند ادامه دارد.