كارگاه صافكاري

(رعايت ايمني و ... در محيط كار)

 

نكات ايمني

از جمله وظايف هر كارگر رعايت اصول و قوانين ايمني است . موضوع ايمني مخصوصاً در كاركاهايي صافكاري بدنة اتومبيل بسيار مهم است ، زيرا به علت استفاده از مواد رنگي ، تينر ها وساير مواد قابل اشتعال به همراه وسايل جوشكاري احتمال وقوع آتش سوزي خيلي بيشتر از ساير كارگاه ها مي باشد .

از طرف ديگر چون كف اين نوع كارگاهها پر از قطعات كوچك و بزرگ بدنة اتومبيل با لبه هاي تيز و برنده مي باشد ، لذا امكان بوجود آمدن بريدگي و ايجاد زخم زياد است .

يكي از شرايط اساسي ، رعايت مقررات ايمني و رفتار صحيح هر يك از افراد كارگاه است ، مثلاً شوخي كردن و دويدن نه تنها باعث بوجود آمدن حوادث ناگواري مي گردد ، بلكه از پيشرفت كار ساير كار گران جلوگيري
مي كند .

كلية كارگاههاي صافكاري بدنة اتومبيل بايد داراي وسايل ضد حريق كافي باشد و هريك از كاركنان لازم است طرز استفاده از اين دستگاهها را بداند . و سرپرست كارگاه نيز بايد مسئوليت كنترل آنها رابه عهده بگيرد .

 

در كارگاههاي صافكاري اتومبيل لازم است نكات ايمني زير رعايت گردد:

هنگام استفاده از سنگ سمباده جهت صافكاري بدنة اتومبيل بايد از ماسك مخصوص استفاده كرد .

كارگاه صافكاري بايد به اندازة كافي روشن باشد ، زيرا نور كم باعث ايجاد حوادثي مانند لغزيدن پا روي اشياء كف كارگاه مي شود .

چون هنگامي كه صافكاري بايد بدنة اتومبيل ضربه وارد كرد از اين رو ممكن است ايجاد اتصال كوتاه در سيستم برق اتومبيل گرديده و باعث آتش سوزي شود . بنابراين هنگامي كه اتومبيلي جهت صافكاري به كارگاه آورده مي شود قبل از هركاري بايد سيمهاي اصلي برق آن را از باتري جدا كرد .

يكي از مشكلات كارگاه صافكاري جداكردن قطعات مختلف اتومبيل براي دسترسي بيشتر به قسمتهاي قابل تغيير است ، در اين موارد بايد قطعات جدا شده را به دقت و با رعايت اصول ايمني در كنار ديوار وجاي ديگري كه از دسترس ديگران دور باشد قرار داد.

كف كارگاه بايد كاملاً تميز بوده و از هرگونه مواد روغني و رنگي پاك باشد . زيرا قطرات روغن و مواد رنگي علاوه بر اينكه به آتش سوزي كمك مي كنند همچنين ممكن است باعث ايجاد حوادثي مانند لغزيدن افراد كارگاه و ديگران گردد.

بسياري از عمليات صافكاري در حالي كه اتومبيل روي جك و خرك قرار دارد انجام مي گيرد ، در چنين مواردي بايد دقت كرد اتومبيل بطور مطمئن روي جك يا خرك قرار گرفته باشد و گر از جك هاي متحرك استفاده مي شودذ بايد دقت كنيد دستة آن در سر راه ديگران قرار نگيرد ، زيرا باگذاشتن پا بر روي دستة آن ، اتومبيل يكمرتبه پايين آمده و باعث بروز حوادث ناگواري مي گردد .

رعايت اصول ايمني در مورد بكار بردن ابزار كار :

هرگز از سوهان هاي بدون دستة محافظ نبايد استفاده كرد زيرا ممكن است دست با برخورد به آنها بريده شود . و نيز از سوهان نبايد به عنوان چكش استفاده كرد ، زيرا جنس سوهان از فولاد شكننده ساخته شده است و ممكن است قطعاتي از آن كنده شده و به خود يا اطرافيان آسيب برساند .

با چكش به سطح سندان ها نبايد كوبيد چون ممكن است ذرات فلز به صورت شما يا سايرين پريده و ايجاد بريدگي يا احتمال كوري كند . در مورد چكشها بايد مطمئن بود كه سر آنها به دسته به خوبي محك شده است در غير اين صورت هنگام ضربه زدن ممكن است سر چكش از دسته جدا شده و حوادث ناگواري را به بار آورد .

اگرسر قلم ، سائيده شده ويا دندانه دندانه شده باشد بايد آن را كنار گذاشت ويا تعمير كرد . چون هميشه امكان پارشه شدن تسمه ويا در رفتن چرخ سمباده ها وجود دارد بهتر است هنگام كار بااين وسايل خود را از سر راه قطعات چرخنده بادور زياد دور نگه داريم زيرا اين قطعات با سرعت زيادي كه دارند اگر پرت شوند و با كسي برخورد كنند باعث ايجاد زخم ها و جراحت هاي شديدي مي شود . ابزاري كه با هواي فشرده كار مي كنند از وسايل بسيار مهم كارگاه هاي صافكاري بدنة اتو مبيل مي باشد . در مورد كار سر شيلنگ هاي هوا را نبايد بطرف كسي گرفت زيرا جريان هوا با فشار زياد ، گرد و خاك و ذرات مختلف را به صورت شخص پاشيده باعث ناراحتي مي گردد . هنگام كار با موتور ها و دستگاههاي چرخنده ، دقت كنيد كه گوشه هاي آزاد لباس و روپوش كار به آن گير نكند . دنبالة كراوات را بايد داخل پيراهن گذاشت ، اگر از لباس آستين بلند و گشاد استفاده مي كنيد ، سر دستهاي آن را ببنديد . كلاه بي لبة ايمنتر از كلاه لبه داراست . زيرا در بعضي موارد لبة كلاه به ماشين گير مي كند.

 

در مورد بكار بردن گاز اكسيژن و استيلن چند نكتة ايمني را بايد رعايت كرد :

هرگز نگذاريد روغن و گريس با اكسيژن فشرده تماس پيدا كند .

هرگز محل جوشكاري يا منحل برش را روغن كاري نكنيد .

هرگز از اكسيژن فشرده به عنوان هواي فشرده يا منبع فشار استفاده نكنيد زيرا ممكن است باعث آتش سوزي و انفجار گردد .

قبل از اقدام به عمل جوشكاري اطمينان پيدا كنيد كه جرقه وشعله و قطعات داغ فلز باعث آتش سوزي نخواهد شد .

هنگام كار با مشعل هميشه از ماسك محافظ استفاده كنيد .

دقت كنيد فاصلة بين سيلندر اكسيژن و استيلن با محل كار صاف و بدون مانع باشد ، چون ممكن است به تنظيم فوري احتياج باشد .

براي روشن كردن مشعل از فندك استفاده كنيد ، زيرا ممكن است كبريت دست شما را بسوزاند .

گاز استيلن را نبايد در محلي كه احتمال آتش سوزي وجود دار باز كنيد .

قبل از شروع كار لوازم را كنترل كنيد .

براي جوش دادن مخزن هاي بنزين و روغن از استيلن استفاده نكنيد .

سيلندرهاي اكسيژن و استيلن بايد روي چرخ هاي مخصوص قرار بگيرد و يا به پاية محكمي بسته شود تا سقوط نكند .

صافكاري بدنة اتومبيل :

كار يك صافكار تعمير و صافكاري قسمت هاي صدمه ديدة بدنة اتومبيل است . يك صافكار با ديدن و لمس كردن بدنة ماشين بايد عيب هاي آن را تشخيص بدهد و با آگاهي از روشهاي صافكاري و ابزار و مصالح مورد نياز ، وسايل حفاظتي ( عينك ، دستكش ، پيش بند و پوتين ) انتخاب كرده و عمل صافكاري را انجام دهد.

قبل از اينكه از كارههاي صافكاري و تكنيك هاي آن صحبت شود ، ابتدا بايد با چگونگي ساختمان بدنة انواع اتومبيل و همچنين ابزار مورد استفاده در اين حرفه آشنا شويم .

ساختمان بدنة اتومبيل :

امروزه بدنه اتومبيل به دوطريق ساخته مي شود .

الف – بدنه و شاسي يكپارچه است .

ب – شاسي و بدنه از هم جدا است .

در بدنة يكپارچه با شاسي ، قطعات فولادي به هم جوش داده شده و تركيب كلية ساختمان اتومبيل را تشكيل مي دهد .

در بدنه و شاسي جدا از هم : بدنه و شاسي هر كدام بطور مجزا ساخته شده و سپس بر روي هم سوار مي شود .

مطالب كوتاهي دربارة طرح بدنة اتومبيل :

اين قطعات بر حسب نوع و اندازة اتومبيل تغيير مي كند ولي مي توان به عنوان راهنماي سفارش خريد از آن استفاده كرد و همچنين در موقع جدا و سوار كردن قطعات گوناگون ، از اين تصاوير استفاده كرد .

روش اتصال گلگيرهاي جلو در شكل 7 و 8 نشان داده شده است . قبل از اقدام به تعمير و صافكاري قسمت هاي آسيب ديدة بدنة اتومبيل ، اول بايد تشخيص دهيد ساختمان اتومبيلي كه مي خواهيد تعمير كنيد چگونه است ؟ آيا بدنه و شاسي يكپارچه ساخته شده ؟ يا جدا است ؟

روش صافكاري در هريك از دو نوع بدنه تغيير مي كند . جزء آسيب ديده گيهاي جزي ( خط برداشتن ) در مورد ساختمان شاسي و بدنة جدا ، اگر صدمه به بدنه شاسي وارد شود ، اول بايد آن را صاف كرد ولي در مورد بدنه و شاسي يكپارچه اين دو قسمت را بايد يكي فرض كنيد .

ابزارهاي دستي اوليه براي صافكاران بدنة اتومبيل :

قبل از اقدام صافكاري بايد با ابزار و لوازم مربوط و موارد استفادة آنها آشنا شويد :

1 – چكشهاي مخصوص 8- آچارهاي مختلف

2 – پشت بندهاي مختلف 9- قم هاي درزگيرسرد

3 – ابزارهاي نوك تيز

4 – گيرة تنظيم سوهان

5 – لحيم پخش كن

6 – انبر دست مخصوص

7 – آچارهاي مختلف

چكش ها :

متداول ترين انواع چكش در كارگاه صافكاري بدنة اتومبيل در شكل 9 نشان داده شده است . كه اسامي آنها از چپ به راست عبارتند از : چكش مختلط ، چكش تخت ، چكش تخت كوتاه و چكش گرد دمباريك

چكش تخت گرد ، در موارد عمومي و چكش تخت چهار گوش براي صاف كردن لبه هاي كنار كار و تزئينات بدنه بكار ميرود . سطح اصطكاك اين چكشها ممكن است صاف يا برجسته باشد . طول سر چكش ها بر حسب وسعت محيط كار از 4 تا 6 اينچ متغير است .

چكش هاي مختلط براي صاف كردن نا همواريهاي كوچك و ريز كه اصلاح آن با چكش و مشتي ميسر نيست بكار مي رود . اين چكش ها از نظر ميزان باريكي و تيزي و كوچكي و بزرگي سر آنها ، انواع گوناگون دارد و به بنان چكش هاي كلنگي معروف است .

مشتي ها :

اين ابزار به صورت سندان هاي كوچكي به نام « مشتي » در شكلها و انواع مختلف وجود دارد . سه نوع از اين ابزار در شكل 10 و ساير آن در شكل 11 ديده مي شود .

طرز كار با مشتي به اين ترتيبي است كه آن را در زير پا پشت محل آسيب ديده به صورت نقطه اتكا نگه داشته و طرف ديگر را با چكش مناسب صاف مي كنند .

چنانچه در شكلها مشاهده مي شود سطح اتكا اين سندانها با خميدگي هاي مختلف صاف و صيقلي ساخته مي شود تاد با سطوح خميده و حلالي قسمت مورد صاف كاري منطبق شود .

قاشقك ها :

يك نوع از اين ابزار كه موارد استفاده گوناگون دارد در شكل دوازده ديده مي شود . قاشقك ها هم براي خم كاري لبه هاي باريك و هم زهوار هاي بدنه بكار مي رود و هم در بعضي موارد به عنوان مشتي مورد استفاده قرار مي گيرد . براي صاف كردن كاپوت يا درب هاي جلو و عقب بكار مي رود و حتي در حاشية دور شيشه ها كه نبايد بر آنها ضربات شديد وارد كرد به عنوان مشتي مي توان از آنها استفاده كرد .

ابزار نوك تيز :

دو نوع از اين ابزار در شكل چهار ديده مي شود كه براي صافكاريهاي ريز يادرزهاي گوشة گلگير و دور شيشه ها بكار مي رود ، نوك اين ابزار غالباً صاف و تيز و گاهي هم خميده و پهن هستند .

گيرة تنظيم سوهان :

اين ابزار براي نگهداري سوهان هاي انحنا پذير بكار مير ود كه برخي از آنها ثابت و بعضي ديگر متغير در شكل 16 نشان داده شده است . گيرة قابل تنظيم ، سوهان را به شعاع انحناي قطعة مورد نظر تطبيق و ميزان مي كند پس از صافكاري اوليه مورد استفاده قرار مي گيرد .

لحيم پخش كن :

اين وسيله كه در سطح آن آچاتر ريزي وجود دارد براي پخش لحيم در سطح فلز و پركردن نقاط فرو رفته بكار مي رود . در صافكاري بدنه ، لحيم مخصوص مورد استفاده قرار مي گيرد . بوسيلة مشعل به حالت پلاستيك نرم قرار مي گيرد و نقاط گود را پر مي كند . اين وسيله انواع مختلف دارد .

طرز استفاده از ابزار دستي :

بكاربردن چكش و مشتي يا سندانك :

چكش و مشتي رايج ترين وسيله صافكاري بدنة اتومبيل است . چنانكه قبلاً گفته شد مشتي را با يك دست به پشت محل آسيب ديده تكيه داده و سطح خارجي را از طرف مقابل مشتي و ضربات چكش صاف كنيد . هرگز نبايد براي صافكاري يك قطعة حلالي شكل از مشتي و چكش مسطح استفاده كرد يا بلعكس ، بلكه هميشه بايد باهم مناسب باشد . قوس مشتي بايد با قوس سطح بدنه برابر يا كمي از آن كوچكتر باشد همچنين قوس چكش بايد كمتر قوس قطعة مورد صافكاري باشد .

اگر براي صافكاري سطوح گود از چكش مسطح استفاده شود اين ناهمواريهاي زيادي مي كند كه بايد پر شود بنابرين براي صافكاري سطوح مقعر بايد چكش با سر محدب و براي صافكاري سطوح محدب بايد چكش مسطح بكار رود .

مشتي يا سندانك در پشت محل آسيب ديده قرار گرفته و ضربات چكش از طرف مقابل به طرف محل وارد مي شود اگر بخواهيد سندانك را در روي بدنه قرار دهيد و از پشت ضربه بزنيد در اين حالات لازم است كه سطح سندانك صاف و سر چكش محدب باشد . در اين مورد با هر ضربه چكش به نسبت سطح سر آن از تا اينچ مربع صاف مي شود . هنگامي كه سندانك همراه ضربات چكش از راه مقابل در طول قطعه حركت مي كند آثاري از ضربات روي سطح بدنه باقي مي ماند كه با ضربات بعدي صاف خواهد شد .

بكاربردن چكش ها :

در انتخاب چكش مناسب بايد زياد دقت كرد زيرا چكش هاي سنگين باعث پهن و نازك شدن قطعه و شيار و چين خوردگي آن مي گردد. چكش را بايد صاف و عمود بر سطح قطعه فرود آورد . چون ضربه با لبة چكش فرورفتگي هاي بر سطح بدنه ايجاد مي كند كه بايد دوباره پر شود ضربات چكش بايد با لنگر و آرام وارد شود . هرگز سر چكش يا بيخ دسته را بدست نگيريد و حتي المقدور انتهاي دسته را بگيريد .

براي اينكه ضربات با شدت مناسب در محل معين وارد شود چكش را بطور محك در دست نگيريد بلكه آنرا كمي بصورت آزاد نگه داشته و از مفصل مچ دست حركت دهيد نه با تمام بازو . يك كارگرز صافكار در شرايط عادي هر دقيقه صد ضربه وارد مي كند و اين رقم به نسبت افراد مختلف و موقعيت سطح آسيب ديده تغيير مي كند .

طرز بكار بردن قاشقك ها

قاشقك هاي سنگين اغلب بجاي اهرم خم كننده براي صاف كردن قطعات تغيير شكل يافته و خم شده بكار مي رود . در مواردي كه قسمت آسب ديده كوچك بوده و سندانك مورد استفاده نداشته باشد اين نوع قاشقك ها وسيلةْ بسيار مناسبي است . در موقع كار صافكار يك طرف آن را بدست گرفته و طرف ديگر را به زير نقطة آسب ديده تكيه مي دهد و با ضربات چكش قطع را صاف مي كند . قاشقك هاي سبك به عنوان ضربه گير چكش براي صافكاري قطعات بزرگتر بكار مي رود . به اين ترتيب كه قاشقك را روي سطح آسيب ديده گذاشته و ضربات چكش را را روي آن وارد مي كنند . به اين ترتيب نيروي ضربة چكش پخش شده و محيط بيشتري را صاف مي كند و رنگ سطح آسيب ديده هم نمي ريزد . قاشقك را هرگز محكم فشار ندهيد .

آسانترين روش صافكاري بدنه

اول قطعه آسيب ديده را به دقت بررسي كرده و بد بهترين روش را جهت صافكاري انتخاب و شروع بكار كنيد . چناچنچه روش نامناسبي براي صافكاري انتخاب شود بايد كار بيشتري را انجام دهيد .

پس از بررسي قطعة آسيب ديده و اتخاب روش صحيح شروع بكار كنيد . بهترين راه اين است كه محل آسيب ديده را بايد درست برعكس جهت ضربه اي كه وارد آمده صافكاري كنيد .

يك كارگر صافكار بي تجربه احتمالاً با يك چكش لاستيكي يا معمولي به كوبيدن وسط قسمت آسيب ديده مشغول مي شود وبه پيشروي و توسعة خرابي بدنه كمك مي كند . با اين كار نه تنها اقدام مثبتي به عمل نياورده و كار تعمير را مشكل تركرده و بايد كار بيشتري جهت جبرانت اين اشتباه انجام دهد .

شروع كار :

آسيب ديدگي در لحظة اول تصادم پايان نمي يابد بلكه از زمان برخورد شروع شده تا هنگام توقف اتومبيل ادامه پيدا مي كند به عبارت ديگر آسيب از يك فرورفتگي اوليه شروع و به خراشها و چين خوردگي هاي متعدد بعدي ختم مي شود و هرچه در توقف اتومبيل تأخير بيافتد چروك ها و خراشيدگي ها بيشتر مي شود .

بنابراين اولين وظيفة يك صافكار اين است كه نقطة شروع آسيب و محل ختم آنرا به خوبي بررسي كرده و عمل صافكاري را از نقطة ختم آغاز كند و سطح چين خورده و فرورفته را بتدريج به حالت اول برگرداند .