مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

فهرست

مقدمه

فصل اول – آشنايی با مکان کارآموزی

تاريخچه

شرخ مختصری از فرآيند خدمات

 

فصل دوم – ارزيابی بخش های مرتبط به رشته ICT

موقعيت رشته کارآموز

شرح وظايف رشته کارآموز

برنامه های آينده سازمان

 

فصل سوم – آموخته ها

واحد پشتيبانی فنی مراکز شهری

توپولوژی شبکه

مرکز ترانزيت

Numbering

تماس های شهری

تماس های بين شهری

کد منطقه

تماس های کشوری

مرکز مخابراتی

مسير برقراری ارتباط از مشترک تا مرکز

سيگنالينگ صحبت

تبديل صوت به سيگنال ديجيتالی

لينک E1

فيبر نوری

Call prossesing

چگونگی شماره گيری

آشنايی با سخت افزار سوئيچ

انواع کارت ها

مکانيسم Loud sharing و Hot standby

سرويس های ويژه مخابراتی

شارژينگ

شبکه های نسل آينده

نتيجه گيری

مقدمه :

انسان از ابتدای خلقت خويش همواره به ارتباط با هم نوع نياز داشته و اين نياز در گذر سال ها و قرن ها بيشتر شده به صورتی که تبديل به يک ضرورت انکار پذير در زندگی انسان ها شده است و همين نياز باعث شده انسان به دستاوردهای بزرگی مانند پست، تلگراف، تلفن و اينترنت دست يابد و مطمئناً دستاوردهای بهتری نيز در آينده براساس همين نيازها به وجود خواهد آمد و در حقيقت جهان پهناور امروز به واسطه همين ارتباطات ايجاد شده به دهکده جهانی تبديل شده است.

مخابرات سهم عظيم و به جرات می توان گفت بزرگترين سهم را در برقراری ارتباط بين انسان ها به عهده دارد، که به تنهايی شامل بخش ها و قسمت های مختلفی می باشد.

در اين گزارش که حال گذراندن يک دوره 240 ساعته در شرکت مخابرات استان ................. می باشد به طور مختصر توضيحاتی در رابطه با چگونگی عملکرد اين شرکت ارائه شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

آشنايی با مکان کارآموزی

(مخابرات)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تاريخچه

ايجاد ارتباطات مخابراتی در ابتدا با اختراع تلفن توسط گراهانبل بوجود آمد و از آن پس اين ارتباطات گسترش يافت تا اينکه به شکل امروزی درآمده است. در ابتدای کار ارتباطات کاناليزه نبوده و امنيت نداشت.

و از زمانی که شبکه مخابراتی گسترش يافت نياز به بخشی جهت ايجاد ارتباط با ساير قسمت ها بود و ديگر اين امکان وجود نداشت که هر مشترک به صورت مستقيم با ساير مشترکين در ارتباط باشد. از اين رو از تکنولوژی به نام سوييچ استفاده شد.

سوييچ در لغت به معنی کليک زدن می باشد. اما در عمل به معنی دستگاهی است که عمليات پردازش، محاسبه شارژينگ و کليه کارهای مرتبط با آن را انجام می دهد.

اداره پشتيبانی فنی در ارتباط با سوييچ است. وقتی دو مشترک به صورت مستقيم با يکديگر ارتباط برقرار می کنند سوييچ هيچ گونه جايگاهی ندارد.

سوييچ را نصب می کنيم و اين سوييچ مشخص می نمايد که کدام مشترک می تواند با ديگر مشترک از همان مرکز يا از ساير مراکز در ارتباط باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شرح مختصر از خدمات فرآيند خدمات :

خدماتی که در اين بخش ارائه می شوند عبارتند از :

1- خرابی از سوييچ

2- up grade سوييچ

3- کنترل عملکرد سوييچ (تغيير سخت افزار و نرم افزار)

4- ارزيابی سوييچ و غيره

 

فعاليتهای اين بخش به طور کلی به سه دسته زير تقسيم می شوند :

1- تعمير و سرويس اساسی کليه گروه های سالن يک مرکز

اين بخش وظيفه دارد که به گروه های مختلفی از دستگاه ها که در سالن يک مرکز قرار دارند سرکشی کرده و آنها را تعمير و سرويس کنند.

 

2- تعمير يا تعويض کليه قطعات فرسوده

کليه قطعات و کارت های فرسوده و خراب از مراکز شهری ديگر در سطح استان و شهر به اين بخش آورده شده و تعمير و سرويس و در صورت لزوم تعويض می شوند در بعضی موارد که امکان جابجايی دستگاه ها نباشد کارمندان اين بخش به اين مراکز در سطح شهر يا استان می روند و به تعمير يا سرويس دستگاه خراب در آن محل می پردازند.

 

3- تعيين استانداردهای کميت مورد نظر در مورد سرويس قطعات اساسی يکی از اجزاء اصلی دستگاه های سوييچ که امکان فرسوده و خرابی در آن زياد است و در اين بخش سرويس و تعمير می شوند کارتهای الکترونيکی هستند. اين کارت ها شامل انواع آی سی های Cmos و tTL، ميکروکنترلرها، انواع کريستال ها، مقاومت، خازن، رله و غيره هستند که طبق نقشه ها و مدارات از قبل طراحی شده روی گيت هايی نصب و لحيم می شوند و انواع کارتها مثل کارت لاين، بافر، کارتهای سی پی يو و غيره را بوجود می آورند.

 

 

 

 

فصل دوم

 

ارزيابی بخش های مرتبط با رشته

فن آوری اطلاعات و ارتباطات(ITC)

 

 

 

موقعيت رشته کارآموز :

فناوری اطلاعات امروزه به عنوان ابزاری جهت مديريت سازمان ها علم جديدی است که تمامی جهان را در برگرفته است و فن آوری اطلاعات و ارتباطات جامعه ای به وجود می آورد که در آن ارتباطات و زندگی انسان ها براساس وسايل ارتباطی آنها شکل می گيرد و مديريت اطلاعات از طريق فرهنگ اطلاعات صورت می گيرد. پس کليه ارتباطات از طريق مديريت يک بخش سازماندهی می شود.

همانطور که گفته شد دوره کارآموزی خود را در بخش پشتيبانی فنی مراکز سوييچ گذراندم. پس در اين بخش نيز سوييچ به عنوان عنصر و عامل اصلی در مديريت ارتباطات نقش عظيمی را بر عهده دارد و کارها و فعاليت های اين بخش تنها با بررسی و کنترل و رفع خرابی سوييچ انجام می گيرد. و آنچه در اينجا مهم است ايجاد ارتباط کليه مشترکين با هم از طريق سوييچ است.

 

شرح وظايف رشته کارآموز :

در اين مورد می توان چنين گفت که کارآموز در طی اين مرحله آموزش های لازم جهت ايجاد و برقراری يک ارتباط مطلوب از طريق سوييچ و اجزای داخلی ان و وظايف هر کدام از وسايل ارتباطاتی از جمله کافو و پست که در مسير برقراری ارتباط هستند داده می شود. همچنين وظايف هر مرکز مخابراتی و کارهايی که برای ارتباطات مطلوب تر انجام می دهد.

 

برنامه های آينده سازمان :

از برنامه های آينده سازمان می توان به راه اندازی شبکه NGN ، که يک شبکه هوشمند است نام برد. که اين شبکه و استفاده از سرويس های آن امکانات بسيار و ثمربخشی را جهت ارتباط ايجاد می کند که از آن جمله می توان گفت که هر مشترکی که يک خط تلفن ثابت دارد با جابجايی مشترک به شهر منطقه يا ناحيه ديگر، نيازی به تعويض شماره تلفن نخواهد داشت وفقط با انتقال آن می تواند از آن استفاده نمايد و نيازی به شماره جديد نمی باشد.

 

 

 

فصل سوم

 

آموخته ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

واحد پشتيبانی فنی مراکز شهری

مخابرات از قسمتهای مختلفی تشکيل يافته است که به بخش هايی مثل اداری، فنی و غيره تقسيم می شود. که البته من در طول کارآموزی در قسمت پشتيبانی فنی بودم.

که البته قسمت فنی خود نيز شامل بخش هايی از قبيل نيرو و تاسيسات، کابل، انتقال، شبکه هوايی، سوييچ و غيره می باشد.

عمده فعاليت واحد پشتيبانی فنی سوييچ در ارتباط با سوييچ است. که اين سوييچ در سالن دستگاه قرار می گيرد. سالن دستگاه در مرکز تلفن است و يکی از عمده ترين بخش ها می باشد.

سالن دستگاه شامل سوييچ، DDF و قسمت های سخت افزار و نرم افزار (توسط کاربر) می باشد. يک سری از کاشناسان واحد نصب، سوييچ را در سالن دستگاه نصب می کنند و دما و شرايط مناسب برای سوييچ را تهيه می کنند و در واقع در سالن دستگاه قسمتی به نام پکيج وجود دارد که يک دستگاه بزرگ برای خنک کردن سالن دستگاه است و دما را ثابت نگه می دارد.

البته بايد به اين نکته توجه داشته باشيم که برق سالن دستگاه هيچ وقت قطع نخواهد شد. سپس کارشناسان واحد راه اندازی سوييچ را راه اندازی می کنند. به اين صورت که توسط نرم افزار سوييچ program می شود و چک کردن کارت ها واز قبيل در اين مرحله صورت می گيرد.

بعد از اين مرحله عمليات برگردان انجام می شود، که در اين مرحله سوييچ زير می رود ويک مدت زمان مشخص سوييچ زير بار کار می کند. در طی اين مرحله کارشناسان توسعه مهندسی عملکرد سوييچ را در اين مدت بررسی می کنند و به کارشناسان واحد پشتيبانی فنی مراکز گزارش می دهد و در صورت مناسب بودن عملکرد سوييچ، مرحله آزمايش و تحويل انجام می شود. هر شهر يا روستا بسته به تعداد مشترکين خود به يک يا چند مرکز مخابراتی تقسيم می شود. مراکز تلفن به دو صورت آنالوگ و ديجيتال پيدا می شوند. که البته امروزه اکثر مراکز به صورت ديجيتال هستند. و هر مرکز تلفن نيز همانطور که گفته شد دارای يک سوييچ مخابراتی می باشد که ممکن است اين سوييچ ها توسط شرکت هاي ايرانی ساخته شوند و يا سازنده های خارجی.

 

شرکت های ايرانی :

1- کارين (کم ظرفيت و پر ظرفيت)

2- کامکار (کم ظرفيت و پر ظرفيت)

3- پارس تلفن کار (کم ظرفيت و پر ظرفيت)

4- پارستل (کم ظرفيت)

5- عصر (کم ظرفيت)

6- OAX (صنايع ارتباطات)

 

شرکت ها خارجی :

1- NEAX (شرکت NEC ژاپنی)

2- S12 (الکاتل آلمان)

3- EWSD (شرکت زيمنس)

4- ZTE (شرکت چينی)

 

سوييچ ها از نظر ظرفيت نيز به دو دسته کم ظرفيت و پر ظرفيت تقسيم بندی می شوند که به مراکزی (سوييچی) که کمتر از 1000 شماره داشته باشد سوييچ کم ظرفيت گفته می شود. که معمولاً به صورت 256 شماره ای، 512 شماره ای و 768 شماره ای يافت می شوند. و به مراکز بالای يکصد هزار شماره سوييچ پر ظرفيت گفته می شود. و به صورت 5000 مشاره ای، 10000 شماره ای، 20000 شماره ای و غيره يافت می شوند. البته در حال حاضر به علت گسترش مخابرات در مورد سوييچ هايی که حدود 2000 شماره داشته باشند مانند سوييچ های کم ظرفيت رفتار می شوند. در مراکز پر ظرفيت از سوييچ هايی نظير EWSD و S12 و ZTE و در مراکز کم ظرفيت از سوييچ هايی نظير پارستل و کارين استفاده می شود.

 

توپولوژی شبکه :

1- ارتباط مستقيم بين مراکز

2- استفاده از مراکز واسطه (ترانزيت)

مخابرات ايران از هر دو روش برای برقراری ارتباط استفاده می کند. البته در همه کشور ها به جز کشورهايی که از ماهواره استفاده می کنند بدين روش است. بين دو مرکز يک مسير اصلی وجود دارد و يک مسير Alternative که در صورت بروز هر اشکالی برای جلوگيری از قطع ارتباط از مسير Alternative استفاده می شود. البته لزومی ندارد که هر دو مسير مستقيم باشند و يا از مرکز واسطه استفاده کنند. می تواند يکی از کابل ها مستقيم باشد و ديگری از مسير واسطه استفاده کند تا اگر در مسير مشکلی ايجاد شد ارتباط قطع نشود.

 

مراکز ترانزيت :

اگر دو مرکز به طور مستقيم با هم ارتباط داشته باشند فاصله بينشان نبايد از يک حد مشخص (حدود 7 تا 8 کيلومتر) بيشتر باشد زيرا در غير اينصورت کابل کشی جواب نمی دهد و بايد از مراکز واسطه يا ترانزيت بين مراکز استفاده کرد.

 

ويژگی مراکز ترانزيت :

1- مشترک معمولی ندارد.

2- ورودی و خروجی اين مراکز کانال ها هستند.

 

شکل زير نشان دهنده مرکز ترانزيت شهری ناحيه ای می باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

استفاده از مراکز ترانزيت از کابل کشی اضافی جلوگيری می کند.

در ادامه لازم است توضيحی راجع به شماره مشترک يعنی numvering داده شود و سپس به بحث راجع به ترانزيت می پردازيم.

 

Numbering :

هر مشترک با 4 رقم برای مرکز مربوط به خود معرفی می شود که اين رقم می تواند از 0000 تا 9999 باشد که در کل 10000 شماره خواهد شد. که بنا بر استاندارد مخابرات عدد اول نمی تواند صفر يا يک باشد زيرا رقم اول صفر برای ارتباط بين شهرها تلفن همراه و رقم اول يک برای مراکز خدماتی مثل 118 و 125 و غيره در نظر گرفته شده است.

پس با حذف صفر و يا يک از اول شماره ها ظرفيت به 8000 شماره افزايش می يابد. اگر تعداد مشترکين بيشتر شود مناسب ترين راه اين است که به مراکز اضافه نماييم.

البته بايد به اين نکته توجه داشته باشيم که هر مرکز تنها قادر است تا يک شعاع مشخصی را تحت پوشش خود قرار بدهد. دو مرکز را می توان به مانند دو دايره دانست و اين دو مرکز توسط خطوطی به نام لينک يا ترانک به يکديگر متصل می شوند.

 

خطوط لينک يا ترانک

 

 

 

ترانک وسيله ارتباطی بين دو مرکز تلفن است. و اين ترانک ها در سه نوع شهری، بين شهری و بين المللی يافت می شوند. لينک ها يا خطوط ارتباطی بين دو مرکز از 32 کانال تشکيل شده که می تواند سيگنال صحبت يا غيره باشد.

کارشناسان ترافيک سنجی در 25% حالات زمان پيک ارتباطات را بررسی کرده و تعداد ترانک ها را بررسی کرده و تعداد ترانک ها بين دو مرکز مجزا را مشخص می کنند.

البته درصورتيکه تعداد مراکز افزايش يابد بايد يک رقم به چهار رقم قبلی اضافه شود که بيانگر شماره مرکز مربوطه است.

**** * مشخص کننده مرکز

اين باعث می شود که مشکل صفر و يک برای آن چهار رقم حل شود و هر مرکز می تواند 10000 شماره داشته باشد البته باز هم رقم اول نمی تواند صفر يا يک باشد پس می توانيم 8 مرکز داشته باشيم. کابل های ارتباطی بين مراکز را از طريق حوزچه های زيرزمينی عبور می دهند.

حال تا اينجا که با مفهوم شماره هر مشترک و شماره مرکز آشنا شديم لازم است که در ادامه به مرکز ترانزيت بپردازيم. پس در صورت استفاده از مراکز ترانزيت يک رقم به پنج رقم اضافه می شود که مشخص کننده شماره مرکز ترانزيت است. در شکل زير نشان داده شده است.

 

***** *

شماره مرکز شماره مرکز ترانزيت

 

و در اينجا نيز با حذف محدوديت صفر و يک تعداد مراکز به 10 می رسد.

برای ارتباط بهتر در شهرها خيلی بزرگ مثل تهران می توان از ترانزيت level 2 هم استفاده کرد. اهواز فقط ترانزيت level 1 دارد و 7 رقم مشترکين آن به صورت زير معرفی می شوند.

 

اين دو شماره کد مرکز هستند

**** ** * شماره اول نشان دهنده ترانزيت

اين سه شماره prefix هستند

 

پس بدين ترتيب تعداد مراکز می تواند تا 100 هم افزايش يابد.

 

پيش شماره (Prefix):

هر مرکز يک عدد سه رقمی را به عنوان پيش شماره يا prefix به خود اختصاص می دهد. پس اگر شماره تلفن 7 رقمی باشد هر مرکز حداکثر 10000 متشرک می تواند داشته باشد درصورتيکه تعداد مشترکين بيشتر از 10000 باشد بايد به تعداد prefix ها اضافه کرد.

تماس های شهری :

سوئيچ 7 رقم شماره گرفته شده را دريافت می کند.3 رقم اول را بررسی و با پيش شماره هايی که در همان مرکز وجود دارد مقايسه می کند. در صورتيکه با هيچ کدام از آنها مطابقت نداشته باشدشماره را به مرکز ديگری يا يک مرکز ترانزيت منتقل می کند. Prefix ها به صورت نرم افزاری در سوئيچ وجود دارند و هر مرکز بايد Prefix های خودش و تمام Prefix هايی را که با آنها به صورت مستقيم ارتباط دارد را داشته باشد.

مراکز ترانزيت اهواز عبارتند از :

T2 : مرکز اما (خيابان 24 متری)

T3 : مرکز مدرس (امانيه)

T4 : مرکز وليعصر (زيتون کارمندی)

T5 : مرکز آزادی (پادادشهر)

موارد گفته شده علاوه بر اينکه مراکز ترانزيت هستند مرکز تلفن هستند و مشترک نيز دارند. همانطور که گفته شد تهران ترانزيت Level 2 هم دارد و مشترکين آن 8 رقمی است به صورت زير نشان داده می شود.

 

**** ** * * ترانزيت Level 2

کد مرکز ترانزيت level 1

 

توجه : اگر همه خطوط ارتباطی (لينک ها) در يک زمان مورد استفاده قرار بگيرند بوق اشغال يا busy tone دريافت می کنيم و اين به اين معنا نيست که مشترک مربوطه مشغول است.

پس مناطق شهرهای بزرگ را تقسيم کرده و به هر منطقه يک مرکز اختصاص می دهيم و هرکدام از اين مراکز با يک عدد کد 3 رقمی که همان Prefix باشد می شناسيم. مراکز از طريق فيبر نوری و کابل يا ارتباط راديويی و ماهواره ای با هم در ارتباط هستند که يا ارتباط مستقيم است يا غير مستقيم (از طريق مراکز ترانزيت).

همانطور که گفته شد هر مرکز می تواند 10000 مشترک را support کند ولی اگر تعداد متقاضيان يک مرکز بيش از 10000 مشترک باشد يک prefix جديد برای آن مرکز تعريف می کنيم. به طور مثال علاوه بر 551 prefix يک 552 هم به آن مرکز اختصاص می دهيم وتعداد مشترکان را به بيست هزار مشترک می رسانيم. الببته ممکن است مرکزی نيز 3 نوع prefix هم داشته باشد و بتواند سی هزار مشترک هم داشته باشد.

بعضی از شهرها با توجه به وسعتشان فقط يک مرکز دارند مثل شادگان، ملاثانی و غيره.

 

تماس های بين شهری :

برای ارتباط بين شهرها هم بايد يک مرکز ترانزيت ديگر داشته باشيم که همه مراکز بايد با آن در ارتباط باشند چه از طريق مستقيم (اگر تعداد مراکز کم باشد) و چه به صورت غير مستقيم (از طريق مراکز ترانزيت خودشان) که به آن مرکز ترانزيت اوليه يا (primery center) pc گفته می شود. چون مرکز pc هزينه بر است برای شهرهای نزديک به هم استفاده می شود مثل دزفول، انديمشک و شوش.

در ارتباط های بين شهری وقتی کد شهر مورد نظر گرفته شود با ورود صفر سوئيج تشخيص می دهد که ارتباط بين شهری است و شماره را به يک مرکزSTD يا SC می فرستد. در STD(SC) کد تمام شهرهای کشور وجود دارد. SC با توجه به کد شهر شماره را به مرکز SC مقصد متصل می کند. SC مقصد هم با توجه به اينکه در SC پيش شماره تمام مراکز سطح شهر وجود دارد (همه پيش شماره های مراکز سوئيج برای SC تعريف شده است). شماره را به مرکز سوئيج مربوطه منتقل می کنمد و سوئيج هم به مشترک مورد نظر می فرستد.

تمام PC های کشور بايد با هم در ارتباط باشد. البته بعضی از شهرها به جای PC مرکز (senconary center) SC يا STD دارند مثل اهواز که دو مرکز SC دارد.

SC1 اهواز در زيتون کارمندی و SC2 آن نزديک استاديوم ورزشی واقع شده است. پس بايد يک PC ، level 2 هم داشته باشيم پس کل کشور را به 8 منطقه تقسيم می کنيم.

منطقه 1 : شمال کشور

منطقه 2 : تهران

منطقه 3 : اصفهان

منطقه 4 : آذربايجان

منطقه 5 : خراسان

منطقه 6 : خوزستان

منطقه 7 : فارس

منطقه 8 : همدان

 

توجه : استان خوزستان استان لرستان را نيز support می کند و درکل منطقه 6 محسوب می شوند. و چون نمی توانيم تمام pc های کشور را به هم وصل کنيم، کشور را به 8 منطقه تقسيم کرديم. و در نهايت به اين نکته بايد توجه نمود که پيش شماره 09 هم به تلفن همراه اختصاص پيدا کرده است.

 

 

 

336       221     333     224       222                 553             552       551

 

 

 

شکل بالا مثالی از مراکزی است که شماره Prefix های آنها مشخص شده است و می توان اين را مشاهده نمود که يک مرکز ممکن است دارای بيش از يک Prefix باشد.

 

کد منطقه (area code) :

برای نشان دادن منطقه 4 رقم تعريف می کنيم و به آن area code می گوييم و به صورت زير نشان می دهيم.

شماره 06 ** pc

Area code (4 رقم)

 

برای مثال می توان گفت کد دزفول 0641 است و شماره pc آن 41 است.

توجه:

بايد به اين نکته توجه داشت که شهرهايی که زير مجموعه sc های شهرهای ديگر هستند شماره انتهايی کد شهر آنها با آن شهر متفاوت می باشد. به طور مثال می توان شهر خرمشهر را مثال زد که زير مجموعه sc آبادان می باشد.

0631 : کد آبادان 0632 : کد خرمشهر

 

بايد به اين نکته نيز توجه شود که شهرهايی که در شماره آخر کد آنها 11 است pc ندارند بلکه مرکزيت sc را دارند. به طور مثال شهر اهواز که کد آن 0611 است نشان دهنده آن است که دارای دو مرکز sc می باشد.

دليل استفاده از دو مرکز بالا بردن ضريب امنيت می باشد به اين صورت که اگر يکی از دو مراکز به دليلی از کار افتاد، کل ارتباط شهر قطع نشود.

توجه:

برخی از مشترکين اهواز بين مرکز sc1 و sc2 مشترک هستند مثلاً زمانی بودکه برخی مشترکين امکان استفاده از نمايشگر شماره (caller ID) را داشتند و زمانی اين امکان قطع می شد و دليل آن مشترک بودن بين دو مرکز sc اهواز بود. البته در حال حاضر هر دو مرکز امکان caller ID را دارا می باشند.

مرکز pc برای شهرهای کوچکتر استفاده می شود. پس بدين ترتيب هيچ دو شماره مشابه ای در کشور وجود ندارد، چه در قسمت area code و چه در قسمت prefix .

 

تماس های کشوری:

اگر دو رقم اول شماره 00 باشد در اين صورت سوييچ شماره را به sc منتقل می کند و sc به مرکز isc در تهران راهنمايی می کند و در واقع اين مرکز برای ارتباط با خارج کشور درنظر گرفته شده است. ISC (international service center)

در اين مرکز کد تمام کشورها تعريف شده است. در اينجا حالت های ايده آل در نظر گرفته شده ولی معمولاً سوييچ دو رقم اول شماره را آناليز می کند تا اگر شماره موبايل گرفته شده بود به مرکز موبايل فرستاده شود. اما گاهی در بعضی از مراکز ابتدا شماره به sc و سپس به مرکز موبايل فرستاده می شود. در حال حاضر سومين مرکز ISC کشور در حال ساخت در شيراز می باشد.

 

انواع مراکز از نظر ساختاری :

1- شهری (ترانزيت الويه – ترانزيت ثانويه)

2- بين شهری و بين المللی

3- روستايی (کم ظرفيت)

مراکز روستايی توسط لينک ها به مراکز pc متصل هستند.

 

مرکز مخابراتی :

قسمت فنی هر مرکز مخابراتی به صورت کلی به 4 قسمت تقسيم می شود :

1- سالن دستگاه

2- MDF

3- اتاق کابل

4- PCM

سالن دستگاه :

قسمتی است که سوييچ مخابراتی در آن قرار گرفته است و از نظر دما و رطوبت بايد طبق يک استاندارد خاص تنظيم گردد. معمولاً بايد مقدار دمای آن بين 20 تا 30 درجه سانتيگراد و رطوبت آن بين 50 تا 53 درجه باشد. علاوه بر سوييچ قسمت هايی مثل DDF، تجهيزات نيرو، اتاق مخصوص operator و غيره در سالن دستگاه واقع شده است.

 

MDF :

اين قسمت از نظر مساحتی خيلی بزرگتر از سالن دستگاه است و دو سری ترمينال در آن نصب شده است. به اين صورت که ترمينال های افقی به سمت سوييچ قرار گرفته اند.

هر ترمينال دو لبه بالايی دارد و دو لبه پاينی، از سالن دستگاه يک زوج سيم به لبه بالايی ترمينال وصل می شود و از لبه پاينی اين ترمينال به لبه بالايی اين ترمينال عمودی وصل می شود و از آن يک زوج سيم به سمت مشترک برده می شود. در اطراف ترمينال ها برای محافظت يک سری فيوز قرار می دهند که از افزايش جريان ولتاژ اضافی و آسيب به سوئيج جلوگيری می کند.

MDF را براساس موقعيت جغرافيايی دسته بندی می کنند و کابل های مورد نظر را به سمت مکان فيزيکی مشخص شده ارسال می کنند.

 

اتاق کابل :

اتاقی شامل کابل های مختلف بطوريکه کابل های مشترک، خارج شده از MDF به اين قسمت می آيند و در به قسمت های کوچکتر منشعب می شوند.

زوج سيم ها را مِی توان در اين قسمت تقسيم کرد، مثلاً اگر 1200 زوج سيم داشته باشيم و بخواهيم به دو قسمت 600 تايی تقسيم کنيم. اينکه زوج سيم ها را به صورت صحيح جداسازی و دسته بندی کنيم و به صورت مناسب بسط بزنيم، کاری است که دقت زيادی می خواهد و توسط کارشناسان اين کار انجام می شود.

قسمت های منشعب شده همانطور که در شکل پيداست به سمت کافو می روند. و به جايی که زوج سيم ها منشعب می شوند مفصل می گويند.

1200 کابل

 

 

مفصل

 

 

 

 

 

600 کابل به سمت کافو 600 کابل به سمت کافو

 

PCM :

هر ارتباطی که قرار باشد از سوييچ خارج شود و به مرکز ديگری وصل شود توسط اتاق PCM انجام می شود. برای مثال می توانيم دو مرکز A و B را در نظر بگيريم در صورتيکه مشترکی بخواهد از مرکز A با مشترکی در مرکز B تماس بگيرد، اين ارتباط توسط کارت ترانک درون سوييچ صورت می گيرد و اين قسمت کابل ها به ADDER های DDf متصل می شود، سپس کابل ها از DDf که در سالن دستگاه واقع است به اتاق PCM مرکز A می روند و بسته به نوع ارتباط بين دو مرکز (کابلی، فيبری، راديويی و ماهواره ای) ارتباط بين PCM مرکز A و pcm مرکز B برقرار می شود. پس از ارتباط با PCM مرکز B کابل ها به DDF مرکز B و از آنجا هم به سوييچ آن مرکز و همچنين کارت TRUNK آن مرکز وصل می شود و به اين صورت ارتباط برقرار می شود. و در واقع می توان گفت اتاق PCM چيزی شبيه اتاق MDF می باشد که به جای زوج سيم در آن کابل کواکسيال وجود دارد.

 

مسير برقراری ارتباط از مشترک تا مرکز :

ابتدا از زوج سيمی که از تلفن مشترک خارج می شود شروع می کنيم که اين زوج سيم به جعبه های آلومينيومی به نام پست که در خيابان و در کنار خانه ها واقع اند می روند . ظرفيت هر پست معمولاً 10 شماره می باشد اگر تعداد مشترکين بيشتر شد می توان پست را با جعبه ديگری به نام سرکابل تعويض کرد که ظرفيت آن حدود 50 تا 70 شماره و بيشتر هم هست.

سپس از آنجا سيم ها به قسمتی به نام کافو می روند. کافو همان جعبه های سبزرنگی هستند که در خيابان هستند. کافو به دو قسمت پشت و مرکزی تقسيم می شود که زوج سيمی که از سمت مشترک می آيد به قسمت پشت و خروجی کافو از قسمت مرکزی به اتاق کابل مرکز مربوطه می رود. هر کافو مثل يک MDF كوچک است و يک ظرفيت مشخص دارد.

پست

 

 

 

اتاق کابل + گاز کنترل

کافو

(

MDF

سالن دستگاه

قست پشتی زوج سيم

 

 

 

شکل بالا نشان دهنده مسير فيزيکی ارتباطی مشترک تا مرکز می باشد. و همان طور که مشاهده می کنيم ترمينال های پشت کافو به پست وصل هستند.

بايد به اين نکته توجه داشته باشيم که امکان تعويض شماره تلفن از درون سالن دستگاه صورت می گيرد و در صورتيکه بخواهيم شماره تلفن موردنظر خود را انتقال بدهيم زوج سيم برای مشترک ديگر با شماره جديد خالی می شود.

ممکن است در پست نزديک محل سکونت ما جای خالی وجود داشته باشد ولی در صورت تقاضای اشتراک از مخابرات پاسخ عدم امکانات فنی را دريافت کنيم که در اين صورت مشکل به PCM ACCESS بر مي گردد که قسمت مرکزی کافو پر شده است و ديگر امکان واگذاری خط وجود ندارد.

 

گاز کنترل :

درون اتاق کابل يک سری تجهيزات خاص است که به آن گاز کنترل گفته می شود. اگر به ظاهر کابل ها دقت کرده باشيم دارای يک پوشش پلاستيکی هستند و چون اين کابل ها دارای جريان می باشند پس در اطراف خود شار مغناطيسی ايجاد می کنند و چون کابل ها به هم چسبيده هستند پس شارها روی يکديگر تاثير می گذارند و مشکل هم شنوايی يا شنود پيش می آيد. پس درون اتاق کابل ميزان ظرفيت خازنی مشخص می شود که مقدار و ميزان و فشار هوايی که درون پوسته وجود دارد را طوری تنظيم می کنند که مشکل تداخل شارها و در نتيجه هم شنوايی بوجود نيايد.

بعضی مواقع مخصوصاً هنگام بارندگی آب به درون کابل های درون مفصل رسوخ می کند و اگر گوشی تلفن را برداريم ممکن است صدای مکالمات ديگر مشترکان را بشنويم که در اينصورت مشکل از مفصل بندی است و بايد آن را رفع کرد.

طبق استاندارد مخابرات هر مرکز مخابراتی بايد به 3 طبقه به صورت زير تقسيم شود.

 

 

 

 

 

 

تبديل صوت به سيگنال ديجيتال :

در يک مکالمه صحبت ما به صورت سيگنال الکتريکی در می آيد، بطوريکه بايد در مبدا از حالت آنالوگ به ديجيتال تبديل شود و در مقصد هم از حالت ديجيتال آن به آنالوگ تبديل شود.

برای اينکه همان سيگنال فرستاده شد هاز مبدا را در مقصد دريافت کنيم بايد فرکانس نمونه برداری شده برابر و يا بيشتر از دو برابر پهنای باندش باشد که اين در واقع همان قضيه نايکوئيست می باشد سيگنال های صوتی در سيستم تلفن در محدوده فرکانسی 0.3 تا 3.9 انتقال مي دهند يعنی هر کانال تلفنی با باند محافظ حدود KHZ مي باشد.

 

2M يا E1 استاندارد اروپايی) :

اين لينک که استاندارد کشورهای اروپايی می باشد در ايران نيز استفاده می شود و در اين لينک 32 شيار زمانی (32 كانال) وجود دارد.

 

32

16

1

کانال سيگنالينگ همزمانی

 

هر کانال شامل 8 بيت است. هر 16 تاي اين 32 کانال به هم متصل می شود که به آن فريم گفته می شود. کانال 1 برای عمل همزمانی و کانال 16 براي سيگنالينگ و رد و بدل کردن پيام های سيگنال درنظر گرفته اند. پس به جز اين دو کانال، از 30 کانال باقی مانده برای ارسال صحبت (voice) استفاده می شود . برای فهم اين مطلب به مثالی که گفته می شود دقت مِی کنيم.

کانال 1 يک مرکز از مرکز ديگری درخواست می کند که مشترکش با مشترک آن مرکز تماس داشته باشد و اين کار توسط ارسال سيگنال که 3 بيتی است صورت می گيرد، که شامل 3 بيت اول از 8 بيت کانال 16 می باشد و بقيه ها، بيت های صحبت هستند.

8khz * 8 = 64k

64k * 32 = 2048 khz ~ 2MHZ

پس ارتباط بين 2 مركز با سرعت 2M برقرار می شود.

ارتباطات بين مراکز به صورت لينکی و کانال می باشد که شامل 30 کانال و دو کانال برای کنترل استفاده می شود که در مخابرات به آن لينک 2M گفته می شود.

کارشناسان ترافيک سنجی بررسی می کنند که کدام مراکز با همديگر ارتباط بيشتری دارند پس از آن اين مراکز را به طور مستقيم به هم وصل می کنند زيرا اگر قرار باشد ارتباط اين مراکز هم از طريق ترانزيت انجام شود اکثر خطوط مربوطه را اشغال می کند و ارتباط با بقيه مراکز مشکل پيدا می کند.

 

فيبر نوری :

فيبر نوری يکی از محيط های انتقال داده با سرعت بسيار بالا است که پس از اختراع فناوری ليزر از سال 1966 مورد استفاده قرار گرفت. اين کابل رشته ای از تارهای ساخته شده از آلياژ شيشه و پلاستيک است که تقريباً هر يک از تارهای آن معادل ضخامت تار مو است. اين محيط انتقال بيشتر برای انتقال اطلاعات در مسافت های دور استفاده می شود. و دليل آن ميرايی بسيار کمن نور در هنگام شکست آن است. محيط انتقال از طريق فيبر نوری بسيار ساده تر است زيرا ارتباط از طريق نور است و در طی فاصله هايی مشخص از تکرار کننده استفاده می شود. همچنين به علت القاء پالس های نور يا فوتون ها مشکلات ذاتی کابل های مسی از جمله تداخل الکترومغناطيسی مشکل هم شنوايی و استراق سمع هم وجود ندارد و چون فيبرها شيشه ای اند مثل کابل های مسی روی يکديگر اثر تضعيف کنندگی ندارند.

Core (هسته)

 

Buffer cating

 

 

 

Clodding

مکانيسم پياده سازی voice روی نور از يک سری پروتکل های خاص تبعيت می کند که اتصالات و پياده سازی آن کار بسيار دقيقی است و امکانات و هزينه زيادی می برد و بايد توسط کارشناسان اين کار انجام شود. فيبر نوری اين مزيت را نيز دارد که ارزان تر از کابل مسی است.

در اينجا لازم است پردازش مکالمه را به صورت کمی و کيفی بررسی کنيم.

 

Call prossesing :

پردازش مکالمه يا همان call prossesing تجزيه و تحليل برقراری يک ارتباط موفق است و دارای مراحلی به شکل زير است.

 

1- برداشتن گوشی (off hook کردن) :

برداشتن گوشی به مفهوم درخواست مکالمه (call request) می باشد. در اين مرحله يک تن ممتد با يک فرکانس دريافت می کنيم که با اين کار درواقع مشترک درخواست مکالمه يا Requestcall خود را اعلام می کند. يکی از روش های تشخيص درخواست مکالمه به صورت زير است .

 

مرکز مخابرات آمپر متر زوج سيم (مدار الکتريکی) مشترک

 

 

 

 

 

هنگامی که مشترک گوشی را بر می دارد مدار بسته می شود گوشی تلفن و مرکز مخابراتی يک مدار را تشکيل می دهند که توسط يک زوج سيم به هم متصل شده اند و هر مدار شامل مقاومت، ولتاژ و جريان می باشد. حال با بسته شدن مدار و با توجه به قانون اهم (R=V/I) مقدار مقاومت مدار زياد شده و جريان کم می شود که اين کاهش جريان را می توان توسط سنسور (آمپرسنج) موجود در مرکز مخابراتی تشخيص داد.

البته بايد به اين نکته توجه کنيم که نيازی نيست که از سنسورهای بسيار قوی استفاده نماييم زيرا دستگاه تلفن خود دارای مقاومت زيادی می باشد و به ازای اين مقاومت زياد جريان به اندازه کافی کم خواهد شد. پس با برداشتن گوشی، مقاومت های درون گوشی نيز به مسير اضافه می شود و جريان را کاهش می دهد. ممکن است بر اثر شرايط ديگری مثل تغييرات دما، طبق فرمول زير مقدار مقاومت تغيير کند و مشکل تشخيص در مرکز پيش آيد.

(1+αθ)R =R

به اين منظور برای گوشی های تلفن يک مقاومت بالا مثلاً حداقل 500 اهم را درنظر می گيرند که با تغييرات جزئی مقاومت و تغييرات کم جريان، مرکز دچار مشکل تشخيص نشود. پس مقاومت گوشی خيلی بزرگتر از مقاومت های احتمالی ناشی از تغييرات مقاومت های محيطی است. البته برای موبايل چون کابل مسی نداريم all prossesing آن توسط امواج الکترومغناطيسی است کارتی درون سوئيچ قرار گرفته است که کارت line يا کارت مشترک ناميده می شود که زوج سيم به پشت اين کارت می رود و به محض اينکه جريان المان کم شد متوجه می شويم که مشترک گوشی را برداشته است و در سوئيچ های NEAX به ازای هر مشترک يک عدد از اين کارت ها وجود دارد و در سوئيچ های پارستل 8 مشترک وجود دارد و توسط همين کارت است که متوجه می شود و نهايتاً مرکز بوق آزاد برای مشترک ارسال می کند.

اين نکته قابل ذکر است که امروزه در سوئيچ های ديجيتال به محض برداشتن گوشی بوق به صورت on time ارسال می شود و يکی از مزايای سوئيچينگ همين می باشد و اين بوق به صورت سيگنال ارسال می شود. صدای بوق يک ولتاژ است.

 

توجه : درصورتيکه زمان time out مشخص شده گذشت و مشترک شماره گيری نکرد بوق اشغال در گوشی شنيده می شود و دارای زمان هايی به شکل زير می باشد.

Time out اول برابر 5 ثانيه درنظر گرفته می شود و time out دوم برابر 3 ثانيه در نظر گرفته شده است و در اين صورت اگر باز هم مشترک شماره گيری نکرد بوق جيغ مانندی ارسال می شود که به آن howler tone می گويند و اگر باز هم مشترک گوشی را نگذاشت در اصطلاح مشترک در parking می رود و مشترک که به صورت موقت يک جا block می کند و سوئيچ هر چند ثانيه يک بار چک می کند که درصورتيکه مشکل برطرف شده است ارتباط را برقرار کند. و در واقع به همه اين ها آلارم های هشدار دهنده گفته می شود.

 

1- شماره گيری (Dialing) :

بطور کلی دو نوع شماره گير (از لحاظ سخت افزاری) داريم که در زير گفته شده است.

1- push button (دکمه ای)

2- Rotary (چرخشی)