فهرست

 

عنوان صفحه

نكاتي مهم در مورد جوشكاري الكتروفيوژن ... . 4

اصول كلي انبار‌داري، نگهداري، حمل و نقل اجناس پلي اتيلن.. .... 17

بازرسي و كيفيت جوشكاري .... .. 27

طريقة تعمير و جمع‌آوري علمك‌هاي پلي اتيلن. . 37

نحوه تعميرات شبكه‌هاي پلي اتيلن..... ... 45

معرفي دستگاه P2000 ....... .. 72

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نكاتي مهم در مورد جوشكاري الكتروفيوژن

 

«نكاتي مهم در مورد جوشكاري الكتروفيوژن»

متن ارائه شده ذيل در ارتباط با مبحث جوشكاري الكتروفيوژن ميباشد كه با تكيه بر مشكلات حادث در كارگاههاي مختلف و بحث و بررسي پيرامون آنها با كارشناسان داخلي و خارجي نوشته شده است. بنابراين اكيداً توصيه ميشود نتايج و مباني ارائه شده به طور جدي به كار گرفته شود تا قادر باشيم حتي المقدر از هر گونه خلل و نقائص بعدي پيشگيريي كرده باشيم.

بر اساس شواهد موجود و نمونه‌هاي ارسالي به آزمايشگاه ري و مشكلات عنوان شده از طرف مناطق در تعداد قابل توجهي از جوشهاي الكتروفيوژن مواد مذاب به صورت غيرطبيعي از نشانگرهاي جوين (WELD INDICATOR) خارج شده و موجب بروز نگراني راجع به كيفيت جوش گرديده است. خروج غيرطبيعي مواد مذاب غالباً به صور ذيل بوده است:

- از هر دو نشانگر جوش مواد مذاب با حجم زياد بيشتر از حالت معمول خارج شده‌اند.

- از يكي از نشانگرهاي جوش مواد مذاب با حجم زياد و بيشتر از حالت معمول خارج شده و از نشانگر جوش ديگر مواد مذاب كمتر از حالت طبيعي خارج شده، يا اصلاً خارج نشود.

- از هر دو نشانگر جوش در حد تقريباً طبيعي مواد مذاب خارج شده‌اند وي با هم متفاوت بوده كاملا متقارن نباشند.

در پي بررسي ، تجزيه و تحليل موارد فوق نتايج ذيل حاصل گرديده كه قابل عنايت و لازم الاجرا است:

الف-انجام عمليات جوشكاري الكتروفيوژن مستلزم رعايت دقيق شرايط آب و هوا و به خصوص دماي محيط ميباشد و آگاهي از اين نكته حائز اهميت است كه بويژه دماي بالاي محيط ميتواند اثرات تخريبي در كيفيت جوش الكتروفيوژن ايجاد نمايد چرا كه اصولاً در اين نوع جوشكاري. از طريق انرژي الكتريكي ايجاد شده در سيم پيچ حرارتي، مقدار گرماي لازم براي ذوب سطوح مورد جوشكاري بوجود مي‌آيد و معمولاً مقدار انرژي الكتريكي محاسبه شده مبتني بر يك دماي متعادل و معمولي محيط ميباشد و طبعاً در صورتيكه دماي محيط و به تبع آن دماي قطعات مورد جوشكاري بيش از حد معمول باشد مقدار انرژي محاسبه شدة قبلي بيشتر از نياز مي‌باشد و قادر به ذوب مقدار جرم بيشتري از پلي اتيلن بوده و نهايتاً مواد مذاب بيشتري از نشانگرهاي جوش خارج خواهد شد. بنابراين لازم است در شرايطي كه دماي محيط بالا بوده و هوا بيش از حد گرم ميباشد انرژي الكتريكي اوليه را كاهش داده و به ميزان صحيحي تعديل شود. چون انرژي الكتريكي مربوطه تابع قانون ژول مي‌باشد و از سه كميت زمان (t) و جريان (I) و مقاومت (R) فقط كميت زمان (t) در اختيار جوشكار ميباشد و كميتهاي جريان (I) و مقاومت (R) از پيش تعيين شده است و مربوط به دستگاه جوشكاري و نوع اتصال است، و مشخصاً ميزان كاهش زمان t متأثر از دماي محيط ميباشد.

طبق نظر شركت WAVIN محدودة قابل قبول دماي محيط براي جوشكاري الكتروفيوژن از تا است.

البته اين محدوده در ارتباط با اتصالات ساخته شده توسط همين شركت مطرح است لذا در مواقعي كه جوشكاري الكتروفيوژن با استفاده از توليدات اين شركت صورت مي‌پذيرد محدودة دمايي مزبور كاملاً قابل رعايت است. شركت نامبرده اعتقاد دارد در صورتيكه دماي محيط متجاوز از بشود لازم است به ازاي هر درجه سانتيگراد افزايش دما، نيم درصد زمان جوشكاري (FUSION TIME) كاهش يابد يا به عبارت ديگر به ازاي هر 10 درجه سانتيگراد افزايش دماي محيط نسبت به حد تعيين شده، 5 درصد (5%) زمان جوشكاري (FUSION TIME) كم شود. به عنوان مثال در صورتيكه مدت زمان جوشكاري در يك اتصال (FUSION TIME) در حد زمان 100 S ذكر شده باشد و دماي محيط باشد بر اساس محاسبه ذيل زمان جوشكاري ده درصد تقليل مي يابد و نتيجتاً 90 S خواهد شد.

افزايش دماي محيط نسبت به حد قابل قبول

تقليل زمان جوشكاري

درصد زمان جوشكاري

زمان جوشكاري جديد

البته فرمول فوق اختصاصاً مربوط به اتصالات شركت WAVIN ميباشد اما به صورت تقريبي در ساير اتصالات الكتروفيوژن نيز قابل استفاده است. لازم بذكر است اين رابطه در شرايط دماي سرد محيط (كمتر از ) قابل تعميم نيست و در چنين شرايطي بايستي با استفاده از چادر مناسب سعي شود كه دماي محيط و قطعات مورد جوشكاري در محدوده قابل قبول دمايي قرار نگيرد. در همين ارتباط لازم بذكر است كه اصولاً جوشكاري الكتروفيوژن بايستي در شرايط آب و هوايي نامناسب همچون باران، برف، طوفان، بادهاي تند و غبار با استفاده از چادر مناسب صورت گيرد.

ب- يكي ديگر از عوامل خروج مواد مذاب بطور غيرطبيعي از نشانگرهاي جوش، موضوع فاصلة موجود بين لوله و اتصال الكتروفيوژن است (در زمانيكه لوله در داخل اتصال فرورفته است). در بعضي از موارد قطر خارجي لوله بيشتر از حد معمول است و حتي پس از تراشيدن (به منظور برطرف كردن لاية‌ اكسيد) به خوي در داخل اتصال فرو نمي رود و پس از فرو رفتن در درون اتصال فاصلة بسيار كمي (كمتر از حد معمول) بين خود و اتصال فرو نمي رود و پس از فرو رفتن در درون اتصال فاصلة بسيار كمي (كمتر از حد معمول) بين خود و اتصال باقي مي گذارد كه قهراً در چنين شرايطي و در حين جوشكاري چون فضاي كمتري بين لوله و اتصال وجود دارد مواد مذاب بيشتر از حد معمول از نشانگرهاي جوش بيرون مي زند. براي رفع اين مسئله لازم است قطر خارجي لوله را با تراشيدن بيشتر،؟ به حد مناسب برسانيم بطوريكه لوله بدون مشكل وارد اتصال شود. البته دقت لازم بايستي اعمال شود كه تراشيدن بيشتر از حد معمول عمل نشود چون در اين صورت اولاً لوله در درون اتصال لق مي‌زند و ثانياً فاصله زياد بين لوله و اتصال نيز غير منطقي و نامناسب است و احتمالاً منجر به بيرون زدن مقدار كم مواد مذاب يا اصلاً برون نزدن مواد مذاب از نشانگرهاي جوش ميشود. بهر حال ملاك عملي در اين موضوع اين نكته ميباشد كه لوله بدون مشكل وارد اتصال شود و ضمناً در درون اتصال لق نزند.

ج-گاهي اوقات لوله در اثر اينكه تحت تأثير تابش نور مستقيم و يا گرما قرار گيرد دچار انبساط محيطي مي‌شود و طبعاً با توجه به ضريب انبساط حرارتي بالاي پلي اتيلن قطر خارجي آن بيشتر از حد معمول خواهد شد. در چنين مواردي نيز احتمالاً مشكل اشاره شده در بند (ب) بوجود خواهد آمد و لوله به سختي در درون اتصال وارد مي شود و به همين سبب پيشنهاد مي‌شود پس از برگشت لوله به دماي عادي و نتيجتاً انقباض محيطي لوله، عمل جوشكاري انجام شود.

د- در بعضي از مواقع لوله به صورت غيريكنواخت و نامناسب در درون اتصال داخل مي‌شود. بطوريكه بخشي از سيم پيچ درون اتصال را تحت فشار قرار مي‌دهد. تحت فشار قرار گرفتن سيم پيچ تا زمانيكه انرژي حرارتي اعمال نشده است مشكلي را ايجاد نميكند اما پس از اعمال حرارت و ذوب مطرح جوشكاري، به چسبيدن تعدادي از حلقه هاي سيم پيچ به يكديگر خواهد شد چرا كه پلي اتيلن اطراف پيچ پس از ذوب قادر به نگهداري و حفظ سيم پيچ نمي‌باشد و به مجرد ذوب شدن محيط اطراف سيم پيچ، حلقه هاي آن در صورتيكه تحت فشار باشند متراكم شده و بهم مي‌چسبند و اين موضوع در كيفيت جوشكاري اثر منفي و مخرب دارد.

عارضه ظاهري در اين وضع بدين ترتيب است كه مواد مذاب بيشتر از حد معمول در يكي از نشانگرهاي جوش بيرون مي‌زند و در نشانگر جوش ديگر مواد مذاب كمتر از حد معمول خارج ميشود علت را بدين ترتيب مي‌توان توجيه نمود كه اصولاً سيم پيچ در حالت طبيعي داراي مقاومت مشخصي ميباشند. حال فرض مي كنيم در اثر تنش نامناسب از طرف لوله، تعداد قابل توجهي از حلقه‌هاي سيم پيچي در حين جوشكاري بهم چسبند. به تبع اين موضع مقاومت كل سيم پيچ كم خواهد شد و چون ولتاژ اعمال شده به سيم پيچ از طريق دستگاه جوشكاري ثابت است بنابراين جريان موجود در سيم پيچ به همان نسبت زياد ميشود و به دنبال آن به لحاظ توان دوم جريان انرژي حرارتي ايجاد شده نيز بطور قابل ملاحظه‌ افزايش خواهد يافت. ضمن اينكه اين مقدار انرژي حرارتي افزايش يافته در بخشي از اتصال كه داراي سيم پيچ طبيعي و غير چسبيده است خود را نشان مي دهد و در آن قسمت از اتصال كه داراي سيم پيچ بهم چسبيده‌اند بدليل عبور جريان از يك مسير مستقيم و كوتاه (ناشي از تماس حلقه‌هاي سيم پيچ) اثري ندارد و احتمالاً حرارتي توليد نمي‌كند. لذا مي‌توانيم اين نتيجة كلي را بيان كنيم كه معمولاً در چنين شرايطي اولاً انرژي حرارتي كلي بيشتر ميشود و ثانياً كل انرژي حرارتي بيشتر شده فقط در بخش سالم سيم پيچ خلاصه ميشود و از اينرو در همان قسمت مواد مذاب بيشتر از نشانگر جوش تراوش كرده و در بخش متراكم و چسبيدة سيم پيچ مواد مذاب كمتر و يا اصلاً تراوش نمي نمايد.

البته اين حالت را مي توان به سادگي تشخيص داد و روش تشخيص به اين صورت است كه با اهم متر مقاومت سيم پيچ درون اتصال را پس از جوشكاري اندازه‌گيري مي‌گيريم و با مقاومت سيم پيچ درون يك اتصال سالم مقايسه مي‌كنيم. در صورتيكه مقاومت سيم پيچ درون اتصال جوش شده كمتر از سيم پيچ اتصال سالم باشد تشخيص صحيح مي‌باشد . لازم بذكر است اگر اختلاف در مقاومت اندازه‌گرفته شده در حدود %5 باشد قابل اغماض است و در صورتيكه اختلاف بيشتر از %5 باشد قابل ملاحظه و توجه است.

به منظور پيشگيري از چنين مواردي و بدليل رعايت اصول اوليه و زيربناي در جوشكاري الكتروفيوژن استفاده از گيره‌هاي مخصوص جوشكاري (CLAMPS) مؤكداً توصيه ميشود و قابل توجه است كه نه تنها گيره‌هاي مخصوص جوشكاري ممانعت از بروز چنين مشكلاتي مينمايد و به لوله كمك ميكند كه به طور مناسب و بدون اعمال تنش‌هاي نامناسب وارد اتصال گردد بلكه در خاصيت بارز ديگر به شرح ذيل نيز به همراه دارد:

1- كاربرد گيره‌هاي مناسب در حين جوشكاري الكترويوژن همشرازي اجزاء جوش را تضمين مينمايد و آنها را در يك راستا حفظ ميكند و بنابراين بدليل ايجاد توازن، از بوجود آوردن تنش‌هاي ناشي از انقباض و انبساط در حين جوشكاري و سرد شدن جلوگيري بعمل مي‌آورد.

2- استفاده از گيره‌هاي مخصوص موجب مي شود اجزاء جوش در طول مدت جوشكاري و سرد شدن كاملاً ثابت و بي حركت بمانند و بدين لحاظ فرصت كافي به مواد مذاب داده ميشود تا در جايگاه خود مجدداً سخت و سفت شوند.

با توجه به حساسيت كاربرد گيره‌هاي مخصوص جوشكاري به وضوح روشن است كه اقدام به جوشكاري الكتروفيوژن در هر ساير بدون استفاده از گيره كاملاً مردود و غيراصولي است و بكار گرفتن اين وسيله از واجبات محرز و محترم است. متأسفانه در بعضي از موارد ديده شده است كه جوشكاري بدون استفاده از گيره صورت گرفته است و جوشكار متصور است كه چون ظاهراً نقص و عيبي ملاحظه نمي‌شود پس جوش عاري از اشكال است لكن چنين تصورات خام، هميشه تبعات سوء و فجايع بزرگي در پي داشته است.

هـ - يكي از نكات مهم در جوشكاري الكتروفيوژن رعايت زمان سد شدن (COOLING TIME) مي باشد و عدم رعايت اين مهم، يقيناً كيفيت جوش را تحت الشعاع قرار داده و مخدوش مينمايند. معمولاً مدت زمان سرد شدن (COOLING TIME) متناسب با نوع تنش و نيروي وارده به محل جوشكاري است و نمي‌توان در تمام موارد (انواع تنش‌ها و نيروها) صرفاً به يك زمان ثابت (COOLING TIME) اكتفاء نمود بلكه حسب نوع و مقدار تنش و نيروي وارده ، زمان سرد شدن را مي توان تعيين كرد.

همواره روي اتصالات الكتروفيوژن همانطوريكه مدت زمان جوشكاري ذكر ميشود مدت زمان سرد شدن نيز (COOLING TIME) معين ميشود و اين مدت ذكر شده وي اتصال فقط براي به آرامي بيرون درآوردن اجزاء جوش از گيره (CLAMP) معين مي‌شود و اين مدت ذكر شده روي اتصال فقط براي به آرامي بيرون درآوردن اجزاء جوش از گيره (CLAMP) كافي است و در صورتي كه قرار باشد از گيره بيرون درآورده شود و جابجا و منتقل شود و تحت تنش هاي ديگر قرار بگيرد لزوماً طول مدت سرد شدن تا قبل از جابحائي، حمل و نقل و اعمال نيروهاي وارده بايستي افزايش بيابد.

بنابراين اگر قرار باشد فقط قصد آزاد كردن گيره ( به منظور انجام جوش بعدي) را داشته باشيم و هيچگونه تنش و نيرويي به اجزاء جوش وارد نشود حداقل لازم است مدت زمان سرد شدن قيد شده روي اتصال را رعايت كنيم و در غير اينصورت فراخور انواع و مقدار تنش و نيروي اعمالي، زمان سرد شدن (COOLING TIME) بر طبق جدول صفحه بعد تغيير ميكند:

مثلاً اگر قرار باشد محل جوشكاري را تحت آزمايش فشار (90 Psig= 6 bar) قرار دهيم باستي حداقل 2 ساعت از پايان زمان جوشكاري (FUSION TIME) بگذارد و بعد از آن آزمايش نشتي را شروع كرده و فشار كرده و فشار 90 psig را اعمال كنيم.

 

 

 

 

حداقل زمان سرد شدن	بارگذاري فشار	نوع كاربرد و بارگذاري
20 min		كشش طولي يا تراكم، پيچيدن، انشعاب گيري از خط بدون فشار
20 min 1 hr 2hr	حداكثر 0.1 bar 0.1 تا 5 bar بيش از 5 bar	تست يا فشار گاري، انشعاب گيري از خط تحت فشار

و- يكي از اصول اساسي و مهم در جوشكاري الكتروفيوژن رعايت تميزي و پرهيز از هر گونه آلودگي (رطوبت ، چربي، خاك و . . . ) در محل و سطوح جوشكاري است و به همين دليل سازندگان اتصالات الكتروفيوژن عموماً اتصالات را در كيسة پلاستيكي سربسته قرار داده و اين كيسة پلاستيكي بطور منفرد و يا با چند كيسة پلاستيكي ديگر در يك كارتن مقوايي ( كه مانع از ورد نور ميباشد) قرار مي‌گيرد. پرواضح است حكم استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي، آلوده نشدن سطح داخلي اتصال ميباشد و تا ماداميكه به منظور جوشكاري، لوله در داخل اتصال وارد نشده است نبايستي اتصال از درون كيسة پلاستيكي در بيايد. چرا كه امكان آلوده شدن سطح داخلي آن حتي با دست جوشكار وجود دارد. در همين راستا دليل نگهداري كيسه پلاستيكي حاوي اتصال در داخل كارتن يا جعبه (مانع عبور نور) ني ممانعت از تأثيرات مخرب و منفي اشعة ماورابنفش موجود در نور، اجناس پلي اتيلني است و لذا با قرار دادن اتصالات (موجود در كيسة پلاستيكي) درون كارتن مانع از برخورد نور به آنها مي‌شوند. از اينرو اتصالات الكتروفيوژن همواره بايستي در درون مقوا يا جعبه باقي بماند تا اينكه قرار شود مورد استفاده قرار گيرد و هنگام استفاده كه اجباراً از كار تن بيرون آورده مي‌شود لزومي ندارد از كيسة پلاستيكي درآيد تا اينكه كليه مقدمات جوشكاري صورت گرفته و هنگام فرو رفتن لوله در درون اتصال را بدون اينكه دست با سطح داخلي آن تماس پيدا كند از داخل كيسه پلاستيكي بيرون مي‌آورديم و اگر احياناً در حين خارج كردن اتصال از درون كيسة‌ پلاستيكي درآيد تا اينكه كليه مقدمات جوشكاري صورت گرفته و هنگام فرورفتن لوله در درون اتصال اجباراً اتصال را بدون اينكه دست با سطح داخلي آن تماس پيدا كند از داخل كيسه پلاستيكي بيرون مي‌آورديم و اگر احياناً در حين خارج كردن اتصال از درون كيسة پلاستيكي بطور ناخواسته دست با سطح داخلي اتصال تماس پيدا كند لازم است با دستمال پنبه اي (جنس طبيعي) آغشته به حلال مجاز (متيلن كلرايد،‌ استن،‌ الكل سفيد و . . . ) سطح داخلي را تميز كنيم.

در پايان خلاي از لطف نيست كه از تجارب كلية شركتهاي معظم پلي اتيلن،‌ گوشه‌اي مربوط به بحث ارائه شده به عنوان حسن ختام آورده شود. از تحقيقات بعمل آمده توسط متخصصين و شركتهاي دست اندر كار اينگونه بر مي آيد كه اكثر مشكلات در جوشكاري الكتروفيوژن معمولاً زماني رخ مي‌دهد كه جوشكاري قرار است در اوضاع سخت و دشوار صورت گيرد مثل: كانالهاي عميق، كانالهاي خيس، tie- ins ، جوشكاري لوله‌هاي بصورت كلاف (Coil) و . . . معمولاً در چنين شرايطي آلودگي و بروز عوامل مشكل آفرين محتمل است.

بر اساس همين تحقيقات ثابت شده است دلايل اصلي و مؤثر در شكل گرفتن جوشهاي سست و نادرست عبارت از موارد و عوامل ذي است:

1- آلودگي

2- تراشيدن نامناسب و ناكافي لوله

3- عدم استفاده از CLAMPS

4- نفوذ كم يا زياد لوله در اتصال

5- عدم استفاده از تجهيزات ويژه جوش لوله‌هاي كلافي (COIL)

و لذا ر پاية تجارب و شواهد كلي ميتوان اينگونه استنتاج نمود كه در جوشكاري الكتروفيوژن با وجودي كه دستور العمل بسيار ساده و روشن است لكن بي‌دقتي و عدم تبعيت از نكات ابتدائي و آسان جوشكاري ميتواند كيفيت كلي جوش را تحت تأثير قرار داده و آنرا ضايع نمايد. از اينرو ضروري است كليه دستورالعملها (ولو به ظاهر ساده و بي‌ اهميت) را دقيقاً اجراء نمائيم تا به سهولت به كيفيت بالاي جوشكاري الكتروفيوژن دست يابيم.

 

 

 

 

 

 

 

اصول كلي

انبار‌داري، نگهداري، حمل و نقل اجناس پلي اتيلن

 

اصول كلي انبار‌داري، نگهداري، حمل و نقل اجناس پلي اتيلن

مقدمه

با توجه به اينكه اجناس پلي اتيلن هم از نظر مواد اوليه و هم از نظر نحوة توليد،‌ با اجناس فلزي كاملاً متمايز مي‌باشند و رعايت نكات ويژه‌اي را به خود اختصاص ميدهند. لذا در موارد حساس «انبارداري،‌ نگهداري، حمل و نقل» لازم است دستورالعملهاي مربوطه كاملاً مورد توجه قرار گرفته و دقيقاً مراعات گردند قابل عنايت آنكه تاهل و اغماض در اين مهم يقيناً تأثيرات مخرب و نامطلوبي در كيفيت نهايي و كاربردي اقلام پلي اتيلني داشته و بالطبع عدم رعايت موارد مربوطه حتي منجر به غير قابل استفاده بوده اجناس مي شود و همواره بايستي به اين مسئله توجه شود كه بكارگيري اين اجناس مشروط به اجراي دقيق تمامي دستورالعملهاي «انبارداري. نگهداري، حمل و نقل» خواهد بود.

انبارداري اجناس پلي اتيلن

شرايط انبارداري اجناس پلي اتيلني تابع نكات ويژه‌اي است كه اهم آنها بشرح ذيل است:

1- اجناس پلي اتيلن بايستي در انبارهاي سرپوشيده و محصور نگهداري شوند بطوريكه در معرض تابش مستقيم نور خورشيد قرار نگيرند.

2- لوله‌هاي پلي اتيلني بايد روي سطوح صاف و عاري از هر گونه اجزاء تيز، سنگ و يا برآمدگيهايي كه باعث تغيير شكل و يا صدمه به آنها شوند،‌ انبار شوند. لوله‌هاي پلي اتيلني بايد بگونه‌اي انبار شوند كه در معرض صدمات ناشي از فشرده شدن،‌ له شدن، شكاف برداشتن و سوراخ شدن قرار نگيرند.

3- دقت داشته باشيد كه از تماس هر گونه فرآورده شيميايي تأثير گذار بر مواد پلي اتيلن مانند هيدوركربن‌ها و غيره بايد پرهيز شود.

4- بطور كلي بسياري از توليد كنندگان قبل از حمل لوله‌هاي پلي اتيلني آنها را در فضاي باز كارخانه انبار مي‌كنند. زمان در معرض قرار گرفتن لوله‌ها در برابر نور و حرارت را ميتوان با استفاده از تاريخ توليد لوله و ترتيب زمان توليد شدن آنها كنترل و به حداقل ميزان رسانيد. بدين صورت كه لوله‌هايي را كه از لحاظ زماني جلوتر توليد شده‌اند زودتر نصب نمائيم.

لوله هاي پلي اتيلني كه بيش از مدت زمان توصيه شده در فضاي باز انبار شده باشند فقط در صورتي ميتوانند مورد استفاده قرار بگيرند كه حتماً قبل از نصب مطابق با مشخصات فني ارائه شده آزمايش شده باشند. توصيه مي‌شود كه همان اصل اولويت زماني در استفاده از لوله‌ها، در مورد اتصالات نيز رعايت شود.

5- انباشته كردن لوله‌ها

1-5- انباشته كردن لوله‌هاي شاخه‌اي:

- پايه‌هاي كه زير لوله هاي پلي اتيلني گذاشته مي‌شوند بايستي «چوبي» يا از «هر جنس ديگري منتها با پوش نمدي» باشند.

- پايه‌ها بايد هر يك حداقل به عرض 10 سانتيمتر و به فاصلة مساوي و حداكثر يك متر از يكديگر قرار داده شوند.

- دو سطر لولة شاخه‌اي بيرون آمده از آخرين پايه‌ها نبايستي بيشتر از 10 سانتيمتر شود.

- اندازه دقيق ارتفاع انباشتن لوله‌هاي مستقيم پلي اتيلني بستگي به عوامل زيادي دارد.

- اندازه دقيق ارتفاع انباشتن لوله‌هاي مستقيم پلي اتيلني بستگي به عوامل زيادي دارد.

از جمله: مادة‌اوليه، سايز لوله، ضخامت لوله و درجه حرارت محيط خارجي كه لوله در آنجا نگهداري مي‌شود. هيچگاه نبايد فشار ناشي از وزن لوله‌ها باعث تغيير شكل آنها بشود . بايستي حتماً توصيه‌هاي انباشته كردن لوله‌ها كه از طرف شركت سازنده ارائه مي‌شود اجراء‌گردد.

- در صورتيكه هيچگونه توصية مشخصي از طرف شركتهاي سازنده نسبت به حداكثر ارتفاع رويهم چيني لوله وجود نداشت، حداكثر ارتفاع مزبور يك متر است.

- در شرايطي كه بمنظور استفاده حداكثر از فضا. لوله‌هاي پلي اتيلن در داخل چهارچوبهاي محافظ (طبق شل ذيل) نگهداري شوند لازم است در طبقه كه لوله‌هاي PE مستقيماً رويهم قرار مي‌گيرند ارتفاع يك متر رعايت شود.

 

 

-
لازم است در پوشش لوله هاي پلي اتيلن تا زمان مصرف در محل خود باقي بماند.

 

2-5- انباشته كردن لوله‌هاي حلقه‌اي و استوانه‌اي:

لوله‌هاي پلي اتيلني ميتوانند هم بصورت كلاف، حلقه اي و يا استوانه‌اي بسته‌بندي شوند.

- بطور كلي لوله‌هاي حلقه‌اي (كلافي) بايستي از طرف مسطح آن روي تخته‌هاي چوبي با سطح صاف و عاري از اشياء نوك تيز نگهداري شوند.

- اندازة دقيق ارتفاع انباشتن لوله‌هاي حلقوي پلي اتيلني بستگي به عوامل زيادي دارد.

از جمله: مادة اوليه، سايز لوله، ضخامت لوله و درجه حرارت محيط خارجي كه لوله در آنجا نگهداري مي‌شود. هيچگاه نبايد فشار ناشي از وزن لوله‌ها باعث تغيير شكل آنها بشود. بايستي حتماً توصيه‌ي انباشته كردن لوله‌ها از طرف شركت سازنده ارائه ميشود، اجراء گردد. در صورتيكه هيچگونه توصية مشخص از طرف شركهاي شانزده نسبت به حداكثر ارتفاع رويهم چنين لوله وجود نداشته ، حداكثر ارتفاع مزبور يك متر است.

- بايد دقت شود كه از روي هم چيني كلافها بصورت نامنظم. اجتناب شود و از تمركز فشار و تماسهاي موضعي در حين چيدن كلافها پرهيز شود.

- بايد در وسط لوله ها توسط در پوشهاي مربوطه ، قبل از مصرف و حتي ، پس از مصرف بخشي از لوله همواره پوشيده باشد.

- در صورتيكه قرار است لوله‌ها و اتصالات در فضاي بازنگهداري شود بايد در مورد حداكثر زمان مجاز انبار كردن و ماگزيمم حد مجاز دماي محيط، با سازنده يا منابع معتبر و رسمي مشاوره نمود. پوشاندن لوله‌هاي پلي اتيلن جهت محافظت نمودن آنها در برابر اشعه ماوراء بنفش نور خورشيد ممكن است در بعضي مواقع موجب ازدياد دما شده كه نهايتاً باعث صدمه به عمليات اجرائي لوله مي‌شود. بنابراين در صورت استفاده از پوشش بمنظور محافظت اقلام PE در مقابل نور خورشيد بايستي بگونه‌اي عمل كنيم كه ازدياد دما مشكل جديدي ايجاد نكند. در صورت انبار كردن لوله در فضاي باز بايد جمع مدت زمان مجاز انبارداري با توجه به تاريخ توليد لوله كه از طرف توليد كننده درج شده است تعيين شود. با استفاده از اين تاريخ،‌ توليد كننده مدت زمان مجاز دريافت نور يا حرارت در طي انبار كردن را مشخص نموده است.

توصيه شده است كه لوله و اتصالات پلي اتيلني نبايد بيش از سال در فضاي باز انبار شود.

- حداقل قطر در لوله هاي كلاف حلقوي و استوانه‌اي در سايزهاي مختلف (20) بربر قطر لوله (20 D) مي‌باشد.

6- نگهداري اتصالات و شيرآلات

- اتصالات پلي اتيليني ميبايستي تا زمان استفاده در كارتن مربوطه و كيسه‌هاي پلاستيكي اوليه، در انبار نگهداري شود.

- درپوش شيرهاي پلي اتيلن تا زمان مصرف بايستي در جاي خود باقي بماند.

- اتصالات پلي اتيلين در كارتن‌هاي مربوطه ترجيحاً در قفسه‌ها چيده و نگهداري شود.

در صورت چيده شدن روي زمين بايستي ارتفاعه جعبه‌ها تا حدي باشند كه به هيچ وجه به اتصالات زيرين آسيبي وارد نشود.

جابجايي اجناس پلي اتيلين

- بايد از انداختن و كشيدن لوله بر روي زمين اجتناب ورزيد. اگر از ابزار و تجهيزات جهت جابجايي استفاده نميشود بايد از روشهايي كه باعث صدمه و يا آسيب رساندن به لوله و يا اتصالات نميشود استفاده نمود.

- در هواي سرد به علت انعطاف پذيري لوله‌ها، جابجايي آنها نيازمند دقت و مراقبت بيشتري است.

- جابجايي لوله هاي مستقيم پلي اتيلني در صورتي كه بسته‌بندي اوليه داشته باشد لزوماً با همان بسته بندي انجام شود و در صورتيكه بحالت شاخه‌هاي مجزا باشد بمنظور به حداقل رسانيدن صدمات وارده با احتياط كامل جابجا شود.

- با در نظر گرفتن وزن كلاف‌ها بايد جابجايي آنها بوسيله تجهيزات ماشيني صورت بگيرد.

توصيه مي‌شود كه از تريلي‌هاي مخصوص استفاده شود كه اين جابجايي را ساده‌تر و ايمن‌تر انجام مي‌دهد.

قبل از نصب لوله‌هاي پلي اتيلني در داخل كانال و يا در كنار كانال اطمينان حاصل كنيد كه كلاف استوانه‌اي در جاي صحيح قرار داده شده باشد و در هنگام باز كردن لوله،‌ محور چرخ استوانه ثابت باشد.

در خلال باز كردن لولة حلقوي توجه ويژه‌اي بايستي اعمال گردد تا در اثر باز شدن ناگهاني لوله (بعلت حالت فنري صدمه‌اي به اپراتور وارد نگردد بديهي است در دماهاي پائين اين موضوع داراي حساسيت بيشتري است .

هنگام باز كردن لوله به سرعت چرخش محور توجه داشته باشيد تا لولة‌ پلي اتيلن صدمه نبيند.

اگر لولة‌ پلي اتيلن قبلاً باز شده باشد و بخواهيم لوله را برش بزنيم و محل برش نزديك محل خم لوله باشد به ويژه اينكه درجه حرارت محيط نيز پائين باشد در اينصورت مراقبت ويژه‌تاي جهت اين امر لازم است.

حمل و نقل

در هنگام حمل لوله‌هاي شاخه‌اي پلي اتيلني بايد از وسايل نقلية‌ باربري كه سطح صاف و داري ديواره اطراف باشند، استفاده نمود. كف و ديوارة‌كاميون بايد عاري از هر گونه ميخ و يا برآمدي باشد لوله‌هاي پلي اتيلني بايد بطور يكنواخت و در طول خود بر روي كف كاميون خوابانيده شوند.

- در زمان حمل و نقل، لوله‌هاي پلي ايتليني به گونه‌اي بسته شوند كه حركت بين لوله و نگاهدارنده‌هاي لوله بله حداقل مقدار برسد. لازم به ذكر است استفاده از (تكنيكهاي) روشهاي جابجائي ضعيف باعث آسيبهائي از قبيل ايجاد شيار، خراشيدگي، بريدگي يا سوراخ شدن مي‌شود.

- حداكثر مقدار بيرون ماندن لوله هاي پلي اتيلني شاخه‌ايي از انتهاي كاميون 90 سانتي‌متر بوده و در اين حلت بايستي در مورد صدمات ناشي از لبة تيز انتهاي كاميون به لوله، تمهيدات لازم بعمل آيد.

- در جابجايي لوله هاي مستقيم و منفرد لازم است توجه شود كه لوله در سه يا چهار نقطه تكيه‌گاه داشته باشد.

- قرار دادن لوله‌هاي شاخه‌ايي با سايزهاي مختلف در كاميون در كنار و داخل هم مجاز نميباشد.

- قرار دادن اشياء و اجناس ديگر بر روي لوله‌ها و اتصالات در حين حمل و نقل مجاز نميباشد.

- لوله‌هاي حلقه شده با قطر خارجي كمتر يا مساوي 63 ميليمتر را ميتوان روي بستر مناسب قرارداد. لوله‌هاي حلقه‌اي بايستي روي بستر پوشالي با بستر پوشالي با بستر مناسب ديگر بطور محكم بسته شوند كه اين بسترها نيز بنوبه خود از قبل به كاميون ثابت و محكم وصل شده‌اند. لوله‌هاي با قطر خارجي بزرگتر از 3 ميليمتر بايد بصورت جداگانه قرار داده شوند.

- بايستي در خلال بارگيري و حمل و نقل،‌ امكانات ويژه‌اي جهت مهار كردن هر كلاف حلقه اي وجود داشته باشد.

- كلاف استوانه‌اي ميبايست بطور بسيار محكمي به وسيلة‌ نقليه بسته شود. ارتفاع بالاترين قسمت كلاف استوانه‌اي در زماني كه روي كف كاميون قرار ميگيرد ميبايست در مقايسه با ارتفاع پلها، تونلها و يا ساير موانعي كه ممكن است طي مسير در بالا سر كاميون قرار گيرد، در نظر گرفته شود. ضمناً وسيلة نقليه با توجه به عرض مسير جاده بايد مورد توجه قرار داشته باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

بازرسي و كيفيت جوشكاري

 

 

بازرسي و كيفيت جوشكاري

مقدمه

نظر به حساسيت اقلام و اجناس پلي اتيلن در مقابل ضربات مكانيكي و ظرافت انجام عمليات جوشكاري، ضروري كنترل و رعايت نكات ايمني در مراحل قبل از جوشكاري،‌‍ حين عمل و پس از آن از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.

لذا ضمن توضيح در مورد روش جوشكاري الكتروفيوژن، ابتدا توضيحي در مور ابزار و تجهيزات مورد نياز جوشكاري ارائه مي‌شود سپس بازرسيهاي عيني قبل از جوشكاري تشريح مي‌گردد.

الف- ابزار و تجهيزات مورد نياز:

1- دستگاه جوش الكتروفيوژن WELDING UNIT))

2- تراشنده (SCRAPER)

3- گيره‌هاي مخصوص (كلمپس- CLAMPS )

4- لوله‌بر

5- ژنراتور برق با مشخصات مورد نياز دستگاه جوش از نظر توان و ولتاژ خروجي (در صورت نياز)

6- پارچة تميز از جنس طبيعي (ترجيحاً پنبه‌اي)

7- حلالهاي تميز كننده مجاز نظير،‌‌ متيلن كلرايد، استن، اتانل (يا الكل سفيد)، ستيل كلروفرو، ايزويروپانل

 

 

8- مدور كننده مجدد لوله (RETOUNDING CLAMP)

9- چادر محافظ (در صورت نامساعد بودن وضعي جوي)

10- عمق سنج (DEPTH GAUGE)

11- ترانس محافظ دستگاه جوش جهت تثبيت و كنترل ولتاژ ورودي به دستگاه جوش (در صورت نياز)

12- ماژيك مخصوص

13- دماسنج جهت كنترل دماي محيط كار و تنظيم زمان جوشكاري (در صورت نياز)

14- زمان سنج جهت كنترل مدت زمان جوشكاري و مدت زمان سرد شدن (در صورت نياز )

15- گونيا (در صورت نياز)

ب- بازرسيهاي عيني قبل از انجام جوشكاري

قبل از انجام جوشكاري لازم است كنترلهاي ذيل جهت اطمينان از سلام لوله و اتصالات انجام شود:

1- كنترل دستگاه جوش، ابزار، لوله و اتصالات از لحاظ سازگاري:

- از وجود و صحت كليه‌ وسايل مورد نياز جوشكاري اطمينان حاصل گردد.

- اتصالات و لوله با دستگاه جوشكاري از نظر مشخصات جوشكاري نظير ولتاژ، جريان و . . . سازگاري داشته باشند.

- جوشكاري لوله و اتصال با دو نوع جنس مختلف رايج ( مثلاً PE 80 و PE 100) به روز الكتروفيوژن بلامانع است.

2- دو پهني در قسمتي از لوله كه مورد جوشكاري واقع مي‌شود نبايستي بيش از 5/1% قطر خارجي باشد.

3- عمق هر گونه خراش،‌ شكاف، بريدگي و شيار روي سطح لوله از 10% ضخامت لوله نبايستي بيشتر باشد.

4- حداكثر عمق تورفتگي نبايد بيشتر از 50% ضخامت لوله بوده و سطح آن مي‌بايست عاري از لبه‌هاي تيز باشد. در هر حال هر گونه فرورفتگي كه منجر به تغيير ضخامت لوله با اتصال گردد غيرقابل قبول مي‌باشد.

5- اتصالات بايستي تا قبل از استفاده بمنظور دور بودن از اثرات مخرب اشعة ماوراء بنفش، داخل كارتن نگهداري شود و بخاطر اينكه از هر گونه آلودگي ، گر و غبار و اثر انگشتان دست نيز محفوظ باشد لازم است در كيسة پلاستيكي در بسته باقي بماند تأكيد مي‌شود تنها قبل از بكار گيري اتصال از كارتن و كيسة پلاستيكي خارج گردد.

6- در شرايط جوي نامناسب مثل هواي طوفاني ، باراني،‌ برفي و گرد و غبار زياد لزوماً از چادر محافظ مناسب استفاده شود.

7- ژنراتور به اندازة كافي سوخت داشته باشد.

ج- روش جوشكاري

در اين نوع جوشكاري از اتصالات الكتريكي كه داراي سيمهاي نازكي در قسمت داخلي بدنه كه بطور حلقوي در چند رديف تعبيه شده استفاده مي‌شود و مراحل انجام آن بشرح ذيل مي‌باشد:

1- گونيا نمودن سر لوله:

براي برش سر لوله بهتر است از وسايل برش نظير لوله بر ( در انواع مختلف) استفاده شود بطوريكه قسمت برش خورده كاملاً گونيا باشد. در صورتيكه وسايل برش مناسب در دسترس نباشد استفاده از اره معمولي بشرط اينكه داراي دندانه‌اي ريز و ظريف باشد، بلامانع است. لازم بذكر است در صورت استفاده از اره، گونيا بردن برش بايستي رعايت شود.

2- تراشيدن محل جوشكاري در روي لوله:

لازم است قبل از تراشيدن به منظور اجتناب از كند شدن تيغة وسيله تراش، محل مورد نظر را از خاك، گرد و غبار بوسيلة پارچة تميز و خشك پاك نمود.

- حداكثر ميزان تراش سطح لوله از 2/0 ميلي متر نبايد تجاوز نمايد.

- در صورتيكه محل تراش سر لوله باشد و عمل تراشيدن بوسيلة دستي صورت گرفته باشد،‌ لازم است در پايان مرحلة تراش لبة بيروني لوله را بوسيله تراشنده پخ زد تا تراشه‌هاي باقي مانده، برطرف شود.

3- تميز كردن سطوح جوش ( اتصال و روي لوله‌)‌ از هر گونه آلودگي بوسيلة پارچه‌هاي تميز از جنس طبيعي و آغشته به حلالهاي مجاز

4- كنترل و علامت زدن ميزاني از لوله كه بايستي داخل اتصال قرار گريد.

5- ارجاء مورد جوشكاري بايد بصورت تميز و خشك بهم متصل شوند.

6- بمنظور تثبيت و رعايت همترازي اكيداً لازم است اجزاء مورد جوشكاري قبل از شروع جوشكاري در گيره‌ها مخصوص قرار گيرد. [1]

7- كنترل ميزان فرورفتگي لوله در اتصال.

8- عمل جوشكاري بايستي مطابق دستورالعمل دستگاه جوشكاري انجام گردد.

9- بمنظور اطمينان از تثبيت اجزاء جوش تا پايان زمان سرد شدن (Cooling time) لازم است خاتمة‌ زمان سرد شدن در كنار اتصال (روي لوله) درج گردد.

10- قرار دادن لوله و اتصال مورد جوشكاري در داخل گيره‌هاي مخصوص و كنترل ميزان داخل شدن لوله در اتصال الكتروفيوژن.

11- اتصال بنحوي روي لوله گذاشته شود كه ترمينالهاي آن قابل دسترسي باشد.

12- انجام عمل جوشكاري مطابق دستورالعمل كارخانه سازنده در خصوص دستگاه جوشكاري و اتصالات كه شامل تنظيم زمان جوشكاري ( با توجه به مقادير قيد شده روي اتصالات الكتروفيوژن)[2].

11- اتصال بنحوي روي لوله گذاشته شود كه ترمينالهاي آن قابل دسترسي باشد.

12- انجام عمل جوشكاري مطابق دستورالعمل كارخانه سازنده در خصوص دستگاه جوشكاري و اتصالات كه شامل تنظيم زمان جوشكاري ( با توجه به مقادير قيد شده روي اتصالات الكتروفيوژن)[3] و متصل نمودن سيمهاي دو سرپوشن به دو سرمثبت و منفي دستگاه جوش و شمردن دكمه شروع كار دستگاه جوش .

13- ثبت زمان ختم جوشكاري روي اتصال الكتروفيوژن ( اين مورد به جهت لزوم كنترل مدت زمان سرد شدن اتصال پس از ختم جوشكاري مطابق دستورالعمل سازنده اتصال و حداقل 20 دقيقه، ضروري مي‌باشد).

14- اتصال جوش داده شده نبايستي تا پايان زمان سرد شدن جوش تحت هيچگونه تنشي قرار گيرد لذا رعايت زمان سرد شدن (COOLING TIME) پس از ختم جوشكاري و وارد نشدن هيچگونه ضربه اي به اتصال و لوله جوشكاري شده و باقي ماندن اجزاء جوش در داخل گيره‌ها تا پايان زمان سرد شدن ضروري مي‌باشد.

15- نكات ذيل در حين عمل جوشكاري ميبايست كنترل و رعايت گردد:

- عدم ايجاد هر گونه تنش و جابجايي موضع اتصال

- كنترل اينكه مواد مذاب پس از ختم زمان جوشكاري از WELD INDICATOR بيرون زده باشد (‌به ميزان كافي) اين مورد بيانگر اطمينان از تمام صحيح عمل جوشكاري مي‌باشد.

- مواد مذاب از كناره هاي اتصال برون نزده باشد.

- كنترل مدت زمان جوشكاري:

مدت زمان جوشكاري بر روي كليه اتصالات بصورت حك شده با BAR CODE وجود دارد لذا لازم است زمان دقيق جوشكاري رعايت گردد تا موضع اتصال در صورت عدم كاركرد صحيح زمان سنج دستگاه جوشكاري تحت حرارت دهي بيشتر از زمان تعيين شده واقع نگردد.

16- شرايط جوي مناسب جهت جوشكاري:

اصولاً عمليات جوشكاري بايستي طبق دستورالعمل سازنده دستگاه جوش و اتصال در محدوده دمايي مشخص شده صورت پذيرد با اينحال جوشكاري در دماي محيط كمتر از و همچنين در هواي برقي، باراني، باد و گردو غبار بدون استفاده از چادر محافظ مجاز نخواهد بود.

17- جوشكاري لوله و اتصالات الكتروفيوژن ميبايست توسط جوشكار ماهر كه داراي صلاحيت فني و مورد تائيد شركت ملي گازي باشد انجام پذيرد.

18- انجام آزمايشات مخرب بر روي اتصالات و لوله هاي جوشكاري شده شبكه هاي جدي PE و تعميرات اساسي ميبايست مطابق مشخصات فني شبكه گذاري لوله‌هاي PE صورت پذيرد.

جوشكاري اتصال برق گذاري زيني (ELECTRO SADDLE FUSION):

آن نوع جوشكاري عموماً جهت انشعاب گيري از شبكه ها، روي لوله‌هاي PE با استفاده از اتصال ياد شده صورت ميگرد.

از سه راهي‌هاي زيني كه داراي سيمهاي نازكي در داخل بدنه مي‌باشند جهت اينگونه جوشكاري استفاده مي‌شود و مراحل انجام جوشكاري بشرح ذيل است:

1- تميز كردن محل قرار گرفتن سدل (SADDLE) بر روي لوله با استفاده از دستمال خشك از جنس طبيعي.

2- سطحي از لوله كه سدل (اتصال زيني ) روي آن قرار ميگيرد بايستي به كمك ابزار تراش كاملاً تراشيده (بوسيله SCRAPER ) و حداكثر عمق تراش از 2/0 ميلي متر بايستي تجاوز نمايد.

3- به كمك يك دستمال تميز و حلالهاي مناسب سطح تراشيدن شده لوله و سطح داخل اتصال زيني در موضع جوشكاري ميبايست تميز شود.

4- مطابق دستورالعمل نصب، اتصال زيني (سدل) در محل مورد نظر روي لوله قرار گرفته و توسعه گيره‌ها و وسايل مخصوص روي لوله ميبايست ثابت گردد.

5- عمل جوشكاري ميبايست مطابق دستورالعمل سازنده اتصال انجام گيرد.

6- ثبت زمان ختم جوشكاري در محل جوش ( روي سدل) جهت كنترل زمان سرد شدن پس از اتمام جوشكاري.

7- رعايت زمان سرد شدن (COOLING TIME) پس از ختم جوشكاري و باقي ماندن در گيره مخصوص.

نكات مهم در حين و بعد از عمل جوشكاري كه بايستي رعايت و كنترل گردند:

1- در حين و پس از انجام جوشكاري و در خلاف مدت زمان سرد شدن (COOLING TIME) نبايستي هيچگونه كج شدگي و اريب بودن در اتصال زيني مشاهده شود. جابجائي و يا باز كردن گيره هاي مخصوص اتصال نبايستي تحت هيچ شرايطي در فاصله زماني ياد شده صورت پذيرد.

2- چنانچه پس از انجام عمليات جوشكاري سوراخ كردن لوله اصلي مد نظر باشد بايستي تا پايان زمان سرد شدن جوش صبر كرد. ضمناً انجام آزمايش نشتي قبل از سوراخ كردن لوله اصلي ضروري است.

تذكر: در صورتيكه فقط قصد آزاد كردن گيره به منظور جوش بعدي باشد و هيچگونه تنش و نيرويي به اجزاء جوش وارد نشود حداقل لازم است مدت زمان سرد شدن قيد شده روي اتصال را رعايت نموده و در صورتيكه راه بر باز كردن گيره، قرار باشد جابجائي ،‌‍ حمل و نقل و تنشهايي از قبيل تنشهاي طول، پيچشي. خمشي و . . . بر آن اعمال شود لازم است حداقل زمان سرد شدن 20 دقيقه مد نظر قرار گيرد.

چنانچه قرار باشد آزمايش نشتي يا انشعاب گيري گرم (HOT TAP) صورت پذيرد. حداقل زمان سرد شدن 2- ساعت ميبايستي منظور شود.

3- مواد مذاب از WELD INDICATOR به ميزان كافي بيرون زده باشد.

4- مواد ماب از كنار سدل بيرون نزده باشد.

5- هيچگونه تنشي در حين عمل جوشكاري نبايستي به اتصال داده شود.

 

 

 

 

 

 

طريقة تعمير و جمع‌آوري

علمك هاي پلي اتيلن

 

 

طريقة تعمير و جمع‌آوري علمك هاي پلي اتيلن

هر گاه بر اثر صدمات مكانيكي ناشي از حفاريهاي بي‌ رويه و بدون هماهنگي و يا به هر دليل ديگر انشعابات پلي اتيلني صدمه بيني و دچار نشست گاز شوند در اينصورت بلافاصله بايستي نيست به قطع جريان گاز اقدام نموده قسمت صدمه ديده را مطابق ضوابط ترميم كرد كه ذيلاً روشهاي مربوطه توضيح داده شده است.

الف: جمع‌آوري علمك :

هر گاه لازم باشد تا علمكي را جمع‌آوري كنيم ابتدا از محل «تي سرويس» مربوطه مسير جريان‌ گاز را مسدود نموده سپس لولة منشعب از تي سرويس را به فاصلة 10 سانتيمتر از نافي تي سرويس بوسيله‌اره با لوله بر برش مي‌زنيم بديهي است قبل از برش و با توجه به بسته بودن مسير جريان گاز، گاز موجود در علمك از محل شير قبل از رگولاتور تخليه خواهد شد.

سپس با احتياط نسبت به حفاري مسير انشعاب اقدام نموده نسبت به جمع‌آوري لوله فاقد گاز علمك قدام خواهد شد بديهي است كه از كشيدن لوله از داخل زمين و يا از داخل غلافي بايد پرهيز نمود.

در خاتمه بمنظور حصول اطمينان از عدم نشتي احتمالي گاز از محل نقطة خروجي تي سرويس با استفاده از يك كاپلر و يك عدد كپ با روش الكتروفيوژن نقطة مذكور را مسدود نموده سپس با كف صابون عدم نشتي آن كنترل مي‌گردد. پس از حصول اطمينان از عدم نشست در اطراف تي سرويس خاك نرم ريخته شده در فاصلة 30 سانتيمتر از روي لوله و 50 سانتيمتر از «كف تمام شده» نوار زرد اخطار به طول دو متر كشيده شده بطوريكه تي سرويس در وسط اين نوار قرار خواهد داشت.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اين مهم بدين منظور انجام مي‌گيرد كه در صورت حفاري بدون هماهنگي قبلي، زائدة‌ باقيمانده ناشي از جمع‌آوري علمك (تي سرويس بلااستفاده ) در معرض ضربه و صدمه قرار نگيرد.

نكته: در مواردي كه از يك تي سرويس براي چند مصرف كننده استفاده ميشود، در اين صورت براي جمع‌‌آوري يكي از علمك ها به يكي از و روش زير عمل ميكنيم:

1- الف) وقتي كه SQUEEZER) ) در دسترس نباشد:

در اين حالت ابتدا محل تي سرويس مربوطه را حفاري كرده جريان گاز را از محل تي سرويس قطع و گاز موجود در خط انشعاب را از محل علمك تخليه ميكنيم سپس از نزديكترين قسمت به نقطة انشعاب لوله را برش داده (حداكثر به طول 10 سانتيمتر در امتداد انشعاب مورد نظر لوله باقي بماند. با استفاده از يك كاپلر و يك عدد CAP نسبت به مسدود كردن دائمي مسير انشعاب اقدام مي‌شود. پس از اين كار دوباره جريان گاز را ا محل تي سرويس برقرار نموده نقطة حفاري شده را مطابق روش استاندارد دفن ميكنيم.

2- الف) وقتي كه (SQUEEZER) در دسترس باشد:

در اين صورت بلافاصله پس از نقطة و به فاصلة نصب يك SQUEEZER جريان گاز قطع شده سپس گاز موجود در علمك از محل شير قبل از رگولاتور تخليه مي‌گردد بقية‌ مراحل كار مطابق « 1- الف» اقدام خواهد شد.

توجه: در هر يك از بنهاي « 1- الف» و «2- الف» قبل از دفن محل قطع انشعاب جريان گاز را برقرار نموده محلهاي جوشكاري شده را با كف صابون كنترل ميكنيم سپس كف صابون روي لوله را با آب شستشو داده و بعد دفن مي‌نمائيم.

ب: ترميم و اصلاح نقاط آسيب ديدة علمك:

اتفاقاتي كه منجر به نشتي و يا فوران گاز مي‌گردد عموماً ناشي از صدمات مكانيكي و يا ايجاد گرما و حرارت زياد در نزديكي علمك است در اين صورت با توجه به عدم دسترسي به لولة انشعاب بلافاصله بايستي نسبت به قطع جريان گاز از اولين شير در دسترس قبل از انشعاب اقدام نمود.

توجه بديهي است اقدامات لازم بمنظور جلوگيري از آتش سوزي و انفجار در حوالي محل علمك صدمه ديده بايستي بعمل آيد. اين اقدامات شامل جلوگيري از تردد افراد/ اتوموبيلها، آمادگي ساكنين محل و . . . مي‌باشد.

پس از قطع جريان گاز و به منظور استفاده سير مشتركيني كه علمك آنها منشع باز خط مربوطه ميباشد، محل تي سرويس علمك صدمه ديده را حفاري نموده و با استفاده از آچار مربوطه مسير جريان گاز را مسدود ميكنيم سپس شير اصلي را باز كرده و مطابق روش استاندارد نسبت به راه‌اندازي و تزريق گاز خط و انشعابات سالم اقدام نموده و سپس مطابق دستورالعمل ذيل نسبت به تعمير و مرمت علمك صدمه ديده اقدام مي‌كنيم.

1- محل صدمه ديده را در انشعاب مربوطه شناسايي ميكنيم.

2- محل شناسايي شده با را احتياط حفاري نموده و تا جائي كه خرابي لوله ديده مي‌شود و يا احتمال خرابي و عيب در آن وجود دارد حفاري صورت مي‌پذيرد. عرض كانال بايستي به اندازه باشد كه يك نفر جوشكار براحتي بتواند عمل جوشكاري داخل كانال را از انجام دهد. حفاري كانال به ميزان 30 سانتيمتر از دو طرف محلي كه بايد بريده شود ادامه مي‌يابد ضمناً زير لولة صدمه ديده به اندازة حداقل 15 سانتيمتر خالي شود (مطابق شكل ذيل)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3- قسمت صدمه ديده لوله را برش زده و از مسير خط انشعاب جدا ميكنيم.

4- لوله اي هم اندازه و هم قطر با لولة بريده شده را با استفاده از دو عدم كاپلر و با روش الكتروفيوژن جايگزين لولة معيوب مي‌نمائيم. موارد ذيل را در اين بخش مراعات مي‌كنيم:

1-4- لولة جايگزين را از نظر SDR و نوع پلي اتيلن كنترل ميكنيم.

2-4- قبل از استفاده از لولة جديد وضعيت لوله را از نظر خراشيدگي، فرورفتگي، دو پهني و كنترل صحت انبارداري مورد بررسي قرار ميدهيم (در اين خصوص به دستورالعمل شماره 2 بخش انبارداري اجناس پلي اتيلن» مراجعه كنيد)

3-4- براي اتصال يك طرف لوله جايگزين به خط اصلي مطابق روش شبكه گذاري عمل ميكنيم ولي براي جوشكاري سرد ديگر لوله به روش ذيل عمل مي‌شود:

1-3-4- ميزان فرورفتگي لازم كاپلر در لوله قديم و جديد را كنترل و علامت گذاري ميكنيم.

2-3-4- END STOP كاپلر ا با وسيلة مناسب مي‌بريم.

با توجه به ضرورت قرار دادن كاپلر روي لوله لازم است به اندازة دو برابر طول كاپلر لولة قديم يا جديد را (بسته به قرار گرفتن كاپلر) با استفاده از پارچة جنس طبيعي و آغشته به حلال تميز كننده كاملاً تميز نموده تا بدين ترتيب سطح داخلي كاپلر آلوده نشود.

4-3-4- كاپلر را روي لولة تميز شده لغزانيده بطوريكه سرد ديگر لوله ا كاپلر خارج شده و علامت گذارده شده در بند (1-3-4) كاملاً مشخص و هويدا گردد.

5-3-4- بر اساس روش جوشكاري الكتروفيوژن و به ترتيب روش مذكور، نسبت به نصب كاپلر اقدام مي‌نمائيم. (مطابق دستوالعمل شمارة 3)

5- با نصب يك SQUEEZER با فاصلة‌30 سانتيمتري از تي سرويس و يا هواي با فشار PSIG 90 و بمدت 2 ساعت، علمك را آزمايش مقاومت و نشتي ميكنيم. بديهي است سرجوشهاي جديد را با كف صابون آزمايش نموده و سپس بوسيلة آب، كف صابونها را شستشو ميدهيم

6- با باز كردن SQUEEZER از محل تي سرويس علمك مربوطه را گاز دار مي‌كنيم.

7- مطابق ضوابط نسبت به دفن لوله اقدام مي‌‌كنيم.

نكته 1: هر گاه قسمت صدمه ديده در داخل غلافي باشد ترميم لوله بر اساس بندهاي فوق الذكر صورت پذيرفته و قرار دادن غلافي بصورت اوليه مشروط بر اينكه صدمه نديده باشد الزامي است.

نكته 2: هر گاه محل صدمه ديده در خم لوله واقع شده باشد بخشي از لوله كه در محل خم و دفع مي‌شود بايستي كاملاً تعويض شده و خارج شدن از حالت كماني لوله محرز گردد. رعايت اين نكته در واقع به لحاظ غيرمجاز بودن نصب كاپلر و يا ساير اتصالات در بخشي از لوله، كه خم گرديده است، مي‌باشد.

 

 

 

 

[1] - در صورتي كه موضوع جوشكاري در لوله دچار دو پهني غير مجاز باشد ضروري است با استفاده از گيره‌هاي مدور كنده (Rerounding clamp) دو پهني مزبور اصلاح گردد محل مناسب گيرة مدور كننده حداكثر در فاصلة 20 ميلي متري انتهاي اتصال است.

[2] - براي بعضي از اتصالات خريداري شده از سازندگان خارجي زمان جوشكاري روي اتصال قيد نشده ولي طي جدولي زمانهاي جوشكاري با توجه به دماي محيط قيد گرديده‌اند.

[3] - براي بعضي از اتصالات خريداري شده از سازندگان خارجي زمان جوشكاري روي اتصال قيد نشده ولي طي جدول زمانهاي جوشكاري با توجه به دماي محيط قيد گرديده‌اند.