مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

موضوع :

نحوه ساخت پی و اسکلت بتنی تا پایان سقف اول

 

فهرست مطالب

مقدمه. 3

اجرای شبکه پی... 5

 بتن ریزی پی.. .. 16

 اجرای سقف...... 19

 اجرای پله.. . 32

 پیوست.... . 34

 

 

مقدمه

 

پیشرفت سریع جوامع ونیازهای روز افزون آنها به انجام طرح های مختلف عمرانی از یك طرف و رشد و توسعه علوم مختلف از طرف دیگر، ایجاب می­نماید تا با یك برنامه ریزی صحیح و همه جانبه و نیز استفاده بهینه از ابزار و امكانات موجود در جامعه ، گامی بلند در جهت ترقی و تعالی جامعه برداشته شود.

به دلیل گسترده بودن حوضه فعالیت دانش آموختگان این رشته، شغل هایی که یک مهندسی عمران می تواند داشته باشد به صورتهای مختلفی طبقه­بندی می­شوند. یک مهندس عمران می­تواند در حوضه پیمانکاری، مشاوره، نظارت و یا اگر دقیق تر به موضوع بنگریم در قسمتهای ساختمان سازی، سدسازی، راه سازی، پالایشگاه و سازههای صنعتی، مدیریت ساخت، سازه­های دریایی و ... فعالیت داشته باشد.

فعالیت یک مهندس عمران در هر یک ازاین قسمت ها علاوه بر تسلط در زمینه تئوری ، نیازمند تجربیات عینی و عملی است . یکی از فرصت هایی که می تواند در انتقال این تجربیات به شخص مفید باشد ، واحد کارآموزی است . اگرچه که آشنایی و شناخت تمامی مسایل و نکات عملی مستلزم سال ها تلاش و حضور در پروژه های مختلف عمرانی است ، لیکن فرصت کوتاه کارآموزی هم می تواند شخص را در رسیدن به این هدف یاری کند .

در همین راستا نگارنده با توجه به علایق شخصی خود ، اقدام به کارآموزی در شرکت فنی و مهندسی « قدر بتن » نمود که عمده فعالیت آن پیمانکاری است . لذا دوره کارآموزی در یک سازه بتن مسلح در حال ساخت به عنوان سرپرست کارگاه سپری شد.

شروع کارآموزی مقارن پایان دیوارچینی پی و پایان آن هم زمان با اجرای ستون طبقه دوم بوده است . نوع پی ساختمان نواری دو طرفه ( شبکه ای ) و سیستم سقف آن تیرچه بلوک است .

گزارش کارآموزی پیش رو اگرچه حاوی تمامی نکات اجرا یی انجام شده نیست ، لیکن مهمترین نکات را در بر دارد.همچنین قسمت هایی از نقشه های معماری و سازه ای که در طول دوره مورد استفاده قرار گرفته است در پیوست آمده است.

در پایان مراتب قدردانی خود را نسبت به مهندس پیام بنی کریمی ریاست شرکت سازه های ماندگار گرگان که مهم ترین نقش را در طی مفید دوره کارآموزی داشته اند، ابراز کرده و برای ایشان در تمامی مراحل زندگی آرزوی موفقیت می کنم.

 

اجرای شبکه پی

قبل از انجام هر کار، سرپرست کارگاه باید ملزومات اجرای پی را فراهم کند و خواسته خود را به طور کامل برای دست اندر کاران از جمله کارفرما ، مجری پی و کارگرها توضیح دهد.برخی از مصالح و و سایل مورد احتیاج به شرح زیر است :

1- میلگرد : میلگردهای پی به دو قسمت طولی ( کمرکش ) و عرضی ( چنگال ) تقسیم می شوند . قبل از سفارش میلگردها باید تعداد دقیق میلگردهای مورد نیاز را با توجه به نقشه محاسبه کرد . برای محاسبه میلگردهای طولی ، ابتدا طول هر نوار را در تعداد میلگردهای طولی ضرب می کنیم و سپس با توجه به شماره میلگرد ، نتایج را دسته بندی و جمع می کنیم. اگر حاصل را تقسیم بر 12 کنیم (طول یک شاخه میلگرد 12 متر است ) تعداد میلگردها برای آن شماره خاص بدست می آید .

12 / [تعداد میلگرد طولی*( طول نوار پی+ 0.2)] = تعداد میلگردهای طولی برای هر نوار

 

 

برای در نظر گرفتن طول خم در ابتدا و انتهای هر نوار باید مقدار 0.2 به طول هر نوار اضافه شود . اگر طول نوار یک پی بیشتر از 12 متر باشد برای پیوستگی میلگردها در محل انقطاع ، بایستی از اور لپ (( overlap استفاده شود . طول اورلپ مطابق آیین نامه بایستی بین 40تا 50 برابر قطر میلگرد مورد استفاده باشد . برای احتساب طول اورلپ در محاسبه میلگردها باید مقدار آن را به طول هر نوار اضافه کرد .

 

نمونه ای از اورلپ در محل قطع میلگردها

 

در محاسبه میلگردهای عرضی باید ابتدا عرض نوارها را با 0.2 جمع کنیم وسپس در تعداد میلگردهای عرضی هر نواربا توجه به شماره میلگردها ضرب کنیم . آنگا هحاصل را بر 12 تقسیم کنیم تا تعداد شاخه مورد نیاز بدست آید .

12 / [ تعداد میلگردهای عرضی * ( عرض نوار پی+0.2)]= تعداد میلگردهای عرضی برای هر نوار

 

 

 

2- قیچی زمینی: قیچی زمینی ، وسیله استاندارد برای برش میلگرد است و تا جایی که می توان باید از قیچی برای بریدن میلگرد استفاده شود. قیچی بایستی با توجه به بزرگترین شماره میلگردها تهیه شود .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3- دستگاه برش هوا گاز: این وسیله از یک کپسول گاز و یک کپسول اکسیژن تشکیل شده است . سوختن هم زمان اکسیژن وگاز باعث ایجاد حرارت شدیدی می شود که فولاد را به دمای ذوب خود می رساند وبه این طریق میلگردها برش داده می شوند . این دستگاه برای برش میلگردهای با قطر بزرگ که قیچی قادر به قطع آن نباشد استفاده می شود .

 

 

آیین نامه استفاده از این وسیله را به دلیل ایجاد تنش های پسماند مجاز نمی داند اما سرعت و سهولت انجام کارباعث استفاده از این وسیله می شود.

 

4- میز کار : اصطلاحاً به میزی گفته می شود که بر روی آن میلگردها خم زده می شوند. از این میز در مراحل بعدی برای ساختن خاموت استفاده می شود .

 

 

سایر وسایل مورد نیاز عبارتند از انبر ، سیم آرماتوربندی ، ...

دغدغه اصلی سرپرست کارگاه قبل از انجام هر کاری باید ایمنی و حفظ سلامت افراد کارگاه باشد لذا تمام تدارکات مورد نیاز فراهم شود . این وسا یل در مرحله پی عبارتند از دستکش وعینک که هر دو به هنگام برش میلگردها توسط دستگاه هوا گازمورد احتیاج هستند .

اولین گام در اجرای پی برش میلگردها در طول های مورد نیاز است . بایستی برش میلگردها را طوری انجام داد که ، پرت میلگردها به حداقل مقدار برسد . اگر چه این کار باعث صرفه جویی در مخارج می شود ولی در عمل ممکن است باعث سردرگمی کارگرها شود . سرپرست کارگاه در این موقعیت باید برش میلگردها را طوری برنامه ریزی کند که هم برش میلگردها پرت کمتری داشته باشد و هم باعث سردرگمی کارگرها نشود . این کار به خصوص در پروژه های بزرگ کاملاً ضروری است .

بعد از برش میلگردها نوبت به خم زدن آنها می رسد .این کار برای میلگردهای کوچک روی میز کار انجام می شود . برای میلگردهای با طول زیاد خم زدن با توجه به شرایط کارگاه می تواند روی میز کار انجام بگیرد یا توسط آچارF روی زمین انجام شود .

گام بعدی پخش میلگردهای طولی وعرضی کف پی است . سپس میلگردها به وسیله سیم آرماتوربندی بافته می شوند و به صورت شبکه در می آیند . در بافتن میلگردها بهتر است از گره « هفت وهشت » استفاده شود اما معمولا آنها را با گره ساده می بندند . همچنین بهتر است که تمامی گره ها به هم بافته شوند ولی بستن یک در میان گره ها نیز بلامانع است . دربستن میلگردها درمحل اورلپ ها و ستون ها باید توجه ویژه داشت . در پخش میلگردهای طولی باید دقت شود که محل قطع میلگردها همه در یک طرف قرار نگیرند زیرا این کار باعث ضعیف شدن شبکه در محل اورلپ ها می شود . همچنین
باید دقت شود فاصله شبکه کف از دیوار ها و دیوار چینی ها حدود پنج سانتیمتر باشد .

 

قرار گیری یک در میان اورلپ ها

 

پس از بافتن شبکه ، میلگردهای کف که روی زمین قرار دارند باید حدود سه تا پنج سانتیمتر روی زمین قرار گیرند تا در هنگام بتن ریزی ، میلگردهای کف کاملا در پوششی بتنی قرار گیرند . برای این کار یک قسمت از شبکه به طور موضعی توسط دیلم بالا آورده و در زیر آن سنگ قرار داده می شود . استفاده از آجر به جای سنگ باعث جذب آب بتن در هنگام بتن ریزی می شود و در نتیجه منجر به پوکی بتن می شود .

پس از بافتن شبکه میلگردهای پایین ، باید شبکه میلگردهای بالا بافته شود. برای قرار دادن میلگردها در ارتفاع دلخواه از سطح زمین از خرک استفاده می شود. خرک ها در اندازه و شکل های متفاوتی از میلگرد ساخته می شوند. ارتفاع خرک از ارتفاع دیوارچینی پنج تا ده سانتیمترکمتردر نظر گرفته می شود .

 

دو نمونه از انواع خرک

 

 

بافتن شبکه بالا به این صورت انجام می پذیرد که ابتدا خرک ها را در فاصله حدود چهار متر از هم قرار می دهند و سسپس میلگردهای طولی را روی خرک ها سوار می کنند . بعد از آن میلگردهای عرضی را روی میلگردهای طولی می بافند . پس بافتن کامل میلگردها ، به علت وزن زیاد قسمت هایی از شبکه دچار انحنا می شود. برای رفع این اشکال بایستی در قسمتهای ضعیف خرک قرار داده شود تا شبکه کاملا یکدست شود . خرک هایی که در ابتدا قرار داده می شوند معمولا از میلگردهای قوی تر و خرک های بعدی از میلگردهای با قطر کمتر ساخته می شوند .

پس از اتمام تمام این مراحل مهندس باید دقت کند که تمام تقاطع میلگردها حداقل به صورت یک درمیان بسته شده باشند، فاصله میلگردها از هم مطابق نقشه باشد، در شبکه خیز وجود نداشته باشد ، فاصله بین شبکه کناره ها وکف مناسب باشد . در صورت وجود مشکل در هر کدام از این قسمت ها باید دستورات لازم داده شود .

مرحله بعد مشخص کردن جای ستون ها است . این مرحله از کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که خطا در کار حتی به میزان یک سانتیمتر غیر قابل جبران است .برای این کار از نخ کشی استفاده می شود . ابتدا آکس اولین ستون را با توجه به نقشه معماری از دیوار حریم ساختمان پیدا می کنیم . وآنرا را با نخ گره می زنیم . سپس نخ را کشیده و تا انتهای طولی پی می کشیم و آنرا به آکس ستون انتهایی که خود به وسیله مترکشی از دیوار مشخص شده است وصل می کنیم . بعد با توجه به نقشه آکس بندی ستون ها نخ کشی را برای همه نوارها انجام می دهیم . محل برخورد نخ ها دقیقا محل آکس ستون ها می باشد. برای امتحان درست بودن جای ستون ها باید از متر کردن آکس ستون ها با کناره ها و همچنین قضیه فیثا غورث استفاده کرد. استفاده از قضیه فیثاغورث برای امتحان درستی زاویه های نود درجه صورت می گیرد.بعد از معلوم کردن جای ستون ها مشخص شد که به علت دیوارچینی اشتباه ، دو ردیف از ستون ها به جای قرار گرفتن در وسط نوار، در کناره نوار پی قرار گرفته اند . این مسئله با نظر مهندس ناظر بلا
مانع تشخیص داده شد .

 

عدم قرارگیری ستون در وسط پی

 

پس از مشخص کردن آکس ستون ها ، یک خاموت طوری روی شبکه میلگردها بافته می شود که آکس ستون دقیقا در وسط خاموت قرار گیرد. بعد ریشه ستون را درداخل خاموت جاگذاری می کنیم . ریشه ستون ، میلگردی است که از کف پی شروع می شود و به اندازه اورلپ میلگرد از سطح تمام شده پی بالا می آید . برای ایجاد پیوستگی مناسب ، ابتدای ریشه که در پی قرار دارد باید حدود 15 تا 20 سانتیمتر خم بخورد. رابطه زیر طولی از میلگرد را که لازم است برای خاموت برش دهیم ، مشخص می کند .دراین رابطه مقدارa برابر عرض ستون است . همچنین مقدار 0.2 برای خم ابتدا وانتهای خاموت در نظر گرفته شده است .

0.2 + ( 6 - a) * 4 = L

 

قبل از بتن ریزی باید در محل برخورد پی با کناره ها پلاستیک گذاشت تا پس از بتن ریزی دیواره ها آب بتن را جذب نکنند و باعث پوکی آن نشوند .

 

سپس پی باید به طور کامل تمیز و هر جسمی که برای بتن مضر است از داخل پی برداشته شود . بعد باید مطمئن شویم پشت تمام دیواره ها پر است تا در هنگام بتن ریزی دیواره ها عقب نشینی نکنند .با توجه به پلان ساختمان قسمتی از آسانسور در داخل پی قرار دارد که جای خالی آن قبل ازبتن ریزی در پی مشخص شد . برای این کار ابتدا با استفاده از چند میلگرد محدوده آسانسور مشخص شد و سپس دور میلگردها دیوارچینی و پلاستیک گذاری شد.

پس از اتمام همه مراحل ذکر شده کارمیلگرد گذاری پی تمام شده تلقی می شود . تمامی این مراحل در ساختمان توسط دو کارگر فنی و یک کارگر ساده در شانزده روز انجام شد .کل میلگردهای به کا رفته در پی حدود چهار تن بوده است .

 

 

پی بعد از اتمام بافتن شبکه

 

بتن ریزی

مهمترین قسمت در اجرای پی ، بتن ریزی است . این کار به دو صورت بتن ریزی دستی و یا بتن آماده انجام می شود . بتن ریزی آماده نسبت به بتن ریزی دستی برتری دارد زیرا اطمینان از کیفیت بتن درآن بیشتر است ، زمان کمی احتیاج دارد ، بتن در آن یکپارچه است . هزینه بتن آماده به علت اینکه به عنوان یک کالا خریداری می شود ، بیش از بتن معمولی ساخته شده در کارگاه می باشد ، ولی این افزایش قیمت به خصوص در پروژه های بزرگ با صرفه یی که در سازماندهی کارگاه در بتن ریزی ، هزینه ناظر بتن و مقدار سیمان می شود ، جبران می گردد.

در بتن ریزی پی این ساختمان از بتن آماده استفاده شد . حجم کل بتن ریزی درپی حدود 90 متر مکعب و عیار مورد نیاز ، عیار 350 بوده است یعنی 350 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب . با توجه به اینکه حجم هر یک از کامیون های حمل بتن حدود 6 متر مکعب است برای بتن ریزی به 15 کامیون احتیاج بود که این کار توسط سه کامیون در پنج رفت وبرگشت انجام شد . به همین خاطر بتن ریزی باید طوری صورت می گرفت که کامیون ها معطل نشوند وبه موقع تخلیه شوند زیرا در غیر این صورت علاوه بر کاهش کیفیت بتن ، بتن پی کاملا یکپارچه نخواهد بود .در مجموع بتن ریزی ساختمان ، ساعت نه صبح شروع و چهار بعد از ظهر تمام شد .

بتن ریزی از انتهای پی شروع شد . بتن به وسیله پمپ از کامیون به انتهای کارگاه که در فاصله 20 متری قرار داشت پمپاژ شد. روند بتن ریزی به این صورت بود که در هر نوارعرضی ابتدا بتن ریزی در کناره ها وسپس در وسط انجام می شد . بعد لوله های اضافی در امتداد طولی برداشته می شد وبه همین ترتیب بتن ریزی از انتها به ابتدا انجام شد .

برای هر دو متر مکعب از پی که بتن ریزی شد باید با استفاده از دستگاه ویبراتور بتن را ویبره کرد . ویبره کردن بتن باعث می شود حفرات داخل بتن به خاطر لرزش دستگاه پر شود و به این وسیله از پوکی بتن جلوگیری می شود . باید توجه داشت اگر ویبراتور در بتن زیاد باقی بماند شیره بتن خارج می شود .

پس از رسیدن بتن به ارتفاع مورد نظر بایستی سطح بتن به وسیله ماله کاملا صاف شود . نکته قابل توجه دیگر، کنترل ریشه ستون ها در برابر پیچش پس از بتن ریزی و قبل از سخت شدن بتن است . این کار را می توان با استفاده از ریسمان کشی انجام داد .

در روزهای بعد از بتن ریزی ، باید آن را با آب کاملا مرطوب نگه داشت تا فعل وانفعالات ناشی از واکنش آب و سیمان ( هیدراتاسیون ) به خوبی انجام شود . این کار در مراحل اولیه سخت شدن بتن نه تنها بر مقاومت ، بلکه بر دوام و پایایی بتن هم می افزاید .

 

 

 

 

 

 

اجرای سقف

پس از اجرای پی نوبت به اجرای سقف می رسد . لازم به توضیح است که اجرای یک سقف ، شامل ستون ها و پله مربوط به آن نیز می باشد . در این ساختمان اجرای سقف به یک گروه کارگر به صورت پیمانکاری داده شد و مدت تحویل هر سقف 20 روز درنظر گرفته شد .نوع سقف تیرچه بلوک است.

اولین گام در اجرای سقف اجرای ستون ها است . ابتدا باید میلگردهای مربوط به ستون ها را برش داد . میلگردهای ستون بایستی با توجه به ارتفاع طبقه ، عرض تیر و اورلپ ستون طبقه بعد برش داده شود . ارتفاع سقف اول در ساختمان ها متغیر بوده و معمولا بین 2.70 تا 3 متر است، عرض تیر 40 سانتی متر و اورلپ ستون بعد حدود یک متر است . بنابراین طول میلگرد برای برش معمولا حدوداً چهار متر است . خاموت هم باید به اندازه مورد نیاز وطول مناسب بریده شوند و سپس خم بخورند . نحوه بستن خاموت ها به میلگردهای طولی ستون به این صورت است که ابتدا خاموت ها به اندازه مورد نیاز در چهار میلگرد طولی قرار داده می شوند ، بعد خاموت ها به دو میلگرد طولی بافته می شوند و در نهایت به دو میلگرد دیگر بافته می شوند . در بستن خاموت ها باید دقت که اولاً خاموت ها در فواصل مشخص شده از طرف نقشه بسته شوند ، ثانیاً گوشه ای از خاموت ها که در آن میلگرد خم شده نباید در یک راستای طولی قرار گیرند ، بلکه باید به صورت متناوب در میلگردهای طولی بافته شوند . در ادامه سایر میلگردهای طولی در داخل
ستون قرار داده می شوند و به خاموت ها بافته می شوند .

 

 

نحوه بافتن خاموت ها به ستون

 

حال ستون های آماده که بر روی زمین به صورت افقی قرار دارند را بایستی برروی ریشه ستون ها که از پی بیرون آمده ند سوار کرد قرار دادن ریشه پله در این مرحله انجام می شود . ریشه پله در واقع میلگردهای پاگرد پله هستند که در بین دو ستون قرار گرفته اند و حکم تکیه گاه را برای شبکه پله که بعداً بافته خواهند شد، بازی می کنند .

بعد از طی مراحل ذکر شده ، نوبت قالب بندی ستون ها است . قالب ها در انواع متفاوت و برای کاربردهای متفاوت ساخته می شوند . از انواع قالب ها می توان قالب چوبی و قالب پین گوه ای را نام برد . همچنین قالب ستون های متصل به دیوار با قالب ستون های وسط متفاوت است .

در این ساختمان از قالب پین گوه ای برای سقف اول استفاده شد . این قالب، نوعی قالب فلزی است که درآن هر ضلع از گوشه قالب جدا بوده و اتصال آنها به وسیله پین و گوه انجام می شود .

قرار دادن قالب ها در یک تراز توسط میلگردهایی به طول 40 سانتی متر ( عرض ستون ) که به داخل شبکه ستون بافته می شود انجام می شود . به یک سر این میلگردها در ستون اول ریسمان بسته می شود و تا میلگرد ستون انتهایی کشیده می شود . میلگرد ستون های میانی به این وسیله در یک راستا قرار می گیرند.

قبل از سوار کردن قالب به ستون باید سطوح آن کاملاً روغنکاری شود تا هنگام بتن ریزی ، بتن به سطوح قالب نچسبد . برای روغن کاری می توان از روغن سوخته ماشین استفاده کرد . برای ستون های کنار دیوار آن قسمت از ستون که در طرف دیوار است باید کاملاً با پلاستیک پوشانیده شود و درسه طرف دیگر قالب به صورت عادی بسته می شود . در ستون هایی که ریشه پله در آنها قرار دارد ، قسمتی که ریشه پله از آن بیرون آمده است با استفاده از تخته قالب بندی می شود .