مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مرکز دانلود تحقیق رايگان دانش آموزان و فروش آنلاين انواع مقالات، پروژه های دانشجويی،جزوات دانشگاهی، خلاصه کتاب، كارورزی و کارآموزی، طرح لایه باز کارت ویزیت، تراکت مشاغل و...(توجه: اگر شما نویسنده یا پدیدآورنده اثر هستید در صورت عدم رضایت از نمایش اثر خود به منظور حذف اثر از سایت به پشتیبانی پیام دهید)

نمونه سوالات کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات کارشناسی دانشگاه پیام نور (سوالات تخصصی)

نمونه سوالات دانشگاه پيام نور (سوالات عمومی)

کارآموزی و کارورزی

مقالات رشته حسابداری و اقتصاد

مقالات علوم اجتماعی و جامعه شناسی

مقالات روانشناسی و علوم تربیتی

مقالات فقهی و حقوق

مقالات تاریخ- جغرافی

مقالات دینی و مذهبی

مقالات علوم سیاسی

مقالات مدیریت و سازمان

مقالات پزشکی - مامایی- میکروبیولوژی

مقالات صنعت- معماری- کشاورزی-برق

مقالات ریاضی- فیزیک- شیمی

مقالات کامپیوتر و شبکه

مقالات ادبیات- هنر - گرافیک

اقدام پژوهی و گزارش تخصصی معلمان

پاورپوئینت و بروشورر آماده

طرح توجیهی کارآفرینی

آمار سایت

آمار بازدید

  • بازدید امروز : 1881
  • بازدید دیروز : 1603
  • بازدید کل : 13041338

مقاله 77-اهمیت و جایگاه مردم در نهج البلاغه222ص


مقاله 77-اهمیت و جایگاه مردم در نهج البلاغه222ص

مقدمه

پس از سپاس و ستایش خداوندی که حمد را بهای نعمتهایش و پناهگاه از بلایش و وسیله ای به سوی بهشتش و سبب فزونی احسانش قرار داده و درود بر فرستاده اش, پیامبر رحمت و رهبر رهبران و چراغ فروزان امت , پیامبر برگزیده از دودمان بزرگواری و عصاره مهتری و بزرگی , از گشتگاه شرف و پاکی و شاخسار بلند پربار و برگ و درود بر خاندانش که چراغ فروزان و پاسدار امت و مشعل گاه روشن دین و معیار سنگین فضل و فضیلت, درود خداوندبر همه آنان باد , درودی در برابر فضلشان و پاداش برکردارشان و شایسته پاکی فرع و اصلشان, مادامی که سپیده می درخشد و ستاره طلوع کرده غروب می کند.

 

  

آشنائی با مولف نهج البلاغه

مروری بر زندگانی سید رضی (ره )

الف : عصر طلائی تمدن اسلامی

قرن چهارم هجری را باید عصر طلائی تاریخ تمدن اسلامی نامید. عصری که با وضع جدید سیاسی, اجتماعی در زمان خلفای عباسی و قدرت یافتن جریانهای شیعی دیلمیان و آل بویه و تضارب افکار و اندیشه های سیاسی و اجتماعی , اوضاع جدیدی برای ارائه آثار و اندیشه ها فراهم شد. عصری که در مرکز خلافت اسلامی ( بغداد) اندیشمندان بزرگ؛ اعم از شیعی و سنی و زیدی و اسماعیلی و حتی متفکران اقوام و ملل مختلف غیر مسلمان ؛ در زمینه های مختلف علوم و فنون به عرضه دیدگاهها و نظریات خود پرداختند و آثار بدیعی را پدید آوردند و برای آیندگان به یادگار نهادند؛ مرحوم سید رضی (ره) در چنین عصری به دنیا آمد.

ب : زادگاه و خانواده

ابوالحسن محمد ابن ابی احمد؛ حسین ابن موسی ابن محمد ابن موسی ابن ابراهیم ابن موسی ابن جعفر ابن محمد ابن علی ابن الحسین ابن علی ابن ابیطالب ( ع) معروف به سید رضی در سال 359 هجری قمری در بغداد دیده به جهان گشود و در سال 406 هجری قمری در سن 47 سالگی از دنیا رحلت فرمود.خاندان سید رضی یکی از خاندانهای بزرگ علمی و دینی و پارسای شیعه امامیه است که نسبش به پیامبر – صلی الله علیه و آله – و امیر الموئمنین – علیه السلامو فاطمه زهرا- سلام الله علیها – میرسد.

سید رضی از جانب پدر با پنج واسطه به حضرت موسی بن جعفر ؛ امام هفتم – علیه السلام می رسد به همین جهت اورا موسوی نیز می خوانند و از جانب مادر به امام حسین- علیه السلام- منتسب می شود. از این رو اورا "ذوالحسبین"نیز میگویند؛ که خود در جاهای مختلف از جمله در اشعار خود به اجداد وبه حسب و نسب خویش افتخار می کند.

پ : پدر

سید رضی "حسین ابن احمد" معروف به "طاهر ذوالمناقب "شخصیتی بزرگ داشت و مردی بلند آوازه بود و به عنوان نامی ترین شخصیت علوی بارها به منصب " نقابت " ( سرپرستی علویان و سادات) دودمان ابوطالب در بغداد منصوب شد.عضدالدوله دیلمی هنگامی که وارد بغداد شد ؛ چون نفوذ اورا درمیان شیعیان دید از وی می‌ترسید ؛ از این رو دستگیرش کرد و به قلعه فارس(شیراز) فرستاد و درآنجا به زندان افکند .

حسین ابن احمد که به "ابو احمد " مکنا بود ؛ هفت سال یعنی تا پایان عمر عضدوالدوله در زندان ماند ؛ تا اینکه پس از مرگ او ؛ فرزندش " شرف الدوله " – که حاکم کرمان بود – درراه سفر به بغداد؛ ابو احمد را از زندان آزاد کرد وبا خود به بغداد برد.

سید رضی پدرش را بسیار دوست می داشت ؛ در مدت هفت سالی که پدرش در زندان بود ؛ درفراق وی آرام نداشت و ایشان- که در آن ایام چهار ده سال بیشتر نداشت – قصیده ای غرا در هجران پدر سرود و برای وی در زندان شیراز فرستاد ؛ قصیده ای که دل هر خواننده ای را می لرزاند و هر چشمی را می گریاند.

ابو احمد در اواخر عمر نابینا شد و در سن 97 سالگی دار فانی را وداع گفت.

ت : مادر

مادر سید رضی ( رحمها الله) فاطمه دختر حسین ابن حسن ابن علی ابن حسن ابن علی ابن عمر ابن علی ابن الحسین ابن ابی طالب( علیه السلام) بود؛ زنی با شخصیت ؛ فاضله، پارسا و بلند نظر بود.

این بانوی با فضیلت و فداکار در وضعیتی که پدر خانواده به مشاغل اجتماعی مشغول بود وبعدها که در زندان و تبعید گرفتار بود, به سرپرستی و تربیت دو فرزندش ( سیدرضی و سید مرتضی ) با نظری بلند و پشتکارعالی همت گماشت و برای رشد و شکوفائی استعدادهای آنان از هیچ کوششی فرو گذار نکرد از این رو ؛ طبیعی بود که سید رضی (ره) مادر خودرا بسیار دوست می داشت و پس از فوت مادر برای وی مرثیه سرایی کرد. سید رضی در رثای مادر خویش مرثیه ای تاریخی سروده که بیش از آن که نوحه گری در فقدان مادر باشد ؛ خصلتهای نیک و صفات ارزشمند و بر جسته وی را درآن بر شمرده است. بیتی از آن قصیده بدین شکل است :

لَو کانَ مِثلَکَ کُلُّ اِمِّ بَرَّهِ غَنِیَ الیَنُونَ بَها عَنِ الآباءِ

" هرگاه مائران نیکوکار , همانند توبودند, فرزندان از وجود پدر بی نیاز می گشتند".

این بانوی بزرگوار در ذی الحجه 285 هجری قمری زمانیکه از عمر سید رضی 26 سال بیشتر نگذشته بود , از دنیا رفت .

ث : جایگاه علمی و اساتید سید رضی

سید رضی (ره) همراه برادر بزرگش سید مرتضی از خردسالی به فراگیری علوم و فنون متداول عصر پرداخت. علم نحو و دستور زبان عربی را نزد سیرافی ؛علم فقه و احکام دینی را نزد شیخ مفید, علم حدیث را نزد محمدبن عمران مرزبانی و ابوابی از فقه را نزد محمد بن خوارزمی آموخت. علم قرائت قرآن را با همه روایاتش نزد ابو حفص عمر ابن ابراهیم کنانی و شرح اصول خمسه را نزد قاضی عبدالجبار معتزلی, که هریک در رشته خود سرآمد اساتید فن بودند, فرا گرفت .

درپاره ای از علوم ادبی از ابوالفتوح ابن جنی و قسمتی از فنون بلاغت و آیین سخنوری را از ابن نباته بهره برد.

سید رضی (ره ) از هفده سالگی به تدریس و تالیف علومی که آموخته بود , پرداخت.وی , در فراگیری علوم و فنون بسیار حریص بود و از هرکه می توانست بهره منمد شود, خودداری نمی کرد و در این خصوص میان شیعه و سنی و مسلمان و کافر فرقی نمی گذاشت.

ج : تالیفات و کتب سید رضی

سید رضی (ره) د رعلوم و ادبیات عرب استادی توانا بود , به گونه ای که آثار وی در ادب و تفسیر و فقه کلام و حدیث, بیانگر فکر مواج و اندیشه ژرف و مهارت و استادی اوست.سید رضی شاعری استاد , نویسنده ای بلیغ و چیره دست و دانشمندی دین شناس و مولفی پرتوانبوده است , چنانکه در دوران زندگی خویش مناصب بزرگ و پر مسئولیت نظیر نقابت سادات علوی و نظارت بر دیوان مظالم و امارت حاج را از سوی امرای آل بویه وتصویب خلیفه عباسی عهده دار بوده و با مسائل سیاسی, اجتماعی و عرف جامعه آشنائی نزدیک داشته است.سیدرضی در حقیقت مرد دین و سیاست و علم و ادب به شمار می رفته و آثار و تالیفات به جای مانده از وی نیز گواه بر همین ابعاد شخصیت اوست.

تالیفات وی عبارتند از :

1-خصائص الائمه:دراوایل جوانی تالیف کرده و به تازگی در قم منتشر شده است .

2-مجازات الاثارالبنویه : در عراق و مصر چاپ شده ا ست.

3- مجازات القرآن : به چاپ رسیده است .

4- حقائق التاویل و دقائق التنزیل : در تفسیر قرآن مجید

5- الزیادات فی شعرا.

6- تعلیقه بر ایضاح ابوعلی فارسی : در نحو و دستور زبان عرب.

7- تالیف خلاف الفقها : در فقه و احکام

8- الجید من شعرابن حجاج : گذیده ای ازاشعار ابن حجاج, شاعر شیعی معاصروی.

9- الرسائل : مجموعه نامه های او به اسحاق صابی درسه مجلد.

10- مختارشعر ابو اسحاق صابی : گذیده ای از اشعار ابو اسحاق.

11- دیوان اشعار :به گفته عبدالملک ثعالبی , ادبی هم عصر وی , در چهار مجلد بوده است .

12- نهج البلاغه : گذیده ای از خطبه ها و نامه ها . کلمات قصار امیرالمومنین – علیه السلام-که مشهورترین و ماندگارترین اثر ایشان میباشد.

چ : لقبها و منصبهای اجتماعی سید رضی

بهاالدوله دیلمی در سال 388 هجری قمری ,سید رضی را به "شریف اجل " ملقب گردانید و در سال 392 ه.ق. لقب "ذوالمتقبتین" گرفت و در سال 398 ه.ق. به "رضی ذوالحسبین" ملقب گردیدو درسال 401 ه.ق. بهاءالدوله فرمان داد در همه سخنرانیهاومکاتبات از سید رضی با لقب " شریف اجل " نام ببرند.

سید رضی در سال 380 ه.ق در حالیکه بیش از 21 سال نداشت توسط"الطائع بالله " خلیفه عباسی ریاست طالبیین, سرپرستی حاجیان ( امیر الحاج) و سرپرستی دیوان مظالم را عهداه دار شد , تا آنکه 16 محرم سال 403 به ولایت و سرپرستی طالبیین , در همه بلاد منصوب گردید و به عنوان " نقیب النقباء" خوانده شد.

نقابت منصبی مردی بود که خواه ناخواه به شخصیت ممتاز و محبوب و عالم و باتقوا تعلق میگرفت.ومردم بطور طبیعی به دوراو گرد می آمدند و سرپرستی او را پذیرا بودندو خلفا و سلاطین هم برای کسب وجهه بدان حکم می دادند,صاحب این منصب عهده دار این امور بود:

1- حفظ و نگهداری آمار خانواده های سادات .

2- مراقبت افراد از نظر آداب و اخلاق.

3- دور نگهداشتن آنان از مشاغل پست و نامشروع .

4- ممانعت از بی حرمتی به قانون پیامبر (ص).

5- جلوگیری از تعدی به غیر.

6- احقاق حقوق آنان.

7- استیفای حقوق آنان از بیت المال.

8- مراقبت بر ازدواج زنانو دختران آنان.

9- اجرای عدالت.

10-نظارت بر موقوفات.

ج : نظریات دانشمندان و بزرگان در مورد سید رضی

1- ثعالبی که معاصر وی بوده است در باره اش گفته است :

"او امروز روشنفکر ترین مردم عصر و شریف ترین سادات عراق است و گذشته از از اصالت نسب و حسب , به ادب آشکار و فضلکامل آراسته است "

2- ابن جوزی در المنتظم می گوید :

" رضی بزرگ طالبیین در بغداد بود, وی قرآن را در مدت کمی بعد از آنکه سنش ازسیگذشته بود حفظ کرد و فقه را نیز به طور عمیق و قوی شناخت و فرا گرفت , او دانشمندی فاضل , شاعری زبردست, دارای همت عالی و متدین بود.نقل است که وی روزی تکه پشمی را از زنی به پنج درهم خرید. چون آنرا به خانه برد و گشود در وی نوشته ای را به خط "ابی علی بن مقلد" یافت,پس به دلال گفت تا زن را حاضر کند, چون زن حاضرگشت به وی گفت من در آن قطعه پشمی که از شما خریدم, نوشته ای به خط ابن مقلد یافتم , اکنون اختیار باشماست که اگر بخواهی این کاغذ را بگیر و یا قیمت آنرا دریافت کن . زن پول را گرفت و برای سید رضی دعا کرد و برگشت .همچنین سید رضی داری جود و سخاوت فراوان نیز بود”

ح : وفات سید رضی

سید رضی در ششم محرم سال 406 هجری قمری پس از 47 سال زندگی , چشم از جهان فرو بست , به هنگام وفاتش وزیران , بزرگان , قاضیان ودیگر شخصیتهای مهم از هر طبقه ای پیاده و پا برهنه در منزل او حاضر شدندودر خانه اش در محله "کرخ " قرارداشت مراسم فوق العاده ای برگذار شد.

بنابر نقل بسیاری از مورخان بدن شریفش را به کربلا منتقل ساختند و اورا درکنار قبرپدرش دفن نمودند و آن چنان که از تاریخ بر می آید او از آغاز در حائر مقدس امام حسین (ع) معروف و مشهور بوده است . سید مرتضی برادر سید رضی از اندوه فراوانبر جنازه او حضور نیافت و درنمازش حاضر نشد و حتی نتوانست به تابوت برادر عزیزوبزرگوارش نگاه کند, همچنان با ناراحتی به سوی قبر امام موسی بن جعفر(ع) حرکت کرد و برای تخفیف امواج سنگین غم واندوه مدتی در کنار قبر امام هفتم نشست . شعرای بسیاری پس از مرگ, برایش مرثیه سرودند که جلوتر از همه برادرش سید مرتضی بود.

 

پی نوشت ها :

1-برگرفته از یادداشتهای محمود صلواتی از اینترنت.

2- شرح مکارم شیرازی , جلد اول : 1379 صفحات 26-17

آموزش به مردم :

مولای متقیان در پاسخ کسانی که از ایشان در باره احادیث بدعت زا و روایات مختلفی که دربین مردم است پرسش می کردند، می فرماید:

" إِنَّ فِی أَیدِی النَّاسِ حَقّاً وَبَاطِلاً.وَصِدقاً وَ کذِباً.وَ نَاسِخاً وَ مَنسُوخاً. وَ عَامّاً وَخَاصّاً.وَمُحکَماً وَ مُتَشَابِهاً. وَحِفظاً وَ وَهماً. وَلَقَد کٌذِبَ عَلَی رَسُوِلِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ عَلَی عَهدِهِ حَتَّی قَامَ خَطِیباً،فَقَالَ:" من کذب علی متعمدا فلبتبوا مقعده من النار."

در دست مردم حق است و باطل ، راه راست است و دروغ . ناسخ و منسوخ، عام و خاص ، محکم و متشابه و آنچه در خاطر سپرده شده است و آنچه حدیث گو بدان گمان برده است ، و بررسول خدا ( ص) در زمان او دروغ بستند تا آنکه برخاست و خطبه خواند و فرمود : " هر که به عمد بر من دروغ بندد جایی در آتش برای خود آماده سازد."

( سید رضی : 1380، خ242:210)

استاد مکارم شیرازی در تفسیر این خطبه می نویسند :

" بعد از رحلت پیامبراکرم 0ص ) مدت نسبتا" قابل توجهی ( بیش از 100 سال ) نوشتن اخبار پیامبر (ص ) از طرف حکومت وقت ، ممنوع شده بود ولی با این حال اخبار رسول الله ( ص ) زبان به زبان می گشت و گاه اخبار ضد و نقیض به پیامبراکرم ( ص ) نسبت داده می شد و منافقان و دشمنان مخفی و آشکار از این آشفته بازار استفاده و دروغهای به نفع خود یا سران نفاق جعل کردند و به پیامبر اکرم (ص) نسبت دادند، هر چند در قرنهای بعد عده ای بر پالایش اخبار و به دست دادن معیارهای صدق و کاذب به پاخاستند و تدوین کتب حدیث و رجال رونق گرفت .

حق و باطل ، صدق و کذب ، ناسخ و منسوخ ، وجود عام و خاص ، محکم و متشابه ، حفظ و وهم ، اینها عواملی بود که دست به دست هم داد و فضای روایات اسلامی را تا حدی تیره و تار کرد.بعدها در پرتو تلاش دانشمندان حدیث و رجال ، تا حد زیادی فضا روشن شده ، هر چند رسوباتی از اخبار مکذوبه باقی ماند.

به هرحال بی شک گروهی از منافقان و دشمنان نفوذی اسلام در عصر پیامبر اکرم ( ص) می زیستند که قرآن در سوره های مختلف به آنها اشاره کرده است و خط نفاق آنان نیز بعد از رسول خدا پررنگ تر از سابق ادامه یافت ، اینها یکی از عوامل جعل حدیث بودند. گروهی نیز براثر نا آگاهی و نشناختن ناسخ از منسوخ و محکم از متشابه و عام از خاص و گروهی نیز بر اثر سهل انگاری به جعل حدیث پرداختند و همین امر فضای احادیث اسلامی را تاریک ساخت و علمای حدیث و رجال را وادار کرد روشنگری کنند و معیار های حدیث صحیح از سقیم را تعیین نمایند."

( مکارم :1387 ، ج 8 : 44-142)

حضرت علی (ع) دلیل پذیرفتنخلافت (ظاهری ) را توجه مردم به ایشان و اقبال عامه مسلمانان دانسته و بیان می فرمایند، که اگر استقبال مردم از طرفی و عهد وپیمانی که خدا از دانشمندان گرفته است تا در برابر ستمگری ستمکاران ساکت نباشند ، اصلا " ازخیر این مسئولیت خطیر می گذشتم . بیان والای مولی الموحدین چنین است :

" أَمَا وَالّذِی فَلَقَ الحَبَّهَ .وَبَرَأَ النَّسَمَهَ لَولاَ حُضُورُ الحَاضِرِ وَ قِیامُ الحُجَّهِ بِوُجُودِ النَّاصِرِ. وَمَا أَخَذَ اللهُ عَلَی العُلَمَاءِ أَن لاَ یُقَارُّواعَلَی کِظَّهِ ظَالِمٍ وَ لاَ سَغَبِ مَظلُومٍ تأَلقَیتُ حَبلَهَا عَلَی غَارِ بِهَا وَ لَسَقَیتُ آخِرَهَا بِکَأَسٍ أَوَّلِهَا. وَلَأَ لغَیَتُم دُنیَاکُم هذِهِ أَزهَدَ عِندِی مِن عَفطَهِ عَنزٍ.

به خدایی که دانه را کفید و جان را آفرید، اگر این بیعت کنندگان نبودند، و یاران، حجت برمن تمام نمی نمودند، و خدا علما را نفرموده بود تا ستمکار شکمباره را برنتابند و به یاری گرسنگان ستمدیده بشتابند ،رشته این کار را از دست می گذاشتم و پایانش را چون آغازش می انگاشتم و چون گذشته ، خود را به کناری می داشتم ،و می‌دیدندکه دنیای شما را به‌چیزی نمی‌شمارم وحکومت راپشیزی ارزش نمی‌گذارم." (سیدرضی:1380،خ11:30)

استاد مکارم شیرازی در تفسیر این خطبه می نویسند :

"حضرت علی (ع) در باره دلایلقبول حکومت می فرماید به دو دلیل خود را ملزم به پذیرش و قیام کردم، زیرا از یک سو با وجود آنهمه ناصر و یاور ، حجت بر من تمام بود و از سوی دیگر خداوند از دانشمندان هر امتی پیمان گرفته که وقتی بی عدالتی را در جامعه مشاهده می کنند تا آن حد که ظالمان از پرخوری بیمار شده و مظلومان از گرسنگی ، سکوت روا ندارند ، برخیزند و دست ظالم را از گریبان مظلوم قطع کنند و عدل الهی را درجامعه پیاده نمایند.

این سخن امام علی (ع) هشداری است به همه اندیشمندان و علمای امتها که وقتی امکانات تشکیل حکومت و اجرای عدل و قسط الهی فراهم گردد، سکوتشان مسئولیت آفرین است ، باید قیام کنند و برای بسط عدالت و واجرای فرمان خدا مبارزه با ظالمان را شروع نمایند. آنها که می پندارند ، تنها با انجام فرایضی همچون نماز و روزه و حج و پاره ای از مستحبات ، وظیفه خود را انجام داده اند، سخت در اشتباهند. اجرای عدالت وحمایت از مظلوم و مبارزه با ظلم ظالم نیز در متن وظایف اسلامی آنان قراردارد.

همچنین از تعبیر عبارت عفطه عنز به وضوح در می یابیم که تا چه حد دنیای مادی با این اهمیت و عظمتی که در نظر عاشقان و دلباختگانش دارد، در برابر روح بزرگ علی ( ع) کوچک و بی ارزش است ، درواقع یک گوسفند یا بز چه اندازه ارزش دارد که آب بینی بی خاصیت او ارزش داشته باشد، بلکه یک مایه پلید محسوب می شود و به یقین این گونه تعبیرات برای کسانی که به ابعاد روح بزرگ آن آشنا نیستند بسیار شگفت آور است ؛ ولی هنگامی که به جهانی که او در آن زندگی می کند و مقامات عرفانی و معنوی آن حضرت آشنا می شویم می بینیم کمترین مبالغه ای در این تعبیرات نیست ." ( مکارم : 1379: ج 1 : 401-1400)


مبلغ قابل پرداخت 18,144 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۲۳ دی ۱۳۹۶               تعداد بازدید : 2535

برچسب های مهم

دیدگاه های کاربران (0)

دفتر فنی دانشجو

توجه: چنانچه هرگونه مشكلي در دانلود فايل هاي خريداري شده و يا هر سوال و راهنمایی نیاز داشتيد لطفا جهت ارتباط سریعتر ازطريق شماره تلفن و ايميل اعلام شده ارتباط برقرار نماييد.

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما