فهرست مطالب :

عنوان صفحه

مقدمه. 1

بیان مساله. 3

توصیف وضع موجود (شواهد 1)4

الف : شاخص کیفی وضع موجود (Quality Indicator)5

ب: شاخص های کمی وضع موجود (Quantitative Indicators)5

اهداف تحقیق :7

الف : هدف کلی (Goal)7

ب : اهداف اختصاصی (Objective Specific)7

گردآوری داده ها و اطلاعات برای ارایه ی راه حل ها :8

الف : مشاهده :8

ب: پرسش نامه. 9

ج : مصاحبه. 9

د : بررسی پرونده های تحصیلی دانش آموزان : (Students Educational)10

پیشینه و یافته های دیگران :10

الف : پیشینه ی نظری (Theoretical Background)11

ب : پیشینه ی عملی (Practical Background)12

تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها و اطلاعات :13

راه حل های پیشنهادی :14

انتخاب راه حل ها :15

اعتباربخشی به راه حل ها :17

اجرای راه حل ها :18

نظارت بر اجرای راه حل ها :26

مشارکت و نقادی همکاران:26

اصلاح ، تعدیل و تغییرات لازم در اجرای راه حل ها :27

توصیف وضع مطلوب (شواهد 2)27

الف : شاخص های کیفی وضع مطلوب :27

ب : شاخص های کمی وضع مطلوب :28

نتیجه گیری :30

پیشنهادها و راه کارها :32

فهرست منابع و مآخذ. 34

مقدمه

قرآن کلام و پیام خدا، کتابی است که در روش تربیت خود هم طرح می دهد و هم الگوهایی مانند پیامبراکرم^(ص) و ابراهیم ^(ع) (قرائتی درس هایی از قرآن) : همانا برای شما پیامبر خدا الگوی خوبی است.

(احزاب، آیه ی21)

همانا خداوند سبحان کسی را به چیزی مانند قرآن پند نداده است ، که قرآن ریسمان استوار خدا و وسیله ی ایمنی بخش است. امام علی ^(ع)، (نهج البلاغه/خطبه ی 176) ، (راه قرآن، سال پنجم/شماره ی 35 مرداد و شهریور 1390 :6) بنابراین اساس، آشنایی با قرآن نه تنها آشنایی با کلام خداست، بلکه شاهراهی است برای رهایی از تاریکی و رسیدن به روشنایی . آشنایی افراد با این کتاب آسمانی و ایجاد علاقه مندی به آن، از همان دوران کودکی و خردسالی همراه باشد در پیدایش صفات عالیه انسانی اثر سریع تری دارد و دوام و بقای آن هم در راه و روش زندگی آن ها بیش تر و پایدارتر خواهد بود. با توجه به مطالب یادشده آشکار می شود که نقش و جایگاه درس قرآن در تربیت کودکان به خصوص دانش آموزان پایه ی اول و دوم دبستان به چه اندازه اهمیت دارد.

در اینجا این سوال مطرح است که چرا در برخی از مدارس ، دانش آموزان به درس قرآن علاقه مند هستند و در برخی دیگر از مدارس چنین علاقه ای دیده نمی شود؟

در برخی مدارس معلمان و مربیان در تدریس و آموزش قرآن موفق هستند ولی در برخی دیگر چنین نیست؟ علت آن چیست؟ و عوامل آن چه چیزی است؟

با صحبت ها و بررسی هایی که در شورای آموزگاران در طول سال تحصیلی با همکاران انجام گرفت به این مطالب اشاره دارد که ، هنوز بسیاری از معلمان در تدریس قرآن از روش های گوناگون و متنوع استفاده نمی کنند و یا منابع مالی کافی برای تهیه ی وسایل آموزشی و کمک آموزشی اختصاص داده نمی شود و یا بسیاری از معلمان برای تدریس قرآن از مهارت کافی برخوردار نیستند. و یا این که آن طور که باید هماهنگی لازم با خانواده ها در مورد درس قرآن صورت نمی گیرد. و یا این که به آموزش قرآن در دوره پیش از دبستان به طور کامل توجه و دقت نمی شود. یا از سوی مدیران و مسئولان در خصوص درس قرآن نظارت و حمایت کافی و لازم صورت نمی گیرد.

از طرف دیگر شاهد آن هستیم که برخی از همکاران با استفاده از روش های گوناگون توانسته اند دانش آموزان کلاس خود را با قرآن و انس به آن علاقه مند سازند. و به موفقیت چشم گیری برسند. مهم ترین عاملی که در این رابطه نقش بسزایی دارد مربوط به روش (Method) آنان در ارایه ی مطالب درسی می باشد.

معلم باید به نحوه ی صحیح ارایه ی درس و موضوعی که می خواهد تدریس کند تسلط کامل داشته باشد.

چون معلم با روح و روان و احساسات افراد سر و کار دارد چنان که به درستی عمل نکند، زیان های غیر قابل جبران بر جای خواهد گذاشت. (کلیات روش تدریس اول مرکز تربیت معلم، امان الله صفوی/1369)

بر این اساس ، عنوان اقدام پژوهی حاضر این است که چگونه توانستم دانش آموزان پایه ی دوم دبستان شهید خازنی ² قم را به درس قرآن علاقه مند سازم. و هدف اصلی آن نیز علاقه مندسازی دانش آموزان یادشده به درس قرآن می باشد. انجام این تحقیق از ابعاد گوناگون دارای اهیمت بسیار بوده است. از یک طرف علاوه بر ایجاد علاقه مندی در دانش آموزان پایه ی دوم دبستان شهید خازنی² قم به درس قرآن میزان فعالیت و مهارت آنان را در روخوانی، روان خوانی، قرائت و حفظ آیات، پیام ها و داستان های قرآنی را افزایش می داد.

و از طرف دیگر موفقیت دانش آموزان را در یادگیری دروس دیگر از جمله (قرائت فارسی، املاء ، جمله سازی و غیره) را هم ممکن می ساخت.

بنابراین اقدام پژوه تصمیم گرفت تا با کمک گرفتن از خداوند توانا و استفاده از نظرات مفید و سودمند همکاران و اساتید فن و بهره گرفتن از روش های گوناگون، میزان علاقه مندی دانش آموزان خود را نسبت به درس قرآن افزایش داده ، آن ها را به درس قرآن علاقه مند سازد.

بیان مساله

بیان مساله (Problem) عبارت است از توضیح ابعاد گوناگون مساله ای است که ، محقق با آن رو به رو شده شامل توصیف وضع موجود ، همراه با بیان اهیمت و ضرورت حل آن می باشد.

مساله زمانی روی می دهد که شرایط نامعینی حاکم است و مشکل گشا می خواهد آن شرایط نامعین را به موقعیتی معین تبدیل کند. (روش تدریس نوین، مبانی روش تدریس/165)

اینجانب ام کلثوم صفرلو میزان تحصیلات کاردانی (فوق دیپلم) آموزش ابتدائی 21 سال سابقه ی خدمت ، در سال تحصیلی 92-91 با سمت آموزگار پایه ی دوم دبستان دخترانه ی خازنی² ،مشغول به انجام وظیفه بودم. این آموزشگاه در ناحیه ی 2 قم واقع است و دارای 13 کلاس می باشد. در سال تحصیلی یاد شده دارای 370 نفر دانش آموز در پایه ی های گوناگون بوده است که 20 نفر از همکاران فرهنگی در آن مشغول به کار بوده اند.

نکته ی دیگر، وضعیت خانواده های دانش آموزان دبستان یاد شده، می باشد که از نظر اقتصادی و فرهنگی و میزان سواد برخی از خانواده ها وضعیت چندان مناسبی نداشتند.

براین اساس دانش آموزان کلاس اینجانب نیز با فراوانی 28 نفر دارای وضعیت خانوادگی مشابه با دیگر دانش آموزان این آموزشگاه بودند. بدون شک، پایه ی اول و دوم دبستان در شکل گیری شخصیت انسان ، از اهمیت بسزایی برخوردار است، اگر چنانچه در این پایه ها روش های مورد استفاده در تعلیم و تربیت دانش آموزان، برگرفته از آیات نورانی قرآن و روایات اسلامی باشد، اثربخشی آن در نوع گفتار و رفتار آنان، پیوسته پایدار و ماندگار است. حضرت علی (ع) می فرمایند :

«صفحه دل نوجوان هم چون زمین مستعدی است که ، هیچ گیاهی در آن نروید و آن چرا در او افشانده شود می پذیرد.» (وسائل الشیعه،ج15،ص/197،(تعلیم و تربیت اسلامی،چاپ الهادی قم،سال 139)