فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه. 1

اهدافپژوهش.... 2

اهداف فرعي.. 2

 

فصل اول:کليات

بخش اول:گیاه تاناستوم پارتنیوم: Tanacetum Parthenium... 4

1-1 آشنايي با گياهان دارويي.. 4

1-2 خصوصیات گیاه تاناستوم پارتنیوم. 4

1-2-1 مشخصات سیستماتیکی گیاه تاناستوم پارتنیوم. 4

شکل 1-1 گیاهتاناستومپارتنیومMohammad majidi et al.,2010) )5

1-2-2 ریخت شناسی گیاه5

1-2-3 محل رویش... 6

1-2-4 ترکیبات شیمیایی گیاه تاناستوم پارتنیوم. 6

1-2-4-1 کامفور. 7

1-2-4-2 پارتنولید. 7

1-2-4-3 الفا- توجن.. 7

1-2-4-4 فلاونوئیدها8

1-2-5 خواص درمانی.. 9

1-2-6 تاریخچه استفاده دارویی.. 9

1-2-7 عوارض جانبی.. 10

1-2-8 مصارف آرایشی و بهداشتی.. 10

1-2-9 تحقیقات انجام شده روی گیاه تاناستوم پارتنیوم. 10

1-3 آناتومی دستگاه تولید مثل.. 12

شکل1-2 اندام های اصلی دستگاه تولید مثل.. 13

1-3-2 بررسی دستگاه تناسلی موش... 13

1-3-3 تخمدان پستانداران (موش)14

1-3-4 ساختار و عمل تخمدان ها ، چرخه جنسی ،تخمک زایی.. 15

1-3-5 تنظیم چرخه استروس در موش... 16

1-4 سیستم هورمونی ومحورH-P-G.. 17

1-4-1 گنادوتروپین ها17

1-4-2 هورمونها17

1-4-3 تقسیم بندی هورمو ن ها به طور عمومی.. 18

1-4-4 سنتز هورمون ها18

1-4-5 مکانیسم سلولی عمل هورمونها19

1-4-6 سیستم های تنظیم کننده ترشح هورمون ها19

1-4-6-1-1 Non-Hormonal19

1-4-6-1-2 Neuronal19

1-4-6-1-3 Hormonal:19

1-4-6-2 دو مسیر اصلی برای اختلالات سیستم اندوکرین وجود دارد. 19

1-5 روش‌هاي انتقال هورمون‌ها در بين سلول ها20

1-5-1انتقال اندوکريني.. 20

1-5-2 انتقال پاراکريني.. 20

1-5-3 انتقال اتوکريني3. 21

1-5-4 انتقال نروکريني4. 21

1-6 هورمون‌هاي جنسي5. 21

1-6-1 هورمون جنسي مردانه. 21

1-6-2 هورمون جنسي ماده21

1-6-2-1 هورمون پروژسترون 2. 22

1-6-2-2 اثرات عمومي پروژسترون. 22

1-6-3 استروژن. 23

1-7 هیپوفیز. 24

1-8 نحوه عملکرد هیپوتالاموس و هیپوفیز قدامی.. 25

1-9 هورمون ريلاکسين.. 25

1-10-1 مکانيسم ترشح هورمون LH و تنظيم آن. 26

1-10-2 هورمون FSH... 26

1-10-3 کنترل هيپوتالاموس بر ترشح گونادوتروپين ها26

1-10-4 هورمون آزاد کننده گنادوتروپين.. 27

1-10-5 وقایع ایجاد شده به واسطه اتصال GnRH به گيرنده مخصوص خودش در سلول‌هاي گونادوتروپ 27

1-10-6 عوامل مهار کننده و عوامل محرک هورمون GnRH... 28

1-11 کبد:29

شکل 1-3 کبد و اجزای آن. 29

1-11-1 کبد از نظر بافت شناسی به پنج قسمت تقسیم می شود 30

1-11-2 اعمال اصلی کبد. 30

1-11-3 اعمال متابولیک متفرقه کبد. 30

1-12 تست های بیوشیمیایی کبد. 31

1-13 آلکالین فسفاتاز ( ALP)33

1-13-1 اهمیتبالینی.. 34

1-14 آلانین آمینو ترانسفراز (SGPT یا ALT)35

1-14-1 آزمایش های مرتبط.. 35

1-15 آسپارتات آمینوترانسفراز (SGOT یا AST )35

1-15-1 عوامل مداخله گر. 37

 

فصل دوم:مواد و روش ها

2-1 وسایل و دستگاه‌های مورد نیاز. 39

2-2 مواد مورد نیاز. 39

2-3-1حیوانات مورد آزمایش... 39

2-3-2 حیوان آزمایشگاهی و دلایل انتخاب آن. 40

2-4-1 گروه های حیوانی.. 40

2-4-2 گروه بندی.. 40

2-5 گیاه تاناستوم پارتنیوم. 40

2-5-1 روش عصاره گیری از گیاه40

شکل 2-1دستگاهسوکسلهجهتعصارهگیري.. 41

2-5-2 دستگاه oven جهت تبخیر. 41

شکل 2_2دستگاه oven جهت تبخیر حلال از عصاره42

2-6 تیمار کردن حیوانات... 42

شکل 2_3 نحوه تزریق داخل صفاقی.. 42

2-7 روش ها43

شکل2_4 نحوه خون گیری از قلب موش... 43

2-8 تجزیه تحلیل آماری.. 43

 

فصل سوم:نتایج

3-1 نتایج اثر عصاره هیدروالکلی گیاه تاناستوم پارتنیوم بر آنزیم های کبدی.. 45

جدول 3-1 : میانگین و انحراف معیار آنزیم آلکالین فسفاتاز (ALP ) در گروه های مختلف45

نمودار 3-1 : فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز (ALP ) در گروه های تحت تیمار با عصاره گیاه تاناستوم پارتنیوم نسبت به گروه کنترل و دریافت کننده نرمال سالین.. 45

(p<0.01●●) و ( p<0.001●●●) اختلاف معنی دار نسبت به گروه کنترل و دریافت کننده نرمال سالین است.45

جدول 3-2: میانگین و انحراف معیار آنزیم گلوتامات آکسالواستات ترانس آميناز (SGOT) در گروه های مختلف46

نمودار 3-2 : فعالیت آنزیم گلوتامات آکسالواستات ترانس آميناز (SGOT) در گروه های تحت تیمار با عصاره گیاه تاناستوم پارتنیوم نسبت به گروه کنترل و دریافت کننده نرمال سالین (p≤ 0.05●) و( p46

3-3 نتایج اثر عصاره هیدروالکلی گیاه تاناستوم پارتنیوم بر هورمون های جنسی.. 47

جدول 3-3 : میانگین و انحراف معیار هورمون جنسی استروژن در گروه های مختلف47

نمودار 3-3 : میزان غلظت سرمی هورمون جنسی استروژن در گروه های تحت تیمار با عصاره گیاه تاناستوم پارتنیوم نسبت به گروه کنترل و دریافت کننده نرمال سالین.. 48

( p48

جدول 3-4 : میانگین و انحراف معیار هورمون جنسی پروژسترون در گروه های مختلف49

نمودار 3-4 : میزان غلظت سرمی هورمون جنسی پروژسترون در گروه های تحت تیمار با عصاره گیاه تاناستوم پارتنیوم نسبت به گروه کنترل و دریافت کننده نرمال سالین.. 49

 

فصل چهارم: بحث و نتیجه‌گیری

4-1 اثر عصاره هیدروالکلی تاناستوم پارتنیوم بر آنزیم های کبدی.. 51

3-4 پیشنهادات... 58

منابع. 59

الف) منابع فارسی.. 59

ب) منابع انگلیسی.. 61

 

مقدمه

يكي از اندامهاي درگير بدن با مقادير بالاي اكسيدانها و مواد سرطانزا، كبد است كه تركيبات آنتي اكسيداني مي تواند اثرات مفيدي برسلامت اين عضو داشته باشد.متابوليسم بسياری از داروها و سموم در کبد انجام می‌شود، در جريان متابوليسم اين مواد بسياری از آن‌ها باعث ايجاد مسموميت کبد می‌شوند بنابراين شناخت گياهانی که باعث ايجاد مقاومت کبد در برابر اين متابوليت‌های سمی خواهند شد، حائز اهميت است.طب گیاهی قدیمی‌ترین شکل درمان است که از سوی بشر شناخته شده و از دیرباز مورد استفاده قرار می‌گرفته است. استفاده از گیاهان به عنوان دارو برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها از روزگاران کهن مورد توجه متخصصان طب سنتی قرار داشته و تا ابتدای قرن شانزدهم معتبرترین روش برای درمان بیماری‌ها به شمار میرفته است. ابوعلی سینا از نخستین دانشمندانی است که در کتاب «قانون» به شرح و بررسی علمی خواص درمانی گیاهان پرداخته است و قانون ابن سینا همراه با کتاب «الحاوی» که از سوی رازی به رشته تحریر در آمده منابع ارزشمند طب گیاهی بوده و قرن‌ها به عنوان کتاب مرجع مورد استفاده دانشمندان غربی بوده است. عوارض جانبی بسیار زیاد داروهای شیمیایی و گرانی آنها موجب گرایش مجدد مردم به طب گیاهی شده و از طرفی اکثر شهرهای ایران و حتی در اروپا و امریکا استفاده از عصاره گلبرگ‌های تاناستوم پارتنیوم قدمت چند هزار ساله دارد و خواص آرام بخش و خواب آوری و ضد دردی بر روی سیستم عصبی دارد. . بخش های مختلف تاناستوم پارتنیوم دارای خواص ضد میکروبی ، ضد التهابی ،ضد سرطان و دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی می باشد. فلاونوئیدها با مقادیر زیادی در سبزی‌ها، میوه‌ها (سیب، توت، مرکبات) و سایر آشامیدنی‌ها مثل چای یافت می‌شوند. فلاونوئیدها، سلول‌ها را در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کنند و در موارد التهاب مزمن، بیماری‌های حساسیت، بیماری‌های شریانی های کرونری و سرطان موثر می‌باشند. مشخصشدهاستكهبرخيفلاونوئيدهاينقشمهميدرتنظيمعملكردمحورهيپوتالاموس-هيپوفيزوآدرنالايفاميكنند .ازآنجاكهعملكرد تخمدانورحمتوسطمحورهيپوتالاموس–هيپوفيز-گنادوهورمونهايمترشحهازآنكنترلميشود، احتمالبروزاثربافتيوياتغييرهورمونيوجوددارد.

با توجه به وجود ترکیبات فلانوئیدی و فیتو استروژنی در گیاه تاناستوم پارتنیوم و اثر این ترکیبات بر سطح هورمون جنسی، لذا ما در این تحقیق اثر تزریق درون صفاقی عصاره هیدروالکلی گیاه تاناستوم پارتنیوم بر هورمون استروژن ، پروژسترون و آنزیم های کبدی SGOT ، ALP را مورد بررسی قرار دادیم.

 

 

 

اهدافپژوهش

اهدافاصلی

بررسی اثر عصاره تاناستوم پارتنیوم بر هورمون های استروژن ، پروژسترون ، و آنزیم های کبدیALP و SGOT

اهداف فرعي

بررسی اثر عصاره تاناستوم پارتنیوم بر استروژن و پروژسترون در موش های سوری

بررسی اثر عصاره تاناستوم پارتنیوم بر آنزیم های کبدی SGOT و ALP در موش های سوری

اهداف کاربردی

گیاه تاناستوم جهت درمان به صورت گسترده استفاده میشود .لازم است که عوارض جانبی دارو مورد بررسی قرار گیرد تا در مصرف آن دقت لازم به عمل آید.

استفاده از این گیاه در داروسازی برای تولید داروهای افزایش دهنده هورمون های جنسی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول:

کليات

 

بخش اول:گیاه تاناستوم پارتنیوم: Tanacetum Parthenium

1-1 آشنايي با گياهان دارويي

فرهنگ استفاده از گياهان در سراسر جهان به عنوان يک منبع طبيعي دارو وجود دارد. از زمان بسيار قديم انسان ها به گياهان متکي بوده اند و براي تامين نيازهاي اساسي مانند غذا، سرپناه و سوخت، بهداشت و سلامتي به سراغ گياهان مي رفتند.

در رابطه با گياهان استفاده هاي متعددي وجود دارد، در جوامع ابتدايي بخشي از درمان را ايفا مي کنند و آنها در درمان دردها (بيماري هاي مزمن) بر گياهان تکيه داشتند. آگاهي از قدرت درماني گياهان و استفاده خوراکي آنها در طي نسل ها به تاييد رسيده است و تاريخچه نوشته شده با رشد تمدن هاي انساني بستري براي منفعت (سود بردن) جمعيت انساني فراهم ساخت (Clifford,AA 1999).

 

1-2 خصوصیات گیاه تاناستوم پارتنیوم

1-2-1 مشخصات سیستماتیکی گیاه تاناستوم پارتنیوم:

 

_فرمانرو گیاهان

_دسته گیاهان گلدار

_رده دولپه ای

_راسته گل مینا

_تیره گل ستاره ای( asteraceae)

_سرده بابونه گاوی

_گونه T.parthenium

نام انگلیسی fever few (تب بر)

نام علمی Chrysanthemum,parthenium or Tanacetum parthenium

نام فارسی: بابونه گاوی، مخلصه، گاو چشم، کافور بوی، بابونه کبیر

 

حکما و پزشکان معروف در روزگاران کهن از جمله جالینوس به این گیاه نام یونانی parthenium را لقب دادند(شکل 1-1).

 

 

 

شکل 1-1 گیاهتاناستومپارتنیومMohammad majidi et al.,2010) )

 

1-2-2 ریخت شناسی[1] گیاه:

یکی از گونه‌های دارویی است که اغلب در مناطق 800 تا 1250 متری حاشیه جاده‌ها و رودخانه ها، مناطق باز جنگلی، لابه‌لای صخره‌های مناطق پرشیب و حتی داخل مزارع باز رویش دارند. این گونه گیاهی علفی، چند ساله به طور مختصر کرکین پوش، یا فاقد کرک، است. ساقه ایستاده ،منفرد یا کم شمار،دارای خطوط و شیارهای ظریف و باریک به طول 30-80 سانتی متر، تقریباً به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای، یا زردفام، در بخش فوقانی منشعب، با انشعابات و شاخه‌های متعدد می‌باشد. برگ های متراکم پوشیده از کرک، یا فاقد آن، پایینی‌ها به ابعاد 3-12 سانتی متر، دارای دمبرگ نسبتاً طویل، با پهنک تخم مرغی با 2-1 بار تقسیم شانه‌ ای عمیق، با 5-3 قطعه جانبی، تخم مرغی، یا پهن دراز- باریک، با تقیسمات شانه‌ای چند بخشی، قطعات پایینی بسیار کوچک، بریده، در بالای ساقه کوچک و بدون دمبرگ است.

گل سفید مجتمع با دمگل بلند. در مجموع به شکل گل آذینی وسیع و تقریباً دیهمی تنک. دارای عرضی برابر 6-5 میلی متر، گاهی ناف دار، دارای براکته‌های واقع در دو ردیف، سبز و به طور مختصر کرکپوش، در انتهای فوقانی شفاف و فلسی، براکته‌های خارجی سر نیزه ای باریک، پایینی‌ها پهن دراز، در انتها کند، گلچه‌های حاشیه‌ای یا زبانه‌ای ماده، به تعداد 12-20 عدد لوله‌ها یا گلچه‌های دیسک کوچک به طول 6/0 تا 6/1 ، دارای میوه فندوقه دارای 5 تا 6 دنده یا رگ سفید رنگ با کاکلی به طول 1/0 تا 3/0 میلی متر می باشد (شفقت، 1388).

 

1-2-3 محل رویش:

جنس مذکور در ایران دارای 26 گونه گیاه علفی دائمی و گاهی بوته‌ای بوده و تقریباً 200 گونه آن در سراسر اروپا و آسیای غربی پراکنده‌اند (شفقت، 1388).

شمال: آمل، دره هراز، ساری، کندوان، ایکلا، الموت، هشتیر، آستارا، اسالم، مازندران، گیلان

شمال شرقی: بین آزادشهر و شاهرود، گنبد کاووس، رامیان تا تنگه راه، کوه نیشابور، بین شاهرود و اردکان به طرف هزار مسجد، دامغان تا سمنان، قدم گاه، بسطام، شاهرود

شمال غربی: بین کیوی و حاجی امیر در گردنه حیوان، پیراحمد نزدیک ماکو، خوی، ارتفاعات سبلان و سهند

کردستان: مریوان به سمت سقز

غرب: الوند، اراک

بخش مرکزی: ارتفاعات ترکس نزدیک نطنز، خوانسار، شهرکرد، سمیروم

جنوب، فارس: کوه دلو، کوه دینار، سی سخت، کوه بیل، یاسوج

جنوب شرقی: ارتفاعات جبال بانه، شهرکرد در یزد، تفت، تهران و اطراف آن، ارتفاعات توچال دماوند نزدیک رینه، پلور، آب گرم، میرقد کوه، کوه دشته نزدیک کرج. این گونه دامنه انتشار وسیعی در اروپا و امریکا نیز دارد (پروین و همکار، 1390).

گیاهی شدیداً معطر و آروماتیک است که زمان گل دهی آن معمولاً از اردیبهشت تا تیر و مرداد الی مهرماه می‌باشد. قسمت مورد استفاده دارویی این گیاه بخش‌های علفی و سرشاخه‌های گل دار گیاه می‌باشد که عمدتاً باید در فصل تابستان جمع آوری گردد (پروین و همکار، 1390) (سحرخیز و همکاران، 1386).

 

1-2-4 ترکیبات شیمیایی گیاه تاناستوم پارتنیوم:

ترکیبات اولیه این گیاه و مواد شیمیایی آن را می توان در 4 گروه عمده خلاصه کرد:

1. سیسکوترپن، لاکتون، پارتنولید (جرماگرا نولید)، کانین، ارتکانین، سانتامارین[2]
2. گلیکوزید فلاونوئید، لوتدولین، تانتین، اپیژنین، 6- هیدروکسی فلاون،کرایزین2

 

[1] . Morphology

[2]. parthenolide, canin, artecanin, santamarin

2. luteolin, tanetin, apigenin, 6- hydroxy- flavones

3. camphor, borneol, germacrene, and pines

4. polyacetylenes, parethrin, melatonin, tannis