مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

اهمال کاری 33 صفحه با منابع

مقدمه

اهمال کاری فرایندی ضد انگیزشی است که ناشی از فقدان میل و رضایت برای انجام کار می‌باشد، به‌عبارت‌دیگر تأخیر عامدانه يا تأخیر در انجام تکلیف است که باید انجام شود. هر فردی ممکن است انجام برخی از مسئولیت‌ها و وظایف خود در زندگی‌اش را به تأخیر بیندازد،بعضي پرداخت‌ها یا قرار ملاقات‌ها را به تأخیر می‌اندازند ، درحالی‌که برخی دیگر کارهای منزل تکالیف شخصی تکالیف تحصیلی یا آمادگی برای امتحانات را به تعویق می‌اندازند. چنين رفتارهای به تعویق افتاده اشخاص را چنان تحت تأثیر قرار می‌دهد که در شكل بی‌قراری در شب، استرس‌های طولانی، پشیمانی و افسوس، وحشت‌زده گی، کنار کشیدن ناشی از کمبود زمان یا به صورت نارضایتی نارضایتی نمود پیدا می‌کند. افراد به خودشان قول می‌دهند که انجام کارها را آخرین لحظه به تأخیر نیندازند اما آن اتفاق دوباره می‌افتد.

صرف‌نظر از سبب ‌شناسی به دلیل پیامدهای شناختی و هیجانی منفی که دارد رفتاري ناسازگارانه است. در واقع تعلل ورزي تحصیلی به عنوان نوعی فرایند ضد انگیزشی عمل مي کند که در آن اشخاص تصمیم می‌گیرند به سوی انجام کارها حرکت نکنند و تکالیف درسی شان را به پایان نرسانند.

نوشته حاضر چکیده‌ای است از یافته‌های علمی و پژوهشی اخیر در قلمروی روان‌شناسی، امید است مطالعه این اثر بتواند برای همة دانش‌آموزان، دانشجویان، مشاوران مدارس، اولیا و مربیان و همه علاقه‌مندان حوزه روان‌شناسی تربیتی، در کمک به اداره و کنترل کردن تعلل ورزي تحصیلی و یا کاهش آن مفید و مؤثر واقع گردد. بی‌شک هر اثری در ابتدای راه خالی از اشکال نیست، پیشاپیش از نقد نظرات ارزشمند و نکته‌های ثمربخش همه خوانندگان نکته‌سنج که ما را در رفع نواقص احتمالی و تکمیل مطالب یاری خواهند داد سپاسگزاری می‌نماییم. در پایان لازم می‌دانیم است کوشش‌های جناب آقای دکتر علیرضا محمدی آريا انتشارات رشد فرهنگ که در تسهیل، چاپ و انتشار کتاب زحمتی بليغ کشیده‌اند تشکر و سپاسگزاری نماییم.

فصل اول

اهمال کاری و خصوصیات آن

اهمال کاری[1] یا تعلل ورزی در زبان لاتین از 2 بخش pro به معنی "جلو" ، "پيش" و " در حمايت از" و crastinus به معنی فردا و به‌گونه تحت‌اللفظی به منفی تا فردا است. مترادف های آن شامل مسامحه[2]،دودلی[3]، به تأخیر اندازی[4] و به عقب انداختن انجام يك تکلیف خاص است. علت این پدیده تنبلی و به تعويق انداختن یا تأخیر غیر ضروری است (استيل[5]،2007 ). پوپالا[6] (2006 ) فربه مارکار پراکسی توصیف می‌کند که می‌داند باید کاری را انجام دهد و توانایی انجام کار را هم دارد، اما انجام آن را به تأخیر می‌اندازد. می‌توان گفت اهمال کاری عبارتست از به تأخیر انداختن اعمالي كه قصد انجام آن‌ها را داریم، علیرغم اینکه نتایج منفی آن نیز آگاه هستیم باعث می‌شود که فرد عملکرد خود ناراضی ‌باشد. از نظر روان‌شناسان اهمال کاری عبارت است از به آینده موکول کردن کاری که تصمیم به اجرای آن داریم. اهمال کاری یا به آینده موکول نمودن کارها آن‌قدر است که شاید بتوان آن را از تمایلات ذاتی انسان برشمرد. هرچند اهمال کاری همیشه مسئله ساز نیست، اما در اغلب موارد می‌تواند از طریق ممانعت از پیشرفت و عدم دسترسی به اهداف، پیامدهای نامطلوب و جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد .

اهمال کاری رفتاری فراگیر است که بین افراد جامعه در سطوح مختلف از افراد عامی گرفته تا دانشمند فرهیخته، مصادیق مختلف آن دیده می‌شود. اهمال کاری با توجه به اهمیتی که در زمینه تحصیل دارد در آموزش تأثیر منفی به جای می‌گذارد. چه تعداد افراد تحصیل‌کرده به اهمال کاری عادت دارند و کارهای خود را روز به فرد می‌سپارند ؟ چه کسی می‌تواند به آن پاسخ بدهد؟ این عادت در جوامع مختلف شایع است و شيوع آن روندي گسترده دارد. نه‌تنها دانش‌پژوهان، بلکه نویسندگان نيز به این عادت دچار هستند به عنوان مثال، بسیاری از مؤلفان دست نوشته‌های خود را به موقع به ویراستاران نمی‌دهد در نتیجه کار آن‌ها همیشه با تأخیر زیاد همراه است (اليس و جميزنال، 1980).

به‌طورکلی، اهمال کاری پدیده‌ ای شدیداً شایع است. به نظر می‌رسد اکثر افراد دست‌کم با تأخیر در انجام کارها، وقت‌گذرانی می‌کنند و برخی نیز وقت‌گذرانی راه شیوه زندگی خود ساخته‌اند. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که بین 80 تا 95% دانشجویان اهمال کارند، تقریباً 75% آنان خود را اهمال كار می‌دانند و در حدود نیمی از این 75% 20 همواره به اهمال کاری مشغولند. علاوه بر این، ظاهراً این در صد ها رو به افزایش است. اهمال کاری جدای از یک بیماری دوره دانشجویی، در جمعیت عمومی نیز شایع بوده و 15 تا 20% بزرگ‌سالان مبتلا به اهمال كاري مزمن هستند (استيل،2003) .

اهمال کاری را بیماری دنیای مدرن نامیدند امروز افراد زیادی به اهمال کاری خود اعتراف می‌کنند، برخی مؤلفان میزان اهمال کاری دانشجویان را در حدود 90% تخمین زده و در حدود 25% آن‌ها را اهمال کاری مزمن می‌دانند که معمولاً از درس‌های دانشگاهی نمرده بدي می‌گیرند (كواد[7]،2006).

به اعتقاد شونبرگ[8]، لي[9]، پيچيل[10]، و فراري[11] (2004) اهمال کاری یک پاسخ موقت یا مزمن در برابر انجام وظیفه بوده و مشکل اساسی بسیاری از دانشجویان است ، برای مثال این پژوهشگران تخمین می‌زنند 70% دانشجویان دانشگاه‌های امریکای شمالی اهمال کارند. بسیاری از این افراد به پیامدهای منفی مثل عملکرد ضعیف، کاهش سطح سلامتی و شادمانی، عاطفه منفی و کاهش پیشرفت در زندگی دچار می‌شوند.

از سوی دیگر، اهمال کاری را به معنی اجتناب شخص از انجام وظیفه تعریف کرده اند. چنین وضعیتی ممکن است به احساس گناه، نابسندگي، افسردگی، شک و تردید فرد نسبت به خود منجر شده و در هر صورت پیامدهای بسیار دردناکی برای فرد ببار آورد. همان کاری در موفقیت تحصیلی و شخصی دانشجویان تأثیر زیادی دارد. ویژگی‌های مختلفی در دانشجویان نشاندهنده اهمال کاری است. دانشجویان به مارکار در تنظیم وقت ضعیف و نامعقولند، نسبت به اولویت‌ها ، هدف‌ها و موضوع‌های زندگی نامطمئنند، با انجام وظیفه به گونه افراطی برخورد کرده‌ و در نتیجه تکالیف درسی و دانشگاهی خود را به زمان دیگری موکول می‌کنند. علاوه بر این، آن‌ها وقت زیادی را به دوستان و به فعالیت‌های اجتماعی اختصاص داده و به جای انجام امتحان‌های کلاسی، پروژه‌ها و مقاله‌های درسی درباره آن حد ابراز نگرانی می‌کنند. سایر خصوصیات افراد همان کار عبارت است از: دشواری در تمرکز ، خیال‌بافی در کلاس خیره شدن به فضا، وجود ترس و اضطراب ، باورهای منفی، شخصی سازی مشکلات، انتظارهاي خيالي و كمال گرايي[12] و ترس از شکست (كواد، 2006).

اهمال کاری، با توجه به پیچیدگی و مؤلفه‌های شناختی، عاطفی و رفتاری آن، ابعاد گوناگونی دارد. از جمله : اهمال کاری تحصیلی[13]، اهمال کاری در تصمیم‌گیری[14]، اهمال کاری روان رنجورانه[15] و اهمال كاري وسواس گونه[16]. اما متداول‌ترین شکل آن اهمال کاری تحصیلي است (بروتن و وام بچ، 2001؛ مون و ايلينگ ورث، 2005)

راث بلوم، سولومون و موراكامي (1986) این نوع اهمال کاری تحصیلی را تمایل قالب و همیشگی فراگیران برای به تعویق انداختن فعالیت‌های تحصیلی تعریف نموده اند، که تقریباً همیشه با اضطراب توأم است. نمونه بسیار آشناي آن، به تعويق انداختن مطالعه درس‌ها تا شب امتحان، شتاب‌زده و اضطراب ناشی از آن است که گریبان گیر دانش‌آموزان و دانشجویان می‌شود. اهمال کاری و تحصیلی شکلی از اهمال کاری کلی است. پژوهشگران نشان داده‌اند که اهمال کاری تحصیلی با درک ارتباط، راهبردهای یادگیری غیر مؤثر، میانگین نمره پایین، وظایف دشوار و خسته کننده، عادت‌های مطالعه بدون مطرح و برنامه ، بهانه‌های فریب آمیز، دزدي ادبي، اضطراب ، افسردگی، افکار غیرمنطقی، خود کارآمدی پایین، خود کنترلی پایین و تأخیر در ارضاء پیوند یافته است .

اهمال کاری علاوه بر اینکه مشکل کنترل زمانی است ، فرایند پیچیده‌ای است که شامل مؤلفه‌های هیجانی، شناختی و رفتاری می‌باشد ( في[17] و تانگني، 2000) . متخصصانی که همان کاری را به عنوان یک مسئله شناختی در نظر می‌گیرند، بر این باورند ؛ افراد به این دلیل اهمال کاری دارند که در مورد چگونگی شرایط و نتایج فعالیت‌های خود باورهای غلط‌ي دارند، به طوری که ویژگی رایج در چنین افرادی باورهای غیرمنطقی آنان می‌باشد (اليس و ناوس[18]، 2002). از طرف دیگر، متخصصانی که اهمال کاری را به عنوان یک مسئله انگیزشی در نظر می‌گیرند معتقدند که اهمال کاری به این دلیل روی می‌دهد که افراد اهمال کار به فعالیت‌های دیگری به غیر از تکلیفی که برای آن‌ها در نظر گرفته شده است علاقه‌مندند.

پژوهشگران در حوزه اهمال کاری که بر این باورند که عوامل متعددی می‌تواند در بروز و تداوم اهمال کاری مؤثر باشد. از جمله این عوامل می‌توان به خود ناتوان سازی، روان ژندي، ترس از شکست ، ترس از ارزیابی منفی و اضطراب، درماندگی آموخته شده، عزت نفس پایین ، تنفر از کار، فقدان انرژی ، ویژگی‌های شخصیتی، کمال ‌گرایی اشاره نمود. سولومون و راث بلوم (1986) در خصوص پیش ايندهاي شناختي و عاطفی اهمال کاری، به به عوامل زیر اشاره نموده است:

1. دشواری در تصمیم‌گیری
2. استقلال و جست‌وجوی کمک
3. تنفر از وظیفه و تحمل اندک با کمی
4. حرمت نفس پایین
5. بي جرأتي
6. ترس از موفقیت
7. ضعف در مدیریت زمان

8. سرکشی در برابر مهار

9. تنبلی و کاهلی

10. خطر پذیری

11. تأثیر همگنان

برای مثال؛ متغییری مانند کمال گرایی باعث می­شود که افراد کمال گرا نتوانند تکالیفشان را انجام دهند، زیرا آن­ها معیارهای بالایی را برای خود در نظر گرفته­اند و بیش از حد دوباره ارزیابی دیگران در مورد خودشان فکر می­کنند در نتیجه مرتکب اهمال کاری می­شوند چون آن­ها معتقدند که نمی­توانند به این اهداف سطح بالا دسترسی پیدا کنند(کاپان،2010).

مهم­ترین گزاره­ها و عبارت­هایی که برای اهمال کاری بیان می­شود، عبارت است از:

1. یک روز کمتر و بیشتر هیچ تفاوتی نمی­کند.

2. تا فردا آن را به عقب می­اندازم.

3. مسأله­ای نیست که چند دقیقه­ای دیر کنم.

4. هیچ کس سر وقت کار را انجام نمی­دهد.

5. تا درست نفهمم که چگونه می­خواهم اولین پاراگراف یک مقاله را بخوانم، خواندن آن را شروع نمی­کنم.

6. وقتی تحت فشارم بهتر کار می­کنم.

7. بیشتر از 15 دقیقه تلویزیون نگاه نخواهم کرد.

پژوهش­های دیگر نیز نشان می­دهد که عواملی مانند تردید نسبت به خود و عدم درک شایستگی بالفعل تأثیر مهمی بر اهمال کاری دارد. اهمال کاری صفات شخصیتی آشفته­ای را به وجود آورده و موجب می­شود روابط بین فردی و انگیزه پیشرفت دچار اختلال شود. انجام دیر هنگام وظایف و پروژه­ها و ناتمام گذاردن برنامه­ها، عدم دستیابی به هدف­ها و نهایتاً از دست دادن انگیزه پیشرفت، پیامدهای محتمل اهمال کاری است ( زمانپور، 2000).

در شمار زیادی از تحقیقات اهمال کاری به عنوان نقص در خود نظم جویی[19] توصیف شده است( دویت وشونبرگ 2002؛ نقل از جوکار و دلاورپور1386؛ روساریو[20] 2009) یعنی فرد در کنترل افکار، هیجانات، عواطف، با توجه به معیارهای خودش ناتوان است. حال به توضیح این مطلب می­پردازیم که چرا اهمال کاری به عنوان نقص در خود تنظیمی از آن یاد می­شود. لذا با تعریفی از خود تنظیمی شروع می­کنیم:

خود تنظیمی فرایندی است که از طریق آن دانش آموزان شناخت­ها، رفتارها و عواطفی را که به طور نظام مند متوجه اکتساب اهداف است حفظ می­کنند( پنتریچ و شانک[21]، 2002). برای پاسخ دادن به این پرسش که چه چیزی خود تنظیمی را تشکیل می­دهد، زیمرمن یک چهارچوب مفهومی ارائه می­دهد. این چهارچوب می­تواند براساس شش سؤال اساسی مشخص شود که در جدول زیر به همراه فرایندهای خود تنظیمی مهم نشان داده شده است.

[1]. Procrastination

[2]. C unctation

[3]. Shilly-shally

[4]. Dilatoriness

[5]. Steel

[6]. Popalla

[7]. Quad

[8]. Schouwenburg

[9]. Lay

[10]. Pychyl

[11]. Ferrari

[12]. Perfectionism

[13]. Academic Perfectionism

[14]. Decisional Perfectionism

[15]. Neurotic Perfectionism

[16]. Compulsive Perfectionism

[17]. Fee & Tangney

[18]. Ellis & Knaus

[19].Self- regulatin

[20].Rosario

[21].Pintrich & Schunk