مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

 برنامه فیزیکی هتل

 

ارزشيابی انواع هتلها

در بخش استاندارد کیفیت خدمات گردشگری مهمانخانه های کشور از این مجموعه با حداقل شرایط استاندارد کیفیت خدمات در هتل ها آشنا می شوید:

این شرایط بر مبنای نیازها و انتظارات مشتریان تنظیم شده است. استانداردهای آورده شده در این مجموعه بطور کلی ، حد انتظار در هر سطح از درجه را مشخصمی سازد اما خدمات موجود در هتل ها و سطح کیفی آنها منحصر به این استاندارد ها نیست و این گونه واحد ها میتوانند استاندارد کیفیت خدمات خود را فراتر از این استاندارد ها تعیین نمایند.حداقل شرایط لازم برای درجه بندی یک هتل در یکی از سطح درجات، دارا بودن سطحی از خدمات و تسهیلات است که می بایست در آن واحد به میهمانان عرضه شود هتل ها در این دستورالعمل در پنج سطح زیر درجه بندی میشوند

یک ستاره، دو ستاره، سه ستاره، چهار ستاره، پنج ستاره

حداقل شرایط لازم برای هریک از هتل ها در پایین ترین سطح که یک ستاره خواهد بود در زیر آورده شده است.

• رعایت حداقل سطح کیفی در قسمت های مختلف واحد
• یک هتل معمولاً حداقل 8 اتاق خواب دارد
• 75% اتاق خواب ها با حمام یا تسهیلات خصوصی هستند.
• وجود محلی برای صبحانه خوری که متناسب با ظرفیت هتل طراحی شده باشد.
• وجود سیستم سرمایش و گرمایش قابل کنترل در اتاق خوابها.

سطح امتیازات	درجه
حداقل کسب امتیاز 1 برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطح از درجه نباید کمتر از 2 باشد.	یک ستاره *
حداقل کسب امتیاز 3 برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطح از درجه نباید کمتر از 4 باشد.	دو ستاره *
حداقل کسب امتیاز 5 برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطح از درجه نباید کمتر از 6 باشد.	سه ستاره ***
حداقل کسب امتیاز 7 برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطح از درجه نباید کمتر از 8 باشد.	چهار ستاره ****
حداقل کسب امتیاز 9 برای هر مورد الزامی است .	پنج ستاره *****

ارزیابی امتیازات:

هر یک از موارد خدمات، تجهیزات، فضای های موجود، نیروی انسانی و... در هتل مورد ارزیابی قرار می گیرد و متناسب با آن امتیازی کسب می نماید. در فرایند ارزیابی، امتیازاتی از صفر تا 10 ممکن است به هر یک از موارد ارزیابی تعلق گیرد. این امتیاز بر اساس کیفیت و مطلوبیت مورد ارزیابی قرار می گیرد.

کیفیت (تحت شرایط کلی)
واحد اقامتی می تواند اتاق خواب داشته باشد. محوطه ی عمومی آن محدود و خدمات و تسهیلات محدودی از غذا و آشامیدنی را دارد. ممکن است خدمات غیر رسمی صورت گیرد که اغلب توسط خانواده و یا صاحب هتل در فضایی خانوادگی اداره می شود. دکور، وسایل و لوازم ممکن است بیشتر کیفیت لوازم خانگی را داشته باشند تا فضایی که معمولاً در هتل و مراکز اقامتی وجود دارد.بطور کلی، حداقل شرایط قابل قبول پاکیزگی و بهداشت باید رعایت شود. وسایل و تجهیزات سالم و قابل استفاده باشد.	یک ستاره *
ممکن است هتل کوچک و یا متوسط باشد. مثلاً کمتر از 30 اتاق خواب، احتمالاً با محوطه عمومی محدود اما با اتاق خواب هایی بهتر و راحت تر از هتل های یک ستاره. اغلب هتل توسط صاحب آن و بصورت خانوادگی اداره می شود. ممکن است در آن امکانات هتل های رسمی باشد، مجموعه ای از خدمات و تسهیلات در واحد اقامتی عرضه می شود که شامل غذا و آشامیدنی است. دکور، لوازم، تجهیزات و اثاث آن کمتر شبیه لوازم خانگی است که در هتل های یک ستاره دیده میشود. خدمات و برخورد با میهمان از طرف مدیریت و کارکنان، بصورت رسمی ارائه میشود و کارکنان هتلبه وظایف خود آشنا هستند.	دو ستاره **
ممکن است هتل هایی با اندازه متوسط، با بیش از 20 اتاق خواب، با خدمات و تسهیلات و کیفیت بهتر از هتل های یک و دو ستاره دیده شود. تاسیسات و مراکز اقامتی کوچکتر هم می توانند کیفیت و خدمات هتل سه ستاره را عرضه نماید. دسترسی های عمومی بهتر در فضاهای داخلی ساختمان وجود دارد. در مناطق خارج از شهر و حاشیه شهرها معمولاً فضای محوطه عمومی و اتاق خواب ها بزرگتر است. مدیریت و کارکنان ظاهر مرتب و رسمی دارند و آموزش های لازم را در خصوص وظایف خود دیده اند. کارکنان در سطح بالاتری از نظر آگاهی نسبت به کارکنان هتل های دو و یک ستاره هستند و معمولاً در این گونه واحدهای اقامتی تاکید بیشتری بر کیفیت خدمات و راحتی میهمان نسبت به درجات پایین تر وجود دارد.	سه ستاره ***
در این نوع هتل ها ارائه سرویس با کیفیت بالا با استفاده از مجموعه ای از تسهیلات و خدمات مورد نظر میمان است. این گونه هتل ها معمولاً فضاهای وسیع تری دارند. ولی هتل های کوچک تر می تواند با تجهیزات لوکس تر و بهتر با بالابردن سطح کیفی خدمات انتظارات میهمانان را از یک هتل چهار ستاره برآورده نماید. هتل های چهار ستاره فضاهای عمومی خیلی خوبی دارند. اولویت استفاده از تسهیلات فضاهای عمومی هتل ها با میهمانان مقیم هتل است. در صورت وجود ظرفیت بیشتر ارائه خدمات در این فضاها به سایر مشتریان مانعی ندارد. اتاق خواب ها آسایش و کیفیت بهتری را نسبت به هتل های سه ستاره عرضه میکنند. ساختار ارائه خدمات حرفه ای بوسیله کارکنان حرفه ای و یونیفرم پوش در هتل وجود دارد. وجودبخش اغذیه و اشریه در سطح و کیفیت بالا و تاکید و برخورد جدی نسبت به تهیه ی غذا و آشامیدنی با تامین کیفیت مطلوب غذا و آشامیدنی. با توجه به محل و سبک کار و نوع مشتریان، فضاهایی مانند فضای کنفرانس و ضیافت، مرکز تجاری، بهداشت، تفریح، ورزشی باید باشد. فضای دیگری غیر از رستوران اصلی برای غذا خوردن باید وجود داشته باشد.	چهار ستاره ****
این مراکز اقامتی با تاسیسات لوکس، بزرگ و رعایت استانداردهای بالاتر بین المللی، تسهیلات بیشتر نسبت به چهار ستاره خدمات مورد نیاز میهمانان و سرویس غذا و آشامیدنی را ارائه می نمایند.مرکز اقامتی بزرگ و لوکس مجموعه ای از تسهیلات اضافه را ارائه می دهد. خدمات عالی، توجه مشتری رابه حضور کارکنان آموزش دیده جلب میکند. وضع ظاهرهتل استانداردهای بین المللی را برای این صنعت نشان میدهد.	پنج ستاره *****

برای اینکه هتلی از لحاظ درجه ارتقاء یابد، میبایست کیفیت استاندارد خدمات ارائه شده به میهمان را تا حد قابل قبول بالا برد و مجموعه ای از تسهیلات خدمات مورد انتظار را فراهم آورد. بدیهی است که کیفیت خدمات اهمیت اساسی دارد اما مشتری ها انتظار دارند که سطح خدمات و مجموعه تسهیلات در هتل هایی با درجات بالاتر به تناسبب درجه افزایش یابد.همه هتل ها باید مقررات الزامی را رعایت نمایند. ارزیابی هتل ها در پنج مورد صورت خواهد گرفت:

• امور ساختمانی، تاسیساتی هتل و متعلقات آن
• امور خدمات و تجهیزات هتل
• امور ایمنی، بهداشت و پایداری
• امور اغذیه و اشریه
• امور مدیریت، نیروی انسانی و آموزش

در ارزیابی امتیازات در مجموع امتیازات داده شده می بایست نسبت زیر رعایت گردد:

الف) امور ساختمانی و تاسیساتی و موارد مربوط به آن 30% از کل امتیازات

ب) امور مربوط به نوع سطح سرویس و خدمات و تجهیزات و موارد مربوط به آن 50% از کل امتیازات

ج) امور مربوط به مدیریت، نیروی انسانی و آموزش 20% از کل امتیازات

کیفیت (تحت خدمات کلی)
همه میهمانانبه شیوه ای دوستانه، کارآمد و مودبانه پذیرفته می شوند.همه امور مربوط به رزرواسیون و سوالات، درخواستها،نامه نگاری ها و شکایت بازدید کنندگان با رفتاری مودبانه و فوری پاسخ داده می شود. مدیریت و کارکنان اطلاعات کاملی درباره هتل، جاذبه های محلی و رویدادها دارند. خدمات باید بطوری شایسته ارائه شوند. مهارت های فنی می تواند محدود باشد. تلفن های ورودی میهمانان باید به شیوه ای مطلوب وصل شود و مسئول به این کار آموزش لازم را دیده باشد.	یک ستاره *
در این سطح باید نشانه های بیشتری از برخورد حرفه ای در لباس و مهارت های فنی به چشم بخورد. خدمات می تواندبا تعداد محدود کارکنان و یا بطوری خاص توسط صاحبان هتل انجام شود.	دو ستاره **
خدمات رسمی تر، با سطح بالاتری از مهارت کارکنان وجود دارد . مدیریت کارکنان حضور رسمی تر و آراسته تری دارند و معمولاً کارکنان لباس رسمی می پوشند. مهارت های فنی و اجتماعی پاسخگوی نیازها و درخواست های میهمان است. مسئول پذیرش باید حداقل یه یکی از زبانهای زنده دنیا مسلط باشد.	سه ستاره ***
کارکنان با لباس رسمی و با نظارت مدیریت حضور دارند. مهارت های فنی و اجتماعی پاسخگوی نیازها و درخواست های میهمان است. مسئول پذیرش باید حداقل به یکی از زبانهای زنده دنیا مسلط باشد.	چهار ستاره ****
از کارکنان مجرب در قسمت های مختلف هتل استفاده شده است. مدیریت بر کارکنان و نظارت بر کلیه قسمت ها وجود دارد. وجود وظایف دوگانه برای کارکنان نشان میدهد که هتل در این سطح از درجه قرار ندارد. صرف نظر از شیوه خدمات، مهارتهای فنی و اجتماعی، نشان دهنده ی وجود نظم فوق العاده در این سطح از درجه است.

 

 

استانداردهای طراحی هتل

طراحی هتل امروزه برای خود تخصصی ویژه به حساب می آید ، چرا که هتل جزو طراحی های پیچیده محسوب می شود ، علاوه بر آن موضوعی اقتصادی است که طراحی آن در جلب مشتری ، یکی از مهمترین نقش ها را ایفا می کند.

امروزه در جهان علاوه بر رعایت ضوابط طراحی هتل ، ابتکارات جالبی برای جذابیت هتل به کارمی برند تا هتل آنها از دیگر هتل ها متمایز بوده و مشتریان بیشتری را به سمت خود جلب کند.

برای مثال : به تازگی در شهر کایزرسلاترن آلمان ، زندان معروف آلکاتراس رابه هتل تبدیل کرده اند ، و برای جذابیت چندی از اتاق های هتل را به صورت زندان نگه داشته اند تا ، اگر کسی تمایل داشت بتواند شبی احساس یک زندانی را تجربه کند. در این هتل با میله های پنجره ها و سیم خاردارهای بالای هتل ، نمایی از یک زندان را به ما نشان می دهند ، بلکه بر جذابیت های هتل افزوده تا در جلب مشتریان موفق شوند.

برای طراحی یک هتل ، باید علاوه بر اطلاع از فضاهای مورد نیاز ، نکات بسیار زیادی را مد نظر قرار داد ، چرا که هرکدام از فضاها ضوابط خاص خود را دارند و در طراحی هتل و جانمایی باید به نکات بسیار زیادی توجه داشت که موجب کارآمدی و از همه مهمتر سبب هزینه کمتری برای هتلدار گردد.

 

 

فضاهای مورد نیاز برای هتل های معمولی :

* پذیرش و پیشخوان : که باید نزدیک به ورودی و در دسترس باشد و وظیفه راهنمایی و پذیرش میهمانان هتل را بر عهده دارد.

* انبار چمدانها : که این فضاهم باید ارتباط بسیار مناسبی با ورودی داشته باشد.

* لابی : لابی هتل معرف شخصیت و تقریبا یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین فضاهای هتل یا به عبارتی ویترین هتل است ، که بیشترین هزینه ها را معمولا در این فضا انجام می دهند. واحدهای تجاری ، فضاهای تفریحی و رستوران های هتل ارتباط مستقیمی با لابی دارند ، چرا که لابی مورد توجه است و این ارتباط مستقیم می تواند در جذب مسافران ، به آنها کمک کند. زیرا که همه اینها بازوهای اقتصادی و مخصوصا در شرایط فعلی ایران موجب ادامه زندگی هتل میگردند.

* قسمت اداری هتل : شامل : تلفنخانه ، رزرواسیون ، حسابداری ، مدیریت ، حراست و استراحت کارکنان می باشد .

* نمازخانه : که معمولا در طبقه همکف هتل است و باید دسترسی مطلوبی به لابی و سرویسها داشته باشد.

* سرویس : علاوه بر سرویس هایی که در اتاق های هتل است ، معمولا سرویس عمومی مجزای زنانه و مردانه در هر طبقه قرار می دهند.

* مرکز تفریحی و ورزشی : برای کودکان و بزرگسالان که باید ارتباط خوبی با لابی داشته باشد.

* سالن برگزای جلسات : که بسته به بزرگی هتل می تواند کوچک و بزرگ باشد و باید ازتباط خوبی با لابی و ... داشته باشد.

* کافی نت : که امروزه در هتلها بسیار لازم و ضروریست و این قسمت هم باید ارتباط خوبی با لابی داشته باشد.

* رستوران ها و کافی شاپ های هتل که بسته به بزرگی هتل می تواند متعدد و متنوع باشد ، چرا که یک هتل باید پاسخگوی نیاز همه سلیقه ها باشد. در پلان باید یکی از بهترین نقاط مرتبط با لابی را به رستوران اختصاص داد.

* آشپزخانه رستوران : شامل قسمتهای : شستشو ، پخت و پز ، آماده سازی مواد اولیه ، سردخانه بالای صفر و زیر صفر درجه سانتیگراد.

* انبار

* بارانداز

* نگهبانی

* غذاخوری کارکنان

* فضاهای تاسیساتی

* اتاق تعمیرات و نگهداری

* رختشویخانه

* خانه داری

* اتاق ها : فضاهای اقامتی هتل که شامل اتاقها و سوئیت های معمولی و ویژه می باشد باید از هر گونه فضاهای خدماتی و جانبی هتل دور بوده و موجب راحتی و آرامش میهمانان هتل را در آنها فراهم کرد.

و تنها بخش خدماتی که در بین اتاقها وجود دارد ، بخش خانه داری است که وظیفه سرویس دهی به تعداد مشخصی اتاق را بر عهده دارد و دارای راه پله و آسانسور مجزا از میهمانان است ؛ به طوری که خدمات دهی و نظافت ، کاملا به دور از چشم مسافران انجام گیرد.بسیاری از شرکت های گرداننده هتل معتقدند که اتاقهای خواب و دستشویی و سرویس آنها ، تاثیر به یاد ماندنی تری نسبت به هر یک از فضاخهای هتل بر میهمانان هتل می گذارد.

 

انواع هتل

 

هتلهای زنجیره ای :هتلهای شناخته شده این گروه مثل شراتون ,هیلتون و ماریوت هتلهایی در مقیاس بزرگ اند که عموما در نقاط استراتژیک شهرهای بزرگ در مسیر بزرگراها یا فوردگاها بنا شده اند و خدمات استانداردی را عرضه می کنند.

 

هتلهای شهری:هتلهای شهری بر اساس الگوی هتلهای زنجیره ای ولی اغلب در مقیاس کوچکتر ساخته می شوند و معماری خاص تری دارند

 

هتلهای ببلاقی_تفریحی:هتلها به طور عمدهپذیرای مهمانانی هستند که به قصدی غیرازجهانگردی,کار وتجارت به آن مراجعه می کنند.

 

هتل آپارتمان و هتل اقامتگاه:هر دو این هتلها واحدهای مسکونی به ابعاد یک آپارتمان کوچک را در بر می گیرند و برای اقامتهای طولانی تر از هتلهای معمولی طراحی شده اند. هتل آپارتمانها عموما در محیط های شهری فشرده قرار دارند و اغلب خدمات استاندارد هتلها را عرضه می کنند.

 

هتل فرودگاهی :همانطور که از اسم آنها پیداست در نزدیکی یا در مجموعه فرودگاه ها ساخته می شوند و بیشتر برای اقامت یک روزه یا برگزاری جلسات و گردهماییهای مهم استفاده می شوند.

 

هتل بوتیک:در این هتلها ی کوچک طراحی اجرا و مبلمان بالاترین استانداردها را دارند .به کارگیری اشیا و مبلمان منحصر به فرد از ضروریلت این نوع هتل است.

 

هتل هنری(هتل _موزه):در این نوع بسیار نادر از هتلها زیبایی شناسی و بهره وری هنری مقدم بر دیگر خدمات رفاهی است.

 

هتل موضوعی:هتلهای موضوعی از نظر معماری و مبلمان یک مفهوم شناخته شده و مشخص را دنبال می کنند و اغلب یک دوره ی خاص هنری یک مکان ویژه یا یک واقعه ی تاریخی را بازسازی می کنند.در این هتل ها افراد می توانند به تجربه ای استثنایی دست یابند.

 

هتل _دهکده:در بعضی از مناطق کوهستانی یا ساحلی هتلها به شکل مجموعه ای از ویلا ها یا ساختمانهای منفردی هستند که یک دهکده را تشکیل می دهند.

 

هتلهای خاص یا غیر متعارف:هتل داران در پی ایجاد جذابیتی استثنایی برای هتل های خود دست به ابتکاراتی خاص می زنند که گاه کاملا منحصر به فردند برای مثال در کاستاریکا هتلی به نام هتل درختی وجود دارد که در آن از درختان زنده به عنوان سازه استفاده شده است.

 

هتل کپسولی:این نوع هتل در ژاپن رواج دارد و هدف آن مکان استراحت چند ساعته ی مسافران روزانه در فضایی بسیار محدود است .در این هتل ها اتاق وجود ندارد بلکه فضایی مثل کندوی عسل روی هم قرار گرفته اند و هر کدام کمی بزرگتر از یک تابوت هستند و فرد می تواند در آن به صورت کشیده استراحت کند.

 

متل:خدمات مشابه هتلها را ارائه می کنند ولی چیدمان و سازماندهی فضایی انها با هتل متفاوت است .مشتریان متل ها دو گروه اند اول خانواده ها یا کسانی که با اتومبیل سفر طولانی می کنند و نیازمند توقف کوتاه در محلی نزدیک به جاده اصلی هستند .دوم کسانی که مایل نیستند رفت و آمدشان زیر نظر جماعت نشسته در سرسرای هتل یا کارمندان پذیرش هتل قرار گیرد.

 

تخصیص فضا و مساحت در طبقات برای هتلی با 100 اتاق

 

اطلاعات کلی و تقریبی

 

ارتفاع ساختمان از زمین 7 طبقه

مساحت طبقه ی همکف 10000 فوت مربع

مساحت اتاقهای نمونه وار مهمان 6000 فوت مربع

تعداد اتاقهای مهمان به ازای هر طبقه 17 اتاق

تعداد پلکان در هر طبقه 2 پلکان

آسانسور (یکی برای مهمانان و یک برای خدمات) 2 آسانسور

البته چهار عامل اول به هم مرتبط اند و باید به عنوان یک گروه سازماندهی شوند.

 

فضاهای عمومی

سرسرا و پذیرش

سالنها

راهرو های همجوار

توالت مردانه برای مهمانان

توالت زنانه برای مهمانان

دستشوییهای بانوان

جامه داری

اتاق پادو

 

فضاهای قابل واگذاری

آرایشگاه

دوخت و دوز

 

فضاهای قابل اجاره

3 مغازه ی اجاره ای

3انبار

فضاهای سرو غذا و نوشیدنی

غذاخوری اصلی با 90جای نشستن

آشپزخانه ی اصلی

نانوایی

کافی شاپ با 50 جای نشستن

بارو و سالن نوشیدنی ها

غذاخوری خصوصی

تالار ضیافت و رقص

ورودی تالار ضیافت و رقص

انبار تالار ضیافت و رقص

آبدارخانه ی تالار ضیافت و رقص

خدمه ی اتاق غذاخوری

انبار غذا

انبار نوشیدنی

انبار ظروف چینی ,شیشه و نقره

اتاق پذیرایی

بخش زباله

فضای اتاقهای مهمان

102 اتاق(هر کدام 250 فوت مربع شامل رختکن ,کمد دیواری و حمام)

فضاهای الحاقی(40 درصد به فضاهای بالا اضافه شود برای راهرو ,پلکان,آسانسور,کمد خدمتکار و ...)

فضای خدمات عمومی

دفتر مدیر

دفتر منشی

دفتر حسابدار

دفتر رزرو و فروش

اتاق کپی

اتاق ملافه ها

رختشویخانه

توالت و کمدهای آقایان

توالت و کمدهای خانمها

بخش نگهداری

انبار مبلمان

بایگانی

انبار عمومی

موتور خانه

فضای مخصوص موتورهای تاسیسات

 

دریاچه نمک حوض سلطان

 

دریاچه نمک حوض سلطان در 40 کیلومتری شمال شهرستان قم و 85 کیلومتریجنوب تهران و در حاشیه بزرگراه تهران قم قرار دارد.

 

 

 

 

 

 

.اين درياچه که به درياچه ساوهقم ودرياچه شاهی هم معروف است به مساحت تقريبی 240 کيلومتر مربع درشمال شرق شهرستانقم واقع شده است ورشته کوههای البرز درشمال ان قرار دارد وسعت وشکل درياچه متناسبباورود آب وميزان بارندگی آن درفصول مختلف سال متفاوت است . درمواقع بارندگی وذوببرف های ارتفاعات اطراف چون برميزان آب ورودی افزوده می شود ، وسعت آن زيادودرغيرازاين ايام وسعت آن کاهش می يابد . بدين ترتيب سطح آب درياچه پيوسته درنوساناست.
درموقع پرآبی سطح درياچه گسترش می يابد وآب آن اراضی پست وشوره زارباتلاقی پيرامون را می پوشاند ودرياچه بزرگی به طول 18 وعرض 16 کيلومتر تشکيل میدهد که به نام درياچه حوض سلطان يا کويرنمک مشهور است. رودهای متعددی به اين درياچهوارد می شوند که عموما" از اراضی شوره زار ونمکی اطراف عبور می کنند.حوض سلطاندر سال 1883 میلادی و بر اثر ساخت جاده شوسه تهران قم تشکیل شد.

راههای ورود بهمنطقه :

در 35 کیلومتری مسیر قم-تهران جاده خاکی وجود دارد که به دریاچه میرسد . درون دریاچه نیز جاده خاکریزی هست که برای جلوگیری از فرو رفتن خودروها در باتلاق وبهره برداری از نمک دریاچه مورد استفاده قرار می گیرد .
درياچه حوض‎ سلطان يا درياچه شاهي ، فروافتادگينامتقارني با 330 كيلومترمربع وسعت، در 35 كيلومتري شمال قم و در شمال باختريدرياچة نمك است. اين درياچه شامل دو چالة جدا از هم يكي به نام «حوض‎سلطان» و ديگريبه نام «حوض‎مره» است كه با آبراهة باريكي به هم وصل مي‎شوند. حوضة باختري (حوض‎سلطان) داراي بلندي 806 متر از سطح دريا است كه به طور معمول از روان‎آب‎هايسطحي تغذيه مي‎شود. حوضة خاوري (حوض‎مره)، افزون بر روان‎آب‎ها، از رودهايي مانندرودشور و قره‎چاي نيز بهره مي‎گيرد. مطالعات مستوفي (1350) نشان مي‎دهد كه آب‎ ابتدا وارد حوض‎مره شده و پس از پر شدن آن، از مسيل دو حوض گذشته وارد حوض‎سلطانمي‎شود و هنگامي كه آب در حوض‎سلطان چند متر بالاتر آمد، به طرف حوض‎مره بازمي‎گرددو سرريز اين دو حوض، به درياچة نمك تخليه مي‎شود. مشاهدات صحرايي كرينسلي (1970)،نشان مي‎دهد كه از مركز درياچه به خارج دو پهنة جداگانة قابل شناسايي است. يكي مركزدرياچه كه حدود 24 درصد از مساحت آن را زير پوشش دارد و با پوستة نمكي پوشيده شدهاست. دوم، زون مرطوب كه 76 درصد بقيه را تشكيل مي‎دهد كه به زون گياهان ريشه‎ بلندبه پهناي 20 متر مي‎رسد. پوستة نمكي با 5 سانتيمتر ضخامت، شامل نوارهاي هم‎مركزسفيد و خاكستري است و در زير آن سيلت‎هاي رسي و خاكستري رنگ مرطوب قرار دارد. اينزون (پوستة نمكي) به طور فصلي با آب پوشيده مي‎شود، ولي مناطق مركزي آن ممكن است درتمام سال، آب‎دار باشد. مطالعات انجام شده در زون مرطوب نشان داده كه ميزان رسموجود در نمونه‎ها، 35 تا 45 درصد است كه 10 تا 90 درصد كاني‎ها، كائولينيت ‎است. در پشته‎هاي شن و ماسه‎اي زون گياهان با ريشة بلند، چند خط داغ آب وجود دارد كه بهسمت سراشيبي تا ارتفاع 826 متر ادامه دارد. اختلاف ارتفاع بين پست‎ترين و بلندترينخط داغ آب 20 متر است. پيشروي وسيع مخروط‎افكنه‎ها در پهناي زون مرطوب و روي پوستةنمكي نشانگر آن است كه روان‎آب سطحي بيش از گذشته است و تغيير آب و هوايي به سويدورة مرطوب‎تر از گذشته، پيش مي‎رود.
مطالعات معتمد و همكاران نشانداده است كه رسوبات حوض‎سلطان بيشتر از نوع گچ و نمك، مارن و رس است. بررسي‎هايلرزه‎نگاري و حفاري نيز نشان داده كه نمك تا عمق 46 متر وجود دارد. اين نمك، بهصورت 5 لاية جدا از هم با ضخامت كل تا 20 متر است كه با رس‎هاي قهوه‎اي تا خاكسترياز يكديگر جدا مي‎شوند

 

 

 

 

چند ضلعی های اطراف دریاچه

 

يكي از زيباترين مناظر درياچه نمك وكوير اطراف آن چند ضلعيهاي منظمي است كه در اين جا به بررسي نحوه ايجاد آنها ميپردازيم .
برحسب ميزان محمولات محلول و معلق انواع مختلفي ازچاله هاي تدفيني بوجود مي ايند زمانيكه موادمحلول نسبتا فراوان باشند ،برروي گلهاي رسي،قشري سخت تشكيل ميدهند كه گل را از خشك شدن حفظ ميكنند،عمل خشك شدن كند شده وگاهي باعث تشكيل چندضلعيهاي درقشر سخت نمكين مي شود. به اعتقاد گابريل (١٩٩٨) چهره كويرهاي ايران،سبخاهائي -شوره زار - غني از نمك ميباشد.تبلور نمك بر رس فشار مياورد وانرا متورم ميسازد لذا چينهايي باشعاع زياد وطول موج تقريبي ٤٠٠متربوجودمياورد كه پس از استقراق ، مجددا در محلهاي مختلف تشكيل ميشود.ورقه هائي ازنمك بابرآمدگيهاي كوچك رسي كه گاهي برفي ازنمك بر روي آن ديده ميشودوگاهي نيز بصورت دانه دانه ميباشد،بطورمتناوب قرار ميگيرند. برآمدگيهاي دانه اي درمعرض بادخوردگي ميباشد ، خشك شدن نيزموجب تشكيل چند ضلعيهايي در رس ميشودكه پوشش نمك را نيز قطع ميكنددراين صورت چهره اي از تكتير تشكيل ميشود.
محققين شوروي نيز از جمله ويژگيهاي بارز چاله هاي تشتكي شور و رسي را بدين صورت ارائه داده اند كه،سطح اين مناطق خشك شده وبصورت شكافهاي در مي آيد،تبخير آب شور مابين شكافهاي چند ضلعيها،منجربه باقي ماندن تجمع نمك مخصوصادرمرزچندضلعيهابطورمشخص ديده ميشود،كويرهادرنواحي ايراني-توراني توسعه خوبي دارداين نواحي كه معمولا پست ترين نقاط ميباشندنقطه انتهائي حوضه مسيلها را تشكيل ميدهند.لذاتوسعه رژيم بارندگي وسيلابهاي مناطق بالادست(ارتفاعات)تغذيه شده ودرزمستانها،اغلب درزير آب قرار گرفته اند و مقادير نمكهاي محلول بدان واردميشوند،درفصل گرما و تابستان ، فرصت خشك شدن بوجودمي ايدوهمراه با ان ، موجب تشكيل پوسته ها و چند ضلعيها ميگردد ، بنابراين كويرهاازتبخيرآب سطحي نتيجه ميشوند و اغلب درنواحي استقرارميابد كه درمعرض سيلهاي نسبتا عظيم قرار داشته باشند،بعنوان مثال كويردرياچه نمك آران و بيدگل .