مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

کلیات مفاهیم عمومی حسابداری

تعریف حسابداری :

"حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است که اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی یک سازمان را جمع آوری ، تجزیه و تحلیل ،اندازه گیری،ثبت ، طبقه بندی و تلخیص می کند و در نهایت این اطلاعات را در قالب گزارش هایی مفهوم پردازش نموده و در اختیار استفاده کننده گان اطلاعات قرار می دهد."

استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری :

1-استفاده کننده گان درون سازمانی :

اشخاصی هستند که نیاز آنها به اطلاعات جهت برنامه ریزی و کنترل عملیات سازمان و اداره منابع آن بوده و تصمیمات آنها بر عملیات داخلی سازمان اثر مستقیم دارد.استفاده کننده گان درون سازمانی عمدتا سطوح مختلف مدیریت سازمان می باشند.

2-استفاده کنندگان برون سازمانی :

اشخاصی هستند که با استفاده از اطلاعات دریافتشده ،درباره رابطه خود با سازمان تصمیم گیری می کنند.اطلاعات مورد نیاز استفاده کنندگان برون سازمانی متفاوت و متنوع بوده ولذا تصمیماتی که توسط این گروه اتخاذ می شود نیز بسیار متفاوت و گوناگون است.مهمترین استفاده کنندگان برون سازمانی ، سرمایه گذاران (بالفعل و بالقوه) اعطاکنندگان تسهیلات مالی ،تامین کنندگان کالاها و خدمات،مشتریان و دولت می باشند.

حسابداری و دفترداری :

برخی از افراد تصور می کنند که حسابداری ودفترداری موضوع واحد است.اگرچه دفترداری لازمه حسابداری است اما در واقع دفترداری تنها دربرگیرنده ثبت رویدادهای مالی است.بنابراین بخشی از فرآیند حسابداری محسوب می شود.بدین ترتیب می تان گفت که دامنه حسابداری بسیار گسترده تر از دفتر داری است و حسابداران در مقایسه با دفتر داران باید دارای سطح دانش بالاتر و مهارت بیشتر باشند و بتوانند گزارش هی مالی را تجزیه و تحلیل و تفسیر نمایند.شایان توجه است که امروزه بخش اعظم عملیات دفتر داری با کمک رایانه ها انجام می شود.

انواع موسسات :

الف- طبقه بندی موسسات از لحاظ مالکیت : موسسات از لحاظ مالکیت به سه دسته زیر طبقه بندی می شوند.

1-موسسات بخش عمومی : واحدها یا سازمان هایی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در مالکیت و مدیریت دولت،نهادها و سازمان های عمومی قرار دارند،مانند وزارتخانه ها ، شهرداری ها،بانک های دولتی،سازمان تامین اجتماعی و ...

2-موسسات بخش تعاونی : واحدهایی هستند که با خودیاری ،کمک و همکاری متقابل عده ای از اشخاص حقیقی یا حقوقی تشکیل شده به قصد رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضای خود فعالیت می کنند.

3-موسسات بخش خصوصی : واحدهایی هستند که در مالکیت ومدیریت اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی قرار دارند.

ب-طبقه بندی موسسات از لحاظ هدف فعالیت :

موسسات از لحاظ هدف فعالیت به دو دسته زیر طبقه بندی می شوند :

1-موسسات انتفاعی :موسساتی هستند که به قصد کسب سود به فعالیت های خدماتی ، بازرگانی یا تولیدی می پردازند.

2-موسسات غیر انتفاعی :موسساتی هستند که هدف آنها کسب سود نیست،بلکه به منظور دستیابی به هدف هایی که در راستای منافع جامعه است فعالیت می کنند،مانند سازمان هلال احمر ، شهرداری ها و ...

ج-طبقه بندی موسسات از لحاظ نوع فعالیت : موسسات از لحاظ نوع فعالیت به سه دسته تقسیم بندی می شوند:

1-موسسات خدماتی : موسساتی هستند که خدماتی را به مشتریان ارائه نموده ودر ازای آن کارمزد یا حق الزحمه دریافت می نمایند.،مانند بانک ها،هتل ها،تعمیرگاه ها،موسسات حمل و نقل،موسسات آموزشی و ....

2-موسسات بازرگانی : موسساتی هستند که به خرید و فروش کالا اشتغال دارند.این گونه موسسات معمولا در شکل و محتوای کالاهای خریداری شده تغییری ایجاد نمی کنند.یک موسسه بازرگانی می تواند به صورت عمده فروشی و یا خرده فروشی باشد.

3-موسسات تولیدی : موسساتی هستند که مواد اولیه را خریداری کرده و به کمک نیروی انسانی،دانش فنی و ماشین آلات و تجهیزات آنها را تغییر شکل داده و به محصول تبدیل نموده و به فروش می رسانند.مانند موسسات : تولید محصولات غذایی،دارویی،پوشاک و ...

قلمرو حسابداری

1-حسابداری مالی : آن بخش از حسابداری است که وظیفه آن گزارش اطلاعات مالی عمدتا برای استفاده کنندگان بیرون سازمانی است.

2-حسابداری مدیریت : آن بخش از حسابداری است که وظیفه آن گزارش اطلاعات مورد نیاز مدیران جهت برنامه ریزی،ارزیابی و کنترل عملیات یک موسسه است.

3-حسابداری بهای تمام شده : آن بخش از حسابداری است که وظیفه آن تعیین بهای تمام شده خدمات یا محصولات مالی است و به آن حسابداری صنعتی می گویند.

4-حسابداری دولتی : شاخه ای از حسابداری است که به شرح اصول ، تشخیص ، ثبت ، تجزیه و تحلیل و گزارشگری رویدادهای مالی موسسات دولتی می پردازد.

5-طراحی سیستم : رشته است که فعالیت آن طراحی روش ها ، دستورالعمل ها ، فرم ها و دفاتر مورد استفاده جهت ثبت و نگهداری و پرداخت اطلاعات حسابداری است.

6-حساب بررسی داخلی : عبارت است رسیدگی ، ارزیابی و ارائه گزارش نسبت به عملیات حسابداری و سایر کنترل ها مربوط به فعالیت یک موسسه توسط کارکنان است.

7-حساب بررسی مستقل : عبارت است از هرگونه رسیدگی به دفاتر و اسناد و مدارک توسط اشخاص مستقل از واحد مورد رسیدگی که به منظور ارائه اظهار نظر نسبت به صحت اطلاعات حسابداری انجام می پذیرد.