مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

مقدمه

در دنیایامروز و در حالی که با حجم عظیم تبادلات الکترونیکی رو به رو هستیم تجارت الکترونیکجزءجدانشدنى دنیای الکترونیکی قرار گرفته است. امروزه فروشگاهای بزرگبه آسانی محصولات خود را از طریق اینترنت به فروش می گذارند و شرکت ها تبادلات عظیمخود را بر روی اینترنت سامان بخشیده اند دنیای تجارت الکترونیک دنیای وسیعی است کهدرایران امروز به آن توجهی نمی شود. شاخه های تجارت الکترونیک امروزه بقدری گستردهشده که شرکتها دیگر در زمینه خاصی در این مقوله در سطح بین الملیفعالیتمی کنند.

سرمایهگذاری, بازاریابی الکترونیک, پرداخت های الکترونیک, فروشگاهای آنلاین, بازارهایبزرگ حراجی و ... همه و همه تنها گوشهای از وسعت تجارت الکترونیک را شاملمی گردد. شاید دلیل ضعف کشور ما در زمینه تجارت الکترونیک مربوط به پول الکترونیکباشد. از دهه‌ ‌90 ميلادى، هنگامى ‌كه گسترش و پذيرش اينترنت از سوىتاجران و فروشندگان صورت گرفت، مردم در انتظار برچيده شدن پول و حساب و كتاب‌هاىفيزيكى و دستى در آينده‌اى نه چندان دور بودند. اما وقتى فعاليت تجارت الكترونيكىدر سال 2000 با كاهش قابل توجهى مواجه شد، بعضى از كارشناسان بر اين عقيده تأكيدكردند كه پول ديجيتال رويايى بيش نخواهد بود ولى ادامه‌ روند، حركت موفقيت آميزپرداخت آنلاين و پذيرش پول الكترونيك از سوى15 ميليون نفر از مردم ژاپن، بهجهانيان آموخت كه زمان استفاده از اسكناس‌هاى كاغذى رو به پاياناست.

پولالكترونيك اين قابليت را دارد تا به صورتoffline دركارت‌هاى قرار گرفته در يك تراشه، كارت‌هاى كوچکيا در ‌هارد درايويکرايانه ذخيره شود.
در حالى كه مردم ضعف ارتباطى دولت‌ها را حس كرده بودندو بسيارى از فروشندگان و تاجران نسبت به به كارگيرى پول آنلاينشکوترديد داشتند، بسيارى شركت‌ها به استفاده از اين فناورى جديد تندادند.

به طور كلىامروز دنيا شاهد گسترش شديد تجارت الكترونيکو جايگزينى پولالكترونيکبه جاى پول كاغذى است

فناوری اطلاعات
امروزه کاربرد فناوریهایاطلاعاتی روز به روز درحال افزایش است. پیشرفتهای حاصل شده در فناوریهای ارتباطات وکامپیوتر (اعم از مادر یا شخصی) به کارکنان یک سازمان این اجازه را می دهد کهدرحالی که بیرون سازمان هستند، همچنان به سازمانشان متصل باشند و برای سازمانمربوطه شان کار کنند.
به عبارتی با استفاده از این فناوریها، کم کم سازمانها بهسمت مجازی شدن پیش می روند. نمونه ای از این فناوریها عبارتند از: پست الکترونیک،ویدئو کنفرانس، فناوریهایی ازقبیل طراحی به کمک کامپیوتر، تولید به کمک کامپیوتر، ومهندسی به کمک کامپیوتر. این قبیل فناوریها باعث هماهنگ سازی فعالیتها در سازمان میشود.
از دید اسمیت و استروف به طورکلی شرکت شامل ۳ هسته اصلی یعنی:
۱ ) فرایند تصمیم گیری
۲ ) جریان اطلاعات
۳ ) جریان مواد است.
که فناوری اطلاعات روی هر سه هسته فوق می تواند تاثیرگذار باشد. کاربردفناوری اطلاعات شرکتها را قادر می سازد امتیازهای مهمی از قبیل موارد زیر کسب کنند:
▪ صرفه جویی در هزینه و بهبود بخشیدن جهت تبادل اطلاعات؛
▪ اجتناب ازخطاهای انسانی هنگامی که وظایف تکراری یا بسیار پیچیده است؛
▪ صرفه جویی مالیبه دلیل کاهش خطاها و زمان انجام وظایف؛
▪ ادغام و هماهنگی چندین وظیفه در یکوظیفه؛
▪ بهبود بخشیدن کارآیی و اثربخشی سازمانی؛
▪ بهبود در مدیریت میانیو کاهش فرایندهای زائد ازطریق تهیه اطلاعات مفیدتر.

تاثير فناوري اطلاعات بر اقتصاد

امروزه فناوري اطلاعات و ارتباطات به عنوان يكي از بستر‌هاي نوين به سرعت در حال تأثير گذاري بر زندگي بشر است. اين تأثير در كليه وجوه اجتماعي ديده مي‌شود. از آن جمله تأثير شديد فناوري اطلاعات بر اقتصاد است. در اقتصاد جديد كه مبتني بر شبكه‌هاي كامپيوتري است محيط كسب و كار در حال تبديل به محيطي ديجيتالي (رقمي) است. چنين اقتصادي را با عناويني همچون اقتصاد شبكه‌اي يا اقتصاد ديجيتال[1] نيز ناميده‌اند. اقتصاد ديجيتال كه تحت عنوان اقتصاد اينترنتي، اقتصاد نوين يا اقتصاد مبتني بر شبكه نيز ناميده مي‌شود به اقتصادي اطلاق مي‌گردد كه قسمت اعظم آن بر پايه فناوريهاي ديجيتال شامل شبكه‌هاي ارتباطي، رايانه‌ها، نرم‌افزارها و ساير فناوريهاي اطلاعاتي است.

واژه اقتصاد ديجيتال گوياي يك تحول اقتصادي است، تحولي كه در كليه مؤلفه‌هاي اقتصاد همچون محصولات، مصرف‌كنندگان، فروشندگان، واسطه‌ها، خدمات پشتيباني، بازار و فرآيندهاي آن مؤثر خواهد بود.بسياري از محصولات و خدمات بصورت ديجيتالي عرضه خواهد شد بعنوان مثال ميتوان به محصولات ذيل اشاره كرد:

الف- محصولات اطلاعاتي و سرگرميها همچون: مستندات كاغذي، كتابها، روزنامه‌ها، مجلات، كوپن‌ها، مقالات تحقيقاتي، مواد آموزشي، اطلاعات مربوط به محصولات شبيه مشخصات محصول، كاتالوگها و منوالها، اطلاعات تصويري همچون عكس‌ها، كارت پوستالها، نقشه‌ها و تقويم‌ها، اطلاعات صوتي همچون نوارهاي موسيقي و سخنرانيها، فيلم‌ها و برنامه‌هاي تلويزيوني همچنين بازيها و نرم‌افزارهاي سرگرمي.

ب- سمبلها، بليط‌ها و رزروها در خصوص هتلها، كنسرتها، وقايع ورزشي، خطوط هوايي و حمل و نقل‌، دستورات مالي مثل چكها، كارتها و اسناد اعتباري

ج- خدمات و فرآيندها شبيه خدمات دولتي، پيغامهاي الكترونيكي مثل نامه‌ها، تماسهاي تلفني و دورنگار، فرآيندهاي توليد ارزش تجاري شبيه سفارش، انعقاد قرارداد، حراجها، آموزش از راه دور و پزشكي از راه دور.

الكترونيكي مصرف‌كنندگان شامل دهها ميليون مردم سراسر دنيا هستند كه در شبكه وب جستجو مي‌كنند. آنان خريداران بالقوه كالاها و خدمات ارايه شده و يا تبليغ شده در اينترنت هستند. مصرف‌كنندگان بدنبال اطلاعات دقيق‌تر، مقايسه كالاها و خدمات، اعلام مناقصه و انجام مذاكرات هستند.

فروشندگان شامل صدها هزار فروشگاههاي اينترنتي هستند كه ميليونها محصول و خدمات را تبليغ و ارايه مي‌كنند. همچنين واسطه‌ها كه ارايه كننده خدمات اينترنتي هستند داراي نقش متفاوتي نسبت به گذشته هستند. آنها بازارهاي الكترونيكي را فراهم و مديريت مي‌نمايند به عبارت بهتر زير ساختهاي خدماتي را براي فروشندگان و خريدارن مهيا مي‌سازند. اكثر واسطه‌ها سيستم‌هاي كامپيوتري هستند كه از آنها تحت عنوان واسطه‌هاي الكترونيكي[2] يا اطلاعاتي ياد مي‌شود.

خدمات پشتيباني نيز به تدارك فضاي ديجيتالي همچون: صدور گواهينامه، ايجاد سخت‌افزارها و نرم‌افزارهاي مورد نياز، ايجاد محتوا و غيره باز ميگردد.

در اقتصاد شبكه‌اي، كه مبتني بر كاربردهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات مي باشد، ارتباط بين توليد كنندگان و مصرف كنندگان بيشتر و فاصله آنها از بين مي رود. مفاهيمي چون كسب و كار الكترونيكي[3]، تجارت [4]، حراج و بازاريابي الكترونيكي تعريف مي‌شود. مشتري گرايي بيشتر و محصولات و خدمات كاملا سفارشي و مبتني بر سلايق هر يك از مشتريان ارائه مي‌گردد.

استفاده از فناوري اطلاعات در تجارت (تجارت الكترونيكي ) همچون ساير كاربردهاي فناوري اطلاعات موجب كاهش هزينه و افزايش كارايي خواهد شد. فروشندگان با هزينه هاي كمتر و سود بيشتر مواجه شده و مصرف كنندگان نيز با برخورداري از اطلاعات بيشتر، امكان انتخاب بهتر و خريد ارزانتر را تجربه مي كنند.

دگرگوني هاي اخير بازارهاي کسب و کار و توسعه فرآيندهاي رقابتي که حاصل شکسته شدن انحصار گرايي است باعث شده تا سازمان ها با دقت و وسواس بيشتري به محيط هاي کسب و کار نگاه کنند و درصدد برآيند تا شناخت بهتر و بيشتري به ظرفيت ها و نيازهاي جديد آن پيدا کنند. مهمترين عنصر مشترک در بيان کسب و کارهاي مختلف که به برنامه ريزي ها و استراتژي هاي آنها جهت مي دهد اطلاعات است.

توسعه فناوري اطلاعات دگرگونيهاي عميقي در اهداف، روند اجرايي، توليدات و ساختارهاي سازماني بوجود آورده است. فناوري اطلاعات به سازمانها فرصت مي دهد بسياري از کارهاي موازي و تکراري را حذف کنند و حجم بالايي از فعاليتهاي دستي را به سيستم هاي رايانه اي محول کنند و از کنار آن با فراغ بال بيشتر فرصت مناسبي براي بازنگري ها و برنامه ريزي هاي کاري پيدا کنند.

از بُعد ساختاري نيز سازمان ها شاهد دگرگوني هاي فراواني بوده اند چرا که گسترش کاربري سيستم هاي رايانه اي به نگرش ها و تفکرات تازه اي در بين مديران و کارمندان و همچنين اصول و تعاريف کاري تازه اي براي پياده سازي و کاربري آنها نياز دارد در اين شرايط بينش نويني در سازمان ها پياده سازي مي شود بر این اساس اصول کاري مناسبي بين مشتريان و سازمان مبتنی بر خدمات فناوري اطلاعات به اجرا در مي آید.

تمام تحولات و تغييرات ذکر شده زمينه اي را فراهم کرده است تا سازمان ها نگرش تازه اي به مفهوم اطلاعات و تاثير فناوري اطلاعات در بهينه سازي و کاربردي کردن اطلاعات در جهت ايجاد منافع پيدا کنند. امروزه اطلاعات به عنوان منبع ارزشمند و سرمايه سازمان ها محسوب مي شود و ارزش و اعتبار آن حتی از شاخص های مهمی همچون سرمايه يا نيروي کار بیشتر است.

فناوري اطلاعات مي تواند سازمان را در فرآيند هاي رقابتي ياري رساند. امتيازات و محاسن کاربرد فناوري اطلاعات در کسب و کار مي تواند شامل موارد مختلفي باشد. افزايش سرعت اطلاع رساني و خدمات رساني، افزايش کميت و کيفيت توليد، امکان توسعه بازار، امکان نياز سنجي براي ارائه کالا ها و خدمات جديد، ممانعت از گرايش مشتري به رقيب، ايجاد ارزش افزوده براي مشتري از جمله اين موارد هستند. لازمه بهره گيري موفق از چنين سيستمي در سازمان، شناخت کافي و دقيق از سازمان، منابع آن و آگاهي از روشهای گزينش و توسعه فناوري اطلاعات در کسب و کار است.

توجه به گسترش روزافزون فناوری ها، ارتباطات و اطلاعات و پررنگ ترشدن کاربرد آنها در فعالیت های روزمره بر کسی پوشیده نیست و کشورها به منظور عقبنماندن از این گردونه در زمینه کسب تجارب و آشنایی با آخرین دستاوردهای کاربرداطلاعات و ارتباطات گام برمی دارند. به گزارش خبرنگار ایرنا، مشکل اقتصاد تک محصولیکه تمام منابع و زیرساخت ها به آن متکی است توجه و اهمیت دستیابی و بهره گیری ازاطلاعات و ارتباطات را بیش از پیش با ارزش کرده است.
از سوی دیگر داشتن یکبرنامه ریزی اصولی در این زمینه با توجه به نقش مسئولان به عنوان سیاست گذاران عرصههای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و مردم به عنوان مجریان واقعی این سیاست ها نقشغیرقابل انکاری در دستیابی به این اهداف دارند.
خارج شدن از چارچوب های سنتی درسیاست گذاری با تکیه بر آمار و اطلاعات قابل استناد
، حذف نظام های بروکراتیک،از بین رفتن ساختارهای موازی، کم کردن هزینه های غیرضروری در برنامه ها، پذیرش اصولکاربردی، استفاده از اطلاعات توسط مردم و هماهنگ شدن نظام های اقتصادی و اجتماعی ... که در آنها ارتباط تنگاتنگ بین مردم و مسئولان وجود دارد، از طریق فرهنگ سازی وآموزش عمومی برای مردم توسط مسئولان افزایش کارایی و بهره وری را در سطوح مختلفجامعه پدید می آورد و بدون شک فن آوری کاربرد اطلاعات حلقه واسطی خواهد بود که میتواند کشور ما را در زمره کشورهای پیشرفته قرار دهد.
محمودزاده استاد دانشگاهدر خصوص نقش ارتباطات و فناوری های ارتباط در اقتصاد می گوید: از لحاظ نظری تولید،تابعی از برخی از عوامل مانند اشتغال موجود، سرمایه، سرمایه انسانی و تکنولوژیدرنظر گرفته می شود، همچنین از بعد مصرف مطلوبیت تابعی از مصرف کالاهاست و یکی ازآن کالاها می تواند خود تکنولوژی باشد، پس به مفهوم نظری، فناوری اطلاعات را میتوان زیر گروه تکنولوژی قرار داد.
وی می افزاید: در دهه ‪۹۰میلادی اتفاقاتیدراقتصاد کشورهای صنعتی رخ داد و آن بهبود شاخص های کلان اقتصادی کشورهایی مانندآمریکا و فنلاند بود و این عاملی شد تا تحلیل گران اقتصادی بتوانند این تحولات رادر عرصه اقتصاد کلان و حتی در رشد اقتصادی توضیح دهند.

مزاياى تجارتالكترونيكى:

ازجمله مزاياى استفاده از تجارتالكترونيکو پول ديجيتال، صرفه جويى در وقت، سرعت در تبادلات تجارتى و حذفهزينه‌هاى چاپ و ... است.انتظار مى ‌رفت با روى كارآمدن پولالكترونيک، بشر از شر حمل ونقل كاغذى و نا امنى ‌هاى مربوط به آن خلاصى يابد.

البته اولينهدف قابل دسترسى شد و تنها به ياد سپارى يکكلمه رمز كارت اعتبارى، جايگزين حجمزياد پول‌هاى فيزيكى و كاغذى شد، اما پول الكترونيکنتوانست امنيت لازم را به ارمغانآورد. چرا كه هكرهاى موذى هر روز با ترفند جديدى چشم به حساب‌هاىالكترونيکكاربران اينترنت دوخته‌اند. در نظر داشته باشيد كه با استفاده ازپول الكترونيک، موضوع پول‌هاى تقلبى نيز به كنار مى ‌رود. خلاصه اين كه مزاياىاستفاده از پول الكترونيکبسيار زياد است.پول الكترونيكى به چند طريق بهكارآمدتر شدن مبادلات كمکخواهد كرد از آنجا كه هزينه نقل وانتقال پولالكترونيكى از طريق اينترنت نسبت به سيستم بانکدارى سنتى ارزان تر است،‌ پولالكترونيكى مبادلات را ارزان تر خواهد كرد.

بنابراينهزينه انتقال پول الكترونيكى در داخل يکكشور با هزينه انتقال آن بينكشورهاى مختلف برابر است در نتيجه هزينه بسيار زياد كنونى‌ نقل و انتقال بين‌المللىپول نسبت به نقل و انتقال آن در داخل يکكشور معين، به طور قابلتوجهىكاهش خواهد يافت. وجوه پول الكترونيكى به طور بالقوه مى ‌تواند بهوسيله هر شخصى كه به اينترنت و يکبانکاينترنتى دسترسى دارد مورد استفاده قرار گيرد. بهعلاوه درحالى ‌كه پرداخت‌هاى كارت اعتبارى به فروشگاه‌هاى مجاز محدود است،پول الكترونيكى پرداخت‌هاى شخص به شخص را نيز امكان پذير

مى ‌سازد. پيدايش پول الكترونيكى نوعى انقلاب پولى در اقتصاد امروزى و نسل‌هاى برتر اقتصادپولى محسوب

مى ‌شود و باتكميل فرآيند اعتماد سازى اركان اقتصادى خرد و كلان به استفاده از اين پول، دامنهتحولات آن بيشتر خواهد شد.

گستره مزاياى تجارت الكترونيكى روز به روز افزايش مى ‌يابد و هر سالسهم بيشترى از تجارت جهانى توسط تجارت الكترونيكى انجام مى ‌شود. از اهم مزاياىتجارت الكترونيكى مى ‌توان موارد زير رابرشمرد:

1- در خريد و فروش كالاها و ارائه خدمات فروش سهولت فراوانى وجوددارد.

2- مشترى از قدرت انتخاب بالايى برخوردار مى شود. مى ‌تواند بهفروشگاه هاى مجازى زيادى سرزده و كالاى مورد نظر خود را انتخاب كند.

3- بين 21 تا 70 درصد در هزينه هاى مختلف فعاليت هاى تجارى از قبيلتهيه اسناد و فاكتورهاى خريدوفروش صرفهجويى مى شود.

4- فواصل جغرافيايى حذف مى‌شد.

مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال

در دو دهه اخیر، فناوري نوین ارتباطات و اطلاعات با دگرگون ساختن ابزارها و شیوه های داده ورزي و همچنين فراهم آوردن بستر تبادل و نشر آسان و گسترده داده ها موجب تحولات بنیادین در رسانه ها و آثار فرهنگی و هنری گردیده است. ابزارهای حاصل از آن فناوری نوین، ازسويي شیوه های پدید آوردن و نشر بسیاری از آثار فرهنگی و هنری را دگرگون ساخته و از سوی دیگر رسانه ها و اشکال تازه ای از آثار فرهنگی و هنری راپدید آورده است که تا سال های پایانی قرن گذشته میلادی، سرعت و وسعت دامنه انتشار، جذابیت، تنوع و حجم محتوای قابل انتشار توسط آنها در تخیل ارباب رسانه ها نیز نمیگنجیده است. بدین ترتیب امروزه نه تنها رسانه های جدیدی همچون رسانه های برخط اینترنتی (پایگاه های اطلاع رسانی اینترنتی) و بسته های نرم افزاری رسانه ای (نرم افزار های چند رسانه ای) در مدت زمانی کوتاه گوی سبقت را از سینما، کتاب و مطبوعات ربوده و در رقابت با رادیو و تلویزیون فراگیر ترین و مؤثر ترین ابزار نشر محتوا، اطلاع رسانی و اطلاع یابی به شمار می آیند بلکه با فراگیر شدن پدیده های نوظهوری چون پیامک، گفتگوی برخط (CHAT)، اجتماعات مجازی برخط و بازی ها و سرگرمی های دیجیتال، وسعت و عمق اثر ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی بر شئون مختلف زندگی بشر صد چندان شده است.

مجموعه این تحولات فرصتها و چالشهای فرهنگی بی شماری را پدید آورده که هریک به نوبه خود قابل تأمل است. رسانه های جدید از سویی با ایجاد بستر نشر آسان و گسترده محتوا و تعامل دوسویه نافذ و فراگیر در مقیاس جهانی فرصتی استثنايي برای نشر و تبلیغ فرهنگ و ارزش های نظام جمهوری اسلامی برای عموم جهانیان پديدآورده و ازسوي ديگر فرهنگ ملی و دینی و را با سيل عظيم محتواي فرهنگي بيگانه مواجه ساخته است که هویت و ارزشهای فرهنگی و حتي زبان ملي کشور را در معرض هجوم قرارداده است. پدیده های نوظهور مبتنی بر فناوری نوین ارتباطات و اطلاعات نیز اگرچه امکان انجام سهل و ساده بسیاری از امور و ارتقای قابل توجه بهره وری را فراهم آورده است اما به نوبه خود با دگرگون ساختن بسیاری از قرارداد ها و روابط اجتماعی تأثیراتی عمیق بر فرهنگ عمومی برجای گذاشته و بستری برای بروز ناهنجاری ها و جرایم دیجیتال فراهم آورده است.

دراین میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با عنایت به ضرورت بهره گیری از فرصت ها و مقابله با چالشهای ناشی از توسعه فناوری نوین ارتباطات و اطلاعات در بخش فرهنگ، به منظور انجام تکالیف و مسئولیتهای قانونی خود به تصریح بندهای (2) و (22) ماده (2) قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تکالیف مشخص این وزارتخانه درخصوص بررسی محتوا و ثبت نرم افزارهای رایانه ای در قانون حمایت از پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه ای و آئین نامه اجرایی آن، تکالیف مقرر در بند «ط» ماده (104)، بند «ج» ماده (109)، و بند «ج» ماده (113) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین سایر مستندات قانونی که تلویحاً یا تصریحاً انجام مأموریت های مشخصی در حوزه تولی رسانه ها و آثار فرهنگی و هنری دیجیتال را برعهده این وزارتخانه نهاده است واحد سازمانی جدیدی با عنوان «مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال» ایجاد نموده است.

مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال به عنوان واحد مستقلی در دومین سطح سازمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (هم طراز با سطح سازمانی معاونت های تخصصی این وزارتخانه)، علاوه بر مأموریت توسعه و تصدی کاربری ابزار های میتنی بر فناوری نوین ارتباطات و اطلاعات در حوزه ستاد وزارت فرهنگ و ارشادداسلامی، وظایف و مسئولیت های ذیل را برعهده دارد:

1. مطالعه و تدوین مستندات راهبردی در حوزه رسانه های دیجیتال و همچنین کاربری فناوری نوین اطلاعات و ارتباطات در بخش فرهنگ کشور
2. حمایت از انجام فعالیت های پژوهشی، در حوزه رسانه های دیجیتال و تعامل فرهنگ و فناوری اطلاعات و ارتباطات
3. حمایت از توسعه کمی و کیفی رسانه های دیجیتال و کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش فرهنگ و همچنین صادرات رسانه ها و آثار فرهنگی و هنری رقومی داخلی به خارج از کشور
4. انجام یا حمایت از انجام فعالیت های، تبلیغی، ترویجی، فرهنگ سازي و ارتقای دانش و مهارت های تخصصی در حوزه رسانه های دیجیتال و فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش فرهنگ و هنر
5. صدور مجوز و نظارت بر فعالیت اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه رسانه های برخط، بسته های نرم افزاری رسانه ای، نشر رقومی، تکثیر و عرضه حامل های دیجیتال و برپایی مراکز عرضه داده و سامانه های عرضه برخط و خدمات مرتبط
6. بررسی نرم افزارهای رایانه ای و محتوای آنها از جهت فرهنگی و ثبت مالکیت حقوق مادی و معنوی و صدور مجوز انتشار بسته هاي نرم افزاري رايانه اي
7. صدور مجوز و نظارت بر واردات، صادرات و تولید سامانه ها، نرم افزارها، تجهیزات و سخت افزار های رایانه ای مورد استفاده درپدیدآوردن، تکثیر، نشر، عرضه و اجرای رسانه ها و آثار و محصولات فرهنگی و هنری
8. صدور مجوز تأسیس و نظارت بر فعالیت تشکل های صنفی رسانه های دیجیتال و همچنين حمایت از آنها
9. تدوين و پيشنهاد قوانين و مقررات و همکاری و هماهنگی با مراجع قضایی و انتظامی درخصوص کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش فرهنگ، رسانه های دیجیتال و ثبت و نشر نرم افزار های رایانه ای
10. تعامل و هماهنگی با سایر دستگاه ها و مراجع ذیربط و سازمان ها و مؤسسات بین المللی در اجرای وظایف محوله

كاربردهاي فن آوري اطلاعات در تجارت الكترونيكي

با بررسي هاي به عمل آمده ومقايسه سياست هاي چهار منطقه پيشرو جهان (ايالت متحده، ژاپن، جامعه اروپاو كانادا) در زمينه فن آوري اطلاعات به نظر مي رسد سرميه گذاري اصلي اين كشورها در سه حوزهعمده زير هزينه مي گردد :
1- تحقيقات بنيادي و بلند مدت
هزينه اين نوعتحقيقات به پيشرفت هاي قابل توجه در علوم رايانه و ارتباطات منتهي خواهدشد.
دستاوردهايي هم چون شبكه جهاني اينترنت، هوش مصنوعي، گرافيك رايانه اي و فنآوري رايانه هاي مجتمع با كاربري آسان، عملا مديون سرمايه گذاري قبلي كشورمان فوقدر اين حوزه است.
2- توسعه نرم افزارهاي پيشرفته
سرمايه گذاري در اينبخش به روند ابداعات و اختراعات شتاب مي بخشد و در بسياري از زمينه ا رفاه وتسهيلات جديد را وارد زندگي بشر مي كند.
3- تحقيقات در زمينه آثار اقتصاديو اجتماعي انقلاب اطلاعات
فن آوري اطلاعات و تجارت الكترونيكي
اقشار مختلفجامعه، به ويژه بخش خصوصي، منافع زيادي از سرمايه گذاري و تحقيقات در حوزه تجارتالكترونيكي برده اند.
بنا به ادعاي نشريه وال استريت ژورنال، از سال 1990 بهبعد سرمايه گذاري در زمينه تجارت الكترونيكي در ايلات متحده ساليانه بيش از 300درصد رشد و عملا بيش از 50 درصد سرمايه گذاري بخش خصوصي در حوزه تحقيقات و صنايعمرتبط با تجارت و بازرگاني الكترونيكي بوده است. بنگاههاي تجاري با بهره گيري از فنآوري اطلاعات موفق به ايجاد تحولات چشم گيري در فعاليت خود شده انداز جمله اينتغييرات مي توان به كاهش هزينه ها، افزايش بهره وري، كاهش زمان توسعه و توليدمحصولات جديد، بهره گيري از مهارت گروهي كاركنان، گسترش حوزه فعاليت سازمان از طريقايجاد ارتباط نزديك تر با مشتريان، توزيع كنندگان و شركا اشاره كرد.
در اينقسمت به پنج مورد از كاربردهاي فن آوري اطلاعات در تجارت الكترونيكي اشاره مي گردد.
1- بازار روز الكترونيكي
تعدادي از موسسات تجاري در حال ايجاد بازارروز الكترونيكي هستند، بازار هايي كه به خريداران و فروشندگان اين اجازه را مي دهدكه تا با يكديگر ملاقات نموده، به تبادل كالا و خدمات بپردازند.
اين موسساتخدمات قابل توجهي ارايه مي دهند كه جمله آنها از راهنماي خريداران و فروشندگان وتوليد كنندگان، اطلاعات صنعتي بر اساس نياز و تقاضا، حراج كالا به صورت پيوسته،ارايه خدمات مالي براي كليه مراحل جابجايي نقدينگي مانند : تاييد حساب خريدار وقبول سفارشات و پرداخت مي توان نام برد.
تعدادي از موسسات در حال بررسي و ايجادفن آوري هاي جديدي هستند كه اين فن آوري ها بازار روز الكترونيكي را موثر تر و پررونق تر خواهند نمود.
به طوري كه خريداران عمده قادر خواهند بود تا اطلاعاتتوزيع كنندگان مختلف را تلفيق نمايند، سياست هاي نياز- محور را با سيستم هاي مالي وحسابداري خود يكپارچه كنند در فضاي تجاري جديد ابزارهاي رايانه اي هوشمندي وجودخواهند داشت كه به كمك آنها خريدار بتوانند ارزش واقعي كالا را مورد مقايسه و بررسيقرار دهد. در اين شرايط فروشندگان وارد يك رقابت جدي خواهند شد. رقابتي كه تناه براساس قيمت كالا نبوده، بلكه به عوامل ديگري همچون دوام و كاربرد كالا، ضمانت، شرايطحمل ونقل، تحويل و... بستگي دارد.
علي رغم اينكه روند تبادل كالا و خدمات بهصورت الكترونيكي هنوز در ابتداي راه است، آمار به دست آمده نشان مي دهد كه به طورميانگين هزينه توليدات 5 الي 15 درصد، هزينه هاي اداري 70 درصدو زمان سفارش تاتحويل كالا از 7 روز به 2 روز كاهش يافته است.
2- مديريت دانش
بسيارياز بنگاههاي تجاري دريافته اند كه بزرگترين سرمايه، دانش كاركنان است. لذا هموارهسعي مي كنند تا زمينه مناسب را به منظور توليد، شناسايي، گردآوري و سازماندهي دانشداخلي بنگاه فراهم نموده و نه تنها كاركنان ، بلكه مشتريان و توزيع كنندگان را نيزدر بهره وري اين دانش سهيم نمايند. فن آوري اطلاعات مي تواند كمك شاياني به مديريتبهره برداري اين دانش بنمايد.
يكي اززمينه هاي تجربه شده عبارت است از « پايگاه بهترين پيشنهادات ». به عنوان مثال يكي از پايگاههاي جديدي كه اخيرا واردبازار شده است، مي تواند به طور اتوماتيك كليه مراحل زير را هوشمندانه تعقيب نمايد.
3- داده كاوي
كمپاني هاي زيادي از ابزارهاي داده كاوي بهره گرفته اندتا بتوانند داده هاي حجيم و گسترده را مورد تجزيه و تحليل قرار داده، روند هايموجود را بيابند.
به عنوان نمونه فروشگاه بزرگ وال- وارث يكي از بزرگترينفروشگاه هاي زنجيره اي اقدام به ايجاد پايگاه عظيمي از داده به حجم 24ترابايت(تريليون بايت) نموده است.
با استفاده از اين پايگاه وال-مارث قادر استتا به طور همزمان اقدام به گرد آووري و تحليل روند فروش كالا در 2900 شعبه فروشنمايد.
شايد جالب توجه باشد كه به كمك ابزار هوشمند داده كاوي يا اكتشاف روندداده ها، فروشگاه فوق مي تواند اطلاعات كليه خريدها در سطوح هر بخش از فروشگاه،موجودي كالا در هر قفسه، موجودي انبار، پيش بيني فروش، كاهش و يا افزايش فيمت ها،كالاهاي موجود توسط مشتريان و غيره را گردآوري نموده و در اختيار مديران فروشگاه،توزيع كنندگان و مشتريان خود قرار دهد.
اين فن آوري نرم افزاري قدرت مانور بينظيري براي وال-مارث ايجاد كرده استتا بتواند كالاهاي مناسب را در كوتاه ترين زمانبه هر يك از فروشگاههاي متقاضي برساند.
4- آموزش فن آوري- محور
بازارآموزش هاي فن آوري – محور با سرعت در حال رشد است.
مديران دريافته اند كه اينروش آموزش به آموزش گيرنده اجازه مي دهد تا در هر ارگاني كه برايش مناسب باشد، هركجا كه بتواند و با سرعت فراخور حال خود، به يادگيري بپردازد.
تجربه نشان دادهاست كه اين روش از آموزش كلاسيك و سنتي اقتصادي تر و اثر بخش تر بوده است.
ناگفته نماند كه هنوز برخي از محققين معتقدند كه بسياري از ابعاد و روشهاييادگيري، در نرم افزار هاي آموزشي تحت وب لحاظ نشده اند.
5- تحول در نظامهاي تعميرات و نگهداري
امروزه به كمك فن آوري اطلاعات مي توان به طور مستمرشرايط محيطي و عملكرد سيستم ها را در نيروگاه، سد ها، موتورهاي هواپيما، وسايلنقليه و خطوط توليد پيشرفته، تحت نظارت كنترل قرار داد.
با بهره گيري از سنسورهاي پيشرفته عملكرد كليه سيستم ها به يك مركز تصميم گيرنده مخابره شده و عواملتصميم گيرنده كوچك ترين مشكلات را شناخته و نسبت به رفع آن اقدام مي كنند. پيشگيري هاي به موقع باعث مي شود تا نظام تعميرات و نگداري جديد با اطمينان ودقت بيشتر و صرف هزينه كمتر به پشتيباني سيستم هاي حساس بپردازد.

تحقيقات پيشرفته و كاربردهاي آينده
برخي از تحقيقات پيشرفته درآينده اي نه چندان دور، اثر قابل توجهي بر فعاليت تجارت الكترونيكي خواهد داشت. به عنوان مثال به 5 مورد زير اشاره مي گرد :
-1 آثار اقتصادي، حقوقي و اجتماعي فنآوري اطلاعات
چند مسئله فراروي پديده تجارت الكترونيكي قرار دارد، به طوري كهاگر اين مسائل در سطح بين المللي حل و فصل نشوند، تجارت الكترونيكي در عمل با مشكلمواجه خواهد شد، برخي از اين مسائل عبارتند از:
-2 مراقبت از اطلاعات شخصيكاربران، با توجه به اينكه در مواردي سوء استفاده از شماره رمز كارت هاي اعتباريگزارش شده است ( سرقت الكترونيكي)

3 - حقوق مالكيت معنوي
4- مالياتكالاهايي كه از طريق اينترنت خريداري مي شوند.
5- حمايت از حقوق مشتري در اقصينقاط جهان
6- ارزش حقوقي امضاهاي الكترونيكي (امضاهايي كه اسكن شده و به همراههر نامه چاپ مي شوند).
7- تناقص بين مرزهاي جغرافيايي كشور ها و دهكده جهاني كهدر آن ارتباطات، مجازي و ديجيتالي هستند.
مباحث فوق و بسياري از مباحث مشابه،فهرست پروژه هايي را تشكيل مي دهند كه در حال حاضر به صورت ميان رشته اي توسطمحققين علوم رايانه، مخابرات و علوم انساني در دست بررسي و پژوهش هستند. پيشبيني ميشود كه اجراي اين پروژه ها راهكار هاي جديدي را براي تعريف مشاغل، ساختار هايسازماني موسسات و ساختار بازار هاي تجارتي معرفي نمايند.
2- اينترنت، نسلدوم
در فهرست پروژه هاي جاري ايالات متحده، پروژه اي تحت عنوان اينترنت، نسلدوم در دست پيگيري است .
هدف نهايي اين طرح دستيابي به شبكه اي است كه سرعت آن 100 الي 1000 برابر اينترنت كنوني است. اين پروژه ها عملا يك سرمايه گذاري بلند مدتدر زمينه شبكه سازي است.
پهناي باند جديدي كه اينترنت، نسل دوم ارائه خواهدداد، منتهي به ارائه كاربردهاي جديد و پيشرفته در زمينه تجارت الكترونيكي خواهد شد.
3- نرم افزار هاي خودكار
يكي ديگر از زمينه هاي تحقيقات پيشرفته بهصورت گويش (رسانه صوت) درك نموده و مثلا فرمان زير را انجام دهند.
تصور كنيداگر چنين خدماتي آن هم به صورت سيار و حتي در حال تردد انجام پذيرد، چه تحول جديديدر خدمات تجاري و بازرگاني ايجاد خواهد نمود.
4- مديريت اطلاعات
انجامفعاليت هاي تجاري در عصر انفجار اطلاعات امري بس دشوار است، چرا كه عبور از ميانانبوهي از اطلاعات، يافتن مطالب مورد نياز ، پالايش آنها، تحليل مطالب، دسته بندي وذخيرهمطالب منتخب براي عوامل تصميم گيرنده در محيط تجاري الكترونيكي بسيار تعيينكننده است.
به عبارت ديگر اگر قرار باشد كه فعاليت هاي بازرگاني و داد و ستد درفضاي ديجيتالي مورد پذيرش ملل مختلف واقع گردد، بايد متقاضيان بتوانند به راحتي بهاطلاعات فروشندگان، محصولات، خدمات و خريداران دسترسي پيدا كنند. با حجم اطلاعاتموجود روي شبكه وب و روند رو به رشد آن، ساز و كارهاي جستجوي كنوني پاسخگوي نيازهاي پيش گفته نخواهد بود، لذا مديريت اطلاعات پيشرفته نيز يكي ديگر از زمينه هايتحقيقاتي كليدي به شمار مي رود.
5- مديريت اطلاعات چند زبانه و ترجمهمكالمات تلفني همزمان
در حال حاضر يكي از پروژه هاي مهم جامعه اروپا رفع مشكلزبان است.
بنابراين در طرح بلند مدت فن آوري اطلاعات در جامعه اروپا، پيش بينيشده است كه افراد از مليت هاي مختلف بتوانند به راحتي با يكديگر مكالمه تلفني يا ازطريق اينترنت داشته باشند و هر يك به زبان ملي خود سخن بگويند.
با روند رو بهگسترش اشتراك اينترنت در كشور هاي پهناوري همچون چين و هند، نياز به رفع مشكل زبانبراي تسهيل در تجارت الكترونيكي بيشتر احساس مي گردد.
ايالت متحده نيز از جملهكشورهاي پيشرو در انجام اين پژوهش است.
موج اول تحولات در فن آوري اطلاعات،توسط صنايع مربوطه و پژوهشگران علوم رايانه و مخابرات آغاز شد، ولي بديهي است كهموج جديد تحولات رعد آساي فن آوري اطلاعات، بر تمامي فعاليت هاي اقتصادي اثرگذارخواهد بود. به عبارت ديگر، همان طور كه شبكه اينترنت اثر قابل توجهي بر ساختارداخلي سازمان ها و تعادل آنها با رقبا، توزيع كنندگان و مشتريان داشته است، پيشرفتهاي آتي در فن آوري اطلاعات نيز تحول قابل ملاحظه اي در روش هاي رقابت موسسات وبنگاههاي تجاري، در سطح ملي و بين المللي ايجاد خواهد خواهند كرد

راهكارهاي تجارت الكترونيك (E-Commerce Solutions)
در اين روش تمام تجهيزات سخت افزاري ، نرم افزار ، شبكه‏اي و زير ساختهاي لازم براي ايجاد شاخه تجاري تحت وب توسط خود شركت تجاري تهيه و راه‏اندازي مي‏شود. مثل سايت ebay.com يا سايتهاي تمام شركتهاي تجاري بزرگ دنيا
فوايد :
•كنترل كامل بر روي زير ساختهاي سخت افزاري و نرم افزاري مورد استفاده
•انطباق پذيري سريع و بالا با سيستمها و تكنولوژي روز
معايب :
• نياز به بودجه و دانش فني بالا براي حفظ و نگهداري و ارتقاء سيستم
Instant Storefront ( ميزباني سايت تجاري توسط خدمات اينترنتي )ü
ميزباني سايت . كنترل نرم افزارهاي مورد نياز براي راه‏اندازي يك سرويس تجاري Online توسط سرويس دهنده ديگري انجام مي‏شود و ما از طريق روشهايي مي‏توانستيم سايت خود را تا حدودي كنترل كنيم . كلاً اين روش نسبت به روش قبلي ارزانتر بوده و نياز به دانش فني كمتري دارد ولي در عين حال كنترل كمتري بر روي سايت خود از نظر تجهيزات سخت افزاري و نرم افزاري داريم . اين روش خود به دو صورت انجام مي‏پذيرد :
1.روي خط (Online) : كل سيستم بسته نرم افزاري مديريت سايت بروي سيستم ميزبان سايت و به صورت هميشه Online قرار دارد . مثل Yahoo! Store
2.خروج خط (Offline ) : مي‏توان از طريق نرم افزارهايي كه معمولاً از طريق سايت ميزبان قابل Download است مديريت و تنظيمات خود را بر روي سايت انجام داده و در نهايت با وصل شدن به اينترنت ، اين تغييرات را برروي سايت خود منتقل كنيم .
3. اينترنت و قوانين (Law and the Internet)
نشر الكترونيكي و حقوق مالكيت معنوي :
امروزه با توجه به گسترش صنعت نشر الكترونيكي (Electronic Publishing (EP) )‌و در كنار تمام خدمات آن در زمينه گسترش صنعت IT ، بحثهاي جديدي در زمينه حفظ و تعيين حد و حدود مالكيت سرمايه‏هاي معنوي بوجود آمده است . منظور از سرمايه‏هاي معنوي (IntellectualProperty) مواردي همچون علامت تجاري ، آرم ، نام شركت، محصولات، حق ثبت و تمام موارد ديگري است كه مشمول قانون Copyright مي‏شوند . براي حل اين مسأله قوانين اينترنتي خاصي در همين رابطه وضع شده و انجمن و تشكلات خاصي نيز در رابطه با همين قوانين فعاليت دارند .
4.بازاريابي الكترونيكي (e-marketing)
تكنيكهاي بازاريابي الكترونيكي :
•استفاده از قابليت اينترنت در خلق شيوه‏هاي نوين و جديد براي بازبابي
•تكنيك نمايش ( ‍Personalization) CRM- Person to person
• تكنيكهاي خاص بازاريابي الكترونيكي مثل Cross-Sell و Up-Sell
•تكنيك Marketing E-Mai
•تكنيك تبليغاتي اينترنتي مثل Banner ads
•استفاده از امكانات مالتي مديا (قابليت‏هاي چند رسانه‏اي)(Meta-Rich Advertising) •بازاريابي B2B
•استفاده از موتور جستجو

نتیجه گیری
عزم ملي براي توسعه تجارت الكترونيك
با وجود چنين شرايطي و با چنين چشم‌اندازي از آينده تجارت الكتروينك، بهبود و تسريع توسعه تجارت الكترونيك نيازمند عزمي ملي است كه بخش عمده‌اي از آن بر دوش وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، بانك مركزي و شوراي اقتصاد است. اميد مي‌رود كه وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات به‌جاي محدود كردن توسعه اينترنت و سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي ناكارآمدي همچون محدود كردن سايت‌ها و شركت‌هاي ارايه‌دهنده خدمات اينترنتي، به گسترش و توانمند كردن زيرساخت‌هاي شبكه اينترنت بپردازد و بستر ترغيب‌كننده و جذابي براي استفاده عمومي از اين فناوري ايجاد كند. همچنين، با سامان‌دهي بهينه سيستم پست مرسولات، موسسات فروش اينترنتي را بيش از پيش ياري كند. بانك مركزي نيز مي‌تواند و بايد با يكپارچه كردن سيستم كارت‌هاي هوشمند و ايجاد قابليت استفاده از حساب‌هاي الكترونيك در محيط اينترنت، گامي موثر در تحقق پول الكترونيك در سطح كشور بردارد.

منابع:
× م.صادقی.تجارت جهانی الکترونیک و فناوری اطلاعات ، سخن گستر،مهرماه1385
× ج.منصور، قانون تجارت ، نشردیدآور، چاپ 48 سال 1385
× گزارش توجيهي و سياست تجارت الكترونيكي و تاثیرات این سیاستها در جمهوري اسلامي ايران
× مصوب كميسيون تخصصي اطلاع رساني اقتصادي، بازرگاني و تجارت الكترونيكي
× WWW.ITSUNTEAM.BLOGSPOT.COM
× www.irtp.com/farsi/events/ec/gozaresh.htm
× http://www.edi.ir/