مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

نقش ولایت فقیه در دفاع مقدس

 

مقدمه

نقش سازنده وموثر ولی فقیه به عنوان فرمانده کل قوا در دوران هشت سال دفاع مقدس برکسی پوشیده نیست .امام خمینی (ره) به عنوان یک شخصیت کاریزما در راس فرماندهی نیروهای مسلح توانست در بسیج آحاد مردم برای دفاع از سرزمین ایران اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی پیامبر گونه عمل نماید. و در برابر استكبار جهاني سكانداري كشتي بزرگ انقلاب بزرگ اسلامي را در طوفان پرتلاطم اقيانوس به سلامت به ساحل هدايت و رهبري نمايند.

با پيروزي انقلاب اسلامي و استقرار جمهوري اسلامي به عنوان مدل حكومت جديد براي بهتر اداره كردن جامعه كه ريشه در انديشه پاك الهي و اسلامي دارد، در ايران اسلامي كه دشمنان كينه توزي مثل جهانخواران غرب و شرق در آن مقطع زماني داشت در مقابل هردوتفكز باطل ماركسيسم و ليبرال دموكراسي قدعلم كردويك جنگ تمام عيار را به نظام نوپاي سياسي تحميل كردند.اما جمهوري اسلامي با برخورداري از پتانسل هاي قدرت نرم كه منشا الهي داشت وهمجنين حضور يك شخصيت الهي و مردم با ايمان توانست از يك بحران جدي با پيروزي بيرون آيد.

معمولا‏ رهبران اسلامی با برخورداری از سه ویژگی معماری، فرماندهی و فقاهت زعامت می‌نمایند ‏لذا اعلام جنگ و صلح از شئونات ولایی محسوب می‌گردد. حضرت امام خمینی (ره) از جمله آن رهبران ‏اسلامی بود که با رویکرد دین ما عین سیاست ما و سیاست ما عین دیانت ماست با تاکید بر دفاع از نگاه اسلام،بزرگترین جنگ فرسایشی قرن را فرماندهی کرد. چون اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری ‏اسلامی ایران بند ۵ «اعلام جنگ و صلح و بسیج نیروها در نظام جمهوری اسلامی را از جمله اختیارات ‏رهبری برشمرده و براساس بند ۶ همین اصل نیز عزل و نصب فرماندهان عالی رتبه نظامی و انتظامی از ‏وظایف رهبری است.»

 

‏ در اين بحث به عوامل مهم پيروزي جمهوري اسلامي ايران دردفاع مقدس اشاره مي نمايم.

الف) رهبري و مديريت حضرت امام خميني (ره) در هشت سال دفاع مقدس:

‏ باآغاز جنگ عراق علیه ایران که با بهانه هاي همچون :اختلافات ارضی، دشمنی غرب با انقلاب پویای اسلامی، هراس دولتهای ‏منطقه از اسلام خواهی و بیداری اسلامی مردم منطقه و خوی تجاوزگری بعثیان و صدام با حمایت ‏کشورهای عربی و غربی بهترین فرصت را برای تجاوز فراهم ساخت. زیرا که نظام ستم شاهی و دست ‏نشانده فرو پاشیده و رهبران انقلابی نیز هنوز تحکیم و تثبیت نگردیده بودند. مزدوران متواری نظام ‏پیشین در کنار صدام ماموریت می‌یابند تا جمهوری اسلامی را نابود و کشور ایران را تجزیه نمایند. به ‏دنبال این بسترهای تاریخی تهاجم همه جانبه از زمین و هوا و دریا آغاز می‌گردد اما غافل از آن که به ‏قول آن امام حُمام که فرمود: «صدام گمان می‌کرد با یک مملکت آشفته و منزوی شده روبروست و تا چند ‏ساعت دیگر تهران را فتح خواهد کرد. او غافل از خدا بود.» پس ایمان به خدا و آخرت جوهره اصلی اسلام ‏را تشکیل می‌دهد و رهبری به عنوان مرجع و کارشناس دینی مفسر آن اصول می‌باشد. همین پشتوانه ‏در غالب فرماندهی کل قوا در وجود امام راحل تحقق یافت و امکان اداره جنگ و جهاد را میسر ساخت.

‏ لذا بزرگ ترين نقطه قوت ايران، وجود رهبري معنوي، پرجاذبه، دورانديش، نترس، توانمند و با حكمتي بود كه مردم اورا از صميم قلب دوست داشتند و توانسته بود به عنوان نقطه اتكا و توانمندي روحي ملت ايران عمل كند.

امام در جايگاه ولايت فقيه و رهبري نظام اسلامي، تهديد بزرگ جنگ را كه مي توانست به براندازي نظام منجر شود؛ تبديل به فرصتي استثنايي براي ظهور و بروز توانايي هاي ملت ايران و آزموني بزرگ براي جهاد در راه خدا كرد. به طوري كه نوجوانان و جوانان و مردان و زنان از ۱۲ ساله تا ۸۰ ساله با لبيك به نداي آن امام درطول هشت سال ايثاروفداكاري را به رخ دشمنان ودوستان كشيدند.

امام خميني (ره) به عنوان ولي فقيه توانست با نفوذ عظيم خود، انگيزه بزرگي را درايستادگي دربرابر دشمن در بين بسياري از مردم به وجود آورد و روحيه تهاجمي را در ثواي مسلح ايجاد و با تدابيري هوشيارانه، از پيروزي دشمن كه همه ابرقدرت ها با تمام توان شان رژيم بعثي عراق را حمايت مي كردند، جلوگيري كند.و همچنين با تكيه بر قدرت لايزال الهي توانست در زمالن اندكي ابتكار سياسي جنگ را دردست گيرد و دشمنان را در بن بست عملكرد خود قرار داده و بابسيج ميليوني مردمي كشور اسلامي را نجات و پيروزي حاصل شود.

 

ب) سبك و مديريت دفاع مقدس با پشيباني مردم:

‏ سبك و مديريت و فرماندهي جنگ، متفاوت از شيوه هاي مرسوم در ساير ارتش ها بود.بلافاصله پس از آغاز تهاجم، امام خمینی(ره) صدام را کافر و نوکرآمریکا خطاب کرد و از مردم برای دفاع ‏استمداد طلبید. با فرمان امام راحل رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس ۹۵% از ۱۸۲ ‏عملیات جنگی جبهه‌ها را با حضور گسترده بسیجیان داوطلب اداره نمودند. و ۷۵% نیروی یگان‌ها را نیز از ‏نیروهای مردمی تشکیل دادند و با آزاد سازی مناطق اشغالی به ويژه خرمشهر، زمینه‌های نفوذ به خاک دشمن را فراهم ‏ساختند.

روند جنگ از دفاع به تشدید حملات و سپس واکنش نظام بین‌المللی منتهی شد. مقاومت مصمم و ‏پایداری مردم ایران در نخستین سال جنگ تحمیلی مراکز بین‌المللی را وادار به نرمش ساخت به طوری ‏که سازمان کنفرانس اسلامی ضمن تشکیل کمیته بررسی مذاکره ،خاتمه جنگ را با دو شرط اعلام ‏نمود و آنها عبارت بودند از :

۱- عدم عملیات نظامی از سوی ایران

۲- اعلام آتش بس با توافق ایران

هر دو شرط آشکارا بر علیه ایران است برای همین امام فرمود: «صلح بین اسلام و کفر معنا ندارد.» هر ‏چند اصولا توقف عملیات نظامی یا آتش بس آنهم از سوی ایران نه عراق غیر از صلح است. علاوه بر این ‏شورای امنیت سازمان ملل متحد پس از دو سال تعلل خواستار آتش بس و عقب نشینی شد. این روند ‏متاسفانه تا سال ۶۶ از سوی محافل و مراکز بین‌المللی ادامه دا‌شت تا بالاخره به صدور قطع‌نامه ۵۹۸ ‏انجامید.

در طول هشت سال دفاع سلسه مراتب و فرماندهي و فرمانبري در بين رزمندگان نا براساس شيوه هاي مرسوم ارتش هاي دنيا كه اطاعت براساس اعمال زور و فشار برزيز دستان، بلكه رابطه دوسويه برمبناي محبت و مهرباني بين فرمانده و فرمانبر كه ريشه در اسلام دارد و رزمندگان اسلام اطاعت از فرمانده با صلابت و معنوي خويش را برمبناي« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ» نسا/۵۹ عمل مي كرد.وفرماندهي رافرماندهان جنگ از امام و ولي فقيه ياد گرفتند كه با دورانديشي و در نظر گرفتن همه زوايا، پس از تصميمبايد برخداتوكل نمودكه:« فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ»آل عمران/۱۵۹

‏ چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن زيرا خداوند توكل‏كنندگان را دوست مى‏دارد.

 

ج) ابتكارات و خلاقيت هاي امام خميني(ره)در فرماندهي جنگ

‏‏ فرماندهان ورزمندگان اسلام در طول جنگ صاحب تجاربي گرانبها شدند، پخته شدند، خودشان را ساختند. جبهه هاي جنگ در واقع فرماندهاني را پرورش داد و تربيت كرد كه خلاقيت آن ها و اميد آن ها به پيروزيدر عمليات ها ، آنهم در برابر قدرت هاي بزرگ كه همه جانبه رژيم بعثي را مورد حمايت خود قرار مي دادند،تحول عظيمي به نفع ايران اسلامي ايجاد كردند.

همه نيرو ها تحت فرمان فرماندهي كل قوا كه در راس آن امام خميني (ره) بود، تبديل به يك مجموعه اي يكپارچه و مقتدر براي اداره صحنه هاي گوناگون جنگ تدارك ببينند. طرح ريزي عمليات هاي بزرگي چون« شكست حصر آباد» وقتي كه امام فرمود حصرآبادان بايد شكسته شود،شكسته شد.فتح خرمشهر، كه امام فرمود: خرمشهر را خدا آزاد كرد و يك روحيه معنوي قوي به كالبد بدنه قواي مسلح تزريق كردند.حماسه هاي بزرگ رزمندگان در شلمچه، تصرفاو، آزاد سارزي بستان، سوسنگرد،جنگ هاي بازي درازو نبرد مرصاد، همه اينها بدون حضور فرماندهان باايمان كه تحت فرماندهي پيامبرگونه امام(ره) كه در مكتب حيات بخش اسلام و ائمه اطهار عليهم السلام بزرگ شده بودند، امكان پذير نبود.

 

د) نگاه امام خميني (ره)به جنگ و دفاع

ايشان در جايگاه رفيع رهبري مسلمانان جهان، مرجع تقليد و صاحب نظر درانديشه نظامي و دفاعي و همچني به عنوان ولي فقيه و فرمانده كل قوا،بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ، بزرگ ترين جنگ هاي جهان را در قرن بيستم را رهبري كرد. در طول هشت سال دفاع امام تلاش كرد تا از اصول و ارزش هاي اسلامي و انساني را در فرمالندهي و مديريت جنگ مورد توجه قرار دهد به طوري كه در حساس ترين لحظات جنگ و در قبول قطعنامه از اين اصول عدول نكردند و براين اصول تاكيد داشتند.

— بر خي از اين اصول عبارت اند ازد:

— ۱) ايمان به هدف متعالي و مقدس« جهاد في سبيل الله»؛

— ۲) اطاعت از فرماندهي؛

—۳) اتكا بر مردم(مردمي بودن جنگ)؛

— ۴) اصل اخلاق جنگي و اخلاق در جنگ ؛

— ۵) وحدت نيروهاي مسلح و نيز بين قواي نظامي و مردمي؛

— ۶) جنگ اعتقادي( جنگ در راه آرمان و اعتقادات و الا)؛

— ۷) توجه به اسلحه و تكنولوژي به مثابه ابزار؛

— ۹) سلاح و صلاح( اسلحه بايد در دست انسان صالح باشد)؛

— ۱۰) نفي جنگ هسته اي و تكيه بر جنگ متعارف؛ و نفي هرگونه سلطه غير خدايي؛

— ۱۱) نگرش بر نقش تكليفي و مسئوليتي و تكيه بر نقش اساسي انسان؛

— ۱۲) باور، اراده ،عمل، نفي يأس و نو ميدي

— ۱۳) استفاده از تجارب ديگران ؛

۱۴) جنگ حق و باطل و اسلام و كفر.

 

شیوه مدیریت در جنگ

مطالعه رفتار و عملكرد امام خمینی(ره) در دوران دفاع مقدس نشان میدهد كه ایشان از شیوه مزبور مدیریت بحران ها، بیشترین بهره را برای اداره احسن جنگ به كار بردند. نمونه بارز این نوع مدیریت نیز، تأكید خاص حضرت امام (ره) به نقش شورای عالی دفاع بود. این شورا كه مطابق قانون اساسی برای اداره امور جنگ تشكیل شده بود؛ نقشی اساسی در تصمیم گیری های مرتبط با جنگ داشت. امام در سختترین شرایط جنگ تحمیلی نیز از این شورا سلب مسئولیت نكرد و همواره، بر تمركز تصمیمگیریها در آن تأكید داشت. برای نمونه، ایشان در بیانیهای خطاب به مردم و مسئولان در سال ۱۳۵۹ ضمن تأكید بر معیار بودن قانون اساسی در اعمال نهادها و مأموریت یافتن شورای عالی دفاع میفرمایند: «مسائل دفاع در شورا مطرح و رسیدگی می-شود و پس از تصویب، تصمیم در اجرا با فرماندهی كل قواست و قوای مسلح باید اوامر ایشان را اجرا كند». امام در مديريت دوران بحران جنگ توانست به فرماندهان، رزمندگان و آحاد مردم در كنار انگيزه هاي مختلف، انگيزه الهي دهدو هويت اسلامي را احيانمايد واين با تمام وجود تزريق شد به بدنه مردم و در سايه اين نگرش يك همدلي، وفاق ملي، انسجام و اتحاد و يك پارچكي را در دفاع از كشور هم در بين نيروهاي مسلح و هم در متن مردم شاهد بوديم و اين ناشي از قدرت معنوي و الهي امام در جايگاه ولايت و امامت بود.اين انگيزه موجب بيداري، مقاومت و پايداري و بصيرت مردم به ويژه جوانان گرديد كه اين جمله امام تاكيد بر بيداري و هوشياري ما در برابر دشمنان را دوچندان مي نمايد:«امامن باز مى‏گویم همه مسؤولان نظام و مردم ایران باید بدانند که غرب و شرق تا شما را از هویت اسلامى‏تان – به خیال خام خودشان – بیرون نبرند، آرام نخواهند نشست. نه از ارتباط با متجاوزان خشنود شوید و نه از قطع ارتباط با آنان رنجور، همیشه با بصیرت و با چشمانى باز به دشمنان خیره شوید و آنان را آرام نگذارید که اگر آرام گذارید، لحظه‏اى آرامتان نمى‏گذارند. » مقام معظم رهبري نيز بارها و بارها براي حفظ بيداري به موضوع بصيرت و دشمن شناسي تاكيد كردند.

اين بصيرت و ايمان وروحيه فداكاري و شهادت موجب پيروزي ما در دوران هشت سال حماسه و ايثار دفاع مقدس و همه عرصه ها به ويژه آزادسازي خرمشهر گرديده است.

 

دستاوردها ي آزاد سازي خرمشهر:

مهم ترین اهدافی كه در این عملیات دنبال می شد، عبارت بودند از:

– انهدام نیروی دشمن، حداقل بیش از دو لشكر.

– آزاد سازی حدود ۵۴۰۰ كیلومتر مربع از خاك ایران؛ از جمله شهرهای خرمشهر، هویزه و پادگان حمید.

– خارج نمودن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از برد توپخانه دشمن.

– تامین مرز بین المللی (حدفاصل پاسگاه طلائیه تا شلمچه).

– آزادسازی جاده اهواز – خرمشهر و خارج شدن جاده اهواز – آبادان از برد توپخانه دشمن.

نگاهی به اخبار و گزارش های منعكس شده از خبرگزاری ها، شبكه های مختلف تلویزیونی مطبوعات معتبر جهان درباره عملیات بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر نشان می دهد با وجود نگاه جانبدارانه و جهت دار در ارسال اخبار و اطلاعات یومیه در این باره جملگی این رسانه ها زبان اعتراف گشوده و با بهت و حیرت به شكست نیروهای عراقی در این عملیات اذعان كرده اند مطلب ذیل كه با تلاش روابط عمومی سازمان حفظ نشر آثار و ارزش های دفاع مقدس سپاه پاسداران تهیه شده نگاهی دارد به اخبار و مواضع رسانه های جهان پس از آزادسازی خرمشهر.

عملیات پیروز بیت المقدس كه منجر به آزادسازی خرمشهر پس از ۵۷۵ روزگردید، ضربه اساسی و تعیین كننده ای بر پیكر دشمن وارد ساخت و تمامی معادلات، و ذهنیت هایی را كه درمورد توانایی و قابلیت های نظامی ایران وجود داشت، تغییر داد. بسیاری از كارشناسان نظامی تحلیل گران رسانه های خارجی، در برابر سرعت عمل و ویژگی های عملیاتی نیروهای ایرانی به هنگام فتح خرمشهر، غافلگیر، مبهوت و شگفت زده شدند.

رادیو دولتی انگلیس كه در شامگاه نهم اردیبهشت ۱۳۶۱ اعلام می كرد: «چنانچه ایرانیان درصدد بازپس گرفتن خرمشهر برآیند، سخت ترین» گردو «را برای شكستن برگزیده اند.» سرانجام ناچار شد سكوت خود را بكشند و طی گفتاری در روز پنجم خرداد ماه سال ۶۱یعنی دو روز پس از آزادسازی خرمشهر توسط رزمندگان اسلام حیرت زده اعلام كند: «از زمانی كه خبرنگاران غربی از نیروهای عراقی در خرمشهر دیدن كرده و از روحیه خوب آنها گزارش داده اند، بیش از سه یا چهار روز نمی گذرد كه ناگهان همه شهر از دست عراقی ها بیرون كشیده شد.»

در ساعت ۱۰:۵۵ دقیقه بامداد چهارشنبه، چهارم خرداد ۶۱ خبرگزاری های بین المللی، در گزارش هایی كه با عنوان «بسیار مهم» از بغداد به سراسر جهان مخابره كرد برای نخستین بار ضمن استناد به بیانیه نظامی بغداد اعلام داشتند كه عراق «تلویحا به شكست خود اعتراف كرده است. به نوشته وزیر خارجه وقت جمهوری اسلامی ایران، خبرگزاری رسمی عراق _ آی.ان. ۱ _ طی یك اطلاعیه كوتاه ضمن آن كه از خرمشهر با عنوان» بندر خرمشهر «نام برد، اعلام كرد: سخنگوی ارتش عراق اعلام كرده است بندر خرمشهر را ترك كرده و تا مرزهای بین المللی عقب نشینی كرده اند. این خبرگزاری افزود كه عقب نشینی نیروهای عراقی، از روز یكشنبه اول خرداد ۱۳۶۱ آغاز شده است.»

همین اطلاعیه تلكس بین المللی خبرگزاری عراق، عصر روز چهارم خرداد ۱۳۶۱ به صورت دیگری از سوی رادیو صوت الجماهیر بغداد به اطلاع افكار عمومی عراق رسانده شد: «یك سخنگوی ارتش عراق اعلام كرده است كه نیروهای پیروزمند قادسیه صدام پس از آن كه تمامی حمله های قوای دشمن منحوس و نژادپرست فارس را در مناطق الخفاجیه (سوسنگرد) و الاهواز (اهواز) با اقتدار كامل دفع كردند… صبح روز ۲۴/۵/۱۹۸۲ (۳/۳/۱۳۶۱) در یك جابه جایی تحسین برانگیز، عقب نشینی تاكتیكی(!) خود را از جبهه معمره (خرمشهر) با موفقیت كامل انجام داده اند.

این دعاوی درست در شرایطی از رادیوی دولتی بغداد پخش می شد كه خبرگزاری آمریكایی» یونایتدپرس «در ساعت بیست وچهار و بیست ودو دقیقه همان روز، در گزارش ارسالی خود از بیروت، سربازان عراقی را در حال فرار توصیف كرده و نوشت:» … سربازان در حال فرار عراق، سرگرم گریختن از خرمشهر و مناطق اشغالی هستند «. پس از پخش گزارش های مستند و خبری و تصاویر تهیه شده از جبهه خرمشهر توسط رسانه های ایران و خارجی كه در آنها شكست نیروهای عراقی در قالب صفوف هزاران نفره اسرا و انبوه ادوات و تجهیزات منهدم شده یا به غنیمت درآمده دشمن، به گویاترین وجهی به نمایش درآمد، دیگر حتی كشورهای جنوب خلیج فارس نیز كه همواره از صدام حمایت می كردند، اكنون به واهی بودن دعاوی حكام بغداد اذعان داشتند. از طرف دیگر رژیم عراق برای فریب افكار عمومی و سرپوش گذاشتن بر شكست های بیت المقدس، اقدام به اعطای» مدال شجاعت «،» نشان لیاقت «و نشان» رافدین «به تعدادی از فرماندهان خود كرد. رادیو دولتی صدای امریكا پس از پنج شبانه روز سكوت و امتناع از انعكاس خبر فتح خرمشهر توسط نیروهای ایران، سرانجام در» گزارش ویژه «هشتم خرداد ماه سال ۱۳۶۱ خود می گوید:» با وجود مشكلات تداركاتی، ناآرامی های ناشی از انقلاب و كاهش تدریجی قدرت عملیات نیروهای هوایی ایران، ماشین نظامی ایران به گونه ای اعجاب آور عمل كرد.

روزنامه گاردین چاپ انگلستان درباره سقوط فتح خرمشهر می نویسد: «سقوط خرمشهر یعنی سقوط آخرین و مهم ترین افتخار جنگی عراق كه ایرانی ها با بازپس گرفتن آن، این برگ برنده را كه به وسیله آن عراق می كوشید ایران را به پای میز مذاكره بكشاند، از دست بغداد ربودند.»

همچنین وزیر امور خارجه آمریكا «الكساندر هیگ» رسما در شورای امور خاورمیانه وزارت خارجه شان می گوید: «پیروزی های اخیر ایران در جنگ با عراق برای آمریكا نگران كننده است و منافع غرب خصوصا آمریكا را در منطقه به خطر انداخته است.»

دفاع مقدس در انديشه امام خمينی(ره)

هجوم وحشيانه و گسترده رژيم بعث عراق در آخرين روز شهريور 1359، حادثه اي بزرگ را در تاريخ انقلاب اسلامي به ثبت رساند كه سرانجام به خلق حماسه اي جاودان و حيرت انگيز در تاريخ سرزمين ايران انجاميد.

اين جنگ از ديدگاه عرفاني و معنوي حضرت امام، براي ملتي كه به تازگي از استبداد رژيم شاهنشاهي رهايي يافته بود، يك “امتحان الهي” قلمداد شد.

“جنگ هم يك مساله‌اي بود كه انسان خيال مي‌كرد بسيار مهم است، لكن معلوم شد كه منافعش بيشتر از ضررهايش بود. آن انسجامي‌كه در اثر جنگ بين همه قشرهاي مردم پيدا شد و آن معناي روحاني و معنوي كه در خود سربازان ارتش و ژاندارمري و سپاه پاسداران به نمايش گذاشته شد و آن روح تعاوني كه در همه ملت از زن و مرد در سرتاسر كشور تحقق پيدا كرد، به دنيا فهماند كه اين مساله اي كه در ايران است با همه مسائل جداست.” (صحيفه نور، ج16ص19)

همچنين امام جنگ را براي ملت مقاوم و مبارز ايران ، عامل آگاهي، حركت و خروج از فترت و سستي مي‌دانست:”وقتي يك جنگي شروع شود، ملت ما بيدار مي‌شود، بيشتر متحرك مي‌شود.” (صحيفه نور،ج13،ص157)

 

علل تجاوز دشمن از ديدگاه حضرت امام

رژيم بعث عراق كه خود آغازگر تجاوز به ميهن اسلامي ايران بود در همان روزهاي شروع جنگ براي فريب افكار عمومي جهان و ملتهاي مسلمان و اعراب منطقه، علل ذيل را براي اين تهاجم برشمرد:

1ـ الزام ايران به شناسايي حاكميت عراق بر اروند رود.

2ـ بازگرداندن سه جزيره ابوموسي، تنب بزرگ و تنب كوچك به اعراب.

3ـ قطع دخالت ايران در امور داخلي عراق.

4ـ مجبور كردن ايران به پذيرش خودمختاري برخي از استانهاي مرزي همچون خوزستان و كردستان.

هر چند مجامع و محافل بين المللي در روزهاي آغاز جنگ به گمان پيروزي نظامي عراق، درباره دلايل واقعي عراق سكوت اختيار كردند، اما هنگامي كه عراق را در نابودي انقلاب اسلامي ناكام ديدند اعتراف كردند كه رژيم عراق به قصد سرنگوني نظام اسلامي ايران و شكست انقلاب اسلامي و پيشگيري از نفوذ ان به جهان اسلام و خاورميانه به ايران حمله كرده است.

امام خميني كه از اهداف دشمن و استكبار جهاني در رويارويي با انقلاب اسلامي شناخت ژرف و عميقي داشت در روزهاي آغازين جنگ ريشه و علت تهاجم را در چند موضوع مهم مشخص و تبيين نمودند:

1ـ اسلام خواهي نظام و حكومت

اينكه انقلاب اسلامي براي تحقق حاكميت ديني به وجود آمده و بر مسائلي همچون رهايي از سلطه بيگانگان، قطع رابطه با رژيم اشغالگر قدس، تاكيد بر مشتركات اسلامي و وحدت فرقه هاي اسلامي اصرار دارد، واكنش و مخالفت استكبار جهاني را برانگيخت و بر دشمني آنان افزود. حضرت امام در اين باره مي‌فرمايند:”اينكه ميبينيد عراق به ايران حمله مي‌كند، علتش گرفتن چهار وجب خاك نيست، بلكه علت اصلي آن ترس آنها از حكومت اسلامي و اتحاد اسلامي است.” (صحيفه امام، ج15، ص5)

“جرم واقعي ما از ديد جهانخواران و متجاوزان، دفاع از اسلام و رسميت دادن به حكومت جمهوري اسلامي به جاي نظام طاغوت ستمشاهي است.” (صحيفه نور، ج20، ص116)

 

2ـ جلوگيري از صدور انقلاب اسلامي

حركت توفنده انقلاب اسلامي براي رهايي از ظلم بانگ بيدار باش را براي خفتگان در چنگان استعمار به صدا درآورد و استكبار جهاني كه اين خيزش اسلامي را برنمي‌تابيد براي مهار آن به جنگ متوسل شد.

"آنها - استكبار جهاني- مي‌دانند كه مردم كشورهاي اسلامي در مقابلشان مي‌ايستند و همچنين است مردم كشورهاي غير اسلامي كه متوجه ما هستند، مثل سياهپوستان." (صحيفه نور، ج18، ص112)

 

3ـ دشمني شيطان بزرگ

با پيروزي انقلاب اسلامي سلطه 30 ساله آمريكا بر فرهنگ، اقتصاد، سياست و نيروهاي مسلح ايران پايان يافت. اخراج مستشاران نظامي آمريكا، قطع رابطه سياسي و اقتصادي، تصرف لانه جاسوسي و مخالفت جمهوري اسلامي ايران با سياستهاي استكباري آمريكا در منطقه خليج فارس خواب آمريكا را براي سلطه مجدد بر ايران آشفته ساخت.

"قدرتهاي بزرگ كه دستشان از مخازن بزرگ ايران كوتاه شده است و سلطه و قدرتشان با همت ملت ايران و قواي مسلح آن قطع گرديده است، اكنون بهدست و پا افتاده اند تا با جنگ افروزي بين برادران، سلطه خود را اعاده كنند و چپاولگري خود را از سر گيرند." (صحيفه نور، ج13، ص119)

4ـ تباني اسرائيل و آمريكا

نكته مهمي كه در تحليل علل تحميل جنگ از نظر حضرت امام مخفي نماند، دشمني رژيم غاصب اسرائيل با اهداف و سياستهاي انقلاب اسلامي در جهان اسلام است. رژيم ستمشاهي از قوي‌ترين پشتيبانان و همپيمانان اسرائيل در منطقه خاورميانه محسوب مي شدكه با پيروزي انقلاب اسلامي نه تنهاضربه سختي به اسرائيل وارد آورد بلكه عامل مهمي در بسيج مسلمانان عليه سياستهاي غاصبانه اين رژيم گرديد. لذا يكي از راههاي جلوگيري از وحدت مسلمانان، تباني اسرائيل و آمريكا براي تحميل جنگ عليه ايران بود. برخي از سردمداران اسرائيل با خوشحالي اعتراف كردند كه ما از درگيري ايران و عراق شديداً شادمان هستيم زيرا با تحليل رفتن قدرت نظامي عراق و ايرن، اسرائيل با خطر بزرگي روبرو نيست و فرصت مي‌يابد تا سياست توسعه طلبانه خود را ادامه دهد. (روزنامه اطلاعات2/7/59 به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس)

قدرتهايي كه بايد صرف برانداختن اسرائيل و نجات بيت المقدس بزرگ شود، با تباني بين شياطين بزرگ و صهيونيسم جهاني و بين حزب بعث ، صرف هجوم بر ضد مخالف سرسخت اسرائيل و آمريكا شد و مي‌شود." (صحيفه نور، ج15، ص158)

 

5ـ توسعه طلبي رژيم عراق

پس از فروپاشي رژيم ستمشاهي ايران كه با حمايت آمريكا سالها ژاندارم منطقه بود، اين منطقه عملا با خلاء قدرت سياسي و نظامي مواجهه گرديد. از منظر امام اين حادثه حاكمان قدرت طلب عراق را تحريك كرد تا با تهاجم به ايران و برتري نظامي خود در منطقه، حاكميت خود را بر خليج فارس تحميل كند. همچنين خلاء قدرت در رهبري اعراب رژيم عراق را وسوسه كرد تا شايد در اين موقعيت بتواند رهبري اعراب را به دست بگيرد.

"صدام در تهاجم خود به اين كشور اسلامي نقشه رهبري خود بر اعراب و منطقه و ژاندارمي خليج فارس را تعقيب مي‌كرد و آمريكا نيز از جهالت و غرور و بلند پروازي صدام استفاده كرد و او را به هجوم به ايران واداشت." (صحيفه نور، ج19، ص292)

 

6ـ مساعد بودن شرايط داخلي

شرايط سياسي داخل كشور در اوايل سالهاي انقلاب، زمينه مناسب سياسي و رواني را براي حمله عراق آماده كرده بود. وجود تنشهاي سياسي، ضعف بنيه نظامي ارتش به علت اخراج مستشاران نظامي و دستگيري تعدادي از افسران نظامي خائن در كودتاي شهيد نوژه، اختلاف نظر مسئولان و خيانت بني صدر اولين رئيس جمهوري ايران، زمينه مناسب شكل گيري تهاجم بود.

"صدام را وادار كردند كه به اين كشور اسلامي حمله كند و بعضي از اشخاصي كه آن وقت سردمدار بودند خيانت كردند به اين كشور و در عين حالي كه اطلاع داشتند چيزي نگفتند." (صحيفه نور، ج16، ص107)

گواه خيانت بني صدر در اوان جنگ، داشتن حالت انفعالي در مقابل هجوم دشمن، عدم تحرك جدي براي بيرون راندن دشمن و به كار نگرفتن نيروهاي عظيم مردمي در يگانهاي رزمي در طول مدت رياست جمهوري و جانشيني فرماندهي كل قواي او است كه پس از عزل وي اين مشكل جدي بر طرف شد و عملياتهاي مهم پي در پي با حضور جوانان پرشور بسيجي انجام گرفت.

"البته با خيانت بعضي ها كه آن وقت بودند يك جاهايي را به غافلگيري گرفتند لكن آن وقتي كه جوانها در مقابلشان ايستادند ديگر نتوانستند يك قدم پيش بيايند." (صحيفه نور، ج15،ص423)

 

ماهيت جنگ تحميلي از ديدگاه حضرت امام خميني

در روزهاي آغازين جنگ شبهاتي درباره دفاع مشروع مطرح مي‌شد. زمينه بروز اين شبهات، اسلامي بودن كشور عراق و مسلمان بودن آنها بود. از اين رو امام خميني به دفع اين شبهات و تبيين ماهيت جنگ و متجاوزان پرداختند تا رزمندگان با بصيرت كامل به دفاع مقدس خويش ادامه دهند. ماهيت جنگ عراق عليه ايران از ديدگاه امام داراي سه مشخصه ذيل بود:

1ـ جنگ اسلام و كفر

با مروري بر عملكرد حزب بعث عراق از آغاز تسلط بر كشور عراق كه با كودتا انجام پذيرفت تا كنون، مخالفت شديد آنان با احكام و قوانين اسلامي به خوبي مشهود است. امام به عنوان يك مرجع ديني سالهاي متمادي در عراق تبعيد بودند و از نزديك شاهد فعاليتهاي ضد ديني آنان بود، مي‌فرمود:

"ما حزب بعث عراق را مي‌شناسيم و مي‌دانيم كه اين‌ها به اسلام عقيده ندارند و دشمن اسلامند و اسلام را خار راه خويش مي‌دانند و صدام حسين اين جنگ را بر ملت مسلمان ايران تحميل كرد. ما كساني را كه از اصول اسلام و قرآن كريم انحراف حاصل م كنند و به قتل عام مسلمانان مي‌پردازند را مسلمان نمي‌دانيم... و شما – رزمندگان – براي حفظ اسلام داريد جنگ مي‌كنيد و صدام براي نابودي اسلام، الآن اسلام به تمامه در مقابل كفر واقع شده است." (صحيفه نور، ج13 و 15، ص197 و 53)

 

 

2ـ جنگ حق و باطل

از معيارهايي كه نشان مي‌دهد ملتي در يك حركت و عمل در موضع حق يا باطل قرار دارد، انگيزه هاي درست يا نادرستي است كه از انجام آن دارد. رژيم عراق با انگيزه نابودي انقلاب اسلامي و تصرف بخشهايي از ميهن اسلامي تجاوز به خاك ايران را آغاز كرد وبراي تحقق آن از هيچ جنايتي فرو گذار نكرد، اما رزمندگان اسلام با انگيزه دفاع از اسلام و ارزشهاي اسلامي پا به عرصه جنگ گذاشتند.

"اين جنگ، جنگ اعتقاداست، جنگ ارزشهاي اعتقادي – انقلابي و ما در مقابل ظلم ايستاده ايم." (صحيفه نور، ج15، ص229)

 

3ـ جهاد دفاعي

ماهيت جنگ ايران در برابر عراق از ديدگاه حضرت امام جهاد دفاعي بود:

"ايران براي خدا قيام كرده است، براي خدا ادامه مي‌دهد و جز دفاع، جنگ ابتدائي با هيچ كس نخواهد كرد." (صحيفه نور،ج16، ص68)

رژيم عراق همزمان با هجوم گسترده خود به شهرهاي غربي و جنوبي، مناطق مسكوني و اقتصادي ديگر شهرها را با بمب، توپ و موشك هدف قرار مي‌داد. امام پس از مشورت با مسئولان و فرماندهان نظامي، سياست دفاعي كشور را بر هجوم پيشگيرانه بنيان نهاده و فرمودند:"وارد شديم در عراق براي اينكه نگذاريم هر روز شهرها مورد حمله واقع شود و مي‌خواهيم اين حملات را به حدي برسانيم كه نتوانند كاري بكنند و اين يك دفاعي است كه ما داريم." (صحيفه نور، ج16،ص223)

ايشان خطاب به فرماندهان نظامي، سياست پيشروي در داخل خاك عراق را اينگونه ترسيم نمودند:

"تكليف ما اينست كه جلوي اينكار را بگيريم. تكليف ما اين است كه تا هر كجا كه جلوگيري از اين امر لازم است، پيش برويم و تاهر كجايي كه بايد دفاع كرد، پيشروي بايد كرد." (صحيفه نور، ج16، ص286)

حضرت امام ضمن تبيين علت ورود به خاك عراق از نظر سياسي و نظامي، ازاين اقدام به عنوان اهرمي براي فشار به مجامع بين المللي استفاده مي‌كند و اتمام عمليات دفاعي رزمندگان را در خاك عراق متوقف بر پذيرش خواسته هاي جمهوري اسلامي مي داند.

 

رهبري معنوي امام خميني در دفاع مقدس

بررسی رفتار فردی و شیوه مدیریت و رهبری حضرت امام( رحمت الله علیه ) از جمله نكات جالب و ارزشمندی است كه به واسطه‌ی مطالعه رفتار و منش مدیریتی و رهبری ایشان به دست می‌آید و می‌تواند برای علم مدیریت موهبتی بزرگ باشد. همچنین مدیران و رهبران سیاسی و اجتماعی در تمامی سطوح می‌توانند از روش رفتاری ایشان بیاموزند. آن چه می‌خوانید نگاهی از زاویه دانش مدیریت به شخصیت رهبری حضرت امام( رحمت الله علیه ) است:

پدیده «رهبری» با پیدایش زندگی جمع‌زیستی انسان در كره خاكی پیوند دارد و تجربه‌های گوناگون سیاسی اجتماعی در طول تاریخ حیات بشریت، نیازمندی به رهبری را به اثبات رسانده است. از دیدگاه قرآن كریم كه گنجینه معارف الهی و كتاب هدایت بشریت است بعثت رسولان الهی و كیفیت دعوت آنان از مردم برای ایمان آوردن به خداوند متعال، مشحون از لطایف و نكات ظریف رهبری انبیای عظام است. در فرهنگ شیعی نیز به رهبری جامعه اهتمام خاصی شده و آن را یكی از نیازهای اصیل بشری قلمداد نموده است.

نكته مهم دیگر این كه از دیدگاه تشیع، رهبری إعمال ولایت خداوند در زمین است و رهبر باید حتماً از طرف خداوند متعال بی‌واسطه و یا با واسطه اذن داشته باشد تا در میان مردم به رهبری بپردازد و شیعه این مهم را پس از پیامبر اكرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم ) در شجره طیبه اهل بیت(علیهم السلام ) منحصر می‌كند.

امام خمینی( رحمت الله علیه ) شخصیتی جامع در ابعاد مختلف علمی و عملی بود و یكی از كم‌نظیرترین حادثه‌های تاریخ اسلام را آفرید. از بارزترین جلوه‌های رهبری و نقش معنوی حضرت امام خمینی( رحمت الله علیه ) و تأثیر شگرف آن بر روحیه ملت و رزمندگان اسلام، هدایت و رهبری ایشان در هشت سال حماسه دفاع مقدس است. بزرگمردی كه حماسه رزمش آمیخته به بالاترین مراتب عرفان، فقهش متبلور در فلسفه عملی حكومت اسلامی، و حكمتش، شالوده سیاست‌های نظام اسلامی بود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ( مدّظلّه العالی) درباره ویژگی‌های فرماندهی و رهبری حضرت امام( رحمت الله علیه ) در هدایت نیروهای رزمی و مسلح می‌فرماید:

غیر از دوران پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم ) و دوران خلافت امیر المومنین (علیه السلام ) و مدت کوتاهی از امام مجتبی(علیه السلام ) ، فرمانده كل قوای عارف و حكیم و عاشق و الهی در دنیا سراغ نداریم… ما در هیچ جای دنیا، نه امروز و نه در گذشته نیروی نظامی سراغ نداریم كه تحت فرماندهی انسانی معنوی و الهی و عارف و دارای رقیق‌ترین احساسات بشری و در عین حال با قاطعیت و صلابتی كه هیچ فرماندهی در دنیا از آن برخوردار نیست، به حراست و دفاع از ناموس و حیات شرافتمندانه ملت در مقابل تجاوزگران بپردازد.

شور و حال سلحشوری و رزمندگی، شوق به جهاد و استقامت رزمندگان و فتوحات عظیمی كه در نبرد با دشمنان اسلام به دست آورده‌اند، بیشتر مرهون تأثیرات معجزه‌گون شخصیت معنوی حضرت امام( رحمت الله علیه ) در رهبری دفاع مقدس است كه در این مقاله به اختصار ابتدا به ویژگی‌های رهبری، شیوه‌ها و سپس به ارتباط معنوی امام خمینی(رحمت الله علیه) با رزمندگان می‌پردازیم. ویژگی‌های رهبری امام خمینی(رحمت الله علیه) اخلاق فردی و مدیریتی و خصوصیات رهبری حضرت امام خمینی(رحمت الله علیه) در درجات بسیار عالی قرار داشت و از ایشان یك نمونه انسان كامل ساخته بود، كه سخن گفتن درباره هر كدام از خصوصیات اخلاقی و مدیریتی ایشان بحث مستقلی را می‌طلبد كه در این مقاله به برجسته‌ترین آن‌ها در ارتباط با فرماندهی عالی و رهبری جنگ می‌پردازیم:

1. شجاعت:

در فرهنگ مبارزات سیاسی حضرت امام واژه ترس وجود ندارد در دوران قیام علیه طاغوت و رویارویی با آمریكا و رهبری هشت سال دفاع مقدس با شجاعت و دلیری وارد مبارزه شد او ترس را ترساند كه به دل‌های اولیای الهی راه نیابد ـ او هرگز نترسید و نترساند. هنگامی كه وزیر دفاع امریكا علناً تهدید كرده بود كه امریكا د راین جنگ هر زمانی كه صلاح بداند از دوستان عرب خود پشتیبانی خواهد كرد. حضرت امام(رحمت الله علیه) در پاسخ به این گونه تهدیدهای نظامی دشمنان فرمود: هر یك از این‌ها (حامیان رژیم عراق) بخواهند تعدی بكنند، ‌ما تا آخرین نفرمان می‌ایستیم مقابلش. هنگامی كه امریكا ناوی های جنگی خود را برای حمایت از رژیم عراق به سوی منطقه خلیج‌فارس گسیل می‌داشت، مسئولان مملكتی در این باره با حضرت امام گفتگو كردند و نظر ایشان را جویا شدند. امام با شجاعت تمام فرمود: اگر من بودم، با ورود اولین ناو امریكایی به خلیج فارس، آن را هدف قرار می‌دادم!

 

2. طمأنینه:

دل آرام و قلب مطمئن حضرت امام(رحمت الله علیه) پیامد ایمان محكم و اعتقاد راسخ به دریای بیكران الطاف الهی بود. طمأنینه‌ای كه حوادث ناگوار و كمرشكن قادر به متزلزل كردن و در هم شكستن آن نبود. حضرت امام(رحمت الله علیه)، عالَم را محضر حق‌تعالی می‌دید و به الطاف و عنایات الهی اعماد داشت و مصداقی از آیه: الا بذكرالله تطمئن القلوب بود و این عنصر مهم تاثیری شگرف در تصمیم‌گیری‌های ایشان در رهبری دفاع مقدس داشت. عكس‌العمل ساده و ‌آرام امام(رحمت الله علیه) در برابر هجوم سراسری دشمن به كشور ایران بارزترین نمونه این طمأنینه بود كه فرمود: «یك دزدی آمده یك سنگی انداخته و فرار كرده» فرماندهان و طراحان عملیات‌های جنگ پس از روزها مطالعه و شناسایی و بررسی امكانات و تجهیزات و تهیه راه‌كارهای عملیاتی و نظامی باز هم به هنگام اجرای عملیات‌های مهم اضطراب و نگرانی خویش را از سرانجام عملیات و عدم اطمینان از موفقیت آن را پنهان نمی‌كردند و به (نفس مطمئنه) امام پناه می‌جستند. رهنمودهای امام قبل از عملیات عملیات فتح‌المبین والفجر 8 به فرماندهان نمونه‌ای دیگر از آرامش و اطمینان قلبی حضرت امام(رحمت الله علیه) بود كه تأثیری عجیب در پیروزی رزمندگان اسلام داشت

 

3. تواضع و فروتنی:

شخصیت عظیم و معنوی حضرت امام، مهم‌ترین عامل در تحول معنوی و روحی ملت ایران و رزمندگان جبهه‌های نور علیه ظلمت در هشت سال دفاع مقدس بود. حضور پرشور جوانان در عرصه جهاد و شهادت، گرایش توده مردم و نوجوانان به ارزش‌های انسان‌ساز و متعالی اسلام و شكوفایی این ارزش‌ها در جبهه‌های جنگ همه در پرتو رهنمودها و راهنمایی‌های پیامبرگونه عارف و عالمی وارسته و استكبارستیزی كه مراحل و مدارج عالی سیر و سلوك را پیموده صورت گرفته است؛ اما خصلت تواضع و فروتنی امام(رحمت الله علیه) هیچ‌گاه اجازه نمی‌داد كه از كار خود سخن به میان آورد و خویشتن را یك خدمتگزار معرفی می‌كرد و می‌فرمود: اگر به من خدمتگزار بگویند، بهتر از این است كه رهبر. هرگاه در جمع رزمندگان حضور می‌یافت خود را خجل زده معرفی می‌كرد و خود را از خیل مشتاقان جنگ و شهادت عقب مانده می‌دانست. اوج مرتبه و عالی‌ترین درجه تواضع و فروتنی امام(رحمت الله علیه) نسبت به رزمندگان، جمله معروفی است كه در وصف دلاوری نوجوان شهید، حسین فهمیده بیان نموده‌اند: رهبر ما آن طفل دوازده ساله‌ای است كه با قلب كوچك خود؛ كه ارزشش از صدها زبان و قلم ما بزرگتر است، با نارنجك خود را زیر تانك دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و خود نیز شربت شهادت نوشید.

 

4. محبت و صمیمیت امام(رحمت الله علیه) با رزمندگان:

همان‌گونه كه رزمندگان اسلام خداجویان جبهه‌های نبرد به ساحت مقدس شخصیت معنوی رهبرشان عشق می‌ورزیدند، امام عاشقان نیز علاقه و محبتی خاص نسبت به فرزندان معنوی خویش اظهار می‌كردند. و در حقیقت ارادت و علاقه بین مرید و مراد یك پیوند دو جانبه بود، جلوه‌های الفت و صمیمیت و محبت امام(رحمت الله علیه) نسبت به رزمندگان در گفتار و كردارش به طور كامل نمایان بود. جملاتی همانند: اینجانب دست یكایك شما را می‌فشارم؛ من بین خود و شما فاصله‌ای نمی‌بینم؛ گویای عمق و ارادت و محبت قلبی امام به دلاوران دفاع مقدس بود. بی‌پیرایگی رفتار امام(رحمت الله علیه) در جمع فرماندهان و رزمندگان جبهه‌ها و برداشتن مانع‌های احترامات رسمی و رایج میان یك رهبر و فرمانده عالی جنگ با نیروهای تحت امر در ملاقات‌های خصوصی تصویرگر گوشه‌ای از محبت و صمیمیت قلبی امام(رحمت الله علیه) به رزمندگان بود و صحنه‌های دیدارهای خصوصی امام(رحمت الله علیه) با رزمندگان مشحون از صحنه‌های دل‌پذیر و ارتباط عاطفی و محبت و صمیمیت است.

 

5. قاطعیت:

در دوران مبارزه با رژیم ستم‌شاهی قاطعیت امام راه‌گشای برنامه‌ها و سیاست‌های مبارزه بود كه حتی اطرافیان و شاگردان ایشان به شگفتی و كار ساز بودن آن اعتراف داشتند. در امور رهبری و فرماندهی عالی جنگ هم قاطعیت امام گره‌های كور و بن‌بست‌های ایجاد شده در برنامه‌ریزی‌های رزمی و نظامی را باز می‌كرد. از مهمترین جلوه‌های قاطعیت امام دستور شكست حصر آبادان، آزادسازی سوسنگرد و عزل فرماندهی نیروهای مسلح بود.

 

6. سازش‌ناپذیری و استقامت در مبارزه:

ظلم‌ستیزی و پایداری امام در برابر توطئه‌های دشمنان، روحیه‌ای سازش‌ناپذیر و مقاوم از ایشان پدید آورده بود. حضرت امام در سیره عملی و روش مبارزاتی خود به آیات شریفه لا تظلمون و لا تظلمون 18 و فاستقم كما امرت و من تاب معك 19تاسی می‌جست و هیچ‌گاه نقشه‌های ظالمانه و سلطه‌طلبانه و تحمیلی دشمن را برنمی‌تافت. فشارهای شدید نظامی، تبلیغاتی و روانی حامیان دشمن در كمك‌های تسلیحاتی به رژیم بعث عراق برای پذیرفتن خواسته‌های استكبار جهانی هیچ تأثیری در روحیه مقاوم و سازش‌ناپذیر امام نداشت و می‌فرمود: ما تا آخرین نفر و تا آخرین منزل و تا آخرین قطره خون برای اعتلای كلمه الله ایستاده‌ایم. این روحیه و صفت مطلوب حضرت امام(رحمت الله علیه) تأثیر عجیبی در رزمندگان اسلام داشت به گونه‌ای كه شیرمردان عرصه پیكار در شرایط سخت نبرد با تمام توان و اراده خویش پایداری می‌كردند و دشمن مجهز به سلاح‌های پیشرفته را به استیصال می‌كشاندند.

 

7 .نیرنگ شناسی:

دشمن در موقعیت و زمان‌های مختلف حیله‌های متفاوت و گوناگونی را به كار می‌بست و با بهره‌گیری از شیوه‌های جنگ روانی تلاش می‌كرد تا انگیزه‌های اسلامی را در رزمندگان از بین ببرد و اراده آنان را در دفاع مقدس از میهن اسلامی سست نماید. مظلوم‌نمایی و تظاهر به مسلمان بودن از جمله اقداماتی بود كه برای فریب ملت سلحشور ایران از سوی رژیم بعث صورت می‌گرفت، اما هوشیاری و زیركی منحصر به فرد حضرت امام(رحمت الله علیه) با موضع‌گیری‌های دقیق و سنجیده خویش تمام این توطئه‌های فریبنده دشمن را خنثی نمود.

از این رو حامیان رژیم بعث عراق و سیاستگزاران استكبار جهانی برای پیش‌گیری از پیروزی‌های مداوم ظفرمندان جبهه‌های نبرد كه از شكست حصر آبادان تا فتح بستان و نبرد چزابه تا عملیات مهم فتح‌المبین و نیز فتح معجزه‌آسای خرمشهر ضربات كوبنده خود را بر پیكر رژیم بعث وارد آورده بودند. حیله‌ای جدید اندیشیدند تا افكار مجامع بین‌المللی و رسانه‌های خبری و ملت و كشورهای اسلامی و به خصوص رزمندگان دلاور اسلامی را از جبهه‌های جنگ ایران و عراق به نقطه‌ای دیگر معطوف كنند. این توطئه بزرگ، طرح‌ریزی و تهاجم وحشیانه و غافلگیرانه اسرائیل غاصب به كشور لبنان بود و می‌رفت كه این حیله كارساز شود، ‌اما با موضع‌گیری هوشیارانه و صریح حضرت امام(رحمت الله علیه) درباره چگونگی پشتیبانی رزمندگان از مردم بی‌پناه لبنان و فلسطین این توطئه نیز خنثی شد.

حضرت امام(رحمت الله علیه) فرمود: ما راهنمان این است كه باید از راه شكست عراق دنبال لبنان برویم نه مستقلاً. شیوه‌ها و تدابیر رهبری امام خمینی(رحمت الله علیه) حضرت امام خمینی(رحمت الله علیه) به عنوان رهبر و فرمانده كل قوا و فرماندهی عالی جنگ، تعیین و هدایت استراتژی جنگ را بر عهده داشت و در این مدت با بهره‌گیری از شیوه‌ها و تدابیر خاص خویش هشت سال دفاع مقدس را رهبری نمود و اعجاب و شگفتی سیاستمداران دشمن را برانگیخت.

1. بسیج همگانی و سازماندهی مردم و نیروهای مسلح تحت دو یگان عمده رزمی و پشتیبانی برای آنكه كلیه نیروهای داوطلب بتوانند در حد توانایی‌ها و استعدادهای خویش در این امر مهم سهیم باشند، اما اقدام به این مهم نمودند و در این رابطه فرمودند: هر كس می‌تواند جبهه باید برود و هر كه نمی‌تواند در پشت جبهه كمك كند.

2. توسعه تشكیلاتی نظامی و فرمان بر تشكیل نیروهای سه‌گانه سپاه این امر موجب شد تا سپاه بتواند با هماهنگی بیشتر با نیروهای ارتش، در عرصه‌های نبرد حضور قوی‌تری داشته باشند.

3. هماهنگی و انسجام در نیروهای مسلح همان‌گونه كه در اندیشه سیاسی امام(رحمت الله علیه) وحدت و یكپارچگی اقشار مختلف ملت و احزاب گوناگون عامل پیروزی ملت ایران به شمار می‌آید. انسجان نیروهای نظامی را نیز ضامن اقتدار نیروهای مسلح در دفاع مقدس می‌دانست. از این رو امام(رحمت الله علیه) به نیروهای ارتش، سپاه و بسیج فرمود: همه در هم ذوب شوید و تو و من را از میان بردارید و چون ید واحده و قدرت واحده به دشمن بتازید.

4. هماهنگی و به كارگیری امكانات پشت جبهه امام نیروهای پشت جبهه اعم از دستگاه‌های اجرایی و تبلیغی و سیاسی را به هماهنگی با یكدیگر و توجه به مسائل جنگ دعوت می‌كردند و كلیه فعالیتهای سیاسی، تبلیغی و اقتصادی پشت جبهه را با دفاع مقدس مرتبط می‌ساختند و همواره ارگان‌ها و سازمانهای دولتی را در جهت تقویت و آمادگی رزمی مردم و پشتیبانی از جنگ به كار می‌گرفتند و می‌فرمودند: به پشتیانی مادی و معنوی خود از جبهه‌های نبرد و رزمندگان ادامه دهند و سپاهیان نور را حمایت كنند.

5. مقابله با عوامل بازدارنده داخلی و تبلیغات دشمن در دوران دفاع مقدس حوادث گوناگونی پدید می‌آمد، برخی از این حوادث مانند رقابت‌های جناح‌های مختلف در كشور معلول شرایط سیاسی داخلی كشور بود كه بعضاً فضای سیاسی كشور را ملتهب می‌ساخت، برخی از پیشامدها را عوامل آگاه و مزدور دشمن پدید می‌آوردند و برخی دیگر نتیجه اعمال گروه‌های ناآگاه داخلی بود و هر كدام از این حوادث به طور مستقیم با غیرمستقیم می‌توانست در حضور رزمندگان اسلام در جبهه‌ها برای ادامه دفاع مقدس مشكل ایجاد نماید. اما حضرت امام(رحمت الله علیه) با شیوه‌های در خود تحسین رهبری خویش، تأثیر منفی و شكننده هر یك از این حوادث را بر عرصه‌های نبرد و روحیه رزمی و معنوی رزمندگان اسلام را خنثی می‌كرد