مرکز دانلود خلاصه کتاب و جزوات دانشگاهی

شكنجه گاه مخفي ساواك

علي رغم حضور صليب سرخي ها، شكنجه و كشتار مبارزين در زيرزمين اوين، مخفي گاهها و خانه هاي امن ساواك، همچنان ادامه داشت. با مرور قسمتي از اعترافات بهمن نادري پور معروف به تهراني در مصاحبه تلويزيوني و گزارشي از روزنامه كيهان مربوط به قبل از پيروزي انقلاب، اين حقيقت به خوبي روشن مي شود:

از سال 56 كه مسئله حقوق بشر و فضاي باز سياسي در ايران اعلام شد، ساواك روش جديدي را در پيش گرفت. به اين ترتيب كه كادرهاي مخفي را اگر دستگير مي شدند، پس از شكنجه با سيانور و ساير وسايل كه احتمالاً مجهز به صدا خفه كن باشد از بين مي بردند و اين شايد به اين علت بوده كه از كادرهاي مخفي كه فكر مي كردند بيشترين خطر را براي رژيم دارند مي ترسيدند و به اين وسيله آنها را از بين مي بردند. در يك مورد خاص يك چنين موردي هم براي ما اتفاق افتاد: به اين ترتيب كه سه نفر از اعضاي يك سازمان به اسامي سعيد كرد قراچورلو، محمود وحيدي و محمدرضا كلانتري كه از طريق تعقيب و مراقبت و شنود تلفني دستگير شده بودند، كه ما ابتدا مشغول بازجويي عادي از اينها بوديم كه بعد هوشنگ ازغندي به ما گفت كه گفته اند بايد به اينها فشار بياوريد، لذا ما آنها را شكنجه كرديم و آنها مختصري اطلاعات دادند. بعد از دو روز هوشنگ ازغندي عنوان كرد كه اين افراد بايد از بين بروند كه اين مسئله ابتدا مورد اعتراض من و سعيد ميرفخرائي معروف به سعيدي قرار گرفت و گفتيم اين عمل را نبايد انجام داد و به هيچ وجه صحيح نيست. ازغندي گفت اين مطالب را با ثابتي صحبت كرده و آنها نپذيرفته و چون شما در جريان قضيه هستيد، بايد آنها را از بين ببريد و ضمناً خود من هم در اين موضوع شركت دارم، و وقتي من به عنوان رئيس كميته (منظور كميته اوين) شركت دارم شما هم مجبوريد. بعد از يك يا دو روز لباسهاي اينها را پوشانديم و در همان محوطه اوين ازغندي سه عدد قرص سيانور داد كه اين قرص ها را من و سعيد ميرفخرايي به آن سه نفر داديم و با كمال شرمندگي بازهم دستم به خون يكي از مبارزين آلوده شد و اينها هم به اين ترتيب به شهادت رسيدند. نمونه هاي ديگري هم موجود هست كه البته من آنها را به نام نمي شناسم ولي من شاهد بودم كه بعضي از اوقات تعدادي از بازجويان افرادي را براي بازجويي به زيرزميني كه در اوين محل بازجويي متهمين بود مي بردند و بعد از چند روز مي رفتند. البته به ما گفته بودند نبايد داخل زيرزمين برويد و به اين بچه ها هم كاري نداشته باشيد. من تصور مي كنم كه اين افراد هم به اين طريقه شيطاني و اهريمني به شهادت رسيده باشند.

اعلام باصطلاح باز شدن فضاي سياسي در كشور دستور جديد ديگري از ناحيه ابليس آدم نما ]شاه[ صادر شد:

«كادرهاي مخفي را دستگير و بدون اينكه كسي متوجه شود سربه نيست كنيد. خدا مي داند چند نفر به اين ترتيب شربت شهادت نوشيده اند».

شكنجه گاه مخفي ساواك در تهران كشف شد

خانه يك سرهنگ ساواك در جريان زد و خوردهاي خياباني تهران به آتش كشيده شد و هنگامي كه مردم به داخل خانه رفتند، موفق به كشف يك تونل زيرزميني شدند كه در آن، سلول هاي متعدد و وسايل شكنجه و مقداري استخوان هاي پوسيده انسان ديده مي شد.

اين خانه كه مردم به آن »خانه وحشت« نام داده اند، در خيابان بهار، خيابان »جهان« قرار داشت.

اين خانه مدتي نيز در اختيار اداره اي از »ساواك« بود كه بسياري ]از دستگير شدگان [در آنجا بازجويي شده اند.

شاهدان عيني به خبرنگار كيهان گفتند؛ هنگامي كه وارد خانه شديم ابتدا فكر مي كرديم كه يك محل مسكوني است، ولي با كمال تعجب متوجه شديم كه اين خانه به يك شكنجه گاه بيشتر شبيه است. به اتفاق عده اي از مردم كه به داخل خانه هجوم آورده بودند، شروع به بازرسي اين محل كرديم و به يك زير زمين كه توسط تونل بزرگي به خانه ديگري در فاصله تقريبي 150 متر راه داشت، رسيديم. در اين تونل انواع وسايل شكنجه ديده مي شد بعضي از اين وسائل شكنجه هنوز خون آلود بود و معلوم بود كه به تازگي مورد استفاده قرارگرفته است. در گوشه ديگر اين تونل مقدار زيادي لباس هاي زير زنانه و مردانه كه مملو از خون بود روي هم انباشته شده بود و چند تكه از استخوان هاي قسمت مختلف بدن ديده مي شد. در اين تونل سلول هاي كوچكي ديده مي شد كه متهمان فقط مي توانسته اند در آن بايستند. تونل آنقدر تاريك بود كه نور چراغ قوه هاي قوي نمي توانست آن را روشن كند. از تصوير پوسترهاي ناخن هاي لاك زده زنان و دختراني كه شكنجه شده بودند به ديوار اتاق ها نصب شده بود و تصوير هاي ديگري هم بود كه چند نفر را در حال شكنجه شدن نشان مي داد. اين تصاوير ظاهراً براي شكنجه رواني به كار مي رفته است. هجوم بي سابقه مردم براي تماشاي اين شكنجه گاه باعث شد تا مأموران فرمانداري نظامي بعد از تيراندازي و متفرق كردن مردم، ماشين آلات را از آن محل خارج و به نقطه نامعلومي منتقل كردند.

سرهنگ زيبايي كه صاحب اين خانه است، هنگام آتش زدن خانه فرار كرد.

واپسين روزها از زبان تهراني

آخرين رئيس كميته مشترك در آستانه پيروزي انقلاب اسلامي هرمز آيرم115 بود. هنگامي كه او رئيس كميته مشترك شد، ديگر از كميته چيزي باقي نمانده بود زيرا ساواك كه به علت احساس خطر شديد، كليه اسناد و مدارك را به پادگان سلطنت آباد منتقل كرده بود و اين مكان تبديل شده بود به محلي براي جمع شدن بازجوها و كارمندان كه ضمن دنبال نمودن اخبار روز كه خبر پيشروي لحظه به لحظه انقلابيون را در برداشت همچون پتكي برسرشان فرود مي آمد و لذا به تصميم گيري درباره فرار و به كجا پناهنده شدن پرداخته بودند.

پس از اعلام حكومت نظامي چند نفراز كارمندان ساواك مثل مصطفي هيراد (مصطفوي)، فرج الله سيفي كمانگر (كمالي) براي بازجويي از متهمين به فرمانداري نظامي در باغشاه مأمور شدند. (البته به اجبار) و كميته مشترك نيز ركن دوم اطلاعات فرمانداري محسوب و اكيپ هاي كميته براي دستگيري افراد مورد نظر در اختيار فرمانداري نظامي قرار گرفتند. در اين اواخر نيز اداره كل سوم بعنوان آخرين راه چاره، ليست اسامي حدود 600 نفر از روحانيون، افراد سابقه دار كه همچنان به فعاليت عليه رژيم مي پرداختند، اعضاي سازمان مبارز كه در خارج از كشور فعاليت داشته و احتمال مي دادند به ايران آمده باشند را تهيه و با آدرسهايي كه در دست بود به كميته مشترك داده بود تا آنها را دستگير نمايند. چندين بار كه براي تهيه ليست زندانيان كه بايد آزاد مي شدند به اداره كل سوم رفته و در دفتر عطارپور در حالي هوشنگ ازغندي، محمدحسن ناصري، پرويز فرنژاد و همايون كاوياني نيز حضور داشتند همه از هم مي پرسيدند، چه بايد كرد كه ناصري و عطارپور طرفدار خشونت و شدت عمل و حتي كشتارهاي بزرگ بودند، ولي كاملاً احساس مي شد كه ديگر مانند گذشته حرفشان خريدار ندارد و حتي پرويز ثابتي نيز بدون اجازه سپهبد مقدم رأساً نمي توانست دستوري بدهد .

بعد از اعتصاب كاركنان صنعت نفت و مشكل نبودن بنزين، ساواك تقريباً تعطيل شد و كارمندان اداره به صورت يك سوم سر كار مي آمدند. يعني هر روز يك سوم كارمندان كه آنهم عملي نشد و كارمندان نمي توانستند به موقع به اداره بيايند و اگر هم مي رسيدند براي ساعت 10 يا 11 صبح بود كه بهره خدمتي نداشتند. براي تعدادي از رؤساي بخش، رؤساي ادارات و كارمنداني كه مسئول نوشتن بولتن ها بودند جيره بنزين تعيين تا با استفاده از بنزين بتوانند به موقع به اداره بيايند. ساير ادارت كل نيز تقريباً تعطيل بود.

تعداد زيادي از كارمندان شهرستانها به تهران آمده و تقاضاي بازنشستگي كرده و يا استعفاء داده بودند. برخي از ساواك ها كليه وسايل و مدارك اداري را به داخل پادگان ها برده و حتي كارمندان و همسرانشان نيز به داخل پادگان ها رفته بودند. عده اي به تهران آمده و حاضر به بازگشت به محل خدمت خود نبودند. بعد از انحلال ساواك و يا همزمان با انحلال ساواك اكثر كارمندان ساواك منتقله به شهرستانها، به تهران آمده و به علت نداشتن تأمين جاني به شهرستان نمي رفتند.

سيد سعيد ميرفخرايي فرزند سيد نصراله در سال 1304 در تهران متولد شد. در سال 1337 با مدرك ديپلم در ساواك استخدام شد و در اداره كل سوم و در كسوت رئيس دايره و مسئول اقدام به كار مشغول شد. در مقطعي هم رئيس دايره و رهبر عمليات بود. در كميته مشترك با عنوان رئيس تيم 1 بخش 5 به فعاليت اشتغال داشت. به زبان هاي فرانسه و انگليسي تسلط نسبي داشت. ميرفخرايي تا آخرين روزهاي حيات رژيم شاه با ساواك همكاري داشته است.

وي در فرمانداري نظامي با تيمور بختيار همكاري مي كرد و اين همكاري در ساواك هم ادامه داشت. زيبايي در سال 1339 دبير اول سفارت ايران در اتريش بود و كارهاي ساواك در خصوص ارتباطات كمونيست ها در اروپا را كه مركز آن در اتريش بود انجام مي داد. (به نقل از دكتر مهيار خليلي، مؤلف كتاب هاي «تاريخ شكنجه» و «شكنجه در كميته مشترك پهلوي».

هرمز آيرم فرزند محمد صادق، متولد 1318، اهل تهران و داراي ليسانس در رشته حقوق قضائي از دانشكده افسري و فوق ليسانس در حقوق جزا بود. وي تا اواسط خرداد سال 50 در ارتش شاه با سمت هاي دادرس، داديار، بازپرس شعبه 8 دادستاني و افسر قضايي در تبريز فعاليت كرد و در خرداد سال 1350 قبل از تشكيل كميته مشترك به ساواك مأمور گرديد. آيرم در سال 1351 به آمريكا رفت و دوره هاي پليس بين الملل J.A.G و توجيه و حفاظت اطلاعات و ضد اطلاعات را آموزش ديد و موفق شد ديپلم افتخاري از دادگاه عالي امريكا دريافت نمايد.

مشاغل و پست هاي او در ساواك عبارتند از : رئيس بخش 321 امور دانشجويان دانشگاه تهران، معاون اداره عمليات و بررسي، رئيس كميته اوين، معاون اداره كل نهم و رياست كميته مشترك ضد خرابكاري تا پيروزي انقلاب اسلامي.

فاطمه اميني، علي رحيمي، خليل رفيعي طباطبايي و ... در زمان رياست او، در كميته اوين زير شكنجه يا بر اثر شكنجه در اوين كشته شده است.

در عملياتي كه منجر به شهادت فتحعلي پناهيان و كشته شدن پرويز خداياري شد، شركت داشته است.

او در آستانه پيروزي انقلاب اسلامي همسر و فرزندان خود را از كشور خارج نموده و به دنبال آن به همراه چند نفر از همكاران خود از كشور گريخت.

ساواک در سرکوبی عناصر ضد نظام سلطنتی فعالیت گسترده‌ای داشته‌است. این سازمان به عنوان عامل شکنجه و اعدام مخالفین به ویژه انقلابیون ایران شناخته می‌شودچنانکه بین سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۵، ۳۶۸ تن از چریکهای مخالف رژیم را به قتل رسانده و در بین سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ (قبل از سرنگونی رژیم شاهنشاهی) حدود ۱۰۰ زندانی سیاسی را اعدام نموده‌است.

تکنیکهای شکنجه‌گری ساواک شامل: واردآوردن شوک الکتریکی، شلاق‌زدن، کتک‌زدن، داخل نمودن خرده‌شیشه و یا آب جوش در مقعد، بستن وزنه‌های سنگین به بیضه و کندن و کشیدن دندان و ناخن می‌شد